GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1825.11.23 Nr94

GLJ*

Wielkiego

II L J

Xiestwap O Z N A Ń S K I E G O.

Nakładem DrukarniNadworneyW. Dekera i spółki.- Redaktor: AssessorRaabski.

N211I< W Srodę dnia 23. Listopada 1825.

Wiadomości kraiowe.

Z Berlina d. 19. Listopada, N. Król raczył dnia 16. m. b. dać pożegnalne posłuchanie, Hrabiemu Re c h b e r g, odwołanemu od Swoiego dworu Posłowi Bawarskiemu. Wczoray raczył N. Pan przyiąć Francuskiego Generała- Porucznika Hrabiego bt. Priest, i odebrać z rąk iego listy wierzyttlue iako nadzwyczaynego Posła i pełnomocnego Ministra N. Króla Francuzkiego. N. Kroi raczył Posła Swoiego przy dworze Francuzkim, .Barona W e r t h er, zaszczycić orderem Orła Czerwonego drugiey klassy z liściem dębowem; Król. Francuzkiego bibliotekarza, Professora H a s e w Paryżu, i Professora K u n t h , orderem Orła Czerwonego trzecićy klassy. N. Król raczył dać order Czerwonego Orła pierwszey klassy Król. Niderlandzkiemu Generałowi - Porucznikowi i Posłowi przy dwo

rze Francuzkim, F ag e l, i Król. Niderlandzkiemu W Podczaszemu, Baronowi d'Vvoy d e M y d r e c h r. N. Król raczył byłego Raclzcę Ziemiańskiego K II o bels dorif na Sekinie, mianować W. Koniuszym, N. Król raczył dotychczasowego Dyrektora tuteyszey Kommissyi woyskowey i budowniczey, Taynego Radzcę_ Regencyinego Wiesmann, mianować Taynym Radzcą finansowym i referującym przy Generalney kontrolli. N. Kroi raczył Radzcę Regencyinego L a n d m a n n, mianować N adradzcą Regencyinyrn i Dyrygentem wydziału podatków nie stałych przy Regencyi Wrocławskiey. N. Król raczył dotychczasowego Assessora przy Sądzie Ziemiańskim w Międzyrzeczu, H o e p p e , mianować Radzcą przy Sądzie Ziemiańskim w Krotoszynie.

Jego Krolewiczoska Mość, Xiąźę_ Cumb e r l a n d, przybył tu z Frankfortu nad Menem, Z Wrocławia dnia 11. Listopada.

Jego Cesarzewiczoska Mość W.Xiais, Kon dziś przedpołudniem Jł Małżnnką SWA, Xiężni Łowicką, i orszakiem, w 13(11 59 końmi zaprzężonych powozach, i po zamienieniu koni, ruszył w dalszą drogę na Kalisz do Warszawy.

Wiadomości zagranICZne.

Włochy.

W dawnieyszey gazecie naszey uczyniliśmy wzmiankę o Sclrizmatykach Utrechtskich i ich zwykłem wyklinaniu ze strony Stolicy Apostolskiej; oto iest Kreve Papieża teraźnieyszego, tyczące się tychże odszczepieńców: Lho XL!., P a p i e ż . Naszym ukochanym Synom, katolickim n.ieszliańcom w Hollandyi, pozdrowienie apostolskie i blogosławieństwo. Odszczepieństwo Utrechtskie oddawna iuź nabawia niepokoili kościół katolicki. Jakichźeto Papieże, poprzednicy nasi, niechwytali się iuż sposobów, aby tey niszczącey zarazie tamę położyć i' Ale z niedościgłych wyroków Jloskich, ani {-ceJł zbawienne rady, ani przez łagodne napomnienia, ani nareezcie przez groźby i wyznaczenie kar kanonicznych, nie zdołali zaślepionych «wrócić na drogę zbawienia na łono naszey matki, świętego kościoła 'katolickiego. W i l h e l m Vet, który śmie nazywać się Biskupem Dewenterskim, i który iest tak zuchwały, że w piśmie pod dn. 13. t. m. odważył się uwiadomić nas o swoiem wybraniu i poświęceniu na biskupstwo, świeży tego uporu dał nam przykład. Jego pismo iest słodkie iak miód; mówi z pochlebstwem o uszanowaniu i posłuszeństwie ku nam; ale właśnie z tego samego pisma przekonywamy się aż nad to, iaką wartość przyznać należy tym udawanym i oddawna używanym pochlebstwom; albowiem vy nieui Wilhelm pOK kazuie te same błędy i tę samą dawną uparlość, sprzeciwiaiącą się ustawgm kościoła bo żego; słowem, pokazuie 6ię skalanym teml satnemi grzechami, któremi się iego kacerscy epółtowarzysze od początku okryli. Pomimo tego nie wstydził się Wilhelm wystawić nam icliiako niewinnych, a nawet śmiał ie wychwaląc l uwielbiać. Gdy wiec Wilhelm w

. / t ' - przymuszonymi, wziąsć się do zupełney. - rowości prawem dozwoloney; postanowlllsmy przeto i my, wstępuiąc w ślady naszych szanownych poprzedników, równey użyć kościelney kary przeciwko wspomnionemu Wilhelmowi Vet. Niechcerny albowiem dopuścić tego, ukochani synowie Nasi, aby kto z was, pomiędzy których niestety odszcz pieństwo utrechtskie się wkradło i dusze nIszczy, w sidła tych oszukańców się. wplątawszy, szedł za nimi, iako za dobrymI pasterzami, i dał się uwieśdź podstępnemu głosowi wilków w odzieniu owczem, aby tern łatwiey mogli niszczyć trzodę, rabiiać i pożerać. W skutek więc ttgo oobwieszczarny, mocą apostolskiey godribścł, któ ą 6prawuiemy, że wybór Wilhelma Vet na bIskupstwo Dewenterskie był fc Jozwolony, nieważny i nic nieznaczący, a lego poświęcenie nieprawne i świętokradzkie. Wyłączamy od kościoła bożego i wyklinamy wspomnianego Wilhelma Vet, i wszystkich tych, którzy gię do iego nieprawnego wyboru przy. łożyli mocą, staraniem, radą lub zgodzeniem się na to, oświadczamy i rozkazuiemy uważać ich za odszczepieńcow od społeczności kościoła katolickiego i nieobcować z nimr, a oprócz tego, aby wspomniony Wilhelm V t do wykonywania praw i wszelkich czynnoścI, należących do jurysdykcyi biskupiey, przypuszczonym niebył ; izakaziiiemy mu pod karą exkoinmunikacyi ipso facto i bez dalszych oświadczeń, preparowania oleiu świętego, ro dawania sakramentu bierzmowania, wydawanIa rozporządzeń i innych aktów Biskupom d zw.olonych, i naprzód uznaiemy wszystkIe lego czynności, którychby się śmiał dopuś ić, a nieważne pod wszelkim względem. CI, ktorzy od niego wyświęcenie dostali lub dostaną, niechay wiedzą, że są suspendowani., nieprawnie wyświęceni, gdyby w skutek Alego wyświęcenia, duchowne czynności sprawow ć mieli. Mocno nas to dolega i serce nam SIę kraie, kiedy podobne kary wyznaczać musimy winnym. O gdyby też i oni, przez nasze postanowienie boleścią przeięci, w żal i skruchę nowili; cóżbyśmyto za radość mieli! Cóżto za łzy radości płynęłyby z oczu naszycli na takie nawrócenie! Ziakiemżeto uniesieniem przylelibyśmy w obięcia nasze synów obłąkanych, wracających z żalem na łono oyca! J akźebyśmyto miłosiernemu Oycu niebieskiemu zato dziękowali! Codziennie modły nasze do niego zasyłamy o to, aby nam i całemu kościołowi tey pociechy użyczył. Czyńcie i wy to, ukochani synowie nasi, których niepokonaną, wiarę i połączenie ścisłe z świętą Stolicą Apostolską, iako środkiem iedności prawowierney, doskonale znamy i chwalimy; a w pomoc do dobrowolnego, dokładnego i ochoczego wykonania tey powinności ewanjeliczney, daiemy wam Nasze apostolskie błogosławieństwo. Dan w Rzymie na Watykanie pod rybackim pierścieniem, · dnia 19 Sierpnia 1825 roku, giego Naszego papieztwa.

F c a n c y a.

Z P a ryż a dnia 12. Listopada.

Hrabia S1. Priest wyiechał iako Królewski Poseł przy dworze Pruskim, do Berlina. (Już tam stanął.) Zdaie się być rzeczą pewną, iż Pan MOHBtiers zabrał z sobą wielką wstęgę legii honordwey dla Pana Zea. Dnia 9. m. b. znacznie spadła renta trzyprocentowa, a Sternik przypisuie to niepomyślnym wiadomościom z Hiszpanii, i obawie zbliżaiącey się woyny na północy. Także w Pernambuco złożono ofiary dla Greków, luboć tylko 900 Franków.

W N iderlandach liczą teraz pięć towarzystw wspierania Greków, w Leodium, Mecheln, ErHxellI, Mons i Haadze.

Wiazd Xiąźęcia dei Lnfantado do Madrytu, iako naczelnego Ministra, równał się tryumfowi. Poprzedziło go dwóch gońców gabinetowych, a muzyka ochotników roialistowskiah wyszła naprzeciw niemu. Generał Roche, który był posłanym do Grecyi iako pełnomocnik tuteyszegAo towarzystwa ku wspieraniu Greków, powrócił do Paryża. Arystareh powiada: "Upadek Pana Zea obchodzony był w Madrycie z wielkim zapałemod wszystkich prawdziwych Hiszpanów, kto rzy są przyjaciółmi tronu i swoiey oyczyzny.' Daley: "Rewolucyoniści, którzy w Xiążęciu dei Infantado wiernego upatruią poddanego, będącego przez swoie urodzenie i ogromny maiątek, silną państwa podporą, staraią się wzbudzić przeciw niemu nieufność i spotwarzaią go dla iego talentów, a wywyźszaią natomiast pod niebiosy swoich Koryfeuszów, którzy z barłogu pochodząc, żadnego nieodebrali wychowania i ledwo pisać się nauczyli," Tenże dziennik sypiąc hoynie kadzidło Hiszpanii i iey Królowi, których poczytuie JIa ocalonych ostatnią zmianą ministeryalną, tak między innerni prawi: "Czuje prawda Hiszpania, iż utraciła cokolwiek z swoiego dawnego blasku', lecz niesądzi się być wyrodzoną. W ponurem milczeniu zgina się pod brzemieniem konieczności, która dla liiey ie-rt tylko chwilową, lecz nie da się zp lżyć; wciąż ona ieszcze żywi w gruncie serca swoiego myśl, iż iak ocknięty lew znowu się , .criyś podźwignie, i w dogodnym czasie ui re swey straszliwey, nieprzebraney siły. [iszpan widzi wyciśnioną pieczęć swe y rei' ii na prawach królewskich, wybitą na ustano tleniach, które są wiekami uświęcone i od prawnego Monarchy dobrowolnie zaprzysiężone. Jest on niemi zadowolniony i będzie ie trzjmał, nawet z niebezpieczeństwem życia swoiego, Z zgrozą spoglądał Hiszpan na pieczęć bezbożności, wytłoczoną narewolucyifrancuzkióy, i na rozmaitych konstytucyach, które ona wpośród bluźnierstw ateizmu i naywyuzdańszych rozpust wylęgła. Od tey chwili zbrzydził on sobie wszystko, co tylko n06i na sobie imię konstytucyi kraiowey i t. d." Monarsze Hiszp, przymila eię pomieniony dziennik taką apostrofą: "Słusznie to iest Królu, iżnieuznaieszpoźyczki Kortezów, abyś nie sankeyonował przywłaszczenia; słusznie, iźnieoswobodzaszTwoich osad, abyśniesankeyonował buntu; słusznie, iż usuwasz od urzędów publicznych ludzi chytrych i przychylnych nowościom; iż wyganiasz fakeyonistów z oyczyzny; iż p r a w nie karzesz sprzysięźeńców i zdrayców; iż się otaczasz Twoimi chrześciańskimi, bezstronnymi i wiernymi poddanymi! Odsłoń silną ręką Twą politykę przed obliczem Europy, powiedz iey, iż będzie zawsze otwartą, prostą i we wszy ralnością. Twoie godne pndziwienia połozenie topograficzne, zabezpiecza Cię od zarażenia się zasadami, które ląd stoły trapią. Dwa morza, które Cię otaczaią, tworzą dla Ciebie prawdziwy kordon zdrowia, przypierający obu końcami do nieprzezwyciężonych zapor Ha iedynym punkcie, na którym iesteś dostępnym. Nie zwaźay na to, iź się zagraniczny liberalizm rozdziera w swyih buntowniczych gazetach; niezwaźay na to, iź nazywa Twoich wiernych poddanych nędznymi niewolnikami, zagorzalcami, ciemnocharni, nieprzyjaciółmi oświaty i cywilizacyi. Tymczasem zaś przywracay powoli do dawnego etanu Twóy heroiczny naród; przywracay tAo sani przez siebie, przez Twe własne oźywiaiące siły, bez uciekania się do pomocy swych sąsiadów i przyitnowania ich dwuznacznych i niebezpiecznych doradzeń. Wybaday przez czterech lub pięciu Twoich, zdolnościami i cnotami celuiąc) chpoddanych, potrzeby Twoiego ludu; zastanów się pospoł z nimi nad polepszeniami i odmianami, ktorychby Twe zasadnicze prawa wymacały; polegay przedewszystkiem na owym duchu wytrwałości, stałości i cierpliwości, którym się Twoy wybór ny lud oznacza, a potem zday się na Opatrzność Boską " Arystaich, któremu, iak się zdaie, wcale przy tern na myśl nieprzyszło, iź ta dobra rada od niego, a przeto tez razem i z zagranicy pochodzi, radzi potem ieszcze Xiążęciu dei Infantado, "ażeby n. p. do swych prac przybrał sobie męża, iakim iest Mataflorida, ten uczony, nieprzekupny Prezydent Regencyi TTrgelskiey. Szanowny Xiążę, iak tego rnamy nadzieię, wyprowadzi niedługim czasem z omamienia wielu inszych francuzkich Roialistow, którzy biorąc literalnie okrzyk narodowy: viva el Rei neto! marzą sobie, iź Hiszpan iest nieprzyiacielem wolności, iź sobie smakuie i usypia w nudach niewoli. N auczy ich zacny Xiąźę, iź: viva el Rei neto! w Hiszpanii nic więcey nieznaczy , iak tylko: "niech źyie Kroi bez", nadanych od cudzoziemców lub nieznacznie doradzanych " konsty tucy i! " Zaiste, nie iest to lud niewolniczy i poazyatycku usposobiony, z pomiędzy którego pewni Deputowani Prowincyalni 2 postanowień kralr72jowych maią prawo rzec swoiemu Monarsze, gdy na tron wstępuie: "M Yr z których każdy tył e znaczy, co wy, a którzy wszyscy razern potęźnieyszymi jesteśmy od was, przyrzekamy wam posłuszeństwo i wierność, ieżeli zachowacie nasze prawa i przywileje; i e ź e l i z a ś n i e, t o n i e . " Gtfyby n. p. iaki despotyczny Kroi pozwolił sobie zaprowadzić rząd turecki wAragonii, Kastyliach, w Baskiy. skich i innych prowincyach półwyspu, niewyszłoby miesiąca, a iuźby go na tronie nie było." Gwiazda powiada, iź w Dunkierce zamknięty został teatr skutkiem dosyć tęgiey biiatyki. Biskup Strasburgski wydał pod dniem 10.

Października list pasterski, w którym zapowiada przybycie do tego miasta Missyonarzów; a wielkie oddaiąc im pochwały, wzy. wa usilnie także protestantów, ażeby się nawrócili. Z n a d g r a n i c y h i s z p a ń s k i e y dnia 4. .Listopada.

Z Barcelony donoszą pod dniem 2. m. b., co następuie: "Przed czterema dniami policya z Tortozy zdała tuteyszemu Intendentowi raport o wysokim pięć łokci d uch u, który się w tuteyszey okolicy pokazuie. W orszaku tego ducha widywano dwóch Kapucynów w bieli z wielkiemi goreiącemi świecami. T łumy ludu wychodzą patrzeć, skoro sięduch pokaże, a mnichy napominają ludzi, aby upadali na kolana, gdyż to są duchy Bessiera i rozstrzelanych z nim dwóch Kapucynów» Tuteyszy Intendent policyi rozkazał pochwytać tych duchów i zaprowadzić do więzienia."

Hiszpania.

Z Madrytu dnia l. Listopada* Dwór powróci do Madrytu dopiero dnia 10. lub 15. m.lb., zabawi tu do Wielkjey-nocy, a potem uda się do Pardo. Od dni kilku półki gwardyi pilnie się ćwiczą w służbie; sam Minister woyny dowodzi, a za powrotem Króla odbędą się obroty z ogniem. Skazany na wygnanie Hrabia Ofalia, znayduie się tu znowu, lecz nie uzyskał ieszcze pozwolenia, aby mógł złożyć uszanowanie W Eskurialu.

Zapewniafą" iż Xiaie San Carlos odebrał rozkaz, ażeby natychmiast przyiechał do Madrytu. Xiążę Itifantado oświadczyć miał, dowiedziawszy się o powołaniu go do Ministeryum: Jeżeli mianowanie mnie Ministrem nie iest " skutkiem nowego spisku, i ieźeli ie iedynie winien iestem pokładanemu we ranie zaufaniu, źe iako Minister użytecznym być mogę Królowi i oyczyznie moiey, to z naywiększa chęcią urząd tnoy przyimuię." Xiąźę Infautado zalecił Generalnemu Intendentowi policyi, ażeby swoie raporta do Króla nie wprost, lecz przez Ministra sprawiedliwości, Pana Calomarde, podawał. Dzisieysza Gaceta zawiera wyrok, upowafniaiący Generalnego KontrolIera finansów, do żądania rachunków od wszystkich urzędników, którzy od dnia 7. Marca i$zo kassami publicznemi zawiadywali. Mówią bardzo wiele o nocie, podaney rządowi naszemu przez nowego Ministra Fraucuzkiego. Użalać się ma w niey Francya na istnieiące wciąż w Hiszpanii tayne towarzystwa, a mianowicie także iedno pod nazwiskiem towarzystwa rojaiistów. Pan Gordon, który ściągnął na siebie podeyrzenie należenia do spisku Bessiera, oddany został obecnie w ręce sędziów, od których niezawodnie uznany zostanie za niewinnego. - Podług innych podobno Xiąźę Infantado rozkazał, ażeby z dotychczasową surowością popierano proces przeciw społeprzysięźeńcom Bessiera. Podług listów z Eskurialu wyznaczył Król pensyą wdowie i córkom Generała Bessieres. Stan kupiecki w Kadyxie został mocno zatrwożony pogłoską, iż rząd chce u niego zaciągnąć przymusową pożyczkę 5 millionów Franków. .Niektórzy zamyślaią porzucić półwysep. Po przywróceniu szkoły inżynierskićy wSegowii, urządzono także znowu i szkołę marynarki. Warunki przyimowania uczniów do tey szkoły są: l) Powinni nie mieć nad lat 13cie, 5) powinni być szlacheckiego rodu z oyca i matki; 3) umieć czytać i pisać i 4) znać początki matematyki. Podług nowego proiektu organizacyinego »kładać się ma w przyszłości armia z aoetu

pułków liniowych po iooo ludzi, i fyluź w równey liczbie ludzi półków lekkich. N a całym półwyspie wielka panuie susza, przezco zwyczayne artykuły żywności znacznie podrożały. Król. list okólny do Gubernatorów i dowódzców posiadłości Królewskich w Indyach i na wyspach Filipińskich uznaie ważność aronestyi, udzieloney przez Stany Cortes Dyssydentum zamorskim. W ostatnich dniach wyszedł godny uwagi list pasterski Biskupa Lerydańskiego, głoszący pokoy i poiednanie wbrew zwyczajowi naszych xięży. Margrabia de Zambrano, teraźnieyszy Minister woyny, widząc zbliżaiący się upadek Pana Zea, podał iuź dnia 22. z. m. o uwolnienie od urzędu, lecz żadney dotąd nieodebreł odpowiedzi. N owy naczelny Minister przywołał znowu Kadzcę Stanu i Kanonika Koxas, którego był Pan Zea skazał na wygnanie; mnóstwo osób, wygnanych przez Ministra sprawiedliwości Calomarde, zostaną także znowu ułaskawione.

Od dni kilku - pisze Goniec Francuski - uwiiaią się na gościńcu do Eskurialu ludzie, których niebyło zwyczaiem daćsiętu widzieć. Apostolscy zalegaią przedpokoie zamku, i miewaią nocne schadzki. Policya iest nieczynna, odkąd Pan Recache dymissyi żądał. Angielska fregata handlowa, która przeprawę z portu Quiica (Peru) do Kadyxu w 143 dniach odbyła, zawinęła tamże dnia %\. Października z 70 Oficerami, iednym spowiednikiem i 10 podoficerami i żołnierzami; są to ostatnie szczątki armii Wicekróla Laserna. Król. gwardya ma być pomnożona 400 ludzi, wybrać się maiącymi z półków marynarki; także bataliony prowincyalney gwardyi milicyi maią być powiększone. Ministrowie - pisze Dziennik Rozpraw zgromadzili się dnia 26. Października w Eskurialu na radę rainisteryalną, na którćy Xiąźę Infautado pierwszy raz przodkował. Przedmiot tego nader szybkiego zebrania się rady Ministrów ma być nader ważny; tyczyć się ma wyiścia woyska francuzkiego z Hiszpanii. Apostolscy, którzy niezmiernie o to nalegają, ofiarowali zaliczyć potrzebną summę na zaspekoicnie długu francuzkiego. Wszystkichumiarkowanych ogarnęła trwoga, albowiem i uź teraz wszyscy c i, którzy trzymali z P a n e m Z e a, odbierała bezimienne listy z pogróżkami. Podobno iuż i pod Xiazeciem Infantado dołki kopią., aby na iego mieysce wprawić Xiążęcia S1. Carlos. Margrabia Zambrano, teraźnieyszy Minister woyny, podał dnia 26. z. m. Królowi cztery raporta od czterech dowódzców woyska w Andaluzyi, którzy donoszą, iż od ich półków bardzo uciekaią żołnierze. Okręt woienny le Guerrero stoi w Kadyxie · W pogotowiu do rozwinięcia żagli, aby pod sprawą DonGranclalla popłynąć do Hawanny. Deputowani prowincyi -Baskiyskich przybyli tu względt.m dokładnieyszego umówienia potrzebney zapomóżki pienięźney, którą «łożyć obiecali. Dnia 26. z. m. odebrali oni wezwanie Ministra sprawiedliwości, ażeby w przeciągu 3ch miesięcy 3,000,000 Franków zebrali; lecz oni na to oświadczyli, że tylko maiąpełnomocnictwo, zezwolić na połowę tóy summy. Portuga li a .

Z Lizbony dnia 21. Październ.

Rząd kazał wybrać woyska 3 do 4000 ludzi w celu uzupełnienia niektórych pułków, ponieważ Brazylii ofiarowano pomoc woyskową. Mówią o zmianie w Ministeryum. Pan de Sacerda, Minister spraw wewnętrznych, z przyczyny słabości zdrowia, otrzyma następcę w osobie Barona de Renduffes, Generalnego Intendenta policyi.

A n g l i a.

Z L o n d y n u dnia 12. Listopada, W czoray odbył Król tayną radę; dał posłuchanie Lordom Eldon i Harrowby, tudzież Panu Canning. Także nowy Poseł Stanów Zjednoczonych Rufus King miał wstępne posłuchanie. Pan Canning przedstawił Królowi Pana Hurtado , Posła Rzepltey Kolumbiytkiey,' który miał zaszczyt złożyć swoie listy wierzytelne i być nayłaskawiey przyiętym. - Goniec rozpływa się z tego powodu w radosnych uwagach, które się łatwo same przez się nasuwaią. " U mówiliśmy, - pisze on - zatwierdziliśmy i wymieniliśmy traktat handlowy z Kolumbią, ustanowiliśmy Posła Angielskiego w iey stolicy i t, d. K Dodaiąe Goniec, iż to samo wkrótce nastąpi z Mexykiem i Buenos-Ayres, życzy ażeby potem Chili i Peru uzyskały iak nayprędzey autentyczne zadeklarowanie ich niepodległości. We wtorek pracował Xiąźę Polignac długi czas z Panem Canning w wydziale spraw zagranicznych. W Veracruz utworzyło się towarzystwo "celem wspierania N iepodległych wyspy Cuba". Wielu kupców porzuca tę wyspę i wynosi się do Nowego-Orleanu. Jeden z dzienników naszych donosi: "Kapitan Burdex przywiózł z sobą od brzegów Schonen kilka pasztetów wielorybich. Nasi naysławnieysi łakotnicy odieść ich się niemogli. Gazety Amerykańskie do dnia 21. Października zawieraią list Oswobodziciela z Arcquipa dnia 2. Czerwca do Wiee-Prezydenta Kolumbii, w którym mu wyraża swoią radość i życzenia z powodu uznaney przez Angliąniepodległości Kolumbii. W Kartagenie zebrana była dnia 23. Września znaczna siła morska, przeznaczona do tayney wyprawy. Marynarka Kolumbiyska miała być pomnożoną. Państwo 011omańskie.

Dostrzegacz Austriacki umieścił następuiący artykuł, o którym wspomnieliśmy pokrótce w przeszlśy gazecie: Z S t a m b u ł u dnia 10. Październ.

Wiadomości przez ostatnią pocztę z teatru woyny w Morei, nam udzielone, ograniczała się na następuiących doniesieniach: Na prośbę znanego Generała Londo, o kilkaset ludzi regularnego woyska w celu napadnienia twierdzy Tripoliza, postanowiono wysłać Pułkownika Fabvier z pułkiem około z 300 ludzi składaiącym się na stopę Europeyską przez tegoż urządzonym. Londo zapewnił, że Ibrahim Basza z całą swoią potęgą ku Mistra pociągnął*), ie w Tripoiizza le.dwie 500Iu»

*) To się zupełnie zgadza, tylko osada, którą Egipski wódz w Tripolizzie zostawił, była większą, iak Londo mniemaf. Ibrahim z swoim podiazdem. udał siej daley przez Mistre aź do Trinisi ku zatoce Lakony; iego poruszenia i związki na półwyspie były zupełnie wolne i zabezpieczone. szturmować będzie i tylko potrzebnie regularnego żołnierza, aby z bagnetem w ręku oczyścić ulice miasta, gdy twierdza przez niego zdobytą zostanie. Fabvier stanąwszy na 0znaczonćm sobie mieyscu )I( swoim oddziałem przekonał się" źe Londo zamiast obiecanego woyska ledwie 500 ludzi miał zebranych. Przecież poprzestał na planie Greckiego Generała, który eię na tym zasadzał, cźeby się Fabvier aż pod bramę Leonardzką posunął i tam za pomocą drabin na mury twierdzy dostał się, podczas gdy Londo % przeciwney strony fałszywyattak przypuści dlaśeiągnienia tam siły nieprzyiacielskiey. Fsbvier pod zasłoną nocy postąpił istotnie aż blieko do wzmiankowaney bramy, miał g drabin i wszystkie narzędzia dla potrzaskania bramy w pogotowiu; lecz Londo się niepokazał. - Jak tylko dzień zaiaśniał, pokazało się, źe osada była nierównie mocnieyszą iak mniemano, a tak Fabvier nic niewskórawszy, waiąłsię do odwrotu, przez Egipską iazdę ścigany. O wyiściu pod żagle ziednoczoney EgipskoKonstantynopolitańskiey flotty z Alexandryi, ieszcze nieodebraliśmy tu wiadomości, co się łatwo wyiaśnia, ponieważ takowe wyiście flotty z końcem Września trudno aby nastąpić mogło. Liczbę woyska, do tey wyprawy na pokłady okrętowe przeznaczonego, podaią na 9000 ludzi rożnego rodzaiu broni; także twierdzą, iednakźe bez zaręczenia, źe 15 palnych i 2 parnych statków przy teyźe wyprawie znayduie się. Dwie Greckie eskadry, iedna z 36, a druga z 18 okrętów składające <<ię, rachuiąc w to i statki palne, krążyły podług doniesień z Archipelagu ostatnich dni Września między Milo i bantorin dla uważania poruszeń Turecko- Egipskiey flotty, ieźeliby się do tych wód zbliżyli. Okręta owe są całkiem Hydryockie; Specyoci i inni wyspiarze nieprzyiaźnym mieli patrzeć okiem na poprzedniczo panuiący wpływ Hydry, który sobie przywłaszczyła. Z gazety Hydryockiey (Przyiaciel Prawa) od N ru 144. z dnia 29. Sierpnia nic nowego nie nadeszło; owszem rozeszła się pogłoska (o którey i gazeta Spectateur orkntal wspomina), źe gazeta owa z przyczyn nara niewiadomych zatamowaną została. Z N apoli di Romania odebraliśmy od wiaryłr75godnego korrespondenta z dnia 34, Września następuiące doniesienia: "Tuteyszy stan rzeczy daleko iest gorszy iak tai go w Smyrnie malowano. Osoby dowodzące dziś pułkiem, powszechnie są równie obrzydzone, iak wzgardzone. 1 iakźe ma być inaczey, kiedy niczern inne m niezatrudniaią się, iak tylko osobistością, kabałami przeciwko współubiegaiącym się, prawdziwemi lub zmyślonemi sprzysięźeniami; a o gorliwych środkach ku swey obronie tak mało myślą, iak gdyby iuź żadnego Ibraliima Baszy i żadnych więcey Turków na świecie niebyło. Naród teraźnieyszą niewysłowioną, nędzą znękany wygląda przytępionym wzrokiem niepocieszaiącey przyszłości. Nadaremnie usiłuią Rządcy gazetowi baykami, w które sami niewierzą, próźnemi nadzieiami cudzey pomocy, wyprawami Kochrana i Wildsona i t. p. utrzymywać naród. Sama Grecka łatwowierność znayduie nakoniec swoie granice. Junakierye Francuzkich i Angielskich przyiaciót Greckich doprowadziły zawichrzenie do naywyźszego stopnia *) Ostatni są, lub zdaią się

*) Już dawno z przekonania powiedzieliśmy, ie wmieszanie sig tylu niepowołanych do rzeczy, która przez namiętność, bez planu i wściekłe stronnicze zasady nieuleczoną stalą się, tylko upadek oney przyśpieszyć zdoła. Rzut oka na doświadczenia ostatnich miesięcy dostatecznie nas utwierdza i ciągle utwierdzać nas będzie w tern przekonaniu. Zazdrość, która wysłanych Francuzkich i Angielskich wybierkow, przyiaciół Greckich, ożywia, była skutkiem zdarzeń zaledwie wyidśnić się mogących, które się w miesiącu Lipcu przytrafiły. Łatwo można wyrachować wrażenie, iakie przedsięwzięcie przez Rząd Angielski kroki w Grecyi sprawiły. Stronnictwo za Angielskie uważane przykra, walkę ponieść będzie musiało. Temu przeciwne stronnictwo Frań- b cuzkie chlubić się będzie ze zwycięztwa, i z takowego korzystać stosownie do potrzeb swoich planów, chociaż ani o włos nie lepiey wyrachowanych, iak ich przeciwników. Pomnożona niezgoda, niepowściAgniona anarchia, reakcye nad reakcye będą skutkami nieszczęśliwey tey walki zakładu, o które dwie fakcye ubiegaią się kosztem narodu, któremu dopomagać zdaia_ się. Prz. D, Austr. go, dopóki Maurocordato i Konduriotti wN apoli i sąsiedzkich wyspach utrzymuj się; tamci zaś maią przeważający wpływ w prowincyach północnych. - Nieiaki Saphianopoulo niezmordowany intrygant, negdyś poufny Odysseusza, o którym podczas pobytu Lorda Byrona i Pułkownika Stanhope w Messolondze główna była mowa, właśnie podówczas, gdy w Nauplia uchwalono adres, w którym protekcyi Angielskiey żądano, zgromadził w Liwadyi Kapitanów, którym podał projekt, aby syna pewnego Francuzkiego Xiążęcia pod opieką Colletisa i innych przeciw Angielskich partyzantów Królem Grecyi mianować. Przeciągnął on był Gourę, następcę Odysseusza i Pana Athenu całkiem na swoią stronę; tylko obawa, ażeby nie stracił zaległych roszczeń pieniężnych przez formalne zerwanie z Konduriottym, spowodowałago nakoniec przyłączyć się na pozór do aktu protekcyinego, o którym w rozszerzonym publicznie piśmie do Szefów Messolongi, iako o zdradzie kraiu dał wyobrażenie. - Rząd w Napoli zalecił owego Saphianopoulo i różnych iego nayczynnieyszych pomocników wszędzie iako buntowników ścigać. - Znany dowódzca palnych statków, Kanari, teraz tu się znayduie. Przed kilkoma dniami dał Generał Roche dla niego wielką ucztę, na ktorey w imieniu pewnóy wysokiey godności i naypięknieyszśy w Paryżu damy, zachwyconey bohatórskiemi iego dziełami, ofiarował Kanarernu upominek z Greckim napisem; upominek ów wyobrażał Kanarego i iego biografią. Kanari w dowód wdzięczności ofiarował Generałemu Roche swoią starą lulkę, którą tenże Generał za relikwie zachować przyrzekł. - Co się dzieie na flottach Greckich, nie umiem z pewnością twierdzić. Mówią, iż one otzekuiąliczney Turecko-Egipskiey wyprawy, która z Alexandryi odpłynąć miała. Zapewnie więc ieszcze przyidzie do utarczek morskich, które ieźeli Greków nie wzniesą do góry, lub nadchodząca zima nowych kombinacyy nie zdziała, powstańcy sami w sobie upaść muszą." Ze Smyrny naysmutnieysze doszły nas wiadomości o pożarze, który w dniach 19. i 20. przez ai godzin wszystko niszczył. Donie

sienia te wcale inaczey brzmią, tili w Dostrzegaczu wschodnim, i wątpić niemoźna, że ogień był umyślnie podłożony, aby podczas zamieszania rabować i łupić. - Co się tyczy dalszych działań Ibrahima Baszy, w ciągłćy zostaiemy niepewności. Zaczynaią iednak wierzyć, że i tegorocznia wyprawa nierozwiązała ieszcze zapytania względem Grecyi i nie doprowadziła do ostatecznego wypadku. Ma nawet być zamiarem Ibrahima, wsiąść w Patras na okręt, w celu udania się do Egiptu na czas nieiaki, a znowu na wiosnę powrócić do Morei, Ta iednak wieść potrzebuie potwierdzenia. Pogłoska o przybyciu turecko-egipskiey floty pod Kandyą, niesprawdziła się; flota albowiem ta dnia 89. Września pod Aiejuudryą była.

Rozmaite Wiadomości.

Dnia 10. m. b. Kanonik Baron Ledebur w Paderborn, obrany został Biskupem Paderbornskim, a Król. Pełnomocnik Hrabia J ozef Westphalen oświadczył, iż wybór ten pozyskał pIacitum regium. Wiadomo, iaką psotę Pan Boucher wyrządził Panu Moeser w Paryżu. W numerze 44. gazety muzykalnćy Lipskiey z dnia s. m. b. znayduiemy raport muzykalny z Magdeburga, w którym taka iest o P. Moeser wzmianka: "W bierpniu słyszeliśmy Pana Moeser, pierwszego koncertmistrza z Berlina', przeieżdźaiącego do Paryża, \t wielkim koncercie! Grał drugi koncert Maurera (na afiszu stało iednak że Moesera, a to zapewne przez omyłkę druku), i Rondo własney kompozycyi. Gra iego iest ze wszech miar elegancka i była powszechnie podziwianą. Zona iego śpiewała aryą z Tankreda z skrzypcami obligato. Jest ona dyletantką. Skrzypce były może obligato, lecz gra była ad lib itum , Agdyź na końcu dały się słyszeć niektóre dziwaczne pasaże i t, d."

(Dodateh) (Z dnia 23. Listopada 1825.)

Rozlllaite Wiadolllości.

Handluiący suknami kupiec, Goellcr» Wrocławiu, przekazał tamecznemu kościołowi S. Elżbiety 100 Tal, co rok póki żyć będzie, a po śmierci kapitał 2000 T al, ażeby za iego życia za te IOQ Tal" a po iego śmierci za prowizyą od pomienionego kapitału corocznie W Wielki-piątek dawane było oratorium RamleraiGrauna: Śmierć Jezusa, i żeby każdemu bez wyiątku wolno było bezpłatnie wniyść do kościoła. Od kilku tygodni pokazuie się w 3a3HeTa miasteczku Brand, niedaleko Freyberga (nie duch!) ospa naturalna, na która, w krótkim czasie umarło pięcioro dzieci, a szóste, 36 tygodni maiące, na oba oczy ociemniało.

OBWIESZCZENIE.

Z dntem n. Grudnia r. b. zacznie ei-' opłata półrocznych prowizyi od listów zastawnych, a z dniem < . Grudnia zostanie zarakmętą. Oddawać się maią takowe w godzinach bhźey oznaczyć się maiących ra kwitem Kuratorów kassy i Rendanta. Posiadaczom kuponów wypłacane będą prowizye od 27. Grudnia aż do 16, Stycznia 1&a6* wzywaią się zaś ci, którzy na więcey iak ieden kuponów 1 z różnych do'br wypłaty żądają, aby dla ułatwienia czynności, takowe podali Rendantowi z podpisanym przez nich wykazem, któryby Numer, ilość, i nazwisko dóbr, oraz r każdych dóbr osobno zebrane kupony, obeymował. Poznań dnia 17. Listopada 1825.

Król. Dyrełcya Prowincyalna Ziem stwa.

PATENT SUBHASTACYINY Dobra Wysocka w Powiecie Bukowskim zprzyległosc.ami, do massy Augusta Zaborowskiego należące, które podłuf taxy sądowey na talarów 14,989, oszacowane, na wniosek. Kuratora massy publicznie przecfaae byś małą. Termina licytacyi na d z i e ń ig. P a ź d z i e r n i k a 1825» dzień 2g, Stycznia 1&26" i zawity termin na dzień 30. Maia 1826. przed Konsyliarzem Sądu Ziemiańskiego Hebdman, przed południem o godzinie otey w naszym Zamku sądowym wyznaczone zostały. Zdolność KI1pII3 maiących uwiadomiaiąc wzywa"my z tą wzmianką: iż-w terminie zawitym przyderzenie naywięcey daiącemu nastąpić ma, skoro prawne przyczyny na przeszkodzie nie będą. Taxa. i, warunki kupna wregistraturze przeyrzane byc mogą. Poznań dnia 16. Czerwca 1825.

Królewsko-PrtlskiSAd Ziemiański.

OB WIE?Z"CZKNll Podaie się ninieyszem do pubJjczney wiadomości, iż P i o t r Re id t, Falbierz z Trzemeszna i tegoż małżonka K a t a r z y n a F ry - deryka z Jahncovj w protokule na dniu 30. Kwietnia roku bieźąCego wspólność maiątku i dorobku, między sobą- wyłąoayi-i. Gniezno dnia A. Października 1S25.

Królewsko- Pruski Sąd Ziemiański.

'WEZWANIE, W niedzielę przeszłą to iest 20. m. b. o godzinie 5, wieczorem z po nad brzegu Warty koło Dębiny (Louisenhayn) przy wpychaniu bryczki napram, parę koni odłożonych, z puszorkami, leycami, naszelnikami i iedną derą, gdyż druga dera pod Dębiną znalezioną została, uszły. , Opis tychże koni iest następuiący: 1) Klacz kara z gwiazdką na czole, około 10 lat stara. > 2) Wałach kary bez odmiany także około 10 lat stary. Uprasza się wszelkie władze, aby konie te, niem kosztów dostawić kazać raezyły. Poznań dnia 2.2. Listopada 1825.

Król. Pr. Urząd Radzczo-Zhmiańslii Powiatu Poznańskiego.

A U K C Y A." Ponieważ w terminie dnia 8« Listopada r.

b» i w następnych dniach, do sprzedaży pozostałości kupca Thie Szrnul Abrahama, odbytym, nayznacznieysze obiekta, to iest: kleynoty, srebra, towary sukienne, bielizna i pościel, z przyczyny braku kupuiaxych, sprzedanerni byćniemogły, przeto na wniosek Kuratorów, wyznaczony został nowy termin na dzień 14, Grudnia r. b. i następne dnie w mieście Korniku, na który niźey podpisany Delegowany ochotę kupna maiacych ninieyszym zaprasza. Szrem dnia 16, Listopada 1825.

Aktuaryusz Król. Prus. Są.du Pokoiu* Meinike.

Ja mżey podpisany maiąc rewers od Wgo Augustyna Brzezańskiego z Gołunia na Tal.

pięćset lub trochę więcey, który zgubiłem, a ie iuź ten dług zaspokoiony, przeto ninieyszym podaniem kassuię go i za nieważny uznaję» i gdyby go kto znalazł, przeto nie mnie, tylko Wielm. Augustynowi Brzezańskiemu powinien go oddać. Pobiedzisko dnia 2i. Listopada 182.5« Fabusch Krein.

D o n i e s i e n i e. Flinty szybkostrzelne (Percussionsflinten) z naylepszych francuskich i niemieckich fabryk, zapałki miedziane (Ziindhiitchen) Selliera z Paryża, Dreyse et Collenbusch w Sommerda 1000 po 2 Tal. 10 sgr., wraz z inne mi do polowania naleźącemi narzędziami, polecaią w umiarkowanych cenach. Strempel et Zipffel, w złotćy Kotwicy niedaleko GriineRohre N038. w rynku w Wrocł awiu.

Z odwołaniem się na umieszczone w dodatku Gazety Nr. 88- z dnia 2. Listopada r. b. obwieszczenie, względem tegoroczney przedaży oryginalnych zarodowych maciorek, podaię dodatkowo do wiadomości: iż także teraz iuź kilka tryków spuszczone by dź mogą, lubo własClwa przedaź baranów dopiera w miesiącul Lutym r. p. się zacznie.

Glumbowiec dnia 9. Listopada 1825.

R oe d e r n.

Całkiem świeżego salsesonu w nader pomierney cenie dostać można przy ulicy Wodney Nr. 163 w sklepie sukiennym.

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia ig. Listopada 182S.

Papiera- Gotowimi zną

_po po Obligi długu państwa 8Y:pC't. 89ApCt.

Premie obligów długu państwa 90S = Obligi bankowe aź do włącznie

Zachodiuo- Pruskie listy zasta

91 «

Zachodnio- PrUiikie listy zastawne niegdyś polskiego u

89}

Listy zastawne W. Xiestwa Poznańskiego Wschodnio- Pruskie , paf« Szłąskie » ,

96 » 934 * »044 2

Poznań dnia 22. Listopada 1825.

Papieransi. Gotowizna. Od *ta, Kurs obligów m. Poznania.., $a9 - gji - 4 Ceny zboża na Pruską miarę i wagę

Tal. , sgr. Pszenica . 1 2 Zyto 21 Jęczmień -- [S Owies . 10 Taterka 17 Groch . -- 27 Ziemiaki 6 Siana cetnar a no ff.. .? . l .

Słomy kopa a 1200 li 2 20 Masła garniec I ?de Tal. śgr. fen. l 5 22 6 16 4 I I 20 I 9 H 00 -«S *3 l 10fen. 6 4 6