.. AZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1824.04.03 Nr27

Wielkiego

Xiestwap O Z N A N S K I E G O.

Nakładem DrukarniNadworney W. D ekera i spółki, - Redaktor: Assessor Raabs Ki.

Nro» 27.

W Sobotę dnia 3. Kwietnia 1824.

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

NIDERLANDY.

ZBruxdli dnia 21. Marca.

Dziennik Bruxelski zawiera co następnie: "Przed nieiakim czasem porównywano rewolucją W Grecyi z rewolucyą w Niderlandach w i6tym wieku. Sttmwszystkićrn nadmienić nasaraprzód należy, ze tak mieyscowe i-n-moralne obu narodów stosunki zupełnie się od siebie różniły. Niderlandczykowie mieli tę korzyść, że ich nieprzyjaciele oddaleni od nich byli; Xiążę Alba musiał się aż do Genui przeprawiać przez morze, musiał przebywać Apennin y, Alpy, iśdź przez Sabaudyą,: Burgundyą i Lotaryngią, prowincye, które mu tak bardzo drogę zagradzać mogły, Przeciwnie Turcy są sąsiadami Greków, Albańczykowie iyią nawet

wpośród nich. Na początku powstania greckiego, wszystkie twierdze znaydowały się w ręku Turków; w Niderlandach nie było żadnege obcego żołnierza podczas wybucbnienia zaburzeń. Xią£ę Alba dopiero wszystko uiarzmił, wyiąwszy H o II a o d y ą i S e e I a n d y ą , dwie prowincye, których naypotężnieyszym sprzymierzeńcem było morze. Maią wprawdzie i Grecy swe góry, które, acz mniey wysokie iak Alpy, Służą Jednak ich, woysku za przytułek, także ich wyspy nie mogą być zdobyte od nieprzyjaciela, który tak mało zna morze. Wszakże Niderlandczykowie daleko »ięcćy mieli korzyści w mieyecowćm położeniu, aniżeli Grecy. Także w moralnym względzie obu ludów korzyść była na stronie Niderlandczyków. Cywilizacya ich daley była posuniętfatA sztuki wyzwolone i umieiętności kwitnę!« u nich, prowincye południowe byłj składein AA liczne przywiltie. Grecy przeciwnie narażeni byli od 4ch wieków na dowolnoić taźdego Baszy, ba raczey na dziwactwo każdego ianczara; pogrążeni w naygłębszey mewiadomości i bez uczuć religiynych, wygasła w nich była prawie ostatnia iskierka świętego ognia, który człowieka ożywia, UK iż nie ledwie .utracili myśl swego istnienia, mianowicie od rewolucyi 1 770, gdzie pod morderczym biaurraanów ielezcem ulegli. Pozostała im ńazczc .była iednadrzuzga z rozbitego okrętu, to iest handel. Ten miał naywiębzy wpływ także do zachowania i odzyskania »aszey wolności; on to obudził i u Greków iedncmyślność i utwierdził nadzieie ich wolności. System» kontynentalne Bonapartego nie mogło dosięgnąć wysp Ar«"hipelagu. Hydra, Spezzia i Ipsara prze* znaczny handel zamogły się w bogatych aapitalistów. Teraz zaczęli oni czuć potrzebę edukacyi, kunsztów i umiejętności; zakładano szkoły, w fc.ó*ydi znowu podsycano ogień wolności. Jeezeze redna okoliczność sprzyiała Grekom, któróy niedostawało przódkom naszym, to ieet iedność wiary religiyoey. Grecy nie zoaią w tym względzie iadnego innego przeciwnika, prócz Machomttanów, kiedy Niderlandczykowie podzieleni między dawne i nowe zdania reiigiyne, mieli przeciw sobie iedność kościoła hiszpańskiego.« WŁOCHY.

Z Rzymu dnia 13. Marca.

Oyciec S. tyle odzyskał sił i zdrowia, że zwiedzić mógł pałac Watykański, do którego wkrótce przeniesie swe mieszkanie. Sprze,ty iuż w pierwszych dniach postu posłane tam będą. Wkrótce zbierze się konsyetorz, którego to posiedzenia wielka liczba Biskupów czeka z upragnieniem. Mówią o mianowaniu 4 iku Kardynałów; atoli ich nazwiska nie Szcze wiadome z dostatecma, pewnością, eby ie tu wymienić moi-na; ieźeli zaś

3°awieść o wyniesieniu X. Podskar bez zasady, zamiar Papieża i zupełnie ziyczeniem powszech przód zaś iyczyćbj trzeba, 3 Ż tDY"Z eie£tiX wyzdrowiał niemocy, na którą zapadł J go Emioencya Kardynał S e v e r o I i ma sie daleko łepiey. Zabawy zapustne e ciałe, i iodna goni drugą, wspaPo długichcierpieniach na wodną pucnline «marła tu dziś była K'rdJowa Etruryi.ka DÓ in; ey Xiężna Łukieska, Maryi Ludwiki" Córka Króla Hiszpańskiego Karola I V * urodziła się dnia fi. Lipca i 78 a w Madjy' * " ej e. W' 5 t Y ID rok u p o s z) a za lo f a o U L dwika, dziedzicznego Xiccia Parmy i Pia c e n c y i, i bawiła z nim Icilka Jat w stolicy Hiszpańskiej. Skutkiem traktatów zawartych w St. Ild efonso dnia i. Października igoo, i w M ad ry cie dnia a 1. Marca igot otrzymał iey małżonek Królestwo HetruryU efcie i ona udała się z nim do Florencyi Lecz wkrótce utraciła goj umarł bowiem dnia 27. Maja j 8 o 3 . Rządziła odtąd sama królestwem, iako opiełunka syna swego In. fanta Karoia Lud wika, dopóki nie została złożoną z tronu przez traktat zawarty w Fontainebleau dnia 3a. Października 1807 a zapewniaiący iey inne państwo w L u z y I ta ni i, którego iednak nieotrzymała. Powrót\( potem do Hiszpanii; wszakże nieszczęśliwe wypadki zmusiły ią do porzucenia na nowo awey oyczyzny. Zabawiwszy przez cz a s nieiaki. w N i z z a, poiechała rołu 1811 do Rzymu. Mocą traktatu Wiedeńskiego 2 r o t u , 8 , 5. przeznaczone dla niey zostało Xicstwo Łukieskie, a zawarty między głównemi mocaretwami «uropeyskiemi traktat z dnia 10. Czerwca 1817 przeznaczył dla niey i iey potomków Pairnęi Placencyą po śmierci Arcy-Xiezney Ludwiki, 1 połączenie Xicstwa Łukieskiego z Toskana,. Życie stoletnie lube oienalely bynaymniey do rzecay niesłychanych, to *ezelako żyiąc» w Sin fga gl ii wdowa Faustyna Gabryela An c aj a n i, dla rzadkich okoliczności, które iey w tym zgrzybiałym wieku towarzysza, godna szczegółoego wspomnienia- U rodziła się dnia 3.. Siyczni* 1724; dnia J. Stycznia 1 824. obchodziła setną rocznicę urodzin przy niezwyczayney żywości co do duszy i ciała. Czyta ona i pisze dotąd bez- okularów" wstafe zrana, bywa na czczo ku południowi, wtenczas dopiero śniada, zaymuie się swera gospodarstwem, mianowicie kuchnią, ie z dobrym appetyrcm, kładzie się koło północy na spoczynek i śpi ciągiem aż dat rana; a co naylepsza, nie myśli itszcze tak prędko pokwitować tego padołu płaczu I F R A N C X A.

Z Paryża dnia 23. Marca.

Król J mć wydał nasfępuiące pismo do Arcy Biskupa Paryskiego i do innych Prałatów Królestwa: "Mci Xiążę Arcy- Biskupie" postanowiliśmy przy zwołaniu obu Izbpołączyć modły nasze z modłami całey F rań c y i, dla uproszenia u Boekióy Opatrzności, ażeby w maiących się rozpocząć działaniach mądrość i umiarkowanie panowało. Dła tego wolą iest naszą, ażebyś W Pan w odebraniem tego rozporządził publiczne nabożeństwo i w wilią zageienia posiedzeń odprawił wotywę o Duchu Ś., na ktorey Xiążęta Królewskiego domu T Parowie Królestwa i Deputowani Departamentów znaydować się będą. Błagam Boga i t. d. Ludwik, (poniiey.) J ri A rbierf. " Po mowie Królewskiey, którą dziś« posiedzenia Izb zagaione zostaną" naybliższe zatrudnienia Izby Deputowanych poświęcone będą wybraniu; przez los gciu biór, które rozpoznają czynności wyborowe. Dnia następującego zaczną się rozprawy w tey mierze* Onegday wieczór o godzinie 6. wybuchnął egień w T u i 11 e r y a c h; został zaraz ugaszony, lecz a godzinie 10. powstał ieszcze gwałtowniejszy, nie rozszerzył się iedoak daley»

Robotnicy z fabryki Pana: Koechlin l wyprawili ucztę ewoiemu panu z okoliczności obrania go Deputowanym i udarowali go złotym kubkiem. Okólnik Ministra woyny, uwiadomią Prefektów, że liczba czynnego woyska iuż przechodzi stan budżetem określony, dla czego więc żadnych przyimować iuz nie można ochotników i zacisznych. Pan Claussel de Coueserguee obrany w Departamencie A v e y r o n a . Od lat kilku angielscy mówcy i dziennikarze z naypięknieyszemr na świecie odzywaią się zdaniami o swych czarnych braciach ; lecz trudno pogodzić tak ludzki sposób myślenia z obeysciem, którego ci bracia murzyni doznawaią, w osadach angielskich, gdy się choć naymniey ruszą. Gazet» w De me rar y wychodząca i ui udzieliła spis czarnych po* wieszonych z wymienieniem ceny, w którey każdy był kupiony; teraz umieściła też spis smaganych. Nie ieden wziął po tysiąc rózg za powstanie na pana swego. Uwaga zbreraiącey się obecnie Izby zwracać się będzie szczególnie na dwóch mężów, którzy swe systemy polityczne naydzielniey i naywytaźniey wyznali, r. r. na P P. Labourdonnaye i Royer Collard, obok których gaśnie świetność P. F o y , ile że iest tylko mówcą bez grantownych wiadomości. Royer Collard oświadczył, że bierze na eitbie wspacznych w Izbie* ieżeli lewa strona powierzy mu całe nią kierowanie * niesprzeciwiaiąc mu się ani skokami P. Manuel, ani wezwaniami Benjamina C o n s t a nr, anr deklamacyami Pana F oy.

Siedmioletności przedtem wyraźnie sprzyiali PP. Royer CoFlard* i La Bordonn a y e, i nie wiedzieć dotąd* czy się teraz przeciw niey oświadczą. N ayzaciętszych rozpraw spodziewać się można nad wydziałem woyny i edukacyą publiczną*. Dziennikom, liberalnym nie zbywa nigdy aoienmkcsw uAiąią teras d\wnie.y. r.d v Jo---.u 00 *ia*«ioru w Viiiaronda. sze straszenie Jezuitami. Goniec, aby udzie- Los tego człowieka, którego zowią Cycerolić kilka rozprawek nad tym zakonem ducha-nera K a t a lon i i, powszechnie ieat źałowawnyrn, zapomina nawet o obiecaney mowie ny, i nawet Generałowie francuzcy i Baron wstępney na otwarcie posiedzeń Izb. Jedna E r o I e s wstawiali się za nim do Biskupa z tych rozprawek pod napisem: "Powrót Je- lecz ten miał odpowiedzieć, iż się stosować wizu:tyzmu do południowcy Euro py" tak się nien do odebranych z Madrytu rozkazów, odzywa: Powstaią tam, gdzie upadli; wieź- Oficerowie byłego woyska konstytucyjnego, dźaią tam z tryumfem, gdzie ich potęgę, oba- którzy z pozwoleniem oieograniczor.em mielono. - Luter stawił pole Rzymowi, sto (Barceilonę) opuścić musieli, powrókolebka Jezuitów była pod Watykanem, wy- ciii tara, dowiedziawszy się, że gdzie sie. popadaiązbroyno, aby wstrząśoionych bronić mu- iedyńczo pokażą, chłopi ith zabiiaią. Nayrów. - A w końcu mówi: "Jest rzeczą uwa- więcey boiągię teraźnieyszych postnych kazań gi godną w naszym wieku, że zawsze tylko zakonników po wsiach. W mięsopusty rzepołudnie zakon len przyimuie na łono swoie, mieślnicy wyszedłszy za miasto, bawili się, gdy tymczasem B o s s y a go wypędza, a Pr u- iak w czasie tym zwykli, przy czćm za stara« sy i N i d e r I a n d y bynaym iey go nie pra- niem Władz tak francuskich iak hiszpańskich, gną." Daywiększy panował porządek, co było tćm W gminach L o u g m o n t i R a u I e c o urt waźnieyszą, gdy £ lud wieyski wcale innego (Depart. Mozy) pannie zaraźliwa choroba, iest zdania politycznego, aniżeli są niektórzy Petocio wa gorączka sprząta ezczególnięy dzie- mieszczanie Barcelońscy. Na wieczór Guberci, nie przepuezczaiąciednak idoroeiym. Ozie- nator francuski, General Hr. M a r i n g o o e , ci umieraiąiui agolub 3godnia. Wóyci kazali dał*świetny bal, na którym atoli ani Haroa zamknąć szkółki i przedsięwzięli inne środki E r o I e s, ani Intendent generalny Ka taloostrozności. ni i nie byli, będąc zaięci odiazdem swym Znad granicy Hiszpańskićyd. 16. Marca, z Barcello ny.

Dnia i.5. Biskup B a i o n n y poiechał po- Z dochodu zabaw mięsopustnych dostat catą w towarzystwie iednego Kanonika do tuteyszy szpital 42,000 Realow. (Czy tu o P ary ż a, Niewiadoma nikomu przyczyna M a d r y c i e mowa?) tak nagłego wyiazdu. Niektórzy zapewnia - H r s z P A N I. A. ią, iż podróż ta zoetaie w związku ze «bo- Z Madrytu d. 14. Marca. rem, który się ma odprawić. Ukończył się proces morderców Xiedza Xiążę Cassaro, nadzwyczayny Poseł Vinuesa i kam śmierci wkrótce będzje na Neapoliuński przy dworze Madryckim, prze- nich dokonaną.

jeżdżał dnia 15. przez B a i o n n ę w drodze Minister finansów starał się przez nowy do Madrytu. dekret podmieść krytyczny stan ekaibu. ZaDwa bataliony woyska francuzkiego póydą prowadzoną będzie wielka księga bieżącego a z Katalonn ii do wyspy M aj orki na za- druga konsolidowanego długu. Kassa umołogę stolicy Pa 1 ID y. rzenia uposażoną zoetaie 80 milionami Rea. . Były Kanonik regularny (Augustyanii.) low. Komrnissya. księgi długu składać się P u z o I e t , uraz Professor prawa kanoni- będzie z 5. człoaków, których będzie f.atruf czrreg* Ą niwtrsytecie Batctlonikim, dnicok™, zdawać Królowi,sprawę względem przy zapisywaniu do wielkiey księgi. Tylko za wyrokiem Króla i na raport tey Kommissyi moi e być iaka summa do wielkiey księgi wniesioną, żaden dług nie moi e takie być do oiey zapisanym, bez uprzedniego zabezpieczenia potrztbnych sumtn na umorzenie i wypłatę prouizyi. Pożyczki, mogące być 2'apiaane do wielkiey księgi na opędzenie wydatków bieżącćy służby, nie maią przenosić 800 milionów Bealów; 48 milionów przeznaczone są na prowizye i na koleyne umorzenie. Prócz wskazaney w wyroku dnia 4. Lutego rękoymi, wszystkie dochody koronne zostały hipoteko wane. Pan Almenara w podanem piśmie radzi Królowi ogłoszenie powszechney amnestyi i mianowanie wysokiey rady spraw wewnętrznych, zlożoney z kilku wydziałów i obtyrouiącey wszystkie gałęzie urzędowe rad innych; te w miarę pomyślnego skutku, iakiby proponowana rada przyniosła, mogłyby być zwinięte. Barbaryiczykowie pokazali się na naszem wybrzeiu z 2. wielkiemi fregatami, korwetą i brygiem. Generał Baron H i gon e t, Kommendant twierdzy S. S e b a s t i a n, odwołuie udzielony przez Konstytucyonistg artykuł, iakoby Adjutant Ri e g i, V a l c a r s e, stanął na czele kupy Gueryllasów. Oddział stoiącfgo tu woyska francuskiego towarzyszył temi d nami Radzcy i'rybunals.ieriu, Pertz Juana doTolelu, gdzie urzędnik ten opatrzony rozkazami rządu wypuści na wolność witlką liczbę uwięzionych od gciu miesięcy o s ó b, które tylko dowolność kilku przesadzonych rojalistów obięła w ogólnem potępieniu tak nazwanych N e - gros. Uawnieyszych w ley mierze rozkazów rządu nic uskuteizoił Korrfgidor To! e«lański, przedstawiając, że dla dobra samychie uwięzionych odkładać musi puszczenie ichni wolność, ponieważ" wyraźna odraza ludu od wszystkiego, co za liberalne uchodzi, narażałały ich życie na naywiększe nitbezpiecztńsiwo. Pod dniem 33. Lutego Prezydent Rsdj Kastyliyskióy Ignacy Martinez de Vilbel a wydał okólnik do Generalnych Kapitanów, w którym wystawiwszy obraz dowolnego postępowania Królewskich ochotników, którzy w rolnych okolicach podług upodobania ludzi więią, iakby nie było władz sądowych i policyin.ych, kaie nadużycia takowe poskramiać, i przypomina, ie wniyście do korpusu ochotników Królewskich nie iest bynaymtiiey dowodem posłuszeństwa Królowi, ieieli podobne sobie pozwalają zdroiności. Zakazuie się im więc wszelkie wtrącanie się do wymiaru sprawiedliwości, a w przypadku przestąpienia tego rozkazu będą uważani nie za godnych szacunku i poważenia, które się prawdziwym ochotnikom Królewskim należy, lecz za nieprzyiacioł publiczney spokoyności, naśladuiących przewrotność rewolucyonistów, którzy na równe zasługują obeyście się z nimi. ANGLIA.

Z Londynu d. ij>. Marca.

Król Jmć wydał następuiącą odezwę: "My Jerzy etc. Gdy nam przełożono, ii niewolnicy w niektórych naszych zach« dnioindyiskich osadach i naszych posiadłościach na stałym lądzie południowcy Ameryki dali się uwitśdz* do wierzenia, iakobyśtny do uwolnienia ich wydali rozkazy, i mniemanie to dało powód do wielu bezprawiów, które naszą naywiększą niechęć wznieciły, zaczem, po wysłuchaniu naszćy tayney rady, uznaliśmy za rzecz potrzebną, wydać niniejszą naszą odezwę. Oświadczamy więc, ii ludność niewolnicza osad i posiadłości naszych utraci opiekę naszą, ieieli się nie podda całkiem przepisom prawa i nie zachowa winnego dla swych panów posłuszeństwa« Zalecamy i rozkazuiemy wszystkim naszym dowódzcomjo5

S wieEcrządzeorri w naszych zachodnio-indyś. M zbyt nierozsądne targanie efe na przywSlei» skichotadach i posiadłościach, ażeby wszę- arystokratów, zniżenie dziesięcin do połów» dzie tę naszą odezwę publikowali, »tych, i zbyt toleruje ue względzie rtlieii uczucia którzy by »pokoyoość i pokóy osad i posiadło- konstytucyonistów, oburzyły wewnętrzne «ci naszych mieszać chcieli, z mocy powie- stronnictwa i duchowieństwo zagraniczne rzonych im środków prawnych karali. Dan Przeszedł nareszcie do swoich prywatnych v/C a r I t o n b o u s e dnia 10. Marca r. 182 £ . stosunków i starał eię oczyścić swe postepos w 5tyro roku. naszego panowania.« wanie w woynie hiszpańakiey. Miedz« mo' Wczoray odprawiła sie, rada gabinetowa w wcami dnia tego naybardziey sic wyezcLgól1 wydziale spraw zagranicznych, niał P a n C a o n i n g , Zresztą niepotrzeba Onegday zawartym został układ z Króle- nawet wspomnieć, ii Lord Riissel męstwem Niderlandzkiem względem posiadłości przeszedł z swym wnioskiem, wschodniomdyiskich. Podług, wiadomości z M a dr y tu dnia 10 Dnia 16'. i 18. były w niiszey izbie iywe m. b. rząd hiszpański zdaie «ie b>ć skłonnym »ciekawe rozprawy. Pierwszego dnia był» uznać warunkowo pożyczki Kortezów; nie mowa o stosunkach I n d y i Z-achodniey, można się atoli spodziewać, i£by oblicacye gdzie Pan C a n n i n g rozbierał wy wodnie w wyiszey wartości iak po 25. funtów każdą plany rządu i między inne mi oświadczył, ii euokcyooował, co poniekąd połowę pierwiarząd angielski zawarł z północną; Ameryka stkowey ceny wynosi.. Głoszą» ii Pan A bwzględem silnego niweczenia handlu niewól- bott wyiechał w tym interessie do Mądry" nikamr, dodaiąc, £e kiedy dwa pierwsze mo- tu, iako pełnomocnik niektórych domów carstwa.'morskie w świecie skłoniły się do te- listyr z L i m y dnia 4. Grudnia zape . t b d . t ,. k . d .. · B I · d ., ł k łtwnlą.>ł go, em ar zley eraz wezwac mOlna al e lą, II o I war nowe o nlos orzyscl I inne mocarstwo r ażeby przystąpiło do tego wziął do niewoli R i va - Agu e r ro. związku cnoty i dobroczynności. (Wyrazy Goniec Londyński H dnia 23. Lutego zate zapewne nie będą do smaku Gwazdzie r wiera główną treść Konstytucyi Brazyliyskióy a biedny Goniec będzie się znowu musiał od- ułoioney w Radzie Stanu na zasadach podacinać!) - Na posiedzeniu dnia 18. Lord nych przez Cesarza. Składa się z ośmiu t yJohn Riissel wnosił o przełożenie Izbie tułów i z 179 artykułów, których istotne papierów tyczących się wyprowadzenia woysk postanowienia brzmią następuiącym sposofrancuzkich z Hiszpanii, Sir Rob, Wil- hem: "Cesarstwo Brazyliyskie iest polity8 O n popierał ten wniosek. Powiedział on cznym związkiem wszystkich Brazylijskich między innemu ił przed 34 godzinami do- obywateli. Składaiąoni wolny i niepodległy wiedział się" £e rząd hiszpański ofiarował się, naród, który nie weydzie w iadne zwiąTki przysłać Posła do An g I i i, który się ma u- zasadom niepodległości przeciwne. Forkładaćz Deputowanymi południowo- amery- ma Rządu iest sukceseyonalna, koństytucyikańskimr,. i że H i s z p a n i a s-zczególoiey n» i reprezentacyina Monarchia. Rządząc * chce sobie warować znaczne korzyści handlo- dynastya iest Senhora Don P e d r olgo we. Twierdził daley, ii Król Ferdy- Cesarza i ciągłego obrońcy Brazylii._ nand, będąc wolnym od wpływu pewnego Rzymsko-katolicko-apostolska religia iest reobeego mocarstwa, zapewneby dał H i s z p a - ligią Państwa, Pozwolono iest wyznawać i nii łonstytucyą, r powoływał się przytero inne religie bez zewnętrznych obrządków,_ nt powagę Generała A la »a.. JPr4znawał, Cztery iest władz politycznych uznanych od 3 ,

oroTytireyS, wij!j«3 prawodawcza, mode»wcea i 'Auowa. - Cesar* i uom i _ j » 1* 3 &i: _ są Reprezentantami Brazyliyekic-go narodu. - Naród obierać będzie wszelkie polityczne władze Ctsarswa. - C t o w o e Zgromadzenie ikłada sicz dwóch Izb, z 1rby Deputowanych i Senatorów, ostatnia nazywana będzie .akie Senatem. - Główne Zgromadzenie posiadać będzie moc następująca: i) Odbie będzie .przysięgę od Cesarza, Następcy Tronu, Regenta, Jub od Regencji. a) Wybierze Regenta, iub Regencyą i zakreśli granice ich Rządom. 3) U zua Następcę Tronu zaraz na pterwszem posiedzeniu po ego urodzeniu. 4) Mianować będzie opiekuna małoletniemu Cesarzowi w przypadku, ?dyby oyciec ładnego mu w testamencie uie «ybrał. 5) Rozwiąże wątpliwości wynikaią:e względem Następstwa Tronu. <6) Po imierciCesarza i podczas uwolnienia Tronu roztrząsać będzie iego rządy, zniesie oraz wszelkie nadużycie., ktpre pod iego panowaniem wkraść się mogły. 7) ObIeTre nową Dynaetyą w przypadku wygaśnienia panuiącey. g) Będzie dawać prawa, wykładacie, lub zawieszać. 9) Czuwać będzie nad KonStytucyą i nad korzyściami Państwa, a o) Na tok każdy wyznaczy podatki, a 'wyznaczone rozdzieli. 11) Każdego roku ustanowi takie zwyczayną i nadzwyczayną potęgę lądową i morską w skutku zdania sprawy przełożonego od Rządu. ar) Woysku obcemu albo ze-zwoli weyść do kraiu, lub do portów Pańttwa, albo zabroni. 13) Upowaini Rząd do zacięgoienia pożyczek. 14) Wyznaczy irodki na zaspokoienie długów Stanu. 15) Urządzi Administracyą, lub przedaż dóbr narodowych. 16) Tworzyć będzie urzędy, mianować urzędników i starać się o płacę dla DicS. 17} Rozporządzi bicie pieniędzy i 0«naezy tychże wartość; urządzi miary i wagi.

- inne szczegóły Konstytucji mało się róitna od KcostySueyi Hictg. Porwgał- 1 Jkich Starców. - Deputowani «m««ar.. n3 ni CHe2Y. Wybory m*śą dwa stopnie. Wszyscy obywatele Państwa głosować mogą na pierwszych zgromagzeniach wyborczych, wyią wszy ubogich sług, Xięży, Oficerowi małoletnich. Senatorów mianować będzie Cesarz r podaney mu od prowincyonalnych wyborczych Kolłegiówtroiakiey listy Kandy. datów. Deputowani, którzy od Rządu przyimą urzędy, podczas nowych wyborów opuszczeni będą. Do władzy moderuiącey (połoioney wyźey, iako czwarta polityczna władza) należy mianować wyirzeczonym sposobem Senatorów, główne Zgromadzenie zwoływaó sposobem nadzwyczaynym, «ankcyonować wyroki zgromadzenia, przezco w prawa zamienione zostaną, główne Zgromadzenia odkładać na czas późniejszy, rozwiązywać Izbę Oeputowanych, gdyby tego W przypadku wymagało dobro Państwa; - obierać Ministrów, zawieszać władze rządowe i wydawać wyroki amnestyi i łaski. - Ministrowie odpowiedzialni są za następuiąre wykroczenia i występki: 1) Za zdradę Stanu; a) Przekupienie, oszukaństwoi zdzierstwo; 3) za nadużycie włady; 4) za niezachowywanie praw; $/ ra postępowanie przeciwne wolności i bezpieczeństwu obywateli, lub naruszające ich maiątki. 6) Za pązywłaszczenie sobie kraiowego maiątku. - Radcy prowincjonalni i municipalni obierani będą od właścicieli dóbr ziemskich. - Ostatni (17 gty) artykuł w 35ciu paragrafach wymienia obywatelskie i polityczne przywileie Brazylianów , między któremi znayduie się także prawo drukowania pism bez cenzury." Mamy listy z Lizbony do dnia 5. m. b., których osnowa wznieca obawę. Szambelan i powiernik Króla, Pan L o u I e, został za* mordowanym w zamku w Salvatierra, w którym się właśnie Król z dworem znaydotf al. Już kilkoma dniami wprzódy znalezio dwom innym Szambelanom Króla, Hrabiom Villa-Flora i Pamp łona, śmierć zapowiadano. Król natychmiast opuścił S a I v a - tierra i powrócił do Lizbony. W Redruth młoda dziewczynka, którćy opaczne wyobrażenia religiyne głowę zawróciły, powiesiła swego 7letni<go brata, którego bardzo kochała, a to dla tego, ażeby go z pośród zepsutego świata posłać prosto do nieba, i potem zostawszy straconą życz nim szczęśliwie na wieki wieków w królestwie nitbieskiem. Innego rodzaiu szaleństwo. W L e i c e - Iter piekarz pokłóciwszy się z młynarzem, ugryzł mu nos. Młynarz odtąd znayduie się w niebezpiecznym stanie, a piekarz wwiezieniu. VV Zjednoczonych Stanach północney Ameryki liczą w uniwersytetach 3000 uczniów, wseminaryach 2700, lekarzy 10,000, prawników 6000, xięży 5000, kościołów i kaplic 9000. Na nowe wynalazki i odkrycia wydano przywileiów 4500. Książek drukuią coro K za 2 do 3 milionów dolarów, gazet wychodzi 1000, a więcey iak 100 parowych statków iest czynnemi. W przecięciu okręty amerykańskie odbywaią podróż o j - . prędze y iak angielskie. Pocztamtów czynnych iest 5000, i 80,000 mil drogi pocztowcy zupełnie ukończoney, iakoteż 12,000 mil drogi zamkniętóy dla pieszych.

PAŃSTWO OTTOMAICSKIŁ Znad granicy Tureckiiy d. 14. Marca.

Do Carogrodu - pisze Powszechna gazeta - nadeszła równie smutna dla Porty iak ważna wiadomość, iż Mohamed Aly Basza, Wice-Król Egiptu (pisali kiedyś starzy Podkról, ale teraz wyraz ten iato mający mieć inne znaczenie niepodoba się) złoi y ł nareszcie maskę i o g ł o s i ł s i ę n i e - podległym. Wiadomo oddawna, ii miał

wielkie plany w głowie, dla czego Porta starała się osłabiać go wszelkie mi sposoby, i rozkazała mu oeiatoirmi czasy, ażeby dostawił 10,000 ludzi przeciw powstańcom greckim. Zamiast tego postanowił M oh a me d ogłosić swą niepodległość, i zaiste nie mógł do tego pomyślnieyszey obrać chwili. Jakie skutki mieć będzie to, iako przykład, może cały Wschód wstrząsające wydarzenie, ci tylko sądzić mogą, co dokładnie maią stosunki państwa tureckiego, zważaiąc na położenie wielkiey iego stolicy, która t)le dowozu z E g i pt u odbiera.

CoroD miało się poddać Grekom dnia Ig.

Lutego. O tym samym czasie przychodzi z M i s e o lon g i wiadomość potwierdzająca wzięcie zewnętrznych szańców twierdzy Lep a n t o, przyczera Angielscy oficerowie od inźyoieryi, którzy Grekom w pomoc przyszli, iak naykorzyetniey się odznaczyli. Lord Byron powrócił był z Tripolizy do M i s s o lon g i, będąc wszędzie nayuroczyściey przyimowany. N aynowszy numer Dostrztgacza wschodniego z dnia 20. Lutego r. b. zawiera następujące wiadomości: Poseł Perski, Jadący do Carogrodu, przybył niedawno do Erzerum, i miał kilka rozmów z wysłanym Jo T e h e r a n u Sprawuiącym intereesa Porty Ottomańskióy. Dla zimr-óy pory roku dopiero w końcu Lutego wyiedzie Mirza Kan do Carogrodu. - W Salonice pilnuią z wielką surowością przestrzegania nowego firmatiu tyczącego się monet. Za przegapienie onego powieszono niedawno ietlnego żyda i kilku Greków. Żydki chcieli wykupić swego braciszka summką 200,000 piastrpWj ale się spóźnili, bo iuż wtenczas wisiał.

(C%tery Dodatli.)