GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.09.05 Nr71

Wielkiego

Xiestwap O Z N A N S K I E G O.

Nakładem Drukarni Nadworney W. D e ck e r a i spółki, - Redaktor: Assessor R a ab s ki.

Nro. 71»w Środę dnia 5. Wrze&nia i$2 r.

WIADOMOŚCI KRAIOWE.

TT Poznania anta 4. (Prześnią.

W-fiedzielę dnia a. m. b. z południa o godzinie 3. przybył tu Jego Ceearzewkoeka Mość W. X4ae M i koł a y Rossyiski w podruiy ewey zBerlina do Warszawy. JO. Xiąźę Namiestnik ieździł na spotkanie Dostoyuego Podróżnego z dwoma naystarszymi Xiąźę U mi synami Swymi o milę od miasta, gdzie W. Xiaie przesiadł się do powozu Xięcia Namiestnika. N a dziedzińcu pałacu przyimow3i:y był W. Xiąię od tuteyszych Jchmć Generałów i Oficerów sztabowych załogi tuteyszjy, tudzitź JW, Arcy-Biekupa Gnieźnieńskiego, Biskupa Poznańskiego. N a Salach Xiąźęcego pomieszkania zgromadzone były władze cywilne, i łńrte zoakomTte osoby dla złożenia hołdu uszanowania W Xią£ęciu.Jego Cesarzewicoska Mość raczył z niemi łaskawie rozmawiać. Po obiedzie, na który

takie obecni Generałowie i Pułkownicy, Prezesowie władz kraiowych i inn« ose by wysokiego znaczenia miały zasczyt być za;roezonemi, poic:ł się W. Xiąię o g6djn.ie 6. w dalszą drogę do Warszawy. Ó godzinie 10. przybyła dostoyi aJego małżonka W. Xięźna Al exa n d ra Feodorowna, naystarsza córka N. Króla. N a przeciwko N iey wyitch *ł był t3k£e J O. Xiązę N amiestnik z swą <<!o»toyną hI3H'IIKa i naystArszą Córką XięiniczŁą E l i z ą, i w J ch gronie wiechała W. Xigzna do miasta, rzęsisto oświeconego.

Za przybyciem Swoiem wymówiła eię W.

Xię£na od wszelkich uroczystych przyięcła okazów. Wczoray dopiero okuło godziny 7mey wieczorney raczyła przyiąć obrzęd powitania, na który zgromadziło się równie liczne żak świetne towarzystwo tak, i£ wid u osobom dostało się w podziale nieoceniope SczęSCle, złożyć W. Xieznie zbliska hołd uwielbienia. Po przedstawieniu Jey wielu

osó b, zagaiła dostoyna Pani z Xieeiein N amiestnikiem bal polskim tańcem. Dzisieyezy dzień zabawi iescze w murach naszych. W orszaku W. Xiezney Jnui znayduią się Xię£na W o ł koń s k a Jey Dama stanu, Hrabia M odene, Jey W. Marszałek dworu, i Hrabina S zu wal o w. Między przytomnymi obcerai znakomiteini osobami uważano Król. Pruskiego Generała Porucznika D o b s c h t i t z z Głogowy i Hrabię Wódzię kiego z Krakowa.

Z, Rerlina dnia i. [Prześnią.

N KroT raczył Hrabię Gustawa Adolfa D o e n h o ff mianować Szambelanem.

Jtgo ExceUeocya rzeczywisty Tayny Mini ltfr A talluA Baron AAlt Ue sJ"e in A wy,te"ehaJA do Xi<;stwa Saskie g o. t , Jego Cesarzewicoska Mość Arcy - Xią A ę F e r d y n a n d Auetryacki przybył tu dnia 29.

pod nazwiskiem Hrabi F e l d kir c h dla HrAydowania się na'tegorocznych iesien nych manewrach. W orszaku iego ieet Ces, Król Generał Hrabia Desfu urs i Ces. Król.

Rotmistrz i Podkomorzy Landgraf F li r - st n b e reJ ego Cesarzewicoska Mość etai wpry watnym domu pod Lipami i ni«przyiął przysposobionych dlań pokoi w zamku Królewskim. Odesłał także zaraz po przybyciu postawioną przed pomieszkaniem straż honorową z półku grenadyerów imienia Ces»rza Franciszka. Pułkownik L u tz ów ma zasczytoy rozkaz towarzyszenia Jego C. Mci podczae rozpocząć się mnących T III r - wrów. Onegday powróciwszy Kroi Jmć z P o t s d a m u mlwiedził niespodzianie Jego Cesarzewicoska Moić.

J ch Cesarzewicoskie Mcie WW. Xi<;stwo M ik o ł a i o s t w o Rossyiscy raczyli dnia 30.

Z. T. o godzinie 5. odwieczor:. ey, z powodu zamierzonego odiazdu, przyiąć obrzęd pożegnania w zamku Królewskim JO 'xiaiq Anhalt-Dessau, Jey Królcwicoska Mość Xię£na Ą u h a k - D e s s a ui Jego Królewlcoeka MoŚĆ Dziedziczny W. Xiążę Meklenburgsko-Szweryńeki przybyli tu i stanęli w zamku Królewskim w przeznaczonych dla nich pokoiach. Przybyli tu: Generał piechoty i Gubernator Hrabia G n e i s e n a u z Śl ą ska. , , Generał- Porucznik M uffling, Szef głównego sztabu armii, z We i m ar; GenerałPorucznik J ag o w, tymczasowy dowodzący Generał 4go korpusu, z Etfurth; Generałowie- Majorowie i Dowódzcy dywizyint Hrabia Hake, z Magdeburgs i Luck, z M o n a s t e r u; Generał- Major i Inspektor zało.gj. .t ięr]iz związkowych, Muffling, z Moguncyi; Generałowie- Majorowie i Dowódzcy brygadowi Laroche Starkenfels, z Wrocławia, Loebell, z Erfurt h, Hrabia Lehndorf, z Lol on ii, U t t e n h . o v e n A z B u p p i o ł von der M arwitz, z Fra K K fortu n. Odrą, BorstelI, z R a t h e n o w; i Szef Prezes Regencyi Królewieckiey, Ba u m a n n, z P o z n a n i a . CeB. Amtryacki goniec gabinetowy B rowetti przybył tu z Wiednia * JŁróU Wirtembergski 4 goriec gabinetowy Z e i t z przebiegł tędy z S t u t t g a r d u d o P e t e r s - b u r g a.

IIA

II

-.

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

Z Braunschweig d. 2$. Sierpnia.

Wczoray odprawił się żałobny obrzęd przybycia i pochowania zwłok Królowey Kar o l i n y Arigielskiey. Mieszkańcy Brunświccy okazali w tern smutneio wydarzeniu mocne swe przywiązanie do ukoch nego domu Xiążęcego..- Milę od mi?.ita, w Steinh 6 ftj przyi<;to zwłoki od Kommissarzów A'igielskich; opiąrey wieczorney etanęły pod samem miasiem, i zostały w tern mieyA cu »ź do północy. Karawan miał być ci<łgr iony od g. Xiai<;cych koni, lecz obywaLI. Bruniwiccy nkdopuścili tego, i «ami wArzęgłszj Prócz orszaku Angielskiego, do którego przyłączył się takie A l d t r r a a n W o o d , · zło za trumną wiele powozów z B r a u n»zweig i z okolicy i prawie wszyscy mieszkańcy, którzy niesczęśłiwey córce nieprzepomnego ich Xiązęcia ostatnią cześć okazali. Szedł orszak przy poświacie pochodni, wśród biria w dzwony, gromu dział i postępuiącego w paradzie woyeka si do kościoła f czarno wybitego i oświeconego. Postawiono trumnę przed ołtarzem; odprawiło się żałobne nabożeństwo, podczas którego Radze» Kościelny . W olff, niegdyś spowiednik Królowey (iako Xi<;zniczki Karoliny), odczytał wznoszącą serca modlitwę. Na wniyściu do grobu Xiąięcego grono przybranych w żałobę panienek przyięło zwłoki, sypiąc na nie kwiaty. Złoiono ie w cichości w grobie Xiążęcym, Trumna powleczona itsi czerwonym aksamitem, i ozdobiona złotemi galonami i kutasami. N a wieku znaydował się wiadomy naJ.IS. Wszystko odlnło się z Daywiększą UToeeystością i w naylepszym porządku. Ogrody za bramą.i ulice w mieście, przez które szedł orszak, były oświeconej karawan otoczony był światłem iarzęcem. Kilka set kupców i innych obywateli szli z pochodniami. Marszałek dworu H o l i e n h o i t t prowadził erezak żałobny; przy drzwiach koicioła członki tayney rady, dworu i wszyscy sztabowi Oficerowie, a w imieniu miasta Dyrektor Wilme rdiog, przyjęli trumnę, którą Majorowie znieśli do grobu.

Z Bruxelfi dnia 24. Sierpnia.

Dwór nasz przywdział żałobę ra Królową Angielską na cztery tygodnie.

Z CeJaJonii dnia iy. Lipca.

Przybyły okręt Z S myrrry potwierdza wiadomość o nowem zwycięstwie, odnjesionem przez Greków nad flotfą Turecką. Na wyspie Cyprze wybuchnąć miało powstanie M korzyść Greków» PIZebywający W Ła C -

na ca Konsulowie zostali od Turków anleważeni i bandera Francuzka kulmi podziurawiona. Waleczny Arcy-Biekup Germano, zdobył miastoLala, 4 godziny odOUmpii. W miastach Greckich tworzą teraz rady municypalne, a zboże i trzody uprowadzała, w góry, aby nieprzyiaciel nie znalazł nigdzie żywności. Z Dublina dnia 1$. Sierpnia.

Odprawiaiąc wczoray Król świetny swóy wiazd, miał za sobą naymniey 10,000 Gentłemów miasta i hrabstwa, którzy wszyscy konno iechali. Dnia 14. kazał Krół donieść, iż nie żąda,' ażeby kto występował w żałobie podczas iego wiazdu i w następnych dniach obrzędowych. OJ Dunaiu dnia 20. Sierpnia.

Woyska Austryacfcie zbieraią się w wiełkiey sile na granicy Dal macy i, gdzie iu£ przeszło j 0,000 ludzi stoi rra stopie woienney. I nn e 40,000 łudzi stoi między T r i e - ł i e m i L u b i a n ą podobnież na etacie woiennym. Mieszkance D a 1 macy i przyimuią tych woiowników 21 żywemt dowody radości. Wyglądaią oni z pociechą nayprędszego przejścia tych woysk przez granicę, dla dania pomocy niesczęśłiwym Grekom.

Z Frank/ortu n. M. dnia 23. SierpniaOuegtiayeze listy Wiedeńskie zrządziły znowu nitiłfeie zniżenie papierów publicznych» Mianowicie tak zwane M e t a II i q u e s , na które polityka zewnętrzna naybardziey dział a, spadły o pół od sta. Podług rzeczonych listów wo>sko Bossyiskie na granicach Tureckich wynosić ma 250,000 ludzi. Między przybyłymi do Odessy Generałami, wy mieniaią U warof3 i Czerniczewa; przybył tam także H<tman kozaków, i Generałowie C z y c z a k o w, T o r m a s o w i S z c z e r - ba to w. Dziewięć dywizyi grenadyerskich, które po wyruszeniu gwardyi, »kładały zatogę P e t e r s b u r g a, podobnież pomknęły si<;daley, a na ich mieys>e nadciągnęły inne woyeka. - Adjmar.t Xiecia Cambridge przywiózł tu wizuray wiadomość, iż lu Xiąźę We II ing t o n; nie przybędzie, lecz że dnia ro. stanął w M o gun cy i, i iuż wczotay rano odiechał do Paryża. Tę odmianę w układzie podróży zrządził goniec, który Xicjcia w Llh ( i n ga u dopędził. Mniemaią t u, iż nagłe posłanie Xiecia do P a ryż a ściąga eię do okoliczności Greckich, i że Llząd Angielski zamierza umówienie w tym względzie z Rządem Prancuzkim iednostaynego frystematu postępowania. Z Grecji dnia 2. Sierpnia.

Germano, Arcy-Biskup Acliaii, wydał iist okólny, w którym między innemi wyraził: »Dni doświadczenia, nay milsi bracia, były dla nas dniami tryumfu, kiedy «i t lu z pomiędzy was koronę męczeńską odniosło. Cały P e l o p o n e z iest ttraz w naszym ręku, i prócz miast, 724 wsi wybawionych zostało z pod iarzma Tureckiego. N asi okrutni tyr. nt, wyglądaią tylko sprzyiazney chwili, aby iak ptaki wędrowne, zemknąć mogli do innych kraiów; lecz nituydą nam oni. Daley więc bracia, płońcie męstwem! fiłód znisczy niedługo naszych tyranów. Kilka itscze miesięcy, a niebo uwieńczy nasze usiłowania. II Niedługo bezwątpienia spadnie zasłona OtAczaiąca działania polityki dworów Europeyskich w tey wielkiey sprawie, ktorey loa obchodzi wszystkie narody, przez sarn wzgląd na rozlew krwi niewinney. Każdy dzień Staie się wiekiem dla oczekuiących ratunku chrześciian; wszakże or>i pragną tylko bezpieczeństwa swych osób i maiątków, a takiego dziś dobra żadna surowość władzy w oświe«oney Eu ropie odmawiać nie mo£e! - Dla «zegożby nowa monarchia chrześciiańska powstać nie miała na wschodzie pod opieką po* tęioyefa mocarstw, na mieyscu ochydBegebezrządu i barbarzyństwa? Miałażby ternu A o gl i a być przeciwj ą, która m o ż e dla tego sprzyia furkom, że zieh oiedołężności korzysta? Porządek towarzyski iest pod« stawą spokoynośu E u r o p y, hasłem polityków dzisieyszych. - Moźnaż bez poniżenia godności wieku XIX. powierzać tak wielkie dobro szalonemu despotyzmowi Turków? - Potrsfiąźoni dotrzymać wiary chrześciiauom, których najświętsze ustawy tak świętokradzko znieważają? mogąż być Grecy obwinieni o zamiary dążące do rewolucyi dla -wolności źle zrozumianey?..Te i tym podobne zapytania czyni dziś prosta l u d z koś ć wygórowaney p o l i t Y c e . Odpowiedź iey bardzo bliska," aieby ią wystawiać na igraszkę domysłów, - ażeby wątpić o duchu ożywiaiącym wielkich mężów, którzy na szali swey mądrości, ważą losy stu miilionow ludzi. -' Godzina wktótce wybiie, że drżeniem i nadzieią słucha iey każdy człowiek, umieiący szanować prawa Boskie i ludzkie, w spokoyności znayduiący rzetelne A sczęście, w posłuszeństwie stosunkom towarzyskim, swą wolność. Z Hiszpanii dnia 10. Sierpnia.

Także w H i s z p a n i i powezethny obwie» scza. się zapał za Grekami. Dfia 1. wy* płynął z B a r c e lon y okręt do G r e c y i z 10,000 flint i tyluż szablami i inotmi potrzebami woiennemi. Na tymże okręci« znaydowało się kilku N eapolit.ńekich i Piemoittskiclr Oficerów od artylleryi i ii. źynkryi; także i dwóch mi ichuw Hiszpańskich. Kilka innych okrętów popłynie w tern samem przeznacz* ni u, a z nimi i niektórzy Prancuzcy Ofici rowie artylleryi. Z Konstantynopola d. 2i Lipca.

Wpowf.ztchności zdaie się, iź> Sczęście oręża Ottomańskiego w M u l t a n a c h i Woł o s c z y z n i e, zmnieyszyło zatadłość pospólstwa. Rząd używa dzielnych środków Dizeciw bmzycielom epoJtoyuoćci. Ney wści«; .met Al i, kupiec Turecki, który się eczegóbit y odznaczał w dniach morderczych okrucieństwem swuiem, skazany na śmierć. Sklepy kupieckie są teraz pootwierane, lecz handel iest wszelako zatamowany, i zaufanie niedaie się wymusić. Lękają się R o e s y a n; Wszelkie kroki rządu okazuią długą namyślność i boiażń. Przed kilku dniami chleb był cokolwiek lżej szy isk dotąd; pospólstwo P zaczęło szemrać; wielu piekarzy przybito zaraz na własnych drzwiach, chociaż to z zezwoleniem rządu nastąpiło. Wszelakoż pieczywo będzie musiało wprzyszłcśei zdrożeć, kiedy okręty h i dry o to w nie dowożą iuż zboża, a Basza Egipski, w którym pokładaią nadzielę, ma być nieprzychylnym Pprcie, a wspierać Greków. Znayduiący się tu Grecy zacbawuiąsię bardzo epokoynie, powątpiewają .prnwie o możności oswobodzenia, i dla tego czołgaią się, ażeby przedłuż;Ł swe Dędzoe życie. Niektórzy w d< iach zgrozy «kupowali swe głowy kiikomaset jiisstr ani. Xiaz<;ta, Kał t m a c h i są ieciynymi tirckimi, którym P o r t a iescze nieiakie względy okazuie.

Zenki Kaiimachi został Hospodarem W ołoskim; bracia it go wciąż iescze piastują dostoyuości dworskie. Z Lizbony dnia il. Sierpnia, Przybył tu Baron Sturmer, Poseł Aui slryacki. N owa zmiana w R i o - J a n e i r o, chociaż Wdauhu oasuey Konstytucyi, naywiększe tu robi wrażenie. Sczeguluiey 300 Strzelców dali do niey powód. Z Londynu dnia 21. Sierpnia.

Z powodu zaszłych nic-Udow podczas wyprowidzeoia zwłok Króli wey, odbyła się osobna tsyoa rad». Zbrodnia zatrzymywania woyska Królewskiego w pochodzie, równa się prawie zdradzie kraiu. Po ukończoney naradzie wyprawiono gońca do Króla.

****

W niedzielę kaplice w Whitehall 1 Sc.

J a m e s i wszystkie niemal kościoły stolicy okryte były czarne mi całunami i w niektórych miano mowy pogrzebowe. Podług wiadomości z półnoeney Am eryki dnia 35. Lipca, ohiął Generał Jakson w formalne posiadanie Elorydy w imieniu Stanów Zjednoczonych.

Podług listQw z St. T h o m a s dnia »4.

Czerwca, zaszła w Wen e z u e l i walna bitwa z naywiększą szkodą dla Król, woyska Hiszpańskiego. Wszystkie warowne posady zuaydować się maią w ręku powstańców, wy. iąwszy Pu e rt o - C a b e II o, które właśnie B o l i v a r obsaczyć zamyślał,

Z Madrytu dnia tj. Sierpnia.

Król wyiedzie z rodziną i dworem swoimi na doi kilka do E s kur i a l u, zkąd uda się do St. Ildefonso. Nadzwyczayre Stany Corte« zgromadzą się d' b aa. iako przygotowująca Jut ta; dnia 24. odbędzie się insbilacya, a dnia 23. pierwsze posiedzenie. Skarb znayduie się w nayprzykrzeyszern położeniu. Wszystkie płace i pensye żale« gaią od 8 - »0. miesięcy. Bada stanu tylko za Styczeń iest płatną. Quiroga bawi teraz w Gallicyi, gdzie się nowe rozruchy pokazały. W B a r c e lon i e pokazały się nieiakie ślady żołtey gorączki. Dnia 5. Deputacya Kortezów winszowała Królowi sczęśliwego z S a c e d o n powrotu.

Dnia 4. zawarty został z Rządem kontrakt o pożyczkę narodową. Hiszpania liczyła dnia 16. Lipca 37.

liniowych i 14. lekkich pułków piechoty. Rząd posyła b. talion piechoty i kompanią art y lleryi d o V e r a - C r u z . W Al i c a n t e dobosz gw*rc'yi narodowcy rodowity Prancuz, zastrzelił się, za nadeyBcicm wiadomości o śmierci N a p o l e o n a , rany iest znacznie ze strony mieszkańców. - W okolicy Malagi-powstał nowy sztf-gwerylIów; nazywa się Franci sc o Ro a. - Takie C o r d o v a zagrażaną iest od trzeciey bandy. - Z al di va r zemknął do Kastylii. Tu w Madrycie podwoiono od nitialiego czasu wszystkie straże woyekowe. W Saragosie mówią o niepokojach i mordach nocnych. Od Menu dnia 24 Sierpnia.

Przez Frankfort uwiiaią się hyzo od dni kilku gońce, sczególniey z W i e d n i a do Lendyoa. Przez W li r z b u r g przechodzą codziennie studenci, maiący zamiar przyłączenia się do karawany, która się tworzy w celu wyzwolenia Greków. Z Paryża dnia 2f;. Sierpnia.

W czoray przede mszą Poseł Angiels-ki Sir Gh. Stuart podał Królowi Het swego Monarchy, z doniesieniem o. śmierci Krótowc-y. Dwór nasz przywdzieie żałobę na 3. tygodnie. Xiążę Wellington przybył tu dnia 23.

i niebawnie udali się do niego Xiaz<; Richel i e u i Baron P a s q u i er, Dnia 24. miał on długie i tayne posłuchanie U Króla. Wezoray przyimował Król powinszowania Władz wojskowych i cywilnych z okazyi dziaieyezych imienin. Wyitdzie dziś Król do S t . C l o u d, a i u tro odbędzie przegląd gwardyń Xiązę E c k m li h l D a v o u s t »tracił swoią 1 »letnią córkę, żonę bogatego właściciela kąpiel, PanaVigier . Niebosczka co tylko zostawszy sczęśliwie rozwiązana] , <<1owiaduie się z utt nieostroiney osoby, iź młodsza iey siostra szpilkę połknęła. To tak mocne na młodey położnicy sprawiło wrażenie, iź w dwóch godzinach skonała. W tuteyszym klasztorze karmelitanek, roJIa:QcYT pod dozorem Paui Soyeeourt,atletnia panienka wykonała Huby raKBIIe« W ręce Kanonika z St. Denys, X. Segur.

Okoliczność U uderza tein bardziey, kieAy prawa o zniesieniu klasztorów w całey ewey mocy są utrzymane. Wypogadza eię znowu horyzont między F r a n c y ą i H i s z p a n i ą , który był biese zachmurzony. R O S S Y A.

Z Odessy dnia T 3 3. Sierpnia.

Wychodząca tu gazeta Francuzka: "Messager de la Russie meridionale" w N rse 35. zawiera co następuje: "Okręt, który wczorazszey nocy nadpłynął do zatoki Odees<ńskby z Konstanty« no p o l a , ma na pokładzie iW. Barom S t r o g o n o l fa, Posła Cesarza Jmci wszech Rossy L" Uwiadomienie dła Kupców.

"Zawiadomiaią się kupcy, ze embargoj nałoźi ne w Konstantynopolu na okręty przybywaiące ze zbożem, zniesione zostało, i że Kapitanom okrętowym iest wolno płynąć do mieyec swoiego przeznaczenia. II "Dnia wczorayszego o godzinie »1. w nocy przybył ta Baron btrogenoff, wraz ze ewoirn orszakitm, kancell-ryą, pecztą, Dragomanem (tłómaczem) F r a n k i n i wielu Grekami na dwóch Rossyiskich woiennych i iednym Austryackim okręcie kupieckim. Chociaż W. Porta nie chciała mu udzielić Firmanu, wsiadł on bez takowego na okręt, kazał wywitsić banderę Rossyiską i wypłynął z Konstan ty nopola w dniu 29. Lipca ( I D. Sierpni «) bez naymnieyszey ze »trony Turków przeezkody. Dzisiay opuści on okręt i uda się do miasta, gdzie przygotowano i ui dła niego mieszkanie, aby przeznaczony cza» kwarantanny wysiedział. Czeka na r'ego mnóstwo ludu w porcie wykrzykaiąeego ciągłe: "Hurra'.** i "Niech źyie Strogonoff, przyiaciel ludzkości, za wszystkie dobrodzieystwa wyświadszon« »»«