N akładenrDrukarni N adworney. W. D e c K er a i spółki,,- Redaktor: Assessor Ra ab s ki.
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.08.22 Nr67
Czas czytania: ok. 17 min.Nro.. 67» - W S r O d C; drna 2.2. Sierpnia; 18 vi*
· · M 11: M H H M M II I IIIlIIiII....M I
1----- -
.\ względzie kościoła katolickiego uznaoa, została pctrzeba* nowego ogół Państwa cbeymuia,eego określenia dyecezalnego, tudzież! stosownego biskupstw i Kapituł' upoeazetiia. btó«ui ki urządzenia kościoła katolickiego i jednomyślne życzenie katolickich mieszkańj)w państwa Wymagały zawarć?» umowy z stolica. Papieska.. - W osobieTaynego Radzcy Stanu N i e b u h t wysłanym został do Rz y m u Poseł, którego'znakomite przyraioty u»łaś(,jały się zupełnie do ziednanb mu u obcych owego szacunku i nwt go zaufania, które w oyczyznie w tak wysokim stopniu i tak sj li s z uj e posiada. Rozpoczął on układ, któren J O. Xią,źę H a r d e n b e r g Kancłerz Stanu za e»ey osołłisiey w Rzymie bytnosu do ukończenia doprowadził, a któren N. Rn I w całey osnowie zatwierdzić raczył.
W siuttIr tey umowy ma kośuół katolicki Państwa Pruskiego dwa Any - Biskupstwa i sacść Bi«kupałw, i-jko t< : Arcy- B bkupstwo Holońakie z Biskupstwami Mo a«sterskiem,
WIADOMOŚCI KRA 10 WE..
Z Berlina dnia 1$, Sierpnia; J rh Cesarzew.coreEe Mcit. U. Xiai<;- i W', Xl<;ina M i koł a i o s t w o powróiili dt.ia 15.
m. b.. do Potsdamu. z odbytey do Ems i b p a , odrozyPreybył tu z Poznania JVV S«hoen e r m ark, Prezes N a>wyź»zego Sadu Ap'"" gtHacymegO w W. Xlestwie Poznańskiem; Hrabia P o t o c k i wyiechał do U arezawy. Skrzydłowy Adjutant N.. Cesarza R.ssyitkiego, hlnhla W i t t g e n s t e i n, przebiegł t ę dyg o ri c e m Ł Lo n dyn u d o P e t e rs b ur g a.
o ukłaJzie z dworem Papiezkim wzg'edem przywrócenia Aicy Biskupstw i Biskupstw w Państwie Prusktem'. <z i'mskiey Gijeiy Stanu.) Zaraz po przywróceniu pokoiu poświęcił Bmd uwagę sprawom kościoła. Wą, I m 1 Paderoomslllera w zachodnich, i Arcy-Biskupstwo Gnieźnieńskie i Poznańskie z Biskupstwami Wrocławskiem, W.irmiń-Akiem i Chełmińekiem w wschodnich Prowincyach. Biskupstwa Wrocławskie i Warmińskie uwolnione były dotąd od straży ArcyBiskupiey; prorogatywa ta zostaia ira zachowaną. C h e ł m n o pozoetaie w dotychczasowym metropolitalnym związku z G n i e - znerojTrewir, MonasteriPaderborn kształcą obwód arcybiskupi Koloński. Ku czcigodney pamiątce grobu Karola W. i stolicy koronacyioey tylu Ceaarzów i Królów Niemieckich, będzie kollegiata przy tumie Akwisgrańskim. Mała z opactwa utworzona kapituła C or vel ustaie, lecz dopiero z śmiercią obecnego Xi<;cia Biskupa. Według pomieniouego układu następuiące są dyecezye nowego określenia: T r e w i r ns zachodniey granicy Państwa obeymuie z nieznaczącym wyiątkiem gminy obwodów Regencyioych. Trewirskiego i Koblenckiego. - Dyecezya Kolońska rozciąga sie. przez obwody Regencyine Koloński, Akwisgrański i Dtisseidorfski. Pod Biskupem Monaeterekim zostaią kościoły katolickie obwodów Regencyinych Monasterskiego i Kiiwiyskitgo. Biskupstwo Paderbornskie łączy w sobie katolickie gminy obwodów Regencyinych Minden i Arnsb e r g, tudzież ziem Eifurtskiey i Eichsfeldekiey; wcielone są także do niego poiedyńcze gminy prowincyi Saskiey, Katolickie kościoły L u z a c y i pod berłem Pruskiem, tudzież powiaty Górno - Śląskie B i t o m i P i e s i , rozazerzaią dyecezya Biskupstwa Wrocławskiego. Gmiua katolicka stolicy Państwa i iey siostrzynne gminy w P o t s d a m i u iSczecinie, Frankforcien. O., Stralsund, Spandau i Brandenburg, są takie poraczone straży tegoż Pasterstwa, tak atoli iż kaźdoczasowy Probescz w B e rl i n i e wykonywa prawa dozoru. Dyecezya Arcy- Biskupstwa Gnieźnieńskiego i Poznań
7Vskiego rozciąga filę, z małym Wyiąt1tipm, pfzej obwody Regencyine Poznański i Bydgoski; dyecezya Chełmińska w równym sposobie przez obwody Regencyine Gdański i Kwi-« dzyński, z wyjątkiem małey części, Baleźącey do P o z n a n i a, i niektórych odstąpień do War m i i, która zresztą swóy dawny obwód w P r u s B a c h wschodnich utrzymuie. Dochód obudwócli Arcy- Biskupow i Biskupa Wrocławskiego oznaczony iest rocznie na 12,000 Talarów, dochód normalny innych Biskupów na 8>oooTal., obok bezpłatnego pomieszkania. Prócz tego wyznaczone są z łaski N. Pana płace dla Sufraganów i Generalnych Wikaryuszów , niemniey potrzebne summy na utrzymacie władz Biskupich. - Kapituły składaią się z dwóch Prałatów, Proboscza i Dziekana, daley z 10 lub 8« rzeczywistych i 6 lub 4. honorowych członków, z 6 lub g. Wikaryuszami i potrzebną liczbą Diższych sług kościelnych dla kaźdey katedry. - Docho!y Prałatów wynoszą podług normalnego etatu 2,000 do 1,400 Tal., a rzeczywistych Kanoników 1,500 do 800 Tal., sczupleysze są dochody Kanoników honorowych i Wikaryuszów. - Wszelkie dochody Duchowieństwa będą, na ile to dotąd iescze nie nastąpiło, od roku 1833- w rentach gruntowych zabezpieczone. przeznaczeniem kapituł będzie, nie tylko odbywanie uroczystey służby Bużey w kościołach katedralnych, lecz o n z, wzorem dawnych presbyteriów, wspierać Arey- Biskupów lub Biskupów radą i sprawą. Dla tego przy obstdza>;iu mieysc Prałatów i Kanoników rte ma się więcty uważać na stan szlachecki i urodzenie', lecz Siztgólniey na wykształcę iie rozumu i pobożne pożycie, tak wprawdzie, iż obok przyięcia wyższych poświęctń duchownych, po upłynieniu naybliźezyCfł lat dziesięciu, także n h ź y t e osiągniecie mywyźszey uczoney doetoyności w teologii lub w prawie kanoniczcem stanowić będzie warunek przyięcis, biskupiego i Biskup'ugo, pozostaie się we względzie Arcy- Biskupstwa Gnieźnieński»go i Poznańskiego, ciemniey Biskupstw Chełmińskiego i Warmińskiego, przy dotycVzaiowych urządzeniach i opartym na nich stanowczym wpływie Korony. Podobnież Kapituła Wrocławska pozostanie nadal przy swem · dawnem prawie obierania, którego ciągle używanie także katedrom Niemieckim Kolońakiey, Trewirskiey, Monasterekiey i Paderbornskiey zapewnione zostało, _ Breve Papiezkie położyło za obowiązek Kapitułom, obieranie na Arcy-Biskupów i Biskupów tylko osób, wziętych u N. Pana, i zapewnianie 6ię o tein przed dopełnieniem uroczystfgo aktu wyboru. - Układy, któryby zakres działalności przełożonych duchownych i ich stosunki względnie do władz świeckich rządowych bliżey przepisywały, »ie zostały jawartemi, i pod tym względem nie moźć być wcale mowy o iakowym Konkordacie w tein rozumieniu. Nie mógł Król J mć całey obiętości swych praw monarszych, . połączonych z drogie mi nadane mi mu od Boga obow-iązkami względnie ludu iego, poddać zawisłości obcego uznania, i ograniczeniu wolnego ich użycia przez ścieśniające układy. - Bulla Papiezka, nadająca r.owtmu określeniu dyecezaloemu zwyczayią formę kanoniczną, nadeszła w tych dniach do BerI i n a, a Xiążę J o z e f H o h e n z o 11 e r n , Xiążę Biskup War m i ń sk i, ma' sobie wykonanIe iey polecone. - Ewa ieliccy i Katoliccy poddani wdzię znymi będą Mądrości Króla, iż przyszło do skutku urządzenie, Jctóre, nie ścit-śnLiąc praw korony, nie rtarażaiąc weil« dostoit-ństwa Rządu, nie krępuiąc oraz sumienia, zabezpiecza witlkiey liczbie spólobywst li katolickich wolne i godne ich rt ligii wykonywanie i prryblacQ się przez to tak istotnie do wzmocnienia zob.ipnlney zg.dośti i wspierania dobra po/\aZtih tgo.
WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE,
Z BruxeUi" dnia <l. Sierpnia.
Xiążę W e 11 i n g t o n przybył do M on S 2 kilku Oficerami swego sztabu głównego.
Dnia 6. obeyrzał warownie tego miasta, oświadczył swe upodobanie inżynierom i powiedział głośno, iż M o n 8 będzie kiedyś iednem Z przedmurzów Królestwa Niderlandzkiego, i naypięknie yszą twierdzą BelgIum. Z Londynu dnia 7, Sierpnia.
Od pierwszey chwili nietuszyła sobie życia Królowa. Doktorowi H o 11 a n d , który ią chciał pocieszać, odpowiedziała: "Nie, móy dobry Panie, mylisz się w twey nadziei. Miałam pmvda dobrą konstytucyą, lecz Q podkopały cierpienia i zgryzoty." Dnia 3. przyięła wieczerzą Psńską. Skarży się, lecz z spokoynością i uległością, na zbyt wielkie boleści, które cierpi. Wydawane biuletyny do, dzisiednia wysuwiaią stan iey coraz gorszym. (Jakoż skonała 3nia 7. m. b. - zob. Paryż.) - Rząd nit zawiadomią się urzędownie o chorobie Królowey. Xiążęta Suss ex i G l o u c e s t e r każą się nieustannie dowiadywać o zdrowiu Królowey i osobiście to uczynili. Gdy Król płynąc dnia 2. m. b. koło S pit h e a d dowiedział się o przybyciu okrętu Wielbłąd z wyspy S. Heleny, kazał jię, zapytać o zdrowie Hrabiny B e rt r a nd i innych przybyłych ztamtąc! towarzyszów zmarłego Napoleona. Wolno im wysiąść na ląd. Pani B e r t r a n d przywiozła z sobą. kilka gałązek płaczącey wierzby, pod ktorą/\ poziome sczątki N a p o l e o n a spoczywaią. Gałązki te wkorzefiily się w dużych naczyniach, ziemią z grobu Napoleona napełnionych. Orszak iego nosi grubą żałobę \ skłaMa się z nastęnuiącyih osób: Hrabia i Hrabii a Bertrand, ich czworo dz'eci, Nap o l e o n , J t i o r t e n z y 3 , H e n ryk i uro bia M o n t h o lon, t*r.ofi ssor A n t o r. m a rc h i i, Xiądz V i g n o 1 i, pokoiowy M a rchand, Novartz i żona, Si. Der,ys i źor .a, w usługi ch N a p o l e o n a, Sromuszy Archambault, Marszałek domu, pomocnik i t g o C o n c e a n e, 2 służący B e r t r a n - da, a chińscy kucharze.
£ Madrytu dnia 30. Lipca.
Przybył tu Kanonik Mini chi ni, ieden z naczelników rewolm.yi N eapolitońskiey. Generał Pe pe nie przyiął ofiarowaney mu przez stany Cortes pensyi 40,009 Reałów. (W przeiefdzie przez P o r t u g a l i ą został od łotrów napadniętym i okradzionym. Stany Portugrdskie chcą mu.stratę wynagrodzić.) Poseł Roflsyiski opusczanae, ponieważ mu klima nie sprzyja. Sprawa Generała E l i o ma być przez Sąd woienny roastrz-ygnioną.
Od Wenn dnia 14. Sierpnia.
Jedna z gazet Bawarskich donosi, .iż Jozef N a p o l e o n, niegdyś Król Hiszpański, przybył z Ameryki do Morei z kilkoma Oficer.*rni Francuzkimi n. p. le Febrę Desn o u e t t e s, braćmi L a 11 e r a a n d i t. d. dla ofiarowania Grekom swych posług.
Z Odessy dnia 1$. Lipca.
Listy prywatny z K o n s t a n t y n o p o l a dnia 11. Lipca, z bardzo dobrego iródła, zawiera co następuie: "Podczas za-J\złych w pierwszych dr.iaćh święta B e i r a m okropnych Wypadków miano chaniebny zamiar" zapalić F e r a, wyrżnąć wszystkich Chrześcian bez różnicy narodów i'zr<bowsć ich maiątki. Już się zbiegały kui>y rozjuszonych Turków, gdy nareszcie Pogłowie moc; rstw chrześciiański- h, troskliwi o włoSne . bezpieczeństwo, udali się z liczną zasłoną ianczarów do ReI s - E ff e n<<ifcgo, i wyieduałj arraaa W. Sułtana, któ
ry napomniał Muzułmanów, ażjby ułożylibroń i zaj>'zest>li wszelkich zdroźności. f tozeszło się wprawdzie pospólstwo, i».drNak£e nie bvz poprłnienia znacznych btzprawiów po przedmieś- beh ** Z Paryża dnia u. Sierpnia.
Podług nadeszły«h wczoray telegraficznych wia damo ś. i, Królowa Angielska umarła dnia 7. m. b. o godzinie 1 q. wieczorney.
Mówią powszechnie, IZ Krdl Angielski, iadąc d o H a n n o w e r u, odwiedzi wprzód. P a r-y i.
Odkąd dwór w St. C I o u 3 bawi, spostrze* gaią tam często niektórych starych Generałów, J\którym przystęp dotąd był Zabronionym. Miedzy nimi iest także Generał L alI e m a n d, brat ttgo, który się do T e x a s schronił. Xiążę Rovigo, 'Generał Savary, miał także b-rdzo dobrze być przyjętym na osta.tnich pokoiach. Żałował hO Kr Iz powodu strat, ponitsio? ych przez ostatnie burzliwe wypadki w · S myrnie, gdsie bogaty derm handlowy założył. Hr» bia S t a k e l b e r g , Poseł Rossyiskiprzy dwerze Near 1 liuńskim, przybył tu z L o n d y n u, gdzie był przytomnym koronacyi. Głoszą, iż przywiózł dekbr?cyą dworu Rossyiskjego do wszystkich mocarstw Europeyekich względem Greków.
Mówią, iż Xiąźę D e c a z es chce wni«6 do Ministerium i obiąć wydział spraw zagranicznych pod tym tylko warur kiem, iż Xiążc R i c h e l i e u pozostanie ns czele rady; Pan P a s q u i er, dotychczas Mmistir spraw zagranicznych obiąłby w tym razie Mi' isteretwo eprauif dliwości, któte iuź dawniey dwa razy sprawował i zostałby stróżem pieczęci. Także T a 11 e y r a n d, który nie dawno wszo dł z D e c a z e m w bliższe związki, przeznaczany iest od -iektórych na Prezesa rady, W przypadK u by Xiążę R i c h e l i e u złożył urząd, a Xiaz<; De ca ze S prtzfcSastw* ny mówią, iż Marszałi K S t. C y r został wezwanym, ażeby ie znowu obiął, <od czego wymówił się z przyczyny słabości zdrowia.; teraz są proponowani Generał Des-solle? i Marszałek S u c h e t. Zmianę w Ministerium, która iuź nastąpiła I Ieecze ma rraBIJ;pić, przypisuią Baronowi P a s q u i er.
Z Wiednia dnia y. Sierpnia.
Arcy-Xiąźęta Ferdynand i Francis z e k, synowie Cesarza, niemniey ń.łody Xiążę Reic hs tad t, pozostali w S c b o e nb r u n n, i późniey dopiero wyiadą za N N . Cesarstwem do majętności famiiiynych.
Powjadaią, ii N a p o l e o n postanowił syna swego jedynym maiątku swego dziedzicem. Kapitały, które N a p o l e o n pod obiera nazwiskiem w różnych lokował b m k a h , maią nkie ośm miłlionów Franków prowizyi Toczney wynosić.
Luboć z powodu riiepókdiów w "Mul tanach i W o ł o s c z y zn ie granice nasz« mocniey są obsadzone, i w niektórych w:iż ych ttanowiskach woyska się zebrały; to wszelako nie może to bytiayrhi iey wspierać domysłów, bko by A u s t r y a .zamyśh.ł-i oświadczyć się za pewnem rbrein stronnictwem i z tty przycayi y marsową pTrybra? poet ć. Wątpić owsztm bynsymnfey nie należy, iż Au« try a nie będzie się mieszać do okoliczności T u T c y i z powstańcami Greckimi, wyiąwezyole ttgo nietykalność własnego kraju wymaga. Dofitrz*gacz Austryacti zawiera co następińf: " N a y nowsze Z M ul t a n w ostatnich dniach Zfszłtgo ro. odebrane wiadomości maluią stan tey Prowic c\i naycz.iT jieyszpmi farby. Kray ten iest właściwie- b.-z wszelkiego rządu, W i a s s a c h znayduie się wprawdzie mianowany przez Porte K a i m a k a m (zastępca Hospod r3) j niedostjie mu iednak Środków do przywrócenia porządku, albowiem zbiegli ra .granicę Bojarowie, min»> powtórne do r,ich odezwy, tue dali się dutątf nakłonić do powrotu. Tym spoeobtm kray ten wystawiony iest na łu p częśiią wlócza,'cych się ord Arnautow i Albańczykow, częścią wuyska Tureckiego, k-tóre się z każdym dniem pomnaża. Posiadłości B j rów, ich budynki, baty włościan, naywięcey popusfoszone a w części popalone, uroUzaie gniią na polach i pnwie nieuehronny głód zagraża tym niteczes'lnvym okolicom." Podług wiadomości z Wołosćzyzny d.
2 2 Lipca prz( bić się miał dowódzca powst/\ńco* J o:rd a k i do Rossy i, narobiwszy wszędzie Turkom nie mało szkody. Z aczna siła Turecka zbiera się w-okolicy Buk art s ti1.
M ygiądr-my eodslęnnie z cieką wością dalszych wiadomości o postępowaniu P o rt '» względem Mi iara Kossytskit.go, B.Eona Stragoiruff, po nastąpionty Z strony R o ssyi deklaracyi. Dnia o. roatszła się pogłoska, iż Dywan przyiął pośr d iititoA'iglii( lecz nie masz nic pewnego w.te y mierze.
Z Włoch dnia z$. Lipca.
W jmianł<t)vvaiia niedawao pcgłoska, II, skutki, m zawartty z Rząd m Pipiffckinj fconwencyi, lizym będzk miał Au?rry .cftą załogę, niepetwier/\ za się; tyl to z iihó woyska Austryackiego mabyć tik iii -go »R z y m i e , dopóki Au4tryacy N e a p o l u nieopiiscz*; Podług wiad mości z N e a p o l u , byli Deputowani Pari.mi- ni NeapoiitińeJtie/\ B o r -e i i i , P o t r i o, A r c o v i » o, i P t d r f-.
neJ Ii zostali z Królestwa wygnani i do N i em i e c wywiezieni.
Hozmaite "wiadomości.
We F r a n c y i robio-io n:. dawno cegły z gliny (łoczoney, które w dobroci inne maią przewyższać. P an B ou d i e r kazał glinę ubiiać, potem z formy wyimować i pfzea piętnaście dni suszyć, nareszcie znowu I..I, do form wkładać, mocno ubiiać i na"howo przez sześć miesięcy na wolriem powietrzu wysuszać. Takich ctgieł użył do wymurowania wewnętrznych ścian, *pieca, który iest mocnieyszy, trwalszy i łepiey ogrzewa. Pan M o l i e r a i użył prassy hidranliczney do robienia kamieni etuczrsych, czyli cegieł palonych. Używa on gliny suchey, tluczoney, stłacza ią silnie mocą tey prassy i takiey lub paloney (która nierównie iest iescze lepsza) używa do murowania. TYT 6poBobeT robić można kamienie o l.aoo calach sziściobocznych; są one gładkie, mocne i maią ostre rogi. Pan Cambers w Anglii zyskał przywiley (t>8. Marca iglo.) na ulepszenie materyałów d<) budowania gośtińcow.. T 3 T g Izie nie ma kamieni, robi ie z gliny i wypala przy samym gościńcu w piecach umyślnie ra to wystawionych (iak się iuż w t i o 11 a ń d y i dzieie) i temi gościńce brukuie. Gazeta poranna Angielska z dnia 9. z. m.
przedstawia orszak pogrzebowy Bo Bapa rt e g o w sposobie naetępuiącym: Napoleon Bertrand, Duchowieństwo w zuSyn Generała. pełnym ornacie.
Doktor Arnot z ao. Lekarze Bonapułku partego. Grena . Grenad · l na czterokonnym > d y er y . ye '* \ J wozIe. (24 grenadyerów, po 12 na każey strome.
dla niesienia ciała po przykrych wzgórkach, gdzie powóz poyść nie mógł. Hrabia { Bonapartego koń proJI Generał Montho- wadzony od dwóch> Berlon. masztalerzy. J trand. Służe- { Pani Bertrand ze swo-l Służeiemi córkami w olwar- J- b. b ni. nI, tym powozie. )
?4»
$łuż\bm.
Oficerowie nury Barki, Ofictrowie sz'abowi.
Członek Łiady Hządowey.
Generał Coffin, Margrabia Montche* Admirał, nu Gubernator.
fad Lowe ze swoieroi ór- } tarnI w otwartym powozIe Służebni. , Dragoni.
Ochotnicy wyspy S. Heleny.
Pułk wyspy S. Htltny.
Pu ł k sześćdziesiąty szósty.
Żołnierze marynarki Królewskiey, Pułk dwudziesty.
Artylerya Królewska.
Nowe dzieło.
Wszelkie rodu ludzkiego dzieie i losy lubo praktyczną będąc nauką odwiecznych prawd religiynych i zasad moralnych, przecięż ani zwykły być pod ukim wystawiane widokiem, ani im też w powszechności dostateczna ku temu selowi powaga iest przyznawasą. Powieści zaś pisma świętego iak całkiem przelęte są duchem pnboiności i cnoty, tak szanowny ich początek i nitwyrównana dawnyih witków prostota cudowrą iakąś mocą na umysł dzialaiąc, wyoosi człowieka na naywyższy sezcbel uczucie swey godności i nadświalowego przeznaczeni -. Dla tychto właściwych im przymiotów i dla zapewnienia rm skutecznie yszey dzitlnośń, iuz TO młody:h latach, do których pojęcia zbliżonę są opisy początkowych społeczeństwa stosunków, oswaiać się z nic mi 1 »leży, póki rozum iest nieuprzedzony , póki (itśiiażone serce skłon em iest pizyimnwvc nit winne et ot Y wrażenia. TaKoM yh powi« ści b buynyrh zbiory inne narody oddawna t oshdaiąc, zbiwiennego z nich doznały wpływu ra ufceztałcęuję młodzieży z III$,lJ;a * li, dl» rodzi długo podobnego niedostawało dzieła. Przysłużył się niem oyczyznie JPan Muczkow s ki, nauczyciel przy Gimnazium Poznańskiem, zebrawszy w dwóch tomikach nayetosownieyeze dla młodzieży powieści z pisma świętego. W cnoiliwyrn zamiarze sprawiedliwe szanuiąc względy sumienia, trzymał eię wiernie tłómacztnia X. W u y k a, zasczyeonego powaga Kościoła; nadto chlubne od władzy duchowney uzyskał świadectwo. Powiększając uiyteczność swey pracy dodał do Łaidey powieści pytania, które czytelnika do uważnego rzeczy rozbioru zniewalaią: daley wskazał nauki- i przestrogi rzeczą opowiedzianą obięte, tak-obfite i dobrane, iż nie łatwo kto ważoey iakiey prawdy napróżno szukać będzie; położył nareszcie w końcu krótkie i dobitne z pisma świętego twierdzenia, przeznaczone, iak się zdaie na t o, ażeby wielką i ważną ; rawdę równie waźnemi słowy trwale wyciakaiąc w mlodoeiancy pamięci stały się m'clako głównym praiy uczącego się owocem. Skromny wydawca dzieło ewoie dla szkół mIeyskich i wieyekich przeznaczył, zapewne nie dla inney przyczyny, tylko żeby sczególniey tam z niego użytkowano, gdzie się nayobszemieysze użyteczności otwiera pole. Kto zaś książce tey należytą poświęci uwagę, przekona się zaiste, iż podany nią pokarm duszy nie dla sczegóHyćh iakich społeczeństwa ludzkiego starów iest przysposobionym, lecz że wszelka bez różnicy urodzenia młodzież z tego źródła życia czerpać powinna, iak świst}o wiary wszystkim ma przyświecać, i cnota powszechrem iest dobrem, Nie tylko więc dla szkół publtesńych książkę tę pok-cić możemy opiekunom i dobroczyńcom młodzieży na nagrody i upominki bardzo stosowne, lecz nie rfiniey wdomowern wychowaniu wielce korzystoą będzie obok zwyczaynego Ka* łechizmu.
Oto iest cały tytuł dzieła:
" Powieści
z starego i nowego testamentu według wufgały tłumaczenia Wuyka, z pytaniami, strj. sownemi do każdey powieści naukami i z d a piany bibliynemi, dla użytku szkół mieyekich 1 w.eyskich. Dwie części. W Poznaniu i t d (Kart 251 1 223 in 8VO.) Druk duży iwY' raźny. Przedaie się w księgarni E. M i t l e r a w rynku w Poznaniu.
VATk.N1 SUJiHASTACYIN? Kamienica przy tuteyszey ulicy G L K , - rt. ęy podliczbą4x8. połoAo/a dosu U ss oto V Stelmacha Karola Efraima Neraer hT na źąca, na 7,217. Tal. 8. dgr. otaxowana Z ?rzy ległosciam" na wniosek Wierzyciela w E e daiącemu publicznie w teiminach : WJ<*ce? dnia 7. Sierpnia, dnia n. Września," dnia 9. Październik, z których ostatni zawitym iest, przed Demi towanym Assessoren! S. Z. K a p II w j A H * naszey instrukcymey przedaną będzie. Och,! tę kupna maiących 1 do posiadania zdohivch wzywamy mmeyszem, aby się albo oeobScie albo przez dostatecznych Pełnomocników wili, 1 hcyta swe podali, a naywi<;cey d L c v Pizyderzema spodziewać ai<; może, )l( żadna prawna niezaydzie przeszkoda W a runki przedazy każdego czasu w Bedstram" b d , S,Stratu rze naszey przeyrzane y z moeą. - P o z n a n dnia 13. Czerwca igtor grtlew8koJ>ruBki Sąd ZiemlailsH
P A TENT S UBHASTAC YiNY- *' N a wniosek wierzyciela realneeo L:.
llIca pod liczbą 67. w rynku t u t c y Ł n o o" żona, na 6,656. Talarów 4. dgr. Jadownfe otaxowana 1 pubhcznie j« e d a o fb y S a T * W tym celu trzy termina licytacyina dzień 30. Czerwca, na dzień 4. Września na dzień 10. Listopada r b zrana o godzmie 9tey przed Deputowanym będzią Sądu Ziemiańskiego Wym J i rur t ? / wyznaczone ze stały, Wzywaiyprzeto" eh/ tę kupna 1 zdatnnść posiadama miucveh ah.... się w-terminach tych w»ieyacuAffidH SąduAswego osobiście, lub przez Pełnomń crukow stawili , hcyta swe podali, a A£ daiący Przysądzenia spodziewać 4 i i ? ićSR taka prawna niezaydzie przeszkoda gistrami ze naszey przeyrzane bydź mogą., W Poananiui dnia 26. Marca iH2iv Kreiewskov Pruski Sr}d Ziemiański! PATENT- SiibHASTAGYINY.
Z mocy zalecenia Prześ. Sadu Ziemiańskiego w Poznania III a'być w drodEe exekueyirieyeukccssorom Wil hel ma Jungi należący, i ' na mieyskim.Grodziskiem polu położony kawał gruntu io. Morgów zawieraiący, któiy w trzech polach się znayduie i na 600. Tal., oce. ni o HY iesr, z osobna lub razem nayw-ięcey daiącemu sprzedany. Wyznaczyliśmy wiec do tego termin na dzitń 17. Września-r. b.. przedpołudniem wmieście Grodzisku, i uwia. domiamy chęć nabycia maiących i w stank, zapłacenia będących o tetn, aby się w rym terIninie stawili, i licyta swe podali, a może Się.
nay wi/\cey daiący przybicia spodziewać.. Ji u K dnia 1. JLpca 19l1.
Król. Pruski Sąd Pokoiu.
Wydrukowanego zwyższego rozkazu w ię.
eyku polskim i niemieckim Ziemskiego Re gulaminu Kredytowego dia W. Xiestwa Po. żiiań&kiego, dostanie u nas od dzisiedniaexemrjlarz za 4.. złt. Zasady szacowania- dóbr składaiąre oBobrry oddział-, wynią. Tiaydaley. za dnI tj.. Poznań dnia 15. Sierpnia i$21.
W P c c ker i Kornp; -- ' E l C Y TA. C Y "A'"' Koczj drożny, na rysorach o czterech siedzeniach, w czwaitek-dnia 33..Sierpnia zrana o godzinie 10. za gotową zaraz zapłatą naywięcey OrraIIIIJ;O mu publicznie sprzedanym zostanie, na> placu za budami między apteką i mostem na Walszewie Nroii6.-, gdzie goiwprzo* dy widzieć można,. Kań tor Poleceń Nro.. 80. w rynku.
N aylepszych lśknących Angic Iskish drobnych węgli kamienny eh dostać u mnie można wnader tanieli cenach. Podobnież, przedaię:riwieże tegoroczne Angielskie I Fran-s cuzkie nasienie Reigrassu; Iwieży porter Londyński tak w wieli kich Angielskich butelkach, iako ter
w.' zwyCzaynych butelkach porterowych.4, <tiaylepsze świeże Sczecńskie P iwo i , , znowu co tylko sprawodzone świeże , śledzie Hollenderskie w najtańszych I cenach, 1 Tęgiego papieru-w wszelkich kolorach do ry- f.
sowania kndą. t.-icźe u mnie dostanie,. Moię lak bardzo aachwaioi.ą a teraz iescze [ bardziey polepszoną Holien U trską tabakę prae- f daię odtąd po tg dgr, flaszkę 3 Fum trj.ymaiącą, t łr. liie1-eft,id, Szanownych arnatoroCv sztuki .OIJ;. odniczey I uwiadomią się ninieyszym, tż u JP Fryde - I r y ka ti a um ga < t vit, i-grodrui;. v Miłosla- I iviu, dostać można począwszy od miesiąca i Sierpnia do połowy Października: hyacyntow I i cybn1tfc w IO.JI.YIII obiorze, kior* w tatunku I i.. wit. Ikosci iloii.tndeiskim się lonnatą w nay- I pIęfeIu yszy» zbIOjze, a k.on- hl iegoimey do j rychłego trybowani i h!/\ kwahfikuią, z których j sztuk sto po 6 T al. a poiedyvTczo sztuka po 15_ rp> kosztuit. Także tulipany W różn zh'ioize i nay piękni« \ szych kt lorach, szfut Tal. 1. Piękny zbiórróz pod ri'ifrn-ipiulj- umiędzy ktoremi bo. gatunków są do rozmnuż nia i kosztują b I T a b . poiedyńczo zaś po j. dgr. sztuka. - Krzewy, do zakładania Ai gie1» skiiih ogrodów w go..róźnych:gatuiik?acłr; zktdrych w.miarę wielkości i-gatunku sztuka od (''', I groszy do 2. Tal. Szpalerowa brzoskwinie- I dwuletnie od SU do 4, Zł. sztuka.-Wysokie białe tak zwane Moos róże, od 5 do 6 stop wysokości maiące, sztuka po 1. Luidorze.. Angrest Angielski ' w 25. gatunkach -ŚMięto» Janki*, czyli porzyci.ki białe, czerwone płowe i czarne, kicrsz po 15.gr; Trzuskawkowe flance, virgin, afrykańskie 1 miesięt zre, zktórych ostatnie sczegolniey się daią trybować, i przez całe lato owoc daią. - bzparagowe flance .wielkre Darmstatdskie dwuletnie, z których oboyga kopa po 2, Zł. U prasza się stzegdlniey aby listy były frankowane, wyraźne amessa oznaczane nie- I . ' mnIey na. upakowanie potnienie koszta dołączone" a z-swey strony zapewnia ogrodnik 1 akuratną swą prz; s{ugę. Dotychczasowe częste wypytywanie o Wodę GilnauenJcą może teraz znowu być zaspokaianem u F. W. Gretza.
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.08.22 Nr67 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.