G

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1822.09.07 Nr72

ZE

Wielkiego

*estvra

ZNANSKIEo.

Nakładem Drukarm Nad wo rney W. B e c ke r a i spółki, - Redaktor: AssessorRaabeki.

Nro. 72,w Sobotę dnia 7. Września 182r.

WIADOMOŚCI KRAIOWE.

Z UerUna dnia 3. Września.

Dnia 30. r. rn. wieczorem powrócił N, Pan » T e p l i c do P o c z d a m u w naype£a,clariSzym Słanie zdrowia.

JW. Minister 14 l e w i t a pewrocił z M agdeburgs. Kroi. Niderlandzki nadżwyczayny Poseł i pełnomocny Minister- przy dworce Rossyiskim, Kawaiir Ve rs t ol i "d e S o e l e n, odiechai d o A r a s i e i d s m i i, a Fra - neirsŁi oadzwyczayny Poseł 1 pełnomocny Mt ister przy Roseybkim dworce, Hrabia de ia FerroBaye, du Wiednia.

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

Kr ale »1 v> o Polskie.

Z Warszawy dnia i.' Września.

Dnia i Z- z. ou o godzinie fcmey raao ,n;apokojach pałacu Łazienkowskiego, przedsta« wionyrni zostali N. Pana Generałowie i Oft. cerowie garnizonu stolicy. Poezem Monarcha udał się do zamku i znaydował się na nabożeństwie, iako w uroczystość W n i e b o - wzięcia P. Maryi (podług dawnego kalendaria). W sali Uycerskity przedstawionyA mi byli Generałowie i wyżsi Oficerowie z obozu, a w sali tronu Cesarc i Kroi przytył .Sensforów- i Ministrów. Odwiedził tego£ dnia Monarcha Xiccie Namiestnika, a w moznrowach z przedstawionemi osobami raczył OK3r3C awyk}A Mu uprzeyraość i ojcowska dobroć. Miłościwy Pan dnia tego ubrany był w mundur woysk Połefcieb i wstęgę order» Orła białego.

Dnia sg, g. m. o godztnie 9. rano N. Cew 3arc i Król przybył na pola pod' P a r y so-» wcern, 5l powitany od J. C. M. Withit-go Xie"cia N aezckego Wodza s obi "ehai w f«

'Stile szeregi woyśka wydającego radośijebura.

Poczem blisko 40,000 woyska podwaircć defilowało. Postać, szykowność, ubiór, porządek tyfu woiowników, zachwjcaly nader lit/ iu obranych widzów. Tegoż dnia JO. Xiąźę Namiestnik dawał obiad dla znakomitych gości z orszaku N. Pana.

N. Pan onegday był obecnym mustrzexzterech pólków iazdy zostaiących w garnizonie stolicy. Tfgoi dnia Monarcha zwiedził główny s/.piul woyskowy w pałacu Ujazdowskim. Ontgday od rana odbyła się wielka musztra. Wszystkie pułki piechoty i iazdy tak 7. obozu iako ttż stoiące w War s z a w i e należały do nity. "Wczoraj N. Pan raczył do stołu swego wezwać 300 osób. Obiad był w zamku w wielkiey sali balowey, wczasie którego muzyki gwardyi Cesarskio- Rossyiskiey, i Królewsko-Polskiey grały Uwertury celmeyszych kompozytorów. - Dziś Monarcha rano znaydował się na nabożeństwie w kaplicy zamko«ey, po którem udał się do obozu, i opuścił War s z a w ę, która cieszy się tą neymilszą nadzieją, ii nayłaskawszy Cesarz i Król za powrotem swym usczęśliwi stolicę P o l s k i dłuższym pobytem. Wyszedł z litografii P. L e t r o n a w tych _dniach ryfgwany portret N. Pana, figura całkowita w mundurze woysk Polskich. Ciągnienie loteryi na dom i ogród W. Bogusławekiego w Warszawie, odbytem Jbędzie dnia 25. Września.

Wiadomości z Woiewództw donoSzą o ukończonych pomyślnie zbiorach zboża; «wies i siano nieupadaią w cenie.

We wsi By l i c a c h Powiecie Konińskim, W oiewództwie Kaliskiem wydarzyła się nowa okropna zbrodnia: Nieiaka E l ż b i e t a Świerczyńska wieśniaczka, stanu wolnego, porodziwszy nieprawego łoża dziecię, takowe gdzieś taieranie ukryła, co dało powód

mieyscowey zwierzchności do ścisłego 'śledzenia posylaków, któreby na wykrycie czynu posłużyć mogły. Lecz wsztkie usiłowania byty tiadaremnemi, bo obwiniona przed sądem policyjnym twierdziła, iż dziecko zaraz po porodzeniu w wodę wrzuciła, w dokładnieyszem zaś badaniu przed sądem policyi poprawczey obwodu Kaliskiego wykazało się, iż Świerczyńska swe dziecię, skoro ie tylko urodziła, własne mi rozszarpała rękami, i trzodzie chlewney na pożarcie wyrzuciła. ]V i e m c y.

'Od Menu dnia 27. Sierpnia, N. Król Pruski rozkazał naprawienie starego rodzinnego zamku H o h e n z o 11 e r n ó w i · należącey doń kaplicy.

Dnia 25. Jego Królewiczoska Mość Fryderyk Xiążę Pruski powrócił z Niderlandów do Diiseeidorfu. Jego Królewiczoska Mość "Xtążę A u g u s t Pruski przybył dnia 21. do Sp 3a.

Król. Pruski Generał, Baron Mi nu to li, powracający z podróży swey do kraiów wschodnich odbytey, przybył dnia 24. do N o ry mbergi. Baron H o m b o l d t, który dawniey służył w legii Angielsko-niemieckiey, a teraz obieżdża południowe N i e m c y szukaiąc pomocy wfilantroficznych zasadach lóż wolno-mularskich dla Greków, znaydował się niedawno w ['raIIK forcie. Usiłowania iego pomyślnym uwieńczone zostały skutkiem.

Królestwo Niderlandzkie.

a Haagi dnia 24. Sierpnia. Lord S t e wart, terazrrieyszy Podhrabia C a s t l e r e a g h, przeitćhał tędy wysłany z Londy nu z ważnemi do Wiednia 'depeszamI. Minister spraw wewnętrznych zamknął dziś w imieniu Króla posiedzenie stanów głównych. Król kazał niezwłocznie rozwiązać towarzystwo religiyne, które eię zawiązało bez upoważnienia z strony rządu pod nazwiskiem: trudniło się wychowaniem miodzitźy. WlochyW N e ap o l u dia utrzymania dobrego poTządku na rok. bieżący, ustanowiona iest Kommiesya policyjna, z mocą karania burzycieli epokoyności brevi manu kiiero lub więzieniem; pierwszy iednakżc rodzay kary niepowinien przechodzę liczby 100 bizutiów, a- drugi trzech miesięcy. Od dni kilku wychodzi z We z u w i u s z a dym czerwonawego koloru.

Dziennik Królestwa Oboiey Sycylii ( Giornale deI Regno delie due Siei/ie) Z dnia 3 O. Lipca zawiera następuiący wyrok Królewski tyczący się przyszłego urządzenia siły zbroyney lądowey i inotskiey Królestwa O b o i e y Sycylii: Fordyntnd l., z Boley Łaski Król Królestwa O b o i e y S Y c Y l i i i t. d.

Ponieważ pod dniem 24.. Marca igsi.

rozwiązanie woysk Naszych, tak lądowych iak 1 morskich nakazaliś m y , więc teraz na przedstawienie Naszego Ministra Sekretarza stanu woyoy i marynarki, niemniev po wysłuchaniu Nasze y zwyczayney rady stanu, postanowiliśmy i stanowiemy, co następuit: "Artykuł 1, N a mocy Naszego wspomnionego wyroku z d. 24-Marca i&2t wszyecy Generałowie i Oficerowie każdego stopnia iakoteż i wszystkie osoby, składaiące resztę kiass* N aszey zbroyney siły na lądzie i morzu, do tychże woysfc należeć przestały. - Art. 2. Woysko Nasze ma być Da nowo utworzone. Dla siły lądowey służyć maią za podstawę rozporządzenia obięte N aszym wyrokiem z d. i. Lipca 1821 z zastrzeżeniem wszelako odmian- przez N as za poirztbne uznanych. Co się zaś tycze siły morskiey, Nasze naywyższe w tey mierze postanowienie innym wyrokiem obwieściemy. - Art. 3.

Mianować będziemy Ofkerów, których den N aszey Krolewskiey służby nayzdolnityszymi osądzitrny w stosunku do wielkości składu Naszego nowtgo woyska i w miarę okoliizfiości przeznaczać ich będziemy do pierwszey. drugiey, trzeciey i czwartty klasey. - Art. 4. Owi uwoln"n ni od służby Oficerowie, którzy w żadney z wspomnionych cztertcli kHiss umiesczonyrni nie będą, a są Naszymi poddanymi zostsiąryrni od Lutego 180& W naszey Królewskity służbie, będą z N aszey Krolewskiey łaski pobierać pensyą, która wszelako nie powinna przewyższać trzeci«y części poiedyńczego żołdji, iaki w Czerwcu 1820 pobierali;, niektórym z tychże wy? .nacrOHe będzie ich przyszłe mieysce pobytu.-I Art. 5. Własność ich, iako pensyonigtów nie ma być dla nich żadną miarą na przeszkodzie zasłużenia sobie przez dobre sprawowanie się na Nasze naywyższe względy, by znowu do którey z owych wyźey wspomnionych czterech kbss przyjętymi zostali, kż A łi to ' dla Naszey Krolews'-ity. służby potrzebnem osądziemy, - Art. 6. Podobnież i tych mianować będziemy, których przy następujących wydziałach administracji publiczney nayzdolnieyszymi osądziemy do N aszey Krolewskiey służby; iako to: przy Ministerium woyny i marynarki, przy woiennychv Kommissaryatach, przy lntendencyi, przy wydziale rachunkowym, przy radzie i Juncie zdrowia, przy urzędarh zdrowia i zarządu w szpitalach i Kommissyach administracyjnych, przy wyższym sądzie woyskowym, przy domash s>erót, przy politycznym wydziale artylleryi i inżynieryi, przy biórze to« pograficznem i przy szkołach woyskowych, Akademiach i Kollegiach, przy korpusie inżynierów budownictwa, przy cechach marynarki, przy korpusie telegraficznym, przy różnych klassach należących do korpusu inżynierii bydraulkzney, przy woyskowych fcaacejiaryach, przy zbrojowniach, przy wy

«białach portowych, żeglug? iiandlcwry 1 więzienia 1» ag n i; nareszcie z kapienow, chyrurgów, woź -ycb, pachołków, dozorców i innych sług Naszych. - Art. 7. Owi, o których nad-mie; iiiśmy w poprzedzających artyfeuiscb, kitli nie zostaną urn'ciziztni przy tworzeniu N aszego nowego wayska, pobitrać będą b Naezey Królewskiey łaski peneyą, nieprzewyżezaiącą itdnak tc-.tciey czyści pojedynczego żołdu z CrerHc3 roili j gno. Niektórym z tychże wyznaczone będzie ich przyszłe mieyece pobyt ' -. - Art, . IIo tych łaskawych postanowień, wspomnionych w poprzedoicz-ych artykułach nien k-żą ti wcale, przeciwko którym wytec-zony iest proces, lub kfórzyby dla uyścia -sądowey sprawiedliwości u.iekli, rówr-je, iak i ci, co dla powodów wypływających z dawnityszyih zaburzeń w N aszych Królewskich państwach jiie są, przytomni. Dla niektórych z tychże zachowuiemy Sobie użyć seeególnych środków. - Art. 9. Dla pensyor.istów wspo mnionych w 4. i 7. Art. przeznaczona będzie trzecia lista przy skarbie generalnymi a zapłata odbędzie £1% z terni sann mi formalnosClami, iakiey podpadają znayduiący się na pierwszey i drugiey liście «pisani, przyczai« «achowuiceny sobie warunek, aby w Naszych Królewskich państwach mieszkali. Summa, którą pobiera będą pensyobiści tey trzeciey listy, wciągniętą zostaniu do budżetu .Ministerstwa skarbu, a za to odpowiadająca ilość odciągnie się od surnm prz-e-zn.-czonyth Dtparlamentom wioyny i marynarki, którym wszelako ta summa po sAopniowem ubywaniu pensyi przybywać ma. Skarb generalny o to starać eie bcd.'ie, aby msiącyrn wskazane pewne irtUysce pobytu, pensy-e w tein siIII e T mieyecu wypłacane były. - Art. 10.

W skutku rozwiązania siły łądowey i morskiey oddaleni od służby hanorowi Gtnorsłowie i Oficerowie, mogą nosić ciągle swole mundury, wszakże zachowujemy Sobie wy

dać względem niektórych sczególne rozporządzenia. - Art. l l , Generałowie i Oficerowie- różnych s t c P I i, nal tiący óo rozwiązanych kon-.u?ów w N aszych państwach z tey tro iły odnogi morskiey, tudsież i Sycylijscy ochotnicy piechot! i i konni z tarntey strony cd Aogi morskiey tracą dotąd używany zasczyC nosze ,ia Mmid.itu, Zastrzegamy sobie wszelako pozwolić niektórym noszenia m und uru Naszych Królewskich woysk podług stopni, takie pośmiali. - A s t. 12. Korpusy utworzone ;io dniu 24. Marca igai będą utrzymane mi, coeię. tycze i<h urządzenia. - Art. 13. Owe oddziały woyska Naszego, których, rozwiązanie, ieecz« nie nastąpiło, uważane będą i.i. odwód. T enźnieyei dowód A cy odbywać będą ciągłą służbę, iafco szefowie tych odwodów i zleca eię itn zachowanie osób, rruteryałó»>, KaB3, wydziału rachunkowego i tego wszystkiego, co potrzebne do zatrudnień iih woyskowfgo uraędu, za co są odpowiedzialni. - Art. »4. Urządzenie stałych mieysc, główne dowództwo woyskowe w Sycylii, główne dowództwo K-rólewskiey marynarki z należy (ościami, administracj e któregokolwiek nazwiska, zostawiają się, iak dotąd aż do dalszego zarządzenia; osoby zaś-pr/y tychże imiiesczone -tymczasowo odbywać bę'!ą służbę awoię. Jest przeto ich obowiązki m zachować w całości materyał, kaesy, machiny, woienDe statki i ich teraźniejsze uzbroienie, aby to wszystko przy OStateczcem urządzeniu woyskowości podług isinącego regulaminu i stosownie do rozpor-ządztii, które Nasz Stkretaryat 6tanu woyny i marynarki wyda, przyzwoicie oddane być mogły. - Art. 1 5. Służba lądowa i morska nie powinna w czaeie urządzenia woyok być przerywaną, lerz tymże samym sposobem, iek dotąd pod odpowiedzialnością różnych N aczelników wykonywaną, - Art. 16 . Nasa Minister Sekretarz stanu woyny i marynarki wyda stosowne rozporządzenia, tyczące się zupełnego wykonania rozwijania dawnego woyska, a urządzenia nowego, za. trzymania osób i IIllIe-ryałów, tudzież ciągłego trwania służby. - Art. 17. Nasi Ministrowie SeLretarze atanu woyny, marynarki i skarbu upoważnieni 53 do wykonania nioieyszego dekretu.

W Neapolu dnia 29. Lipca i8sst.

Ferdynand. " F 2 a n c y a.

Z Paryia dnia 24. Sierpnia.

Xielna A n g o li l e m e wyzdrowiała.

Pan P o z z o di B o r go t Poseł Rossyiski, miał wczoray prywatne posłuchanie u Króla. Gazeta wychodząca w M e t z zawiera następuiący artykuł: "Niektórzy posiedzićiele domów kawy wezwani zostali od munieypalności, ażeby zamiast K o n s t y t u c Y o n is t y iony który dziennik paryski trzymali, a Oficerowie, ażeby w takich niebywali domach, MfK tery eh Konśtytucypnista i Kury er F r a n c u z k i są do czytania." Dfria ro. zaczęły się na nowo spektakle angielskie i odbywaią się spokoyniuteńko, bo widzó'* bywa mało, a zato tem więcey polieyantów i żandarmów. Od dni kilku przyhywaią przez Calais snakomici mężowie, i znowu tamtędy wracaią. Zdaią dę oni mieć ważce zlecenia polityczne. Główna kwatera kordonu zdrowia przeniesiona iest z Pa u do Bai on n y. - Dnia l6go został tam M a i 11 a r d rozstrzelanym. Chciał, ażeby mu niezawięzywario ócz, i żeby na iego zikornmenderowanie wystrzelono; lecz gdy mu to odmówicnem zostało, zawołał na żołnierzy: "Towarzysze, gódźcie prosto w serce!" i wykrzyknąwszy: Oyczyz o a! upadł na ziemię. Gdy go prowadzono na mieysce tracenia śpiewał himn Marsyliyczyków i inne patryotyczne piosnki. Cała osada stała pod broniąjJisxpania. Z Madrytu dnia 16. Slerpntg, Wolno teraz Królowi, towarzyszyć KroJowey J eymci, gdy eobie tego życzy, do któregokolwiek zamku, Jęcz Infanci muszą tu. pozostać. Nasza prowincyalna Deputacya wydała de* Króla adres, w którym mu przedstawia konieczność zwołania nadzwyczayoych Kortezów. Kładziemy z niego następuiący wyiątek: "Spoyrzyi Królu na owe zagraniczne dzienniki, a przekonasz się, iż te, które Waszey Rróiewtkiey Mości niedawno naywonnieyeze paliły kadzidła, dziś Cię czernią, a to dla tego, iż niechciałijś złamać Twych przysiąg i stanąć na czele przeniewierczych hufców. Dobro Narodu i W. K. Mości wymaga zwołania ciała prawodawczego, ażeby przedsięwzięło środki, zdolne zabrzpipczyS pomyślność Oyczyzny, zagładzić do ostaniega śladu nksezęścia, które nas obarczaią, i wzmocnić silniej Węzły, które Króla z Ludem łączą. Lud ten, co potrafił Waszą Królewska Mość wyrwać z rąk naypotężnieyszego człowieka wieku naszego, potrafi i obronić swą księgę praw zasadnych przttiw wszystkim zewnętrznym i wewnętrznym nieprzyisciołora. ** Dnia 10. z południa przyjmował nowy Mihister spraw zagranicznych, Pułkownik Evaristo 5 t. Miguel, pierwsze obrzędowe odwiedziny cidła dyplomatycznego, i żądał uaiegliwie zwinięcia francuzkiego kordonu zdrowia, któren H i s z p a n i a czem dłużey tętn bardziey za krok nieprzyjacielski uważać musi. Chcą tu utworzyć korpus posiłkowy z przychodniów cudzoziemskich, pod nazwiskiem: "Legia wolnych m Aiów. ii Odezwy we wszystkich ięzykach europeyekich wzywać maią do zaciągania się do tey legii. Trotz tego formowane być mają oddziały gwerylów, - naylepszy środek obmierzienia ziemi naszey nieprzyjaciołom H i s z p a n i i .

Nowy Minister przychodów pisze w ewya ociąg3 się z wnoszeniem podatków, i nakazuie im, ażeby ostrych środków przeciw niey używały. * W nocy z dnia 12. żądała straż pałacu być wzmocnioną, niewiadomo, dlaczego. Sypią się ze wszech stron pisemka pełne mocnych posądzeń przeciw Generałowi M ol i 11 o. Bada mieyska, Jakkolwiek zagorzała, prosiła Króla o przebaczenie winnym gwardyakom. Biskup w V i e h towarzyszy wszędzie Generałowi Mila ns i wzywa lud do posłuazeńetwa rządowi. Z napomnienia tego Prałata iuż przeszło 1000 powstańców powróciło do swey powinności. Dano rozkaz, ażeby tu spiesznie wystawić warownię na skład broni i zapasów woiennych. Upewniaią, iż Król przyrzekł zwołać nadzwyczaynych Kortezów na dzień '94. Grudnia. - (Podług innych wiadomości maią się zebrać w końcu Września.) Dzienniki Expectador Z dnia 13. zawiera dwa piorunuiące artykuły, 1) przeciw Frańcyi i świętemu'przymierzu, 2) przeciw noeie ciała dyplomatycznego w dniu 7. Lipca,Tenże dziennik przyznaie, iż potrzebuiemy trzech rzeczy, ażeby woynę: toczyć można, to iest pieniędzy, pieniędzy, pieniędzy; i radzi, ścinać karki -lak niegdyś we F r a n c y i, - ażeby tym sposobem wybiiać można monetę. Maiąc pieniądze, ma się i woysko, a woysbiero można pewne gabinety do pewnych oświadczeń zmusić. Zresztą trzeba zaprosić wszystkie narody do pobratania się z H i s z p a n i ą. Przedewszy - »tkiem zaś powinna H i s z p a n i a połączyć się ściśle z P o r t u g a l i ą . J eden bezstronny dziennik czyni następujące uwagi: "Od sporego już czasu ludzie światli zwiastowali niesczęścia kraiu naszego, i poznawali wskroś zamiary tych, co się za

,8 s'awiaia pielne V patryotów nazwiskiem, 3 eą; nieprzyiaciołmi sw ty Oyrzyzny. Niezbitjm dowodem, żenhr.isą, iest występna oLoi ę t n ość, z jaką o cierpieniach i dolegliwościach swych prowincji donoszą, i pochwa-, ł y, udzielane przez nich ludziom, którzy uayzgubnieysze głoszą, zasady, i stronnikom, którzy się z nimi łączą, Patryotów t)ch łatwo poznać mozoa; noszą oni na swych cho. rągwśachjSłowar lolerancya i umiarkowanie. Lecz jeżeli umiarkowanie w tym H eku stai e się konieczną cnotą, to iey tr.it ba nauczać ciemiężycieli, a nie ciemiężonych. Owi mężowie, którzy się w tak nazwanym konstytucyinywn związku doskonalili, wzgnrdzeni .są od większey części narodu, którego władzę sobie przywbsozai%, którego in. teres zdradzaią. Jasną iest rzeczą, iż iadtw naród nie zechce przyznać mnieyezości prawa, ażeby wniwecz obróciła t o r co posiada naydrozszego i nayświętszego. Jak«eniże więc czołem A śmieią ci ludzie wymawiać słowo 0yczYznaP Lecz któż ich upoważnił, przykładać nisczącą rękę do budowy towarzyskiey, bez które-y nieznaliby nawet słowaoświata_ towarzYska? Ludzie ci nie mogą nśeznać zbrodni, któreby radzi zrobili zbrodniami ludu; alić chce im się panowania, a żeby trafić do celu, uży.waią bodźca ciemnego i łatwowiernego tłumu. O czemuż to H i s z p a n i a wystawiać dziś musi nowy przykład tey smutney prawdy! Heu piełas! lieu prisccL Jides! invictil ' que hello Dextera. . . . .

Znad granicy hiszpańskiej d. 16. Sierpnia.

Słychać, iż sprzymierzeni Monarchowie tak się zachowaią względem naszego Monar« chy, iak się zachowali względem Króla N ea. politańskiego; to iest że go zaproszą na Kongres i mówią z nim potrzebne środki, w celu obdarzenia H i s z p a n i i pokoiem, który w całey E u r o p i e przywrócić pragną. <bezpiecznieyszą Arayforało postać, wysełaią wciąż woyska, na widok ktÓTych powstańcy pierzchaią; nie 8 $ one iedoakze iescze tak mocne, iżby mogły obsadzić wszystkie ważne punkta i ścigać rokoszan w góry, rniędzyktó re się chronią. Espinoea i Quiroga musieli ze wszystkiem woyekiem, .które tylko zeJbć mogli r poyść czćraprędzey do Z a m o r y i T o r o , "gdzie się pokazały ślady niechęci i powsta, .

nla.

A n g l l a.

Z Londynu dnia 24. Sierpnia.

Król J mć konteot zupełnie z przyięcia 'SwoiAgo w Ed i nb u f gu, iest zdrów, ubie*ra się gustownie po szkocfeu, i daie się słyszeć z rozmaitemi grzecznościami na pochwałę Szkotów. Między innemi powiedział: "W całym E d i n b u r g uniewidziałem ieecze żadnego oddartusa. Miałem oddawna Szkotów za dumnyih ludzi, t teraz widzę, iż maią przyczynę być nimi. Spostrzegam około mnie naród, który przez swóy ubier i branie eię, z samych dam i panów (ladies und gentlemen) iest złożony»" N a nieeczęście nayurodnieysza z dam w całym E d i n b u r g u nosić będzie na sobie przez całe życie pamiątkę bytności Króla wtem mieście. Zleciała nieboraczka dnia 12. z rusztowania, podczas przenoszenia insygniów, postradała oko i zraniła sobie szkaradnie policzek. Co za sczęście, że karku nieskręciła. Król pilał do Hrabiego Li v e r p o o b i powierzył mu cały ciężar rządu aż do swego powrotu. - Prezentacya w H o l y ro od była ze wszech miar świetna. Było przeszło 800 dam i 1000 panów. Według zwyczaiu całował Król damy, i od wielu odbierał serdeczne nawzaiem pocałowania. Podług iednych wiadomości miał Król dawać d. 28posłuchanie pożipgnawAe, podług innych spodziewany tu Już iest 2 powrotem dala 29.

7'53

Król II K r oiepowinletl o d b y t e poBrófy.

Gdy odwiedzał L a n c a s t er, umarł Paa Fox; iadąc do hrabstwa Suffolk Utraaił córkę, XIęźniczkę K aro linę; gdy się znaydował w H ol y head, w podróży do Iriand y i, umarła Królowa; on sam iadąc do H a n n o w e r u znaydował się w niebezpieczeństwie życia, a teraz podczas iego podróży do Szkocyi przestał żyć Marg. London de rry.

Margrabia L o n d o n d e r r y przechadzając się w ostatnich dniach życia po ogrodzie w N o r t h C i a y, spoglądał na przemian to w ziemię to w niebo. - Londyńczykowie podczas pogrzebu iego w Wen s t m i n e t e t cieszyli eię z wielkiego żalu. Margrabia miał wadę wielu wielkich Judzi; był zabobonnym. - Był on zabitym nieprzyjacielem N a p o l e o n a, który iemu i Hrabiemu Bath u T S t naymnieyszego nieprzyznawał talentu, i w głos powiadał: iż od śmierci F 0xa Anglia niemiała żadnego naczelnego Ministra. On z swey strony nazywał N a p o - l e o n a tchórzem, iż sobie fiieodebrał życia. W iego położeniu (mawiał) trzeba rozum -albo życie utracić. - Spełniło się i iedno i drugie na panu Margrabim. - Nie od rzeczy przytoczyć tu słowa N a p o l e o n a, zachowane w dziele Dra O'Meara: "Było zawsze moiamaxyma, iż człowiek daleki* więcey okazuie prawdziwego męstwa, znosząc niesczęście, które go spotyka, aniżeli odbieraiąc sobie życie. Samobóystwa dopuscza sio, niesczęśliwy gracz lub wierutny nultay; samobóystwo iest niedostatkiem męstwa, a żadnym dowodem serca i mocy. "-'Ogrom długu z 300 millionów Funtów Steilingów, które Margrabia za ministrostwa swego Angl ii przysporzył, nazywał on źródłem bóstwem dla kraiu, a skat'wyraianiem niecierpliwonlesnaiomy chcąc poznać zbh> fleka, któty tyle lat ważył losy E li - * "/ » ., y iprzynaymmey zupełney ich zagładzi« zapobiegli? Wszakże aby tego dopiąć, rfepo- W trybunale P a n t o i s we F r a n c y l r trzeba woyny, lecz tylko połączoney i stafey toczy się «prawa o serce Kompozytora muzyWofi mtfarstw. Czyłiż Grecy, których po- czntgo G r e t r y. Złoionean iest w fcościeije -wstanie reet dziś tylko obToIIa z przymusu, naftiącym du eynewia G r e t reg.o, a mbsto dla tego maif być poświęceni na o&arę, ie Niderlandzkie L li Ttyc II , (Leodium) , w któwłaśnie tey samey chwili zawiązały się w Eu- rem się Gretry urodził, iąda, aby to stres lo p i e fakeye, godzące na obaleni« sro.,ow P iemu oddanem zostało. N ader są ciekawe Łub unikaiąi ta&bobźliwie wojjiy zprzyczyny mdukty Adwokatów, jednak ten zapewne «ba wiania się tychże fakcy i? CiecTZjfiżeJi istotnie wygra, który dowodzi, ie nie Lii tich, gdzia tak wielkie umysłów wzburzenie panute mię- się Gretry urodził, nadało mu talent, lecz dzy łudarci, iżby ie pierwszy wystrzał arma- F r a n c y a, w którey prawie całe życi? prae v>w .m.łmedwl el1e1 usiał, to, zap e- pędAft, i wydoskonalił się w różnych umie» atbie mówię ko<gr< asy, 0*1 l1J, 2Y igUłościach, naysczególniey w muzyce. Wjatirymać nfepotr:fią. Jeże lyopyj iŁorfeił za Uri» Łro> w b e ł dnia 9. W St. James Street i PiccadiHyi i spoatrzegł, gdy w ciżbie kupił Sobie od żyd, ita noiyk z białej, okładziną, ksóry ezemprędzey włożył w kit Łzonkę kamizelki. Poznaao, że to Ęn sam wk» którym sobie garf iilo przerżnął, a zalfem zginał od żydfca. WarlykuleLondj i>skim z«łnia g. Sitrpnia, - araissczonym w "powezttbney gazecie", Wyrażono co nastepuit: "Wezysiy przyiecicie ludzkości z niewypowiedzianym uwaiaią żalem, iż w mowie Królewskiey nazamknięcie 'ostatniego posiedzenia parłam* ntowego, dadney wcale nieutayoiono nsdziei względem przedsięwzięcia Jakiego kroku, w celu zakonczania krwawey walii między Grekami i Furł a m i, lub przynaymniey znnieyszenia dokoOywanych codziennie ekrucieńatw. Wspa»iałomyślnie zaiste postępują Monarchowie chrseśiiiańscy, użyczafąc ladom spokoyno& i, i oiewzdrygaiąc się nawet ofiar, by. tylko dla tey dobre uniknąć woyny. Lecz niebyłożby to równie ich a mianowicie Anglii godnem, gdyby Gftkora, których przodkom winni wszystko,-fco maią naydreiszfgo i nay

?60ogranicza elę łylko- aa Irlku nJ eapołoyftf c $ głowach >- iaJtie dzhigyei Rządzey zapobiedź chcą sądowi hiftoryi, z iakiemźe uczu eiern narazić cię chcą na wyrzu'y potomności? "Z próżne y o wajz-e prawa hoisźni poświęciliście póło-ama fflill.iona z d o l n y c h do na u K l u d z i i «h r z e ś c iian ordzie barbarzyńców a-zyatyckieła; gjly tymczasem mogliście ich ocalić Wdyną dzielną de mon s tracyą, utworzyć z ri-fch -naród silny, i zjednać sobie miłość i wdzięczność waszych ludów, miłość i wdzicczność następoycKrpoKofeń!" TaK tu sądzą niepohczeni mężowie ze wszech stano« i stroonietw, może za porywczo, gdya my łaycy niezuarny moie prawdziwego rzeczy położenia. To iednjkże pewna, ie gdyby wpływ naszych Ministrów nśtbył tak mocny, zapewne przy naybiiźsjem otwarci« parła. merita bylibyśmy świadkami sceny, Liką świe« io izba franeuzka wystawiła, Łtcz gdzie panuia. stronnictwa, tam milczeć muszą U psze uczucia!" (Z oowey gaz» Wrocł.)

- -

-.&-

1 "

Razmtitte wiadomosct

" ,

Matek *

(Z dnia 7. Września 1822.)

Państwo (j 11 a m a ń s k i e.

Z nad granicy Tureckiej dnia 15. Sierpn G.

DDia a. Sierpnia przybyli nareszcie do Bul a r e s t u K a y m a k a n i Xiecia G r z e g o - rza Ghiki, w osobie W. Bartna Barbuczana Vakaresku i t. d. Zaraz nazaiutrz obieli wotize rządu. Pierwszym ich czynem było sprowadzenie z Krajowy 500 dobrze uzbrojonych Pandurów, którzy odtąd pod Dywanem zostawać będą. Słychać, iż będziemy mieć 12000 ludzi milicyi z rodowitych Włochów, a Aniauci niebędą więcey trzymam. Lubo codziennie wielu przybywa Bojarów z Kronstadt i HcfrrnaIIIIStadt do BaKar es tu, to wszelako zwielkich (naywięcey Grekom sprz)iaiących) Bojarów iadnego iesrze nierna, chociaż j ch Kaymekani do powrotu zaprosili. Takie Metropolita D y o n i z y oświadczył na odebrany rozkaz: że iest chory i niemoźe w orę prz)bydź. Porta rozkazała Xieciu, ażebyjsod utratą swey głowy żadnemu Grekowi frasdawał urzędu. Co się tyczy innych majętnych Greków, i kupców, od woli iego zawisł05 cierpieć ich lub nie. Xiąźę spodziewany w Bukareście dnia 17. m. b. Po wiezdzie iego ma tylko, 2900 ludzi w.oyr ska tureckiego pozostać w całey W o l o - ezczyznib; ci i owi liooo ludzi milicyi maią zostawać pod jednym duwódzcą, ro'"" zumi się tureckim. Bojar Jan Sio u rdz a, mianowany Hospodar Mołdawski, wydAł z Konstantyn o p o l a odezwy do zbiegłych Bojarów, zapraszając ich, sitby powracali do domów, Jęcz żaden tego jescze nieuczynit. W Ja· ach biegała wieść, iż nowy Hospodar Mołdawski, musiał doetoyność swą przylrtmi dla kraiu okupić warunkami. Grscy staraią się zaciągnąć w E u r o p i e pożyczkę z milliona ciężkich plastrów, ofiaruj e po 8 od sta pfowizyi i w zakład dobra narodowe. "rowizye maią być półrocz- ie w E u r o p i e prrer agentów wypłacane, a kapitał za trzy lata zwrócony. Listy prywatne z Bi to gl i i z d. 3 1. Lipca wyrsźaią: "Zawóy pod T e r m o p i ł ami upokorzony, i wszystko błaga wszechmocności Boga. Pięć tysięcy Aibaóczyków, którzy śpieszyli do Laryssy na pomoc, zwrócili się tu, dowiedziawszy się o zbiciu C h u r s ż y d a Baszy. Ze wszystkich doniesień okazuię się, iż zrazu C h u r s z y d Basza odniósł rzeczywiście oieiakLo korzyści, które Grekom rostroppą poddały myśl*, ażeby mocnieyszą- zaiąć posadę nad rreI..I, S p e rchios (teraz A1ammann). Tu Grecy uder2ywszy z tyłu na Turków, zbili ich, stłukli i zupełnie znisczyli. Turcy okopuje co sił Salonikę i miekaią się do ostatecznych środków obrony, z czego wnosić można, w iakich obrotach zostawać muszą.

Rozmaitewiadomości.

Poznań. · - Od lif kilku zadniego rodzaiu artyści niebyli tak dobrze przyimowahi w P o z n a n i u , ialc teraz artyści dramatyczni Krakowscy. N aKra ko w ii K a cli starych i nowych, dom do natłoku byt napełniony. Czego to cuda i zabobony nie dokażą! Szkoda tylko, iż cudowny Student nie rozciągu al swey czaro wney siły aż na t a m t y c h niespokojnych duchów. Nicsły.hsna wrzawa nrredm-y zwbs(zi stronie tego pubpotycznegoOJmj.u przywab usta wkznie porządek eceny. Tak się um g W - ciono, żenieied < >em upodobaooczy. awierzch wyłaziły.. Między śmiech mięsził się tych dwóch wieczorów płacz, narzekanie, zgrzyt zębów. Jedni wołali Jtzus M3rY3, drudzy liczyli diabłów, a to w różnych ięzykach. Rozgniewany parter, nie mogąc częstokroć ani rozumieć, o czem mowa na scenie, ari dosAszeć piękney po większey części muzyki, nakazywał tyra nieeforom milczenie, ale głoe iego, chociaż wyższą trzykroć okupiony ceną, był tą rażą prawdziwie głosem wołającego na puszczy. Popieuiący się aktorowi e w n o - w.ych Krakowiak»ch znać dla tóm prędszego wybawienia spokoynych widzów z tego charmidru, a może i dla skrócenia drugiego dość nudzącego aktu, opuścili podobno iednę lub d *ie «ceny. Publiczność Ziweze łaskawa i nobłaiaiąca, zapewne im grzech ten z powyższych względ-.w chętnie odpuscza, rozumie bię ż zastrzeżeniem poprawy, gdy nas znowu kiedykolwiek swoią uraczą bytnością. W tych dwóch wieczorach odbierali oni oklaski od właściwszych znaweów, bo owym górnym jeniuszom, którzy w tym względzk-, z prawdziwą dla świątyni Muz obrazą, aż nadto dokazywać zwykli, odechciało eię pomnażać boleści grzbietów swawolnem dłoni tłuczeniem-. Słusznie krakowiacy i górale tych śmiałków ukarali. Dziś, iak iuź doniesiono, opera: Angio lin at 2 piękną muzyką S a l i e r e g o, a iutro opera: w.. 7 Jcr i n Kośeiuszko nad Sekwaną, z muzyką Pana Dutkiewicza, i komed,ya: Dwie taiemnlcetyczmy się teatru po!-l-i, g li' Ari Jvs..» aby uniknąć rozrywania kolumn mftuuaó i ui druku i zbyt późn, .go wydania o-z("'y Hmkscztmym b>ć ińemoże. Potzytuie «obi« ptittiei Redskcya za obowiązek, nanomknać pokrótce, iaki ic-st główny cd pcmier-ieneeo artykufu. Szanowny Autor tegoż, po oddaniu oayprzćd, gdzie i w czem należy, bezstronnych pochwał gaezi-yrn u D S; ar 'y storadramatycznym, radź: im, aIIJy/ zedjcieU zmienić ogłoszony »uź spis widowisk, 'i zamiast - lak się podobno bardzo słusznie wyraża 1 Ul kilkakrotnie na naszym teatrze męczonego T a n k r e d a , wystawili według pierwszego zamiaru, S z w a y c ar ś k ą Familią, i żeby ten zmieniony w>bor sztuk uzupełnić zechcieli iedną przynaym. 'iey tragedyą. W końcu przemawiając Autor ar, tykułu za sprawą cierpjącey łudzkoś .i, wzywa ich, ażeby poświęcili iedoę reprezentscyą na dochód supy rumfordskiey. (Jeżeliby zbyt ogra* kzony czas pozwolił naszym dramatyczhym gościom dać reprezentacyą na korzyść ubogich - f bo o dobrych ich chęciach wcałe niewątpiemy -a tragędya, z która sie podobno do nas niewybrali, daną być niemogła, I prosilibyśmy ich także z naszey strony, ażeby niezmieniafąc wreszcie repertoaru wystawić zechcieli S z w a y c ar ś k ą F a m i l i ą na korzyść pogorzelców w mieście W r o n . k a c h, iako nagłego potrzebujących wsparcia.)

Dobroczynność.

D l a POgOfzelców W W r O n k a c h złożono u nas znowu: O F. K. % Tal

JJ "

Expedycya Gazet Uekera i Spółki.

w.

Isa)nqwsze xązhi polMe.

n J · J Wxiegarni moiey na Wodriey ulicy Nro.i6a * * * " - ITM> ]I? III T*rrl P * ? ? TM> Y»4*4 * > «51 - * (za opł atą 7 3 z?ł. na gazety odebrała Redakcya obszerny artykuł, miesiąc) prócz wid u innych nayuowszych xi *. ciną, ko-edya (granatu ;.go c rn.), 6 Zł. - Naak.a róhnctwa i chowa b)dia, (;>. Ko III « , Prof. iv Mogliriie) i a Zł - Nauka d(a owcza rzoiv i c wizan zyków, 3-Zł. ij gr. - Człowiek swiatiiv. y, 4 Zł -. Wzór dia dziewcząt, 5 Zł. - Ops nieba, 4 Zł. - Skąpiec, KOIII., 6Zł.I ;Dofcior z musu kom., 4 Zł, Poznań, 6. Wrztśnia ig22.

T. Szumski, N. p. G.

U'S'ia. 'ćmienie o teatrze geografieznym.

P r j y były t u K a j e t a n P e c c i z M e d y o l a - n u zawiadomią ninieyszem Szanowną Publiczność, iź będzie miał honor wystawiać tu przez czas krótki swóy teatr geograficzny naywaźnieyszych od Jat kiiku zaszłych wypadków. Od lat 16. odbierał on naywiększe pochwały w Niemczech i Rossyi, i pochlebia sobie, źe i tu przez czas krótkiey iego-bytności z tym samym skutkiem wystawienia iego przyjmowane i licznie odwiedzane będą. Pierwsza reprezentacya będzie w niedzielę dnia g. Września, a mieysce widowiska iest W hotelu Saskim na ulicy Wrocłaivskiey. Każdego dnia inne sztuki będą, wystawiane, i tak o pierw4zey reprezentacyi iako tez następnych, doniosą w szczegółach osobne afisze.

Pu b liezn e podziękowanie.

Dla pogorzelców miasta Koźmina następujące iescze nadeszły składki dobrowolne, iako to: od Magistratu miasta Krobi 6 Tal. 19. sgr. - od Konsyliarza Ekonomicznego Pana Kraut w Mirau 30 Tal. - od Magistratu w Szredzie 8 Tal. ia sgr. - od Ap'ekaiki Pani Wesseł w Koźminie 3 Tal. - od Direktorium Policyi w Poznaniu 131 Tal. 14 sgr. 9 fen. - od nieznajomego 10 sgr. - od Magistratu w Pobiedziskach 5 Tal. 15 sgr. - od Prezydenta Polscyi IW Wrocławiu 24 Tał. 15 sgr. - Od Urzędu Konsyliarsko - Ziemiańskiego Powiatów« Kościańskiego 25 T al. 6 sgr., Szremskiego 16 T al. 1 sgr. 7 fen., Szredzkiego 1 Tal. 5 sgr. 8 fen" Gnieźnieńskiego 23 Tal. 28 sgr. 3fen., Bukowskiego 4 Tal. 25 sgr. Od U rzędu Ekonomicznego w Czarleinie a Tal. 52 sgr. r fen. Od U rzędu Radzczo Ziemiańskiego Powiatów: Krobskiego 2 Tal, 18 sgr. J ofen., Bukowskiego 27 sgr. 6 fen., Odalanowskiego 7 Tal. 25 sgr. 6 fen" Krobskiego 2 Tal. 12 sgr. 2 fen., Babimostskiego 7 T a l, Gnieźnińskiego 1 TaS.

i? sgr. S fen

Szamotuiskiego 3 T ał. ,3 " %

SAitgo lW

3 T al. 2 " s' r. o u, Q z J l n i f !o d F l Z Y k a i - U V . " W l P " J .. , . - v :u sa alI a VIx * l i / 3 * 101 S r -. oJboivwohiomula" skit) W L'uznaniu \2 Tal r f »," . J Tf . Efcou. u Obornikach \ Ta J A e ' A (" \r, fi T , l "j D> . . * O ' , 0« G fi i n y ąara b tal., od Poruczmk-i v. Bork w R rl. e me j l al. 15 sgr., od Rady mieyskiey w Pl ." szewie 9 T al. 10 sgr. y ee N aj czulsze i naysczersze w imieniu pogorzelców n.esczęśhwych których ltczba o q fanuiow się pomnożyć, gdyż domostwa i wszelka tch własność dnia a6. Lipca r. b prze* piorun w perzynę obrócone zosAły, L * * «kim przyjaciołom ludzkości ninieyszem wynurza dzięki. J J Krotoszyn dnia 1. Września igs" Konsylia» Ziem. Powiatu KrotusVyriekjego lJ> B o r c i e . 2 ZAP O Z E W EDYKT ALNft " N a wniosek wierzycieli zmarłego tu ląńac, Go stynsk.ego rozpoczętym został konkurs nad e ' go pozostałością, . czas rozpoczęcia tecoź dz, * o godzinie 12. w południe postanowień" l t J wszyscy «M e T ci, kiónsyb* iakowe pretcnTye do rzeczoney pozostałości mieć mniemali za pozywaią się ninieysj eT, aby na terminie dnta 30. Października r. b o godzinie 9. srana przed A s e s o r e m Sadu Ziem.anskiego S eh " ey d er w mszym Zamku Sądowym wyznaczonym osobiście lub przez Pełnomocnika prawem dozwolonego stawili swe prftensye należycie podali i takowe usprawiedliwili, niestawa.ący spodziewać sie ma iź z swą pretensyą do massy pozostałości p re! budowanym będzie i względnie takowey\,m do innych wierzychli roszczenia pretensyi wieczne milczenie nakazanem zostanie. Ń e m a lącym tu źadney znaiomości, prqponuia sie Komrmssarzf Sprawiedliwości Ur, Ur Mit* t e l s t a e d t, P r z e p a ł k o w ski i M a c Ye i 0wski do których się udać 1 im infoirriacy* udzielić mogą. * · Poznań dnia 2a. Lipca 1822.

Królewsko - Pruski Sąd Ziemiański.

OB W lESCZE NlE." N a terminie d n i a 17. W r z e ś n i ar. b.

o godzinie gtey zrana przed Beferendary

1.J?,blU Sadu Ziemiańskiego G e o r ą e, w podwórzu sądu nasz"ego, bfędą cztery kunie, czlery homon ta, dwie bryczki;! ieden wóz, naywięcey daiaxemu sprzedawane, wtelu, którym ochotę kupna inaiących zapraszamy. Poznań dnia 3i. Sierpnia 1822.

Król. Pruski Sąd ' Zitmianski,

0--- BWTE5CZENIE.

Grunt pod liczbą 46 w Murowaney Goślinie położony, na 302. Tai. 20 śgr. otaxowany, w terminie dnia 21. Listopada r. b. zrana o godzinie atey przed Deputowanym Beferendaryuszem i t i b b e n t r o p, w lzoie naszey lnetrukcyiney przedany -będzie. Poznań dnia 26. Sierpnia 1822.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.

OBWlESCZENlE.

TJwiadorniamy ninieyszera publiczność, że v/ terminie · dnia vi Września r, b. zrana o godzinie 9. przed Deputowanym Referendaryuszem Sądu Ziemiańskiego S o l m s , w lzbie naszey lnstrukcyiney, pomieszkanie · w kamienicy tutey na Garbarach- połoźoney, .00 pozostałości siodlarza Gabler naleiącey znayduią.ce, i z 1. małey izby o 1. oknie na przodek wychodzajrem, z i. większey izby o sch oknach, l. powiększey, i 1. POIIIIII' eY - szy komory, kuchni, i do niey należącego sklepu, wraz z społeczną, góra, dosuszenia bielizny składające się, publicznie pluslieiłando wydzierżawione być ma. Poznań dnia 29. Sierpnia 1j422.

Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański.

OBWAlĘSCZENlE.

JPan 19nacy Lange Nauczyciel muzyki w Taczanowie pod Pleszewem, i JPanria Augusta Karolina Sehilte, przed wniyściem w związki małżeńskie, kontraktem przedślubnym, przed Królewskim Sądem Archidyakouatu w Wrocławiu pod dniem 16. Lipca r. b. zawartym, wspólność maiątku wyłączyli; co się ninieyszem do publiczney podaie 'wiadomości, lfrotoszyn dnia 8- Sierpnia 1822. KIólewsko Pruski Sąd Ziemiański,

OBWIESCZENIE.

Z mocy polecenia Kroi. Sądu Ziemiańskiego w Poznaniu, ma się odbyć iescze ieden termin subhastacyi domu i apteki Libacha pod Nrem 26. w Lwówku pod Pniewami. Wyznaczyliśmy zatem ten termin do publiczney prztdaźy, na rnieyscu w Lwówku na dzień 25. Października r. b.

o godzinie Qtey rano, na który wszystkich ochotę i zdolność kupienia inaiących niuieyszym zapozywamy, z tern zapewnieniem, i£ naywięcey daiący, ieżeli prawne przeszkody nie zaydą" przybicia spodziewać, się rnożc. Wartość domu i apteki ustanowiona iest sądownie na 3237 Talarów. Warunki przedaży mogą być każdego czasu w naszey llegistrattu-ze przeyrzaure, Buk dnia 27. Sierpnia 1 A22.

Kro"vsko-Pruski Stld Pokoiii.

Otwarte mhfsee.

Młody człowiek, posiadałby dobre wiadomości-Sikolne, a chcący się ekonomii poświacie, może na iednem z nayznacznieyszyeh M,-spodarstw naszey prowincyi, znaleść poniiesczenie przez Kantor pofeceń w Poznaniu w synku Nro.jso.

Rozmaite doniesienia.

Ze i ui od wielu łat mam w składzie prawdziwą Kolońska, wódkę odfąbrykaniaontyże F. Mana Fanny, że takowey znowu świeżą przesyłkę odebrałem, w nayumiarkowańszey cenie ią przedaię i każdemu na żądanie certyfikaty poLizać iestem w stanie - o tein donoszę nnyuniźeniey. Karol Fryd. Baujnann. Świeżych hol. śledzi i świeżych serdellów dostać można u Stanisława Poweiskiego. Świeże śledzie holenderskie cotylko otrzymał i przędaie sztukę po 4. śrebr. Fryd, Bielefeld,