UWAGI NA TEMAT USTAWY O ROZBUDOWIE MJAS1' 3kaeh, g-dy wła,{,cicif'l w terminie przez gmin ozna(zonym nic moiH, l'lh nie ChCB podją.ć robót. hudowltmych. Gmina ma, produkowa.ć i g-rom3dzi{' drogą. lakup(,w rmlt,erj:tły budowlane. VV cclu przyspif\Zf'.nia realizacji ushrwy, nakłada on:ł n:ł. banki.

Kronika Miasta Poznania: miesięcznik poświęcony sprawom kulturalnym stoł. m. Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1924.02.29 R.2 Nr2

;nstytucj.c rnani';owc, przf'ds:biorstwa, do zabaw or:lz kinoteatry', o ile powstlły po l-szym "tycznia, 119 roku, obowiąz('k Pl'zyst'lpienia najdalej do dwuch lat. do budowy. :l. w przeeiąg-u rla:kzych dWl1ch lat. do ukończe,ni:ł conajmniej j<:dm'g'o domu IPif"szkalnego o rozmia,rach takich, w jakir'h zajmują. pl}mi(,,;zczfn;p na, lokal biu. rowy czy prwds:b'()Tstwo " danej miejficowoHei. VV wypadku gody Jedna in-,tytucja mi pomiesz(',zenie swych hiur za,jmuj('J tak mal:j_ ilo!;( uhiklcji, 7,c nif' oplaci !->ię budowa OSf)hnogo domu mit's'Zka.\ncgo, w{,,\"Czas dla hudo,\-")' takiego domu Ją[\zye się będą, instytucjf' raznn 1'{>lprn przf'pw'wa(lzenia budorwy domu mieszkalncgo "\\.póln:{'. W wypadku nie,z:! <;to,.,ow:Ulia :;i do puwYŻ"'Zydl p\,7.(pif;Ó\\, Z:trząd miejski bl:dzie miał prawo podwyższyć tym inslytucjnm !Jpłaty kornorn'ane :lŹ do lOO-krotnej wYi''Okoci.

'Vywła:;zczenil' \\' obn:bie miasta na eele rozhudowy j('st. dopuszczalne l} tyI('o, l} ile wyrnaga tego miejscowy hral{ rn:('<.;zka\l. Wywła,:-:;zczcnif'i to moż" ohf'jIIJo-wać ogTanicZf'nie lub leż zupE'łncznier,::enie prawa własno('i, ,/, tpm. ił' wywłl-<;Z("ZCllip. mają,ce jedynie nR {'.elu zwi<:kszenie zartasn grnntflw nic moiH mir'r miejsca. Gminy rni(>jskie żądać mogą Ivywlaszczpuia lub tf'Ż przymu.,;owcgo objci:ł wytwÓrni m.all'rjałlJ\v bmlowlanyeh znajdująl'ych się w rnie:';ci.e lub też w niewielkim promiPniu od mia$ta. Przedmiotem wywła:,;z('zenia mogą by{' grunta niezabudowane. budynki niedokOliczone, ktÓrych budowa prZCl wlaścidela została wstrzymaną oraz, budynki uznane przez właściwą. wladz. jako grożące zawaleniem lub nidwzpi{'czeństwf>D1 życia. Ządane wywłaszczenie musi si opicnll w z,lsadzie na, uchwal., rady miejskic'j, przedtcm jedna{ właściciele mu,;zą. być wez,vani przez g11lilH: do ukoi1czenia, budynkÓw. a W'zgh;dnie do poczYl1ie:ni:l napraw \V przf'pisanyrn tt'l'111inir. Wydani{' orz('cz(,liia co do })()trz£'hy }lrzr(lmiotu i l'ozei:w:1o?;('i wywJa8zczpuia nale.ży do sądÓw pokoju, ktÓrych oll()\dązkieffi jf'!'It przeprowa{lzi odnośną rozpraw£; i wedle swouodnego uznania orze\ o wywł.aszez€niu.

.. -KRHlIfIKA MIA.;rA POZANJ.A

'\\'ywI3>,zl"zenif' ll:tl'tt:plljP Za>,adlli('z!J po zap.Ja,e,eniu :-;tl'llllil' przez :!.'lIJilH: od:szkotlu,wania przez ,,<!d pr"Y7.lIalll'g'o. "I'ehykni,l' or;,<;;<:'('zf'uia wywłaszl'7.enia !!loże nasrąpi(', jeżeli wwj;I"Zl'ZOll; WZd(:tlllit' jego pra\YOIwb'\n'a tpg'o :r.:tżątla. a to w wyp.\tlk II.' g'Lly g'JHin,\ ohj,!,,, "z. \\l' fiz"':r.Ul' l'0si.Hlanie przedmi<it ,wywłaszczenia nip ,zatmm.il' si( do 1I(\:.,t;\no" iell Il;itaw,v. okrela,ją(''l'h, eif;lp termin roz)JlH:zł:('ia i \v'konallia \Yzględllip Ilaprawy .JI1HI'lIk(lw. przt'tlmiot WYW!;I;iZ('Zk'lIia stat1owiąl''eh, ' X,I \\"uiwwk Prezesa ()IÓ,wHCg'O (Trzl:(lll Zipmskilg-o lIlog;ą .I'I" ,(}d:-;T,tPiOHP gminie na \das'llo(' -rllllta pall>'twO\W. \p?,\ce w ohn:hie mia:-ita - Ha, potrzehy og'ÓhH' miasla. :r.g- o (lnil' z wym;\g:aniami "pl'og-ramu 'l'ozhllflowy miast:! Ill'hwa\oJwg'o I)\'z('z H:HIl:, miPjslq, .;t' zatwinlzonew przez Władze.

finallBOW<lnil' akeji l'ozJHHIJwy Hz:!d porul'za ha II kOlii. kt," ,rynl 'przysług'hnlć będzil) pra,'\HI wydawa,nia oh[i!.'al'.ii mi{'zkaniowy{'h z gwaraucją. pm-łstwową, ' Mia:;ta jak Warszawa. Lódz. Poznali. LW(I\>\. Kra.klJ\v i Wiliio ,l,trzyma.j'ą również pmwo wyrlaw<1nia olb1ig-arji" miezk\Uil}'\\ych " g'warancją ':,;karbu pailstwa.

Jąl'Zlla nllla gwarancji nip UIOŻ<' pnwlIosi(' kwoty :W milj.dów mkp. Jalsze postanowiVllia n:..tawy okrcf<laj.\ szczegółowo warnuki IHlzielallia poży('zck na bndowy, ich :\1ll0rt,yza.cj1; i z;I.1l1"zpi{:czuiC', W kOllCU lIiStawa zapewni3 gluinom mi,pjkilll 1l10illO(' rozszprzp.l1u, gTa,nie a(mini::;traerjl1y('h mia:;ta w obn:hil' sfl',ry j.eg ll iuteresów. a to na wnlo,:ck Z:lrządu miasta oparty ,o IlI'hwalp ulI nf)lle.i, Rady miej::;kiej. ' , P.oi"tauowie'llia powyż:;z-ej u:;u wy nie uaru,",zaj,\ zrp,:sztą, ::;\\"0h(dy prawa, prywatueg'o dohl'Owolncgu obrotu ziemh\ jal, rI\" nh'? nil' mogą. naruiSZ3l- istnieją('y('h pl:mów regularyjnyeh. " Omawiana m,tawa obowiązujf' od (lilia :2 paźrlzipmika t t):!:2.

Hozpatrz(nil' ust:IW,-.

Przypatrująe Sil: koustrukl'ji ..l\'"'t;rw II rozbn(lowil' mia"t.. dr trzeg-amy pewllt' i5trony .lm\atnie, lIil'umiej tei i lIjemne. W szki;emvym :niykule nipJlIo7.1iwy jest S7.cz('gÓlmvy 1'0 7.bi.'II' , I';'kj ustawy i dokładna ocella pojl'dyill'Zy('h pot:lllowieil.

_, Dlateg) .ei ,;ograniezam iSi( jedyni!' do llwY)lnklc'IIi:1 eharakIprYf<tYl'znych ustępów l\tawy. 'lhy t'PHI łatwil'.i oCIni('m()żna

"7.y \,"'(lzisł<'j",żPin jej hrzmi{'lIill i (lh('('n,('h warnlllweh ,,"..r,łllI'" ",i,!, wy'I;"))I:1(\ i w jakim toplli\l. W)'koll:lu:!' ..\'"tawy II h:H'ki ,wrz:\fI{m' lIIif'jo;kich rr;,lta.t kontr'lli., PrzN'iw tej za:;allzi.. zarzlltfl\\ "oelui!';;!' uil' można, . ,.." I'l'wu:J "łah:l str.;II:! oUlawianej l1tawy ą poM;ł.n"vt'nia.

kt':'rt1..wydą IW ko'rzy(' jf'c1y"il' g'minom t'inau"owo "iłllym i 'I?hr-.:p z"I'f:!'anizowHlym. Ps'ta.w:1 przyznaj.. wpnnni'lj." gminom 1II;{'js,kim szeroki zakrt'" dzialania. wil'lki.. IIdog{Hlnif'nia i ponw(' pal\stwa. a w koili'li ta\;;: zawodny ;;l'Od('k jak WYWł;IHZ('ZPllił' - alt' wziąwzy 1Ig-l1łnit'. jak wyżej wspllinnia.if>UI, w:,zystkił' te ..henc" b(:dą miały gmiu;" lila jltkl:wo sihH'. j:lk n if'1llnif'j: fi', w ktÓrych hf'ZpoHIit'dni('j hlislmH..'i są gl'l1nta' pm'lstwOW{', [uh takie, ktllreby przt'szł! n:l je'h 1"ł'I';r. Z t ytdl{ wykonania. lI"tawT o rdormi{' roluf'j, ,.Jrip[i IIsta,wa' flo...tallowi:t. ż,}, glniny ('eh'lll ro:r.hm[zenia i pop:lI'eia, l'lH'hn hllllowlanego mają "prz('da w:u'. 11111 o(i(hlwal\ w dlugo,' t.rWa!:! dzip'l"żaw<; g-rnnta itt\. - tli IIInszą 0111' inil'ć !1'f'-wit.'lI t:lly' wolny zapas t:Lideh gTuntÓw, już po z:ł!wzpieez{'nin potl'z('hllYl'h tf i , rl'n{,V\' (11:\ "woidl wła"nych cf-'I{,w (bllllowi1 lm <lYllkl"" nnillf1'('h, l;ż:.tet'znoei pnbliezlwj. roz"z('rzf'ni, uJiI', plaellw it(L). X:i. do"t:I1"('zpnif' matf'I'jał6w lmclowlanydl mog-ą i,: z.h,h I' I!wjny już lJanlzo ho!:at('. ho prze('jpż m:łtf'l'ja.ły tE' za g'Oh'H"!;;:,: kll pi ,', t I'Z(' h.1. ł lrłnolIi(' do pokl'yw:lnia niedouol'ow :r. lJiif'szkalny('h j.tk (.h('1' nst:l\v:t. ai do I:tt O, ,pflI'ZY takż" wi(>Il' tnHIIlO('i.

()hjl'ip prze,z gminę grnIltÓw ('z)' to na zasadzie umÓw dohro.

wolnyeh, I'zy to nR. zasadzie wykonania \lstawy o reformie rohw.i w o'statt'eznym Z:łŚ wypadkn na z:u,ałzie przeprow:1flzoIIPg'o \v'właszezpni:1 wymag':1. znOwlI z!Uwzllych kapitałÓw.

:O;peejaluil\ en do> gTuntÓw ma.ją.cych przypai;ć g"minom z "l'1H'jI wykonania usta.wy ° I'pformif' rolnej, sprawa nie byłaby tak :ikomI'likow:lną, g'elyż glnill' w tym wYlJ:ldku lIIog-łyhy liezyr na tl:l.lf'ktł .

id*'(' ndog'o(lnit'nia. ZP trouy pailtwa. Ta'], 11111 l P.1WH:('l'j' prZf'dsta wiałyby si( piH'lISZUlH' powyze) kwt>s't-jp dla g'niin majątkO\HI wzg'lędnif' .fin:msow{) silny('h. Przyjmijmy: żr- g-l1lill tt' u-I:Ijl(' ,orlpuwiedn-ie, -środki' i t'1JT:t\Yiłiernzhllelowi., mi:-:t.. wkład,(l I"zWl, lUt sobi,," pozo"ta wi:lj:!(' jl'dYllif' 111'\\>1(>11bk:iploHt:wji lIom{l\\: tH kWI'':lj,1 ta )Jl'zyc

KRONIKA MIASTA POZNANIAfunkcjonującą ()rganizacj, dadzą obie z tern wszyslkiem radę i tak jak chce, ustawa realizac.ił-: jej pOfitanowień pchną na odpowied.nie tory. Ale ('o zrohią gminy, w których kwest ja mieszkaniowa jest ui...mniej silnie zaawansowaną w ujemnem znaczeniu. a które to miny: 1. 8:! finamiowo słahe, 2. nie mają odpowiednich wolnych terenów, któreby dla C lÓw ,.llstawy o rozbudowie miaq" przeznaczyć mvg-ły, ;:1. w bpz,pai'J'(dni{'j blik();;ci niema gruntów paiu;t,wDw..ch.

które!)y n:ł wł:um()ć gmin przcjf( mogly, ani J. niema gruntÓw nadaj:1cych <;:ę gminom do przydziału n skul4k wykon:U1ia utawy o reformie roJ.ncj. io przypuzczam, aby w>;zYHtkie przytoczone tu cztery przypadki nUf'm zajść mogły. Jdeli gm:n:ł miejf'k:ł bdzie n:.nvet finansowo silną, a zajdzie choćby trI'k() j€c1ell z 3 przytoczonych tu wy,padków, to nape.wno (Uugn tr7.('ba b<:dzit" cz('.ka{> na rl}t\lizacj post.anowień ,.utawy o rozbudowie mias,t., Ustaw:1 idąc gminom z mużliwą pomocą, z:\pcwnia im użyci(' t.lk radykalnego i'rudka jak wywłaszczenie. To postanmv:cn'c u:;twy nvaż:m1 Z:l chyhionc. gdyż nit' doprowadzi ono do ('elu. Anałogiczu p przp.piy zawierała "U:-;tawa o pomocy państwowej na. fl(lbudo-w zniszezonyph :-.kutkipm działail wojennyeh budynków", a więc rekv..-izycja. drzewa budułcowego w lasach panstwow)Th i prywalnych, rf'Invizy('j:ł furmanf'k, zajęcie, wytwórni oraz !o,kłarlów matcrjah'nv hudowlanyph. L!';tawic teJ na wo.;tł.:pil' po;;wi('iłem ul1ly;'lnie wil:l'ej uW3{;'i, dla w y.k.1.zani:ł , żp :r.as:ul:l rekwizyeji ni(1.:\\v,..zt' ł<\twn i sprawnie (la sit: prwprowadzk. )'owr:wając riu wywll'"zezpnia, którp mogłahy g111in:ł w ostatc('znym \'\ryp:ulku "to"o\\"a.(', odnoi;nie (lo wykonania przepisów ustawy (I rozhmlO'wie JJl'af't uważam. ŻP dowiadczenia, jakip na tt'n "':1111 {{'mat. pOl'zyniliRmy W[:1;;lIi(, przy "[J0,.:ohno;;ei wykonania m:t:nvy o pomo('y pailtwowcj 1I:t odhudowp' powinny były wyklu czyć z lista wy o rozbudowip miast po,,>tanuwieuia o wywłaszez(,uill. Doda(. przytem nak'LY, że ustawa o odb\H.lowil' w każdym Ta.zię była- ważniejszą, a jej wykonanie pilniejsze.

()dnoni{' do w'właz(,zPllia pUdn!pi-l' jt'szeze W Ylh'Hla. i{; I>\) mijając już kwe"tj(: 7avlaty PI'ZPZ g-mim: za, przcdmi.ot wywłas1.l'ZOłlY, w oddanip :-<l)r:l\v wywła"zczf'uia pod jurysdr l ({' ję sąc[ową - rlJ\niOZII:1CZnp j{'t z zuprhwm j-ej odwlpkaniem, - Co "tallihy il: '\Y1ikutpk dłn:otrw:tłpg'o pllru. Wl](HZ('Illft odwołail i I'pw;zji. Powl('I1'I' Io"'o'\\alljt' eh(wiażhy n:nVf't w otlt{'cznym w}l)adku wywJa"7('zpnif' wywlllaluhy lIit'{'hylonie Hkutki. jaJ,it ohs('rwoYali{;my przy "to,';ljwan:u rf'kwi7ypji \V "ykolIaniu \Itawy o odhudowio 1 a w:(:t IJl'lpwlP};;:;mjp praw, lipIn' i I1:lrlllży(":I. , \r aŻlll'l\ł }Ju,t;lwm i"lIiplII 11,,1;1\\ y jC':<t zohowią.zallit. WSZY'Rtkie!a ill,.:tyttH'yj fiłllII'''owy('h i rozry" kowYl'h }lowstałyeh po l tyl'zja 1 II W dlJ' i ,"dll" ;111 i a dllllll'nv lfIi{'zk:llnych, O takiej ilo{;('i po., m:ł'"zk:lI1. j:1[,i(. 0111' o;,:I1nt' IW -\H' ('pk zajmują. Tpn lI"tI:p lI,.;t:",\ y lIla znal'zPllip na-jhardzit>j (lonio"ł('. gdY1.

lIajprt:1Iu.j Zl wz -tkidl l'I,,,tauowiPI't dalby sil przcprowad7ić. R""patrl.lIJ,\ at'lli )I"wyŻs.zp I'ot;tllllwipllip. Estaw:ł mÓwi. że dan3 illHtynll' ja ta [, i a I:łki 1[0111 mil,,;zka lny llIa wyhlltlowa{'. . \.1 c u;;tawa ui.' l'"wil'dl:a 1.-, "I y...tkit'!l'o. l 'rz'pi jJowyższy ni{'- ujmuje {;ci-śltJ l ni((h, IIzn:I('zlIi.. kw,,t.. .lt"1 1'(:-V,,-IIf' ni(>(lopowif'dZfuie, które łlr1.- "ykonalliII lI:,t::",y 1Ia jej, "klitki w)lływ:I{' b(:dz.ip uje.mnie. I'on,ol,: 'Illlit, 7iltPTH przytol'zy{' mały przykład. \V miejscu"',;'ci I'edlljl'j (1;11 [III 0110 rn'pzk:\1ków) )lows:tajt' 110v,'a instytuc j:i ril1IIIO" a, Xa pO\llit'7('l{,\lil' po" yż,;zl'j potrzphny jest lob L !"tar' HI olwl.'lIi(' Zw'('za.il'm ..kll)JUjl' I'i:ę' odpowic(lnip mif" 5zkani-r. i pri'('ł-ilhia "je jt. hNlwnic dll swyl'il wymagai). Stwif'r(lzalll' IIJJ\tp[, jp!\nq!.'o mip"'7kallia 7łożoIWg'o (łajmy n:ł to z ::3-ch i'okoji i 1 kuehJ\L Xo :J I.' lIa tpm llip kon:cl'. .)p'żpli Jlowstajp instyt1l!'ja [n:ll1s(Jwa. t<1 111 w.; i hy i pPl'l'ouaL Przyjmijmy skromnie, ŻP )Jpl""ollal kil w:lIw j(: w l'yfr:\l'h (;-10 osób. i('chaj. z tej li,:zhy 1,1.\ ht;-.]l' (' -za:llIj!ażowana z }Joza ohn:hll miai->t3 - to już na.

l,omil':;zez(.nip ty('h 2 : ()Óh potrzehllf> bf:flą znowu 2-3 pomi{'. "zkania mllipj,.:z(' (,7.y troi wił;:k...ze' zależnie' od st:mowi<;ka i rodZulY 1l:lllt'g-1I u,'ul'lJik:;, l'onipw:lż mamy uhpl'ni" wymap;ania sknrinne, wi(:c pomip;'('imr u' -:-ł oS'ohy w 1-2 pom:t'''zkaniach, składająt'.ych .;i(: pu i pokoje' j 1 ku('''ni. Xaturalnip. że o pomic-<zk:1I1ia hyło 7.nUWll t\'l1l1I1l i , alp otatl't'znip po dlug-it'h p!)zllkiwanbl'h zna[a71o i(: i..kupilf ' " jP. Prlybytck zatl'11I j{'dncj in;;tytu{'ji fimmsowfJj powuduje ubytek jednego mieszkania redl1iego i 1-2 pomie5zkait rnałych.

'KHO:rK \. IL\T-\. T'OXNIA

," Rzp('z j:."lW. Zł' \\ pOW'l.",zy(:h tlownlJ1il' pr7yjly('h 11:1I1Yl'h III Of!':!, q('łlOI1zi,' llluiPj"Z(' lllh l\-it:kz!' n"lżlli!'!'. kt{Jl'(' pnwyi.7.) stn",mwk, n:r..k{\rz:;:l' ]1\11 \lipkorzYl' ilo::'l'i '\ lI]n'('h IIIHllipzka{1 W pl" WIlP} mił\j;:'I'l/ww:;ei. 1)J:ZI'''lIWal' uwg':" : ..',.\'011, Hwag( przyjąłpIlI prz'p:\tlL r::l'l!'j ui(:k{\rz 'tll:Pj,,., 1'11 W prz.yhliif'lIiu {\dpowiailaloh 1'1('I.'," jto;:('i.

.\-, tl'rat powr;u':l11I (lO 1!'go utp\1\1 I\"\t:l\\ . klol'' !>(,,..LI1l:lwia, i 'l-lwhil illtytlH'ja I>Z' jITzI':bil'\)'t:rst\\ '.ł. lIl:l \\ yhutlo'\ al' dom mil'" 'zk:'i'III}T o:t'Ju plIlllip.;zkallial'h. il;' ";:lIl1a Z:ljullljł'. ('zy \\ szp<th', jl>st w porządku: ,\ \1"t:l\\:\ uil' :1i'7 p I'ipż nip \\ .;pnulina II ł1IiP;:'Zh.:l ni:u'h,. kt{rrp zajmuj:! pr.1I'O\Yllil'' ,1;11l('j illt'111l'.ii. ('z IIpipr:lja l ' "i(: H:I. zal'ylow:ll.I'1!I 1'"T:\IHI\' ił'lIill IUIIŻIl:1 sit: "\HHlzi('w:j(" i,f' gFJl: /łIi(';:.zk:mio\\"" "l zrllJ1i('j"z" · ";ą(lzł:. l.!' J1il' ::lE'Ż howil'łJ1 Z\\ :lŻY"', i.f' "ZI'7,I,,,,'J!ni,' w \lli:l sr:il:1i wil:kszy('h I "illli('j:-iz III m,'lm PI'7I'IH,n.;10\\ Ul lIaprowad7on(J przykłady ;:.ą lIa por1:1t1k\1 tlzif'uuym. popyt \\ il:(' Z:l lIIip.;z k'IIlrallii' ,ninag::1 :-;if: \'01':11. hanlzipj. 'A d:lkj wi:ulomą jt'ST rze('zą. żp iu"tytl\ł'jł' 1I'Z\'IIl"lo\\(' i h:111 dh,,\"(. nnHl'ż:I sil) lIif'ut:1\1nip, a hl'[;II' \\ po"i:\(I:ll1il1 pOIl'Zł'hll l'h k'i)ita \lm, 7<l \\";:,zp, o-tl'zYłllaj:! piprw""Zł'll,,t\\ o \\ 117 '''h.a u i 1\ pom il'....zkalli:l 111'7.1'11 kimkolwif'k illllym, '(iipka":ą ogromnił' hył:1 h' t:1t,\ "\1 'k;l, t eh in"tytne j, k tt'11'I' Z;\;;to s ow:1ły sil: (lo ohowiąz'Iją(,Yf'h \lOSI;1110W:1'11 lI,t:l w- o \"ozlmdo\\ il' mia>,t jak i llipmnil'j t'l'h. ktll1'{' 0;1 ro':m I !)1!) po"i:Hlaj:! \\ /!'O(ji){) Jlomiezl"zl'nia, a liiI' u7I1aj:! za "toSO\\'I1t' dot"('hezas ]lIbia.. nIm iC1'1 tT('h wprow:Hlzil: " ż'('ip. . .Jedllo z po;;;t:\1IOWip,'1 n"t:I\\T Jll'zyzwal:l lIlinil'. \\' wypadkn. g-lI," iut el'('owany nip ]lrz.ystąpi w ozn:u'ZOll'1I1 t!'llIlini() do hndlm y 11011111. na nakł:HI:1l1il' i pohirranil' opłat kOIlIl'l'lli:l11y,'h :IŻ 110 IOO-ld'OTI('.i wysoko('i pł:1I'ollf'g'o ezynszlI, l'rzPl'is pll\\> 'ż"z' w ;'pi"]!'1Il wykonaniu moi(', hYl' pf'wn'm horl:i;l'pm flo zwit.:k"zrni:l ,i, 1'llI'hl1 IlIid<ł-\vl:HlPg'o. I'hOl'hy porpdllio Jlrz('7 tO'. Żł' g'nlin 7 t.tll]11 1Ia"w'ż('k ezynZ\ł mi{'szk:minwpg'o mog-I'I.' ,ohil' prl.-""pflr7. l' JW wipll fnnl1u,,"z na 1'1'[1' 1111110",1:1111'. ('o 110 kw(.stji ;:.fillanowania lI"t:l\\ ,\ o r01.lIndo\\ II' mb,!. !o za".lrla powierz('nia teg'nż h:lllkolll. ktt'II',nll PI7 ....'II!.:';\\ :1(" lH:(bi pr"lW() 'yy(law:1ll}a whls'nYl'h ohlig':1I'yj. j('1 dolll'ą. II.]uO) "ii: 'ol r/nv1i('ż i 110 miast. Jq(trl' 'to pra\\ o na za:-:II\zil> lIt:l\\ Pd\\ I.'ZI'J ot!'zym:ljłlr:oZPI\THZElE JOZLlW()ŚCl I WAHU!\K()W WY KONANI.'\ ..rST.\ WY () HOZBlTDOWIE :MIAST".

.Jeżeli zadamy i:;uhie pytanie, fZY usta Wt powyisza w dzisiej.

'-ZPTlI hrzrni('niu oraz w obecnveh wamnk:Jch moie być ściśle' wy. Ol ' . '"' kona Tlą, to odpowiedź musi wypaść przecząca. Xaprowadżol1P szkieowo stosunki, w jakich sif: obecnie ZllUjdnjpmy, lIiI-' POZW;) łają na wprowadzenie tej ust.awy w życie nawet w ramach, jaki{' sobie zakrcHla sama ustawa. .Jf'sl on:1 ::okazalla na :mchotniczy żywot, g'dyż rozpoczęte tu i I:tHl hwJowlp, prz('ważni{' pal1stwowe. i to pod naciskiem kwe8tji hezroh(wia. jak i n1pmni-ej burlowy prywatIw, w tem naprawy i odnowif'nie budynkÓw. nip mogą być uażane za rozwijający się ruch hudowlany_ t!'mh:trdziej. Żp rozpoczęte już budowle, ze względu na wysoki!' nif'[Jolllierne ko-;zta ora,z dla braku kalkulacji tychże, są zaf:tana'WialIf' i jeżpli, crcg'o nie przypuszczam, stosunki u lUt nkład:d'h,\' f<ir; Hliał "r te'n sposÓb jak doty-chczas. to należałob)" --j,: Ii('z'{' ra,ezej z zupl'łną st.agnacją ruchu budowlanego, a ta mop..ł by l,lIa WIt' -;powodowa{ znowu trudnosci i komplikaf'je. l'ip1'\\ zym i niprl(lzownym warullkiPID rozpocze-ia- się inten. 7.ywnil'jszcg'o ruchu lmdowl31wg'o hędzie urcglllowanie i uporzą.dkowanip sto:-<unkÓw finanRowych, ktÓre dzif! na l11r.h bud-owlany wl'[ywają w najwyizym stopniu. Drugim 1lI0Jl]PHtem bQdzie pewna równowaga stosunków og-óluych w z.wilzku 7. na.prawą fin311!'ów.. jedllakOlWoż przy równoc7",e:-;nl'l1I t'ihlPl1l fl:,żellill 1[0 zahida. rozszalałej nieuczciwej spekulacji.

Prz('z r.ahil'ie a nawet umniej:;zenie SlwkuI:1cji naprawi sir: w lwwllym kipnmkn nip'IloTTImll1Y st.an pS,yc,hiczny slxI'łeczeństwa, 1.0 w każdym razie flolla,tnio wpłynie na. kwestję zrównowaienia i uspokojcllia, dot'('hpzasowych stoi:<unk6w. Co do ::-amej lIsta,wy o rozhurlowit' miast. to niezbędn:l rzeczą ulyhy zmiany, j;łkip w niej przt'prowadzićby należało. ZŁ' Rtanowbka, illtel'esÓw pallRtwowych i miejskich kOllieczllem jPst, by wykonanie U i:-i ta wy nie na,trafiało n:t przeszkody oraz po' !'tanowicnia jej dawtly jak najlmliej I:3po'lobnof;ei do ich obejśeia \V praktye('.

WS[Jomiuaj:lc o zmi:m:H'h. należaloby: 1. Z:lhł-'z.pi(>('zy{' }wwną. pomoc- gminom finansowo słabym, którym IlstaWt pomocy tej w odpowied'llim stopniu nie za. łJ.r,zpiecł, a gminy te mają kwestj<: mk>skaJliową niemniej skomplikow:ll1ą i zaognioną,

KROIKA ł.nATA POZSAKAI

\.

. pliminować z ł\:<taw pru'pi;,y li w'wł;ti'zezcnin jako zgoł: 1 n if'prowadząct' do celu. :1. postanu\\ ienia l' budmYie domó" prZel intytucjc i przt'dsięhiOl"'twa finan-.owc rOl::,zclzyĆ w tcn sposÓIJ. ab interl'",nW:llW ooowiązane hyły do budowy domów t:lk na pomipI"zezf'nie przpdsil biorstw samyeh. j:lk i Iomó'" iJlieszkal nn'h dla ,.;wego personału. 4. rozszerzyć prze}Ji,..' u pnwik!"zl'nill gTallie miasta o ile t4) je:-;t ze wzg-l,;du na stan rozbuduwy miast,;L kouieczne. .1. ROZSZPI'ZY"' J)olh4awy f;n:ll1sowe om:nviane.i Ui't:l\vy. ° Hp tego zajdzie l'0tn:eba. G. Zabezpieczyć na cele \\ kunani:! tej usta wy :;!'i:;lf' ukrp ;:lony kontynent m:1tcrjaUrw drzewnych z las (,,,, pa1lstwnwyeh (hC7 rekwizycji!). 7. Zabezl'iccZ\ I: dla tr:\ll'5portów kokjowyeh matcrjał(',w hudow]:!uych IW" ,le ulgi taryfowe. Z ehwi]ą IIn:gu.10W:łnia ua:-;zYl"h ,..tl'sullkÓw fiu:Hl80\\'yeh ora,z "I. nastaniem pc" Bej rówHowag-i i u,..pokojenia możcmy sil: spudzi!' ,,:tć. iż l"OZpOC' nip "iI: n Iliz:1cja usta\\ y o rozbudowie miast.

";pI"lwa je.;t W:1lua i nic cierpi zw]oki.

a.;,zc siły fin:tnso"l' wyst:lrez:,. ()p'ólnie - !lo!oipuie na:,;ze jp,;t wzg-Iani,' duLrc i podziewae iI: należy dalszegu rozwuju w ha.żdym kiel'llllku, g-dyż wal'lmki ku lemu m:\lllY odpuwipdllil', 8ei:<łt> \\ kony\\ alic postall()\\ iei} lista wy 7nmsi widkip f małe instytucje fjuan,.:ow do \\ kladan!a IJ+'wncj czętH'i :m Fh kapitał{l\\" w lllldmn: pumie::;zkai'l. .ia] niemniej szeroki og'ÓI spo]el'zeI1-.tW:I poprze usiłowania :,;finan,.;owania nI{{'ji pierw"'lOrzędnej wagi. Zal7wl' ZI g1l1in hldą miały Z:l z:Hłanif> I'zlIw:mia nad u'm, alty zamipI'zcllia lIf'.tawy j:l!k II:,ljry<'1llej l)rzyni().lr poż:!<:!:IllY rf> zu1t:n. Opłakane stosunki. w jakieh zn:lleililllY ",il:. pow"tały w przewa,żnej I'zęHl'i L naszej wła,.:nej "iny. Od IWrl t{'ż musi Wyjl ieh naprawa bez oglądania się na pOlnu\' po,.:tronną. SjJOłC1CZCI',,,,two w S\\ j'eh podstawlch jet ZUl'OWP i ...ilut' - dlatego tii wif"l'z.yi' nmsimy. że tylko l':i:yn, Ha jaki się ,zdohędzie my, zdola nns z dzh'i'ejszcg;o położenia, wyrw:ll' j IItr\Valil' po<bta\\' d:łlzego pOIJJy::,lnc!;o rozwoju.

t a 11 i ł :1 w K i 1" k i 11.

KH()JKA )lJESIĘC'ZNA, (Luty 1 !ł::!4.) 13. łt:Hla mif',H,a Jl1'Zyjmlljp do z:1twif'J'flzają('Pj wi:ulmno':;ci Ilmowt zawartą n)iędzy rząckm a mia"r/'I\1, IIIO(";! którćj tprf'll) forWczne po praw) m brzf'gu \\ art) IH'Zf't'ho(lzą na wła,,.no,;,r miasta, wzami:lu ezep:o fi...kn:.; wojkowy otrzymuj!' ()(I mia,.ta nif'które g'l'lmty lewuhrzPżIIl'. }{ozhllllowa miasta uzy,.kała polt, utwarte . - Xa wni(!, ;.;('k i\bg:btratu uchwaliła Rac1a h\l(lo\\ł drugiego (lolIlu IHa aml).. tnyeh oraz !'uh--l}rYl'ejt: :10 akcyj Rauku Polkipg-l). Iti, Zja1;(1 Imrnli,.trl.lJ\\' \\ iplkoJlu'\"hich ohra(luwał uad rzq(lowym !l1'(Ijektl'l1l, Jl--taw)- I) I!'miui.. m il'j;.;kiej. Ż:\,I:mo I\tawy tylko 1'amow(.j uraz więh,.zej ,..all1otlzi..luo':;\'i I!'lI\in IIIh'jkich zIHJ('zl1ipjZYl'h, tudzież wyłąl'zl'uia Pozn:l11ia z woj.'\nldztwa, 2, .fubilf'uSZ ;,()-lpłni('j paey Ganku Wzajt'lIInFh [illt'zł ieezpi1 ,,\"e.;ta" w Poznaniu, je(lyn'i '\\' eza"ie nil'\\'oli Jlobkipj instytueji ułwzpieeZ\niowej na zipmiaeh h. zahoru pru;.;kip/!'o i jed\'1H'g'o pryw:\tm'go tuwar1ystw:1 uhezpif'{'1PI'1 n tym tf'rl'nil', ohchodzony uro('zyd(' przy wi!'lkim \IIlzia.le \\-l:lllz i :-!,ołe('l.Pli,tw:l. \\ leIU unwhol\1ipllia żeglugi na Warei.. - r'leezy najży\\ otniej "zpj dla mia"ta i kraju \\ agi - założono. z inil iatywy PrpzYllpllt:l )liastn, Towarzy"tv.'o ż..glugi n:t \Var<'ip. Sfpry kupipckie czynią przyg-ot()\\ :lnia w ('; lu zah!il'uia w POl.llallin :-iddy towarÓw kolonjalnyeh. in"tytul'ji ood:!" n:1 tuta',j pozwlaul'j.

Zrzl'"zeJlia :unorzą(lO\\t. lZwiązc'k liabt, Zwi!z..k BurmbtrzlJw Widkopol"ki, Biuro Zja'l,lt1w Ral1l1)J'zldJ\ Zicm,.kit':,!"(1 itd.) wydał) odez\\ y.

wz:.wają<'p ,lo hogatej Hlh"krn ('ji akcyj Bal1ku Pobkiep:o. Towarzy"two "!\Jluuizuwtyezup. 7:\ł. \\ r. 1IO, odhyło j IJ\te'() Hł,1 s\\e walne zl.hranie. Two liezy 4 ('złon.kÓw. W r. t!)::!:3 wy,l:1łn lIa pamiątkę JJi('rw.ze.i rocZłliI'y l 'rzyłą(,zl'lIia I:I"ka lI. Ii. 1!)2) lł-ledal rohot Y pl'of. .Jalla \Vy""wkil'g'u. oilhity w ilo,;('i 1 ;.;z1uk r"')J'nyeh i lOn hlOUZOWych. W 1'. 1n22 ollhyło ;.;ił: 7 f'hrań. ua ktł-tryeh wy/!lnl'll1o i'Zf'rcg Odl:zyhiw. tia;.;ta PozullIia s)\pej:lln.i,' dolv('r.ył Ollel.yt p. r:lik. 1"l'ankiewieza u. t. "Willwhu ElIow. I'ytov.uil i ml'Il.lljol' l'0zllaI'l"ki (1820 - 1bn;,)". .\l'ty;.;t:t tpn, ZII:my star:"zt'j p:l'ueraeji patrjota-Polak (mimo uif'llIieekil'o imil'llia i n:\'l.wbka) je"t tWÓl'eq, ;';Zf'reg-u medali hity eh i wy(lanych w POl\l:lnin (II. p. Kra,zpw"kif'p:o. Kor.l'rnika, l{pytana. 11arciukllw'ikif'g'o). Dnia fi luteg'o rb, wyg-łosił rpferat ilHtrowany lic/.Ilf'mi przezro('z:1l11i b. :\[:1.ikO\Y"ki n. t. "Pit'cz!.:ei<' miRst ,wiC'lkoJlobkich"

Z RU('H[' WYD\W[CZEno, Hederska Elżbieta. E II \\ a r d hr. }{ a e z y II " k i i B i b I j o t p k a It a (' z y ł-1 S h. i (' h. Wydawnictwo Towarzystwa 1iIośnik{J\v :\lia4a 1'0zn.ania. PoznalI 194. RO. Ktr. 48. pła('a ,.ię ;.;tary dług' wiplkipl11u ohywatelowi Pol"ki i \\ ieIkiemu (lobroczYI'u'y miasta Poznania, Życiurv;.; \\,panialpgo męża rwpi,aIlY jc!'t L pi(tyzml'm, należnym jPgo z.'l;.;ługom, językiem płynnym, ł.1'Zystępnym dla szprok!l'g'u "'połel'ze1btwa. a na podtawie hłtl'dzo rozległYl'h źrÓdeł

KRONIKA .MIASTA POZNAN1Az których szan. autor\...a. najłatwiej l'lPrpal' 1l1f1ła. Lie7. my "i z wi(.I, kiem Z3.int{'I't<;owanipm pOhl"lt'!1..h\ a dla tf'g"o 'pit'n\ /f'!l'" \ yflawnirtw:l hif.torycZllt'go Towarzy"twa )'il',"-nik()\\ )'ia,ta l'owari:J, Karcbowski. Dr. Jan. W fi o m 11 i \' 11 i a z i 1\1 11 :I 7. j 11 m Ś \\ , I ar j i M a fi a I e n y. 'al..t Drukami ł'ol..ki P j, T. L P"Iłl:ł11 tfl2-ł.

RO, !Otr. 35.

Z miłośd do 'zkoły PO('1f:t3, pr:lwtly i 'pra\\ it'oIlhH'" ,:!rlu IlI'łiw.

praca ta nietylko ,ama g'odu:i jf"1 "ZI'/..r'po uwallia i "oI7io 'zl1nśd. ak rÓWI1(ll'Ześnip ta!lo" i n:Jl'olHllil'uit, ,lIa t eh, kt"'rl.' lI'llll,dnh' III o!!::! hi,;wrję 'la"łl1:illlwj !-7knh-. a l .\ PUt'),al.ali 1':J1l1i"l'i to. 1'0 1.:I('hO\\:lIII' hy{' nJ(11) i powinllo. Zalewski Zygmunt. .. ,. .. t :1" H a 11 k \\" l. a i' Ifl II)' II [' II " P i f' e 1.1' ń w P II Z n :1 Ił i 11. lH7H I!'H, \łOl\(I!!l'afja ::IJ,Jt"darezo historyezna L no\\ 1.1(111 :)o..).'tJw''!'o jllhilt'lI1.11 )ll'al') ,łoi, o/dollni,', ,;tr. 31. .1 ryei,J\'.

(Pm,ipwaź ::mtlll't'lII jf',t Jti''l:!I'Y l" ,Io\\:-t. ni" IIlOi."lIIY )lo,ł:t.., fH'I'IIY.

\\' pol<>wje 111tl'!tll n),a!.al ,j,: " PO/Hanin nr. l n'l\\'l '" l.a"))lilII:1 p. n. ".Lot'lik ". 01':!::1!I1I Zwi:17kll Lotlli,',w " Pol":.,, .,rr7.I'I.dąd \Varz:I\\"kI" ('J'. :) Ipaltll.. ]!t'1/ 1:1\\ if r:l III. i. h.. :'/CZI: »n('g-o Dcttl,)ffa. ,.I'p,n:l1Jian:l" I r/ł'I:!,1 \\,' da\\ nid\\ IIlHIIO!!'lafif'znyf't1 () 1:1 by t k:ti' h "z tu\... i \\ l'ow:mill, ..Samol'zą,ł :\Iil'j"ki". 1.1" . 1:1 roI.. ]!I:t, IIł ,,\\ il:I'"II) jo"l lI,;t:1\\'j,' () glninif' mil'}; k il'j.

,.Poo;f>ner Taf'hlatt" nn ł-i i -IH: \]fI'(,tI Loak(. PO""J'. h" lin.) pommf'rf'lIi'wh.. Mu"ik('1'"

To\VAH1YSTV\ O )IIV '....:\[KOW ł!A:-:T_\ )łUZ" ,\ \1.\, 1) \V f/ah,zym ciągu wpi':I1ł)- /lista! Ił.l Ii"t!' ('/lnnkll\\ p,: I 1) KI ,;trzeński LfoonanL aptl'k:u7.. 2) :I!dadl'lll rOwal"l) ;;1.\\ a \I, ;"'710 pif'J"\\ lt JW \ ,[a \\ lIictw(, hif;tayrznr, I,ral'a ElżhiplY BI'<!pl",1-. 'j )I, t. ..Ed\\:lnl hl'. H:H'7y,bki i IIi, hljoteka Raczyti..;kich". \V Of'zl'l..i\\ .nin. 7.1' W":''f'' ('/lon),owil' k<;i:tżk(: II: naldą, prz..."yłamy ją r71onl..III! IU)711:IIJ"ldlll d,\\ 11(11 /,'':'ni.. 7. ..K r't)uik:j". z pWribą o zakupicni\"

0.-_'" ........ ''-_mEa Z rlOczątków kolc-gjum jf'zuickie" \\ 1'OIl1:llIill r \, nl'lll'l',ki Of;:łdy pO<.lmif'j,;\...il' w pOhli7.ll Poznani I'h:uaktl'r., tr":l :Inll'opog'I'O... graficzna (Alf 011"; Blaszrz;u), Iwal!i na tmwt n,;I,l\\ y II ro I. hl1f1 l' wio , rni.:1st. Rt<lni"l:1\\ Kirkin Kronik:!, mil ; ;1'7.lIa. Z /'lIl,ln wY<!:1wlli eXI'go. Tow:tf7ystwo 'Iiłoników lilia-ta Pozn:mia.

Nakladem Magistratu stoI. m. Poznania.

Redakcja i Administracja: Poznań. Ratusz, pokój 74.

O.bito 'fil Dru.karni Robotnik6w Chrześcijańskich Tow. Akc w PoznanIU'