GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1822.12.07 Nr98

Wielkiego

Xiestwa

OZNANSKIEGOmu

-----mi

1

N akładem Drukarni N ad worney W. D e c ker a i spółki« - Redaktor: Assessor R a a b s i. i.

Nro. 9 $, - W Sobotę dnia 7. Grudnia 1822.

WIADOMOŚCI KRAIOWE.

Z Berlina dnia 3. Grudnia.

Wiadomoaci o podróży N. Króla Jmci.

Z Rz) inu dnia 18. Listopada.

Doia 5. Listopada zrana o godzinie 7mty Wyiechał Król J mć z We r o n y i eta.ął po południu w Fe rr3 ra, gdzie Delegatowi papieskiemu, Kardynałowi Are z z o i CeearskoAuetryackiemu Kommendantowi, dał posłuchania i zanocował. Dnia następującegoprzybył o g »dżinie 11. do B o n o n i i, gdzie obeyrzawszy ssarby kunsztu i osobliwości, i siadłszy obiad, dojechał ai do F o r i i. Tu raczył N. Pan dać posłuchanie Kardynałowi S a o fieveri no i oazaiutrz o godzinie 6tey ran»ey W dalszą ruszył drogę. Tego dnia stanął wieczorem w An k o c i e ; nazaiutrz raczył przylać uszanowaniu Gubernatora, Prałata B e n v e n u t o, a polem obeyrżał giełd;,port i iaoe osobliwości miasta. I tu kazał Monarcha wesprzeć kilka biednych rodzin greckich, które skutkiem obecnych wypadków czasowych a łona ojczyzny wyrugowane zostały. O godsinie 1. z południa przybył Kroi J mć do L o r e t t o, gdzie obeyrzawszy kośiiół i inne osobliwości, puścił się wdał» $zą drogę i doiechał do Ma cer a ta. Dni« 9. opuścił to miasto, obiadował w P o n t e d e l i a T r e v e i stanął na wieczór w S p o - le 10, gdzie przenocował; nazaiutrz przybył o godzinie pół do lotey przed południem do T e rn i, udał się niezwłocznie na górę Mar mora i przypatrzył się z niey spadowi rzeczii Vel i n o; po obiedzie opuścił Monat« cha Te roi, przebył pod Borghetto rzekę Tiber i odprawił nocleg w Civitta - Castellana» Dnia 11. stanął w Rzymie. Zaraz za ostatnią stacyą ja Storta, zjechał się N. Paa z Swoim naydoetojnieyszyni Bra Da Jego spotkanie wyiechał, powitał go z i ywem uczuciem, wsiadł do iego p«WJ«u i kazał mu się wieść do kościoła S. P i o - t r a, Panteonu, a potem do purnit ezkania swego.

Nazaiulrz, d ia i 2. Listopada o wpół do 12, odwiedził N. Pan V«\ ieia w pałacu Kwirynalskim. Przy schód jth pałacu przyirnuwany był Monarcha od nay pieTwszyth oeob od boku Papieża i oddziału gwardyi przy ix>czn>y Szwaycarskiey i odprowadzony ai. do przi d mieszkałtu go pokoiu; tu cz'kał Monarcha na Papieża,' który, opierając się na Otaczaiących go osobach, udsł się przededrzwi, 1 po, wzaiernnem r. powitaniu się, wprowadził Króla i towarzyszących Mu Królewiczów H e n ryk a, W i l h e l m a i Kar ola, do pokoiu mit szkalnpgo. Po poł godziny przedstawił Kroi Papieżowi towarzyszące Mu osoby, pożtgoał się nayuprzeymiey złego Świątobliwością, i oheyrzawszy w towarzystwie Kardynała C y n sal vi osobliwości pałacu Kwirynalskiego, powrócił do swoiego mieszkania. W dniach następnych oglądał N. Król osobliwości miasta i okolic, tak zabytki z cza-sów Rzymian, iako też rozliczne zbiory i skarby płodów kunsztu póinieyszych. czasów, zwiedził warsztaty T h o r wal d e e - na i zmarłych kunsztmistrzow K a n o w y i Rudolfa Schadow, obeyrzał urządzoną przez tuteyszych Pruskich kunsztmistrzow, tak co do liczby iako i ważności bogatą wystawę ich płodów kunsztu, i raczył im oświadczyć ewe naywyźsze upodobanie. Onia 16. Listopada zwiedził N. Pan T i v o l i i powrócił ztamtąd na wieczór do R z y m u . Dnia 17. był na nabożeństwie w tuteyszey kaplicy poselekiey z orszakiem swoim. N. Pan zamyśla iutro, d. 19., wyiecbać doNeapolu, tkąd powróci w pierwszych dniach następ. m. i krótko zabawiwszy, uda się powrotem do Werony na FlorencyącDlto 2

W piątek, -dnia ag. Listopada o godzinie 7mey wieczorney, przybył m Królewicz JmS Szwedzki pod nazuiskLm Hrab. Schonen.

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

IKÓIISTWO POLSKIE.

Z Warszawy d.30. Listopada. · JW, z Xiąiąt Sanguszków MokrOII03-Ka, odebrała w tych dniach list z Rzymu od sławnego Rzeźbiarza Tborwalds e n a, w którym donosi, ii iest ie dynie zaięty ukończeniem pomnika Xiecia J o z e fa p o n i a t o w s k i e g o, który iuź byłby ukończony, gdyby choroba artysty trwaiąca tego Jata nieprzeszlodziła. Tenże T ho r wal dsen wkrótce rozpocznie nadgrobek ś. p. S t a* n i s ł a waM o Kro n os K i e g o , maiący być umieszczony w War s z a w i e . Na ostatnich targach tuteyszych płacono: za korzec żyta Złotych od 15. do 16. i pół. Pszenicy od 17 i pół do sto i pół. JęczmLe-nia od 13 do 14. Owsa od 9 do 9 i groszy 10. Siana fiirs iednokonna od li do 18» parokonna od 20 do 86- Słomy fura od 6 do g.

AvsTHllA.

Z Wiednia dnia 23. Listopada.

Hrabia L u t z ów, dotychczasowy Internuneyusz przy Porcie Ottomańskiey, powró-'cił tu dnia 22- m. b. z Konstantynop ola. Lord L o n d o n d e r r y wkrótce z W e - r o n y wyiedzie powrotem do L o n d y n u . Rozprzedano tu wszystkie ruchomości lego Posła.

NIEMCY Z Drezna d. 2,? Listopada» Dnia Si. m. b. przybyła tu Xiqiniczka Amalia Augusta Bawarska, dostoyna małżonka Xiecia J a n a, Synowca Króla Saskiego, wśród gromu dział. Rada mieyeka, która kąsała wystawić bramę, honorową przed na czele Deputowanych miasta, cechów i gsvardyi mieyefciey. O gadzinie 5tey wieczorney nastąpiło w kaplicy zamkowey pobłogosławienie ślubu» poprzednio w M o n a» l e h i u m tymczasowo z Jego Krolewiczoską Mością Xią£ęcitm K a ró le m Bawarskim dopełnio-ntgo. Potem przyjmowali dosfoynij nowoźemy powinszowania i udali się do stołu. Przy tey okolicznośłi spalono prześliczny faierwerk na lewym brzegu El b y, niedaleko "miasta. Dnia rr. przed południem, przybył tu Królewicz Następca tronu Szwedzkiego, i stanął w hotelu polskim, gdzie mu w południe uszanowanie składano, - Na wieezor oświecone było miasto na uczczenie doetoynych małżonków» - Dnia 44., w niedzielę, śpiewano! we wszystkich kościołach Te Deurn, wśród wystrzałów z dział i z rę> ezney broni. N a wieczór było wielkie zebrattie na dworze, i bał przez całą n o c» - Z powodu tych zaślubin odbywały się tu a£ do dnia dzisieyszego rozmaite wspaniałe festyny. Dnia 26. zrana wyiechał ztąd Królewiec Szwedaki, udaiąc się przez Lipsk do Kerl i n a.

WŁOCHY.

Dnia 20, Listopada.

Podług listów z Werony, Deputowani Greccy, którym kazano udać się d o R o v e - r e n o, nremaią wcale nadziei osiągnienia po» żądanego celu poselstwa ewoiego. ZapeWniaią, i£ wszystkie mocarstwa ehrześciiańekie już oświadczyły, iż z nimi w żadne układy wchodzić niemożna» Mówią daley, iż Austrya, Roasya, a nswet i Anglia srapełnie iednomyśłnego są w tey mierze zdanfo, r że Deputowanym oświadczono to postanowienie z życzliwą radą, ażeby s5c swoiemu prawemu (tureckiemu) rządowi Stnowu poddali.

Niepotwierdziły się domysty, fatoby Kon£ree przedłużyć- ełc raiat do toin i 8 i jj. rowszem zdaie elę być dosyć pewną rzeczą, i£ się skończy około połowy naeiępnei>o miesiącs. Jest to poeitszaiący skutek panuiącey »gody między dostoynymi Monarchami Europy. - Piękne widoki utrzymania pokoiu świata, - tego naywyźszego celu wszystkich kraiów, po tak długoletnich gwałtowny> h wstrząśnieniach. W tych dniach odbywać się będą festyny, które miasto dla zgromadzonych tu Mooarchów wypfcawić 'zamierza. N a początku miesiąca przyszłego udadzą się, iak słychać,. N'N.' Ceearz Austryacki i Rossyiski na dni kilka do M e d y o ł a n u, a w drugiey połowie tego'*niieB>ąca poiadą niezawodnie do Wen e c y i, gdzie kilka dni zabawią. Poczyniono iuż tam przysposobienia na ich przyięeie. . Wszyscy Monarchowie używaią wciął naypolądańszego zdrowia, Podhrabia M o n t m o r e n c y wyiedzie Z Werony dnia 1- nast. m., co także iXią£c We II i n g t o n wówezae uczyni. Po odJeździe tych dwóch pełnomocników, zatrudniać się będą, inni sprawami włoskiem., Dnia ij. m» b» przybyła tu takie P ani CataUni,

FRAKCYA.

Z Paryża dnia 23. Listopada.

Wezoray przybiegł goniec z Madrytu, Z tego powodu, równie ich i z powodu maiącego się iutro wyprawić gońca do W e r o - n y, odbyła się dziś rada Ministrów. Król Jrrjć «niósł zupełnie tuteyezy fakultet lekarski, z powodu nieepokoyncści, które się dnia t &. na uroczystem iego posiedzenru wydarzyły. Uczniowie, o których dobrem sprawowaniu przekona się. W. Mistrz, mogą kończyć swe nauki w Strasburgu i M o n t p e II i er, lub w szkołach lekarskich drugiego rzę d u. Pan B. C o n s t a nt odwołał się przeciw zapadłemu w sprawie iego wyrokowi. *ię z tym światem. Obok czynionego tu zapytania: "Miałieby ten niespodziewany zgon bjć dziełem Dywanu?" moźnaby położyć inne: "Wiadomość o tym niespodziewanym zgonie mhłaiby być prawdziwą?" Na publicznym popisie głucho niemych, niedawno tu odbytym, nauczycielowi Massi e u, który Barn iest głub.o-niemym, uczyniono następujące zapytanie: Co iest poia,dańszem, czy zalety duszy, czy serca? Na. to odpowiedział: ii poiądańsze są zalety Herca, gdyż serce tak mało mylić nas może, isk ręka (ze względu na zmysł dotykania); umysł zaś tak, jak oko może nas mylić. Cnotliwi ludzie są godnieysi szacunku, niż uczenI. Podług wiadomości z Marsylii dnia 16.

m. b. odtyść zfamtąd miała nazajutrz do Grecyi, na witUim okręcie Scipio, nayzupeluieysza z pomiędzy wezystfcich dotychczasowych wyprawa. Są to oayporządniey urządzooe dla wielkiego Korprr6H zjfcłsdy z czterech batalionów zzupełnem opatrzeniem. Dnia 20. m. b. przybył tu ordyuaryiną pocztą oarzelny Generał hiszpańskiego woyska wiary, Qu es a da. Nazwieko iego przelatywało zaraz ? szybkością błyskawicy z ust do ust, i tak w oba- mgnieniu uyrzał się otoczony mnóstwem wy trzyszczów. Przybyło z nim dwóch Oficerów hiszpańskich, z których ieden był raaiony; musiano go wysadzić z pobzdu. HISZPANIA · Znad granicy Hiszpańskiej d. 20, Listop.

Dnia 11. przybyła Regent yg do Pu y cerd a to iest P P. Hrabia de M a t a fi o r i d a, , Baron d'Ortaffa i Baron Gispert, w towarzystwie trzech podurzędników . Sądzą powszechnie, ii tam niedługo pobawi, Ucz w tych dniach ieszcze przeniesie swą eiedzibę tło Li w ii, 3 mole wcale zagranicę. Mi a szybkim dąiy pochodem do S t u - d'U rgel, gdzie Generała Birona ii'Erulee musi .1,u zostawić chort-go. Sposób pr> wadzenia m f<y woyny prze« roj listów przy granicy, ufc pewien podróżny ópisuie: każdy dowód»9« ma dostosowną liczbę, 3-4-500-1.000 bardzo dobrze płatnych i uzbrojonych, po częś- i umunderowanych ludzi, na których spuście się, może(dopóki płaci); przy pomocy tych, dobór iego woyska stanowiących zuchów, przymusza wszędzie, gdzie przy idzie, młodych lud/i, ażeby uzbroiwszy się iak kto moie, stawali w iego szeregi. Wielu zgłasza się dobrowolnie, ponieważ wszędzie sachęcai% do tego Xięża, 3 nawe* zbyt często nie lenią się sami dzielić ich losu. Dawniey robili rnjaliści różnicę między l i b e r a l i s t a m i i s e rw i l i s t a m i; lecz teraz biorą bez roimcy gdzie iest co brać. Fanatyczne mowy Xięiy podiegeśą wszędzie ogień, gdzie umysły zaczynaią stygnąć. Z Madrytu dnia /7. Listopada.

Król J mć kazał ogłoś ć Generał - Poruczników las Am ari < las i C a s s a s ar r i a , tudzież Marszałków obozowych L a g u n a i G r i m a r e s t , za pozbawionych urzędów w woyeku, równie iak wszelkich zaszczytów, orderów i tytułów woyekowych, a to z powodu, ii bez pozwolenia opuścili HiszpanIą. Minister spraw zewnętrznych podał Kortezom 1 ruitkt prawa względem zniesienia klasztorów, a drugi względem processugwardystów. Generał Mina w nowey odezwie ofiarował poraź drugi i ostatni amnestyą żołnierzom wiary, którzy do dnia so. m. b. na iego stronę przeydą. Używamy tu ciągle naywiększey spokoy« noscI. Doniesienia o działaniach woyska, wyprawionego na poskromienie powstańców,