GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1824.06.12 Nr47

Wieł kieso

Xiestwa

OSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadworney W. D e ker a i sp Ółki. - Redaktor: AssessorRaabski.

Nro, 47*

W Sobotę dnia 12. Czerwca 1824.

i a lezący c nia. Berlin dnia 3, Czerwca 1824. Dyrektoryum (i'odp.)

WIADOMOŚCI KRAIOWE.

Z Poznania dnia u. Czerwca.

Dzisiay wieczór będziemy znowu mieli znakomite szczęście, <<idzieć przybywaiąctgo wpośród nas powszechnie uwielbianego Dziedzica ironu Pruskiego. Onegday powrócił tu z P e t e r s b u r g a JO. X>ąię Namiestnik }. K. Mt i w W. XicStwie Poznańskiem, w towarzystwie do»to'yr*ego Brata Swoiego J O. Xi "'cia L u d w i k » Radziwiłła.

Głównego Reichert.

Banku.

Witt.

Z Berlina dnia $. Czerwca.

Jego Któlewiczoska Mość Xiąję. A u g u s t Pruski wyitthał do Rheinsberga.

J O. Xiąźc A n h a l t - C 6 t h e n - P l e s s przebył tu z C 6 t h e n, a Cesarsko - Rossyiski Generał - Major Gorgeiy z Pelersburga. · q Ces. Roseyiski W. Szambflan, Xiąźc B eri s J u e s u p o w , wytechał do D e s s a u y j Ces. Rossyiski tayny Radzca O u b r i l, nadzwycaayny Poseł i pełnomocny Minister przy dworze Hiszpańskim, 2 orszakiem, do Ma dryt u, a Ces. Austryacki goniec gabinetowy tów poleczonego Królestwa wprowadzane brf Gamerra, do Frankfortu nad Menem, mogą. - An. IV. Wszelkie artykuł to« wary i przedmioty handlów« ktorvch» nJT Między N. Króle» Pruskim a N. Królem wadzanie do portów iednego lub d połączonego KroUetw. W. Brytanii i Ir- Państwa ust dozwolonem, Jednakowym"'? la o d y i, zawartym został następu.ący traknt legać tnaia. daninom, · bee roznicv f! handlowy: Artykuł I Od i po dniu ,. Maja takowe na okrętach drugiego pańska IJhZ roku tego, wbieg.iące do portów połączone- kraiowych wprowadzane były'k * goKrókStwa W, Brytanii i Irlandyi i wszelkim prawnie z obustronny'" ponów"« 2 nich *)ble&»IJ;ce okręty Pru.kie, podobnież prowadzanym artykułom towaru i J' wKeg.ią» <b por.ow Pruskich i z tychże wy. mictum handlu, przy«naw'ne fe*ć J " l t b.ega«%ce okręty Angftlakfe, żadnym innym wne nagrody, bonifikacye ceł i kewsid L,! * lub wyi.zym nie mają podlegać opłatom lub żeby one na okrętach drugiego państwa L ciężarom, »kogokolwiek te rodzaiu bydźby na kratowych wyprowadza, e b\ć mopb mogły, i.Kylkoi..«, i.ki.wpore.a, lub Art. V. Przy"'uoowa. '" wprowadzony'" W przyszłoś« mogłyby być włożone na okrę- do iednego państwa płodów ziemi lub prze ty narodowe we względzie zawiia, ia ich do myslu drugiego państwa, na narodowos'c o-" o bunronny. h portów lub w, p ł y w a n " ich krętu, na ktor, m przedmioty te zostały wpro ztychże. Ar, I. Wszelkie płody zie",i wadzone, żaden wzg,ą d niecna b r n Z m .przemyału wszystkich, pod berłem wysokich i z takiego powodu ani bezpośrednio ani kontraktu"'cych mocarstw zoetai"'cych kraiow, pośrednio, ani przez rząd Jednego lub które obecnie lub w przyszłości, na okrętach drugiego państwa ani r,TM«., r. 1k j ai o wy c h, d o P ru s ki c h rów n i e iak ]I, z I i \ o r u '" e T '" a , *»» < '" } H g.elsk.ch'portów wprowadzać lub z portów niem, towarzystwa, korporacye lub »e n. Obu p.natw wyprowadza iest lub będzie do- tów, i.dna'nie ma być dozwolona korzvTc zwolonem, będą, rnogły także w równym ile że prawdziwym i wyraźnym dostoynych Sposobie na okrętach drugiego państwa, do koplraiiuiących mocarstw iest zamiarem owych portów być wprowadzane lub z onych ażeby w tyrn względzie wole różnicy nieb*»«' wyprowadzane. Art. I I I . Wszelkie - A r t .' V I . Nioieyszy traktat trwać ma przedmioty, me będące płodami ziemi lub od dnia dzisieyszego racbuiac, lat dziesięć i przemysłu kraiow pod berłem Króla Jmci nad ten okrea ieszcze aż do upłynienia lermi Angielskiego zostających, a prawnie z poła- nu dwunastomiesięcznego, po oświadczeni« czonego Kro.eatwa W. Bry taniiii Irian- przez iedno lub drugie l k o L '" h Z dy, na okrętach Ang,elsk,«h, do portów cartsw drugiemu zamiaru uchylenia LeeoJPruskich wprow.dzanem, byc mogące, tym albowiem każde z dostoynych mocarstw fon-' tylko podlegać ma,ą d.n.nom "I, e od tych- traktujących zastrzega sobie prawo, uczynic ze przedmiotów, wprowadzane .e na okrę- drugiemu takowe oświadczenie w końcu rze tac h Pru.k.ch, .4 opłacane. Takiegoż obey- czonego terminu lat dziesięciu; iak te nie im doznawać maią w portach połączonego mniey postanawiają zobopó.nie, ii ninieysz, Kro estwa wszelkie przedm. ot Y , które nie H umowa z e wszystkiemi zawartemi , Z płodami ziem, lub przemysłu krat ów zostaią- znaczeniami, po upłynieniu dwunastu mi ", cych pod panowan.em N Króla Pruskiego, aięcy, rachuiac od czasu, w którym iedno 5I l które prawmenaokreucn Pru.kich do por. dostoynych kontraktuia/ych mocaTstw pO trzyrna, dla obu mocarstw zobowięzuiącą być przesianie. - Art. V I L Ninieyeza umowa ma być zatwierdzona 1 zatwierdzenia w przeciągu iedoego miesiąca, lub, ieśli rnoź a a , i e sz c z e prę dz e y w L o n d y n i e wymienione. Na dowód tego obustronni pełnomocnicy traktat ten podpisali i rodowemi herbami opieczętowali. - Dan w L o ndynie drugiego dnia Kwietnia roku Pana naszego, tysiąc ośmsetnego dwudziestego czwartego. Podp. (L. S.) Wert hero (L. S.) Jerzy Canning. (L. S.) W- Huskisson. - Traktat ten został przez N. Króla pod dniem i 5. Kwietnia r. b. zatwierdzony a zatwierdzenia w dniu l. Maja 1&24. w Londynie wymienione.

.WIADOMOŚCI ZAGRANICZNE.

NIEMCY.

Z nad Menu dnia 2. Czerwca.

Dżdżysta pora, trwaiąc od dni 14. prawie bez przestanku, polepszyła się nareszcie, i Śniegi zniknęły z gór bliższych i odltgleygzych. Rzeki R e n i I D znacznie wprawdzip wezbrały, przecież nie tak wysoko, iak się ciągły deszcz lękać kazał. P o dług naynowszych Hatów z R z y m u i L o n d y - n u , 1 tam od kilku tygodni ciągle deszcze padały.

NIDERLANDY.

Dnia 30, Maja.

Sąd polrcyi poprawczey karze bardzo ostro brak ludzkości. Przed kilku dniami człowiek jeden prywatny, który nic innego nie zawinił, iak tylko ie niechciał przyiąć urzędu administratora iałmużny w ewey gminie, został od niego na trzydniowe więzienie i 50 Ził. za karę osądzony. · Dj3\:> 25. ffi. b. czterdziesto czteroletnia £0

na cieśli Veryesel wMoordrecfit, parodziła dwudzieste czwarte dziecko, w przeciągu 21 lat małżeństwa. Z Br ux e/li dnia 2. Czerwca.

Xiążę F r y d e ryk Niderlandski przybył tu dnia 30. Marca z P a ryż a . W G r e c y i wychodzą teraz cztery pisma peryodyczne; piąte: Gazeta ateńska wkrótce zacznie wychodzić. Jedno z pierwszych, pr:zyiariel prawa zawiera kilka wyroków, z których ieden rnianuie miasto N a p o l i di R o m a n i a główną stolicą rządu, drugi uznaie buntownikiem P a n o e C o l o c o t r o - nr, naysiarejego syna Generała. Donosi oraz, iź G e m m e o s C o ł o c o t r o n i, naymłodszy eyn Generała, od własnego voyska rządowi został wydanym. Z inney strony dowiaduiemy się, iź oyca samo woysko opuściło. F R A N G Y A.

Z P iryza dnia 1. Czerwca.

Dnia 2 8-z. m. wlzbu- Parów Pan H e r b o uv i II e i Mii ister spraw wewnętrznych mówi« li za zniżeniem rent, a Xiążę Choiseul o temże. - W Izbie Deputowanych rozserzą» sano proiekt prawa względem zaciągu woyska, p r z e c i w n i e m u mówili Hrabia l a B o u rd o n n a y e, G e n e r a ł F o y i P art G i r a r - din; za nim Generałowie la Potherie, Partonneaux i Dupongt. - Dnia ag.

w Izbie Deputowanych, między inne mi ezy» tał Pao Mar! ig na c w imieniu kommissyi raport względem proiektu prawa eiedmioletności. Za prawem kazali się następujący mówcy zapisać: Hrabia de S a i n t L u e , J o s s e - B e a u v o i r , Hrabia d e Va u - blanc, Agier, de Castelbajac, de Saint Gery, Dupille, Bois - Bertrand, Calemard de la Fayette, Piet, Chabroi, de Lapaiture, Generał Partouneaux, Hrabia de Bougee, Hrabia de Malartic, Marcin de Vii« lera, Hrabia Aiexy de Noailles, Hrabia de Boieciaiteau, Hrabia da BlaugYJ (Giliet, Clauzel de Cousser- do klasztoru Estre IIa. Teraz rządzi Król « ?' I' I B T III Y . » A c w 51"««« - n p w u . u p r f o i. wo In o, i nowa n; d z i e i a ™ Hrab" d e L a li r e n c . n, R l c a r o' R o y. z y w Jak r a y > d k d Q er A Collard, Reve.llere, Dev.ux, abona ogłoszona, będzie za port wolny.« General boy, Sali,er, de la Bour- Gazety Burdegalskie .awieraią o Azedonoaye, de Girard,n, Pary, Sala- ni.ih Lizbońskich nastepuiace szcLolvd i n , d e M o n t b r o n M e c h i n ; d e T li r - " D n i a 2 Q. K w i e t n i a Q £[. £ \Q"W YCKeJIllI, Couderc, kaz,m,erz Perri- ney, opuścił Infant Don Michał n,b, er' Emanuel d'Harcourt, B. Con- Bemposta, nibyto z przyczynY* bLtoal stant, Hrabi. Duparc, Gene». Don- na ulicy benedyktyńskiey oLŁ k,órv Irf n a d i e u, H u m a n . d e T h i a x d . W zglę - «:Q tylko k.« d, . ,,, "w. ł i , d , w I, , o J v o T dcm dnia, kiorego s,ę zacząć miały rozpra- mówionym. O północy prztbiej Infant wy, długo etę, nie moioa było porozumieć, koszary oznaymuiac, iź Króia K,JII". " Pan B ConetantAał odłowi ą do so- Z T g o 8arnegO boty, lecz większość była za pakiem - _ r o z k a z a ł w o y s k li > a i e b Q Z porządku przypadał pro.ekt praw. względem zacągu «oyska. N asamprzod Minister woyny odpowiedział na różne poczynone mu zarzuty. Potem mówił przeciw prawu Fan B.sterreche. Powiędnął on mięi. IM i.. , d/ymnem,- "Najlepszyeposob, chcąc m,eć ,c.ne wO». .. o»»qd..",.» poniekąd pubhcznego skarbu .poddanych puszczać na urlop połowę ąr n" "srod pokoiu ś*edek ten przez; światłych doradzany Oficerom, wykonany był naprzód w Rossy,; Fryderyk W. uzy go leszcze doakonaley, poszło za tym przykładem wielu X,ąźątniemie

mieszczonym w Dz.enniku Paryskim, wyrażono: "Król powrócił wczoray do stolicy, 2Kllpe!» peOllIe .pokojowe. Przybycie spodziew.neyeskadry francuzkiey mepotwierdziwar/ystwie fregat* francuskiej i A ):::( tó.ilego, de> Br. i i, odiU wvMdzi. Dl I, d pod . . ' . JI hl .« X i J, s c i. B e [ ,? Z. p "e m

"e y było W pogoto.viu na placu Roscio w celu wytępieni, wolnych mularzy W . ' zwany od oyca na zamek, zda« ai sie być skruszonym, a przynaymniov nr"r b uroczyśc ey T A U l T I ' *\ JL*T IdIIlt _ ybCley t z się nie będzie wiecev do spraw rządowych mieszał. Z.pewnedo radzcy iego uwiedli go do wiaroło Letwa Z bowiem bynaymnióy. nie pienił ew I P stępowania. L i z b o n a f t atraszliwem zlfay. dowała się położeniu. Z przyczyny źe d/a półki i ieden batalion pozostały liernemi Xiążęciu, trzeba się było iębć wo>ny d o Z wśy. Król ooiijcit » n9.l. ·

Król wsiadł na okręt w Bel, ™ Jl LU się n,ieć zamIar, wh W ! W L f * Castle. Cotylko gtar,ąw RZY ' ", b ,rC'e 00 śnionego okrętu liniowego, kazał Król r

T :z-r :z-r :z-rZLL 7 J fi " s TM t O d * ) ' "" " - ., «.

ZmdgrHmcyBHZpańskiły JIi t «jfr.

bia Digeon, mi być tym końcem opatrzony w potrzebne pełnomocnictwa. Znayduie on sicz tego powodu, to samo Pan T a l aru, w A r a n h u e z, dokąd poiechał takie Hiszpański Minister woyny.

A N G i 1 A.

Z Londynu d. 29. Maja.

Przeciw zrównaniu Katolików Angielskich r Irbndzlimi ezczególniey powstawał na po<<iedzeniu Izby Wyższey dnia 84. m. b. Biskup okręgu B a t h, "Zachodzi iedno tylko pytanie, rzekł o n, czyli chcemy przyznać Katolikom więcey władzy polityczney, bez narażenia naywyższych iuteressów naszey cywilney i kościelney ustawy. Nikt nie zaprzeczy, ii wszelkie wykluczenie samo przez się wzięte, iest rzeczą szkodliwą; są przecież potrzebne rzeczy szkodliwe, a do tych należy wykluczenie Katolików od większych praw politycznych, iak ie obecnie posiadają. T 0lerancya religiyna czyli prawo każdego, czcić Boga po swoiem u, iest nadaniem, którego nikomu zabronić nie można. Stemwezystkiem iest drugi rodzay wcale inney tolerancyi. Rząd świecki iest wspólną własnością wszystkich, którzy pod nim żyją. Gdy zaś iaka sekta ma zdania, zagrażające niebezpieczeństwem konstytucyi kraiowey, wtenczas rząd iest obowiązanym, odmawiać takiey sekcie praw politycznych, przez których posiadanie za wieleby uzyskała wpływu. - Kościół Rzymsko - Katolicki utrzymuie naywyższą władzę swoiego nieograniczonego Papieża; utrzymuie nadto dogmy o odpustach i mieni się samozbawnym. I nie dosyć, ii kościół Rzymsko-Katolicki nie tylko przy Z!aie się do tych nauk, ale nadto podług nich działa; tak uczą dzieie, tak nas uczy codziennie nacze doświadczenie. J eden tu tylko świeży przykład przytaczam. W iedoem z wielkich miast rękodzielnych moiey dyecezyt iest dam roboczy dla ubogich. Katolicy, Których tam nreyięto,

wzbraniali się , robić w dni świąteczne ich kościoła, żebrali w tych dniach, i naproźno udawano się w tey mierze do duchowieństwa katolickiego. Muszę daley nadmienić o przywróceniu Jezuitów, o tym niestrudzonym zakonie, któryzHannibalem mówi: Nil actum reputans, dum quid superesset agendum. Zapytali mnie kto: czyli wykluczenie Keto* lików trwać ma wiecznie? odpowiem: żenię. Niechay wykluczenie ani minuty nad potrzebę niefrwa; niechay trwa tak długo, dopóki niebędą zniesione niebezpieczne dogmy kościoła katolickiego, a nadewszystko , niechay trwa tak długo, dopóki Katolicy angielscy za» chowywać będą dla Papieża w R z y m i e iakiekolwiek posłuszeństwo, które są iedynie władnemu Królowi winni. II - Jeszcze otwarcisy oświadczył się Lord Li ve r po ol za wykluczeniem -Katolików. "Podług konstytu'" cyi tego kraiu ,** rzekł Szanowny Lord, "Król musi być Protestant; Radzcy, członkowie Parlamentu, Sędziowie, muszą być Protestanci; a to muszą nimi być z tego powodu, ie składaią rz<jd, będący w istoiie ptotestanckim. Wiem, iż SzanowniŁordowie zoppozycyi nie dzielą moiego zdania, lecz etoię przy tern nieporuszony, iż rząd nasz iest nietykalnie protestanckim, i nikt nie iest przypuszczonym do Parlamentu, kto nie iest Protestantem; naradzaią się tu bowiem o sprawach kościoła, którego być nieprzyjacielem sumienie Katolikom rozkazuie. Powiadano, iż Katolicy nie są nieprzyjaciółmi kościoła protestanckiego, lecz ia twierdzić muszę, ii Katolicy są nieodzownymi kościoła naszego nieprzyiaciołmi <<i dla tego winienem przeciw ich przypuszczeniu do Psilamentu protestować."

Dnia 91. m. b. odbyło się pierwsze płacenie pensyi, wyznaczoney od Rządu dla Hiszpanów, którzy uszedłszy z ewey oyczyzny na lobie osszey znaleźli schronienie. An dniego na piśmie Generała M i n ę, ażeby o godzinie istey zechciał przybyć z swymi towarzyszami do boielu S a b t o m e re. Generał R o c h e przodkował przy płaceniu. Stu Hiszpanów odebrało peneyą za miesiąc M aj; podzielono ich na 6 klaes; do pierwszey naleią członkowie Kortezów, Generałowie i Ministrowie. Generał R o c h e uczynił nadzieię nieumieezczonym ieszcze W spisie pensyi Hiszpanom, że i oni wkrótce podobne dobrodzieyetwo otrzymają. N a tuteyszey giełdzie (równie iak na brukach Poznańskich) biegała wezoray (naynowszemi gazetami Paryskiemi niepotwierdzona) wieść, iż Król Francuzki tak bardzo zachorował, że wkrótce oczekuią wiadomości O śmierci iego.

Król. Niderlandzki Poseł, Pan Falck, przybył tu przez C a l a i s . Pan Hume pytał się Pana Ganninga w Izbie niższey: czyby nicmiał nic przeciw wniesieniu przezeń o przełóż«, ie traktatu z N i d e r l a n d a m i i ściągaiących ;ię do tego papierów? - Pan Can nin g odpowiedział, iż nie iest zwyczaiem, przekładać Izbie traktaty przed naetąpionem ich zatwierdzeniem, i że korona ma prerogatywę zawierania traktatów ostatecznie. Wkrótce wyidzie dzieło Iturbid,a, zawierające wiele obiaśnień względem wewnętrznych spraw M e x y ku, w czasie iego wyniesienia na godność rządzcyit. d. Zostawił on ie w ięzyku hiszpańskim przyjacielowi, który iuż ukończył tłómaczenie. Godna uwagi, ii podług listów z M e x y k u dnia 8Marca, iuź tam znano plany Iturbida i rząd zawiadomionym był o naynowszem iego p r z e d s i ę w z i ę c i li. !, . 5 s « Królewska hiszpańska armia miała się ofiarować do kapitulowania z B o l i w a r e m, pod warunkiem odesłania iey do H i s z p a n i i . Eskadra Kolumbijka, 6 żagli mocna, za

&1 0winęła pod sprawą Kommencfora B ł o c k do Porto-Bello z 1500 ludzi woyska, które do P a n a m a pociągnęło. Żeglarz napowietrzny, Pan H ar r i s, da.

wniey Oficer morski, znalazł śrnietć w swe y ostatniej wędrówce. Młoda i piękna panien. ka J a n a S t o r k s, towarzyszka iego, została znacznie uszkodzoną. 'N i e wyszła ieszcze z niebezpieczeństwa. W krótkim czasie wysiadło na ląd przeszło aoo hiszpańskich Oficerów konstytucyjnych wszelkiego stopnia, po części w naywiększey będących nędzy; wszyscy niemal maią zamiar, przyiąć służbę w woysku powstańców południowo-amerykańskich. Podług listów z Z a n te dnia 26. Kwietnia odebrały niektóre tameczne domy handlowe pierwszą wypłatę na poczet pożyczki dla Greków 50,000 Funtów. Pieniądze te maią za odebraniem formalney zawartego kontraktu rJIYHKacy! przez rząd grecki, b)ć wydane trzem Kommissaraom, to iest dwom Angielskim i jednemu greckiemu, którzy winni mieć staranie o ich rzetelne aiyeie. N a Kommissarzów Angielskich przeznaczeni by.

li Lord B y r o n (teraz musi być inny obranym) i Półkownik S t a n h o p e. Dalsze wypłaty są w drodze do Z a n t e . W D e m e r a ri znowu się czarni zaczęli buntować. W. Rządzca wydał z tego powodu dnia 12. Kwietnia odezwę. N a dzisieyszey giełdzie gruchnęła wieść, iakoby rząd odebrał wiadomość, iż Król Portugilski podpisał układ względem uznania B r a z y l i i . N ie można dociec źródła tey WleSCl, zdaie się iednak być pewoą, iż raeczy ku osiągnieniu pomienionego celu daleko są posunięte. N iedawno przedsięwzięto nową i bardzo ważną operacyą w gabinecie anatomicznym ezpitsla S. Tomasza wLondynie. P. Ju. K e s, chirurg, wynalazca aparatu do wydobywania z żołądka połknionych trucizn, od tu, i na żądanie Sir A s t l e y i a C o o p e r a >owtórzył doświadczenie swoie wypróźniaiąc jłądek tposobem mechanicznym. P. Juke s aciał sam być przedmiotem operacyi, i tak ył pewien pomyślnego skutku, iż byłby ołknął znaczną ilość Laudanum, gdyby rośbami przyjaciół nitbył zniewolony wziąść . ambst trucizny, rozciek z« słodkiego korzeis. Ziźy'" szy bowiem pewną onegoż ilość wypiwszy dwie kwart u ody, włożył w usta ługą giętką tubę, i takową aź do żołądka puścił. P. S c o t t , także chirurg, który iż pierwey tę operacyą z nim odbywał, urnoował potem wielłą miedzianą rurkę na końu tuby, i we dwóch minutach wypompował iego żołądka cały napóy. Sir A s t l e y lo o p e r okazał wielką radość nad szybkim mtkiem tey operacyi, a sala napełniona nienaiernie znawcami, brzmiała oklaskami. Puliczne to doświadczenie wypróżniania żołąda za pomocą środka mechanicznego, nay'ierwszy raz na człowieku przedsięwzięte, odaie lekarzom łatwość użycia onegoż w przypadkach strucia, i spodziewać eię należy, iż rzez w c z e s n ą operacyą i za pomocą tego arzędzia, zmnieyszą się przypadki śmierci trucizny pochodzące. Gdy niedawno kilku skazanych na śmierć irodniarzów z izby sądowey odprowadzono o więzienia, doiednego z nich nazwiskiem radnun rzekła iego matka: "I iakże synu, i oni ci zrobią?" Syn odpowiedział: Powieszą mnie matko." - "Dobrzeli, rze:"a znowu matka, ,,»le bądź dobrym eynem nie day eię powiesić w naylepszych twoich kniach; zostaw ie dla mnie. II Nieiaki Ira Hill zBaltymory zrobił »czególnieyezy woiosek na kongresie zgroadzonytn w Washingtonie. Żądał 10 orgów pola i 10,000 dolarów na założenie - stolicy Stanów Zjednoczonych ogrodu jeograficznego, podług następującego planu: Dzielić się będzie na znane CZęSCl świata.

Ocean, morza, ieziora i rzeki, odznaczone zostaną wklęsłtmi mieyscami; stały ląd, wyspy i góry, w"'pukłemi; a to wszystko w naturalnym stosunku. Mieysca, oznaczaiące wodę, maiffbyć piaskiem wysypane; oznaczaiące ziemię, wyłożone będą murawą. Góry złożone będą z tych samych kamieni, z których się istotnie składaią. Każdy kray, każda prowincya, będzie dokładnie oddzielona; podobniei także położenie miast celnieyszyih, długość, szerokość, stopnie, równik, bieguny i osie.

KRÓLESTWO POLSKIE.

Z Warszawy dnia j. Czerwca.

N. Pan, wyrokiem w dniu 18- Maja r. b.

wydanym, raczył mianować Wo y c i e c h a Skarszewskiego, Biskupa Lubelskiego, Senatora, Arcy- Biskupem, Prymasem Królestwa. Polskiego. J O. Xiążę N amiestnik Królewski wczoray wyiechał z War s z a w y , dła zwiedzenia Województw Mazowieckiego i Kaliskiego.

W równie przyiemnćm iak użytecznem peryodycznóm piśmie: Rozrywki dla dziecię wydawanóm przez światłą Półkę, znayduie się opis zdarzenia, które powinno być wszystkim wiadome. Umieszczamy trtść iego. J eden z woysjtowych Polskich znaydował się z swymi rodakami przy woysku w E g i p c i e ; walczył zaszczytnie, otrzymał blizny; iu£ wracał, gdy okręt, na którym się znaydował, został napadnięty przez morskich rozbóyników i poddać eię musiał przemagaiącóy eile. Nasz rodak przedartym został iako niewolnik do S t a m b u ł u; tam w srogim ucisku, cierpieniach i ciężkiey pracy, pędził chwile okrop n e, postradawszy nadzieię odzyskania wolności. Rozpacz iego dochodziła do naywyi litościwem okiem. Zdarzyło się t ii ieden «Turków odwiedzających mieysce, w którem się znaj dował nasz niewolnik, wdał się z nim w rozmowę, a uwiadomiony że był Polakiem, zaczął mówić po polsku.« Któż opisać zdoła tę radość, iaką uczuł niewolnik, usłyszawszy mowę oyczystą; zdało mu się, ie zostaie we snle. Turtk wypytywał się troskliwie o wszelkie przygody niewolnika; w końcu zapytał, czy niema kogo, któryby za niego @kup opłacił? "N iestety! (rzekł nieszczęśliwy) ktoiby był tyledobroczynnym i możnym; gciybyć była sposobność raka zgłoszenia się do P o l s ki, tam znalazłbym pomoc, tam m a m y P a n a . . . . II 5 - Ah ! (p rz e rwał T u rek) zapewne chcesz mówić o Xieciu Czartoryskim? "' "Jak to? (zawołał zdziwiony niewolnik) czyż i tu doszła sława iego dobroczynności?" "Nieinaczey (odpowie Muzułman) byłem i ia przez kilka lat przy boku tego Xiecia; rozmawiałem z nim ięssykiem moich oyców i doznawałem iego względów, »chociaż na iego dworze opływałem we wszystko T napadła mnie tęsknota do oyczystey ziemi; spostrzegł Xią£ę móy smutek" a uwiadomiony o przyczynie, uwolnił mnie natychmiast, udarowa! hojnie i odesłał do rodziny; tu z iego łaski źyię spokoynie i codziennie błagam Proroka o długie życie i zdrowie mego dobroczyńcy. Postaram sięr aby móy list doszedł do P o l s ki; opiszę twoie nieszczęścia;- napisz i ty do Xiecia. II Na te słowa nadzieia ogarnęła duszę niewolnika. Zaledwie ten list doszedł, natychmiast Xiąźę użył wszelkich sposobów do iak nayrychleyszego oswobodzenia współziomka. Wybiła nakoniec szczęśliwa dla niewolnika godzina; wyglądał iey zarówno i ten, który dźwigał kaydany, i ten, co ie rozrywał. Za staraniem Turka, doszły pieniądze przysłane od Xiecia ii liał, w którym dziękował» iż mu podano

sposobność przysłużenia się rodakowi. Opuszcza jeniec mieysce okropnej* niewoli, śpieszy do nadobnych P u ł a w i składa hołd wdzięczności swemu wybawcy! Z powodu bardzo maley liczby Prenumeratorów na ogłoszony Tygodnik Damski, pod tytułem: Lilia, pismo to wcale wychodzić nie może.

Rozmaitewiadomości.

Dzienniki Paryskie donoszą o nadzwyczajnem zdarzeniu. Otyły Kowal, maiący lat 4 O, szedł w u pał, (gorąca było stopni 3 O); w tym uczuł, że się iego palce zapaliły; chciał się ratować, lecz gdzie się dotknął, wszystko się natychmiast zapaliło błękitnym płomieniem; skoczył do wody, ale i to nie« pomogło; nadbiegli sąsiedzi i ledwie ugaszono płomień. Tak więc to nowe zdarzenie dowodzi, że ciało ludzkie samo może się zapalić»

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 5, Czerwca 1824.

Papiera- iGotowiini zna

Obligi długu państwa , Premie obbgów długu państwa Obligi bankowe aź de włącznie N2. H. ' Zachodnio- Pruskie listy zastapVx 945 pCt.

15SJ

931 pCt.

p o

Zachodnio- Pruskie listy zastawne niegdyś polskiego 11

90 * 9' ł ł

Listy zastawne W, Xiestwa Poznańskiego . .

Wschodnio- Ptuskie Szląskie r .

92

103J )I'

, ,

(Dodatek)