GA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1825.09.17 Nr75

Wielkiego

TA

Xiestwap O Z N A Ń S K I E G O.

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dek era i spółki, - Redaktor.* AssessorRaabskJ.

J i r 75

W Sobotędnia

Wiadomości kraiowe.

Z L i p p s t a d t dnia 8. Września.

N. Król wyiechał z Magdeburga dnia 4.

m. b. zrana o godzinie gtey, przenocował w Lafferde r dnia 5. udał się w dalszą drogę przez Hildesłieim i Hannover. O godzinie 61 wieczór seanął w Minden i zaraz poswoiem przybyciu przyimowałKiąźąt Lippe- Detmold i Schaamburg- Bueckeburg. Dnia 6. o godzinie gmey zrana wyieehał N. Pan z Minden, i przybył o godzinie s£ z południa do Lippstadt, gdzie w przeznaczonym domu przyimowany był od Dowodzącego Generała, GenerałaPorucznika H o rn, Generałów, Sztabowych i innych Oficerów zebranego wtuteyszeyokoJjcy 7go korpusu armii, tudzież od Naczelne-go Prezesa Vineke i pierwszych osób cywilnych. Dnia 7. zrana o godzinie gtey udał się N. Pan za położona, w bliskości wieś Lippro<łe, gdzie zastał cały 7my korpus uszykowany

17» Września

1825»w paradzie, kazał mu przed Sobą przeciągnąć, i był przytomny obrotom, które ku Jego ukontentowaniu wykonane zostały. W południe był u N. Pana obiad, na którym mieli zaszczyt znaydować się wszyscy Generałowie i Oficerowie sztab&wi korpusu, wyżsi urzędnicy cywilni, Stany kraiowe i znakomici cudzoziemcy. Dziś, znowu 7my korpus miał zaszczyt, wykonać na tern samem mieyscu obroty,które N. Pan dopiero wczoray wieczór rozporządził.

Zaraz po obiedzie opuścił N. Król Lippstadf, udaiąc się w dalszą drogę przez Kolonia, do Kobłenc,

Wiadomos'ci zagraniczne.

F2a n CYJI.

Z Paryża dnia 6. Września.

Wczoray Generał Gro uchy miał prywatne posłuchanie u Króla. koni na placu marsowem. FJotta nasxa, wyrażono w liście z Korfu d.

I;. Sierpnia, spaliła nieprzyjacielowi przed Missolongą dwa wielkie okręty i zabrała mu Jeden brig. Turcy doszczętnie tam zniszczeni zostali. Z Sajona nadciągnęły woyska posiłkowe, które zrobioną, w nocy z 7go Sierpnia wjciecs- kę tak dzielnie wspierały, iź nieprssyiaciele rzuciwszy obóz i tabory, w wielkim nieładzie do Vrachori pierzchać musieli. Goniec Francuski opowiada, iź w Lugdunie aresztowano joletniego szewca pruskiego, który w pielgrzymskiey szermiędze, i maiąc przy sobie osobiiwszy katechizm pielgrzyms- ki, dostał się aź do tego miasta o żebranym chlebieBessieres i iego spólnicy zostali, iak wiadomo, w główney kwaterze Hrabiego d'Esj>a e rozstrzelani. J eden tylko uszedł. Bessierts i Smiu spiskowych zaięci właśnie byli popasem koni we wsi Zafrilla, gdy Podpólkownik Albuin nadiechał. Bessieres wsiadł na konia, lecz ten tak był strudzonym, lZ Bessieres wnet od Podpółkownika został dognany, spadł z konia i zranił sobie udo. On i iego towarzysze trzymani byli, iak zwyczay vI Hiszpanii, przez trzy dni w kaplicy delinkwentow, a potem zostali rozstrzelani« Perukarze luteysi wyprawili na cześć swoieiego Patrona Świętego Ludwika solenną wot-ywę w kościele Saint Germain- L'Auxerrois. Pomiędzy wieściami na giełdzie, naywięcćy znayduie wiary wieść o bardzo bliskiem przywróceniu cenzury. Słychać, iż Minister nie będzie czekał zwołania Izb; ustawa Królewska w tey mierze ma iuź być podpisaną. Mowa, którą miał Baron Mackau do Prezydenta Hayti przy uroczystem podawaniu wiadomey ustawy Królewskiey względem niepodległości St. Domingo, iest szczególniej ztąd ważną, iź zawiera publiczne uznanie zasług, tego męża; oto iey osnowa: "P anie Prezydencie! Niebyło tayno Królowi, iź w dalekim, niegdyś berłu iego podległym krain, iyie naczelnik, który nigdy inaczey wpływu swego nieużył , iak tylko na zrnnieyszenie iiieszczęścia, na uwolnienie woyny od niepotrztbney srogości, a szczególniey na udzielanie Francuzom swey opieki. - Król rzekłdo mnie: U daycie się do tego sławnego męża, ofiaruycie mu pokóy, iego kraiowi pomyślność i szczęście. Dopełniłem tego rozkazu; znalazłem męża, którego mi Król wskazał, i Hayti zaięło swą posadę pomiędzy niepodległe mi naro darni. " Z Havannah donoszą pod dniem 24. Czerwca, iź w Matanza wybuchło zapalczywe powstanie między -negrami. Około 25 białych, naywięcćy Francuzi, padło ofiarą; lecz iak tylko rozeszła się wiadumość o tern, zebrali się wszyscy potrzebą bezpieczeństwa połączeni biali, i uderzywszy na zbuntowanych niewolników, 150 do 200 ntgrów położyli trup em, -a za innymi ścigali po puszczach. Liczba buntowników wynosiła 1200. Rozchodzi się wieść, iż porty Jamaiki otworzone będą dla żeglugi wszystkich narodów, ile że Anglia rna zamiar przeistoczyć tę wyspę na skład handlu z nowym światem. Blisko iedney z tuteyszych rogatek odkryto drogę podziemną, która ma wchód za murem miasta, ciągnie się pod nim i kończy wewnątrz miasta. Ta bardzo sztucznie zbudowana podziemna gallerya, używaną była od przemycników, którzy bez opłacenia akcyzy wprowadzali towary do miasta. Pomiędzy gazetami, które z nieprzebłaganym gniewem przeciw Panu Villele i iego działaniom piszą, besztaią go i szydzą z niego, celuie Dziennik ROzPraw, i utrzymuią niektórzy, źe się w nim przebiła ostrość głęboko zranioney dumy, słowem, ie się daie poznać aż nadto iasno wyborny i obrotny talent Pana Chateaubriand. Pisma ministeryalne kilka razy iuż wymierzały przeciw niemu swe ostre pociski, usiłuiąc okazać płytkość i niedostateczność niektórych iego rozumowań... Ale napróźno! Potok iego wymowy porywał z sobą czytelników, i sprawiał, źe w owych artykułach przeciwnego pióra, niedorzeczne tylko wybuchy roziątrzonego ducha stronnicze* go widziano. Ale innego wcale powodzenia doznał P. Chat. niedawno pod piórem AutoFa pisemka, które niedługo po iego "Uwagach o Grecyi d wyszło pod tytułem: "Odpowiedź Turka na uwagi o Grecyi." Ow autor zowie się Linny Babagor; a iego sposób krytyki naylepiey się da z niego samego poznać;

"N ie chcę, się nad tern zasianawiai, czy wspo- nisteryumj ale nigdy go nie miano za ofiarę nmione uwagi są w ten sposób ułożone, iż zaszczytnie zisłużoney niełabki. Gazety doautor zasluguie na imię naywymownieyszego brze z rzeczami obeznane i bezinteresowne, Obrońcy Greków; ale 6trzeżmy się nazywać go Jednomyślnie uznały iego oddalenie za skunaysławnieyszym pomiędzy tymi obrońcami. tek prywatnych z iego kollegami nieporozuBo aby tego imienia stać się godnym, potrze- mień, i utrzyrnuia, że w iego ministrowskich ba zawsze zostać wiernym tyui sanrym zasa- sporach niema wzmianki o Francyi. A sądząc dom, zawsze tey samey bronić sprawy, a nie po postępowaniu zacnego Para podczas eieu przeskakiwać zawsze od iedney partyi cło dru- z powodu wyborów i siedmioletności, możnagley. Mngąż ufać Grecy tern u, co raz wystę- by nie wątpić o kapitulacyach, iakie z sumiepuie 2 kazaniem fanatyzmu, drugi raz nie-' niem własnem czynił. Dosyć będzie pod tym wiary; co pochlebia Napoleonowi, kiedy go względem odesłać do tego, co mężowie, z któwidzi potężnym, a po upadku haniebnym spo- rych posiadania Francya naybardziey się chlusobem iego pamięć plami; który się rzuca bić ma prawo, a którym szanowny Par sam przed kolebka" co-zamykała wsoliie losy świa- nie śmiał przeczyć, wyraźnie oświadczyli. ta, i niedługo polem typte kadzidło tfyumfu- Chwałę z całego serca, kiedy kto na prawą iącey prawey monarchii? który żądał siedmiu drogę wraca; wszakże Bog zrobił żal cnotą ludzi z każdego departamentu, aby swoich śmiertelnych; ale naymniey dowierzam poliwłasnych współobywateli przez &6 sądów pre- tycznym nawróceniom osób będących w niewotalnych, telegrafy i samobóycow w połu- łasce, przezto iż bardzo wiele maią podobieńdniowym kraiu tętn prędzey expedyowac, a stwa do ślubów, k;óre maytkowie czynią w czato w cz asie,' g dz i e i tak p o d o b n e e x p e d y c ye sie burzy. N i e wp r z ó d wi ę c i P a n a C h a t. dosyć prędko się odbywały? który podczas uwierzę szczerey poprawie, aż go uyrzę wMiokropnych rzezi Protestantów, które się w ie- nisteryum, aż się przekonam, że stale trwa go oyczyznie odbywały, wtenczas, kiedy się w obronie, którą tak późno (.harowałGrekom. z mównicy w izbach seymowych i z innych Dotąd iego pubiiczt.e i prywatne życie t>lko inieysc szlachetne głosy za nimi dały słyszeć, uciemiężycie10m za istotną rękoymią służyło. głębokie zachował milczenie? który się udał Co Się tyczy Negrów, na nieszczęście połodo Werony, aby kaydany Włoch tern mo- , żenię ichdotąd ieszcze nie iest tak korzystne, cniey epoić, układać się względem woyny aby niebyło potrzeby za nimi się odzywać; hiszpańskiey; i który posiadając naypiękniey- wszakże dosyć iest otworzyć gazety, aby naszy talent naszego wieku, który wywielbiać paść na oburzaiące obszerne doniesienia o trwamam sobie za zaszczyt, całe swe życie na to iącym handlu niewolników; cóż dopiero, kietylko poświęcił, aby władzy absołutney kadzi- dy widzimy, z iak szkaradną obłudą niedło palić i służyć sprawie despotyzmu? L u - którzy możni mu sprzyiaią, udaiąc, jakoby dy, które obecnie za wolność i niepodległość mu byli przeciwni. Zresztą uwagi Pana Ch. bóy wiodą, i te, które na przyszłość tych ko- bronią nayniebezpiecznieyszey ze wszystkich rzyści dobiiać się będą, Grecy, Amerykanie, maxyrn, oswobodzenie ludu za mniey ważną i inni mądrzeby uczynili, gdyby tego rodzaiu rzecz uważaiąc, niż wiarę iego i wiarę iego licieobrońcom ufać niechcieli, którymi wiatr kie- miężycieli. Gdyby la nauka miała kiedy wziąść ruie, i których do tego kroku momentalne górę, niechay Monarchowie niekatolicy maią nieukontentowanie z popadnięcia w niełaskę eię na baczności, aby się nie wróciły znowu skłania, że nie wspominamy powodu, który tu owe dni hańby i sromoty, w których Biskup bardzo podobnym do prawdy być sięzdaie, t. i. Rzymski przywłaszczał sobie prawo rozrząże im posyłaią wilki i lisy w owczem odzieniu, dzania ich berłem. Turcy są straszydłem nieaby ich tern p«wnieyoszukać. Jeżeli eię Gre- godnern imienia człowieka. To prawda; ale kom walecznym uda, pokonaćTurków , to się Pan Ch. dla tego tylko na nich powstaie, że njuszą wystrzegać samołówki ieszcze niebez- nie są Chrześcianie, a to iest błądl i t. d." pjecznieyszych nieprzyiaciół - świętoszków S i e y e 8. politycznych. Dwa razy P. Chat, opuścił Mi- Po rewolucyi i8go Brumaire zniknął Kano

!lik Sieyes na nielaki czas z politycznego hoJryżontu. Kilku trefnisiów udaiąc śżtoniwa. . ' lalą za złą wróżba dla kraiu, piszą, do wydawcy Dziennika Paryskiego i proszą go, ażeby ich względem tego zjawiska obiasnił. Wydawca nie będąc wstanie zaspokoić tych Ichmościów swoi ?dpo,;"iedzią, uznał za rzecz naylepszą, .ud c SIę ?o samego Kanonika, kazawszy wpiImIę ewolem wydrukować następuiące zapyta» nie: Si es, ubi es ? i

H i s mc p a n i a.

2 Madrytu dnia 27. Sierpnia.

'Gazeta urzędowa zawiera dwie depesze Hrabiego d'Eepagne do Ministra woyny, z których w iedney donosi o schwytaniu zdray«y Bessiera i iego spólników we wsi Zafriila przez oddział grenadyerow konnych gwardyi Królewskiey pod sprawą Podpułkownika Don Saturnino Alboin i przyprowadzeniu ich do jego główney kwatery, a w drugiey o rozstrzelaniu tych zbrodniarzów. Druga depesza tey iest osnowy: Główna kwatera Molina łlnia 20. Sierpnia. Monarsze wyroki N. Króla z dnia 17. i ai. m b., i rozbazy, któreś mi J. W.. Pan pod dniem 25 nadesłał, są iuź wypełnIone. Jak tylko Don George Bessieres i iego towarzysze zostali schwytani., przyprowadzono ich do moićy główneykwatery. Wyro.k N. P ana z dnia iż. m. b. został natychmIast hersztowi i 7miu iego spółprzysięźeńcom przeczytany. Po wyznaniu haniebney Bwey zbrodni i udzieleniu im wszelkiey duchowney pomocy naszey świętćy i pelney pocieszenia religii, zastali rozstrzelani. Exekucya odbyła się dziś dnia 26., o wpół do otey zrana. Umarli oni iako Chrześcianie źału. ' ląC popełnionego występku obrazy maiestatu . ' l życząc, aby ich ukaranie innym za przykład posłużyć mogło. Woysko gwardyi Królews i y i pierwszy szwadron pierwszego pułku lInIowego, przytomne były exekucyi i przeciągnęły koło trupów. Królewscy ochotnicy w Salamance podali Królowi adres, w którym iądaią przywrócenia lnkwizycyi, iako iedynego środka uspokoienia Hiszpanii. Bessierce ogłosił był listę proskrypcyiną,któr» 17 osobom śmierć przeznaczył. Pierwszy nu mer w tey liście miał Minister ZeaBermudez.

W Arragonu organizować sig miałopowetame, lecz «kuttem roztropnego i meusieTeS» postępowania Gen. Kapitana liassecou« spo. koyoosc niezwłocznie została przywrócona. J g» -zostali straceni konstJtucyLTAl.

b d e Igles.as , Porucznik od kiryssjerów S ntas. Obadway schwytani byli w Taryfie! PIerwszego żałowano mocno, gd¥ był na M *ągu do szubienicy wleczonym. pYz e swe znaczenie, »naiątek i postępowanie uchodź?* on za lednego Anaypierwszych obywatel?«ol.cy. Ma.ąc iuź zarzuconj stryczek na szyt zawołał do przypatrujących się": "Hiszpan bracia mo, byłem zawsze namiętnym przyda! cielern wolności; umieram iako chrześ ianin módlcie 81 ę za mrn;e, Umieram za mą oYCZVznę za was wszystkich, nauczcie się odemnje nęznie umierać.« Teraz - podług awycza1 t . 7 8 K o C A . ° P r a A« " a Plecy dellnkwenta, a ten zawołał leszcze mocnym głosem: Wol nosć lub śmierć!« Na ten n.espodzia yodgłos odpowiedział tłum wykrzykiem. Niech żyie Krol!«; wszakże d a ł Ę L Tp22 A ny temu wykrzyk słyszeć. " Gdy Empecinado prowadzony był z wiezieniado szubienicy rzuciło sic nań pospólJtwo chcąc go na kawałki rozszarpać; iuź miał ki ° ka ran sobie zadanych, oko iedno wybite kiedy wściekłością zapalony skoczył, więzy «we porozrywał, i wyrwawszy iednemu Oficerów, szablę z rek" kuku napastników trupem położył lub zranił. Ledwie oprawcy przy pomocy pospólstwa zdołali g" znowu schwyA tać Empecinado był nadzwyczaynie silny. 7 Baron d'Eroles powróciwszj o d wód, u i parahzem tknięty. Miał dopiero lat 40.

M TA- ? " 2 2" I 4, a r e s " ° f f a D O < " h l ' b . W e oso .

l\liędzy aresztouanymi znayduią się MargrabIa de Cardenas, Grand Hiszplński; £ ?« Stanu Roxas; X,ąd z Mole, Kapelan honor S wy Króla , Kanonik Soulza. Prócz tego zabrano znaczne kassy, które były przeznaczone na żołd powstańców. W katedralnych kościołach w Cuęnca i Plecencia zdobyła polio cya siedm rnillmnów realów

JI?b T a 1 u yl ut eude. t P OI" Y P R h " . . li' - . an e c a c o .

odebrał naywAęKszy dowód zaufania Króle» sk ego prz.ez to, iż został upoważniony d mIanowanIa . zrzucania wszystkich urzędn" kow policyjnych iróleetwa. -«callI Z L o n d y n u dnia 3. Września* Onegday był Xiążę Wellington u Króla 'W odwiedziny. - Xiestwo Clarence spodziewani 8$ wkrótce z powrotem ze stałego lądu. - Lord Liverpool onegday przybył z Calais.

Dnia 30. i 31. Sierpnia miał Poseł francuski «zynności w urzędzie zagranicznym, które, iak słychać, były bardzo ważne. Poseł Portugalski, Margrabia Palmella, miał onegday ti-ynności w urzędzie spraw «granicznych.

Na naybhższem posiedzeniu Parlamentu Wniesiony podobno będzie bil względem założenia podziemney drogi pod Tamizą, między Tilbury-Fort i Gravtsend. Powiadaią, iż wieść o wyprawie Lorda Coehrane do Grecyi iedynie w tym zamiarze rozgłoszono, aby grecką, pożyczkę podnieść. Wiadomo, iż szanowny Lord popierał dawniey podobne przedsięwzięcia. Generał Lafayette powraca iedynie w tym zamiarze do Francyi, aby się upomnieć o o summę 600,000 Franków za zagrabione mu w czasie rewołucyi dobra. Ukończywszy ten interes, powróci znowu do Stanów Zjednoczonych. Także w Ameryce wszystko się rzuca do thowu owiec. Uprawa zboża, mówią, nic teraz nieprzynosi, a przecież ceny zboża daleko tam są wyższe, a po części ieszcze raz tak wysokie iak w Niemczech. Ospa krowia znalazła wIndyach bardzo dobre przyięcie, i rząd wszelkiemi sposoby ułatwia iey rozpowszechnienie . Wciągu lat sześciu, w samych osiadłościach angielskich na wyspie Ceylon, zaszczepionokrowinkę 27,687 osobom. Nadeszłe onegday gazety z Buenos-Ayres dnia 22.Czerwca zawierają list Generała Sucre Z Potosi dnia 6. Kwietnia do rządu połączonych prowincyi La Plata, w którym on donosi, iż Generał Olaneta, który wyruszył z Potosi dnia 28- Marca, zaczepiony od korpusu należącego do armii oswobodzenia, został zbity, i w skutek ran otrzymanych umarł dnia 2. Kwietnia. Dwieście do 300 ludzi, którzy niebyli ieszcze rozproszeni, - podług innych wiadomości - poddali się późnie) I przez kapitulacyą Generałowi U rdinines. {Je

.937nerał Sucre miał zamiar, zostawić znaczne osady w miastach pogranicznych, a potem znowu złączyć się z głównym korpusem armIl. W gazetach Nowego Yorku z dnia 14, Lipca donoszą, iż Generał Bolivar wyiechał do Cuzco, w celu zaprowadzenia tamże rządu Peruańskiego. Gazety zawieraią urzędowe szczegóły potyczki pod Chicas, w którey Olaneta poległ. . Reprezentanci Peruańscy na walny kongres wszystkich Rzeczypospolitych południowo - amerykańskich zebrali się dnia 17. Czerwca w Panama, gdzie także Reprezentanci innych narodów niebawnie spodziewani byli. Głoszono, iż Admirał Padilla uzbraia wyprawa Kolumbiyską, przeznaczoną na pomoc Mexykanom przeciw S Juan Uiloa. Ostatnie wiadomości z Monte-Video d. 15.

Czerwca donoszą, iż pierwszy transport woyskaBrazyliańskiego przybył tamże i że wmieście wszystko lest «pokoyno. Powstańcy są niezgodni pomiędzy sobą i prawie w zupełnem rozprzężeniu; lecz nayważnieyszą rzeczą iest to, ie rząd Buenos-Ayreski przeciw wszelkiemu z nimi związkowi protestuie. Tak w Pernambucco iako też w Bahii panowała w połowie Lipca zupełna spokoyność.

Włochy.

Dziennik królestwa Oboiey Sycylii z dnia -6 Sierpnia zawiera następuiącyartykuł: ."Wskutek środków przedsięwziętych do wykonania konwencyi zawartey w Medyolanie względem zmnieyszenia C, K. woysk w królestwie Ob. Sycylii, ostatnia kolumna zmniey* «zenie uskuteczniająca, opuściła kray N ea politański w dniu I. b. m. Wszystkie wykłady pochodzące zziazdu dastoynyeh Monarchów w Medyolanie, i wszystkie zapowiadania mniemanego kongressu, o którym niektóre Gazety tyle czyniły hałasu, tym sposobem na niczem się kończą. W istocie tylku duch. stronnictwa i wściekłość, ogarniająca rewolucyonistów, widzących zniszczone nadzieie usiłowań swoich ku zaburzeniu spokoynoict Europy, pobudzaią Koryfeuszów liberalizmu do zmyślenia takich baśni. Bardzo musi być zły etan ich rzeczy, gdy w braku innego zarodu, dla nadziei swych zwolenników muszą się udawać do kłamstw łub przynaynmiey do uro mniemanych kongresów i karmić się przedmiotami, które tam miano brać pod rozwagę, przestaiąc na tóm, źe fakta ukarały ich zupełnie za te kłamstwa. Takie iest w tey mierze nasze zdanie, i naylepszy środek, zwracać uwagę na to, że taiernny zamiar tylu bezzasadnych wieści nie iest innym, iak, by małą liczbę łatwowiernych wprowadzić w obłęd i niczego nie opuścić, coby prawey Władzy należne poszanowanie zmnieyszyło." Ceres, Dziennik Rządowy w Palermo, zawiera pod napisem: Palermo z dnia i. Sierpnia, co następuie: Stosownie do ugody zawartey w Czerwcu, ruszyła ztąd dywizya huzarów Barona Frimonta, a dzisiay w nocy wyezły pod żagle trzy bataliony pułku Hillera, teraz Radoovicha. Gdziekolwiek to waleczno woysko pod rozkazami Marszałka polnego Porucznika Hrabiego Lilienberga stało na tey wyspie, umiało na powszechny zasłużyć szacunek, ztąd i Rząd okazał swoie upodobanie z przykładnego onegoź postępowania."

Z Rzym u dnia 25. Sierpnia.

W Diario di Roma czytamy następuiący artykuł: "Uparci schizmatycy w Utrechtcie mianowali niedawno nieiakiegoś Wilhelma Wet, Biskupem Dewenterskirn. Ten miał czoło, pisać do Oyca Ś. pod dniem 13. Czerwca z doniesieniem mu o swym wyborze i Jconsekracyi. Jego Świątobliwość, mocno wzruszony tym przykładem umyślnego trwania w błędzie i w duchu rozdwoienia z prawowiernym kościołem, wydał pod dniem 19. m. b. do wszystkich Katolików w Belgium i w Holiandyi breve apostolskie, aby ich uwiadomić o nieważności tego zamianowania, i o karach kościelnych, spadaiących tak na pomienionego Wett, iako też i na tych, którzy mieli udział w gwałcącem kościół konsekrowaniu onegoź, oraz ażeby ich nakłonić do unikania wszelkich związków z tym człowiekiem i trwania statecznie w społeczności wiary katolickiey. Papież kończy b r e v e nayusilnieyszera życzeniem, ażeby schizmatycy porzucili swe błędy, i zaseła z tego powodu naygorętsze do nieba modły. Ludność Rzymu wynosi teraz 138,730 dusz.

s z pff e e y a. Z S t O kh O l m u, dnia 30. Sierpnia.

Dziś w południe wyjechali NN. Królestwo do Norwegii. Jadąc przez Nykóping, Finepang, Stiernsund, Mariestad , Wernersborg, Frederikshail i Moss, zabawią ieden dzień w Finspang, a dnia 9. Września, iak iuż wiadomo, staną w Chrystyanii. Pod niebytność Króla, kommissya złożona z Hrabiów Gyllen« berg, Rosenblad i Skoldebrand i kanclerza dworu Schulzenheim, pod przewodnictwem Królewicza Następcy tronu, zawiaduie sprawami rządowemi. W Szonen skonfiskowano partyą towarów zakazanych. W Landskronie przemytnicy obeszli się bardzo przykro z kilku celnikami.

Królestwo Polskie.

Z Warszawy dnia ir. Września.

Ze starego Marywilu iuż tylko szczątki widzieć się daią. W czoray na iego mieyscu zaczęto kopać na fundamenta do budowy nowego teatru, który w miarę pomnażaiącey się ludności w stolicy i w miarę zwiększaiącey się potrzeby zabawy sceniczney, ma hyc nqder dogodnym, a oraz stosownie do tak pięknego plaGU, gmachem ozdobnym. Wkrótce założony będzie kamień węgielny. Plan całey budowy teatru, iakoteż przyiegłey oficyny, w którey będą sale redutowe, iest W. Antoniego Koracy (Corazzi), Budowniczego przy Kom. Rząd. Spraw Wewn.

Deszcze trwaiące przez dni kilkanaście w czasie żniw, stały się przyczyną znaczney szkody w wielu niieyscach, zżęte bowiem zboże, leiało długo niezebrane.

R o s s y a.

Przy każdey podróży naszego nayukochańszego Cesarza wewnątrz prowincyi olbrzymiego Rossyiskiego Państwa, widzierny, ii znikaią niektóre dawnieysze nadużycia i towarzyski nieład, które Rządzcy Gubernii dotąd cierpieli, lub zdawali się zaniedbywać. J edynie częste podróże Cesarza przedsiębrane dla Państwa, wyźszey pomyślności iego ludów, prędszego zakwitnienia pfowincyi iego berłem rązdzonych, mogą mieć w nayodlegleyszey przyszłości zbawienne skutki. Właśnie teraz wychodzi rozporządzenie Cesarskie, iak:należy zapobiegać w Guberniach żebractwu po gościńcach, szczegolniey w Gubernii Pskowskiey, gdzie Cesarz iadąc do Polski i napowrót takowego z naywiększą niechęcią dostrzegł. Instrukcya ta opiewa'w treści: "Z naywiększern ubolewaniem postrzegł Cesarz Jegomość, że posiadacze dóbr, będąc obowiązani, starać się o utrzymanie swych włościan, właśnie mało o to dbaią; nawet i Władze mieyscowe nie zwracaią należytey na ten przedmiot uwagi. Szczegolniey przebaczyć -nie można, że nietylko kalekom, lecz zupełnie zdrowym i do pracy zdolnym ludziom, nawet dzieciom dozwalaią, włóczyć się po gościńcu, iak żebrakom i wymagać iałmuiny od podróżnych. Cesarz wkłada na Cywilnego Gubernatora Pskowa i innych Rządzców Gubernii, w których obwodach podobne bezprawia znayduią się, ścisły obowiązek dopełnienia następuiącego rozkazu: i) Wszyscy żebracy i kaleki powinni być wspierani, a należący do posiadaczów dóbr, onym odsyłani; oni sami winni są starać się o ich utrzymanie; zaś żebrzący włościanie z dóbr koronnych oddawani być powinni do dóbr koronnych dla takiegoż utrzymania. 2) Policya Prowincyina przestrzegać ma pilnie, aby żaden żebrak kaleka, tym bardziey zdrowy człowiek, nie oddalał się ze wsi bez pozwolenia, i włócząc się po drogach lub innych mieyscach nie źe<brał. 3) Nieopatrywanie żebraków kalek, dozwalanie onym oddalić się ze wsiów, cierpieniewloczęgów zdrowych za kaleki się udatących, ściągnie naysurowsze ustawami wymierzone kary na posiadaczów gruntowych, władze mieyscowe, a szczegolniey na urzędników Poucyi prowincyiney, gdzie taki nieład zachodzi." W Petersburgu araatorowie kursów z niecierpliwością oczekiwali na wyścigi konne o 70 wiorst, o bardzo znaczne summy zawarto zakłady, czy wyścigną konie kozackie czy angielskie. Dnia 16. z. ra. odbył się ten kurs w obec mnóstwa ciekawych widzów* Ogier angielski uprzedził i naypierwszy stanął przy mecie. Ubiegł bowiem 70 wiorst drogi w czasie ach godzin, 48 minut i 40 sekund. W czasie biegu wydarzyły aię przeszkody, dla których tak kozackie iako też angielskie konie musiały się na czas nieiaki zatrzymać. Nakozackich koniach śledzili młodzi chłopcy, o których odwadze i zręczności nikt nie wątpi ł, a na koniach angielskich siedzili dorośli i nierównie ciężsi masztalerze.

Państwo Ottomańskie.

Z n a d g r a n i c y T u r e c k i e y dnia 28.

Sierpnia.

W Trieście miano następujące wiadomości o zdarzeniach pod Messolonghi: Rozmaici chrześciańsko-europeyscy agenci przybywszy w znaczeniu pośredników starali się wszelkiemi sposoby, nakłonić osadę Messolongi do poddania się nieprzyiacielowi, aby przezto przyśpieszyć przywrócenie »pokoyhości Grecyi, wmawiaiąc w nią, iż liczba nieprzyiaciół iest na morzu i na lądzie nadzwyczaynie wielka, że cały Peloponnez poddał się Ibrahimowi Baszy, i ie tylko sama ieszcze pozostałe Missolonga, którey bronienie na próźnoby tyle rozlewu krwi kosztowało, i t. p.; to gdy się stało, powstał na zgromadzoney radzie woienney dzielny N oto Bozzaris, i w zabranym głosie rzekł: "Prędzey niech nieprzyiaciel zatkwi swą chorągiew na naszych kościach i na naszych popiołach, aniżelibyśrny tafcie propozyeye przyiąć mieli. Niechay pośrednicy nie będą na przyszłość tak skorymi w podawaniupodobnych propozycyy, gdyźby ich łatwo mogła spotkać iaka nieprzyiemność. Grecy gotowi są, stawić się odważnie wszelkióy potędze." Taką odpowiedzią odprawiono pośredników chrześciańskich. Widząc Kapud-an Basza, iż iego dobrzy przyiaciele niczego niedokazali, pisał do Mehmeda Reszyda Baszy: że, ponieważ Grecy nie chcą przyiąć poiednawczych propozycyi, a flotta ich blisko flotty iego krąży, niemoże przeto długo ieszcze zatrzymać się, obawiaiąc się, aby nań nieuderzono. Radzić mu tedy wypada, ażeby Reszyd niebawnie nowy szturm przypuścił. To nastąpiło dnia 1. Sierpnia o godzinie 4tey ranney. O tymże czasie wbiegło także na kanał Messolongi too tureckich większych i mnieyszych łodzi z 4000 ludzi. Woysko oblegaiące Reszyda Baszy wynosiło 35,000 ludzi. Dowódzca austryackiego brigu, Pan Buratovich, był naocznym świadkiem bitwy na morzu i lądzie, lecz z powodu tęgiego ognia i dymu małoco mógł widzieć. Ryk ległe brzegi drżały. Gdy 5IYP3C ogień przesiano, przybliżył się Pan Buratovieh kutwierflzy, słyszał pienia radości Hellenów, i widział chorągiew krzyża powiewaiącą na wałach w tryumfie, a nieprzyiaciół ze wstydem cofaiacych się po poniesieniu wielkiey straty. Było to dnia i. nu b. Tegoż dnia 13 okrętów greckich uderzyłyina flottę turecką, spaliły ićy iedną fregatę, iedną korwetę i iedną goeletę i zabrały ieden brig. Rzeczony austryacki dowódzca zawinął dnia 14. Sierpnia do Korfu, gdzie też właśnie przybyła angielska fregata, płynąca z Missolong1. Kapitan iey opowiadał, iż w przykopach twierdzy Misaolongi leżało przeszło h>,ooo zabitych i rannych Turków, nierachuiąc w to mnóstwa ich braci po polach. - Nawet Lord N adkommisearz Adams zdawał się dzielić radość Greków; mówił on kilkakrotnie» iż żołnierze i dowódzcy greccy zasługuią na naywiększe nagrody, i że niezaniedba, złożyć rządowi swemu okolicznego raportu. Ibrahim Basza nie w lepszem znayduie się położeniu, łest on opasany, a Peloponnezanie odrzucaią wszystkie iego propozycye, - Prawie wszyscy Jończykawie bardzo są przychylni »prawie »woich ziomków«

Dnia 29. Sierpnia.

Naynowsze odebrane w Trieście przez Korfu wiadomości z Messolongi dnia 12. m. b. opowiadaią, iż Grecy pod Saloną dowiedziawszy się o klęsce Seraskfera Reszyda Baszy pod Messolongą, wezwali w nocy znakami @gnia wszystkich mieszkańców do broni i uderzyli z tyłu na Seraskiera, że wielka część uciekaiących do Vrachori Turków, ścigana przez osadę Missolongi, dostała się między dwa ognie, i legła pod mieczem Greków, którzy szczególniey wiele dział zdobyli, Podług łis-tów z Korfu, oddział flotty Kapudafta Baszy, ścigany od Miaulisa, zawinął do Aplona na brzegu Albanii. W tey ucieczce mieli mu Grecy spalić trzy okręty.

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Ber/in* Generahiy Dyrektor muzyki, Pan Spontini, prosił był Jego Rrólewiczoską Mść Następcę tronu o pozwolenie przypisania mu swey opery Alcydar, Otrzymał on od Królewicza Jmci następuiąeą łaskawą odpowiedźr "Opera Alcydor nosi, iak wszystkie kompozycye W Pana, cechę talentu oryginalnego, i zasługuie być podziwianą równie iak Westalka, Kortez, Olympia, Nurmahal. Z ukontentowaniem przyirnuię dedykacyą tey opery, i cieszę się, iż mam sposobność dania publicznego dowodu szacunku, który mam dla Komponisty, i wartości, którą przywięzuię do tego dzieła. Berlin, dnia 10. Sierpnia 1825.

FRYDERYK WILHELM, Następca tronu." Na wystawienie szkoły ewangelickiey w Pradze zebrano w Królestwie Saskiem w dobroczynnych ofiarach summę 6,114 Tal.

Popis publiczny W Gironazyum tuteyszem, na który Szanownych Przyiaciół nauk uniżenie upraszam, odbędzie się w dniach 27., 28., 2a. r a zakończenie uroczyste dnia 30 t. rn. Dla uczniów, maiąeych bydź przyiętemi doGimnazyum, wyznacza się termin do popisu od Igo do 4go Października od godziny jciey. Bieg nowy naufc rozpoczyna s-ię dnia 5. Października. W Poznaniu dnia 16. Października 1825.

S t o c , Professor.

OBWIESZCZENIE.

Podaiemy ninieyszem do publiczney wiado* mości, iż Ur. Teofila z Zabłockich Swinarska, z małżonkiem swym Ur. Romanem świnarskim, Dziedzicem Lubasza, wgpólBość maiątku i dorobku między sobą wyłączyli.

JPiła dnia 11. Sierpnia 1835.

Królewsko - Pruski Sąd Ziemiański.

(Dodatek.)