GAZETA Z N A N S K I E G O.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1822.08.07 Nr63

Nakładem Drukarni N adworney W. D e c ke r a i spółki. - Redaktor: AssessorRaabski.

Nro. 63»w SrodjC dnia 7. Sierpnia 1822o B W I E S C Z E N I E.

N. Król J mć raczył rozkazać urządzenie szpitala i klasztoru Sióstr miłosierdzia tak nazwanych Sióstr szarych. Te pobożne, prpwdaiwą zaiste religiynością siostry poświęcaią się pielęgnowaniu chorych oboey jilci i żyłą podług reguły Fundatora swego S. Wincentego a Paulo i wdowy MarilIacle Gras, Na utrzymanie instytutu tego przeznaczył N. Pan maiątek 4 klasztorów: Panien Teressek, X. X. Karinelitów, Panien Kiarek, Katarzynek, w P o z n a n i u i zalecił zn esienie tychże klasztorów. Wszyscy dłużnicy pomienionych klasztorów wezwani są nInIeyszem, ażeby tymże ani kapitałów ani bieżących luo zaległych prowizyi nie płacili, lecz takowe do Król. Regencyiney giouney kassy tu lub w Bydgosczy, którym przyimowanie ich zalecone, wnosili, lub spodziewali się, iż wypłata uważać się będzie za nieuskuteczniona, i powtórnie ściągnioną zosta- ie Punktualne prowizyi ,od będących w mowie kapitałów uisczanie nieodzowną odtąd iest koniecznością. Zaleganie ich zniewalałby mnie do tego, iżby od opieszałych dłużników kapitat i prowizye za pomocą nayścśleyszych prawnych środków przymusu ściągane być musiały. Szlachetny duch społeczności, ożywiaiący Obywateli naszey prowincyi, prZYWIązanie ich do dobroczynności, zagrzane celem Instytutu, zaradzaiącego tak Vielkiey riotrzeb.e, którą żywo cała uczuwa Publ.czność, nie każą mi się, obawiać potrzeby użycia owych środków przymusu.

JI,

Zastrzegam sobie należyte obwiesczenie o tym szpitalu Sióstr miłosierdzia, który według podobieństwa do prawdy iui tey iesieni zacznie być czynnym. Poznań dnia 6. Lipca 1322 Król. Pruski Naczelny Prezes Wielkiego Xicstwa Poznańskiego v. Zer bo ni di Sp osetti.

WIADOMOŚCI KRAIOWE.

Z Poznania dnia 5. Sierpnia.

W dniu rocznicy urodzin N ayiaśoieysztso Króla Jmci, dnia 3. m. b. JW. Arcy - Biskup Poznański i Gnieźnieński celebrował uroczystym obrzędem w kościele parafiialnym Mszą S., po którey zaintonował himn pochwalny S. Ambrożego Te Dewn. Wszystkie dostoyne Władzo cywilne i woyskowe przytomne były fcmu nabożeństwu. - Tuteysze towarzystwo wolnych mularzy, nayżywszerni przdęte uczuciami 4'dzięrzności dla* naylepszego z Królów, obchodziło ten dzień piękny l żą uroczystą i stołową. N a wieczór był liczny bal w lokalu rtsursowym w pysznym gmachu pomieniouego towarzystwa na G r o b l i. - Nieiedpa zabawa nie mogła być wykonaną dla padającego nieustannie desczu. Publiczny uroczysty obchód ze strony woyska odłożonym był z tego powodu do dnia następuiącego. Prócz wielkiey w dniu tym parady i nabożeństwa woyskowego, j W. Baron Hiller de G e rtringe n, GenerałMajor i Dowódzca dywizyi, pod niebytność JW. R6dera Generała-Porucznika, Główno-dowodzącego, kazał urządzić w pobliskiey D ę b i n i e, różne zabawy woyskowe. Między intiemi zebrani tam woiownicy strzelali do tarczy i ubiegali się do mety. N aywprawnieysi odebrali przeznaczone nagrody. Wszyscy woyskowi częstowani byli kosztem grona Jchmć Oficerów, którzy także spełniali z zapałem za zdrowie ukochanego Monarchy i Oyca wśród nayżywszych okrzyków radości: N i e c h ź y i e ! do których łączyły się głosy mieszkańców P o z fi a fi i a wszelkiej/łlassy, zebranych tłumnie, pomimo niestałey W dniu tytn pogody, dla okazania źe uczucia tarnt)ih, są im wspólnemu Z Berlina dnia 3. Sierpnia.

Jey Królewiczowska Mość Xiężna Ludwika, Małżonka Xiazecia Radzi wiłła, i JO. Xi<jżę Ra dziw ił, Namieetoik W. Xiestwa Poznańskiego, z rodziną swoią, wjiechaii dnia 3 O . z. m. d o F li r s t e n s t e i n .

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

Królestwo Polskie.

Z Warszaw» dwa 30. Upca.

J. C M. Wielki Xi; ic K o n s t a n t y, »eroray wieczorem wrócił do War s z a w y . W naywyższym rozkazie dzienr>ym wydanym dnia ag. Czerwca, wyrażono: Jego Cesarskiey Wysokości Cisarzewieżowi K o n - s t a n t e m u P a w ł o w i c z o w i, mianować aię Główno-Dowodzącym oddzielnym korpusem Litewskim.

J O . Xiążę Namiestnik Królewski onegday wyiechał, dla zwiedzenia niektórych mieysc i rękodzieło} wWoiewództwach Krakouskićm, Sandomierskiem i Kaliekiem, Podrói ta ma trwać dni kilkanaście. Postanowieniem Xiecia Namiestnika, Dy« rekeya jeneralna dróg i mostów iesr upoważnioną do zawierania umów z prztdgiębiercami, chcącerai podeymować roboty około dróg bitych w któremkolwiek Województwie. Kommissya RządowaSpraw Wewnętrznych i Policy i udzieliła Baronowi de P r e c h a m p s patent swobody na lat I 5 w Królestwie Polsliem, na zaprowadzenie w Warszawie nowey fabryki czygęzenia węgli ziemnych, wodorodti. go, wytfągWeąg zwęgla ziemnego, lub innych przedmiotów roślinoych i zwie1 rzęeych.

Kommissya Rządowa Przychodów i skarbu obwieściła, iż stÓBuwnie do postanowienia Xiecia N amiestnika, dochody tabaczne w Królestwie Polsfciem z dotychczasowey dzierżawy przechodzą w administracją Rządową, od i. Sierpnia r. b.

i Pani Msrya Szymanowska powracaiąc z Petersburga do Warszawy, dała koncert w R y d z e, gdzie równe otrzymała oklaski i uwielbienia, iak w o bu stolicach Cesarstwa RoseyiSkiego.

Burza piątkowa w wielu okolicach Warszawy znowu przyczyniła szkody; za Wisłą wiele zabudowań wieyskich zrujnowała, a w Rawskim pioruny zabiły kilku ludzi i ogłuszyły iednę z obywatelek. Podczas desćztt w zeszły Piątek wieczorem tak wieHa była powódź na spacłziśtości Krakowikiego przedmieścia około Z y g m u n t a , jż aura przekupka nosząc<<» w koszyku obarzankij będąc nieco podchmieloną, pędem wody została obaloną, a iey towar spiesząc na Maryensztad, stal eitj past*ą chłopców j utraciła tedy cały swóy magazyn, lecz pewny również dobrego humoru Jegomość, rozczulony tym przypadkiem, ofiarował i« y tyle, iżby mogła znowu założyć całodzienny b«rdel, z warunkiem, \1 dopiero po zachodzie słońca odtąd będzie się mogła podchmi*lać. W dniu 15. b. m. miała być dopełnioną kradzież o godzinie 1 u y ranney przez sześciu łotrów w domu Hrabiego Chodkiewicza przy ulicy Miodowey, w handlu winnym kupca Go t (i; i ta czterema d iami wprzód przez Polic y ą śhdezą wykrytą została; dopilnowanie Poli<yi w przyległych domach, osiągnęło pożądamy skutek, gdyż 6 teyźe sarney godziiiie ło*ry jrzy otwieraniu drzwi exirWy«anemi zostali, 1 żaden z sześciu nieusstdł.

W pewney tralfyerni niedawno gość żądał pół butelki czerwonego wina i wody; gdy chciał do wjiia dolewać wody, nowo przyięfa służąca pełna upizejmości rzecze: "N iech Pan iuż do wina nie dolewa wody, bo nasz Jegomość dziś raniuteńko iuż w każdą butelkę dosyć wody nalał." Nie iedfen z czytelników powie, iż to iest dawna antkdota, przechż znowu rzeczywiście wydarzoną zt-Stała. N a iarmark Berdyczowskl, wiełc- poiazdów poprowadzono z fabryk Warszewskich. RzeczPospolita Krukowska.

k, Krakowa dnia 30- Lipca, Wczoray między godzi ' ą 5Q i 6etą mieliśmy tu burzę z grzmotami, piorunami, wichrem i g n d e m. Powszechnie titrzyrnuią, że to była trąba powicirzna ;, na wit lu domach przedmkś iowych poziywała daeby. Klasztoru zikonnic na G r o d ku iakby po naywiększym poiaize, tylko zrąb został i Łominy, dach ze w?zAsiki<m porwany; część domu Hrabiów Cińskich na piasku, teeoi loau doz ała; drzew» z korzeniami powyrywane. W mieście «m e i n na rynku, bryczki, powozy wywracało; Stragany przekupek rozmiotło na rożne strony. Cegły zgzftnsów kamienic spadały z łoskotem na ulicę; (przestroga dla Pol'cyi, aby na to dawała baczenie, iżby włsśiicielt facyaty swych domów w naylepszym porządku utrzymywali); sczęścit m nieslychać, aby kto doznał osobistego nieeczęścia. Grad był wielkości grochu l ukrowego, niektóre ziarna do orzechów laskowych się zbliżały. Cał 1 ta burza nietrw ła więcey nad 6 minut, i przeszła ku wschodowi. Dziś barometr spadł na wielki descz. Urodźcie tegoroczne w naszych stronach należą do nadzwyczaynie obfitych. W niedzielę pokazywano miłośnikom rolnictwa kłosy żyt» z słomą od korzenia wyrwane na P,ol>th Tonskuh, powiększey części piasczy6ty« h. w iedney kępce epoione, iako osobliwość gociiijj istotnie widzenia. Kłos wielki, trzciny wodney, wysoką iest na połczwarta łokci». N iektórzy twierdzą, iź ta kępka z Jednego ziarna wyrosła. Korzec wysiany żyta wydać miał w niektórych mieyseach po 30 kóp iyta, a kopa ieśli wyda <jlY korce, niech tylko 3, co iest dziś naypospolhsza; zatem z korca wysiewu można mieć od go do 130 korcy ziarna w tym roku. Owe zatem pogróżki tegorocznego głodu upadaią na wspomnienie staropolskiego przysłowia: " W i e Bóg, co czyni!" A U S t 2 Y a.

Z Wiednia dnia 27. Lipca.

W przeszłym" iescze tygodniu -pisze 00strzegacz Austryacli - doniosły listy z J a se, iź całe woyeko tureckie wyiść miało f M ołdawii w przeciągu dni ośmiu. Póihieysze doniesienia z dola. i 1 3. n1. b. potwierdzają zupełnie tę wiadomość. (?) Janczarowie wyruszyli dnia 13. m. b. z Jass i pociągnęli ku O uaaj o wi.

Królestwo Niderlandzkie.

Z Brustlti dnia 25 Lipca.

Króle wiczostwo J climć Duńscy przybyli tu ónegdayszey nocy, pod nazwiskiem Hrabiów O l d e n b urg.

Syn Xiążęoia Canino (Lucyana Bon a p a r t e ), który z swą młodą małżonką używał kąpieli w O s t e d z i e, powrócił znowu do naszego miasta. T U 2 C Y a.

Donoszą z K i s z e n o w i, że Generałowie lossyiscy Hrabiowie W i tg en sz t e i n i M ił o r a d o w i c z przybyli z Li t w y powrotem do woyska, i że tak zwane drugie woysko dwoma półkami kozaków powiększone został o. - Główna kwatera tego woyska znayduie się w Ism aiło wie. - Persowie opanowali niezawodnie miasto E r z e rum. Na Wołoszczyznę nowe iescze przybyły woyska, a żadne nie odciągnąły; - sły. chać że jescze wiele woyska iest w drodze*

Na mieysce Kapudana Baszy, mIanowany iest Kar a M a c h m e d t Basaa, dawniey dowódca artylleryi, lecz iest teraz w P a t r a 5, a nim powróci dla obiec» dowództw» floity, Grecy mogą do reszty znisczyć całą morska, potęgę Ottomańsfcą. Z Semlina dnia I I. Czerwca.

Przybył tu Baron S i r g e n t h a l, dowodzący Generał w Peter war dei n, a to, iak sły hać, w celu rozmówienia się z Baszą Belgradzkim. Grecja.

Dostrzpgacz Austryacki z małetni odmianami w sczegołach, donoei także o losie K ap ud a na B«.szy i floity tureckic-y. Wkrótce spodziewać się nahź« stanowcze y bitwy na. mur? u, bo niepodobna żeby cała floita grecka nie korzystała z tey ważney okolkzs. uści. Z Ko ryn t u. Rząd przywołał tu wszystkich Franków, gdzie częścią skłdać maią święty orszak, częścią wtyść do nowych batalionów w znaczeniu Oficerów. Pierwszy ma być szkołą zarodową Oficerów i środkowym punktem łączenia się młodzieży greckiey; Generał N o r m a n mianowany iego naczelnikiem, - Piechotę urządzać będzie Pułkownik Włoski T a r e II a, który iuż dowodzi batalionem, złożonym po większey części z Włochów, 3 utworzonym kosztem Xiąźęcia D e u u e t r y u s z a I p s y 1 a n t« g o i Batalion ten ksj.tałci poniekąd gwardyą rządową; etoi on tu i zaymuie straże policyine i honorowe, tudzież twierdzę Kory n t. Jazdę organizuie francuzki Oficer sztabowy, artylleryą szwecki Oficer sztabowy i Major niemiecki, nazwiskiem J estiz. Każdy cudzoziemiec ma pomieszkanie, drzewo, chleb i 2 8 P a r as (po al fenigów) codziennie. Z niemców zginęli w dotychczasowych bitwach między inne mi Wirtembergski Kapitan Liesching i Doktor Bo Id erma n z Me« kienburga. Obudwóch pochowano iho« norami wey skowani w Arg o B. nerat Kolokolroni na czele sooo ludzi , wziął szturmem twierdzą Pa tras. Z M i l o dnia »7. Czerwca. Dnia g. m.

b. pokazała się przed K a n d yą flotta M e hm e d a A l e g o , Baszy Egipskiego pod dowództwem syna iego Alego Beja. Składała się z 46. okrętów woiennych rozmaite? wielkości. Flotta ta wcale nieapodzianem była zjawieniem dla stoiących przed R e t i m o 8. grecki« h okrętów, z których dwa zabriła, )J; potem 4000 ludzi na ląd Wysadziła. Dnia J 6. woysko to uderzyło na greków, którzy korzystną wsparci posadą rzucili się dzielnie na turków. Bitwa była bardzo uporczywa, a nieznośny upał tern mocBiey dokuczał walczącym. O 3ciey godzinie z poiuduia Turcy wprawieni byli w zupełny nieporządek. Lecz niepomału przelękli się Grecy widokiem nowey flotty tureckiey, zbliźaiącey się ku brzegom. Co się stało? niewiedziały ieecze n»ynowsze gazety. Hiszpania.

Z Madrytu dnia 14. Lipca.

Nasza młoda Królowa nie wstaie od dni kilku z łóżka, i nie dziw po tak burzliwych zayściach w stolicy naszey. Gazety hasze napełnione są adressami powinszowania miast naszych z powodu pożądanego wypadku rewolucyi gwardyi. Serwiliści mieli podczas wubuchnienia rewolucyi ofiarować Generałowi Mo rill o 5 niiilionow (cztgo?), ażeby stanął na czele gwardyi. Piękna to aumka - odpowiedział M o r i II o - ale niedoważa przysiędze hiszpana. Dnia 8- b. ra. Municypalność Madrytu złożył» Królowi Imci oastępuiące podanie od Monarchy łaskawie przyięter "M unicypalność Ronstytucyina M a d r y t u przekonana, że nayaowaze w stolicy wypadki wywieść musiały W*szą Kroi. Mość z nieeczceuego omamienia, którśm łudząc Waszą

Król. Mość osoby przenlewiercze i narodowi równie iak Monarsze nieprzyjazne, zasępić potrafiły Waszey Król. Mci oko, pośpiesza zanieść do tronu wyraz nayaczerszych swych uczuć i życzeń względem ocalenia KrrllI i Monarchy Konst) tucyinego. Muuicypalność naywaźnieyszą rozumie Królowi swemu czynić przysługę, przedstawiając mu w tey chwili konieczność silnych środków zachowania oyczyzny na zawsze, i oddalenia sposobem stałym i gruntownym klęsk, które oyczyznę przyciskaią. J eecze czas, Kró lu! lecz może ostatnia to chwila do dawania pomocy. Środek ten ieet prosty i raz użyty, będzie dostatecznym, ażeby budowę współeczeństwa oprztć na tak trwałych zasadach, że ani obecne pokolenie ani i.aypóźnieysza potomność nie doiyią iey wstrząśnienia. N adewszystko Wasza Kroi. Mość w przekonani u, że prawdziwych przyiaciół iego życia i sławy szukać należy pomiędzy obrońcami ustawy rządowey, która iedno i drugie zabezpiecza, zaiąć się sczerze winien sprawą narodową i tego sposobu myślenia dać iawne dowody. N aypierwszym i naypotrzebnieyazym tego rodzaiu dowodem będzie, tężeli na mieysca uwolnionych z służby Ministrów Waszey Król. Mość wezwie mężów, posiadsiących znaną chwalebnie powagę, nowemu systemowi iawnie oddanych, dzulnych i dosyć czynnych, ażeby ożywić na nowo ciało rządowe w słabości mdluące dla niegodziwości wielu osób, i dla gnuśności i niezdatności innych może niernniey licznych. Waszey Król. Mci dwór lub raezey osoby naybliżey Go otaczające - takie iest ludu przekonanie - są to ludzie na wolność wciąż spiknieni. Choć iednego z nich zatrzymasz, nie uzyskasz zaufania wiernych Hiszpanów; a odzyskanie tego zaufania nigdy nie było koniecznieyszem dla dobra kraiu i Waszey Król. Mci, iak w chwili obecney. - Niernniey dzielnym będzie środkiem przywrócę go bezzwłoczne i przykładne ukaranie wiaioJ omnyt.h zdrayców, którzy krew przelali niewiarą. Zasłużona ta sprawiedliwość wymierzona bez z .«toki i podług przepisów prawa, większemu nieeczęśtiu zapobiedz zdoła. Hówiiie dwj batalio* y gwardyi, które podług "Waszey Kroi. Mii przyrzeczenia zawczoray "'musiały być rozłożone i oddalone od stolicy udać się ; owiuny ,w mieysca, w których TOiiiuy obawy wzbudzaią. Jeżeli »akoniec na «żele rz<jdu prowincyalnego w mieyscach, gdzie takowy th itscze nit ma, postawieni będą mężowie zdatni, czynni, dobrze myślący i niezmtei nie przychylni konstytucyi, wtedy »taiie się wszystko, izego potrzeba do ustalenia cpraw t ubiuzuych. _' Pogardzay N. Panie niewiernymi zdraytami, którzy Wa szey Kroi. Mci o'usze napełniała dziwacz ' erni aroitoi mi i n znit caią obawę, iaśby · od zasłoną wolności ukrywano zamiary anarchiCZtłe i «r. I o b y c z e , H i s z p a n o m wcale o b c e .

Bądź tylko N. P. naypierwszym w narodzie liii'.r- listą a i.sli teraz zostaiesz w obawie, będą oni wtedy lękać się Ciebie. Tak jest, lękać eię będą pouli, ale uwielbiać Cię będą cnotliwą, którzy iedynie inaią prawo mienić się liberalnymi, Nie policzsy taę dzy ni th oscztrców swych współobywateli, występnych, którzy wolności nadużywają. Ci lo bynaymniey nie należą do rzędu tych, przeciw którym Waezey Król. Mci nienawlsc wzniecać starano się; są to raczey upodlone przez dyspotyzm stworzenia, o tern iedynie myślące, iakby o sprawie wolności fałszywe rozsiewać wyobrażenia. Racz nam Wasza Król. Mość uwierzyć; z nich żaden zawczoray w chwili niebezpieczeństwa nie stanął w Szeregach walecznych obrońców wolności.

JMimo tego N. P. nie gardzą oni czepić się tych, którzy dowiedli, że byliby w stanie wytrzymać, walkę za Waszą Kr&L Mość. .WidziałeśN. P. iak znało się spusczać możeszna tych, którzy wyłączne dla Ciebie .udaią poświęcenie. Jakby u wiarołomnych ii ne mogło być poświęcenie prócz tego, które pożytkowi własnemu 1 samolubbtwu słufy. Wiclziałiś, że obrońcy oyczyzny, choć upoieni rozkoszą zwycięztwa, szanowali pałac iakby przytułek nietykalny i święty, trn pałac, pod którego sklepienia ochraniali si<- bezczelni nieprjyi. -citle nayczulszego na świecie narodu. £*dź przekonanym, N. P. II żeli nakażesz środki, które Municypalność tu wnusi, do których to wniosków ziednała sobie prawo pr"'tz udowoiii ioną w oetat ieh dniach niezmordowaną troskliwt ść o z chowa.de K rola koi sty tut) K i go , vjytedy przywróconą zostanie w tałey Monarthii eooko\ność publiczna, rząd nowe odzyska iy ci«, prawo ziijłenąswą moc, a tron nabierze tego blastu, którym iośniał, nim go obcy przy właszi yniel przyćmił, wycitńczaiąc moc narodu pod F e r d y n a n d a m i i A l f o n s a m i t Y l e kwi - tnąctgo. "

F 2 a n c y a.

z Paryia dnia 27- Lipca. W Izbie Deputowanyth trwaią wciąż obrady nad budaetem. D z i e n n i k S p o rów powiada: Cesarz Roesytski zdaie się, że odmówił przybycie śwe na kongres do E I lor e n c y i, K tor.« iest za odległą od itgo e'olicy i od woyska ponad P r u t e m. Powiidaią f.awet, iż tam żaden z Monarchów nie ziedzie, lecz tylko sami Ministrowie.

Dziennik M e r kur y Marsyliyski, został z powodu ewey dążności na 20 dni zawieszony. Xiążę Esterhazy i Lord Stewart są tu razem spodziewani. Gazeta Francyi nazywa byłego ArcyBisfcupa Mechlińekit-go, X. P-radt, honorowym IV. Jałmużtiikiem powstańców amerykańskichwiadomości.

Niesczęśliwa Królowa hiszpańska zatrwożona i rozrzewniona podczas ostatnich wypadków w M a d r y c i e, tkliwie łzy wylewała. Sam Król niezmiernie pomieszany zaczynał tradć odwagę i chciał głośne uczynić wyrzuty swoim doradzcom. i W P e t e r s b u r g u na licytacj i p o P o śl e Portugalskim, między innemi ruchomościami sprzedano 50,000 paczek piór za 84 rubli i 50 kopkiek asaygAacyi. Rewolucya Greków, mówi iedno z pism periodycznych za daleko się posunęła i uorginizowała, aby miała spełznąć na niczem. Turcya iest iuż w połowie trupem; ludypodJc-gł« iey rozdzielnią Bię, T u ry, Turkomani , Kurdowi«, Araby i Suuici nie cierpią eię nawzaiem, wsamey nawu stolicy, stronnictwa Dywanu i Seraju dzułaią przeiiwko sobie; przewagi nako nic c j*wczarów uzupełnia anarchią domową. - bkoru zaś poitdyńczym Haszom udaie się z samą tylko milicyą żołdaków dobijać niepodległości; dla iztgoźby cjiły lud uzbroiony oayokropoieyszym uciskiem zagrożony, gotowy na wszystkie ofiary, m u ł Sini ieden być bez nadziei? Szwaycarowie, Hollendrzy, północni i południowi Amerykanie mieli większe trudności do zwalczenia, 3 sczęśliwie osiągnęli ewóy zamiarj Bóg nie dopuści zapewne i Grekom ginąć pod jarzmem barbarzyńców.

MtJLTANY I

WOŁOSCZYZNA.

Th o rn t o n, autor dzieła: Present State oj Turkey (Teraźoieyazy stan THrcyf), maluie w opisie swoim dziwnie piękny obraz tyr h krain. Oba xiestwa, mówi on, prztiezdżałem na wszystkie strony, i dotąd iescze

, (tkwią źYwo w wyobraźni mOIey U p? cŁ W okuliee. P-wspaniałe skały walą się VZ u mne potok, , oblewaią żyzne doliny przebiegnąć ie krętem korytem. Kwitnące cytryna 1 rożne aromatyczne zioła, któremi niezliczone trzody pasąsięA wydaiąnayprzyiemniey, szą wouą. Na samym schyłku góry, wirf prawie samotna chata pasterza; góry kryi* się daleko w obłoki, a niższa i e h CZęŚĆ wolna od śniegu, zieleni się przyjemnie pięknem! roślinami 1 gęstemi lasy. Ludność mieszkańców w obu xiestwach.

hczą do miliona. Jest ona wprawdzie zbyt małą w porównaniu z obszernością kraiu, źy-, znośc.ą ziemi i obfitością ziemiopłodów. Gdyby 5Ię wzniósł ich przemysł, g d y b Y o . o .

cow swey pracy byli pewnymi, ludność ich. powiększyłaby się wkrótce nie do uwierzenia Pos>ada,ą om <<izystiie skarby natury, a w czynnych rękach o wieleby sie, ieecze pomnożyły.

Pffouiącą w obu xiestwach lest religiia koscioła greckiego, a mieszkance przywykli bar. dzo do iego obrzędów i zwyczaiów. Mieszkance okolic górzystych maią po nayi w.ększey części wól e U82yK Kobiety uźywafa takoch suk.cn, aby te wole okrywać moeły? Gdy ta słabość dóydzie pewnego stopnia, pozbawia ludzi takiih prawie wszelkiey oznak* człowieczeństwa. Całe ciało niscztie i wszy. atkit. soki biorą ftwóy zwrot do wola; i iak ciało, wyjąwszy wole, które coraz więcey nara. staią, stai e się podobne do szkieletu, tak i umysł dostaie wyraźney niemocy. Ludzi* tacy nie maią innego wyrazu życia, proc» wzroku omdlałego i otrętwiałego i każdy wzdrygać się musi, patrząc pierwszy raz na, ten żywy obraz ludzkiey nędzy. 1 Postać Wołocha i Multańczyta iest dotąd iestzje ta sama, iak ią na słupie T raj a n a widzieć można. Kształt osob y dziki koszul * · , " zgrub ego sukna, i obszerne szarawary, za, pa-, sem piekiera, na grzbiecie zarzucone futro K"u,iA!fian- bez uprawy; ogurlci, melony i kawony rodzą o 5 u a 7 z ro"c X tak obficie, ii aa'głównym artykułem i,, d , * ™ «A d U l u d u .

Głownem zaś bogactwem kraiu są ogromne pastwiska, doetarczaiące w mnóstwie nayprzeillIIllill« A A A A Na Wołosczyznie raM li l t a li c buia 4ty miliony kóz i owiec. Woły «meNQ 1 u n ' AJ A A \ A 1 ą w We". dostarcz3. ce. >* zoayduiąeię bawoły i różne rasy koni,ł M * P *""'*' 3 . ««, « d a ł y " akóry - -yprawney powierzchowna me zgadza.w * dzonąich boiaźuwosc.ą. 1H* brzmiła, ii sam. D> a»et II( tego

A Aie im natura odmówiła siły. Oprócz właściwych Wołoch o .

potomków Daków, us t wiele' b»' £ li

"ów w tym kra.u, kto», · :Q

£«--yza czeladź wszelkiego rodzam, i byle kolwiek chłostani 'bY A A JAJ Z l h h Ale też od samey ich młodo... wul.c. n cbj.sprzetów domowych, i handluiący rożnemi «owarami drobnieyszemi. Wszyetk.e prawie zbrodnie bqdące skutkiem grubey me o swiaty, jako rabunki bydła, rozboie i t. p. popełniaią

CY Ziarna" w tych kraiach ieet zbyt ostra, osobliwie w M ul tan a eh, wystawionych bardzo ra wiatr północno- wachodni D u o _ , A L r / a co roku; w lecie bywaią za dnia wielSeTpaly, a nocy chłodne. OdWrześn.a do połowy Listopada tlWa nayp.ękceysza pogoda w całym roku. Powietrze iest zado R o esy i. w zimie wyBi-«"A -,,> - J »zmarzło przezco utracą części wodniste 1 r. *;1 leoezem. Lasy maią przedziwne, Staie sie. II źnipwne oBobliwie w słoebn.mąee w ptaetwo śpiewne, oaoiD wiki. Draew morwowych «et w la"chpel " o, a ztad znaczny chów Jedwabników w tym kraiu Z drzew owocowych maią pielWszeństwo Jabłonie. Lecz rodzi się tam takie właściwy owoc driki, odznaczaiący się. od' wszystkich europeyskich owoców wielkością, przylemnym-z.pachem i smakiem; nazywa się <DOTO ni a-Ha. Szparagi rosną same. w polu

A A

, aus{ry3ckiey ia.

Podostatkiem maią ieleoi i sarn; a zajj y ubiiaią prawie kaidey zimy do pół milio):::(y ł j p r z y i a bardzo chodowaniu p . c . ó ł ,

DONIESIENIE.

Nader pięknych, doyrzałych annanassów, dostać można w mi[ rney cenie za Świętym Marcinem w ulicy Piekary pod Nro. 30. u ogrodowego S c h u 1 t z.

DONIESIENIE.

Założoną, tu przed wielu laty fabrykę pieców doprowadziwszy teraz do tego stopnia, że i w inne mieysca iestem w stanie dostarczać pieców i takowe stawiać kazać, mam zasczyt donieść, iż dla Poznania i okolicy 1 . r'J 1-:,,_ T».

Donoszę tylko iescze, iż dostawiam pitci za2 * o do I o o T aj. ; upraszam o prędkie za m o w i e n i a, gdy właśnie teraz czeladn.cy mo zatrudnieni sa, iescze w Poznaniu,

A A

AA

KaJ;-O] LMiihlenhoff, ł-'abryK.anl plecowo

Dodatek.