WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1821.12.13 Nr100

Z finmkfortu dma 3. Grudnida.

Hrabia Buol-Schauenstein, przewodi.itxa.cy Poseł, powrócił tu dziś z W i ed o i * I .

" I

G r e C y a.

I N apróino wysilaią sję niektóre pisma przetiwne dobrey »prawie narodów, zaprzeczać wawrzynów Grekom, i wymyślać klęski uroiońe; odgłos powszechny, codzień a»wc poroyślncści na ich strorę potwierdza. Całe ewycięztwo Turków ..a tern iedynie się wepiera, że przed bitwą morska pod N o war i n o przy porcie M e s s a ł o n gi, zabrali kitka próźnych okrętów kupieckich, nie maiących żadney osady. Ztąd 10 pochwycili gazeciarze zasada swych okrzyków, maiących dźwięk ra*hi>ego dzwonu. Przeciwnie prócz wiadomych dotąd korzyści, inny oddział flotty Helleeów. odniósł znaczne zwyrięztwo, miarowicie l 8. Października w bliskości przylądka M a t a p a n, gdzie dwadzieścia okrętów T urteiith z"'brafiyih lub znisi"'o'iych zoBtało, a rtszta mtdob tkuw na merze rozpędzoną. - Wagiędtm zamiarów dyplomatycznych B o s e y i, iedne drugim przeciwne mamy wieści; dla t. go ich nie ogłaszamy aż do na«h-yś-ia. urzędowych. To tylko rztczhst pewna, ż.- 2 va po odjeździe Cesarza z rewii, gwardye wyruszyły r.a M i ń s k ku wschodowi, - Barbarzyństwa Turków wznawiają się do koła. W Mołdawii i Wołosczyznie, cią"'ie TOor/'ua bezbronnych. VV J a s s a c h e"'mi pomiędzy sobą zabuli się jancz rowie i coraz wiesze zachodzi podobicństmo, fe duch iezg.dy między Sam. mi wodzami przyczyni się dc, upadku krwiożcrcow. O powstaniu Greków iaden z rich rzeczy dobrze świadomy rasiępuiące cUU ubiaśnietiie. ,,!'OW*U. ic Greków ni. było itscze doyrzałfcm, lubo przygotowane od dawna. Przyczyny, - Hb kłórych Uraz ivybuihlo> maia, b>dź takie $

BassoB 6 y, ł16ryA'ifgOB "".. »y na śmierć przesiadce, donieść JI»53! W.

Sułtanowi, że łatwoaię uda pokonaćbuntownika, ieśti Grecy zachowała się spokoyny

ID i s i t ś U «ś P o c h y l ą się na iego stronę, walką będzie uporczywą, i trudną. Myśl lakoby p o ddani czyli raczey niewolnicy P o n y I mogli ley bydź na przeszkodzie w poskromię! ni u zbuntowanego Baszy, drażniła dumę i mściwość Sułtana. N adto znane pod nazwiskiera H e t e r y a stowarzyszenie się właściwie naukowe, ale obrócone w zwózek polityczny, w naynowszych czasach tak się wzmogło, iż się iuź utaić niedało. W samem Stambule było przeszło 15000 członków/ To Anglicy wydadi mieli; wszakże i część duchowieństwa Greckiego zupełnie rou była przeciwna: bo lękało się szerzącego się światł* przez Gymnazya i Lycea; bo H e t e r y« zmierzała do oswobodzenia Grecyi przez oświecenie pokolenia dorastaiąctge za pomocą ukształconych w Europie thrześciiańakiey młodzieńców. Postanowiono w S t a m b u l e znieść wszystkie Greków ustanowienia naukowe po calem państwie z wielką pracą i nakładem założonę, i wykonywać Ś/iśle wszystkie surewe koranu przrpiey prztciw niewiernym, która były przeszły w niepamięć, aby iednyin zamachem znisczyć wszystko, co iedynie slużyć mogło do oświecenia, a zatem do oswobodzenia narodu. Owe to więc postanowię« Die zniewoliło Greków do powstania przed czasem. Wiedziano dobrze w Stambule, o co szło; i zamordowanie wielbionego powszechnie i wcale niewinnego Patryanhy uważanero od Greków było'" za wróżbę tego, co czakało naró d, gdyby przemogli Turcy» I Położenie zresztą państwa Tureckiego pod różnemi względami iest krytycz. em. W. · Sułtanowi mezbywa wprawdzie »a stałości, det«mtna< M surowości, aby ni« lI,Ka« ii$ me* którym »ię kuroość europeyeka podobać nie może byłby go dawno spotkał, .os popr.. dni. ów Mustafy i S eli ma, gdyby , » b - ł ostatnim swego rodu sczepem. Ma en Hlko iedyoego syna, którego dla tego tHowa zaw«ze przy sebie w obronie własney "r.eciw Janczarom.

W razie woyny Porta polegać może tylko ni Turkach Europevskich, którzy iyiąc w b aiu (feBzystytrl sa walecznieyszymi, iak .n; 'którzy źle u. broieoi wytrzymać ierrUa walki z woysk.em Europtyskiem, LI 'Bc-a 2 .rtyttery* Rossyiską od Jat 20 tyle J na ] a tolJrrpśd rządu Tuieekiego, którą w noAiVeh «aaaćh niektóre dzienniki niemieckie L' Lievi. s cze, niż sami Turcy zachwaliły, w T u r c y i nie znaią, i nie znano iey tam iv W xburzonem teraz nmście AywaI". w A«yi mnieyszey, przed teraźnieyszem nowstaniem tamecznemu Biszy pr. y. zło 0«* nR myśl zamknąć tameczne Lyeturn pod s TJI i'akoby w niem .odbywane preltkPTfi«Afci słuijły do kształcenia młodych Grelów na woyskowych. Trzeba było ob S cofnie<<» tego zamiaru złożeniem p K V "o fo pasfrów. w'sroiicy widać wszelkie oznaki bliskiey w.lki wzaiemnego wytępienia: naród Grecki Toże tylko zwyciężyć lub zginąć. Jeżeli im ; uda w l ś j gór j n a morzu i,k się zd.ie, ! Lkaia nieoodletfość pr.yn.ymniey w M 0uzpksią mepodie* p y y

'AffMHHarracb i Wolowy.nie ts'k rychło uhgła sprawa Greków, p.zypisuią (;jlie obcemu wpływowi, który. f t się lo d e r n c o zdrady. N a pospólstwie zroT 72/ owszem spodziewało się pomocy od chrzęściB r i t t a S ów; dla czego teraz nieufność fr a T m y s " N aywiększą zaś nienawiść . V e n a Jebie AogLy! mLowicie Lo*d *b A .

*

Maitlafld, Gubernator 7 «yip, UoffiSfc.

tylio wspiera Turków, ale nawet Grekom daie ciągle dowody pogardy. Co ma bydi z Gce c yą? Na iedno wszy-, ecy się zg.dza.ą, na niepodległość. Lec« starsi życzą, mieć monarchia, repreSentacyi A 1 pod obcym Xiążęciem; młodsi zaś pragną * * * * rzeczpospolita na wzór Amerykańsku A Hiszpania.

Wiadomości o rewoiucymych rozruchach w narodzie, rozlane po wszystkich pismach publicznych, lem mr.iey zasługuią na wilre, le o nich dotąd kraiowe nic pam niewspom,naią. Cześć wyrządzona Generałowi R i e g o, mianowicie w K ad y x i e, nie może bye tak dalece za cel wzniecania rozruchów uważaną, wyiąwny od niechętnych, którzyby radzi « każdym kroku Hiszpanów, wyrraleśc pozór uo wyrzutów potwarczych. Skoro obradowania Kortezów odbywaią się spokoyme w duchu iedności i zgody: oboiętnie słuchać należy wszelkich innych doniesień, z których od czasu zaprowadzenia konstytucyi, nic do. tąd się niesprawdziło. Zrzódło tych wszysikich sprzeczności, tkwi w domniemaniach gazeciarzy francuzkich, którzy w.dząc dz.s przecięte związki z H i s z pan, a. dl. morowey zarazy, piszą co ,m się podoba, sądząc z punk. u z iakiego poglądaią, o odmianach w <<iey zaszłych - J. iotn. dz. s wiadornosc, z H,szpan" są: że oMeryno.ie. Za Idywarze, któ.zy byli prawdziwymi bur.yc.elami tey kramy, mi «cale zapomm.no. Tak .zwarie: woysko wiary zginęło wrnepam i ę c i . - g o żołnierzy koaetytucyioych ,5 O O tych stratnych wo.owmkow rozpędz.l. k"ami. - Mocą posta o, i. n» Koriezow, zamiast chorągwi dOtąd używanych wwoyslu hiszpańskim, nastaią lwy bronzowe w.elkosc, danych o*bw francuzkich Z Konstantynopol« ima 2. Latopaa*.

Woyna z V, rs y, ogłoszoną tu *>stałz l u d o wi P ™ f i , » . n . n l u o . . . , c o *« * * .wielkie sprawiło wrażenie.