GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1824.05.08 Nr37

Wielkiego

Xiestwa

OZNANSKIEGO

Nakładem DTukarniN adworney W , D e ker a i spoil'i, -. Redaktor? Assessor Ra ab skŁ

""f

Ni o. 37.

W Sobotę dnia 8' Maja 1824.

WIADOMOŚCI KRAIOWEj'

Z Berlina dnia 4. Maja.

Tayny Minister stanu, W. Marszałek dworu, nadzwyczayny Poseł i pełnomocny Minister przy Seymie, Hrabia von d er Go Iz, wyiechat do Frankfortu nacł M e n e m.

Król. Angielski Kapitan M a l e t przybył tu gońcem z L o n d y n u, a Ces. Rossyiski strzelec polowy, Porucznik M li 11 e r A przejechał tędy gońcem z Petersburga do li a agi.

WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE,

NIEMCY.

Z nad Menu dnia 27. Kwietnia.

Król Wirtembergski ceniąc Król. Pruskiego Taynego Nadradey Regencyinego Thaer znakomite zasługi około gospodarstwa wreyskiego, dał mu krzyż kawalerski orderu Korony Wirtembergskiey, Okazuie sicz różnych śledztw w B a n i - r y i , W i r t e m b e r g i i i B a d e n , iż zgraia łotrów naywięcey żydów (względem których ostrzegała iuż wcześniey policya kantonu S t. G a 11 e n ) rozciąga się przez te kraie i S z w a y c ary ą, broiąc wiele złego kradzieżami i innem łotroetwem. W Akwisgranie dnia a6. z. ta. Stracony został gilotyną. K l e i n g a n s, morderc* szkaradzeństwo, z flegmą bydlętom właściwą, zachował swe zakamieniałe serce do 0statniey chwili. We F r a n k f o r c i e pofcazuią osobliwego cbIopca. Ma dopiero pięć lat, iest blisko pięć etóp wysoki i waży 160 funtów. Mimo "ten ciężar łączy wzrost proporcyonalny z nader piękną głową.

NIDERLANDY.

Z Bruxelli dnia 23. Kwietnia.

Dziennik Antwerpski opisuie następuiące prawdziwe wydarzenie: Przed kilku dniami Xiążę Arauzyański (O r a n i i) założył kamień węgielny nowych koszar w H a a d z e ; władza mieyscowa prosiła zrazu XiazeciajAlzeby obrządku tego dopełnienie iednemu z swoich dottoynych synów polecić raczył. "N ie - odpowiedział Xiążę - nie chcemy go psuć zawczesnemi zaszczytami, będzie on i tak wiedział, źe iest Xiążęcitra, a ia pragnę, ażeby wprzód poz iał obowiązki swego sian u, 3niżeli iego wielkość i świetność." List prywatny z P a ryż a dnia 24. zawiera co następuie: "Z e wszystkich przedmiotów, zatrudniaiących teraz naszych polityków, iest iednym z nay ważnieyszych proiekt prawa względem wynagrodzenia emigrantów. Jakkolwiek się z nim taią, przecież ta ma być treść iego istotna: Wynagrodzeni*, będzie zupełne; ten, co za 10,000 Franków własność utracił, otrzyma re< tę takityżt wartości procentowey z 3 od sta na skarb I ubliczny. Likwidacye muexi, być 1326 zamknięte, a emigranci mieć sobi» będą w roku l S» 7. wypłacone swe remy.»* W l j o n d y n i e przy każcley uczcie znaydować się taraz muszą kunieiz/ ie trzy nasiępuiącedania: Półmisek młodego groszku, za łtóry płaci się 10 gwineiów; drugi półmisek, B o e i i n i e n N e g l i g e , któ ry k o s z t u i e 5 O

gwineiów; trzeci półmisek, Mameluk Bonapartego, za którydaiesię lOOgwineiów.

WŁOCHY.

Dnia 21. Kwietnia.

L u b o gazety włoskie nie wspominała nic wyraznie, to wszelako Oycieć Ś. nie może ieszcze zupełnie być zdrów, albowiem nie wychylił się dotąd zewych pokoiów, a w wielki tydzień wszystkie kościelne ceremonie odb) ł za niego Dziekan zgromadzenia Kardynałów S o m a g l i a, mianowicie w wielki czwartek umywanie nóg 13 pielgrzymom rozmaitych narodów. Z rozkazu Papieża, stosownie do dawnego a od Jat 7 nie używanego zwyczaiu, obiadowali potem wszyscy Kardynałowie w sali Watykanu, a kazoodzieia postny Abbate S c arp a miał kazanie. Także w wielki piątek był podobny skromny obiad wszystkich Kardynałów przy kazaniu. Gazeta Piemontska zawiera, co nssrępuie: "Kurs publicznych kapitałów iest niezawodnym termometrem sprężystości rządu, zaufania, b ki e wraża i szczęścia kraiów. Czasy rewolueyi i anarebii były zarazem czasami powszechney nieufnośei i niepewności, kurs papierów poprawiał się ciągle w miarę odzyskiwania i ustalania się nitprzedawnionych nigdy praw władzy prawey. Co w tym wzglę. dzie wydarzyło się niedawno we F r a n c y i, tego iesteśmy także teraz i u nas świadkami; papiery nasze ;)itty!ko doszły imienney swey wartości, ale nadto idą iuż z naddatkiem po a od sta."

F R A N C Y A.

Z Paryża dnia 2(f. Kwietnia.

Posiedzenie Izby Deputowanyeh dnia 24. Kwietnia. Po rożnych mnieyszey w»g> wnioskach zabrał głos Hrabia de la B o u r d o n n a y e, i mówił przeciw pro* iektowi prawa względem spłacenia rent i zniżenia prowizy . "Mci Panowie -rzekłoo - nie miał celu, iak korzyść płacących podatki i wspieranie handlu i przemysłu, nie wahałbym się wcale, uznać go niebjwnie. Jeżeli zaś proiekt ten op'rty ieet na działaniach, nie mogących odpowiedzieć oczekiwanemu wypadkowi, ieźeii prawda, iż wierzycielom skarbowym zadaią gwałt morelny, by ich przymusić do poświęcenia swych kapitałów na pożytek spekulantów giełdowych; poiąć nie mogę, iaką rządowi przynieść może korzyść środek, wystawiaiący zarazem na sztych moralność, sprawiedliwość i korzyść podatkujących, którzy ciężar ztąd dzwigaią. W powszechnym interesie mey oyczyzny występuię przeciw proiektowi prawa i rozbierać go będę z naywiększą sprawiedliwością." Teraz mówca czynił bardzo ostre uwagi nad postępowaniem Ministra. "N ie pod rządem prawym - mówił, - nie w rządzie, gdzie sprawiedliwość pierwsze zaymować winna mieysce, godzi się przyimować podobny proiekt prawa. N ie bez niebezpieczeństwa zruynuiemy 50,000 oyców familii, i nie poymuię, iż wolno tak zgubny, tak niesprawiedliwy środek przedstawiać wimieniu Króla, i w czasie, gdzie roz"'gaią tu leszcze przyrzeczenia Ministra, który r. 18*7. pożyczkę proponował. "Zobowiązano się - mówił wówczas Pan Corvetto - płacić wieczystą rentę, i nigdy kapitał nie będzie spłacony. Środek, który przedstawiam, iest nieporównanie korzyMiiieyezym od pożyczki, która spłaconą być może." Słowa te są zbyt drogie, i dowodzą bardzo ściśle, iż rentę na zawsze przedano. Jakże to, moi Panowie, uznaliście kiedyś 51 sprowiedliwości długi rewolucyi, długi uzurpacyi, długi loo-dniowc go panowania, a dzi"'niemielibyście płacić rent, kńre były przfdane dla wykupienia tronu Burbonów i niepodległości kraiu? Przypominam Wam dawne słowa poganina, który z okoliczności mniey niesprawiedliwego środka, iakira iestten, przeciw któremu mówię, powiedział: "Środek, który Wam przedstawiaią, mężowie Ateńscy, iest pożyteczny, ale niesprawiedliwy." Głosuię przeciw proiektowi. Nakazano druk tey mowy. - Pan H u m a n mówił za proiektem prawa. Pan Ri c a r d mówił następnie przeciw proiektowi i zestrzegł sobie, przedstawić późnióy nieiakie odmiany. - Pa nich odezwał eię Minister finansów i wystawiał korzyści tego działania finansowego. W końcu swoióy mowy starał się szczególniej dowieśdź, iż układy z domami wekslowemi i warunki, które tu umówił, były naykorzystnieysze, iakie się w każdym względzie nastręczyły. Minister mówił przeszło godzinę. Posiedzenie zostało zamknięte i dalsza dyskussya do dnia 26. odłożoną. · "'niesione do Izb zniżenie procentów z długu państwa, stało się od nieiakiego czasu niemal wyłącznym przedmiotem rozmów towarzyskich i rozpraw piśmiennych. Z obu stron wyszło mnóetwo pism ulotnych, i dzienniki podawaiąswym czytelnikom wiiąż nowe uwagi i nowe obrachunki za wnioskiem i przeciw niemu świadczące. Młoda Hrabianka R o s t o P cz Y n o w n a, córka sławnego Gubernatora M o s kwy, umarła w I7tym roku życia swego. Doktor Michał Friedlander, znakomity z nauk iako lekarz, równie iak z swojego szlachetnego charakteru, umarł po fcrótkiey chorobie. Generał G u i II e m i n o t , towarzyszony od trzech Adju tan tów, wziął kilka bardzo pięknych, dobranych wazonów z S e v i e i na podarunek dla W. Sułtana. Król Hiszpański dał Generałowi D o n - na d i e u wielką wstęgę orderu Kar o l a I I I . W. Mistrz uniwersytetu wydał do Rektorów akademii pismo okólne, w którćm między iniiemi wyraził: Żalono się nieraz na móy zarząd i na postępowanie Rady Królewskiej, którey przewodniczę} musiałem sięch AhŁozmen pO A<nem aVZ Ato J1l ATSyt 6 - wszystko m, lecz wszystko pozostało spokoy,,« ",. Uczący p.*.,» , wC'ąż w.ern.e swe obowiązki, albow.em dosw.adczen.e nauczyło ich, de ie. z ., niekiedy srodk, nasze gwałtem przywodz.ćmus.emy do skutku, gdy potrzeba, uWo w a. n a n.gdy n'e zapom.namy. Oczeko., z strony WPanow rozsądnego 1 odwainego wsparcia; me masz oporu, któregoby me można pokonać rozumem, stałem post,pow.n.cm Wsp.eran, od rządu, staraiącego s.ę pop.erać, co ... t dobrem, pracuiemy, a.ebyrehg.a.obyczaiei nauki do wyższego Uli kiedy doprowadzić stopn.a świetności, i obudz.ć w duszy młodzieży uczucia, króre ,a d.a dostoynego rodu rzadzców naezych 0zyw.ać pojony. Szczegolmey musicie WPanowie zwracać "a, o uwagę p r z e ł o ż o n yc hkładów wychowa. ua, ż e chociaż p o r a ż k a - nie i sprzęty w n.em sa «h własności" p o - «»« o n. ,» dz.ee, należ, religii, swymfamil.om krolow",Oyczy**,*<, I że prawo udz.elan.a nauk, me poc.aga za sobą prawa uwodzenia młodzieży złemi naukami i złemi przykładami Generał Foy przesłodzony i e8t choroba bywać na pos.edzen.ach Izby. Młody L.szt wy.echał do Londynu, Lis. y z H i s z p a n i i z a p e w n i a , i ź brańcy woienn, powraca" do swey oyczyzny bez doznawania "YT-eyszych uraz, których «c ],k.no. Władze Nawarry wydały w teym.erze odezwę, polecaiac w niey wszystk.m m.eszkancom przy.ain , umiaru wan.e wzg.ędem powraca.acych do kraiu z.omkow. Oddz.ał .encow wo.ennych, który przycagnał do,a .6. do P a m p e 1 u n y, ooanał obozem przed m.astem. Wciąż iednak leszcze uważa" za rzecz potrzebna, kazać e* * C,Cb h)szpacow * .. r =r ., a L . , N ow pożyczka hiszpańska zaymme teraz · <<» · goluiej uwagę pubhcznpsci, nadepierw«ych lapitalistów KtM chwycił się naydziełrueyse eh środków m o l cych i zagoić rany przez nieszczęsna . 3 fc"iowi rewolucy" iróin e uspo oi" st o "t etwa. Do tego należy utworLie ki Z dl UlncHIIIAIII, A t t f f i 3 2 wyposażony, na rzecz którey p r a l n e sanay.epsze i nayobfiteze dochJdy pan s [należą do tego daleko rozciagnioL system nie stałych podatków i inne waine irodH finansowe, ścisła oszczędność, która, zacho wuia, i podobieństwo ułożenia J . " , . darni na warunkach skarbowi korzystnych" , akie sa tego rodzaiu, ie kredyt ust, ić mo ga. - I p r L a H is z a "i i i e e ł e r a ' [p [ F r a n c y i i c a ł ó y E u r o p y , rządy 7 i c h skarby składaia, iak widać, coraz b a r d z o ieden tylko-ogół społeczny. Nasz h a " S i przemysł p i t e m u kraiowi ,,, [ , 1 [:u; przykład, z którego Przystać <de z "V l a skoro iego dobre mienie "a stałych zas dach w sposb trwały b.dzie zapewnL Am kto« to chwila zaiste nie iest daleka

Osobliwsze zdarzenie od dnia is b m iest powszechne, ciekawości przedmioiem"

Pan Forbi

. » .

'"bowiemoświadczeniembe

«. ,iż rz,d go nabawił 6traly 20000 Franków "j Jeżeli tey summy n a s t a n i e w pewnem mieyscu, zniszczy wszystkie obrazy w m u Z urn ieden po drugim. Zrazu P ForbTnna te pogróżkę niezważał, biorąc ia za wymyj waryata. Z powodu iednak odpowiedzLino ści swoiey udzielił «o p i s fi o pilicy K "r," podobne otrzymawszy oświadczenie nie była na nie zważała. U spokoiło to Pana F o r bin, lecz dnia , f przybiegł nagle do niej o urzędnik tegoż muzeum dofoszac mu CS O_ iy j_ J o w a n «u b e n s a .est poszarpane, niewiedzieć przez iakiego złośnika. Zamknięto na tychmiaet wszystkie drzwi, i publiczności tey niegodziwości dotąd nieodkryty . Przez przypadek, powiada Goniec'" którego dokładniey wyłuszczać nie myślimy, o którym zaś nie ieden czytelnik potrafi sobie zdać sprawę, od lat kilku zawsze osobliwsze iakie zdarzenia przypadaią razem z wielkiemi naszemi rozprawami politycznemu Widzieliśmy pikierów i petardy, widzieliśmy tego, co pieniądze oknem wyrzucał, i fałszerzy pieniędzy wtedy zawsze występujących, kiedy władca prawodawcza rozprawiała nad przedmiotami większey wagi. Tak właśnie teraz zjawia się Ów człowiek niedościgły, iądaiący od Dyrektora muzeum 20,000 franków, których nieodtbrawszy, wśród iasnego dnia, a to w dzień taki, w który muzeum dla Publiczności iest zamknięte, psuie malowanie Ru be n sa kwasem, który kolory nieco zmienia. Ttnźe człowiek posuwając daley swą śmiałość, ponawia swe pogróżki i donosi, że wkrótce daleko pięknieyszy zepsuie obraz. Oddaie ktoś list ten; dowiaduią się od niego, że odpis ma być złożony na rogu pewney ulicy; lecz piszący nie iest schwytany . Jakkolwiek zayście to iest osobliwem, nie rozumiemy iednak, ieby wierzyciele rządu mieli nad nietn zapomnieć, iż utracić maią piątą część dochodów przez zniżenie renty. Włoch B r o c h e t t i, -za mordercze nayście greckiego xiedza I z a c b a r a na wieczne wskazany wiezienie w domu roboczym, mając być wyprowadzony z więzienia B i c e t r e na galery, zranił nożem dozorcę. Zatrzymano go więc, aby dla nowey zbrodni stawić go Jią nowo przed sąd. Tymczasem poczet e 30 więźniów galerowych, którzy mieli iśdź z uim razern, chciał się zbuntować, ale wrzawę wnet uśmierzono. Listy z Li wo rn y z dnia l o. Kwietnia zapewniają, że mniemane odszczepienie się Baszy Egipskiego niepotwierd ca się bynayrnniey. Chcą atoli wiedzieć z prwnofcKj, źe M e h m e t Al i bezustannie krząta się koło powiększenia ewey siły zbroyney tak lado«e y, iako i morski -ey, przez co się «o dzień etaie mniey podległym Porcie« Wie on dobrze, że go się boią w C a r o g r o d z i e , i iest gotów odeprzeć zbroyną ręką czerwony sznurek, który mu łeręcą. Podług dzienników angielskich, które rrae nadzwyczayną doszły drogą, rozruchy w Rzeczypospolitey Kolumbiyskićy wybuchłe są tego rodzaiu, ie wódz rojalistowski wystąpił na czele woyska przeciw Ko l i w a ro w i, którego panowanie znieść zamyśla. N adeszłe depesze dodaią, iż rząd w naywyższem zostaie zamieszaniu, a podobno będzie zniewolonym ruzwiązać się. W»pominaią o dwóch niewydrukowanych dotąd dzieła W o l t e r a , które odkryć miano w bibliotece ermitaży w P e t e r s b u r g u , przez Cesarzową K a t a r z y n ę I I. załoźoney. Jedno iest bardzo ostrym kotnmentarzem do "umowy towarzyskiey" (contrat social) J a n a Jakóba Rousseau, który Wolter wła.

sną ręką napisał dla Cesarzowey na brzegu Wydania in 4to; drugiem iest powieść, która się z innemi papierami po P. B e a u m a rchais nabytemi dosłała do Petersburga, N asi xiegarze iuż ogłaszaią druk tych pism, nim leszcze wyszły na świat w P e t e r s - burgu. Znadgranicy Hiszpanskieyd. 22. Kwietnia.

W oddziale przybyłych dnia ID. m. b. do P e r p i g n a n ieńców woiennych hiszpańskich odkryto 40. do 50. Piemontczyków, których do dalszego rozkazu za trzymano, a innych w dalszą drogę do H i s z p a n i i puszczono.

HISZPANIA.

Z Madrytu d. fr. Kwietnia.

W czoray powstał w czterech mieyscach iedney chwili ogień. Woyska franćuzkie eta

Bęły niebawem pod bronią dla zapobieżenia nieładom. Nie wiadomo, czy pożar ten itst dziełem przypadku lub złośliwcy rachuby. Dziennik Madrycki obwieszcza przepisy policyi maiące być zaehowanemi podczas processyi wielkopiątkowćy. Miedzy innemi wyrażono w nich: Nikomu oie wolno należeć do processyt iak tylko w odzieży pokutney i z założonemi na krzyż rękoma (gazeta Berlińska S p en e r a mówi przeciwnie: Nikomu nie wolno znayclować się na tey processyi w postaci pokutuiącego i t. d.) Wykrac"'aiący przeciw temu przepisowi, ieżeli szlachcic, póydzie na 10 dni (podług gazety S p e Dexa na 10 lat) do twierdzy, i prócz tego zapłeci 500 dukatów; ieżeli mieszczanin lub chłop, dostanie too (podług gazety Spenera 200) pałek i póydzie na lat 10 na galery. f OJ dni kilku pochlebia sobie wielu wielkiemi odmianami w Ministeryum; spodziewaią się nawet powrotu <lo niego Xiedza Kanonika S a e z, który to sprawił, iż kapitułaToletańska ofiarowała Królowi w podarunku 7"'0000 Franków (podług gazety Berlińskiey S p e n era ćjoooomniey, bo tylko 7 20,000 Franków.) Wszyscy niemal Biskupi i Arcy - Biskupi, SWlezo mianowani, nie przyięli tych dostojeństw. Jest to iednak tylko zwyczayna ceremonialna skromność, którą także wyżsi urzędnicy cywilni, odebrawszy nominacyą, przestrzegać zwykli. N astępnie wychodzi do nich lezolucya, iż Król nie może przychylić się do ich życzenia. Kozeszła się wieść, iż mianowany Biskupem Tortoay Don Wictor Saez odebrał rozkaz, ażeby się oddalił z T o l e d o , dokąd otrzymawszy odprawę udał się był iafco Kanonik tameczney metropolii. Twierdz ą t ak że, i £ M ar g r a b i a M a t a f lor i d a , i tóry lu dla zdrowia swoiego dotąd bawił, zosta! wezwanym, ażeby stolicę opuścił. Piszą z O v i e d o , lZ nowe urządzenie dis mtficvi rojalistoekiey nie mogło być Przy

wiedzionóm do skutku, kiedy samo przeczytanie onegoż wielkie zrządziło zamieszanie.

Ze wszystkich Posłów zagranicznych sam tylko angielski nie udał się za Królem do Toledo.

List z T o l e d o dnia 13. m. b. donosi o przybyciu Posła Francuzkiego do tego miasta, który przyniósł Hrabiemu B o u r m o n t rozkaz, ażeby zdał dowództwo armii Generałow1 O r d o n n e a u . Tymczasem Hrabia, B o u r m o n t położony iest iak naylepiey u Króla F e r d y n a n d a, który go - iak słychać - mianować będzie Grandem Hiszpańskim i daruie mu Xiestwo A l bufera.

W T o l e d z ie nay większa panowała radość przy wiezdzie Króla Jmci wieczorem dnia a.

Kiedy w M i r a n d z i e w Starcy Kastylii przy wieśdi miano do skutku nu we urządzenie królewskich ochotników, rzucano kamieniami za ludźmi, którzy uchodzą z» przychylnych konstytucyi, tak że się do swyth poroieszkań schraniać musieli. W wielu.mieyscach, zwłaszcza w mnieyszych miasteczkach, korpus ten był dotąd iedyną władzą publiczną, która zdołała nieład powściągać i własność zasłaniać od bezczelney śmiałości złodzieiów. Tern bardziey życzyć potrzeba prędkiego urządzenia. W Wit tory i i Bilb a o ochotnicy wciąż odbywaią służbę.

Podczas pobytu rodziny królewskiey wTole d z i e, wszyscy z przychylności konstytucyi znani mieszkance miasto opuścić musieli. Don W i 1ft o r S a e z będąc, iak wiadomo, Kanonikiem ToJetańekim, zapyuł się, czy mu wolno pozostać w mieyscu; lecx zdaie się, że mu było odmówiono, gdyż bawi teiaz w Madrycie.

Dnia 11. przybyło do M a d r y t u 11 mułów pieniędzmi ładownych; widok ten osobliwsze zrobił wrażeni«. Z Londynu d. 27. Kwietnia.

W sobotę wieczór wyiechałposłannik Królewski A v i s z depeszami do Pana W. A ' C o u r t i Austryacki goniec z depeszami do Wiednia. Zdrowie Hrabiego L i v e r p o o l i Xiążęcia We 11 i ng t o n znacznie się polepszyło za pomocą wód mineralnych. Prawie iuż przed rokiem postawiono tu rusztowanie naokół posąga Królowey A n n y naprzeciw kościoła Ś. Pawła w celu naprawienia nosa Jey Królewskiey Mci. Wszakże rusztowanie znayduie się ieszcze in statu quo i nos takie. Mamy wiadomości od naszóy eskadry przed Algierem do dnia 13. Kwietnia, podług których Dey wciąż się wzbraniał, dozwolić Konsulowi naszemu wywieszenia bandery Wpośród miasta.

Z Wiednia donoszą pod dniem 8- Kwietnia: "Ile słyszemy, nader żwawa toczy się korrespondeneya między Lordem Strangford i Sir H. W elle sley, i ostatni odebrał instrukeye, ażeby się wepoloie z Xieciem M e t t e r n i c h zaiął iednomyślnemi środkami dyplomatycznemi w celu nayprędezego zakończenia teraźoieyszychz Porta układów." Dzierżawa od najmu pomieszkań w Anglii i Wales z 167,839 z których się przeszło 20 funtów płaci, wynosi 7,393,765 , s czego na L o n d y n , W e s t m i n s t e r i Middlesex wypada 78703 domów i summy dzierzawney 4, 7 aa, 8 8 3 Funt. Szter. Wychowanie Xiążąt krwi w Marokko. Syn Cesarza Marokkańskiego zaraz po swem urodzeniu oddawany iest do Maura, maiącego nieiaki maiątek, lecz nie p 0jiadaiącego wysokich dostoyności, który się zaymuie iego iak własnego dziecka wychowaniem. Cesarzewicz nieogląda swego oyca iak dopiero po skończonym istym roku. IV tea czai Maur przyprowadza do dworusyna cecarskiego, którego rada w obecności Cesarza bada z artykułów religiynych boranu, z prawa kraiowego i t. d. Jeżeli Cesarz pochwala wychowanie syna swoiego, wówczas uszczęśliwionym iest Maur, ieźeli nie, natychmiast w sztuki żostaie zrąbanym.

PAŃSTWO OTTOMANSKIE, Z nad granicy Tureckiey d.y. Kwietnia.

Podług wiadomości zMissolongi d. 29.

Marca pomnożyły się znacznie w ostatnich tygodniach uzbroienia woienne Hellenów, a to po nadeyściu z C a r o g r o d u wiadomości, iż Porta z <<iększtmi siłami, niż lat poprzednich, wystąpić chce na teatr woyny. W zamiarze lądowania, zapewne do M o r e i, zbudowali Turcy w C a r o g r o d z i e mnóstwo płaski:li statków przewozowych, którym ciężko iednak będzie wiatr silny wytrzymać. Uzbroienia Porty, połączone z przyobiecaną wyprawą syna Baszy Egipskiego, rokuia, Dywanowi naypochlebnieysze nadzieie podbicia zbuntowanych prowincyi, i iest mniemanie, iż kampania ta w każdym względzie stanowczą będzie. Niektórzy Bojarowie Multańscy uskarżali się na Hospodara S t o u r d z a; lecz Sułtan nie chciał się w rzecz tę mieszać, zostawiając Hospodarowi ukaranie żalących się niesprawiedliwie Bnjarów. Okolicz 1 ść ta dowodzi naywyraźniey panuiącego u raz poiednawczego systematu Porty. Znowu zaczynaią mówić o nastąpić wkrótce mailem ustąpieniu woysk tureckich z M o ł d a wii i Wo ł o s zczyzny.

Rozmaitewiadomości.

Rząd Grecki pisał w pełnych wdzięczności warazach ułożony list do członków towarzystwa Btrnskiego ku wspieraniu Greków idwia Greków, których nieiycsliwy los przymusił był do rzucenia progów oyczyetych. Gazeta kościelna wychodząca w N i e m - c z e c h, donosi o znacznem rozszerzeniu się cbrześciaństwa na wyspach południowych indyiskicb. Król narodu O w y hj e pisał list do Miseyonarzy w bardzo uprzeymych wyrazach, a co iest zadziwiałem, ie to pierwszy raz tameczny Król przysłał list własnoręczny. Inni Missyonarze donoszą o terafnieyszym stanie wyspy U l i k t e a , gdzie cywilizacya nadzwyczajnie wzrasta. Kiźdy tameczny mieszkaniec ogradza swe poła i buduie domy dość porządne, czego doląd nie znano, Iłiią długie tamy ciągnące się do morza, a to dla zabezpieczenia pola, etawiaią mosty, rzucaią się do rzemiosł, sżczególniey do ślosaretwa i stolarstwa. Król tameczny nazywa się Ta na to s. Jest on gorliwym chrześcianinem, skłonił prawie wszystkich swoich poddanych (wyjąwszy sooosób) do przyięcia chrztu Śgo. Zbudowano tanu Łościół bardzo obszerny.

Dobroczynność, Dla pogorzelców w Międzyrzeczu złożono i 36) E. S. 10 śrbrgr. 17) Tw. w O, 5 Tal.

i g ) S» F. w S t. i T a l , 19) B e z i m i e n n y l T a l. Poznań dnia 8. Maja 1824.

EXPEDYCYA GAZET W i l h . D e ker a i S pół ki»

OBWIESZCZENIE.

Uwiadomią się, iź Ur. F r a n c i s z e k O t t' o Berendes, Sędzia Pokoju w Szremie i Ur, Joanna z Zakrzewskich, przez kontrakt przedślubny z dnia g. Lutego r. b. wspólność maiątku i dorobku pomiędzy sobą, wyłączyli. .Poznań dnia I. Kwietnia 1824.

Król Pruski Sad Ziemiański*.

OBWIESZCZENIE, W n y A n t o n i G l i s z c z y ń s ki K o n s y l i a» Woiewódzki z Szymanowie w Powiecie Konińskim, i Wina A n i e l a rozwiedziona M i e l e c k a z Daleszyńskich, kontraktem przedślubnym dnia i Kwietnia r. b. zawartym wspólność maiąuku pomiędzy sobą, wyłączyli, Poznań dnia 19. Kwietnia 1324.

Królewsko - Pruski Sąd Ziemiański»

Szanownym członkom naszey resursy wolnomularskiey donosiemy ninieyszein nayuniźeniey, że we Czwartek dnia 13. Maja 0- godzinie 7. wieczorney bal dla dzieci mieysce mieć? będzie; i począwszy od miesiąca Czerwca r. b., każdego Czwartku o godzinie 6rey (skoro pogoda posłuży) będzie muzyka wogrodzie, Poznań dnia 8, Maia 1824.

Dyrekcya resursy wolnomularskiey. 1

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 3, Maja 1824.

Papiera - Gotowi - mi zną p o po " g7 f pCt.

8 7 ipC1. · 551 » 90 86 Ul, * $7 * 10$ r l

Obligi długu państwa .

Premie obligów długu państwa Obligi bankoweaź do włączni lir. H. . . . . . . Zachodnio- Pruskie listy zasta wne . . , , . . . Zachodnio- Pruskie listy zasta wne niegdyś polskiego u działu ...... Listy zastawne W, Xicstwa Poznańskiego, , , Wschodnio- Pruskie Szląskie ... "

(Dodatek) (Z dnia 8. Maja 1824.)lIł. ......i 1 HHIII i i M ł - C T a)K M - U m , im MMll iiHHM--mBiaRiaaagi5CgiibiiJ-M-->-i III,

OBWIESZCZENIE.

Król. plac na skład drew wraz z budynkami, podwórzem i ogrodem na Grobli ma być całkiem łub cząstkowo w terminie dnia 13. m. b. zrana od iotey do i2tóy godziny nadal w dzierżawę puszczonym naywięcey ofiarutącemu, a to wedle oznaymić się na terminie mających warunków, do czego kwalifikuiący się ochotnicy podiecia dzierżawy ninieyszem są wezwani. Poznań dnia 7. Maja 1824.

Królewsko-Pruska Regencya II.

OBWIESZCZENIE.

N a początku Sierpnia r. b. zaymą na dni 14 kwatery kantonowe: Król. 6ty pułk ułanów pod Lesznem, i dwa bataliony Król. 18, pułku piechoty pod Wschową. N a dostawę żywności na czas ten są potrzebne: d) dla 6tego pułku ułanów: 2150 chlebów 6 funtowych, 56 wencpli owsa, 196 cetnarów siana, 24 kop słomy.

b') dla dwóch batalionów i&. pułku piechoty łącznie sztabu pułkowego: 4650 chlebów 6 funtowych, i I wencpli owsa, 5 cetnarów siana, 36 snopków słomy.

Czyli naturalia dla 6. pułku ułanów w Lesznie, lub winnem sąsiedzkiem reieyscu będą musiały być zebrane, nie można ieszcze oznaczyć; żywność zaś dla 18. pułku piechoty nastąpi w Wschowie. Zdolni stawienia kaucyi, mający ochotę podiecia się tey dostawy, wzywaią się, ażeby offerencye swoie franco, zapieczętowane z napisem "Subrnissya względem dostawy żywności" do dnia 24. m. b. do podpisaney Intendantury przesłali, która nade szle submissye dnia 25 .m, b. odpieczetuie i dalsze W tym względzie loz. porządzenia uczyni«

· nw». - ·

Submissye te powinny czytelnem pismem zawierać .l) Nazwisko i mieysce zamieszkania submittenta, i) Oddział woyska, dla którego dostawę żywności podiąć chce, 3) Ceny zapłaty według pewnych pozycyi, bez odnośnych żądań. N aturalia dostawiać się będą bezpośrednio ivoysku w miarę istotne y potrzeby i wypłata za nie likwidować się będzie na zasadzie wystawionych przez woysko kwitówkonsumcyinych u podpisaney Intendantury, która niezwłocznie as sygnować będzie na Główną kassę RegerfSyiną przy zawarciu kontraktu wymienić się maiącą. Dziesięć dni przed czasem powinny naturalia potrzebne, składaiące się z rnąki źytney i furażów, być w zapasie w przeznaczonych mieyscach, w przepisaney regulaminem dobroci. Jak iuż było naszem życzeniem przy zabezpieczeniu zwyczayney żywności dla 5. korpusu armii na rok 1824. powierzyć dostawę szczególniey rolnikom, tak iest i teraz, wszakże inni liweranci nie mogą od obecney dostawy być wyłączeni. Jako kaucya złoży się lot a część ilości zapłaty przy zawarcia kontraktu, gotowizną lub papierami rządowymi. Do dnia 8- Czerwca r. b. każdego Submittent ta offerencya wiązać go będzie. Poznań dnia 4. Maja 1824.

Król. Intendentura 5go korpusu armii.

OBWIESZCZENIE.

Cztery naetępuiące sklepy handlowe pod wagą tuteyszą położone, które dotąd dzierżawią,: l} Pinkus Misch, a) Brody Wągrowitz, 3.) tenże sam, 4) Loebel Salamon Zalelr wypuszczone być maią na lat trzy i J., to ieet o d S. Michała 1824. aż do ostatniego Grudnia i$% 7> w dzierżawę drogą publicznej licytacyt,

Tym celem wyznaczaią się następuiące termiiia:c) ad i. na dzień 19. Maja r.b., b) ad 2. dito 19. dno dito, c) ad 3. dito 20. dito dito, d) ad 4, dito 21. dito dito, a to przed południem od godziny lotey w Biorze Sekretaryatu władzy;podpisaney, na które ninieyszern maiących chęć podiąć pomienioną dzierżawę ńmieyszem wzywa się. Poznań dnia 29. Kwietnia 1824.

Król. Dyrektorium Policyi i miasta.

O l i W I E s"z C Z E Ń l IIl, Celem wydzierżawienia czyszczenia kloak w tuteyszćm mieście na następne trzy lata, wyznaczony został do licytacyi termin na dzień 15. przyszłego miesiąca przed południem o godzinie gtćy w Sekretaryacie władzy podpjsaney, gdz.e takie warunki każdego czasu przeyrzeć można, na który to termin wzywa się entrepryzę podiąć chcących. Poznań dnia 30. Kwietnia 1824.

Królewsk. Dyrektorium Policyi 1 miasta.

D B W IE SZCZEŃ IE.

N ad pozostałością; posiadacza osiadłości młyńskiey Karola Miiller w Murowaney Goślinie utworzywszy proces spadkowe - likwidacyiny, wzywamy wszystkich, którzy do pozostałości pretensye mieć mniemaią ninieyszern, aby w terminie konnotacyinym, na dzień 17. Lipca r. b. przed Deputowanym Konsyliarzem Sądu Ziemiańskiego Ryli zrana o godzinie 10. w naszym Zamku sądowym wyznaczonym, osobiście lub przez peinomocnikoxv praivnie legitymowanych, na których w braku znajomości, Komrnissarzy sprawiedliwości Hoyera, Maciejowskiego, Mittelstaedta, Przepałkowskiego i Boya im się proponuią, stawili się, pretensye należycie podali i udowodnili. Wierzyciele niestawaiąci bowiem, wszelkie ich prawo pierwszeństwa do massy rościć mogące utracą, i z pretensyami tylko do tego, co się po zaspokoieniu zgłaszaiących się wierzycieli z massy pozostanie, oddaionemi zostaną. Poznań dnia r. Marca 1824.

Król. Pruski S ad Ziemiański.

OBWIESZCZENIE. ] DobraUzarzewo z przyległościami w Departamencie Regencyi tuteyszey w Powiecie

Sredzkim położone, zn6w na 3 lata od Ś. Jana r. b. do S. Jana 1827. publicznie więcey daiące» mu w terminie dnia l. Lipca r, b. o godzinie otey przed deputowanym Konsyliarzem Sądu Ziemiańskiego Briickner wydzierżawione być maią. N a który to termin ochotę dzierżawienia maiących z tem oznajmieniem wzywamy, iż warunki dzierżawy w Registraturze naszey przeyrzane być mogą. Każdy licytant winien złożyć kaucyi 200Tal.

w gotowiźnie, inaczey bowiem do licytacyi przypuszczonym nie będzie. Poznań dnia 3- Kwietnia 1824.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.

OBWIESZCZENIE.

W domu Jamricha pod liczbą 75. w Kurniku różne ruchomości i kdka nowych warsztatów płocienniczych publicznie więcey daiącemu sprzedawać się będą przed Deputowanym Referendaryuszem George w terminie dnia 31. Maja r. b. zrana o godzinie otey; na co ochotę kupna mających wzywamy. Poznań dnia 6. Kwietnia 1824, Królewsko - Pruski Sąd Ziemiański.

OBWIESZCZENIE.

Folwarki do majętności Murowana Goślina w Powiecie Obornickim poloźoney, należące : l) Piła, 2) Przependowo, 3) Bodussowo i Rakownia, 4) Propinacya piwa i wódki w maiętności M. Goślinskiey, na wniosek wierzycieli na trzy po sobie idące lata od S. Jana r. b. do S. Jana 1827 roku, , publicznie więcey daiącemu wydzierżawione bydź maią. Termin licytacyi na Pilę dnia 26. Czerwca r. b., Przependowo dnia 28- Czerwca r. b., Bodussowo i Rakownia dnia 26. Czerwca r. b., propinacya na dzień 28- Czerwca r. b. przed południem o godzinie 9tey, przed Deputowanym Konsyliarzem Sądu Ziemiańskiego B r ii c k n e r w naszey izbie instrukcyiney wyznaczone zostały, i na takowe ochotę dzierżawienia mażących z tem oznajmieniem, darczego dzierżawca ustąpić z dzierżawy musi, gdyby dobra drogą, subhastacyi przedane bydź miały. Inne warunki dzierżawy wuaszey Ilegistraturze przeyrzane bydź mogą. Kaidy Licytant złożyć ma kaucyą Tal. 200» Poznań dnia 7. Kwietnia 1824.

Król. Pruski Sćjd Ziemiański.

Oli W lESZ CZENIE Do wydzierżawienia przez publiczną licyta<qą nieruchomości pod JNrera 1. w Biskupicach pod Powiedziskami polożoney, z iedney chuby roli chełmmskiey miary wraz z domem i zabudowaniem gospodarskiem się składaiącey, sukcessorów Pę dów własney, na trzy po sobie następuiące lata od S, Woyciecha r. b. aż do tego czasu 1827. w\ znaczyliśmy termin na dzień 25. Maja r. b. zrana o godzinie 10. przed Beferendaryuszem Sądu Ziemiańskiego Guderyanem, na który zadzierzawienia ochotę maiacych wzywamy. Kondycye dzierżawy mogą być w naszey Registratuize przeyrzane. Poznań dnia 15. Kwietnia IS24.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.

* O B W I E S ZTC Z E NIE.

Uwiadomią się ninieyszern publiczność, 11 W terminie dnia 11. Maja r. b. zrana o godzinie gtey w naszym lokalu sądowym, przed Assessoren'" Sądu Ziemiańskiego Kapp wystawienie różnych nowych budowli w Kiekrzu Powiecie Poznańskim naymniey Ządaiącernu wentrepryzę puszczone być maią.

Anszlagi i w,arunki w Registraturze naszey przeyrzane być mogą. Poznań dnia 22. Kwietnia ig24.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.

PATENT SIJBtłASTACYINY.

Dobra Chudzice i Pierzchno, w powiecie Sredzkim leżące, a do pozostałości zmarłey Konstancyi U rbanowskie}' należące, które podług taxy sądowóy na 46,923 tal. 15 dgr. 4 fen. otaxowane zostały, na powtórny wniosek sukcessorów dla podziału w drodze dobrowolney subhastacyi publicznie naywięcey daiącemu sprzedane bydź maią. W skutek obwieszczenia z d. 4. Października 1822 ieszcze ieden termin zawity na dzień 26. Czerwca r, bo godzinie 9. zrana przed Sędzią Culemann w izbie sądowey. Wszystkich ochotę kupna maiacych i zdolność posiadaiących, z tern oznayinieniem zapozywamy, że przyderzenie za poprzedniczern potwierdzeniem Interesbentów, nasiąpi, ieżeii prawne przyczyny na przeszkodzie nie będąr" Kto licytować chce, nim do licytacyi przypuszczonym bydź może, kaucyą 1000 tal. Deputowanemu złoiy. Warunki w Registraturze naszey przeyrzane bydź mogą. Beznan dnia 24. Marca 1814.

Krolewsko-PruskiSąd Ziemiański,

ZA POZĘ W EDYKTALNY.

Wszystkich, którzy do kassy drugiego batalionu 19. pułku obrony kraiowey w Zdunach, tudzież trzeciego batalionu tegoż pułku w Krotoszynie z epoki od 1. Stycznia aż do ostatniego Grucftiia 18"'3- U iakieikolwiek pretensye mieć sądzą, wzywa się ninieyszem, aby takowe w terminie dnia 17. Lipca r. b. przed Deputowanym Wielmożnym Sędzia, Roquette wyznaczonym, osobiście lub przez pełnomocnika prawnie dopuszczalnego należycie zameldowali, inaczey bowiem do tych tylko, z któremi kontraktowali, odesłanemi zostaną. Krotoszyn dnia 4. Marca 1824.

Król. Pruski Sad Ziemiański e PATENT SimiiAMACYINY.

Dobra Mączniki, Boczków i Podkoce wraz z pustkowiem Dezertą Rzeką, pod jurysdykcy$ naszą w PowiecieOdalanowskim położone, do J ozefa N asierowskiego naieźące, wraz z przyległościami, które podług taxy sądownie spo« rządzoney na Tał. 72,767. dgr. 16. den. 3. są ocenione, na żądanie wierzycieli z powodu długów, publicznie naywięcey daiącemu sprzedane być maią, którym końcem termina licy? tacyinena dzień 16. Sierpnia 1824., na dzień 15. Listopada 1824., termin zaś peremtoryczny na dzień 15. Lutego i8 2j. zrana o godzinie ctey przed W. Sędzią Kurcewskitn w mieyscu wyznaczone zostały. Zdolność kupienia maiacych, uwiadomiamy o terminach tych z nadmienieniem, ii w ter cernu przybitą zostanie, ieżeli prawne na przeszkodzie nie będą powody. W przeciągu czterech tygodni zostawia się zresztą każdemu wolność doniesienia nam o niedokładnościach, iakieby przy sporządzeniu taxy zayść były mogły. Taxa każdego czasu w Registraturze naszey przeyrzaną być może. Krotoszyn dnia 13 . Kwietnia 182.4» Królewsko - P ruski Sad Ziemiański.

Dzierżawa dóbr.

Do publicznego wydzierżawienia w Powiecie Kościańskim położonych, JVV. Wiktorowi Szołdrskiemu Hrabiemu należących dóbr szlacheckich Siekowa i Ziemna, od S. Jana r. b, począwszy na trzy po sobie następuiące lata, wyznaczyliśmy termin na dzień 26. Maja r. b., zrana o godzinie gtey przed Delegowanym W. Wolff, Sędzią Ziemiańskim w Izbb naszey Instrukcyiney, na który do podięcia dzierżawy ochotę maiących z tem nadmienieniem zapozywamy, iż przysądzenie na rzecz naylepiey podaiącego, po zażądanem przyięciu wierzycieli realnych, nastąpi. Wschowa dnia 4. Marca 1824.

Królewsko- Pruski Sąd Ziemiański.

DONIESIENIE. Prześwietney Puhliczności mam zaszczyt polecić się łaskawym względom rohotami zegarmistrzowskiemi, któremi iey iak nayleptiy dogodzić zawsze nayusilnieyszem hędzie moiem staraniem. Mieszkam na Wrocławskiey ulicy w kamienicy JPana Kruga Nro. 255. Leon Masłowski, syn.

6000 Talarów szuka się, na pierwszą hipotekę kamienicy N ro. 92. w rynku. Kto ie ma do wypożyczenia, raczy się zgłosić u właścicielki tamże.

4«8

Do wynaj ę c ia. Pomieszkanie letnie, z izby i alkierza składaiące się, iest do wypuszczenia od 1. Maja do końca Września r. b* Bliższą wiadomość powziąść można u ogrodnika Fr. Gunther za S. Marcinem. Dwa mało używane alembiki z wężami i przynależy ościami są z wolney ręki do przedania za S. Woyciechem Nro, 33. u Józefa Czarneckiego.

Poznań dnia 7. Maja 1824.

Dominium M o n d s c h u t z, Powiatu Wolawskiego, f mili od Wohlau, ma na przedanie 148 sztuk maciorek na rozpłód, będące po większey części w dobrym wieku. · - Wełna teyże gromady płaconą była roku 1822 po Tal. 134, a r. 1823._ po Tal. 92-Są takźenazbycie 20 sztuk 2, 3 i -letnich baranów z czysto utrzy.

mywanego gniazda Lichnowskiego.

s p r o s t o w a fi i e, W umieSzczone'm w dodatku do przeszłey gazety uwiadomieniu względem otwarcia ogrodu na N owych ogrodaeh, czytać naleiy zamiast: Panien Teresek, - Panien BenedyAtyneh

U rzędownie poświadczone Ceny zboża na Pruska ffilarg 1 wagg w Po nanla. Dnia 3. Maja.

Zł. gr. do Zł. er« Pszenica * * 8 8 9 Zyto . 3 84 4 6 Jęczmień . * 3 3 R , Owies * r . . 2 8 2 12 Taterka » « , 4 4 6 Groch 4 8 4 15 Ziemiaki 1 18 2 Siana cetnar a no fi 2 8 2 14 Słomy, dito dito 1 24 2 Masła garniec · * b' *5 7