V «7 brata, obwilmaiąc go & zdradę, matte zaś prośby. Wszedł powm w zwiąże! z N ap-J .

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1822.08.10 Nr64

pod pozerem, że. zabitego otruła, zamknął leonem, który mu inżynierów tło zakładado haremu, gdgie wkrótce potem 5l żalu i ze nia twierdz przysłał; lecz, gdy N a p o l e o n zgryzoty urnaila. Odfąd zatzął Ali rabo- w E gi p eie odciętym został, napadłr. «798wać w całym E p i r ze i M a c e d o n i i, po- na niegdyś weneckie podówczas zaś francuzgodził się iednak z Porta, będąc iey peroo- kie miasta na brzegach Albanii. Parga cnym do zwyciężenia zbuntowanego Wezyra tylko oprzeć się zdołała. Późniey dokazał, w S k u t a r i i, za co J obr A oycu iego wy_ że traktatem przymierza zawartego między darte odzyskał i niektóre takie greckie miasta Rossyą i Turcyą (w r. 1800,) wszystkie zdobył, zrabowawszy ie i mitszkańców wy_ miasta weneckie na stałym lądzie (zatem i rżnąwszy. Późniey napadł na Selima Ba- Parga) W. Porcie odstąpione zostały. To szę w D e l win o nienawistnego Porcie; ką- uczyniwszy rzucił sią na walecznychSuliotów sał mu głowę uciąć i został iego następcą. i podbił ich sobie po 3letniey walce. W. Poril. Nareszcie Dywan, do którego zawsze wiel- ta wyniosła go ns stopień naczelnego Witlkie miał wpływy, mianował go Wielkorządz- korządzcy Ho manii, ra którym z naywię&i baszosiwa D e r wen d y i, którego powin _ kszą bezczelnością trwał ciągle w przyiętym nością było przestrzegać bezpiecatństwa dróg systtmatie uciemiężania ludzkości. - Wtepublicznych. Lecz Ali miasto czuwania nad dyto na mieszkańcach G ard y K i pomścił się p-ublicznera bezpieczeństwem, przedawsł krzywdy wyrządzoney przed 40 laty iego naybogatszym hersj.tom rabusiów dyplomua matce, kazawszy 73g potomków płci racW. Sułtana i.tym sposobem nadawał im prry- skiey zmarłego iuf oney sprawcy pomordowik-ie łupieżców. Handel ten, wraz z i* go wać. Wreszcie wewnątrz swego kraiu czuwiiaeuemi łupami wielkie przyniósł nu: skar- wał ostro nad zachowaniem sprawiedliwości by. Wprawdzie złożyła wielka Porta B.Aszę i porządku. Wszystko tam było bezpieczne D e rwe n d y i i iego zastępcę, kazała nawet i wpofeoiu, pozakładał gościńce, rAkodzielpierwszemu głowę uciąć, boguy iednak A I y nie kwilnęły tak dalece, że podróżuiący Eupozyskał na nowo łaskę nayprzednieyszych ropeyczykowie, z którymi Ali obcować luMuńetrów. Takie i w woynie z Roeeyą i bił, sami wyznać musieli, fe iest czynnym Auslryą (od r. 1787.- '789) pomimo, i światłym rządzcą. Od r. i807i gdy zno iż z Xiedem P ot e mkine m taitmue utrzy- wu wszedł w związki z N ap o l e o n e m mywał zwiąski listowne, tak ważne W. Por- który do niego P. Poucquevile, iak cie na czele walecznych swoich Albańczyków generalnego Konsula był wysłał, podległym, poczynił przysługi, że przyezedł iescze do był tylko na pozór W. Porcie. Jednak niewiększych bogactw i władzy. W. Porta mia- osiąg';ął w poloiu Tylżyckim sWoit-go celu nowała go Baszą T r i k a l i w T e s s a l i i . dostania P a r g i i wysp Jońskieh. Za to poWtedy to zdobył takie miasto J ani nę, po- łączył się z Anglikami. Podówczas kazał kazawszy fałszywy firmsn, poczóm mu mia- en-dumny tyran w ewoiey gazecie ogłosić, sto i twierdzę oddano: N atenczas mieszkań-Iż T h . M a i t l a n d za iego wdaniem się ców przymusił do podpisania prośby poda- dostał od W. Porty order rosnącego xięiyney Sułtanowi, aby Ali był w tern mieście ca. Ali maiąc władzę ewoię dosyć iuz Wielkorządzcą. Prócz tego przymusił ich umocowaną, kazał możnych Greków Anado złożenia znaczney summy pieniężney, tolskich, którzy mu dotąd iako naczelnicy którą w Dywanie kupił sobie zisczęnię tey ważne świadczyli usługi j skrycie a powdyrV Itzo posprzątać, wyicflywsczów zaś karał , Smiercią, aby się zbrodnia iego niewydała.

Nareszcie (wr. igso) postanowiła W.Porta połoiyć tamę bezprawiom zuchwałego Baszy. Izmail Basza Bey wyruszył na czele 5000 Turków i 10,000 Ałbańczyków przeciw buntownikowi. Grecy otoczyli stanowiska Aiego wgórach, dosyć, że z wybranemi swoiemi, między któremi wiele wiernych mu naczelników znaydowało się, do zaopatrzoney we wszystko dostatecznie cytadelli Janiny eofuąć się musiał. Z tego to mieyica spalił J a n i n ę . Basza B e y nie miał ciężkiey artylleryi i zdawał się Por» cie także podeyrzanym za to, iż Chrześcijan oa pomoc wezwał. Z tego powodu W. Porta porutzyła naczine dowódziwo K 3 Y a II o - sowi Oglu Rumli Basilemu.' Ten oddalił naczelników z ich hufcami wśród · traszney groźby i nakazał im wynagrodzić szkodę, którą iakiemuś Turkowi wyrządzili. Ci przewidując powszechne H e t e ry i powstanie, prztśli znowu na stronę A l e g o i Wyruszyli przeciw turtcom pod J a n i n ę ; K a w a n o s - O g l u niernógł nic z nimi wy«Jołać, a waleczny B e b e Basza, następca iego, umarł nagle po zdobydu Art y , którey We l i, syn Al e g o, bronił. Dopitro Churszyd Achrnet, Basza Morei wy ruszył na czele 12.000 ludzi pod J a n i n ę , lecz waleczne Al e g o hufce odpierały męinie każde natarcie, a naczelnicy wsparci przez Agrafów i Suliptów napadli obóz turecki. W tymto czasie Hete rya całąGrecyą do powstania powołała. * Turcy musieli się wszędzie zamykać do twierdz, a Chur»zyd Ą c h m e t cofnął się w Sierpniu J g a.

po wielkiey stracie ze szczątkami swego woyeka z E p i r u do M a c e d o n i i i B o ś n i i. Grecy walczący w małych oddziałach obiegli Arton i Prewesę w zamiarze uwolnienia całego E p i r u z rąk Tureckich. Obaim {jlęwie Alego, Wsli MHeHuu

Basza dostali się w roku igao przez zdobycie mieysc warownych w moc turków i iyli w małey Azy i na wygnaniu pod dozorem, Ale ponieważ za pomocą Grfka za derwisza przebranego związek ze stroną oyca ewoiego utrzymywali i na ujbroic-nie piei iędzy mu postłali, stracono ich w Sierpniu ig2i. Nakoniec w Lutym 1822 r, stary Ali straciwszy całe woysko i wszystkie szańce, został zupełnie zwyciężonym. Z ,50 ludzi zamknął się do wieży w zamku J a n i n y . C h u r s z y d Basza wezwał go do poddania się, a gdy tamten pogroził wysadzeniem wieży na powietrze, kazeł mu Churszyd powiedzieć, ie ią sam zapali, ieśli się dłuiey opierać będzie. Poddał się zatem i zaprowadzono go wraz z iego ludźmi na wysepkę koło J a n i n y, gdzie się z nim obchodzono z takiem uszanowai.iom, jakiego godność iego wymagała. Al i czerpał ztąd nadzieię uratowania siebie. Atoli los iego był iuz w K o n s t a n t y n o p o l u rozstrzygnięty. Wyrok W. Sułtana przybył z rozkazem niezwłocznego wykonania. Meehmed Basza, drugi Seraskier i zastępca w Mo rei musiał ten krwawy obowiązek przyjąć na siebie. Udał się do A l e g o, rozmawiał z nim czas nieiaki, i pośród rozmowy pchnął go puginałem w piersi, poczem niektórzy z iego ludzi weszli i głowę tyrana odcięli. Odesłano ią natychmiast do K o n s t a n t y n o p o l a, gdzie podług starego zwyczaiu wśród naywiększev radości pospólstwa na bramie seraiu zatkniętą została. Tak skończył ieden z nayokrutnieyszych, lecz oraz nayprzebiegleyszych, naywalecznieyszych i nayczynnieyszych tyranów, swóy zawód, który krwią zmazał. Mnóstwo rysów iego barbarzyństwa, srogości i przeniewierstwa, znayduie się w wyszłym P a ryż u w roi u 1820s Prćcis hhtorique sur Ali Pascha; ou to ka7ał iednę Greczynkę, Eufrozy miała władzę, wraz z i5 kobietami w morze wrzucić. Jednak w Quarterly review (przegląd ćwierćroczny) opisano go iabo wielkiego i dobrego rządcę. W dzieiacb Epi r u przez Greka Perrha eb os w ięzyku nowogreckim opisanych, znayduią sk wyszczególnione woyny Suliotów i Pargiotow z Al im. Już to żadney niepodpada wątpliwości, źe ten sczęścia pclubieniec posiadał nadzwyczayne dary natury, śmiałość iak naywiększą, wzrok iak naybystrzeyszy, nie zwykłą, znaiomość ludzi i ich stosunków, przytomność, uwinność i stałość z powolnością, zastosowaną do czasu i okoliczności, a nawet w nayprzykrzeyszern położeniu, umiał on wynaleść środki do pomocy i do wybiegu. Lecz równie znienawidzony, iak obawiany, był fałszywym i nieprzebłaganym; kaidy środek prowadzący do celu, był u niego prawnym. Niezgodą nieprzyjaciół wzbił się ten J u g u r t h a czasów naszych do owey potęgi, którey brzemię nareszcie go samego przygniotło.

Ameryka.

Z Wasyngtonu dnia 24. Czerwca.

W czoray zawartym został między naszym rządem a francuzkim pełnomocnym Ministrem, , Panem G. Hyde de Neuville, traktat handlowy i żeglugi na lat s., przez który handel zobopólny bardzo będzie ułatwianym. Minister francuzki wyieżdża teraz na nieiaki czas d o F r a n c y i, a Pan M e n o u będzie go w urzędzie zastępował. Z R o s s y i nadeszły do naszego wydziału spraw zagranicznych depesze, nie wapominaiące nic o cofnieniu lub złagodzeniu edyktu względem praw władztwa do części cichego morza i wybrzeża amerykańskiego, lecz zawieraiące w sobie oayprzyiaźnieysze zapewnienia nayźyczliwszych chęci Cesarza dla państw ednoczonych.

Rozmaitewiadomości.

Królewicz Następca tronu Portugalskiego przjiął tytuł: "Konetytucyinego cbrancy Br3zylii." W L o n d y n i e mówiono o buskiem zerwaniu międay Francyą i Hiszpanią. Na giełdzie ldndyńskiey więcey teraz ra* chodzi czynności obcetni papierami nii towarami. Obligacye różnych kraiów przechodzę z rąk do rąk i spadaią lub podnoszą się w miarę barometru politycznego. K a p u d a n Basza chwalony przea nitktó-« rych gazetników z rzadkich cnot i mądrości, miał na swoim admiralskim okrycie wielka izbę męczeńską, w którey naybogatszych Chiutów na torturach rozciągać kazał, aby z nich skarby wymódz.

ZAPOZEW EDYKTALNY.

Do likwidacyi wszelkich pretensyi do kalicyl służbowych Exekutora Sądu Ziemiańskiego tuteyejego Walentego Faenrich, i Exekutora Sądu Pokoju w Rogoźnie Bogumiła Gerike wyznaczyliśmy termin na dzień u. Października r. b., zrana o godzinie gtey przed Delegowanym Assessoren A Sądu Ziemiańskiego S c h n e i - d er, w Izbie naszey Instrukcyiney, i na ta kowy wszelkich wierzycieli nieznajomych pod tern zagrożeniem zapozywamy, iż wra» zie niestawienia się wszelkie pretensye da kaucyów utracą, i tylko do osoby Exekutorow Faęnncha i Gerike przekazanemi ze* staną. Poznań dnia 18. Lipca 1822, Królewsko- Pruski Sąd Ziemiański.

PATENT SUBHASTACYINY.

Do sprzedaży kamienicy tu na Wodney ulicy pod Nro A 176. połoźoney, do pozostałości Kapitana Krummes należącey, sądownie nas Tal. 12,314. dgr. 6, ocenioney, gdy plueiicy Tai. dotąd w zuptlności nie zapłacił,- wyzna czyJUniy na wniosek kuratora p( zostałości i wierzycieli realnych nowe termiua subhastacymena dzień 1. Sierpnia, lia dzień 1 Października i na dzień 2 Grudnia r. b. o godzinie g. z których osiami iest zawity przed Konsyliarztm Sądu Ziemiańskiego E l s n er, wTzbie instmkcyine-y Sądu naszego, i na takowy ochota kupna maiących i do nabycia zdolnych z tern nadmienieniem wzywamy, iż więcey da-ący za opłatą w gotowiznie przysądzenia spodziewać si<2 może, gdy prawna nie zaj dzie przeszkoda. Tajta w Utgistraturze przeyrzana być może.

Poznań unia 2. Mnja 1822.

.Królewsko Pruski Slcl Ziemiański.

..*.; PATENT SUBHASTACYINY.

Folwark wicc?ystoczynij.owy wKrzyżownikach poi i'ozi aniem sub N ro. 10 położony, 1 do Suivt'oMU-ow po Franciszce Lamprecht mfeiący, i na summe Tal 7579 dgr. 7 den. 8« oce» "ny, na wniosek Sukceaaoiów końcem podz a ui w drodze pubhczney hcytacyi sprzedanym być ma. Tym celem wyznaczyliśmy termina licytacyi na dzień 6. Lipca r. b., na dj!eń 2,1. Września r. b" na 16. Stycznia 1823, w południe o godzinie lotey przed Assessoren! Sadu Ziemiańskiego S c h n e i d e r w Izbie Imtrukcyiney sądu na.zego odbyć sie maiące.

W ywaia się przeto ochotę kupna Tau;ey, aby 'w terminach tych, z których ostatni lestperemptory zny stanęli, licyta. swe do protokułu podawali, i naywiecey daiący spodziewać się może, iż przysądzenie rzeczonego folwarku nastąpi, skoro prawne iakie przeszkody nie zaydą. Kto licytować chce, powinien n.m do licytacyi przyp u c o n y m zostanie, Deputowanemu kaucya Tal, soo złożyć. Taxa i warunki hcytacyi w Registraturże rtaszey przeyrzjne być mogą, Poznań dnia 9. Maja 1822.

Królewsko Pruski SAd Ziemiański.

Doniesienie względem dorożek.

Dopraszam szanowne) Publiczności, ażeby leażdy iadąey dotóżką, odebrał kivit od dorożkarza; podług zapłaty iesi u<'zi< lony sińsuwnie do długości czasu jeżdżenia, a to dla tego, ażeby ludzie nie wnosili nierzeulney pretensji, i mnie nie krzywdzili. Pizeto może się wczasie cena pomnit yazy. Terażnieysża rena stoi wyraźnie na kwicie, który dorożkarz oddać powmien. · W Poznaniu dnia 6. Sierpnia i$22.

M. Eiiaszew icz.

Rozmaito doniesienia.

Oprócz moiego składu \ i I białego płatna w rozmaitych gatunkach, ręczników, chustek od no s a, bielizny sta h wey etc. poi CBIII s<e_ także co tylko < debraną J>J\It\ą przedruty i średnicy 4 5 6 * 8 drutowey bJ\we-tnianey przędzy na pończochową ro* otę w rozmaitych a bardzo urniarkuwany< hetnach. >. Poznań dnia 9 Sierpnia 822.

Ęlźoietą Bielefeld, na Grobli No 7.

£ 5 * hl E J\ : J\ £ )K E 3 3 & : III * H Praw iziwy tun cki tut ń, który Był przeznaczony dla tuieckiigo kupca Dt v< to N i s s i m z Belgradu na jarmark S J ańóki, a dla spóźnienia teraz dopiero przybył, przedaie w cenie za pakiet, za-awn-raiący t. funt. na starą wagę, po i.

Tal. 12. dgr.

Izaak Caro, w rynku Nro. 52.

Ponieważ oberża pod Czerwonym Orłem na Wodney u. N. i87itscze iesprzedana. przeto ochotę kupna maiący, każdego czasu wteyże o warunkach sprzedaże dowiedzieć się może.

Dodatek.