sposób niepokoienl. Gdyby zaś czynami, pismami lub publicznemi mewami, lub iakim bądź sposobem, naruszali w przyszłości porządek, sądzeni i karani będą podług całey ostrości, iskiey się używa przeciw powracającym do zbrodni. Art. 6. Rozpoczęte badania przeciw osobom, nieobiętym w ninieyezym wyroku amnestyi, odbywać się maią w wyższych trybunałach prowiocyi i mieysc, gdzie przewinienia zostały popełnione. A r t. 7. N inieyezy wyrok amnestyi nie daie bynaymniey prawa odzyskania urzędu, iaki kto przed dniem 7. Marca 1820 sprawował. Polityczne postępowanie urzędników dochodzone będzie w ustanowionym iuź lub w ustanowić się maiącyro sposobie, stemwszystkiem wyrok w tey mierze ściągać się będzie tylko do urzędów i onych posiadania. Art. 8« W zupełi ey pozoataią mocy prawa trzecich osób względem wynagrodzenia za poniesione szkody, równie iak prawa królewskiego skarbu, żądania rach unków z administracyi funduszów publicznych 1 zwrotu eumm zmarnotrawionych. Art. 9. Osoby, należące do klass z ninieyszego przebaczenia wyłączonych, lecz obięte którąkolwiek z kapitułacyi, dozwolonych przez należycie upoważnionych Generałów armii N. Króla Chrześtiańskiego, nie mogą mieszkać na ziemi hszpańskiey, iak tylko pod wyraźnym warunkiem poddania się wyrokowi sądowemu i iego skutkom w sposobie dla wyiętych klage przepisanym. Art. 10. Władze cywilne i woyskowe, maiące sobie polecone wykonanie tego wyroku, odpowiedzialne są za wszystko, coby eię mniey więcey dopełnieni uonegosprzeciwiało. Art. 11. Szanowni Arcy-Biskupowie i Biskupowie użyią w swych obwodach, po ogłoszeniu ninieyszey amnestyi, wszelkiego wpływu urzędu swego do przywrócenia jednościiłi dobrego porozumienia między Hiszpar ami, napominaiąc ich, ażeby zawiść i osobistą zemstę poświęcili na ołtarzach religii, z miłości dla Króla i Oyczyzny. N ad to baczyć bcd$ Ba postępowanie Plebanów i innych duchownych, i przedsiębrać takie środki, iakie ira gorliwość o dobro kościoła i kraiu radzić będzie. Aranhuez dnia 1. Maja 1824.
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1824.06.16 Nr48
Czas czytania: ok. 9 min.Zagraniczni Ministrowie pospół zNuncyuszem Apostolskim winszowali Królowi szczęścia z okazyi o g ł o s z e n i a a m n e s t y i . Wszyscy prawie obięci wyiątkami dawno iuź wyspę opuścili. Kroi wydał rozkaz względem utworzenia kompanii gwardyi, maiącey odbywać służbę przy iego boku. Don W i k t o r S a e z znayduie się teraz w Madrycie. Generał D ige on jbeymuiąc naczelne dowództwo woysfea zaymuiąctgo wydał rozkaz dzienny, w którym wyraża zamiar, ograniczenia się na przedmiocie swego poselstwa i poświęcenia całey swey pieczy dobru woyska, którego wodze ma sobie od Króla powierzone. N iedawno Rada Kastyliyska, iedyna władza, która ma to prawo, podała Królowi przełożenie, w Itórem oddalenie od iego osoby złych doradzcow (Ministrów) iako nieodzownie potrzebne wysta«uie. Król poświęcił nieiaką uwagę pismu, żądał iednak dowodów na to, iż mu Ministrowie itgo ile doradz»ią. Pan V i 11 e l a, Prezes rady, przyiechłł tu potem z A r a n h u e z, ażeby ze wszystkimi radzcami inne dowodami poparte pismo ułożyć, które Królowi podadzą. - Mówią, iż Król przyiedzie na 1. przyszł. mca. do M ad ryt u. - Generał d' Es pa gnę. będzie Generał - Kapitanem Ar r a g o n i i na mieyscu Xiecia Ą i a g o o, który dyniiseyi żądał.
zwyczaynie wielu kupców angielskich. List z G i b r a l t a r u dnia 6. Maja zawiera wiadomość, iż korsarz powstańców spalił Polakrę hiszpańską, na którćy się stado wołów znaydowało. Wkrótce pisze Gwiazda wy idzie ciekawe dzieło o taynych towarzystwach, daiącenam wyjaśnienie względem ligi Wolnychinularzy, Commuueros, Aniileros, Carbo»arios, Europeos, klubu Włoskiego i związku Francuskiego, które się w H i s z p a n i i clor. 1823 utworzyły. Ostatnie towarzystwo miało swe instrukcye bezpośrednio z Pa ryli a, i iemu to mianowicie przypisać należy namordowanie Xiedza V i n u es a , Generała 1EII o i innych.
Mianowany za rządu Kortezów Ministrem woyny hiszpański Generał L o p e z - B a n n o e , który się chciał w G i b r a l t a r z e otruć opium, (podobno z biedy) leiy teraz w tamecznym lazarecie.
POKTUGAIIA.
Z Lizbony dnia 14. Maja.
Rró! wysiadł dziś o w poł do 7mćy wieczór na ląd przy arsenale morskim. Wysiadając pozdrawiany był wystrzałami z dział wszystkich okrętów woienoych. Stolica przez noc całą była oświecona. Dnia 13. o godzinie 4iey odiechał Infant do B r e s t na fregacie P e r ł a, w towarzystwie fregaty angieiekrey L i vel y i brygantyny francuekiey, Z e b r a. Xiąźę Infantiedzie z Szambelanem swym, Hrabią Ri oM aj o r , pod nazwiskiem Xiąźęcia B ej a.
Przed wyiazdem pisał do oyca list następujący: "Poświęcać W, K. Mci moią miłość i moie posługi, było, od poznania siebie samego, pierwszym obowiązkiem moiego życia, } iedynym celem moie y ambicyi. s Jeżeli tu i owdzie poszczęściło mi się, dać W. K. Mciniewątpliwe dowody mey wiernoscl, niechay ie dziś serce oycowskie przyjmie za usprawiedliwienie błędów, których się dopuśtiłem z niedostatku doświadczenia i płocimści dziecin» ney. Obawiając się, ażeby obecność moia W P o r t u g a l i i nieposłuż >ła źle myślącym za pozór do odnowienia niespokoyności i intryg, obcych moim czystym uczuciom, upraszam W. K. Mci, abyś «ni pozwolić raczył, podróżować przez czas nieiaki w E u r o - p i e i b) ł przekonanym, iż nie przestanę zanosić naygorętszych modłów do niebios o spokoyne i szczęśliwe panowanie W. K. Mci, gotów będąc, ,w dowód mey wierności, przelać ostatnią kroplę krwi moiey,"
O,dpo wiedź Króla. "Infancie D.
Miguel, móy wielce ukochany synu! Ja, Król, pozdrawiam cię, iako tego, którtgo kocham i w inem sercu piastuję. Na twóy dzisieyszy list, (o ci tylko mam do odpisania, iż dusza moi a żadnem nie iest względem ciebie przejęta uczuciem, któreby niewypły wa}o z mey oycowskiey miłości, nakłaniaiącćy mnie do zapomnienia twych mimowolnych błędów, a pamiętania tylko o waźney posłudze, którąś w roku przeszłym narodowi i tronowi wyświadi zył. Pozwalam ci, podróżować po E u r o pi e i przekonany iestem, iż postępowanie (we tylko pociechę sprawiać mi będzie. Na okręcie W i n d s o r- C a s tle dnia 13.
Maja. "
Król zaszczycił Barona H y de de N e ufville tytułem Hrabiego Bem post a; Xia. żęcia de Vi11ahermota, tytułem Hrabieg o M o n t a; kawalera E d u a r d a T h o r n - t o n tytułem Hrabiego C a s i 11 a s; ArcyBiekupa N a z i a n z , Nuncyusza Papieskiego, wielkim krzyżem orderu Chrystusa, Generała H e n ryk a D e a r b o r n , medalem z wizerunkiem Króla wdyamentach; Kapitrna Kar o l a D a s h w o o d , dowódzcę okrętu m wieży i Il.I,K Kroi choynie- obdarzył dowódzcę okrętu angielskiego, żonę iego, wszystkich Oficerów, a między ludzi okrętowych kazał rozdać 500 sztuk złota (24,000 Franków). Infant Don M i g u e l ma list do Króla Francuskiego, w którym Król Portugalski zaleca syna swego życzliwości Króla J mci Cbrztściańskicgo.
Oddalono oddział woyska, który się dał na chwilę uwieśdź; wszystkich uwięzionych puszczono na wolność; powszechna i zupełni amnestya wkrótce będzie ogłoszona. Królowa opuścić ma P o r t u g a l i ą, i udać się do F r a n c y i, podług innych, do W ł o c h . Zapewniaią także, iż Margrabia P a l me 11 a poiedzie do L o n d y n u w celu rozpoczęcia układów z Deputowanymi Brazyliyakimi. · - Król rozkazał Ministrom, ażeby mu podali plan wolnego portu, którym chce miasto Liz b o nę obdarzyć.
ANGLIA.
Z Londynu d. l. Czerwca.
Wczoray w Izbie niższćy przełoży! Pan C a n n i n g zawarte świeżo z P r u s s a m i i Szwecyą traktaty. Pan P l u n h e t t podał petycyą katolików irlandzkich przeciw tamecznemu prawodawstwu karnemu, która została przyjętej. - Lord P a l m e r s t o n przełożył «aport komitetu względem stanu I r l a n d y i. -. P a n G o u l b o t n zapowiedział na dziś wniosek O odnowienie aktu powstania w I r l a n d y i.
W wyżezey Izbie czytano dziś poraź trzeci bil względem cła od wełny i ten ważny środek może być uważanym za uchwalony. Od dni kilku postrzegaj wielka, czynność w arsenale morskim. Goniec donosi, iż Krql Hiszpański oświadczył ostatecznie, że odrzuca wszelkie między
nim a iego zbuntowanemi osadami pośrednictwo, ktortby nie pochodziło od kongreseu Monarchów Europeyskich.
Okręt Królewski, N aj a d ę, zabrał dnia l. Maja fregatę 'Algierska" po uporczywey potyczce. Pan Evariet San Miguel, niegdyś Minister spraw zagranicznych w H i s z p a n i i , poźniey Szef sztabu głównego przy Generale Mina, przybył do Londynu z »itlu inny.
mi woyskowymi hiszpańskimi, którzy, równie iak o n, znaydowali się w niewoli francuslfiey. Generał P a l a r e a, Szef polityczny M a dry tu od dnia 7. Lipca 1822., przybył tu razem z Adjutantem Generała T o r r ij os. Siostra Generał a M i n y , przf bitraiąca się przez FrancyA do Londynu do brata cwego, została w B a i o n n i e arihjiuwaną. Gazeta blin pisze: "N a clobrey zasadzie powtórzyć możemy w nay wy-rAźnieyszy eh słowach zapewnienie, iż wszystkie wnlkie mocarstwa szczerze zamyślaią, położyć spieszno kres krwawym zapaelom, pustoszącym wscłiód E u r o p y, i że wszystkie życzą, widzieć Greków używających spokoy ie niepodległości, którey wytrwałością, poświęceniami i heroizmem tak bardzo stali się godnymi. Przy takim sposobie myślenia wielkie mocarstwa niechętnie tylko i iedynie za usiłnemi przełożeniami Porty zezwoliły, czekać końca czwartey wyprawy; ale też razem uchwaliły, iż ma b,ć ostatnią. Jeże li więc Turkom nie posłuży w tey wyprawie skończenie większe szczęście, iak w p szłyeh, i iak tego nayźarliwsi ich stron pragnąć mogą, to wielkie pytanie wzglt losu naybardziey z aymuiącey» każdego c E u r o p y, uważanem iuż być może za rozwiązane walecznością mieszkańców tegc knego i nieszczęśliwego kraiu. Wsz wiadomości z L e van t e są pomyśln; dia sprawy Greków, mianowicie zaś wiado
5°o nieszczęsC1U W Kai r ż. e; wydarzenie, '"' roczne posiedzenie pod przewodnictwem pojbawiaiące Baszę eposobności niesienia po- P. T. B a r i n g s . Ze zdanie ,,>p:,,<wy akazuie mocy Porcie, gdyby o niey w samey rzeczy się, iż agenci towarzystwa w roku zeszłym tek szczerze myślał, iak podobno nie myśli. znaczne na stałym lądzie odnieśli korzyści. Ohlęienie Alg i e ru iest równie korzystnem Za pomocą, baraszników (kramarzy, obraźnidla Greków. Z drugiey strony nie tayno, iż ków) puszczono w obieg ogromne mnóstwo skarb Porty w naysmutnieyszem znayduie się biblii, testamentów i rozpraw w kraiowych położeniu. Dodać ieszcze możemy, iż ięzykach w Tornay, Cirenoblu 1 BaLord Strangford nie przyrzekł wcale ionnie, w różnych częściach Niderlandów, Dywanowi odwołania Oficerów angielskich, w zachodnich stronach N i e m i e c, S zw a ysłużących w woysku Greciiem. kiedy Por- carY1, Genui 1 w Kantonach Vaud i ti iuż, w trzech posobnych uiegła wyprawach, B e r o . J ak tylko władze w S z w a y c a r y i tylko posłużyły do wzmocnienia siły spostrzegły postępy misayi, ścigały agenta nordowanych iey nieprzyiacioł, do po- iako .nieprzyjaciela i podpalacza; (p) rada jenia ich zasiłków i podwyższenia ich w L a u z a n i e wydała edykt przeciwko niev'awy, nie może zatem rozsądnie karmić się mu. Jeden z członków towarzystwa naszedt 1e1ą, iżby ninieysza wypraw«, rozpoczy- przesądy w H i s z p a n i i armiyką z 500 bia się szczupłe yszemieiłami i prawie wjyni- blii i testamentów i oddziałem woltyżerów ?onemi zasoby, pomyślnieyszym uwień- w postaci rozprawek. Przedarł się aż pod ą być miała skutkiem. Nic zatem nie- mury M a d r y t u i pod obroną woyska franJ usprawiedliwić wściekłości, r iaką nie- cuskiego wprowadził swe 500 biblii do miasta.
yr£;51aie wystawiać całemu chrześciańacwu Podczas woyny udał się ieden agent do K a d yzkaradnieyezey rzezi." xu i zaczął swe dzieło od rozdawania swych Podług wiadomości z L i z b o n y znaydo- książek, gdy raptem został po y many, do więzie#ało się pomiędzy uwięzionemi tamże weku- nia wtrącony i o buntowanie oskarżony. Jejstatnich wydarzeń, wiele osób wcale dna z rozpraw miała tytuł: "Bóg zsyła grzeprzeciwnych zdań politycznych, a nawet i sznikom Jezuaa Chrystusa z prawami pokoiu łównieyei nitprzyiaciele wolnych mula dla sumienia." - Mądry Gubernator powie« Co większa niektórzy Oficerowie, co dział, że Bóg oznacza Króla Francuskiego, * tecznili zrazu aresztowanie ionych osób, a J ezue Chrystus X>ążęcia A n g o ule m e A V następni« z rozkazu Infanta zostali are- i że przeto rozprawa napisana iest w celu 0*anr. balenia rządu. Biedny agent winien był swe azeta Ne\o Times donosi r P a ryż»: ocalenie rape5Ine temu przypadkowi, że się zba Jezuitów szybko się pomnaża. Maią Ka d yx Francuzom poddał; ale mu rozkaza1100 Nowicyuszow w swym instytucie no, ażeby niezwłocznie uchodził z kr.iu.
kmren* (St. Acheul); tu, to iest W Medyolanie osądzono na śmierć Pana lon t - R o u g e, łicza, iuż wielumłodzi « ń - l a r r a r o za rozdawanie biblii. Oskarżono go mdetnyth i utałentowanych i tworzą se- o węgbrstwo, i to posądzenie usiłowano doria w T u l u z i e, i wielu innych m-iey- wi- śilż lem, że biblie puszczał w obieg. Zda4. " nie sprawy, które nader mile było przyięte, zanią so. Maja towarzystwo rozkrzewiania lecało w ko ni u, ażeby towarzystwo gorliwiej śibństwa na stałym, ladzie, odbyło twe w swych usiłowaniach trwało.
( JOodatei.y
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1824.06.16 Nr48 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.