Wielkiego

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.11.10 Nr90

T AiW

Xiestwa Z N A N S R I E G O.

Nakładem Drukarni Nadwrorney W. Deck era i spółki.- Redaktor: AssessorRaabski.

Nro. 90»wSobotę dnia 10. Listopada \$a U

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

Z Li%bony dnia 5 Października.

Stany C e r tę« , po długich rozprawach, odłożyły do dalszego czasu i74ty artykuł koyeiyiuiyi, tyczący się wolności os- bietey. Podług ndiwały Stanów Cortes będzie tylko 9. Radź: ów stanu. Doia 4. doniósł Minister Sprawiedliwości: ii Kroi udebrił zawiadomienie, in pewien Karmelita, który się głośno wyiawiał z zasadami konstytucyi etui, z rozkazu przeło£o: Byib swoich od ośmnastu iuź lat usycha w wiezie iu wśród nayokrur ie y szych k;tuszy. Minister wniósł, aiiby sprawę tę ze wszyłtkierni papierami odeślą >0 K I\rnmiwyi spr<>wiedli I\ośyi k»rj.ącey celem oayściśleyszego dochodzenia.

Pa- Botpih " rnia'ow ny w mieysceMargrabi Md naiv» Poet ten w Pary i u.

Z Londynu dniu 30. Października.

Odebrane dziś listy z Konstantynopole dnia 27. Września donoszą, ii tam zupełna panowała spokoyność. Pokazały się były znaki niechęci między ianczararni, lecz rząd uśmierzył ie z uiezwyczayną czynnością i energią. Lord Strangford i Hrabia Lutzów (Intcrnu cyuez Austryarki) niesłychanie pracuią nad utrzymaniem pokoiu między Turcyą i Rossyą. Bardzo wit Je spodziewsią się po wytrw łości, talentach i zręcznośii tych dwóch doświadczonych Dyplomatów, a wpływ ich tak iest wielki, ii niedawno zniewolili Dywan de cofnięcia Firm a nu, który był ogłoszonym w Konstantynopolu -d;.i» 10. Wrześni*, a w którym z wielkien» d> pr-wdy nodobiiristwem była mowa 9 woynie z Rossyą. Poseł Angielski nalegał nalychmiast o zniweczenie tego niedy skreti.tgo płoduj wezwał OB IutertiuBcyu p o r' ,; i.iewsh la się cofnąć dzieła swego. Słychać, iż Margrabia L o u lon d t r r y nieJ\powróci z Kroltm daAng.ii, lecz nieiaki czas na stałym lądzie zabawi. Lord C o c h r a n e oddać miał na bank Francuzki 350.00 Funt. Stetł.

Utrzymanie Oficerów na połowicznym żołdzie, i <<IdÓW po pohgiych WHijWDUCacb, kosztuje rządowi do roku tjooaoJ\ Fura. Sterl. Z Madrytu dnia IJ. Października.

W czoray b ko w rucz; icę urodzin Króla Imci było wielkie zgromadzenie na dworze z pocałowaniem ręki. Byli obecnymi Posłowie zagraniczni, grandowie, i naywyźsze cywilne i woyskowe władze. Liczna Deputat ya Stanów złożyła uszanowanie tego zgromadzenia narodowego. "Dowiaduiemy sie, - mówi gazeta Msdrycka -*- iż dzhlne środki, które Rząd nasz w m Wrześniu przedsięwziął, naypi myślnieysze za granicą »pławiły wrażenie. Wszyscy przyiaciele prawdziwey Wolności l ud u, wszyecy, co sczerze pragną, widzieć ustalone syBtenra konstytucyine H i s z p a n i i , w-izyJ\cy przyiaiiele porządku, a zatern nieprzyiactele owych burzliwych głów, których wybuiałość nawet względem naysprawiedliwszey sprawy podeyrzenie wzbudzać musi, wszyscy chwalą dosadne kroki Rządu naszego, zmierzaiące do powściągnienia małey liczby niespokoynyh duchów, któryth wyuzdana fantazya i nieznośny przesąd w przywłasczania sobie nazwiska iedynych prawdziwych patryotow , podżega do obłąkań i rozpust, mogących wewnątrz i zewnątrz państwa naysmutnieysze zrodzić skutki." Król mianował Generała M o rill o, Hratnę Kar tage n a, Adjuta'ttm swoim wmiijtece Generała Ri e g o. Siany C o rt e s mianowały komis* t z SIedmiu członków do uproiekiowania kssęgi prawa cywilnego.

W M ureyi ofa6Vono W wlgzteniu rjwunistu · ayz!jacz;ieyszych mieszkańców. Po niezliczonych trudnościach przybyli ta nareszcie z L i m a Kotnmissarze Margr bia V »lit u mb rosa I Pułkownik L e o n e .

Wychwalaj onI dobry dudi woyska Peruarf.

skiego . Xiądz Phban Q uj n i t a n a, niegdyś Szef głównego sztabu Xi<;dza M e r i n o, osądzony został na śmierć w Ar a o da po nad rze* ką D n e r o . Multany i Wo?osczyzna.

Z ani granic Multan dnia 24. Pui zierniba.

Jussuf Basza I b r a i ł o w a, mianowany przez W. Sułtana Seras K i erem (Wodzem Naczelnym) woyska w M gl tana eh, oddalony itstzeswoiego mieys.a wrszz K i aj a Bejem dla (ego, iż dozwalali Turkom będącym w M u 1 ta n a eh rabować; mity Bce pierwszego zastąpił B a s z a Ba hi i. Gdy rozkaz ten oznaymiono »oysku, należącemu do osa» dylbraiłowa, a stoiąctmu w Foltieftn i, oraz, że pou rócić powinno do 11> r a i ł 0«a, oparło się ttm u rozporządzeniu. P 0między woyskiem tern :3 przybyłem dla onegoi zmienienia wsczęła się potyczka, lecz nie pociągnęła za sobą żadnych znacznych skutk >w. W oysko Ibr<ułowskie wyruszyło z wiiiką wrzawą i pochód ewóy naznaczyło rabu kiem i z- isczc ni «m. Przy obleź« iu klasztoru S ek utracili Turcy około 2000 ludzi, ponieważ we dwóch I sziunnach przt z oblężona chodpsrtyini zostali. Nie zdUie sie;, aby woysko Tureckie opuściło Mullatiy i Wołosczyznę, .*zma- · cniaią oni się bardziey , i got lila eię dla przepędzenia zitny; do M u l t a n ciągnie «ląietfcjS tysięcy ludzi ze stu dj.ijłami i tykź do W eł o s c z y z n y . Ja- czary popełi iaią wielbię bezprawia, a Sa lich Basza nie i* st wstanie, ósmych powściągnąć. Rossyiski Gerte raf Gubernator J uz ów wezwał Baszę o nowścią.

gtiieaitiUkowych bezpr-wiow. Spokoy..oś6 tiac h przywrócone. Turcy, zabnli zboże i sia-o we wszystkich dobrach nit obecna eh Bojarów pod pozorem, ie dla woyska potize-' buią. Z K o n s t a n t y n o p o l a przybył goniec i przywiódł ogłoszony w J a s s a c h d. ifc, b. m. Firman tu załączony. Drugie taiemnę listy urzędowe, które tenże goniec przywiózł, iescze nie były odpieczętowaoe w d. »g, t. m.

Przekład Firmanu W. Porty do dowódzców Tureckich w M u 1 ta u i c h, nadesłanego do J a e s d. IJ. a ogłoszonego d, 18. Października r, b. :

"Wysoce szanowni i możni Radzcy, przedzivini Admit istratorowie (śwista) rostropriii bystro widzący, rozmaitemi darami od Króla iMitbios udarzerjj pełnomocnicy spraw ludów, ty rzeczywisty Gubernatorze i - N a z i r z e Ibreiłowa Ba kir Baszo, tudzież Cztriedszi .. (Kządzco) Multan, WezyrzeJ ikióy S a l i c h B a s z o ! "

"Wysoka nasza Porta dowiedziawszy się, że w całych prowii>cya>h M u l t an i Wo l o - »c zy z n y wytępieni są odecze-jieńcy i niektórzy z N aezych wiernych RAj leo w powrócili do domów, inni zaś gotowi są do powrotu, i tylko 2ll{a tego zamiaru niedopełniała" że przez brak r. ądząrtgo Xiecia nietyiko dochody Xiai<;re, iskfo: zirulJ, kopalni soli i inne żadnego nie przynoszą pożytku, le.z uprawa roli, wł ściekli dóbr zbiegłych do Kronsztadu, i ontgoż okolic zupełnie Jeży odłogiem."

"Ponieważ obadwa te KraM M u It a n y i W o 1 ose Z y zn a., zw nr są spiżarnią Moiego poręźnego kraiu, zatem przy wróct-riespebyoośti i bezpieczeńsiwa poddanych w ty h krabch iest nieodzowij e potrzeb ć m, dla «fgo tak My iak i N asi wysoce znakomici Pshiompguiiy wyóilipoiitibuf tozkat) W uytreści, aby wszyscy wierni i uczciwi poddani, zbkgli óo Państw sąsiedzkich nieobawialaJ\się niczego tak co do o s ó b, iak ich maiątku i raczę) używać maią istniejących i iescze maiących się onym udzielić przywileiów, i każdy z »ich powracać ma do domu a oddalaiąc od siebie wszelkie obawy cddadi się uprawiero li. "

"Wszystko i@ ogłoszone ma bydź" publirxi.it- tak w Stolicy, iak i miastach o bwodowych i po wsiach."

"Stan ten rzeczy istnieć ma aż do mianowania Xi<;cia, aż dotąd zarządzać etat« pełnoEiucnicy (Kaymalcanowie) wszyelkiemi dochodami Xiecia i kierować sprawami kraiupodług ustaw. "

"N akoniec, ponieważ ze zdania sprawy przez, Wezyra Cztrkadezego w M ul tan a eh oka« zuiesię, iż w uprzednich naywyższyih rozkazaach nic masz wyrażney wzmianki o Bojarach, i ci przezto obawiają się powrócić do kraiu, a z przełożtria uczynionego W. Porcie przez Kaymafeana M u l t a u, i z prośby (Arsamaksaru) opairzoney wir lu podpisami z klassy Boiarow wypływa, iż byli sc-zególniey wiernymi i niewinnymi, dla tego tak poddani !3K i Bobrowie zarówno będą poważanymI. Wy \iTI. t to wspomnieni Boiarow ie OgłoSICIe te paywyźfze rozkazy wszystkim, których się dotycją, oraz zapewnicie o takich naezych poddanych. Starać się będziecie i użyitcie środków zniewalających bez różnicy stanu kafdego, do powr«>tu, ponieważ zamiaru« Moim iest, by wszyscy poddaniuży« wali bezpieczeństwa i pokoiu, albowiem każ d y i a ki e g o b ą d i s t a n u i a k d a l e c e i e s t n i e - w i n n y m i u c j . c i w y m, ni e p o wini e n si ę niczrgo obawiać, 1« cz rJ\czey spodziewać się łaski JC< aąrckji y i bezpieczeństwa. JSiechay witji K -ź<ty pełr i «woie powinności, a do wae naleitć ujdzie t?> powyższe zalecenie do DOwsztchaey pudadi wiadomości. '*

Z II*m Mil 27- Papiernika Dnia f- bbtopada, w wigilia zaga.en.* Izb a w r « celebrować będzie nowy Arcyw L , Biskup Paryeki msz, o Duchu S.

Król AngieLki »»'" p» 7 * ' POSfcł Margrabi. L» to u c - M a u b o r g , Pos * *, i d z i e lada d * A d o K o n a t a n t y n 0wy e

POUwafai ą , O c z n i esie.

M Anglicy od niejakiego czasu okupuią we F r a n c y, a-sczeońlniey w B e r r y . 8 o J e n n i k Rozpraw zaw.era rrae ępukcv artykuł: "Radykalne gazety Angielskie, Ałużlc e im za e c h o niektóre hberalne gazetncu * kie miotane rozpacza, z powodu tv FI , n UIac Y « C -budwóch S Y c Y l i a c h S p okoy»". .

st,nu Sycylii, daiAc do zrozumienia, ialo by irleWllft było iedności miedz, dowodzeń woysk Austryackich a Wbdzam. Sycye SńAtamŁ Na przekor tym nU .pokoynym hem w Sycylii zupełna panu.espokoyou nośŁ aR. ij Sycy.iysk. i dowódzcy woyska A u. tr? c ki e 8 o w naylepszey źyią zgodzie." A G. . e t» Fraocyi powiada; "Wiadomo M eiWŚey zgromadzenie Stanów Szwedzkich « nowilo licjb* pouaw stołowych Mona« vv na obiad i t. d., aż nareszcie G us «a wILL " IIIH z siebie to iarzmo. Na pod..bun«.e I ? " " . . t l u b M . d r y c k i z ł o . e y f o o t a n y wyra chował niedawno na włos, ii «toł «* NQ Hi"pańskiego, złożony z. b. osób, potrzebował nrz.z rok: ,678 kurcząt, n o o gol«,!», l ' .. ,v /}1{ (1.Q fu-iów cukru, 857» p o _ o o o o o I a'y, "'t' J' -u? . . . .. marńczy, , 79b butelek wi a . »kworów 11 .d. Monitor «.i.r. pod Rozmaitośćalor t e. . . w Hiszpańskich, i porównywa <e . Francuzkiem zgromadzeniem narodowe« ro ku hI* \ d - u g i A Y N ł o P o r t u g a l . ; ; " e c i o L a a . h, których - podług %««M3 A e enuUaraa -giówoyr«' .estate«Sern-p Ok 6 y Pu tern przytacza sdann, Niem.eckte osczęśliwym stanie F r a n c y i, w fetorem wy* rażono': Stan tatowy dogadza dm howi spękalacyinemu, lecę duch-ten przemienia się w samolubstwo-główną zarazę witku naszego. Wczoray zaprowadzono poziome eczątki zmarłego Kardynała P e r i g o r da do kościoła N. Panny. Dziś odbywa się solenny pogrzeb. Hrabia B e r t r a n d nie poiechał do C h ateau roux, lecz znayduie się teraz w Par y ż u z zoną i dziećmi. Zona iego wciąż nosi naygrubszą żałobę po N a p o l e o n i e . Generał naiął tu obszerny hotel.

Ciągłe młodzież żądna boiu puscza się z M ars y lii do Grec y i.

Rordon nasz na granicy Hiszpańskiejwciąż wzrnacniaią. Nowy proiekt do prawa względem wolności praasy, ma być bliskim ukończenia i przełożony zostanie Izbom ieecze przed końcem Listopada.

"ObyczaieTurków(pisze D z i e n n i k Rozpra w) imło się w ogólności zmieniły. Dzie. ie; XV. wieku wystawuią ich z t tmi camrmi cnotami i występkami, co teraz. Rozgniewani pilaią zemstą, a bą nie czułymi i gnuśnymi, gdy iii c złego ti t doznaią. Lubo chciwi, stolą ifd ak doihowuią przyi źń. Zbieiaią «ł*rby krw-wrmi }z?mi skiophne; cbętoie atoli cały m-iątr.k poświęć aią dla oj» czyz >y i wiarv. Pustoszą »sit-, czynią pobuz e fuidusze, Są wierni i rzssiędze; l cr nie maią wyobraża ia o prawie lud w. Ukoszą się uczuciem ho o m , a * ie zo <ią litu» i i miłosierdzi? Przychyl i do tro u z nit. zachwianą wiernośiią, j»wwata':ą uitawicz ie przecinko Sułit* om sw. im. Zbvtkuia y 51 uciechach, i r»r*qrr uroi t o'«a>i, znoszą b-.a przykrości «tzełki e er dost v K. Są dóbr mi redzcami i m%łłźo kuni, a wdzięczni za oqa. ziną.prKyiaźń. Od w 2 g'» ich podnosi się' IĄ<Ho do śmiałości daw..y h rycerzy, i zamk ii cię znowa w stoicką oziębłość; niewychc dlA «demu ]l pa1ąc lutu A, aU{ się spoboynie rabiiać, i z naywiękezą oboiętnością z okazałych pałaców udaią się na wygnanie; przeffiieniaią tron na rusztowanie śmiertelne i , z zimną krwią odbieraią życie wszystkim, którzy ich otaczaią, a nawet sobie samym, uważaiąc się razem za poddanych niewolników i strasznych slug przeznaczenia, któremu nic oprzeć się nie zdoła. Z tą mieszanina, cnot i występków potrafili Turcy zagarnąć naypięknieysaą połowę dawnego Cesarstwa Rzymskiego. " Z nad granicy Tureckiey dnia 13. Paź dzumika. Podług wiadomości z Konstantynopola, spodziewano eię tamie nowego Posła RAsyiskiego. Turcy gh śno wychwalali P oślą Angielskiego Lorda S t r a n g f o r t , iako pośrednika dotychczasowych między R O 6 - syą i P o r t a nieporozumieńz Wars%awy dnia 4. Listopada. IV czasie porządkowania biblioteki i ró2r.ych.kOh key i należących do Ceearekiey Akademii nauk w P e t e r s b u r g u, znaleziono przypadkiem kilka tablic miedzianych, po których wycis'ieniu okaziło się, że składaią bardzo wichi plan topograficzny dobycia Smoleńska przez Polaków w r. 1634. na rozkaz Króla W ł a d y s ł a w a w G d a ń s k u -r. 1636. ryty. Plan ten z wielu względów iest ciekawy, nayprzód, że iest d-łwnieyszy od wszystkich znaiomych pomników topograficznych historyi woienney na północy, powUre, ie go nigdzie nitrna, a prj.ynaymniey nlgdz'e o nim nic-wzmiankowane, po Jrzt cie, że cbie do U idue wyobrazi nie ubiorów, bro r.i i zwyc?łiów woyskowych owego czasu. Jest to bez. wąt )!e ta zdobycz P i o t r a I.

wzięta w S l u C K U razem z biblioteką Radź i w i 11 o w s K ą, Z rozmaitych stron pn-ybywaią kupczy na iutro razfoczjniaiący się wrmarS.

Po śmierci Generała M ok r o n o wsLlegj * zawiązał się pod przewodnictwem JO. A d am a XieciaCza rforyskiego komitet dozatrudniania się wystawieniem pom ika nieśmiertelnemu Jozefowi Xieciu Poniatowskiemu. IVtiioski a dostrzeże» meteorologicznych o zimie następuiącey w roku /$22. Ziemia iest wystawiona na ustawiczne działania słońca i xi<;zyca. Zmiany temperatury, pory roku, dnie i nocy, ró£ne zdarzenia meteoryczne, i earn bieg roczny kuli naszey, B tego działania wyi.ikaią. Xi<;zyc, «zyliż oprócz attrakcyi i przyświecania w nocy, nie wywiera inney iakiey siły na ziemię? ktć&y czynniey przykładiiąc się się do podnoszenia wód O c e an u, aniżeli słońc e, czy liż na atmosferze naezey podobnego podnoszenia sprawiać nie może? Położenie tych dwóch ciał niebieskich względem ziemi codzień iest różne; co też zddie iię bydź przyczyną tey niestateczności w atmosferze, iakiey na ziemi naszey doświadczamy. Ze zaś odmiany xięfy» ca, a zatem iego położenie względem słońca i ziemi, przypadaią oie dnym czasie co lat 19, wypada zatem, że i odmiany fizyczne na zie« mi w tych peryodach przypadaiące, naybardziey do siebie podobne bydź" mogą. Rok teraz następuiący i 8 S l, ł Sty w 95tym okręgu xiezycoyym, Cycje lun a ire, odpowiada rokowi 1 803. równie 1 gmu okręgu 94go, w K órym to roku zima była pamiętna dla znacznych Hii-ózów. W roku takoż 1784, i8 C ym. okręgu 93go podobnież .iinna były ostre, o których czytamy: "Zima w tym roku wszędzie tęga byłJ; w P a ryż u szyldwachy marzły i t, d. Gdy zaś rAtki puściły, przez stosy lodów, zatamowana została woda w D reźnie, Pradze, Ratysbonie, Manhayraie, W i e d n i u , M o g u n c y i, KI i w ii i t. d. Podobne wylewy na 10 milionów pia» etrów poczyniły szkód w, H i s z p a n i i; i we : Fra ncy i nie maieysze, uk, dalecg, że Król ewego; zkąd w N ie mczecb, iakoteż" Fra uc y i, · H o 11 s o d y i, A n g l i i i t. d . nastąp i ł a drogość zboża, a w Polecę przecIwnIe, bardzo płatny odbyt tegoż za granicę *" Oczekiwana zima następuiąc«, z przyczyn wyzty wymienionych, podobnym wypadkom ki1»-gai moi e , M a g i er. Z Wiech dnia 20. Października.

w Medyolanie ufta'iouiono niedawno H rozkazu Rządu Austryackicgo Komrnissyą indagAcyiną, złożoną z Niemieckich i W ł 0skich członków, która się ro? trudnić śledzeniem Węglarzy i innych reformatorów WłosŁTch.

Były PóJkownik N eapolifańeki, A n d r e a Va l i a n t e d' J e l s i, mieszkjiący w prowin - C Y i M o II i s e, znany z wielu występków, o Itore go obwiniaią, tak się w domu swoim zamknął, ii dom ten podobien był do warownego zamku. Nakonie<; wd. 23. Września oddział żołnierzy Auetryackich łącznie z Królewską żandarmtryą wypędziwszy z wszystkich. kryio«*tk poymali go w tyle demu. Zoalezioijo przy nim siedm strzelb, sześć karabinów, pałasz i sztylet. D z i e n n i k O b o i e y S Y C Y l i i (Giomole del Regno delie due Sicilie) donosi, ie rabusie ścigani na wszystkich punktach wnet zostaną wytępieni. Ośmiu rabus:*w z V a II e R o to n d a, którzy pierwey przyłożyli się do zabicia osławionego Ca l a b r e s ot t o, stawili »ię przed Władzami i zaprowadzono Mi do więzienia. Dziewięciu innych, którsry niepokoili okoJi<e I t r y i F o n d y, uciekli, a Słabe eczątki kup r?buiące okolice San G e rma n o rozproszyły się i pochowały. Leśni z San G e r m a no i źandarroy zabili dwóch rabusiów, trzeciego wzięli w niewolę, trze y innI stawili się dobrowolnie przed Sądem. W Scilla, Hosarno i Palma strazVmiey.

słie schwytały kilku rabusiów. R« buś Filip Scoizafave zC.oseo.zy, poyr.u;arry iest

przez żandarmów; bardzo on był niebezpiecznym swoiemu rodzinnemu miastu i Uiraeczney okolicy. W C h i a r i m e n t e pięciu rabusiów wzięło w nit wolę dwie osób z tryie gminy, za uwe bś - r n i tóryi h znacznego ia/. li okupu, {'r/y ITIfiI.1.. ś< u wysłaney przeeiwłto i:ii n.'straż y zm. tsv, .r'li do F r a n c a Vii I j, fcf A jie napotKav r., n 3traz mieyską, musieli się cotySać. Visej się mocny ogień, koniec był wAtpifwy, ai -.szła na pomoc strai mieysfea z S' > K o · > s ; a ri t'l n o, poczenv poymaoo czterech rabusiów, Iąry poległ, a obadwa ich nit »t li.icy ZOE \rai.

Rozmaite wiadomoi: i Król Angiełski starał dnia j o. P t '. <»D> nika w M li n d e n. U' G e i y u d z e ? J - 'JI Monarcha kilka godzin. Dnia 31. spod z I wany był w Kassel. Po dług wiadomości z M o rt> i, stol'ca f" cI o p o n n fc z H, Tnpolizza, poddała się Grekom przez kapituł-łryą. Towarzystwo przyiaciół naut pr?yrodzonvch w Fra 51 kforcie n. M., mianowało swymczłonkiem honorowym, M e h t m e d 3 Aleg o, Wice-Króla Egiptskiegn. Nieiakaś.Pani Graham wAnglii, skończywszy l uo h t, dostała dwa zupełne rzędy nowych zębów-, (wprawionych?) Dnia 8. z. m. dało się uczuć trzęsienie ziemi w L i p s k u i »okolicy. Trwało kilka sekund. Śklanki i ńiźinki brząkały, ściany się chwiały, ławki poruszały i t. d. Pan Lipinek i przybył do Wrocławia.

Gazeta tameczna zapowiedziała koncert iego na dzień 10. m. b. Kurycr Lo dyńsfci powiada: "J esteśmy Sprzymierzeńcami T u r c y i, która nam wiernie dopom'g łi, kiedyśmy mieli ni« przyjaciela na karku w E g i p c i e . Ni« wdzieczr ością byłoby z naOzey stro'y, gd\byśmy dopuseziirii wzujagatJa ei<; wtwcAtrziiey wojuj nych przeciw Monarsze, który, niechay *0bie iaką chce ma religią i będzie barbarzyńc ę *, nigdy nie ekaził przeciwko nam WIerności i wiary." Seym Czeski w P r a d z e rozpoczął SIę i ukończył d. 15- Paz'dziernika. Jeden ź sławnych człocków towarzystwa Węglarzy N ea p oli tańskich nazwiskiem P a s - sana, udał się do Grecyi, daoo mu dowództwo nad znacznym korpusem Cefałońaykńw, i iuź pobił kilkakruć Turków. W fi r e m i e umarł pewny bogaty miesczanin bezdzietny, w testamencie cały maiątek zapisał powst ńcom Greikim, lecz rząd miasta . iepotwierdził U go zapisu. W A n g l M ogłosił pewny zegarmistrz, iż wkrótce wyruydzie machinę robiącą buty i trzewiki. Z Lubeki. Lud; cJć miasta naszego ubyła więcey iak o I r tego, czem była przed lat J6 a cena pomiesJ\kan spadła otoeunkowo iescze bardzity. Dom, K torf go przed niesczęsną katastrofą z roku 1 S06. zaledwie można by«o kupić zi 60,000 grZYWIen, można go mbydź ttraz»za 1 0,000 grZYWIen i itscze nIe mi kupca. Podług doniesień ze S z w a y c a r y i, tak pomyślne z początku widoki osady Szwaycarikiey w Bra z y łi i, do 2000 du«z wynoszącey, Itótku trwały, albowiem późnieysze okoliczności i nieprzewidzianej wypadki, nade»szy6tko zaś i h spodziane ustanie przyrzeczonych ze strony Króla zapornożek gotowiztią (ekutek r.. wolacji) nayopłakańszey osadiiki.w tych nabawiło doli. O ul> r i w i a n i u I t. u na s p o s ó b b a w e ł n y .

Len ust hiegiętHcrn rprrycryrry znayduiąeegn s;ę w nim natur.-Inego łleiu, który się IIayl<*p!Ky-ługową solą wywabił w tiastępuią»ym epos« h\*: Włóż i«o funtów mędhnego Ji.u w WJthj nasyconą eolą; to iest: w taką, w której się sól i ui pie roztapia, U cz na duł

9! 9

opada za godzin 24. Potem zrób hijn zrówney części niegaszonego wapna i bukowego przez płu tno przesianego popiołu. IVyim len ze słoney wody-j wypłacz na czyste w rzeczney wodzie, owinąwszy w duży płat go. tuy w ługu przy wol y m ogniu. Tak gctow.iJ\y znów wrzeczney wodzie wypłocz, iescze raz przez dzień, ale w słabszym ługu gotuy po tern przez 14 dry blichuy, stanie się len biały, cienki iak itdwJ\b. Sczotkam, od bawełny (gręplami) które się tro hę oliwą smaruią, układa się w kształt liści-» b', nełni rugo. Aieby sztuczna ta bawełna i sprężyste.ść potrzebną otrz*ymał3, okręcaią się te 1 ś a na gładkie drewniane 2 caK- grub- a r Uojiy długie wałki, owiiaią p3pacr. III i -a pół godzi y w niezbyt gorący pit kac* ti piec ws dz ią eię. Po tern wszyuiiem grelBpiqie się naydelikatnieyezemi do bawełny grernplami. Sto funtów lnu wyda około 90 funtów bawełny.

DONIESIENIE, Iż Ur. de la R o s e Kroi. Inspektor pakhofi i Ur. J o z e f a z Kra m arK i e w i c z ó w owdowiała D a u i e h w i r s o w a , kontraktem przedślubnym zdnia 21. Sierpnia 1820. wspólność maiątku wyłączyli, podaiemy do wiadomości. Poznań dnia 1. Października 182r.

Kr< - > ). P r u s k i S ą d Z i e m i a ń s ki.

" OB.VV rESLrZENIE. Dom i apteka Liebacha pod Nr, 26. w Lwówku położone, ud '. ; C 3 7 Tal. olaxowaue," w terminach dnia 2 3.' Sty c znia igfi. uS. Marca 1#2t i 1 1+ J- J. C z t r w c a i a ? .

zrana o godzinie HJ, 5l kiorych ostatni icst p eremmryczny przed Kor vsv barze fał -Sj.iti Ziemiaańskiego bruknfrr w naszym lokalu publicznie spizrdaue zostaną. Wzywamy ochotę kupna rngiąoych z tern oznay une mcm, iż «'ssanki kupna i taxa każdego Czasu w He gistcaturze naszey przeyrzam być mogą. Poznań dnia 15 Października 1821.

Królewsko- Pruski Sad Ziemiański