GAZETAiel kieso
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1824.05.26 Nr42
Czas czytania: ok. 16 min.Xiestwa
OZNANSKIEGO
Nakładem DrukarniNadworneyW. Dekera i spółki« - Redaktor: AssessorRaabski.
Nro, 42.
W Srodę dnia 26, Maja 1824.
WIADOMOŚCI KRAIOWE.
Z Berlina dnia 20. Maja A Przybyły tu onegday o godzinie 3ciey z południa Rotmistrz i Adjutant skrzydłowy Jego Królewicz. Mości vv. Xiąięcia Następcy Meklenbursko-Szweryńskiego, K a hi d e n, przywiózł N. Królowi nader wesoła nowinę, ii Jey Królewiczoska Mość W. Xieina Następczyni Meklenbursko- Szweryńska, dnia 17. m. b. o godzinie lotey wieczór, szczęśliwie Xięźniczkę porodziła. Jey Królewiczoska Mość, równie iak i nowonarodzona Xięźniczka, znayduią się w naypoźądańszym stanie zdrowia. JO. Xiąźę Hatzfeld, Poseł i pełnomocny Minister dworu naszego przy dworze Austryackim, przyiechał tu z W i e d n i a . Major i Adjutant Massów , wyiechał gońcem do L u d w i g s b u r g a .
N owa gazeta Wrocławska umieściła następujący artykuł:
Kuryer reńska-westfalski zawiera następującyartykuł względem zabiegów 1 rozpusty naszych Akademików. W nowszych czasach wiele i mówiono i pisano względem zabiegów i rozwiązłości naszych studentów? co mogło pociągnąć za sobą niespokoyność i zmartwienie rodziców. Widzieć wszakże zniszczone nadzieie, dla których się tyle czyniło poświęceń, iest to Jos nader przykry, który moi@ naylepiey poiąć i uczuć rodzicielskie serce, Oyczyzna i rząd z ialem patrzeć musi na tyle młodzieży, tak wiele po sobie obiecuiącey, która obok czystych obyczaiów, dała się porwać wirowi ile zrozumianey wolności, fałszywych wyobrażeń i nieroztropnych przedsięwzięć, spuszczając z oka cel swego przeznaczenia, stania się poły te nauką rnbytą. Przyczyn tego smutnego zjawiskaszukar.o «urządzeniach uniwersytetów, iako nieodpowiadaiących potrzebom czasu. Jakkolwiek wcześnit-ysze wychowanie młodzitźy w girnnazyach, ćwiczenia lurnieiowe, rozkrzewiaia.ee ducha politycznego fanatyzmu po uniwersytetach i mieyscach takowym ćwiczeniom przeznaczonych, dzieła bohaterskie, których moc chciano w nich wmówić, i wzbudzone w nich zawcześnie uczucie ich ważności; a zresztą i okoliczności czasowe wicie do eprowadzenia tych zdarzeń przyłożyć się T o - gły; pominiemy ie iednak, zostaiąc przy akademiach, iako głównem źródle szkodliwych zabiegów. Profeseor Joerg w Lipsk u osobne o tern napisał dziełko, i wyborne podał rady, tyczące się urządzenia uniwersytetów, odpowiadającego potrzebie czasu; życząc zaprowadzić ostrzeyszą karność, i ściśleyszy dozór, ażeby przez zawieruchy tegoczeene wyżSze wykształcenie młodzieży nie wyszło całiiem z obrębu uniwersytetów. Życzylibyśmy, aby wszyscy mogący się przyłożyć do poprąwy akademii i szkół niższych, wspomnione pismo z interesem czytali. To iednakże osobliwościąbyćsięzdaie, że przy tylu krzykach iskargach na zepsucie studentów, iednak tyle dobrego i wybornego wyszło z uniwersytetów z korzyścią dla religii, kościoła i ludzkości, Czyżby to Ów szum młodocianego ognia nie miał mieć szkodliwego wpływu na wykształcenie męskiego charakteru, ale owszem przykładał się do ustalenia i ugruntowania tern pewnieyezegostósunkówobywatelskich? J akłoi wiek bądź, sposób ten pierwiastkowego wychowania niebezpiecznym ieet iuż dla tego eamego, że wielu zepsuł i zgubił. Czyli iednak dawne owo przysłowie za prawdziwe moinaby uważać, że im większy renomista, tern spokoynieyszy filister. J a znałem nie iednego bohatera akademickiego, co iak Król świata imponował w kanonach, siał trwogękoło siebie, a potem navspokoynieyszym był obywatelem, nayuniżeńszyrn S } u " ą li a y p o kornieyezym Supplikanten! w ,rzedpokoiu Magnatów, cierpliwie znosząc wszelki ciężar podległości, nawet i fartuszkowey Śmiać mi się chce, gdy "obie przypomnę' iakem raz w podróży odwiedził mego przjia'titia w malem miasteczku i temi go wyrazami przywitał"J esteśmy K »Olami Świata, my dai* my prawa « i tę na to odebrał odpowiedź: "Day W Pan ternupokóy; żyięia teraz okruchami k.órenie gdyś spadały ze stołu preepychem zastawionego w moiey szumney i niepomiarkowaney imagioacyi. "
Dziwnem i tosiębyćzdaie, źeiuźza czasów M e 1 a n eh to n a aż do tego'wieku ciągle ieremiady rozwodzą się na akademickie niedorzeczności, a iednak w biegu ziemi i ludzi na nióy niezswey kolei nie wy szło; leczowszem uniwersytety do poprawy ludzkości i iey postępów w dobrem ciągle się przykładają Kióżby był w stanie od początku i 8 g o wieku aż dotąd wyliczyć imiona mężów, co sie poźytecznością wsławili, oddaiąc nabyte w akademii umiejętności na korzyść religii, obyczaynośAioyczyzny? Aiednak uskarżałsięów" pilny Kompilator historyi J a n A d a m B e rnh a r d wswoiey historyi uczonych wroku i 7 i 8 " na upadek akademii pod względem ich poźyteczności i na zepsucie uczniów. Ale posłu. chaymy go. samego, dla poięcia tern łatwiey mądrości S a 10m o n a, że pod słońcem nic nie ma nowego; a co iesi, to było i dawniey"Kiedy młodzież przeszła iuź kbssy szkół niższych, to się zaczyna nazywać Studiosi to ieet ludzie, którzy rozumieją, że iuź przy' s z l i d o próżniactwa i innych wolności rodzą iów. Ta u b m a na pytał raz ieden zmłodych stołowników, co to za zwierz student- od powiedział: że to iest zwierz dwunogi \ozu" mem obdarzony, który nie chce przymusu ale tylko zachęty i namowy. S c h u p p i u ś w przedmowie o lobieniu kalendmów wbtórey nadaremną syna nfcuie robotę, inną wet H o b b e s obawiać SIę miał dzieci swoja daied.finicyą studenta, ie to iest zwierz albo na akademią posyłać. Chwała Bogu» moia »>c nie robiąc" albo nie to, co pOWInIen, śmiało powiedzieć, i e, ież di od czasu M eAle nie kończy się tu na próżniactwie, bo lanchtona aź do Bernharda stan akadez n. c nie roblelIIa powsta.e robienie tego, mii ówczesnych sprawiedliwie iest opisany czego e., me powinno. Arystokratyczny ten wytarty obraz wygląda iak karykatura szpe»ąd nauczyciel, zmienili "a demokratyczny; tna obok naszych teraźniejszych uniwersyte· wolność liczą do sztuk wyzwolonych, po- tów. Jednakie znośoieyszemi byłyby te kadług zdania d o A p n e g o oyca A b r a a m a rykatury od naszych przyiemnieyszych obraOdb Klary wdzule które nazwał: "Judasz zów, Jeżeliby to "a przyszłość miały na, Areyło.r. Ta wo nosc rożnem. ł i e obwie- trwogi nabawiać. Pomimo skarg bezustanszcza sposobami. Jeden popiianu udai * bo- nych na upadek akademii od ,620 do ixgo h a l e»; drug, chce byc w rozpuście strzelcem wieku, Jednakie one przez wykształcona na p arfo r c e; me pr.e.ta.ąe na lem, ie łowi swoiem łonie młodzież, przyłożyły sie do zw.erzynę po wsiach, uczy nawet professor- ugruntowania królestwa prawdy, mądrości, sk,e eork, nucić: "Ach tuż po mym wianku.« obyczajności; do utrzymania religii wswoiey Zony też prof. ssor.kie nie wszys.kie są tak świetności, bezpieczeństwa tronów i dobra poczciwe, ,ak W e s e n b e k a żona, aby ludzkości. Na pniu, który pokazywał zaraostrzegały mężów o niebezpieczeństwie iele- źliwe wyrostki, które iednak same przez sio mego lauru; bo gdy ,ey małżonek za zimnym odpadły, urodził się naywybornie«., owoc! e.ę pokazywał, pubiąc w nocy do drzwi po- którego moc ieszcze nas , e r a r iywi i krzeoi KOlII wołała: si non tu alius; na co od- Bieg rzeczy wszystkich, z woli Opatrznoś i bterałaecho: ego, non alius.- To znowu dążący do lepszości, nie mógł być wstrzymm rąbanie, tlticzeme za bohaterską uwaiaią many; bo i s.mezatan musi wszechmocnemu pracę; a tak niewinne okna nie raz od za- bóstwu do osiągnienia zamiarów słuivć. Zser" gniewanego Marsa ginąc muszą. Na to t y- decznym lałem musiemy patrzeć na to iak r.nst*o me mało stare ma.rony poakade- niektórzy pełni nadziei młodzieńcy chociaż mlac łez porozlewały Niektórzy nle- umieli się wstrzymać od haniebnych «mj 0przetaiąc na lednym wydziale, we wszy- wych słabości, dali się iednak poLźyć w ma Stkich tych trzech daią ", doktoryzować. - rżenia polityczne, które ich wprfwTb ITM* Skarga, którą M e l a n c h t o n toczył przeciw szczęście; z drugiey iednak e I r o n y c i L V nas akademiom, leszcze do dziś dnia nie ucichła: nadzieia, że większa ich część dawszy sie uiać "Czernie proszę są akademie, leżeli "ie ste- chwilowym ponętom, uratowała przecie swe bernwazelbchwystępkow? Młodzież, nay- umysłowe życie, umysł.. c h o . l e n i . . « A ddikatn.eyszacząstka chrzescańskiego ludu, żony. Litować si, trzeba nad owemi o ginie odAzbyfku, przepychu 1 niewstrzemię- kanemi i zaślepionemi, ale za nadto wiele
A r \ ' i i - m2 2 · Ale dzięk, Bogu, ie przecie za naszych Czasów zepsuoeobyczaiow na uniwersytetach me doszło tey straszne, m.ary, którą za czaeowAdamaBernharda rokowano, prze,muiąc strachem każdego troskliwego o przy«ł o s c, taka ztąd m u ł a wymknąć, tak, 11 D ah Y i m y ,m prz>,znawaJi «szczytu, gdybyśmy ich wpływ uważali za ważny a krzewicie ich niedorzecznych m a x y m ra podobne do wykonania. Chociażby nawet w zaeorzalev rozpuście swoiey przedsiębrali kroki istotnie przeciwne ustawom kraiowym, w prus im kraiu wszystkie «e zagorzałe dąieaia tó. «0« Królem Pruskim, który powszechnie szanowany, swoią oycoweką miłością, mądrćm prawodawstwem, bezstronnoą sprawiedliwością i niezaprzeczoną chęcią uszczęśliwienia swoich ludów, wszystkich sobie pozyskał serce, iadnyrn podobnym zabiegom nie mogluby się udać, rewolucyą «prowadzić. Kto Ca* panuie,- mówi van der Velde, iak F r y d e ryk W i e l ki, t e n, równie iak o n, paouie naylepiey wolno. Wszystkie zamachy, gdyby w eamey rzeczy iakie były, uwa Ż3rny za zjawiska nadpowtetrzr.e, które wydiią znikome wapory, i nikną za pokazaniem się słońca. Gdyby zapalone głowy marzyły sobie zamiary grożące państwu, i usiłowały takowe wykonać, znalazłby i nasz kray Dalikarlczykćw, iak uh znalazł Gustaw I i i Szwedzki w roku ł7 88« którzy monarchicfnego rządu krwią i życiem bronić są gotowi; bo się zasada monarchiczna uszcaęśliwiaiącą okazała przez osobiste cnoty rządzącego Monarchy i całey króJewekićy familii.
WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.
AUSTRYA.
Z Wiednia dnia 13. Maja.
Przez nadzwyczayną sposobność nadeszła z Garogrodu wiadomość, iż dnia 87. Kwietnia odbyła sie. między Angielskim Posłem a Reis-Effendini narada, na którey stanęła uchwała względem ostatecznego wyprowadzenia woysk tureckich z W o ł o - szczyzny i Mołdawii, co iak nayprędzćy ma przyiść do skutku. Tegoż dnia nastąpiła zobopólna raiyiikacya traktatu przyjaźni i handlowego między Królem Sardyńskim a Porta, zabezpieczaiącego poddanym Sardyńskim woina, żeglugę na czamem morzu. N astępnie Poseł Angulsli przedstawił Ministrom tureckim Sprawującego interessa dworu Sardynekiegoc z E -€ H Y. Z Pragi dnia /y. Maja.
Onegday przybyli tuNN. Cesarstwo w dobrem zdrowiu. Dnia poprzedniego przybył tu J. K. M. Xiąźq Salerno Z małżonką, Arcy-Xię£ną Klementyną, równie iak w kilka godzin po przybyciu N N. Cesarstwa Xiążę Frede ryk August Saski z małżonką, Arcy-Xiężną Karoliną. Wczomy koło południa przybył tu Arcy-Xiaze F e r d y n a n d, Następca tronu. Wczoray z południa były wigilie w metropolitalnym kościele, a dziś przed południem exekwie so-' lenne za duszę ś. p. Cesarzowey L u d w i ki, w obecności dworu. Na wieczór mieli być NN. Cesarstwo na moście przy statui S. Jana N epomucena, lecz powstała raptownie burza przeszkodziła temu.
WŁOCHY.
Dnia 7. Maja.
Dnia 1. Maja Krółewicz Następca tronu Bawarskiego i Margrabia Badeński wyiecb.au z Rzymu do Niemiec. Oyciec S. odbył dnia 3. m. b. w pałacu kwirynalskim tayny Konsystorz, na którym, między innemi, mianował Kardynałami Prałatów: Giambattista Bussi, Audytora Generalnego i Arcy- Biskupa B e n e - wentu (urodź. 1755.) i Bonawenturę G a z z o l a, z zakonu S. Franciszka i Biskupa Montefiascone (urodź. 1744.)
F R A N C Y A.
Z Paryża dnia ij. Maja.
Izbie Parów przedstawił Minister woyny na posiedzeniu dnia 10. przyięte od Izby Deputowanych prawo względem peosyi woyakowycu. Sekt prawa względem rozmaitych odmian w prawie kryminainera i przyjęła go znaczna, głosów większością. Zaczęto roztrząsać proiekt prawa względem zaciągu woyeka. Przeciw proiektowi mówił Marszałek Margrabia Gouvion- Saint- Cyr, «proiełiemHrabia C ur. a l a «ad proiektem Margrabia d'Equivilli.
Izba Deputowanych dnia logo M aj a. PHaea odcaytaWiat Pana K ó c h l i n, w którym tenże donos" ,i wysiedziawszy więżą zachorował i dla tego przybyć ieszcze nie może. - Rozprawy tego posiedzenia, na którem roztrząsano między innemi przedstawionę odmiany opłat stępiowych i wpisowego, nie mogą tak dalece zaiąć uwagi cudzoziemców . Unia i.. między inne mi rozpraw.ano takie nad rozmaitemi dodatkami i poprawkam, nowego prawa stępiowego .
", T , .
W Izb.e Deputowanych roztrząsano dnia I S. proiekt prawa, według którego rząd wymaga przedłużenia monopoliurn tabaki -aż do roku 18 36. Kommissya oświadcz, się *a przedłużeniem tylko do roku 1831. Przeciw prawumo..I naprzód Renuard de EusBieres, Deputowany od dolnego Renu.
Mo. Panowie! rzekł mowc, Deputowani Alzaccy me przestał, od przywrócenia prawego tronu mówic w tey sali przeciw monopohum tabaki, które uważać muszą z, targame się na prawo własność. Żądamy skutku »lądowego artykułu karty, stanowiącego, ażeby własność była ezanowaną , potrzebne Ciężary na wsparcie rządu równo na wszystkich obywateli rozkładanej żądamy ścisłego wypełmenia tych praw niezaprzeczonych. « W takimźe duchu mowil. leezcze inni Deputowan. dolnego R e n u. - N a posiedzeniu Izby Deputowanych do.a , 3. zoaydował się także Pan B. CoDitaatf raport względemiego obieralności zdany będzie w sobotę Na przód rozprawiano względem podatku od wódki; Pzezee proponował , odłożyć dalszą d)Skuesyą w tey materyi, i wezwał mówfów którzy się za i pr z* ci w prawu wzeledem monopoliurn tabaki zapisali, aby zabierali głosy. Pan H t i m a n n mówił naprzód przeciw prawu; druk iego mowy iednomyŚlnie uchwalono. Minister finansów odpow.edział mu nieprzygotowany. Pan Bj. ster-ec*h e mówił takie brAcfw prawu i uchwalono druHego mowy. Odłożono dal' sza dyskussyą w tey mattryi 1 zamknięto po siedzenie o godzinie 5tey.
Przedwczora zdała Kommissya raport w z e ' C d f c m P ana B. C O n a t a n t; iakiey ! rfe ś 4> me wiadomo ieszcze.
Dbiennik Ro%praw taksie wyraża w przed miocie wjroku pow.zechoey amneatyi w H i" s z p a n u ; "Dzieło naszego czcigodnego i
mądrego Monarchy dokonane; Xiąźę Ang o u l e r n e odbiera jedyna zapłatę iakiev żądał za swoie chlubne czyny, siłowania i niebezpieczeństwa - powszechna amnestva co tylko w H is z p a n ii ogłoszona. WSZy scy poddani Jego Królewskie, Katolickiej Mci, nie obięci w wyjątkach wyroku odzv skuią wolność, rozwieraią się więzienia, a o" wa półroczna woyna, która była dostateczna do zniweczenia groiącey rewolucyi, nad ten ieszcze kres rozciąga wpływ awóy wielkomv ślny. Dostoyni Sprzymierzeńcy naszej Mo" narchy żądali iednozgodnie wyroku amne.tvf Lecz kto zna trudności wszelkiego rodzaiu' które™! się Ministrowie F e r d y n a n d a WI dzieli otoczeni, ten się dziwować nie bidzie" iż akt ten, tak bardzo równie polityce iak la' godności odpowiadający, nie prędzey zostat ogłoszonym. Zdaie się, ii Rząd Hiszpański życzył, ażeby woyska na.ze dłuzey iak do dnia t. Lipca (termin powrotu) w Hiszpanii pozoatały, i ie Pose! Francuzki, KORY. Król Chrześciańeki skłoniłby się daleko prędzey ku życzeniom rządu Hiszpańskiego, gdyby akt, maiący poiednać dzieci iedney rudzin y, usunął nieepokoyność i ustalił przyszłość zacnego i uległego ludu. Przed przedsięwzięciem naszem w Hiszpanii możnabyło Z róźnemi w tey mierze dać się słyszeć zdaniami, lecz sposó b, w iakim przedsięwzięcie to zostało wykonane<<!, ukończonern i uwieńczonera, nieśmiertelną F r a n c y i przynosi sławę." Goniec francuski stara się zręcznie, w rozpoczęiey przeuw niemu sprawie z powodu iego dążności, pożyć »ezyetkicb nieprzyiaciół iezuityzmu, zadaiąc sobie pracę w dowodzeni u iak wiele zależeć musi Jezuitom na u , tłumieniu tego dziennika. W udzielanym dnia i 3. m. b. niby to do Redaktora pisanym liście wyrażono między innern!: "Artykuły, któreś VV Pan od nttiakiego czasu umieszczał o Jezuitach i ich moralności, są jednym z nayfiięknieyszych hołdów, jakie złożyć możesz Sądowi, przed którym wkrótce stać będziesz 1 albowiem, nie wątpiy W Pan, ii ci dobrzy oycowie dokładać będą wszelkiego starania u Magistratur, aby wyiednać utiumienie lub przynaymniey zawieszenie pisma, które ich lak mało ochraniało." Dziennik Rozpraw zapewniał dnia 1 2.m.
b. iż F r a n c y a życzy sobie żyć w pokoiu ze wszystkiemi ludami "stałego lądu," a nazajutrz prostuiąc ten wyraz oświadcza, ii F r s n c y a chce żyć w pokoiu z ludami "całego świata." Odebraliśmy z A m s t e r d a m u wiadomosc, ii algierskie okręty woienne spuściły w porcie swe maszty i tak się daleko wstecz cofnęły, ie ich anglicy zagrabić nie mogą. W S t. D o m i n g o odkryto wielki spisek; Stronnictwo hiszpańskie chciało się ogłosić niepodległem; Prezydent kazał czterech naczelników spisku rozstrzelać.
)0
Kongres Mexykanskt ogłosił nową fconstytucyą dnia 31. Stycznia; napisana iest zupełnie na wzór konstytucyi Stanów Zjednoczonych.
HISZPANIA.
Z Madrytu d. 6. Mn ja.
Wyszło nareszcie prawo srnnestyi, atoli nie bez wyiąików. Nie otrzymują przebaczenia: 1) naczelnicy powstania woyskowego na wyspie J L e o n; a) członkowie Kortezow, którzy w S e v i i l i ogłosili Króla za pozbawjontgo korony; 3) r>st«etniey powstań woyskowych w rozmaitych prowincyach Królestwa, w M a d r y c i e i t. d.; 4) mordercy xicdza V i n u e s a , Sędziowie Generała El i o 1 sprawcy mordów w więzieniach w G r a n a d a . Wyrok kończy następną przemową Króla do L u d u: "Hiszpanie, oaśladuycie przykład waszego Króla, przebaczającego niewdzięczność i urazy, z wyłączeniem tych tylko, których ukaronia publiczne dobro i bezpieczeństwa państwa wymaga. Pokonaliście rewolucyą i bezrząd rewolucyjny, ale wam pozostaie do zwyciężenia nie mnieysze złe. którćm iest niezgoda. Poświęćcie wasze osobiste urazy powszechnemu pokerowi i poiednaniu. Pomniycie, lenie« zgody i woyny domowe naypotęźnieysza państwa gubiły. Bezspokoyności i zupełnego poddania się prawom rząd się ustalić nie może. Niepodobna inaczey, przywrócić za. ufanie, tę matkę przemysłu i bogactwa, podporę kredytu i źródeł pomocniczych kraiu. Bez tego zaufania kapitały i ręce wasze służyłyby tylko do panoszenia obcych kraiów, a ziemia, którą cnoty przodków zamieniły w klassyczną ziemię sławy i prawności, leżałaby odłogiem i pustkami. Oby zupełne przywrócenie porządku na półwyspie było przepowiednią zupełnego poiednania między wami a waszymi inaczey myślącymi braćmi W Ameryce! Potomkowie wielkich mę 2ów, CO nasze świetne państwo założyli i po- tykułu i 3 g o nie wolno celnikom wię szy ., i ,m.e hiszpańskie we wszystkich na granicy żołnierzy francuzkich okolicach świata wsławili, nie zostawiaycie woyska francuzkiego należących. wspuściźuie dzieciom waszym rozszarpaney oyczyzny i spodlonego imienia. Uźyiciewrodzoney wam siły na wydobycie H i s z p a n i i z upośledzenia, w które ią nieszczęśliwe wypadki pogrążyły. Sprężystość rządu zachowa was w przyszłości od zaburzeń i wstrzą. Śuitń rewolucyinych, a miecz sprawiedliwości dosiągnie niezawodnie tych, coby się poważali chcieć wznowić pomiędzy nami przeszłe zamieszania. Znękaycie o h) d n e n a - miętności i odpychaycie od siebie wiarołomne "d y tych, co was chcą zwaśnić, aby was zgubić, iusiłuią, wstrzymać was od podania pomocney dłoni braciom waszym w Arneryc e, którzy są podobnie, iak wy byliście, ofiarami bezrządu rewolucyjnego i dumy niedoświadczonych i źle myślących demagogów. Jeżeli z niedościgłych wyroków Boskich pierwsze lata panowania waszego Kipla goryczą zaprawione były, złączcie się teraz z nim dla zgotowania mu szczęśliwszych la t, które mu ieszcze żyć pozostaie, ażeby ie poświęcić mógł kunsztom pokoiu, i odzyskać H is z p a n u dawną iey sławę, koronie szacunek i blask, religii słodkie panowanie, a znękanym i strudzonym ludom spokoyność i dostatek, których przez swą znakomitą poczciwość iheroiczBą wytrwałość tak bardzo są godnemi. A r a n h u e z dnia ,. M aj. «8, 4 . - Podług listówz Wal e n c y i wciąż tam trwa.ą z amie sz ania, aresztowania, z wielką niecierpliwością wyglądaią woyska francuzkiego maiącego składać załogę. Gaceta z dn.a 4. m b . umieściła kilka, rty.
kulów zawartey między H i s z p a n i ą a Prancyą konwency, względem pobytu zay.
muiącego woyska francuzkiego . W artykule litym warowano wolne wprowadzanie do H i s z p a n i i odzieży, żywności 1 innych p 0trzeb dla woyska francuzkiego. Podług arrewidować i oeób do
D l a zapobieżenia wprowadzaniu złych K6'AeK» wyrok z dnia 11. Kwietnia następu'A Ce z a w i e r a przepisy: Przychodzące pod ad r e A s e r n hiszpańskich księgarzy lub kupców p a k l z /( IIl,* hazuJ maią być na granicy spisyw a o e , Każda w spisie iako zakazana umieSZCZOI a lub. ,.. d l ' leszcze wyraznie nIe ozwo one * ?' A K 3' b S d z, e <<»trzymana. Pozwoleniedop! e r o pO piZeyrzeniu przez radę nadesłanego e x e II]l P I a r 2 a > udzielonem być może. Jeżeli w łaś c l c i e l w przeciągu roku zaniedba wyrobić s o b , e t o Ź pozwolenie, traci książki. Zakazane d z i e ł a wydawane będą Biskupowi dyecez a l n fm u S «nalazhzy ie u kogo, któryby ie P o t a i e m n ,e chciał przemycać, będą konfiskci wa o e» a przestępca zapłaci 500 dukatów kary * a za POwtórnym razem ieszcze osirzey8ra; P ° n i e s i e ŁafC_ Zakaz rozciąga się aż do pOleelYIIe*yeII kart i nawet do okładek dzieł, t o a a m o do rycin, malowań i t. d. Osoby pry"a£r'e obowiązane są, książki zakazane, Łlo re w domu maią, wydać Biskupowi, p o d Kar % p r e z e s rady Kaatyliyskiey, Dyrektorowie Kancellaryi i Biskupi mogą kazać pod ł u S u P o d ° b a n i a przeglądać publiczne biblio, e ki, s kła d y książek.
Diario z dnia aa. Kwietnia zawiera wielki spis Oficerów, przyiętych do woyska K r Ó . lewskich chotników i od Króla po wierdzonych; wszyscy niemal służyli w w o v s k u wiary. y p ó {k Hiszpański, który stał na załodze w A. c a z a r de S a n - J u a n, przeni o został do I n f a m e s (M. n e b . ) T e J przyczyny - iak się domyślaią - c z ę s t Y c h kłótni między tym półkiem a Królew Li ochotnikami. «vroiewseimi Ku p iec ieden Barceloński , ie iak« z 3 tO Oficer milicyi dowodził oddziałem, k\óryproO został na & lat na galery skazany. Dziennik Aguila Mexicana (Orzeł Mexykański) zawiera co naetępuie: "Przyszedł czas, gdzie obowiązkiem Ust naszym, odezwać się do ziomków naszych, czy oni są federaliści, centraliści, iturbrdyści lub liberaliści. Nigdy iedność i siła nie były nam potrzebnieysze do utrzymania naszey niepodległości, iak teraz właśnie. Mamy przyczynę wierzyć, iż rozsiane wieści są prawdziwe i pytamy was, Mexykanie, co myślicie? Chcecieź uledz iak liberaliści w H i s z p a n i i i Ha wa n n i e ? Chcecieź utracić waszą nie. podległość? Zaiste nie? lecz wiedzcie, de ieźeli póydziecie za przykładem H i s z p an i i i wyspy K u b y, ieźeli się namiętnościami powodować będziecie, ieźeli nie bętizrecie ufać Generałom, nie będziecie słuchać zwierzchności, ieźeli kaida prowincya lub każda poiedyńcza oeaba będzie chciała grać rolę Monarchy, ieźeli nie przestaniemy dzielić się na serwilistów i liberalistów , ówczas niechybnie nieprzyiaciele nasi zwycięstwo odniosą t
A H' & Ł I A.
Z Londynu d. in Maja.
Onegday odbyła się w urzędzie spraw zagranicznych rada Ministrów, która dwie godziny trwała* Fregatta la TerreHr odpłynęła dnia 7.
m. b. z nowe mi depeszami do Admirała N e a l e . Nie chcą uderzyć siłą na to gniazdo rozboyników morskich, lecz rozpocząć nowe układy. Po dwumiesięcznym rozeymie rozpoczęto znowu strzelanie między YV eJ a- Cruz i zamkiem S t. J u a n d e U 11 o a . Podługgazet 2 D e m e r a ry do dnia 11.
Marca} ludność niewolników w połączonych
4!
osadach Demerary i Essequibo wynosiła 4 08 8 » p'« inęekióy i 33535 źeńekiey* W ostatnich trzech lalach umarło 7 146. a u> rodziło się tylko 4183.
PAŃSTWO* OTTOMANSKIE.
Znadgranicy Tureckiej d. 4. Maja * K a i r o ponieść miało wielką klęskę przez wybuchoienie ognia w magazynie prochów Baszy M e h r a e ta Al y, przezco wielka część iego zapasów amunicyi i broni wyleciała na powietrze i iakie 4000 ludzi utracić miało życie. Między tymi zoaydować się miało wielu Oficerów Europeyskich, którzy kierowali robotami w arsenał«, i sławny Aly Bey, Seliktar Wice- Króla.
Ocrzymano w Carogrodzie odezwę Senatu Greckiego do narodu, w kiórey opisane iest dokładnie obecne położenie F e l apo n n e a u i będące na zawołaniu siły zbroyne . Jest 1 zgooa ludzi zdatnych do boiu, a z tych 400CO w pogotowiu do ruszenia przeciw nieprzyjacielowi. Potem wyrażono wiiy odezwie, iż iedność ucierpiała wprawdzie prztz znanych fakcyonistów, że iednak nareszcie dobra sprawa tryumfować będzie it. d» Naybardziey uderza mieyece, gdzie iest mowa o zbrodniach Kolo K o t ro niego, iego stronników i zołdactwa, których piętnuie nazwiskiem rabusiów, ale też z drugióy strony zwraca uwagę na robaka toczącego państwo tureckie - gotuiących zgubę janczarów, których krnąbrność z dnia na dzień się wzmaga. Ta czwarta wyprawa, itźliby się nieszczęśliwie skończyła, zagroziłaby istnienie państwa ottomańskiego. Powszechne powstanie bezśrednim byłoby skutkiem. Mianowanie Baszy Egipskiego wodzem naczelnym okazuie naywyraźniey wielkość niebezpieczeństwa. Nigdy ieszcze Sułtan nie zlał takiey władzy na poddanego.
(Dwa Dodatki?)
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1824.05.26 Nr42 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.