GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1825.10.12 Nr82

Wielkiego

Xiestwa p O Z N A N S R I E G O.

Nakładem DrukarniNadworneyW. Dekera i spółki»- Redaktor: AssessorRaabeki.

AO'82.

W Srodę dnia 12. Października 1825.

Wiadomości kraiowe.

Z Berlina d. 8. Października.

Jego Krolewiczoska Mość, Xiąźę Wilhelm Pruski, syn N. Króla, powrócił tu z Bruxeli, odbywszy przegląd woyska zebraney w Brandenburgu 6tćy dywizyi.

Wiadomości zagranIczne.

Królestwo Polskie, Z Warszawy dnia i.Października.

Dnia 27. z. m., iako w doroczną uroczystość pamiątki koronacyi N. Cesarza Alexandra I., odbyło się w kościele metropolitalnym S.Jana solenne nabożeństwo. Celebrował JW. Arcy-Biskup Prymas wobec Władz rządowych i li-Jcznie zebranego ludu. Wieczorem w teatrze narodowym dano bezpłatne widowisko i oświecono domy. Wzeszły poniedziałek przed wieczorem, przy rozbieraniu fundamentów pozostałych, a będących dawniey pod kaplicą Marywilską, natrafiono na mieysce, wktórem był założony kamień węgielny, i znaleziono kamień piaskowy; w nim w wydrążeniu znaydowały się kostki relikwiyne i tabliczka srebrna, na którey w ięzyku łacińskim znayduie się napis, iż Królowa Marya Kazimira, małżonka Jana I I I (Sobieskiego), na pamiątkę sławnego zwycięztwa, w którem tenże Kroi pod Wiedniem pokonał Turków, i na cześć N. Maryi, któreyobraz zawsze Jan I I I nosił i którey wzywaiąc opieki, otrzymał zwycięztwo, wystawioną iest ta budowa. Kamień ten położony roku 1695 dnia isso Września (teraz temu lat 130) przez' Stanisława I I I, Biskupa Poznańskiego, zastępuiącego Królową, w dzień anniwersarza zwycięztwa Wiedeńskiego (12 lat późniey.) JPanna Antonina Palczewska, tudzieżJPP.

duiąsię w Paryżu. Zachęcano ich, w pr eiez: dzie przez Prankfort nad Menem, aby tanczyh na tamecznym teatrze, lecz tyle tam znaydowało się rożnych obcych artystów, że iuż wszystkie dnie na czas długi były zaięte. Lubo początkowe żniwa tegoroczne dla ustawicznych deszczów mniey pomyślne wróżyły zbiory ciągła iednak i przyiemna pogoda wdalszym ciągu miesiąca Sierpnia i Września sprzyiała następnym zbiorom.

A u s t 2 Y a.

Z Wiednia dnia 28- Września.

Za rozkazem N. Cesarzowóy i Królowey, naywyższey Opiekunki orderu krzyża gwiaździstego, obchodzono tu dnia 14; Września, Jako w dniu Podwyższenia Swiętego Krzyża uroczystość orderu przez nabożeństwo wt teyszym C. K. przydwornym kościele farnym, na którem były znayduiące się tu Damy.

W radzie nadworney woienney nadzwyczayna panuie czynność. Dyplomatyczna korrespondencya między Baszą kancellaryą Stanu a Austryackim Internuncyuszem w Stambule, Baronem Ottenfels idzie od dni kilku bardzo żywo, a gońce , . .. między temi dwiema stolica I staw CZ?I biegaią. Pan Tatytszef przesIedzI tę IeSIen i całą następna, zimę w Wiedniu.

Niemcy.

Z n a d M e n u dnia 2. Października.

Dnia 28. z. m. Arcybiskup Koloński, Hrabia S p i e g e i z u m D e s e n b e r g, przybył d.o Akwisgranu wśród uroczystego w dzwony bIcia. Na wieczór całe miasto było oświecone; uradowani mieszkańcy snuli się tłumami po płonących rzęsistem światłem ulicach; naybardziey cel.iwały oświecenia kościołów i ratusza. Pomiędzy wystawionemi w oświeceniu niektórych prywatnych domów przezroczami szczególnióy iedno szczęśliwie było , .

obrane; wystawiało słońce, którego promIenie odbiiały ze zwierściadła (Spiegel), z naetępuiącym napisem: soL Itr SPJSCJJLO oMsls Us FIDELIRUS FUL GSBIT. Na uniwersytecie w Bonie wydano, - podług urzędowych doniesień, - od S, Micha

ła 1&33 do tegoż l dnia 1824 r. a n o T al. na stoły bezpłatne, 1390 Tal. na stypendia.w groszu i 3957 Tal. na nadzwyczayne wsparCIa w groszu. Rząd NassauskJ wyznaczył nagrody 500 ZŁ · temu ktoby wydał sprawców złupioney poczty, z zap wnieniem nawet darowania kary, leż liby donosiciel był uczestnikiem tey zbrodnI. (Podeyrzany mieszczanin w Montabau został aresztowany, przyznał się do zbro ni i. wymienił spółwinowayców, z których IUŻ pIą IU schwytano, i nawet część zrabowanych pIeniędzy znaleziono.) Półkownik Gustafssohn donosi w gazecie Mogunckiey, iż list iego do Hrabiego egur przez Redaktora gazety francuskiey (MonItor), która go nayprzod udzieliła, nie był dosłownie wydrukowany, iprzezto bardzo był pokaleczony.

Niderlandy, Z B r u x e II i dnia 30. Września.

N. Król mianował następuiących Professorów przy Kollegium filpzoficznćm: Professorem logiki, metafizyki i moralności x. eber, Doktora filozofii i teologii, rzeczywIstego Professora dogmatyki i moralności w J J oon; Professorem powszechnóy historyi i filozofii, X. de Greuve, Plebana wNieuwendam; Professorem prawa kanonicznego i historyi kościelney, Pana Winssinger, Doktora prawa, Assessora sądu pierwszey instancyi w Antwerpii. Regentem X. Micha lis, pryncypała regenta ięzyka hollenderskIego przy kollegIum w Ath. Podregentami: X. Lamesch, Kommendarza w Lintgen w Luxemburgskim; X. Kinzele Wikaryusza w Weimerskirch w Luxemburg'skim; X. Tiron, w Bruxelli. Pan Suntich w Bruxeli, znakomity Professor ięzyków hollenderskiego, niemieckiego, angielskiego i francuskiego, autor kilku użytecznych pism o instrukcyi, otrzym ł?d N. Króla 500 Ził. nagrody za wynalezIenIe no« wćy metody uczenia ięzyków i historyi, z obowiązkiem, ażeby ją obiawił. Instytuta założone w N amur przez "braci szkół chrześciańskich" zostały zniesione. Dziennik Bruxelski zawiera artykuł, zbiiaiący zarzuty niektórych pism franc kich prze«w Kollegium filozoficznemu w Lowen. Mu to narzędzie Missyonarzów, temi niedorzecznemi wycieczkami przeciw naszemu rządowi - wycieczki, o których dosyć iest wspomnieć, aby ich nikczemność wystawić.

W ł a c h y.

Dnia 23. Września.

Król J mć Neapolitański przeieźdźaiąc przez Rzym w podróży do Medyolanu, prosił Papieża o podarowanie mu kawałka drzewa z krzyża świętego, który eię w Rzymie iako relikwia zachowuie. Dopełniaiąc Papież tego życzenia, przesłał Królowi Neapolitańskiemu żądany upominek, składający s-ię z małego krzyżyka z drzewa świętego, który iest umieszczony w innym krzyżu z Łapislazzalo, oparty na podnóżu z kryształu, maiącem kształt góry. Dnia 14. m. b., iako w uroczystość podwyższenia S. Krzyża, relikwia ta wystawiona była uroczyście w królewskiej kaplicy i w obecności całey królewskiey rodziny i dworu.

F 2 a n c y a, Z Paryża dnia 1. Października.

Dnia 29, z. m. przede Mszą przyimował Król Xiążęcia Wilhełma Braunschweig, brata rządzącego Xiążęcia. Król posłał Margrabinie de Larochejaquelin medale do rozdania między walecznych Wandeyczyków. Po iednóy stronie widać wizerunek Króla, po drugiey iest napis: Bóg i Król! Mieszkańcom Wandei przez Króla Karola X. Okręt Queen-Mab, który przy winął do Hat t e, przywiózł z sobą gazety N owego- Yorku z dnia I. Września. Generał Lafayette poiegnał się był z byłymi Prezydentami Jefferson, Madison i Monroe, i powrócił do Wasyngtonu. Wiedziano, iż dnia 8- wsiądzie na fregatę Brandywine dla powrotu do Franeyi. - Podług listów z Mobile z dnia 5. Sierpnia, srożyła się tam żółta febra, przed którą mieszkańcy ratowali się ucieczk w góry. Dnia 29, z. m. złożono poziome szczątki Cesarzowey Józef y w nowym grobowcu w kościele w Ruel'. Wielu mieszkańców Paryża i okolicy przybyło na ten obrządek, chociaż nie był publicznie oznaymiony, Gwardyści nalodowi W Ruel wystąpili z swymi Oscaramiw mundurach; Burmistrz z ławnikami by? na tym obchodzie. Pomiędzy Oficerami starey armii uważano Generała Gaurgaud, Stary odźwierni w Malmaison niósł złotą puszkę, w którey serce Cesarzowey iest zamknięte. Na grobowcu Cesarzowey iest iey statua z białego marmuru, z dy a demem, w bogatym kosturnie, klęcząc przed ołtarzem, stoiącym pod kolumnami jońskiego porządku. Jest to dzieło iednego z naszych naypierw6zych snycerzy, Pana Cortellier. j Oyciec S. zapadł na zdrowiu i cierpi znaczne boleści. Lud tłumami dowiaduie się w Watykanie o stan zdrowia Jego Świątobliwości. Podług ostatnich wiadomości ma się mieć lepiey. Duński Minister woyny przy tuteyszyn» dworze, Pan Juel, odiechał do Kopenhagi za urlopem, na pół roku uzyskanym. Rycina, wystawuiąca śmierć Napoleona zrobiona przez iednego z uczniów Dawida', iest t teraz, bez gorszenia się policyi, publicznIe przedawana. Za przybyciem Ministra woyny do Mans, koń iego Adiutanta wziąwszy na kieł, zrzucił swego iezdzca, i powalił Prefekta, Pana Arbelles, tak ciężko na ziarnie, iź w 3 godziny ducha wyzionął. Urzędowe doniesienia z Port-au-Prince (Hayti) z dnia 13. Sierpnia głoszą, ii układy z Francyą nie wszędzie z równą przychylnością przyięto. Oficerowie starey armii Christophe, pobieraiący żołd połowiczny, knowali spisek. Kilku wyższego stopnia Oficerów aresztowano; na północy spokoyność zupełnie znowu przywrócona. Rząd Haytyeki umocował Fana Ternaux do zawarcia pożyczki wspólnie z Haytyckimi Kommissarzami.

Monitor donosi podług listu z Tunis dnia 4. Września, iź Dey wypowiedział formalnie woynę Sardynii. Jednym z przedmiotów mocno w porę Pana Viliele zatrudniających, iest plan uczynienia się niezawisłym od Pana Rotszylda. Dosyć powszechnie teraz wierzą, iż P. Rotszyld zawiódł oczekiwania Mimsteryum franc, i że bardziey pamiętał o sobie, aniżeli o -procentowych. Jeszcze więcey: przypiauią mu »padanie funduszów angielskich, i odwołuią b \% na w Paryżu, w którey wyraźnie zwalaią na Pana Rotszylda przesilenie giełdy Londyńskiey.

Rząd Angielski - wyrażono - bardzo iest zniechęcony, i ma dowody w ręku. Również i upadanie francuskich 3procentowych ma być sprawką Pana Rotszyld, który wszystko sprzedał, co w tych papierach posiadał. Pan Viilele - iak twierdzą - sprzykrzyłsobie dwuznaczne iego postępowanie, i chce sobie zapewnić pomoc domów francuskich. Niemoźna dosyć zachęcać Ministra, aby pozostał wiernym temu postanowieniu, luboć może obawiać się trzeba, ażeby dotkliwość Pana Rotszylda nie ukazała się szkodliwą, dla funduszów, a mianowicie dla pożyczki Haytyckiey, ieź&liby_on niechciał być tey ostatniey uczestnikiem. Pieśnioksiąg Maryi Stuart, który po tragicznym zgonie tey Królowey, pokoiowa iey C a r l do Douai przywiozła, znayduie się teraz W ręku Pana Drubay w Cambrai. Drukotvany iest r. 1574, ozdobiony pięknemi rycinami, i oprawny w czerwony maro kin z pozłotą. N apisy i początkowe głoski wybite są czerwonym tuszem. Kilka kart brakuie. Na końcu 6ą te słowa wypisane, "ii książka ta należy do nieporównaney Maryi Stuart, Królowey Szkockićy." Była ona iey przysłaną z Francyi podczas iey więzienia. Król Portugalski mianował synowca Barona Hyde Neufviile, Grandem swego Królestwa. Monitor umieścił notę greckiego Sekretarza Stanu Maurocordata przeciw postępowaniu marynarki austryackiey. W salonach naszych chcą wiedzieć, iź dwór Rossyiski zmienił swą dotychczasową politykę we względzie Turcyi, i i e waine ztąd wynikną. skutki. Donoszą z Marsylii: "Wiele tu mówią o usiłowaniach Gen. Roche i Półkown. Fabvier namówienia Greków do dania Francuzom pierwszeństwa w wzywaniu pomocy, a nie Anglikom. Odpowiedzieć im miano, że pomoc Anglików wynosi miliony w pieniędzach i w innych potrzebach; Francya oprócz pomocy szczególnych osób nic ieszcze podobnego nie uczyniła; gdy owszem w szeregach nieprzyiaciół spostrzegać się daią francuzcy Oficerowie. Położenie Grecyi wymaga osor026bliwie obrony naypotęfnieyszego mocarstwa morskiego, które prócz tego posiada ieszcze wyspy Maltę i Korfu. I o to lei idzie, aby przedziału kościoła kato!. i greckiego nie powiększać, czego się obawiać irzeba przy teraźnieyszey polityce Ministeryum francuskiego, któreby interes kościoła katolickiego miało tylko na oku; a toby nieiedność nową wznieciło."

Mówią, źe rząd hiszpański chce na lat kilka zastawić dochody cła po 60 od sta tychże i przyimować wypłaty cząstkowe.

Gwiazda usiłuie wykazać, źe Leibniz umarł iako Katolik.

Tenże sam Dziennik zawiera: źe w Niemczech wieść się rozchodzi, iakoby Austrya zabierała się do rozciągnienia kordonu w Dalmacyi i Friaul, dla grasuiącego w niektórych częściach Morei powietrza; do czego pewien Dziennik Niem. robi uwagę, źe w takim razie i Rossya swoie woyska ku Besarabii i Mołdawii będzie musiała posunąć.

Korsarze Trypołitańscy chwytaią takie Sycyliyskie okręty, a Konsul tego państwa miał W Trypolis swoią chorągiew ściągnąć.

W St. Cloud schwytano wczoray bandę złodzieiów.

Z Londynu piszą, iż Xiąźę Polignac dnia 23. t. m. z Panem Canning pracował w wydziale spraw zewnętrznych. Pan Canning miał odebrać notę od naszego Ministeryum tyczącą się rozpuszczoney wieści o podaniu Greków wzywających opieki Anglii. Odpowiedź miała się ograniczyć zapewnieniem, źe Ministeryum angielskie źadney wiadomości autentyczney o tern nie dostało, Mniey pewną rzeczą iest, źe Anglia w tey odpowiedzi dała poznać życzenie, iżby mocarstwa sprzymierzone wdać się w to chciały, aby okropnym i oburzaiącym człowieka okrucieństwom położono tamę.

Monitor donosi z Baltimore, źe Prezydent Haiti 40000 Negrów, których miał na żołdzie, rozpuścił, zachęcaiąc ich do rolnictwa. "Towarzystwa rozkrzewiania wiary."

A n g l i a, Z L o n d y n u dnia 30. Września.

Mniemaią mocno, ii będzie uczyniony irofc względem przeszkodzenia odiazdowi Admirała Cochraue na pomoc Grekom.

Wyszedł rozkaz Rady, ażeby zatrzymywano wszystkie z bronią i amunicyą na morze śródziemne przeznaczone okręty. Spodziewać się należy, ie nktylko okręty płynące do Grecyi, ale leż i do Egiptu, są tym rozkazem obięte. Wczoray miał Hrabia Westmoreland czynności z Panem Peel. N a dziś zapowiedziana iest rada w Windsor, dokąd wczoray wysłano król. posłannika Hutb. z depeszami urzędu spraw zagranicznych do N. Pana, Rada g"binetowa sobotnia trwała od l do 4 godziny. Xiestwo Clarence powrócili ze stałego lądu.

Depesze od Namiestnika Król. z Nowey Walii południowey przysłane donoszą, że osada w wielkiem iest zaburzeniu i nieładzie dla nieiedności urzędników. Z Rio przywiózł Lord Paget depesze od Cli.

Stuart.

W Poniedziałek wielce przestraszyła właścicieli greckich papierów wiadomość, że rząd żądał od dozorcy cła wykazania liczby okrętów idących za granicę i maiących broń iamutiicyą. Z Rio Janeiro dnia 28- Lipca donoszą: "Sir Ch- Stuart miał narady z Cesarskimi Pełnomocnikami od 19 do 25.; których skutkiem iest, ie Król Portugalski uznaie niepodległość Brazylii, dozwalając osobne zgromadzenie prawodawcze, a zatrzymuiąc tytuł Króla Portugalskiego i Cesarza Brazyliyskiego. D. Pedro nosić będzie tytuł Cesarskiego Regenta, a po śmierci oyca tytuł Cesarza. Portugalia dozwala wprowadzać brazyliyską kawę i cukier, a Brazylia portugalskie wina i sól. Względem opłaty 2 mil. Funt. Szterlingów nie przyszła rzecz do skutku. Mówią, że znowu dostaniemy wojska portugalskie do zarządu Cesarza. "

Między Brazylią z ledney strony, Peru, Kolumbią i Buenos-Ayres z drugiey strony, uważać należy woynę za wybuchłą. Brazylia przekroczyła granice, a dowodzący Generał tego mocarstwa pisał przy tey sposobności do Marszałka Ayacucho, S u c re, Jist w niegrzecznych wyrazach, z oświadczeniem, iż Chiquitos do Brazylii należy. Sucre przeciwnie powiada, iż należy do Peru, i chce mu pokazać drogę odwrotu. Podobnież doniesiono kongressowi BHerr03-Ayreskiemu o przywłaszczeniach Brazylii, i uchwalono, gwałtgwał. tern odeprzeć. I Tameczny dotychczasowy Minister woyny i marynarki, Don Francisco de la Cruz, został usunięty, a Generał D on Marcos Balcare wszedł na iego mieysce.

Dnia 20. Lipca odebrano w Buenos-Ayres wiadomość, iż 300 lud 'i woyska Brazyliyskiego przeprawiło się przez Rio N egro i posuwało się ku El Perdedo. Woysko Bandy wschodniey uderzyło na nich i zbiło doszczętnie, tak że tylko 27 ludzi przez tę rzekę powróciło. Reszta raniona, zabrana lub zabita.

Interessa Grecyi -pisze Goniec-stanowią naywaźnieyszy przedmiot, którym się często ra<ly gabinetowe zaymuią. Ministrowie żądali zdania Lorda Strangford, który oświadczył, że, ieźeliby Anglia wymówiła się od przyięcia ofiarowanego ićy protektoratu, Grecya zniewoloną będzie, udać się da innego mocarstwa, od którego nie ma przyczyny obawiać się odrnówney odpowiedzi. Slemwszystkiem Anglii nie może być przyiemno, ażeby Rossya wystąpiła iako protektorka Grecyi i nabyła na środziemnem morzu wpływu, którego iuź lak dawno pragnie. Na kilku zebraniach Ministrów naradzono się leszcze więcey w tey materyi, i Lord Strangford, iak teraz słychać, nie poiedzie do Stambułu, lecz do Petersburgaa n 2 a.

Z Kopenhagi dnia 27. Września.

W tych dla wieśniaków tak niepomyślnych czasach raczył N. Pan Xiestwom Schleswig i Holsztyn zmnieyszyc podatek gruntowy na rok 1825 - 1828 o 25 od sta rocznie, czyli w ogóle o 200,000 Talarów. Z Ifauplia dnia a-5. Sierpnia.

Przyiaciel prawa zawiera następuiące urzędowe pismo: "Tymczasowy rząd grecki. Sekretarz Stanu do dowódzcy brigu austryackiego Orion, Gdy Półkownik Aecurti, dowódz«a cesarsko- królewskiey eskadry w Levante, bawiąc w tey przystani na okręcie Bellona, bezprawnie zatrzymał dwa kupieckie okręty, które, pod banderą, pomienionego Monarchy i ładowne naleźącemi do Porty zapasami, które obsadzonym przez Turków twierdzom przewieść miały zamiar, przez greckie olręty woienne tu dotąd przyprowadzone były, w celu wybadania ich przez sąd morski, tym końcem ustanowiony, tymczasowy rząd w nocie ewey z dnia 3. (14.) Maja niezaniedbał zastrzedz swego prawa, protestuiąc przeciw tak dwuznacznemu postępowaniu. Pan Półkownik Aecurti, opuściwszy naszą przystań, nieawaiaiąe na to, dopuścił się tego samego gwałtu · w porcie Specyi, Zbroynern ramieniem zabrał on okręt r którego złożone teraz w biórze eądu zdobyczowego papiery iasno okazuią, ii był przeznaczany do Prewezy i źe miał podrobione papiery. Oświadczył zarazem Pan Aecurti, ii, bez wyiątku, każdy przez greckie «kręty zatrzymany statek uwalniać będzie; a zatem zaprzeczył tamtym prawa przetrząsania. €»d'y on tym sposobem, wbrew prawu 1 zwyezaiowi, przeszkadza prawnemu przetrząsaniu papierów i ładunku" upoważnia tern samem banderę Jego C. K. Mci do bronienia zapasów woiennych, któreby potaiemnie nieprzyjacielowi dowożone być mogły. Mimo to, tymczasowy rząd był dotąd mocno przekonany, ii dowódzca eskadry austryackiey, lubo gwałcąc prawo neutralności, przynaymniey każe płynąć daley owym statkom na własne niebezpieczeństwo; leczdowiedziałsięzsmutkiem z urzędowych doniesień Admirała Miaulis, ii się Półkownikowi Aecurti podobało, eskortować okrętem Bellona owe statki ai do portu Sudy,- gdzie flotty nieprzyjacielskie stolą, a zkąd moie im będzie towarzyszył do Pataras, prawdziwego celu ich podróży. Lecz skoro okręt woienny któregokolwiek neutralnego mocarstwa broni i eskortuie okręty kupieckie" dowożące nieprzyjacielowi zapasy i imunicyą., wówczas gwałci oczywiście neutralność i chwyta SIę stronnictwa w lawnym sposobie. Rząd przeto tymczasowy, w zaufaniu sprawiedliwości i dobroci Jego C. E. Mci, który na czas trwania ninieyszey woyny między Grecyą a Porta, ścisłą zadeklarował neutralność, moeno iest przekonany, ii postępowanie Półkownika Aecurti niezgadza się z udzielone mi mu od iego dostoynego rządu in-« strukeyami, i protestuie nayuroczyściey przeciw temu postępowaniu, które uświęcone prawa neutralności poniewiera. W tym zamiarze podpisany czyni ninieyszą odezwę do dowódzcy Oriona. Ponieważ on naleiąc do eskadry Pana Aecurti, który widocznie działa ponieprzyiacielsku, zapewne takiei ma sobie dane rozkazy postępowania, przeto rząd tymczasowy niespokoynem tylko okiem pozierać moie na iego obecność w tey przystani, i zakazuie wszelkiego z nim związku, dopóki nieodbierze zaspokaiaiących wyiaśnień względem kroków Półkownika Aecurti, przeciw któremu miał sobie za powinność r zanieść nayuroczystszą skargę do rządu Jego C. K, Apostolskiey Mości. N auplia, dnia 3r. Maja (12; Czerwca) 1825. Sekretarz Stanu A. Maurocordato. Szef biura B. von JAlieinek."

Państwo

Ottomańskie.

Z Stambułu dnia 8« Września.

Francuski Generał Roche i północnoamerykański Kapitan Townshend Wasyngton, opuścili główne siedlisko anarchii greckiey, N apoli di Romania, i udali się do Syry.

Z nad granicy Tureckiey dnia 22.

Września.

Znakomici greccy Kandyoci, którzy przed rokiem schronili się z Kandyi do Archipelagu i Morei, odebrawszy wiadomość o nowych w ich oyczyznie zaburzeniach, postanowili powrócić do Kandyi, do czego im rząd grecki potrzebnych dodaie okrętów. Na ich czele znayduie się Charmoulis, z iedney z pierwszych rodzin Kandyi, który w czasie zaięci* tey wyspy przez Turków, został Muhamedanem, aby ocalić swóy ogromny maiątek, lecz póiniey niebawnie się, oświadczył za eprawf Aiexandryi, w zamiarze narobienia bigosu w tamecznym porcie, lecz im się sztuka nieudała. Donoszą z Tryestu, dnia 25. Września, iż podług wiadomości zZante dnia f L Września, Seraskier Reszyd Basza zrobił z Vrachori nowy zamach na wzięcie wstępnym boiem Messolungi, lecz że z znaczną stratą został odparty.

Oto iest dokończenie wyimlców z Kroniki Greckiey przerwanych w ostatnim N rze. Gazety nasz y: ,,(Z N ru. 56 - 60. Kroniki Greckiey z dnia 10. Sierpnia.) Z dnia 2: Sie pnia. Z świtaniem wezwała trąba WOIownIIców do stawienia się w szeregi. N asi w bateryach Franklina, Botzarego, Macri i Montalemberta widzieli poruszenie nieprzyiaciela do szturmu; ztąd cała osada stanęła na bastyonach. Z pierwszemi promieniami iutrzenki, zapalił nieprzyiaciel minę pod bateryą Franklina, przypuścił do niey szturm i zatk ął na niey 20 chorągwi. Toż samo uczynIł pod bateryami Botzarego, Macri i Montalemberta. Wraz począł 6ię powszechny ogień z 0biedwóch stron z dział, moździerzy i śmigoWnic. N ieprzyiaciele chcieli te baterye wziąć szturmem, lecz nasi, postanowiwszy umrzeć, pośpieszyli ze wszech stron, i nie tylko , że nie dopuścili postąpić daley nieprzyiacielowi, lecz ubili mu do piąciuset@) ludzi, ranili wielu, wzięli kilka chorągwi, broń i inną zdobycz, i po półtrzeciogodzinnym boiu odparli nieprzyiaciela do iego szańców. Boy był uporczywy; od dymu zaledwie na trzy ążni I?o na było rozpoznać; w redutach nIeprzYIacIel

') Tryestski korrespondent Gazety powszechney (r dnia 7. Września) mówi o 12,000 zabityc i ranionych Turkach w fossach MessolungI, nie licząc wielu na polach przyległych; Dziennik Rozpraw (z dnia 7. Września) przestaie na 6,000; Konstytucyonista z tegoż samego dnia obrał średnią, ilość - dziewięć tysięcy!! Przyp. D« A,

skkh w wypełnionych fossach i po za murami lei y bardzo wiele ciał nieprzyjacielski? .

Podczas, gdy oblęgaiący od lądu to czyn II, posunęła się 1 flotylla. N aypierwey zapalIła ieden ze statków, aby, iak się zdaie, przy dymie onegoi inne mogły działać, nie będąc postrzeżonemi. Wybieg ten nie udał się; mały dym nie zdołał wszystkich okrętów, zasłonić i zaledwie posunęły się na 10 sążni, gdy nas e baterye nadbrzeżne zmusiły ie cofnąć się,. Takie były czynności dnia dzisieyszego, który Grecy iako dzień zwycięztwa narodowego i iako nayświetnieysze trofea tego roku ob« chodzić muszą. Z niecierpliwością oczekuiemy,czyli nieprzyiaciel będzie w stanie ieszcze raz doświadczać szczęścia. Z naszey strony mamy dwudziestu w zabitych i rannych. u wieczorowi ogień umiarkowany. PoruszenIe w obozie nieprzyjacielskim; kupy nieprzyiaciela tam i napowrót maszeruiące, i całą noc mały ogień. - Z dnia 3. Sierpnia. Ponieważ nieprzyiaciel zebrał się na forpocztach, tedy nasi całą noc stali pod bronią; iednakowoź barbarzyńcy nic nie przedsięwzięli. Ze strony południowo zachodnieysłyszeliśmy kanonadę, i przypisuiemy to przybyciu naszey floty, która może spotkała się z nieprzyja ielem. Bano doniósł nam Eparch z AnatolIko, że wczoray wiele korpusów nieprzyjacielskich po szturmie powracało do domów. . Gały dzień ogień umiarkowany. Flotylla nIeprzyiacielska ośmiela się aż do wniyścia do Anatoliko posunąć i cofa się. Tylko cztery nieprzyiacielskie okręty stoią w naszym p.orcie, reszta znikła z naszego horyzontu. WIeczorem cokolwiek silnieyszy ogień od lądu, od floty zupełnie cicho. - Z dnia 4. Sierpnia. Wewnętrzne nasze roboty wzięli Turcy za wycieczkę; dla tego strzelali z broni i dz.iał mocno, podobnie i my, lecz po półgodzIny wszystko ucichło; rano mgła; kanonada od morza bardzo blisko; cztery nieprzyjacielskich okrętów wyszło nagle pod żagle ku Patras. Mgła opada; pokazuie się flota, czterdzieści okrętów, i dwupokładowe - ies.tto Grecka. Wielka radość! Ze 4ch TureckIch okrętów sam nieprzyiaciel spalił ieden i ratował się na drugi; Algierski, który musiał rzucić sie, na brzeg; osada ratowała się na ląd.

wziąwszy ii ludzi, którzy nie mogli się w czółnie pomieścić i poddali się naszym w niewol ę; inne dwa okręty, co stały o podał, uszły tło Lepantu. Flota nieprzyiacielska w naszych lagunach, popłynęła ku obozowi Kiutajera, który nieustannie do nas strzela. Koło południa widzieliśmy flotę nieprzyiacielska, płynącą, z Cefalouii przeciwko naszey, która natychmiast maiąc wiatr zachodni (potiente inaestro) wyruszyła przeciwko niey . Walka była uporczywa, nasi zmusili ią do ucieczki, chociaż pod wiatrem. Poczem o godzinie n (na godzinę przed zachodem słońca) Admirał Sachturi JI pięć okrętów wylądował przysłane nam od Rządu zapasy woiene i żywność, podczas, gdy inne 28 okrętów pod Miaulim, Kołandoritzim i Apostolim, ścigało nieprzyjaciela. Flotylla nieprzyiacielska zbliżyła się do lądu, i usypała baterye, aby się bronić. - Z dnia 5. Sierpnia. Całą noc ogień. Nieprzyjaciel pracuie przy naszey bateryi Franklina, dla ułatwienia nowego szturmu. Karaiskaki i inni wodzowie piszą, iż następney lub naybliiszey nocy nadciągną. Admirał Sachturi oglądał około południa nasze mury.

Wieczorem silny ogień. Tey nocy, skoro Karaiskaki zacznie ucierać się z nieprzyiacielem, 1500 ludzi zrobi wycieczkę. Nieprjyiaciel całą noc spokoyny. - Z dnia 6. Sierpnia. Cała nasza flota iest znowu w naszym porcie; uderza na flotyllę nieprzyiacielska, z którey bierze siedem bark, ieszcze na ląd nie wycią,gnionych; resztę zasłoniła baterya lądowa, a lOCO iazdy i piechoty z działem pośpieszyło z obozu na pomoc. Grecy w tey potyczce morskiey mieli 7 w zabitych i 5 ranionych, między tymi ranny śmiertelnie M an tho s, syn J. Trycupiego. Korpus posiłkowy od lądu złożony z woyska Karaiskakiego, Tsavellasa i innych, dał o godzinie I w nocy umówiony znak. O godzinie 3ciey uderzył na nieprzyjaciela, i nasi wypadli także, w błędnikach szańców nieprzyiacielskich zabrali wiele robotników, i po półpiętogodzinney walce za umówieniem się, wrócili do miasta. Tymczasem ogień wzaiemny trwał w stronie zachodniey. Podczas tey wycieczki zginęło 17 Greków, 13 iest ranionych; nieprzyiaciel utracił wi$«ey iak 600. - Z dnia 7. Sierpnia. Nie

przyiaciel zupełnie ucichł. Część naszey floty wypłynęła do Krionori aaprzeciwko Patrasu. - Z dnia 8. Sierpnia. Modły w obozie nieprzyiacielskim. Wycieczka Greków z bateryi Franklina, przyczem poległo 7 ludzi, a 9 rannych, między tymi Oficerowie: Tsiliki, Kaliopuschali i Tikis. Strata nieprzyiaciela niewiadoma. Ciągły ogień, - Z d. 9. Sierpnia. Nieprzyiaciel pracuie nad usypaniem reduty przed bateryą Franklina, aby Jł tey widział, co się u nas dzieie. Miauli oglądał na* sze miasto, przy powitaniu go 3Ta wystrzałami. Ciągły ogień, Z dnia 10. Sierpnia. Nieprzyiaciel osiągnął swóy zamiar reduta, przed bateryą Franklina, i zabił nam dzisiay 9 ludzi na murach. Generał Rinjassa umarł dzisiay z ran odniesionych. Ciągłe strzelanie."

"Po wypędzeniu nieprzyiaciela przy pomocy Boźey z naszey świętey ziemi, nie zaniedbamy ogłosić imion męczenników, którzy wierni swóy przyiędze: żyć wolno lub umrzeć polegli iako ofiary dla Óyczyzny." "Ponieważ z pewnością sądzić można, że powyższe wyimki z Gazety Messolungskiey zawieraią dla Greków naykorzystnieyszy obraz tamecznych wypadków, tedy okazuie się samo przez się, co trzymać należy o wiadomościach rozsianych przez inne Niemieckie, Francuskie i Włoskie Gazety, donoszące o niezmierney stracie Turków podczas szturmów do Messolungi, o zupełnem zniesieniu oblężenia tey twierdzy od lądu, o odwrocie Seraskiera aż do Vrachori i t. d."

Doniesienie o kalendarzach.

Cotylko opuścił prassę: Kalendarz Polski, Ruski i Gospodarski dla Wielk. Xiestwa Poznańskiego na rok Pański 1826.

i iest u podpisanych, iako teź u P. D u n ker a w Rawiczu do nabycia. Poznań dnia l. Października 1825, W, Decker i Spółka.

rjJUl Dodatki.)