ZAPISKIinsbe:;onderc rliejcnigen Einkullfte zu, clic mit dcl' ihm angewicscllcn StclIc vcrbundcn sind.

Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1931 R.9 Nr2

Czas czytania: ok. 3 min.

Dagegen vCl'pflichten wir den IIcnn v. Lukaszewiez, nh:ht nUl" (lip ihm obliegendEin rntclTichtsstundf'n mit sorgfiiltiger V ol'hpreitun und Treuc zu e:rteiIen, sondcrn auch iiberalI mit Kraft Ulul Tiitigkeit zu wil'ken, wo seine HiIfe fur da:; Gesamtwohl der Allstalt, bci wcl. cher er sich befindct, in Anspl'uch gcnommcn wint InsbesUlldel'! el'warten wir von ihm (lii' gewiscnhafte BMolgung samt/ichcr das g:elehrtc Schulwesen in den Preussischen Sttwtcn betl'cffenden Vel'.. ol'dnungen und hegcn das Vel'traucn zu ihm, dass CI' gegen seine VOI'gesetzten, lVIitarbciteł' Ulul Untel'gcbcnen Ulul ubm'haupt sich :;0 Jwtl'agen werele, wic es einEllI Fuhrcr und VOl'bilde cler Jugend um! einem treuen Untertall uncl Diencr Sr. MajesUIt des I{onigs \\'ohl allstehct und gehlihrt". f'l'zcslano mu to z następująccm pismem: ,,:\Iit Bezug auf unsere Verfiigung vom 4. cI. M. ubersendcn wir Euer p. anIiegcnd Ihre BestaHung aIs Lehrer der polnischen Spl'ache an dem K. Friedrich 'Vilhelrns-Gymnasium mit dem Ersuchen, clie Stempel U. Ausfcrtigunskosten mit 1 l'. Ii) :o: gr. binnen H Tagen an unsere BchoI'Clcnkass£' abzufiihren."

4. K s i ę g o z b i ó r [{ r a s i ł o w s k i w B i b l j o t e c e R a (' z y ń s kic' h.

W r. 1930 pani hl', Teresa z Okęckich Czarnecka z Raszew podarowała Bibłjotece Raczyl'lskich 1824 tomów i 160 broszsur druków, oraz 7 rękopisów. Dla upamiętnienia tej wielkiej ofiarności, oraz dla zachęty innych, aby poszli za przykładem wspaniałomyślnej ofiarodawczyni, Kuratorjum Bibljoteki Raczyilskich poleciło artystce-malarce, pani Marji Prawdzie-Szczawiilskiej, wykonać portret olejny pani hr. Czarneckiej i z odpowiednim napisem na tabliczce mosiężnej zawiesić go w sali portretowej Bibljoteki. Tam wisi on obok portretu małżonki wielkiego naszego fundatora, hrabiny Konstancji z Potockich Edwardowej Raczyi1skiej, która przed stu laty, tuż po założeniu Bibljoteki, pierwsza złozyła jej wielki dar w liczbie Hi80 tomów. Czyn ten został przez Edwarda RaczY11skiego upamiętniony w statucie fundacyjnym. W 7 tegoż statutu, postanawiają.cym, że "ktobykolwiek. zbogacił Bihljotekę darem tysią.ca ksiąg łnh więcej, proszonym być ma, ahy pozwolił wizerunkiem swoim czyli portretem, tła koszt funduszu Bihljoteki zrohionym, ozdohić czytelnię", pisze Haczyi1ski dosłownie co nastpuje: "Dała w tym \\'Zględzie przykłao Konstancja z Potockich Raczyi1ska, która 1(j80 tomów założonej w Poznaniu Bibljotece darowała; portret jej w dniu otworzenia Bibljoteki w czytelni umieszczonym zostanie". Otwarcie Bibljoteki nastą.piło dnia 5 maja 1829 r. Od tego więc dnia wisi w n aj starszej czytelni Bibłjoteki Baczyńskich portret pierwszej ofiarodawczyni. Sto lat minęło od tego czasu, a żaoen z ofiarodawców, któl'ZY pamiętali o naszej Bibljot.ece, nie zdobył się na ofiarę, któl"aby w sumie przekraczała cyfrę tysiąca tomów. Dopiero w drugim roku drugiego stulecia istnienia Bibljoteki, w r. 1930, pani hr. Czarnecka zbogaciła ją darem, składającym się z UWÓdł tysięcy prawie tomów. Traf zdarzył, że drogą daru księgozbiory dwóch sióstr, córek Szczęsnego Potockiego, pana Ha Tułczynie, i Józef y Amalji :\-Iniszchówny, małżonków, a mianowicie książki wpnienionej już wyżej Konstancji Raczyńskiej i Idalji księżny Sapieżyny, znałazłł;ię razem w jednej bibłjotece publicznej, fundowanej przez męża pierwszej z nieh. I{sięgozbiór tejże dostał si tu wprost z rąk właśricielki, księgozbiór drugiej siostry natomiast dopiero po stuletniej wędrówce, w czasie której odbył dałeką drogę z Krasiłowa na Wołyniu do Krajewic w \Vielkopolsce, później z Krajewic do Raszew, stąd zaś wreszcie do Poznania, gdzie w Bibljotece Raczyńskich znalazł schronienie już na zawsze. H a łJ e n 1 s u a f a t a l i b e l l i. Trudno o trafniejsze zastosowanie starego tego przysłowia, niż w tym wypadku. Lecz czas już opowiedzieć pokrótce odyseę bibłjoteki krasiłowskiej. I{rasiłów wraz z 18 wsiami ordynacji ostrogskiej, otrzymał w r. 1753 wojewoda mści sławski, Ignacy Sapieha, od ostatniego (Jrdynata ostrogskiego, Janusza Sanguszki, sposobem darowizny, "z zastrzeżeniem dostawienia Ila potrzebę kraju 33 konnych ludzi", jak pisze "Słownik Geograficzny" w tomie IV na stroni.e (i15,

Ignacy Sapieha umarł w r, 1758, Syn jeg, Franciszek Ksawery, wojewoda smolei1ski, rotmistrz kawalel'ji narodowej, kon

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1931 R.9 Nr2 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry