F R A N C T A.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1824.01.10 Nr3

Z Paryża dnia 27. Grudnia, Król rozkazał wręczyć Xią£ęciu B la ca s bogate szpilki dyamentami obsadzone dla autorów opery Vendome w H i s z p a n i i i dla pisarzy ód na woynę w H i s z p a nii i oswobodzenie Króla Ferd y na nda. Onegday mieli u króla prywatne posłuchanie: Xiąźę H o h e n lo h e, Pari Minister stanu L a i n e, Baron B o r e lii, Szef sztabu głównego 2go korpusu armii Hiszpańskiey, i Poseł Hiszpański Xiążę S a n - C a r los. Poseł Hiszpański złożył Królowi oznaki honorowe które Monarcha iego Generałom Frańcuzkim nadał. "Wiemy - pisze Konetytucyonista iż glównym przedmiotem nowego posiedzenia będzie wynagrodzenie dawnych posiadaczów dóbr ziemskich; Dziennik Rozpraw milczy wprawdzie, sie dzienniki zagorzałe tein iawniey występuią z swe rai nadzieiami. N astepne lat siedm wystawią nam obraz nayważnieyszych działań. Jeżeli Francuzi godni są vi pływać do swoich własnych interessów , udowudnią to przez oddanie głosów w tym roku; okażą oni czy są nierzędnymi, tnarnotrawnymi synami, co maiątek swóy powierzaią w ręce intendentów, lub troskliwymi gospodarzami, którzy sami pomyślności swego dobra pilnuią." Towarzystwo rolnictwa, wyzwolonych , nauk i sztuk, podało naetępuiące do rozwiązania za nagrodę 300 fra-nków pytanie: Komu się naki y pierwszeństwo w porównaniu francuzkiey i angielskiey literatury romantyl p Kardynał de la F arę przywiózł bardzo piękny różaniec odOyca Ś. dla Jey Królewiczóskiey Mci M a d a m e . Podhrabia C l errri6nt-Tonnere ma podobne! upominki dla Xie, żnóy* Berry, dla Xiccia Burdegalskie£>)() i si o stry i e g o M a d e m o i s e U e . R o i ań - co te ozdobione aą pięknemi drogiemi kamie

5l niarni, wyetawiaiącemi przedmioty p o b o ż no A SCl; na roiańcu przeznaczonym dla XiążęciŁ Burdegalskiego znayduie eię wizerunek )I( S t a n i s ł a w a K o s t ki, patrona młodqP chrześciańskiey. Przybył tu Baron S t ro g o D of. A l Niemiec, Pan Vo g t, daie się tu słyszeć" · na oboi z wielkiśm upodobaniem. A Hrabia Po zz o di Borgo odwiedzał iu£ Prezesa Rady Ministrów.

Dziennik Rozpraw pomada: "Wiadomofj, ści z H i s zp a nii do d. 1 o. są nader pomy-, ślne. N owe Ministeryum zaymuie się way źnemi rzeczami. Armią zwiiaią i na nowy sposób urządzaią. Za dni kilka wyidzie wyrok amnesiyi (w dniu ao. nie był ieszcze wyszedł) i t. d." Akademia francuzka mianowała Pana Laine Dyrektorem, a Pana Villemain Kanclerzem na rok 1824.

Piekarczyk, nazwiskiem C o u r c e 11 e s , osądzony został na 6mieeięczne więzienie, za to, iż kilkakromie wykrzykiwał publicznie: Niech ZYle Cesarz N a p o l e o n. Gazeta Francyi opowiada to zdarzenie, nażywa iednak ukaranego panem C o r c e 11 e s . Goniec zarzuca iey, ii umyślnie przekręciła to nazwisko, ażeby przezto wzbudzić podey rżenie przeciw szanownemu Deputowanemu Lugduńskiemu.

List prywatny z Ma dryt u donosi o poiedynku między synem naczelnego Ministra Hiszpańskiego, Ca s a-J ruj o, narzeczonym córki Ministra H e re di a, a francuzkim oficerem. Hiszpan śmiertelnie raniony. Co było przyczyną poiedynku nie wiadomo; zdaie się iednak ie nie miłostki lecz polityka. Monitor angielski zawiera następuiący artykuł: Dostaliśmy pismo od Lorda B y ro na pod d. 29. Paźdz. Miał zamiar, odebrawszy wieść pomyślną, udać się na "mieysee, gdzie rząd greków ma obecnie ewoie siedlisko; i iest przekonany, ie grecy w przyszłym roku związek święty nie wmiesza się w ich sprawę. Może być spokoynym, mówi daley tenże Dziennik, bo związek święty nie tylko siew «prawe greków nie myśli mieszać w sposób dla nich nie korzystny, lecz owszem grecy dali znaczny kawał kraiu kawalerom niegdyś mai tańskim, którzy zostaią pod opieką Francuzów i Roseyan. Monarchowie tych dwóch Darodów są członkami tego zakonu, a Cesarz p a we ł w r. 17 g g. został iego opiekunem. Okoliczność ta * źe kawalerowie maltańscy W tym właśnie czasie w G r e c y i założyli swoie siedlisko, ważoieyezą iest niż myślą powszechnie w Anglii.

List z Alexandryi pisany.d. 15. Sierpnia wyraża: "Młody Francuz, nazwiskiem D e s l o c h e s, wynalazł sposób sprowadzania tu lodu z F r a n c y i, i utrzymania go kilka miesięcy. jNa wprowadzanie lodu, nieznane- 1 go dotąd w naszym klimacie a tak dobroczynnego w gospodarstwie, Basza nadał mu 51ctni patent swobody, na czem młody ten spekulant zyska miliony. Kilka oficerów francuzkich służy w woysŁu Baszy, gdzie wprowadzili taktykę europeyską, ile tego dozwoliły obyczaie, klimat i religia. Pułkownik S e v e r s, były Adjutant Generała G r o u c h y, dowodzi ao, 000 woyska w S i o n t, w wyższym E g i p c i e, i po części urządził ie na sposób europeyski. "

X. Pins, Biskup dyecezyi Limogee, mianowany iest - iak słychać - Administratorem Arcy-Biskupstwa Lugd uńskiego, którego tytularnym Arcv-Biskupem Kardynał F e e c h pozoetaie. Ze zaś tylko Arcy-Biskup może być Administratorem, więc X. Pins mianowany będzie Arcy-Biskupem in partibus

Generał Sebastian! bawi ciągle w 01meta na wyspie Korsyce, zapewne abybyć znowu obranym na Deputowanego, ltc z korsykanie nadto dohrymi są burbooisumjj iżby obrać znowu mieli Deputowanego lewey strony, Nitzapomną oni, iż Generał St. b a s t i a n i dnia 20. Marta l 8 » &. szczególnićy popierał sprawę B o n a p a r t e g o, i iako ieden z kommisssrzów ,. którzy po bitwie pod Wat e r lo o układali się z mocarstwami Sprzymierzonemi, ze wszystkich sił opierał się powrotowi naszego ukochanego Monarchy. (biala chorągiew.)

Pobyt wygranego z F r a n c y i sławnego malarza D a w i d w B r u x e 11 i nie zdaie się być bez wpływu na wzrost niderlandzkiey szkoły malarstwa. Przynaymniey w N e a - p o l u z pomiędzy malarzy francuzkitb, włoskich i niderlandzkich, FLmandczyk otrzymał pierwszeństwo, poczem kroi J mć oboiey Sycylii zlectł mu wykonać obraz na ołtarz nowego kośuoła.

Dzieła dramatyczne niemieckie taką maią wziętość w P ar j ź u, że się iuź nawet sprawy o przedrukowywanie wydarzaią. Tak niedawno drukarz B o b e e , wydający swoim nakładem tłumaczenie teatru niemieckiego, zaskarżył xicgarza L' a f y o c a t oprzedrukowanie słowo w słowo sztuki z iego zbioru: żąda konfiskaty xiąźki i 6000 Fr. nagrody.

Godność Para Podhrabiego C h a t e a ub r i a n d w przypadku zeyścia bezpotomnego podług wyroku Królewskiego przeydzie na iego synowca Hrabię Chateaubriand; toż samo pod tyrnże warunkiem godność Xiąźęcra T a r e n t u na iego zięcia Margrabiego Roche-Dragon.

Dway kardynałowie francuzcy, którzy z konklawe tu powrócili, będąc dnia 5. Grud. na pożegnaniu u Oyca Ś. w dobrem go zastalizdrowiu; naynowsze listy Z Rzymu gło dodatkitm, ze to choroba chroniczna, którą J ego Świątobliwość zazwyczay o ley porze roku citrpi. Przeznaczenie uzbroioney naszey w T u I on i e eskadry z 6. fregat i g. korwet itst przedmiotem sporu polityków tuteyszych.' Jedni wyprawiają ią do Afryki', aby przywróconemu zakonowi Maltańskiemu zabezpieczyć posadę, na tamtych brzegach, gdy tym cza*eern drudzy postłaią ią «Jo B r a z y l i i i osad Hiszpańskich w A m e r y c e na wsparcie praw H i s z p a n i i . Z tfem wszystkiem zdaie się większetn być podobieństwem, że zasłaniać m» handel francuzki, co zapewne podczaszaburzeń Amerykańskich nie it-st rzeczą zbyteczną. Wystawiaiąc korzyści nowego składu izby deputowanych powiada Dziennik Rozpraw: Główną korzyścią będzie zbliżanie się wzaj emne iedney izby do drugiey. W A n g l i i wielu Parów rozdaie m Uysca w izbie niźszey, i synowie ich mogą tam zasiadać. We F r a n - cj i Parowie nie należą do wyboru członków izby deputowanych i synom ich karta konetytucyina nie dozwala wstępu do teyże izby. Jeden tylko zostawał środek do poiednania obu izb, a t>m iest zbliżanie ich do siebie i połączenie węzłami życzliwości, ażeby zasługi i talenta torowały drogę do naywyźszych kraiu doetoieństw. Cel ten zdaie się być szczęśliwie dopiętym przez izbę siedmioletnią, którą wprawadzaiąc uczyniliśmy znaczny postęp w systemie reprezentacyjnym. - - Co do peneyi, żałować trzeba możnowładztwa, które do takich uciekać się musi sposobów. Ale kogóż tu obwiniać? Obwiniaycie czas, obwiniaycie owo prawo cywilne, które równy nakazuie podział puścizny, nawet między dzieci Parów, prawo, którego skutkiem będzie lex agraria'" które prowadzi do grainowładztwa i żadnego niema stosunku do prawa o restauracji. Gdyby» b a P arów tjl«ko dla bogatych otwartą była, musiałaby byo * zawsze zamkniętą dla tych, których rodziny dla tronu i prawości naywięiisze niosłyofiary.. Zapewne nie wszystko, co by to na stronie rewoluryiney było zbrodnią. Francuzi godni tego nazwiska, dzi< lic się mogli wiernością i sławą; lecz ta tu żołnierzom za iey chorągwią idącym, nadała role, tamta niezostawiła nic w ręku tych, którzy iey nieili sztandary. . Z osady francuzkićy S e n e g a l piszą pod dniem i. Sie&pnia r. «., że przesłane tam z F r a u c y i kilkanaście.' gałąź, K morwowego i tak zwanego,NoptiICjicltisdvzvwa, rud wszt!» . kie oczekiwanie dobrze się. udały. Z iedney tylko gałęzi drzewa Nopal rozmnożono go do sztuk. Pożądany ten wypadek naprowadził na myślzaprowadzeniatamkokczenili i Jedwabników, i z tego względu posóła tam Minister moreli więcey gałązek morwo- I wego drzewa i zawiązków ostatniego gatunku robaków. Rozkrzewienie drzewa Nopal CdCtltS iest daleko trudnievs? em, niżeli za« prowadzenie robaków kokczenili.

HISZPANIA.

Z Madrytu d. 20. Grudnia.

Wczoray odbyła się rada stanu pod przewodnictwem Króla; dziś iest zgromadzona pod przewodnictwem Infanta Don C a r los, a żu> tro przewodnirzyć wniey będzie Infant Don F r a n c i s c o d e P a u l a . Zatrudniaią się teraz wyłącznie wyrokiem amnestyi, i działa« iąc wtey mierze z wielką oględnością przeszukuią wszystkie archiwa, aby doyść, iak sobie postąpiono za Cesarza Karola V. r KOIII« muneroeami i za F i l i p a V. z tymi, co Z Austryakami trzymali. N aywięcey sobie dotąd łamano głowy, iak wyiść z tymi, co byli czynnymi w rewolucyi, lecz od francuzów korzystne w kapitulacyach pozyskali warunki. W tey chwili ogłoszono bullę papieską z d. , ł. Sielpnia 1 upoważuiaią.ca" na wnioiek Re« chowieństwa prAt z lat 6. to miliionów Realów daniny poeiłkouey. E r a p e c i o a d o trzymany iest ciągle w Więzieniu; zapewniaią nawet, że będzie pod (ąd oddany.

N a rozkaz Króla aresztowano w G a J i c y i kilku znakomitych konstytucyouistów, kiórzy d. 7, Lipca l $ 22. wiadomy adres do Kortezów podpisali. N owe Minister y urn postanowiło iednornyilnie nie uznać zSiiągnionyih przez KórteZÓW pożyczek, odrzuraiąc wszelkie środki peiednawczt; prze» kapitalistów francuzkich i angielskich podane. Don Roman de Eguia mianowany przez Króla Generalnym Kapitanem, Q u esacia, Grimarest, Laguna zostali Generałami Porucznikami; B3roII E roi es, Karol Odonel i Hrabia d'Espagne o» trzymali wielki krzyż orderu Kar o l a I I I . W Kor u n n i e pewną niaią wiadomość, lZ zamierzony w Ha wari ni e bunt został zniweczonym, i ie się udało uwięzić hersztów złapanych wśród odezw gotowych i kokard. Większa część naszych rnieyscowych mieszkańców, piszą, sprzyia prawemu Króla rządowi. Oto iest rozkład woyska francuzkiego w H i s z p a n i i . Półk 301 lekkiey piechoty stoi w St. S e b a s t i a n, 5ty w S a n t o n a, gty w Kadyxie, 6ty półk liniowy w ToloZle, 8 ill y w Pampelunie, J3ty w Kart a g e n i e , łAty w M a d r y c i e , aoty w Kadyxie, aiszy w Wittoryi, S2gi i 230 l w M a d r y c i e, -7 my w K a d y x i e , 57my w Corogne, 7my i 17typółkstrzelców konnych pozoetaią w T o l o z i e, gty i laty w Madrycie, ty i i4ty w Kadyxie.

A K G Ł l A.

Z Londynu d.26. Grudnia.

Biega pogłoska, ii Król mraz po skeńczonych obradach następni go posiedzenia parła« roentowego poitdzie i<a stały ląd, w celu używania wody Pyrrnoiiiskiey, i że wprzód odwiedzi H a n n o w e r i B e r l i n . Okręt woienny Jowisz od 60. dział przyporządzaią w P o r t s m o u t h do spiesznego wyruszenia. Z J a m a i k i nadchodzą wiadomości z d.

14. Października o spieku w K i n g s t o n, gdzie iakiś brunatny człowiek z Si. D o m i n * go z kilku czarnymi 10re wol nunubrsią za-' łożył. Mistrzem iateciry b» N i t h o l a s P i n e r o, czarny. Mieli oni na celu zupełne uwolnienie Negrów. Chirurgowie wojskowi, połowiczną płacę pobierający, są uwiadomieni, że roi że wkrótce wezwani będą do służby czynney. Prowincya G u a t i m a l a , lak zapewnia Goniec, odłączyła się od M e x y ku i przyięła nazwisko: "Zjednoczone Stany A m e - ryki średnicy." Z B r a z y l i i doszły nas gazety i listy a£ do dnia 22. Paźdz. Do tfgo czasu ze strony B r a z y l i i niebyło ieszcze poclobitństwa Jakiego poiednania się z P o rt 11 ga I i ą. Dzień urodzin Cesarza, będąc oraz rocznicą ogłoszenia niepodległości, z wiehą był obchodzony uroczystością. W dniu tym uroczystym Cesarz Lorda C o c h r a n e, Admirała siły tnorskióy Hrazyliyskiey, wyniósł na Margrabiego M a ra n ha m w nagrodę za podbicie tey prowincyi, która się z pod panowania Brazyliyskiego wybić chciała. Małżonka Ad» mirała została Damą honorową Cesarzowey.l Podług pewnych, iak twitrdzi Goniec, wiadomości, ugoda między F r a n c y ą i H is z p a n i ą stanowi, ie francuski korpus, zaymuiący H i s z p a n i ą , wyidzie w miesiącu Lipcu r. b., ieżeli kray będzie uepokoiony. Dziennik Goniec, który przerwał był uwagi swoie nad hiszpańsko-południowo-amery* kańskiemi etanami i M e x y ki e rJI, dziś według danego słowa na nowo ie rozpoczął. hiszpańska ogranicza się na iednym zamku, takpodobniew K o l u m b i i m* ona teraz iednę tylko twierdzę (P u e r t o C a b e 11 o ), kiórą w tey chwili zapewne iuź Hiszpanie utracili, gdyż podług ostatnich doniesień i na lądzie i na morzu wielkie do podbicia iey czyniono przygotowania. Rzeczpospolita Kolumbiyeka obeymuie prowincye Ve n e z u e l a, N ową G r e n a d ę i Q u i t o . Przez trzynaście lat walczono tu z swą dawną oyczyzną. Zaraz po powrocie Ferdynanda wroku 18H, M o r i Ilona czele 10,000 doświadczonego woyska wylądował w C arrac c as. H i e zpa nia dzierżyła naówczas wszystkie twierdze w K o l u m b i i, B o I i v a r ledwie 1000 ludzi liczył. Rozpoczęto woynę. H i e z p an i a ptfsłała posiłki i ro b ił a wszystko, c ot Y lko W owych daleko korzystnieyszyeh, niż dzisieyeze, okolicznościach, czynić mog4a; mimo to, iednakźe miasto za miastem, wieś za wsią, twierdza za twierdzą odpadały, aż się nakoniec wszystko zamieniło w Rzeczpospolitą, która iuź od bt kilku wykonywała wezelŁie prawa niepodległego uaro d u, i stosowną formą rządu, oraz reprezentacyinem zgromadzeniem cieszy się, gdzie śmiało i podobnym zgromadzeniom nawet w nayoswieceńszych narodach, chwałę iednać mogącym sposobem, o interesie publicznym rozprawiają. Po dobnieź staraią się tam przez zaprowadzenie lankasterskiego sposobu uczenia, ośwrecenie między ludem upowszechnić. - B u e n o sA y r e s iuź od 12IU lat cieszy się z wolności, i oddawna tam ani żołnierz, ani oficer, ani inna potęga z strony hiszpańskiey nie postała, tak dalece, że nie masz ani śladu iakiegokolWiek połączenia między tern państwem a H iBzpanią. Wiedziono tu wprawdzie spór O to, czyliby rząd centralny czyli konfedtracyiny zaprowadzić, ale wciągu tych utarczek i mimo wszelkiey zmiany Ministrów, nigdy IIIne stronnictwo me przemówiło za H i s zp a n i ą. Po tych» walkach wątpili n Uktórzy o niepodległości Ameryki południowej ale czyliź nas dzie U nie uczą że gdy na ród iaki iednomyślnie zdanie swe przeciw pewney formie rządu oświadczył, zaraz spor «U dzie o to, iakim sposobem ma być rządzonym, Nakoniec cośmy mówili o Mexy K u Kol u m b i i i B u e n o s - A y r e e, toż samo się rozumie i o Ch i li. Hi szp a' nia ani piędzi ziemi nieposiada w tey rozległey prowincyi W P e r u tylko Ust U szcze iakaźkelwiek siła" królewska, ale iey moc rozciąga się tylko do mieysc, które dzierży. B o l i war iak wiadomo, pociągnął ku P e r u, i ma się połączyć z liczną armią chiiiyską. Jeżeli on L a f e r n i e i K a n t e ra K o w i pole wyda natenczas walkę za rozstrzygniętą uwnźaćmożerny, i wkrótce spodziewać eię wiadomości o wypędzeniu Hiszpanów z stałego lądu Ame ryk i południowcy. Rząd hiszpański przed rewolucyąutrzymy wał w osadach 50 ,,00 regularnego wojska, 3 od ugo czasu obło 40,000 woyeka przesłał dla wzmocnienia, Gdzież się to wszystko podziało? Na półwyeep ani ieden z nich nie powrócił. Woyna, w którey nieznaczrie wyginęli, btz ob-" cey pomocy (albowiem legia angielska w K ol u m b i i ledwie na wspomnienie zasługuj e) " była wiedziona, a w ciągu iey około Bota hiszpańskich Generałów', w liczbie których Moriilo, Venezuela, Ramirez, Montee, Riorakes, Cepallos, Correa" C a l z a d a, i inni znaydowaii s'ie., musiało' uledz zwycięzcom. Czyż podobra wiqc, żeby iaka siła, którąby H i s z p a n i a , ba* n a wet E u r o p a wysłała, owe rozległe krainy ujarzmić potrafiła? W L i we r p o l u odebrano z południowego morza nader pomyślne dla patryotów wiadorności. Armia roiaiistoska pod dowodzlwem Generała Can te ra c miała zostać porażona, on sam dostał się do niewoli a Ge nerał V a l d e z, najbliższy w dowództwie poled * na pobojowisku. Szczotki armii roia- zupełnie oczyszczone z woyska h i s z p a ń s ki e Jiitoskiey cofać się miały w wielkim niepo- i całe wybrzeże Peruańskie od A r i c a pod )J, o rządku do P o t o s i, ściganemi będąc dziel- polud. aź do ? u t a, pod 4 o polud iest w re me od zwycięzców. Generał S u c re riowo- ku patryotow. N akoniec Goniec kreśli ni dz.c muł patryotarni w bitwie, a Generał stępuiący obraz naczelników w H e r u. C a n Santa Cruz zdobyć znowu miał L a P a z. terać, rodowity Frań, uz z C a. K o "D uó doniec korzysta z powyższych nayno- regO oyciec rna ieezcze zyć w H o r d e l u x wazych don.es.cń, chcąc udowodnić prędkie iest biegłym Generałem. La Se rna nie po' Sprawdzenie się swych przepowiedzeń; przy- siada wiele odznaczających mą woyskowych" czem ogłasza urzędowne świadectwo o liczbie talentów, a w Va l d e z i e nie wielkie maŚa woyska, którern Namiestnik królewski La zaufanie. Przy tern armia krole*s>a Inzy Sern a w wyz.zem Peru w Sierpniu dowo- naywięcey 500 Hiszpanów; reszta ea Indyadził a które w *mŁ* miesiącu przez Gen€- nie, których nic ,,ie obchodź, wypaciek woyrała liberalistów Santa-Gruz było zebrane, ny, o który walczą · Podług tego świadectwa stało w P e ru .00 Dnia a», przybył ,u zO"wu Pan R o t h piechoty pod rozkazami Alvareza, Euro- s c hi l d. po iego zaraz przyjdzie rozeta pęyczyka; w B i a c h a .00 p. pod Ameryka- sie. wieść o finansowych układach, które w m n e m F i g u e r a s, "L a P a z , 3 A p. i 7 o P a r y i u robiono. Niektórzy twierdza Z b.dźcow; wOruro .60 p .Luropeyczyków, żądanie z s.rony Bankierów, jby u z n J O rfj poddowodztwemCobo.as wCochabam- wnieyszą pożyczka było przyczyną rozchwiała 600 p. buropeyczyków, pod Amerykani- nią się tych układów; inni w żądaniu pewneBem de ba«, a; w S a n t a - G r u z 500 p. z,. go bezpieczeństwa albo zaręczenia F r a n c y , batahonu F e r d y n a n d a V I I. pod Bryga- szukaią tego przyczyny. Miano o tern 26d y . re» A 8 , l u e n , , A m er, k. n i n . m s w C h u . wić, żeby dać K u b ę w zastaw, d o l f c Z q u , . . c» ... p. z, g o batal. F e r d. V I I . £ kir f. w y P A o n o ; lecz edy t o b e l po ycz I aoo konnych, wszyscy Amerykanie; w P 0- przychylenia się A " gl i i nie może n a s t ąp " t o s, około Mo ludzi. Korpus rezerwowy plan ten odrzucono! Z re.zta F r a n c v l Składał się z 800 p. . 150iazdy, i był rozło- nieebciała ręczyć O ,vm .",. V I I · żony między S1. Jago deCalaga t a T u- siono do M! L r n o Z A , * ' piza i T a. m a y M o n o , Pierwsi i dru- będzie musiało, fi b A 3 )J, 51 E E dzy dowodzęy był. Europeyczykow.e, InnI .cielnych, albo chwycić SIę inneno sposobuu wat m 7 r ' 7 G O m e C ii " uwagę że tym sposobem me masz dost.teczney s.ły, aby Santa Cruz silnie oprzeć Się można, I nas.ep.aca liczbę wymienia S.łydowodzcowhberal.s.ów: G a m a r r a idziereTJIIi" re; resu'r'rGenerałSpe_ re(z Kolumbii) z 4000 I. na C u ze o, gdzie Namiestnik król. la Serna z ,000 I. stoi.

B o l i war, który około środka Września z r]I »»rzesnla Z G u y a a u . L w y p ł y n ą ł, c o godzina "L i m a .est spodz.ewany Niższe P e r u, oprócz »ły zbroyney, którą ma C. a t . r «, iestabY" . "» * * «« £ doLowan 3 Jo lub ustąpić mieysca innym Ministrom. Niektóre pIsma, iak np. New rimes Twi.rH 1 układy nie s ą l s A TM;. i W t A S j mym dzienniku czytamy osób i w s z Y t Y kuj"

- y ID i» " » y 1 - i - p O i Y C k O » carstw w A n e li i i d ł u źnieyszey kons 11 l J u NQ f Y Kręgu. "Nie ust naszym zam arem szerAmn rozruchów, pisze on polityczny przypatrui c uwagą czystym i wypogodzon m, Ul 1 T 1\ 5 l 6bY cychYL o : Yr " m , Zemow? o ter.

" ?

" A Wido"iestżT w i d O b ' ! "e jest podostatkiem pieniędzy, handel kwitnie, prowizye się zm ieyezaią i nadewezystko daie się spostrzegać iakaś niepohamowana żądza pożyczania obcym. Zdaiesię, iak gdybyśmy wzywali wszystkie narody, ażtby od IIae pożyczały i w tym względzie nie mamy dosyć aa starym świecie. Przeciwnie zaś mocarstwa europeyekie w iakimś nader podtyrj.liwym sposobie, stariią się brać od nas zbyteczne nasze kapitały. I na cóż one ich używaią? ca popieranie handlu? na spłacanie długów? jakież to summy od nieiakiego czasu od naa na ląd stały nieprzeszły! N ieoaleźałożby pożyczaiących posądzać, że tych pieniędzy oszczędzają, aby mieć na doręczu potrzebne na woynę zasiłki? Wielu zaiste inaczey to yważaią. Żaden rząd na stałym lądzie, prawią oni, nie okazuie chęci do woyny, każdy (trzeże się wzbudzać podeyrzenie. Czyliż Cesarz A l e x a n d e r nie zezwoli raczey na nayumiarkowańeze warunki, aniżeliby miał mieszać pokóy świata? i t. d. Ale zniknęłyź żywioły, które dawniey politykę szczególnych mocarstw stanowiły? zgaełaż iuź ambicya? a żądza powiększania granic niemaż iuż żadnego powabu? czyliżświęte przymierze rozciąga się tylko do pokniu, a nie i do woyny? Czyliż w polityce, iaką się teraz względem Hi» S z p a n u powoduią, niesie takiego nieznayd uie, coby mogło wzniecać podeyrzenie? żadnego w niey nie masz nasienia nieporozumień i niezgody? Czyliż mocarstwa, które niepodległość osad iuż uznały lub w przyszłości uznaią, będą nieprzerwanie żyć w zgodzie Z tymi, którzy iey nie uznaią? Czyliż ci będą życzyć tamtym wyłącznego handlu z 0· adami? Ale iakiż iest cel tych wszystkich postrzeżeń? Chcemyż przez to An g l i ą p o. budzić do nieprzyjacielskich kroków przeciw któremukolwiek mocarstwu europeyskiemu? Bynaymnićy! Ale niebądżmy też powolneai narzędziami ich polityki i nie zasilaynayjeh w środkach przygotowawczych. Zgadza Się to zupełnie z sonem pokuiu, chociaż im prze» ezkaiizać będziemy w »»ciąganiu pożyczek w kraiu naszym. Jakimby zaś sposoben* naylepiey to zrobić <<ię dało, (ego niewierny; ale że to nastąpić musi, żadney nk-podleg* wątpliwości, a im prędzey władza prawodawcza stanowczych w tym względzie chwyci się środków, tern lepiey. Bodayby tylko nie pożałowała, że tego sześć lat wcztśnićy nie uczyniła. " Liczba członków kongresu połnocney Am e rYK i na rok 18'u 3. do i g a 4 . m a b y ć i 61 . Prezydent stanów ziednoczonych uznał D o n A u g u e t i n a d e L e t a m e n d i konsulem Króla hiszpański ?go w wschodnit-y F lor y - dzie, a Don Francieca Ivlartintz P i z z. t r o konsulem zachodniey F lor y djy.

Tamten mieszka w St. Auguetin, tea w Fon sacola.

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 2. Stycznia 1894.

l Papiera - ! Gotowiznapo po Obligi długu państwa .. 74 f Ci. 7SłpCt* Premie abhgów długu parlstwa Obligi bankowe ai do włącznie 8! } Zachodnio- Prmkie listy zastawne . . . . . .. II{ . Zachodnio- Pruskie listy zastawne niegdyś polskIego 11

-,

74 * 7 3 A »

Listy zastawne W. Xi /\stwa Poznańskiego Wschodiuo- Pmskie » Szlą&kie . . l

80Ł -78 * Iool =

7rt >

(.Dodatek)

(Z dnia 10. Stycznia 1824.)

PAŃSTWO OTTOMAIŚSKIE.

Z nad granicy Tureckie y d. 31. Grudnia.

Kapudan Basza, który powrócił do D ard a n e 11 ów, rna p r z y b Y ć d o K o n s t a n t y - n o p o l a , a tym czasem oddać dowództwo swóy flotty Podadmirałowi. Zdaie się, iż dobry zamiar, ażeby powstaniu Greków położyć koniec przez użycie umiarkowanych środków i nadanie im rządu na wzór Wołoskiego i Mołdawskiego, w Dywanie odrzuconym zostałs Z W E C T A. Z Stokholmu dnia 23. Grudnia.

Wczoray zamknął Kroi posiedzenia Seymu mową, w którey na końcu powiedział: "N asze stosunki przyiaciebitie ze wszyetkiemi mocarstwami europeyekitsm rokuią.nam trwały pokoy - ten qaytvjHizy cel życzeń naszych. Dziękuię VVam, dobrzy Panowie i Szwedzcy Mężowie! za wielokrotne dowody miłości i poświęcenia, któreście dawali Mnie i każdemu członkowi domu Moiego. Zaluię, iż kooiecSeymu i późna pora roku niedozwoliły przywieśdź do skutku życzenia Waszego względem koronacyi Królowćy, Mey Małionki. Życzenie to zostanie A dopełnronern podczas naybliższego zebrania stai.ów państwa. Powracayciedo domów Waszych, na łono krewnych Waszych, i utwierdzaycie tam zgodę i pokóy. Bądźcie Mężami - bądźcie Szwedami! to piękne imię przypominać Wam będzie, iż moc stałości iest naytrwalezą i naypierwsza, pomiędzy wszyetkiemi, a przeciwnie SłaboŚĆ i nieiedność obalaj państwa i pozbawiała ludy wolności. Pozostaię Wam i t. d. te Mowę tę czytał Królewicz N astępca tronu w języku szwedzkim.

Rozmaite wiad omoś CI.

W Petersburgu dnia 5. (17.) Grudni?, J ey Królewiczoska Mość Xięźniczka Kar o - lina Wirtembergsta, przyszła Małżonka W. Xiąźęcia M i c h a ł a P a w ł o w i c z a , przyięła wyznanie wiary Grecko - Ruskiego kościoła, a nazaiutrz odbyły się zaręczyny w obecności N. Cesarza, nayświętszego Synodu i t. d. Oto iest rzecz, którą Ri e go w wilią stra-« cenią urzędownie zeznał przed Pisarzem sądu i podpisem owym stwierdził: "J a B a fa ł de r Ri e g o, obecnie w kaplicy więzienia Madryckiego zoetaiący, przy zdrowych zmysłach l z dobrowolnóm postanowieniem oświadczsm, że się stale trzymam nauk świętey wiary naszey, iak ich uczy kościół, na którego łonie skonać pragnę. Od dni 14Ul iaknaymocniey dręczony zgryzotami sumnienia pragnę przed śmiercią moią przekonać świat cały, że uznawszy śmierci godne me zbrodnie, skonani oddany rządom Boskiey opatrzności; 3 iak sobie tuszę, że Bóg mi przebaczy udział, który miałem w tak nazwanym systemie kon8tytucyinym i wrewolucyi, tak też błagam przebaczenia religii, Króla mego, wszystkjcrŁ l u dów i o s ó b, których skrzywdziłem na iyciu, sławie i własności. Niechaj Hiszpanf znanie ledwie dogadzaiące gorącemu pragnieniu memu, aby zaiąć umysł ostatnióm nad duszą miłosierdziem. Jest własną nioią i niewymuszoną wolą i życzeniem, aitby ninieysze oświadczenie przezemnie własnoręcznie napisane i podpisane. do na)powszechnieyszey podane było wiadomości. 1323. dnia 6. Listopada o godzinie 8mćy whczór. (podp.) Raf. dei Riego; przy nim Pisarz Sądu Julian Garcia Huerta." Kuryer lVars%aw$ki z d. 3. Stycznia pisze: "Wróżba ogłoszona przez niektórych iMeteorologlstów Berlińskich, ii od Grudnia iui będzie tęga zima, niesprawdza się; nasi Zaś rolnicy zapewniali, ie tegoroczna zima prawie tylko przymrozki mieć będzie, 3 ta ich przepowiednia dotąd się stwierdza. Ciż nasi rolnicy podług swych doświadczeń gospodarskich twierdzą, ie dopiero koniec L utego i początek Marca będą rnroine." W dobrach szlacheckich Ci e eh o ci m e k, l» Województwie Mazowieckim, Obwodzie Kujawskim, doświadczano w zeszłym miesiącu ile wydać moie soli będąca tam stud n i a s o l n a , wynaleziona jeszcze w roku 38 06. To szczęśliwe odkrycie być moie nader korzystne; 10 kwart tameczney wody ma wydać kwartę wyborney soli. ( Kur y t r Warszawski.) < Przed meiakim czasem znaleziono w parafii Stratbmiglo Hrabstwa Fife w południowcy połowie Szk o c y i z dwa łokcie pod powierzchnią ziemi sześć bronzowych naczyń rozmaitey witiności, Łtóre niezawodnie są zabytkami Rzymekiemi. Były one wróibą nierównie większych odkryć, które po nich nastąpić miały. Jakoż w małey odległości od swego mieysca odkopano wyraźne posady jakich 30 domów w tfz.ecH rzędach leżące, a przy nich znaleziono ułamki czworakiego rofa - i ' ".. '. · l -. r t ' * ozaiu urn. Jest to niezawod.nie przytoczoneo d P t o l e m e u s z a miasto Q r r e a, któ re dotąd było przedmiotem tak daremnych, iak troskliwych poszukiwań gorliwych badaczów starożytności. Jest domniemanie, ie wspomnieni przez T a c y t a (w iyciu A gry« k oli rozdz. 38.) Horestowie nazwisko swoie od tego wzię(i miasta, i zdaie się> ie ci byli pokoleniem narodu Wenikontów zay mulących środek S z & o c yi pod górami Grampiyskiemi. Moie o milę angielską na zachód owych domów wydobyto iakie sztuk 40 rozmaitey broni Rzymekiey bronzowey w kupie leżąc ey. Świeio dopiero znaleziono w małey odległości na północ urnę Rzymską i dwa pieniądze, z których iedna pokazuie twarz Cesarza D o r n i c y 3 II a 13K naypiękniey wybitą. Przedmiotem zaś nayciekawszym w odkrytem mieście O r r e a iest ogromny stół troygraniaety, wraz z podstawą i słupem 2 iednego wykuty głazu, który zdaie się ieszcze Stać, iak go Rzymianie zostawili. Zdaie się być stołem słonecznym, bez którego żadne. miasto Rzymskie nie było. N a ostatnich targach Warszawskich płacono za korzec iyta zł. od 8 do 8 i grosz srebrny. Pszenicy od 13 do 15 . Jęczmienia od 7 do 8- Owsa od 5 i grosz śrebr: do 7. Siana fura iednokonna od 11 dp J4. Paro.

konna od 16 do t 8. Słomy fura od 5 do 7.

PATENT SUBHASTACYINY,

N a wnibefek Wierzyciela realnego położone w Departamencie Poznańskim Powiecie Bukowskim dobra, a) N iepruszewo i folwark Kałwy na 38,106 Talarów ; b) Otusz z folwarkiem Wygoda na 36.2S6 Tallsrów sądownie ocenione', publicznie przedane będą. Terrnina licytacyi na dzień 23. Września r. b. - - --

;:' : -,:j ,'f ;.

'( :'5 ": , :\zień 27. Grudnia r. b. i na dzień o. Kwietnia lS24. zrana o godzinie 9'ey, z których ostatni jest zawity przed Assessoren! Sądu Ziemiańskiego S c h n e i d er, w Izbie Instrukcyiney Sądu naszego wyznaczone zostały. Wzywamy ocliotę do kupna maiąrych i do posiadania zdolnych, aby się ną terminach powyższych . osobiście lub przez dozwolonych pełnomocników stawili, licyta swe podali, poczem gdy iakowa prawna niezaydzie przeszkoda, naywięcey daiący przysądzenia spodziewać się może« Taxa i warunki w Registraturze przeyrzane być mogą. " Poznań dnia 16. Czerwca 1823.

Królewsko - Pruski Sćid Ziemiański.

ZAPOZEW EDYKTALNY.

!ISTastępuiące osoby do służby woyskowey obowiązane : I) Jan Klatt, 24 lat stary, z Margoninarodem, 2} Franciszek Luchowa, 23 lat z Margonina rodem, 3) Walety Gurski, 23 lat stary, z Margonina rodem, 4 ) Karo l L i p k ę , 2 l l a t s t a r y, z A t h a n a s i e n - lioff rodem, 5) Tomasz Wachowski, 22 lat stary, z Margoniusfciey Wsi, b) Jakob Doberstein, IIl, latstary , z Budzynia rodem, 7) Mateusz Wogunski, 24 latstary , z Budzynia rodem, g) Samuel Raszke, 22 lat stary, z Szamocina rodem, * g) Jan Berkholz, 21 lat, z Szamocina, 10) Jan Klatt, 20 lat dito.

Xl) Jan Kopp, 22 lat dito.

12) Michał Szeling, 21 lat dito.

13) J a n E i c h s ta e d t , 2 l lat d i t o .

,14) Jan Bechei, 21 lat dito.

15) Samuel Faustmann, 20 lat dito.

16) Fryderyk Jordan, 23 lat dito.

17) Bogusław Heyn, 22 lat dito.

Ig) Samuel Lisak, -24 lat- dito.

19) Jan Wruk, 20 lat dito.

50) Andrzey Engel, 23 lat dito.

51) Clfryst. Geske, 24 lat di to.

22) Michał Galnast, 24 lat dito.

którzy w miesiącu Wrześniu 1822. przed kommissyą kantonową niestawili się i których teraźnieyszy pobyt nie iest wiadomym, ad insiantiarn fisci ninieyszym zapozywamy, aby w wyznaczonym na dzień u. Marca 1824. zrana o godzinie to. przed Assessoren! Sądu naszego Wegener terminie w izbie naszey instrukcyiney osobiście stawili, i względem wyścia swego wytłumaczyli się, w przeciwnym bowiem razie iako zbiegli kanfonisci uważani będą, i w skutek tego wszelki 'teraźnieyszy i przyszły maiątek ich skonfiskowanym i kasie generalney Jnwalidów przysądzonym zostanie. w Pile dnia 14. Sierpnia 1823. Król. Pruski Sad Ziemiański.

Podpisany dziękuiąc za dotychczasowe zwiedzanie donosi zarazem, iz iego gabinet figur woskowych tu tylko ieszcze dni g. iest do widzenia; cenę weyścia zniźjł na dgr. 2, ocze« kuie zatem licznych odwiedzin. W. Lucich, w kamienicy JPana Markusa Nr. 95. wrynko.

Uwiadomiam Szanownych Obywateli, ze ieszcze dam następujące bale, iako to: dnia 18, 25, b. w., l, 8, 15» 22,29, Lutego w domu moim, a dziękując tym, którzy liczną swą bytnością bal w otym m. b zaszczycić raczyli, zapewniam ich, iź wszelkiego dołoię usiłowania, abym i na przyszłość godnie odpowiedział ich szacownemu zaufaniu. Szamotuły dnia g. Stycznia 1824.

G. E. Roggen.

Doniesienie Swieie ostrzygihandlowe. dostał ostatnią pocztą. Karol Gumprecht.

Swieźy naylepszego gatunku kawiar, łosoś wędzony i marynowany, także jesiotr i minogi co tylko odebrał Powelski w Poznaniu. Donoszę ninieyszym nayunlzeniey, iako założyłem tu w Schowie handel win. Bywszy zaś opatrzonym w znaczne zapasy naylepszych win węgierskich, francuzkich , ryńskich, borguńskich, i wielu innych gatunków, także nayprzednieyszych araków, londyńskiego porteru, likworów, i rożnych innych trunków, polecam się łaskawym względom Prześwietney Publiczności zapewniane nayunuaikoWańszą cenę i naylepszą usługę.

W Schowie dnia i. Stycznia 192*4.

Jan Poweiski.

Szanownym Obywatelom i Prześwietney jPubliczności donoszę ninu-yszem, iż otrzymałem świeży transport cytryn i pomarańczy czyli apeizynow, i pizedaię sztukę po jśbra.r. Jponiitbzfeante moie itst pod Nn>. 71. w rynku.

Józei Verderber.

OBWIESZCZENIE.

Szanownemu Obywatelstwu i Prześwietney "Publiczności mam zaszczyt ninieyszem r.ayAtnizeniey donieść, iż od 19o Stycznia r. b.

jnowu obiąłern IIIOY dom zaiezdny pod Słońc e m c zy li H o t e l d e P e t e r s b u r g, n a ulicy Wrocławskiey, i "'arać się będę z czynną gorliwością przez rzetelną, skorą i nader umiarkowaną usługę o zjednanie sobie zaufania moich szanownych gości, W dornu moJro zajezdnym można także naymować stancye z meblami za bardzo umiarkowane ceny kwartalnie lub miesięcznie. Również iestem gotów przyimować osoby poiedyńeze na mieszkanie, wikt i t, d" za bardzo umiarkowane Wynagrodzenie, Poznań dnia 8. Stycznia 1324.

Karol Fryderyk Jarocki.

Dom sześć izb maiący pod Nrem 193 na przedmieściu Sgo Marcina, zupełnie dobrze wyreparowany, przy tym ogród nowym płotern ogrodzony, w którym przeszło 40 owocowych drzew rodzaynych, i około's mórg roli ogrodniczy, iest z wolney ręki do sprzedania. Podług iakiey kondycyi i cenie dowiedzieć się można u kupca Fryderyka Bielefeld, w rynku Nro. 45.

Dom na Srodce pod Nro 58. do sprzedania albo do pusczenia z zabudowaniem iak naylepszem; o warunkach tego "domu chęć maiący kupić albo zadzierzawić, ma się zgłosić do właściciela tego domu pod N ro. 79. na Srodce,

Dnia 7. m. b. zabłąkał się młody biały pudel, około 6 do 8 tygodni maiący,- odznacza się kitą całką i czerwonym nosem, Komuby się miał dostać, uprasza się oddać go do Xięgarni Mittlera w rynku Nro. 90. za przyzwoitą nagrodę.

Ceny zboża w Berlinie dn:a 3- Stycznia. Lądem: Tal. ip,r. fen. Tal. SRI. fen.

Pszenica 1 20 I 1 IO Zyto - 27 6 2ft -l Jęczmień w;elki 22 b 21 % Jęczmień maty 21 3 J5 8 Owies 18 9 15 Groch 27 b Wo dą: Tal. śgr. fen. Tal, śf1r. fen.

Pizenica (biała) 1 25 I J7 , b ' Zyto 27 6 25 Jęczmień wielki .- 22 6 ' I 21 l Jęczmień mały 18 9 Owies 17 6 Jl 16 4 Kopa słomy 5 17 6 4 515 Cetnar siana x «7 6