GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.09.29 Nr78

Wielkiego

Xiestwap O Z N A N S K I E G O.

- A __ t-mm w p - - II a * » .n: _ _ _...... f, , Nakładem Drukarni Nadworney W. D e ckera i spółki,--Redaktor: Assessor Ra ab s Ki.

Nro. 78; - W Sobotę dnia 29. Września 1821«

WIADOMOŚCI KRAIOWE.

Bulli Papiezkiey zatwierdzoney przez JN{. Pana, Ciąg dalszy.

Kanonicy honorowi przerzeczbnych Kapituł, lubo ich bynaymniey 36 zamieszkania osobistego i odbywania powinności choru niezobowiązuiemy, zarówno z zamieszkałymi Kanonikami maią udział w obowiązkach choru i innych posługach kościelnych. - Ku większey tychże kościołów ozdobie i świetności, dla wszystkich powyzcy rzeczonych Dostoyności i Kanonikatów, prawo używania tych samych, iak dawni ey, znaków zasczyiowych wyraźnie pctwierdza*-"*ny i w miarę potrzeby na nowo przyanaiemy i nadaiemy. Zarazem zmiankowanym powyźey Kapitułom Katedralnym teraz i na potem isjnieiąc A , tey na zawsze dozwalamy iudzialamy władzy, ażeby w zebrania kapitnlarnem ku nowey do obecnych okoliczności stósownieyszey , służbie c 0dzienhćy w tychże kościołach Arcy-Biskupich i Biskupich i ich chorze, niemniey ku pomyślnemu i sczęśłiwemu rzeczy i praw tak duchownychiak doczesnych sprawowaniu, zarządzeniu i kierunkowi, ciężarów na nie przypadających znoszeniu, dziennych pożytktdw 1 innych iakichkoiwiek bądź korzyści pobieraniu i rozdzielaniu, ku stanowię11111* kar przęćrw zaniedbywaiącym obowiązków służby- Bo£ey Wymierzać się maiących, ku spisywaniu przytomnych i nieprzytomnych, ku zachdwaYiiu obrzędów i zwyczaiów, i cóżkorwAek ku :temu wszystkiemu może być uźytećznem ż po trzeb iłem -- postanowienia!; rozporządzenia, kapituły i uchwały, dozwólone iednak i skromne? 'świętym kretom zboru Trydenckiego nie przeciwne, pod przewodnictwem, dozorem i z przychyleniem się resp. Arcy-Biskupów i Biskupów, wydawały, wydane obiaśniały i wykładały, do większey dokładności przyprowadzały i na lepsze przeistaczały, a również zupełnie nowe, od wszystkich, których to dotyczy i na przyszłość dotyczyć będzie, niezwłocznie zachować się maiące, pod karami na przestępuiących stanowić się maiacemi, układały oraz wolnie i godziwie Wydawały. Oznaczywszy powyżey, co do liczby, dostoyności, kanonikaty, wikarye czyli prebendy tak w Kapitułach Metropolitalnych iako też Katedralnych, stanowiemy w celu teraznieyszego i przyszłego ich urządzenia, iż ktokolwiek w przyszłości będzie chciał dostąpić dostoyności i kanonikatów, winien posiadać następuiace własności, iako to: źe odebrał wyższe święcenia, i ważne kościołowi naymniey przez lat pięć oddał usługi, albo pełnieniem obowiązków Paster, skich lub dopomaganiem w onychże, albo że był nauczycielem Teologii, lub prawa Kanonicznego, albo któremukolwiek w Królestwie Pruskiem Biskupowi w zawiadowaniu sprawami dyecezalnemi był usłużnym, lub nakoniec w Teologii świętey, lub w prawie kanojvicznem laur doktorski przyzwoicie uzyskał; tego ostatniego atoli warunku moc zobowięzuiącą, z ważnych powodów, do lat dziesięciu od daty dzisieyszey zawieszamy. Wszelkiego zaś stanu i urodzenia Duchowni równe odtąd maią tnieć prawo dostępowania dostoyności i kanonikatów. Postanawiamy oraz niuteyszem, ażeby w Katedralney Kapitule Monasierskieyj iaKo tei w Więcław»skiey, wyznaczony był Kanonikat, dla nadawania go przez tego, do którego z kolei miesięcy należeć będzie, zawsze i kiedykolwiek bądź iednemu i drugiemu z Professorów przy uniwersytetach t w tychże miastachbędących, kanoniczne [ iednakźe przymioty dzierżącemu. Roz- L porządzamy daley, iż każdocześnyPro- l boscz kościoła parafialnego S. Jadwigi [ w Berlinie, iako też Dziekan Kommis- I sarz Hrabstwa Glac (Kłecko) policzeni l być maią do rzędu Kanoników honorowych, tak ażeby równego z nimi używali prawa, zaymuiąc mieysce i koley według czasu ich nominacyi. Każdy zaś z Kanoników honorowych przerzedzonych Kapituł brany być ma z liczby Arry-Kapłanów (Dziekanów), pasttrstwo dusz w względney Dyecezyi z chwałą sprawuiącyeh. Co się zaś tyczy nowego na teraz przerzeczonych Kapituł składu, który iak nayśpieszniey ma być do skutku przywiedzionym, udzielamy Naszemu poniżey wymienić się maiącenm Exekutorowi władzę, konferowania w każdym z pomieniopych wyżey kościołów tak dostoyności i kanonikatów, iako też wikaryatów, rzeczywiście wakuiących, godnym tego i zdatnym Kapłanom, a to z sczególney poruczoney mu Apostolskiey mocy i w imieniu tey świętey stolicy; tak atoli, ażeby posunięci przezeń do godności i kanonikatów, zobowiązanymi byli do wyiednania sobie . ,... ., w przeCIągu szescIu mIesIęcy po SWOIem wyniesieniu w Naszey Dataryi Apostolskich nowego zaopatrzenia i potwierdzenia listów. Gdyby się trafiło, iżby w którymkolwiek z Kapituł Metropolitalnych lub Katedralnych w Państwie Pruskiem, liczba źyiących ieścze Prałatów» Kanoaików i Wikaryuszów czyli ustanowionych, przewyższała ustanowiona-od Nas powyieyliczbę; naówczas przerzeczony Exekutor Apostolski, wezwawszy wprzód i wysłuchawszy interessentów, przez dobrowolne ich lub niektórych z pomiędzy nich zrzeczenie się praw swoich, rzecz załatwi, starając się o fundusz utrzymania dla nich przez przyzwoite dożywotnie pensye od N ayiaśnieyszego Króla przeznaczone.

Jeżeliby zaś takowe zrzeczenia się albo Wcale nie nastąpiły, lub żadne lub nie wdostateczney liczbie, naówczas ci, którzy będąc nad oznaczoną powyźszem naszem postanowieniem liczbę dostoieństw, kanonikatów i wikaryatów, naypóźniey onych dostąpili, chcąc przy kościołach swoich mieszkać i pozostać nadal Kanonikami i Wikaryuszami, maią nieprzerwanie używać obecnych swych praw i prerogatyw i pobierać iak dotąd swe dochody. Po zawakowaniu ZAŚ w iakimkolwiek bądź sposobie posiadanych obecnie przez nich beneficiów, takowe nie mogą być więcey innym konferowane, lecz maią być uważane za zniesione i zgasłe, tak ażeby naówczas ustanowiona powyżey liczba ściśle zachowaną była. Jeżeli w któreykolwiek Kapitule Kanonicy mnieysze mieli dochody od ustanowionych ninieyszem dla ich następców, nie służy im żadne do tey przewyźki prawo, chybaby im Exekutor Apostolski sczególnie i wyraźnie takowe większe nadał dochody. "W przyszłości zaś gdy zawakuią posa* dy w pomienionych kościołach AreyBiskupich i Biskupich, toż samo w kościele Akwisgrańskim, w Kollegiatę zamienić się maiącym, My i Nasi Następcy, Papieże Rzymscy, nie tylko Probostwo, które iest pierwszą po Biskupie? dostoynością, ale też wakuiące w mie« siącach Styczniu, Marcu, Maiu, Lipcu, Wrześniu i Listopadzie Kanonikaty nadawać będziemy, w sposobie w Wrocławiu dotąd używanym. Co się zaś tyczy dziekanii przy wzmiankowanych kościołach Metropolitalnych i Katedral* nych, toź samo Kanonikatów tak w 0« nychźe iako też w przyszłey Kollegiacie xAkwisgranskiey, które w innych sześciu miesiącach zawakuią, takowe do rozdawnictwa właściwych Arcy-Biskupów i Biskupów należeć będą. Wikary aty Zaś czyli prebendy, w którymkolwiek miesiącu zawakować mogące, do rozdawnictwa właściwych Arcy-Biskupów i Biskupów zostawiamy. Zresztą spodziewamy się Narodowi Niemieckiemu wyświadczyć rzecz miłą, a wzmiankowanemu wyźeyKrólowi Jmcż Pruskiemu przyiemną, gdy prawo wyborów, które w za-Reńskich kościołach zachowanem i potwierdzonem, w położonych zaś po tey stronie Renu przez Apostolskie rozporządzenia z. r. 1801. uchylonem zostało, teraz w tychże po tey stronie Renu połoźonychCyecezyach, berłu pomienionego Króla in temporałibuspodległych, na nowo przywracamy. Stanowiemy przeto i rozporządzamy co do należących do Niemiec Kapituł w Kolonii, Trewirze, Wrocławiu, Paderbornie i Monasterze - znosząc wszelkie inne dotąd zachowane zwyczaie i względy, iako i wszelką różnicę wyboru i wezwania, niemniey potrzeby rodu szlacheckiego, - ażeby wzmiankowane Kapituły, zostawszy w wspomnionym wyżAy sposobie urządzonemi, prawa tego używały. I tak, skoro która z przerzeczonych stolic zawakuie, czy to przez śmierć extra rorna <wyiąwszy iednak obecnego przypadku wakansu w kościołach Kolońskim i Trewirskim), w przeciągu zwyczajnego trzech-miesięcznego terminu Prałaci i Kanonicy \v Kapitularzu zebrani, przy zachowaniu przepisów kanonicznych, z ogółu duchowieństwa w Królestwie Pruskiem, godnego i kanonir czne przymioty posiadaiącego męża na zwierzchnika swego obierać są mocni. Przy takowych zaś wyborach mieć będą prawo, głosowania tak rzeczywiści iako teź honorowi Kanonicy, niewyłączaiąc nawet tych, którzy, nad ustanowioną Vftem rozporządzeniu liczbę aź do śmierci w Kapitułach utrzymani będą. Co' do Kapituł Biskupich kościołów Warmińskiego i Chełmińskiego, tudzież Arcy-Biskupich Gnieźnieńskiego i Poznańskiego, na zawsze połączonych, nic w nich nowego nieprzedsiębiorąc, postanawiamy tylko" iź członki kapituł Gniezńieńskiey i Poznańskiey przy wyborze .Arcy-Biskupa wspólnie działać maią. Co się zaś tyczy wakuiąoego kościoła w Wrocławiu, udzielamy istnącym tamże obecnie piąciu Prałatom, jako to: Probosczowj, Dziekanowi, Archidyakonowi, Scholastykowi i Kustoszowi, ośmiu . Kanonikom, rezydującym i sześciu Kanonikom honorowym, składaiącym w porę Kapitułę tego kościoła, sczególną władzę, przedsięwzięcia i ten pierwszy raz kanonicznego Vyboru. nowego Biskupa" w sposobie Wyźey przepisanym.'z Poz ?żanżaJma 2$. Wrześnża. W sobotę dnia 22. w poniedziałek dnia 94. m. b. i w następne; dui odbywał się roczny po;iis uczniów wszystkich klass tuteyszego Kwż. Gymnasium, w obeccości JG*

Xiecia Namiestnika JX Mci, JfW. Z e r b o n i l di S p o s e t t i N aczelnego Prezesa TV. X. Pcznańskiego, JW, C o 10m b Szefa Prezesa Regencyi, Członków Konsystorza i Radjr 1 Szkolney Prowincyi tuteyszey, i wielu osób eboicy płci, Wczoray zakończeniu tey uro« I czystości szlolney wediug przepisanego pro- I gramatem porządku raczyła takie Jty Kro- I le.uicoska Mość Xi<;ina L u d w i k a Pruska z całą swoią dostoyną rodziną być przytomną i rozdać własną ręką nagrody celuiącym naybardziey uczniom. W. B u c b o w s ki Pro« feseor matematyki, zagił uroczystość mową w języku polskim,' Niektórzy uczniowie mieli mowy w rożnych językach. Jeden z Professorów, JX. Kaseyusz, uczcił pamiątkę zmarłego w dniu 14. m. b. JW. Hrabi P o t o c k i e g o , w mOWIe polskiey, W. Ka ulfufs Rektor Gyrnnazyi zakończył uroczystość mową łacińską.

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

Z Karlsbadu dma 10. Wrześnża.

Byliśmy tu wcxoray świadkami zdarzeni * nadzwyczajnego, a razem okropnego. Miła rzeczka T o e p e, która w rozm ?itych kierurkach miasto tuteysze przerzyna, aktora w południe wczoray iescze tak byia płytka, ii wszędzie przebrnąć ią można było, po południu, po desczu nawalr>ym, wezbrała coiolwiek, pomiędzy zaś 7mą r giną wieczorem gwałtownie, przybierać zaczęła,' podniosła się wyżey br/egovv, i zalała wszystkie uli c e . L e c z w k r ó t c e , bo- w p rz e c iągu p ó i godziny, woda opadła tak,. ie moina było suchą nos?ą przez ulice przeyść. Zaledwie trwoga cokolwiek ustała, gdy około gtey wieczorem nowa a gwałtownitysza powódź całemu miastu okropną zagroziła klęefcą; rzeka niezmiernie i z niepodobną do opisania szybkością wezbrała, i wszystkie ulice do wysokości prawie pierwszych piąter zalała,

wszystkie pre«J ęła kórriłnunikaeye,- pozno5iła mosty, i kilka murowanych wywróciła domów, zgoła, okropności tey noty niepodobna opisać. - O godzinie aezey po północy zaczęła woda opadać, a o wschodzie słońca ustąpiła zupełnie z ulie, zostawiwszy za sobą mnóstwp naniesionych rzeczy / Powódi ta co do osób żadnego nie zrządziła niesczęścia, iedoakże miasto niezmierne poniosło straty w domach i towarach» Okolice mocno ucierpieć musiały.

Z Kopenhagi dnia i$. tVrzeźnia.

W tuteyszey przystani znayduie się kilka Roseyiskich woiennych okrętów, przybyłych z Ar c h a n g e l a, które, iak słychać, czekać maią na dalsze rozkazy z P e t e r s - b u r g a, i maią podobno popłynąć na śródziemne morze. - Kilku Oficerów z tych okrętów miało wczoray zasczyt być przedstawionymi N. Królowi. Z Lizbony dnia ?j3. Sierpnia.

Przybyciu Poseł Sardyński Margrabia de

*' .

Z Londynu dnia 14. Września.

Król "iepowrócił tu iescze i wiatry przeciwne zatrzymują go na morzu. Sąd umarłych zawyrokował, iż oficerowie 1 gemeyni z gwardyi przyboczney zadali śmierć owemu H o n e y, który d. 14. Sitrpnia podczas processyi pogrzebowey od kuli egu ął. Poseł Angielski, Pan Edward Thorntpn, przybył tu przez Lizbonę z Rio de Janeiro. "Powrócił, tu starszy gminy W o o d z synem SWOIm. Głoszono wczoray, iż Porta przyrzekła · powszechną amnestyą Grekom, którzy w przeciągu trzech miesięcy powrócą do swych powinności. Listy z K o n s t a n t y n o p o 1 a twierdzą cią-gle, iż wszelkie zakłócenia między, Ross y a a Porta, w spo-;

Bc-bie asjptzYhźmeyszjta pog03zo»ie ż « etaoą. Wywoź zboża aa śródziemne morze dozwolony był, pod warunkiem, aby obce okręty eskortowane były przez okręt wo-. ienny ich narodu, i żeby sra.-Aczyły, iż nie będą dowozić zbcia powstaniom. Mai,uki Greków, którzy nie przyimą acnnestyi, zapewne hl{C2 A na skarb zabierane. Chociaż Baron Strogonow wyicchał z Konstantynopola, i kAzał zdiąć wystawę z pomi«- · ezkania swego, to ivszelako wciąż stała straż honorowa przed ifgo hotelem. Fundusze spadły dziś rano o -Ł procentu.

Handbrze papierów Stocks spekulują przy ciągłćy didżystey porze na podobieństwo doZwolenia dowozu obcfgo zboża, w którym to przypadku znaczne summy byłyby po- , trzebnemi. Z Madrytu dnia j. Września. · Dnia 27. z. m. udali się NN. .Królestwo. r z La Granga do Segowii do kościoła; i ui od s«rrugo rana sj ostrzegano tam na wsayElkj cu narożnikach ulic> pOl'riyjepiane kartki.. na których prócz innych przeciwkonstytucyi-. nych wysłowień, te stały słowa; "Niech żyie . Król absolutny! Niech zginie Konstytucya!" Poprzedzający Króla Prtfekt cywilny kazał wprawdzie pozdziersć kartki, nie mógł Jednak zapobiedz, że pospólstwo dopusczalo się nieprzyzwoitych wykrzykiwań w czasie pobytu NN. Królestwa w kościele. Tymcztsem przegłuszyli ie liberaliści i cała wrzawa skończyła się na niczem. W czorsy przybiegł z S a r a g o s s y goniec do Bządu, a w kilka godzin posłano tam rozkaz, ażeby Generał R i e g o złożył swóy urząd i udał sic, do Le rid y pod dozór Kom?, mendanta. Dziś przywiózł drugi goniec tak ważne rzeczy, iż Kommissyą Kortezów miała długie posiedzenie z Ministerium i rozy chodzi się pogłoska, iż Pcefekt Cywilny S ar ago ssy kazał aresztować Generała Riego, ie miasto i kray w zaburzeniu i ae iiffca 00 Petersburg». - Wszystkie czynno je! usta» eni"U* woysb trytfa«<9 do A r a g e nIl. ły. _ Z Stambułu nie mamy żadnych Prefekt C y wiln y wy dał odezwę, w, którzy, wiadomości. uiewytmeniaiąc nikogo, mówi o wielkim spi- Podług wiadomości prywatnych z Peterssko, którego wybuchnieoiu gorliwość kilku b u r g a , Cesarz Jegomość na przedstawienie pr-zyiacioł porządku publicznego przeszkodzi- sobie uczynione, zezwolił na wob y port ła. Nie wątpia tu, iż Rie go chciał etacie w O d e c s i e W, oie dawnego keztatiu i uchwalia czele Rzeczypospolitty. lił tylko niektóre odmiany, iakie potrzebne M u I t a n y i W o ł o s c z y z n a · są do zapobieżenia łatwemu przemycaniu.

Odgranic Multan dnia 5. Września. (Wiadomość ta potrzebuie potwierdzenia) Grecy stoiąA y pod Dorna, na wiadomość, Wiadomości z K onstantynopo'ia dni« ii niernasz więcey Turków, myślą, wyruszyć ig. m. b. donoszą, ii W. Sułtan, rozgniedo B o t o s z a o i tam zaiąć stanowisko. wany z powodu klęsk, iakie f10tta iego poW Mutt ilRiEII Obiłwiiłii\ M@; ROW@gO Rł - -- -., r · o a' - - - t - - : ",,>.

du, - Turcy w M ul ta na eh ściągaią swoi« niosła, kazał położyć areszt na pałac i cały główne «iły kuDunaiowi. W tey chwili maiątek Admkała Kara Ali. nadekodzi wiadomość, (za którą Je ułMłk _ Słychać, iż, Generał P e p e poiechał do czyć nie można) ieBaiza Kihsja Bey zbiegł Anglii dla uzyskania okrętu, któryby go pad Prut, ponieważ obawiał się w J assach, i iego spółoręźnych zaniósł na brzegi Laaby od ewoiego nieposłusznego woyssa me konii. Wątpić należy, ażeby Grecy temu littacił życia. '., Leonida s owi powierzyli Te rm op i 1 e.-*Z Odessy dnia 4. Wr%esnia. K and y a podobno uprzątniona z Turków.

Dwa okręty przybyłe dnia 19. z. m. przy- Flotta t 60 okrętów ieat w pogotowiu do wiozfy wiadomość zupełnie dawuieyszey prze- wyruszenia z portu Konstantynopolitańskiego ciwną, to iest: iż okrętom naładowanym n» Archipelag. aboŹern nie wolno iest płynąć na merze Egey- Z Paryża dnia l{. Września. -Ide i śródziemne, i takową &%.ll( p? żne Dnia la. m. b. odbyła się pod pierwszeńtylko okręty przedsięwziąć mogą. - Wątpli- stwem Króla rada Ministrów, która półtory wa ta wiadomość sprawiłam wraźeoie i wsztl- godziny trwała, a na którey nie był przy tołą sprzedaż wstrzymano. Z przerwania bie- mnym chory ieseze Zachowawca pieczęci. gu poczty przez B u kar e s t, nie mamy Monitor zawiera co następuie; Kolumna wprost Wiadomości z Turcyi. B ur b o n ów w okolicy B o 11 log n« iest W Mik oł aie wie odebrała Admiralicja ukończona i ma taki napie: "Kolumna ta, jozkazy, aby wszystkie okręty były uzbroio- uchwalona iest przez zebrane pod B o u 1 ome 'i gotowe do wyiścia pod żagle. gne a przeznaczone do woyny pTzeciw AnKupcy tuteysi, na przypadek, gdyby ukaz gl ii woysko, była w r. 1804- rozpoczętą.

Zamieniona w pomnik pokoiu przez przywrówzględem portu nie został odwołanym, wycenie tronuBurbonów, została dokonaną brali DepUtacyaj do przeyrzenra zapasowych od rz dem N. Lu d w i a XVIII, i DOSwi lewarów. - »"",,, >bna a¥oelev na zawsze rancuzom pamiątce 3)1( -ŁtSf AfI1?«'A 1 A W' - * - *w* - ·

»odług edtbiajqcb iwta tów, uda »e, do F o u tan es zostanie pue ¥ wnik grecki, piegdyś własność R a s y ri a, takie exemplarz E n e i d Y z własnoręczne mi przypiekami W o I i e r a . Pewien Anglik zapisać miał Pani Catalan! 70,000 Funtów Stt-rlingćw. Listy z L i II e dnia 9. m. b. donoszą o nadcszłym do Calais urzędownym rozkezie, tieby poczyniono należyte przysposobienia na przyjcie Króla Jer z e g o IV., którego przybycie w przyszłym tygodniu spodziewane. Serce Marszałka Kellermana dnia 3. m.

b. z wielką uroczysteścią złożone zostało w Obelisku ku itgo pamiątce na pobojowisku pod V a 1 m y wzniesionym.

Przybyły tu goniec Rossyiski przywieść miał nowe oświadczenie gabinetu Petereburgekiego Porcie uczynione. Mówią odtąd o utrzymaniu pokoiu. Za pozwoleniem Rządu utworzyło się tu "Towarzystwo Moraines i Chrześviiańskiey Celem iego iest przystosowanie przepisów Chrześciuństwa do stosunków życia "półęcznego. Prospekt poddany iest przez K at o l i K ów. x' ""la la K o c h e f o u a 11- L iancourr, iako Prezesa, Barona Degerando, Delacroix, Hrabię Laborde, Hrabię La B te y rie, Dr. Sp urzhei m, i Prot e s t a n t ów: Pastora G o e p p, Barona S t a e I - H o I e t e i n, S t a p f er, Barona Tiirkheim" J. G. Wiirtz, Wihn iako Sekretarza i C o c q u e . - e I iako Sekretarza wyręczycitla. Oddaleni z Hiszpanii Deputowani Me»ykańscy zabawili kilka dni w B o r d e a u x ; cieszą się oni, ii zbliska byli świadkami tak oazwantgo odrodzenia się Hiszpańskiego, lecz nie mogą utaić swyih obaw względem skutków tey rewolucyi. Jeden znich oświadczył, iżby wolał być posłusznym rozkazom nayokrutnieyszego Inkwizytora, aniżeli GetibiaU Kapitana Z Konstjmcją Kcrcezó w,

ZPetersburga anU7. Wr%eU& W Gubtrr .ić Pskowskiey stykaiącey li( z tuteyszą, dżdżysta pora znisczyła cały sprzęt siana; zboże ozime wyrasta na pniu; półiare zboże stoi pod wodą Przeszłe«; z my polu tameczne nie były wcale pokryte śniegiem; mróz przeiął tam ziemię na trzy arszyny *) w głąb. *) too Berlińskich łokci wyrównywa 1061< arszynom. Baron Strogo OOw, przybyły do Odessy z osobami do if go legacy i nateiącemr, i od dni kilku w porcie tamecznym dla kwa« rantany wstrzymany, iest tu niezwłocznie spodziewany. Z Semlina dnia 3. Września.

Podług wiadomości z Seres w Macedonii dnia 3 3. z. m. - za które iednak ręczyć oie można -*- Basza S a lon i k i zgromadziwszy w połowie miesiąca Sierpnia całe swe siły, ciągnął ai w okolicę Kacsaridry naprze tę,, awł' .z«stWHł t: El llllfi ? *" f e 8 B a... z w f' A k i m torem Grekom, AD y o > o o o < ?) I u d" podawano. Ale»and e r S t ąg i n t a, dowodzący naczelnie Grekami, zbił dosczętnie Turków dnia i g .

Sierpnia pod Kaseandra, tak iż niedobitki woyeka Tureckiego ledwo zdołały cofnąć się do Saloniki. Pomiędzy ieńcami znaydować się miało 400 żydów, którzy z nienawiści ku Grekom dobrowolnie u Turków służbę przyięli. Obfszli się ludzko Grecy z ieńca« mi tureckimi, ale tern większe na żydów wywarli okrucieństwo, pourzynawsy im nosy i ręce. W całey T u r c y i sprzysiądz się mieli 4tł IłIł łe łł\1b. W \r Tureccy W.Rządzcy, nawet dowódzcy woyskowi, używać teraz maią samych żydów na agentów, i ci przy wykonywaniu naysruższyth okrucieństw barbarzyństwa bisurrmńskiego zwykle za siepaczów śluzą. Liczne tego rodzaiu wydarzenia zrodziły niewygasłą miA dekami i iydaj»i «ieaawiść, O Sa«

1 o ni e s Ufcbrolll się, wszyscy żydzi, utworzyli ści Wielkich Xiążąt tłtfilaJ ę, po btórfy poili straż przyboczna dla K ad e g o i pod nieby- rozeszły się na zimowe leże. tność Baszy, gdy tenże przeiiw Grekom był W i s ł a , która była znacznie przybrał», 'wyruszył, trzymali na wodzy mieszkalących cokolwiek opada. Rzadko kiedy ta rzeka taić w mieście Greków, których, samo z siebie wiele razy wzbierała, ile w roku bieżącym, jozutni się, wprzód rozbroiono. Ostatnie wezbranie sprawiło wiele szkoda, J5 Warszawy dnia 23. Września- osobliwie wide drzewa utracono, J eden M 3, C. M. Wielki Xiąża M i c h a ł po trzy-t y- właścicielem wapna, utra<'il prawie cały raagodniowey obecnośei w War s z a w i e OPM- iątek w zatopieniu kilkunastu tysięcy beczek, idt ią tlnia 23. Września. Z Wiednia dnia li Września. Gwardye stoiące przez lato w obozie, po- Głoszą, i£ Dwór Rossyiski nie wyśle do .powróciły wczoray do stolicy. Półki polowe S t a m b u ł u Posła na mieysce Barona Strotak piechoty iak iazdy, powracaią do swoiih g o n o fa. Upoważniony iest obecny w S tam * · .garnizonów. b u l e Poseł Austryacki P. L u t z ó w do Słychać, iż ieden z bogatych piwowarów odebrania od P o r t y odpowiedniego pisma Londyńskich wyprzedawesy sie w swoiey oy- na u l t i m a t u m, i do dalszego prowadzenia · czyztiie ma osiąść' w W a rs z a w i e, a zało- dyplomatycznych układów między Bossy.!} żywszy tu ogromne browary, robić porter i a T u r c y ą. piwo Argiflskie, Ta nowina bez wątpienia Z Zante dnia 20. Lipca. będzie pniyiembą wielu amatorom tych trun- A t e n y zawiązały się wtymczasowąRzecz« Love. pospolitą pod godłem krzyża; Te by, LiKornrniseya Rząd. Spraw W ewntr. i Pol. wad y a, i t. d. przystąpić miały do 2wiązku wydała odezwę, ii ofiary na wsparcie nitsczę- Ateńskiego. śliwych- Greków szukających schronienia w D O N I E S I E N I E . Państwach N. C»tarza Hossyiskiegm przyimo- Gdy podług zlecenia P. JConsystorża i Kolnę będą we wszystkich biórach rządowyih, legium szkolnego w kassie opłat szkolnych żaW urzędzie Municypalnym, u Kummisarzy clnych nie ma być zaległości, przeto wzywam «yrkułowych i obwodowych. B edfiAir. których synowie, -pomimo częstych l TJ., " napomnień, lescze się nieuisnh z opłaty za N a wystawie płodów kramwych zwracały Z { b ł k k l V . by na >p óźnie> na 1.

pr z y ro sz o n l a -.wszystkich uwagę Fortepiana z fabryki P. Le - października niezawodnie opłatę szkolną złoŚ z c z y n s K i e g o, l tcz wiele znawców nie żyli, i oświadczam, że uczniowie, którzy za przestaiąc ra widoku wystawionych instru- teraźnieysze półrocze, aż do I. Października mentów zwiedziło iego warstat i z uniesie- ' »ie 'apłacą, dnia a. Października do klassprzy. , ., ięc.1 byc nie mogą.

niem opowiadaią, łak sposób budowania na- * p o z li a ń d n A a o> Września i8 *T. szego rodaka bliski itst doskonałości angitl- X). Kaulfufs, lkiey, a o wiele przechodzi mianowicie co T I l T N T E S I E I S I I E. *" do siły i trwałości wszelkie fortepiany .pie- Duoie wieikich wschodów, dwoie wrót, Hiieckie. Załuitmy iż nasz rodak niewysta- kilka starych drzwi i k'ovy.t przedawać SIę wił osobno iedney deki skrzydłowej, ktoraby będą d n i a 3. P a ź d z i e r n i kar. b. p o. · L.. "D", ".""" s;,; """" południu o 3. godzinie w kamienicy Nro. 174.

, .

tx'." V

Jl - · ,

*ł

· joaviasruev-' o tym wrirosku wsayetiaeii p rz e* A J J

· tonała.

Dnia' aą.» *b. cala iaada odbyła w obecnena ul' cy WillielrnowsKiey a to za gotową zaraz zapłitę.' Wzywa się clięć kupra maiącAch na ten termin. P o z n a ń d. %%, Września 18* 1. Dodatek.

Rozmaite' wiadomości.

p o z n ań. Nieporozumienie zrodziło o ow«y 6i*awoe Swarzędzkiey wiadom.se, która przfuiegaiąc* z ust do ust dostała się tym sposobem-i do gazety. Odwołujemy l« iako witść płonna, z dodatkiem, ii środlci użyte ku po»ściągf;jeniu-pustoszącego żywiołu ograniczały się. JI5I ejityscowych sikawkach, i p 0łączonych usiłowaniach mieszkańców- tuteysz)ch. . Flotta Francuzka około brzegów Le w a n tu wynosi iuż- 30, okrętów rozm-aitey wielkości i ma iescze dwudziestom> być powiększonąCo znaczą tak spieszne uzbraiai ia .eię-; F r a n c y i' na morzu? Wiadomości bandloweZAmszterJamtb-d. 17. Wrześnża.- Po natleyściu na)nowszych listów» L o n d y n u zboże bardzo droźeie; \ r%. fun. pszenicy/ polskie- kosz.owało dnia 85. Sierpnia161 dgr., dziś;20$- dgr.; 110 fuo.. żyta wtedy J O O dgr, dziś 117 dgr. O Jęczmień wielki' » «pyt.

Z Londynu, d. 14. Wrześnża. - Ceny wsAeJlit go gatunku zbnia podskoczyły wost'alnkh 14.. dt.jach o 50 - 8° proof. Pezeokę , Gdańskąi płacono po 5 8. Szyllingów. O ciężki jęczmień na słód. niezmierny popyt Pszenicy na sypanie bardzo dziś szukano. Z Magdeburga d. 11. Wrześnża.- Kawa ZH3<;/I ie staniała; funt pośledi.iey dobrey kawy nieodet lonty kosztuie 9 do qA. dgr. Niemal wszystkie inne artykuły mianowicie «u<<ier wszelkiego gatunku;, iescze bardziey staniały. .

Podarunki N Cesarza Franciszka I.

dJa Papieża P i u s a VI. N. Cesarz-, tylko co powróciwszy z Włoch r. 18 9., wydał rozkaz, aby wygotowano Lilka, podarunków" ifreby OycU S. wdowód swt y przyiaź i mógł ofiarować. Niełatwo było- wyAzuk-.ć coś takiego, czegoby wspaniałe pomniki R z y m u niezpćmiły. Wybór

Cesarza Jmci stanął na tern: ażeby zrobiono l zbiór ndcisków naywy-bAroiejszych K am a h e l ó w i ;) znayduiących się w Cesarskim gabinecie starożytności;, sławt ym z bogactwa nayrzadszyih lego rodżaiu dzieł sztuki i monatrancyą dla kościoła S; P i o t r a. Wykonanie pierwszego dzieła poruczono» znsjinnu od wszystkich znawców w E u r op i e C» K. Dyrektorowi szkoły litograficzney w Akademii Wiedeńekiey sztuk kształcących, Pai u Luigi Pichler; iakoź z-właściwą sobie w te y sztuce rzadką biegłością, polecenia tego dopełnił*.. Zbiór posłany do Kz y m u lkzy przeszło 600> sztuk naypięknievszych ksmieni C. K> gabinetu. Pierwsze w nIm rrmysie irzyma znany pod naZWIskiem: "Apotlieoza Augusta" (Ubólwienie A Kg u e t a) navwiększy i naypy6.'.nieyezy kamień z kamabeiów starożytności.

Wszystkie sztuki naśladowane są na patiach szmtliowanyth z całą rozmaitością mieszani * kolorów i z zupełnetrr do oryginałów podobieństwem'; co się Płuui LuigT Pichl e r o w i liP> pomocą- ryiąc#ge- kołowrotu w stopniu naywyźszey doskonałości' udało. Zbiór ten - pierwszy w swoim rodzaiu: złożony iesf w skrzyni z rzadkiego drzewa zrobioney i wykładaney srebrem, która ma' wieko sklanne dozwalaiące miłośnikom sztuki wadzenia tych; piękności-, a artystom korzystania z tego widoku. - Monstrancya- prze-znaczona dla Kościoła S. P i o t r a itst" srebrna pozłacana, odpowiadaiąca wielkości tey pierwszey w Chrześcijaństwie świątyni Boga. Dzieło to we względzie sztuki nie zostawia' dJa znawcy zapewne nic więcey do życzenia,P. Luigi Pic hl er odebrał zasczytne zlecanie 5IJI wiezienia do R z y m u wspomnionych podarunków, -które też dnia )];4. Sier);K,imień z dwóch warstw różnego od siebie kofort» złoiony,- z których jedna ręką natury a nawet i sztuki wypukło rznięta, iego powierzchnia, .II; druga, iego spod stanowi; pofrancuzku · Canvayeu r CameiedC; poJacmie C amaeuiy Camah u tu s - iahie Camahel us; poniemiteku: Cameev Posła Austryaekiego w pałacu Kwirynalnym rzeczywiście oddane zostały. Jego Świątobliwość kazał Panu Pi chi er, pokazywać ie sobie wszystkie poiedyikzo, i bibliotekę. Watykańską, iako stałe mieyece wyat3wy abioTu karaahelów dla nich przeznaczył. -Zbiór ten ma tern większą wartość dla Rzymu a w sczególności dla tego księgozbioru, ponieważ skarby, które w rzeźbach nayodlegleyszey starożytności przez kilka wieków posiadł, stały się łu£>eni woien rewolucyinych ostatnich lat dziesięciu; strata dla sztuki nieodżałowana, zwłascza ie wiele nsypięinieyszych kamieni, podziśdzień wynalezionych być nie może i zdaie sie, że całkiem zaginęły.

STARZY

KAWALEROWIE.

(Z Retzebuego.) Zwyczajnie nazywaią starych Kawalerów samolubami i niekiedy nakładano na podobnych ludzi KaTe pieniężną. - Za czasów Bzeczypospolitey Helweckiey wyłączał Senat Starych Kawalerów od publicznych urzędów.

Czynił to na wzór etaroiytney S p a t t Y .

T am bezżenny powszerhney podlegał zniewadze, młodzież nieehtiała wstawać przed »im, gdy wszedł na igrzyska. Pewien wsławiony w usługach woiennych tey RzeczypoSpolitey, oburzył się na to, że przed aim icden z młodzianów powstać niecliciał. "Na co mam ci robić to uszanowanie, - rzekł młodzieniec - kiedy nie rrtaez dzieci, któjeby z czasem to samo przedemną uczyniły." - Cesarz A u g u s t nakazał płacić starym Kawalerom nieco uciążliwy podatek, z czego ubogie dziewczęta wyposażano. - Modna filozofia podkoputąc zasady religii, obaliła poniekąd zwyczsy żenienia się osobliwie w stanach wyższych. Gdyby tey filozofii ten tylko błąd zarzucić można, iua tem samem byłaby naganną«

OBWIESCZENIE.

Gdy w terminie na dzień soty m. b. względem wypusczenia w dzierżawę Cła mostu wielkiego Chwaliszewskiego odbytym nie nastąpiło podanie przyięcia godne; wyznaczony prztto został nowy termin licylacyiny na dzień 4, Października r. b., w izbie Sessyonalney na Ratuszu tuteyszym, na który chęć dzierżawienia maiących w zwyczaynych godzinach służbowych do głoszenia się z swemi podaniami zaprasza, gdyż tytko w tych godzinach lxytacya odbywać się będzie, i warunki każdego dnia przeyrzane być mogą. P o z n a ń dnia 22. Września 1821.

J. K. M. Dyrektoryum miasta i Policyi.

*"OBWl ESCZENIE.

Kamienica do pozostałości E l e o n ory de Krummes należąca, pod liczbą 176 przy ulicy Wodney położona, od S. Michała r. b. do tegoż dnia i$2%., więcey daiącerau wdniu I. Października r. b., o godzinie iotey z rana przed Deputowanym Konsyliarzem Sądu naszego E l s n er, w izbie naszey Instrukcyiney wydzierżawiona bydź ma, na co ochotę naięcia maących wzywamy, VVarunki lieytacyine każdego czasu w naszey Registraturze przeyrzane być mogą.

P o z n a ń dnia 24. Września 1&21.

Królewsko Pruski &ąd Ziemiański.

POZEW EDYKT ALNY.

Małżonka żołnierza J a n a F r y d e ryk a Kram od byłego pułku piechoty XieciaHenryk a Louiza z Krebsów Kr.amowa, w wsi Gruenberg pod Szamotut-mi mies/kaiąca, skarżyła przeciw rzeczonemu mężowi swemu z powodu złośliwego iey opusczenia od Igo Czerwca i806- roku o rozwód. Zapozywamy przeto ninieyszem rzeczonego żołnierza J a n a Eryderyka Kram, aby iv ciągu trzech miesięcy i naypóźniey na terminie d n i a i 4. I/i s t o p a d a r. b. o godzinie o. przed Refc rendaryuszcm Sądu Ziemiańskiego R i b b e n t r o p wyznaczonym osobiście, lub przez Pełnomocnika dostateczną legitymaeyą opatrzonego stawił się i przyczyny oddalenia się swego p o dal, iako t tż na wniosek powódki odpowiedział. W razie nie stawienia się, złośliwe opusczenie zadane zaocznie za przyznane i węzeł małżeński podług wniosków powódki tak dalece ile okażą, siębyć prawnemi rozwiązany będzie. Poznan dnia 7. Sierpnia 1821.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.