GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1825.12.31 Nr105

Wielkiego

Xiestwa ZNANSKIE

G O.

Nakładem DrukarniNadworneyW. Dekera i spółki,- Redaktor: AssessorRaabski.

J fI O 5 .

W Sobotę dnia 31. Grudnia 1825.

Doczytelników gazety. kwartałem przypominamy, ii prenumerata ówieróroczna dla,kończącym się czwartym tuteyszYch czYtelników wynosi: za polską gazetę. . I Tal, i 8 I &8F* za niemiecką Z . » i -« 7 s "- * dla zamieyscowych czYtelników: za polską, 2 Tal. za niemiecką · i Ig igr. g fen. Zamieyscowi czytelnicy odbierać będą za tę cenę gaztty na wSzYstkich Król. Urzędach Pocztowych w całdy Monarchii.

Na exemplarz gazety na kancellaryinym papierze podwyższa się cena kazdey gazety o 15 śgr.

Poznań dnia 24. Grudnia 1825.

Expedycya

Gazet

Dekera

Spółki.

JIJI715IrlIITIIQpl trPIOWP JIdraj wprzytomnościN. Króla, Królewskiey W laaomosci Kraiowe. i '£ rodziny wielfciey ]iczby wyźsz YCh; niźszyc Oticerów, tudzież połku grenadyerów gwardyi, zaszczycaiacego się, imieniem AlexanZ p o c z d a m u dnia 23. Grudnia. dra. Półk ten zaraz po przybyciu wiadomoDziś o godzinie lotey rannóy odbył się tu ści o tym smutnym wypadku, przełożył N.

w kościele dworskim i garnizonowym obrzą- Panu naypokornieysze życzenie, wyprawiedk, na uczczenie pamiątki Cesarza Alesan* nia tey źałobney uroczystości na cześć swoie chylił się lem chętniey, iż to właśnie uczuciom własnego iego serca zupełnie odpowiadało. Rzeczony 'półk nadciągnął tu wczoray z Berlina, a dziś rano wystąpił w bindarzu. Chorągwie i bębny okryte były krepa.. Po oddaniu honorów woyskowych, bez odgłosów muzyki, przeciągnął połk przed N. P aH e T również cicho i udał się do kościoła» Chorągwie zaięły rnieysce po pra *ey stronie okrytego czarnym kirem ołtarza. Między przytomnemi osobami znaydował się takie Cesarsko - Rossyiski Poseł, Hrabia Alopeus i wielu posiadających ordery i znaki honorowe Rossyiskie, którzy albo należą do woyska stoiącego w tuteyszem mieście i w okolicy, lub też iuż wyszli ]l woyska, a tu są zamieszkali. Po liturgii Proboszcz woyskowy O ffe ł s r a e y e r miał mowę, w którey wystawił znakomite przymioty zgasłego Cesarza, iako Człowieka, iako Chrześcianina iiakolVlonarchy; przypominał owe wiekopomne lata woyny i dzielną w nich z iego strony pomoc, która pod iego osobistym, mądrym i przezornym Styrem, tak stanowczo do wielkiego dop r o wad z i ł a c e l u , któ ry s i ę p r a wi e n i e p o d o - bnym zdawał do osiągnienia; przywodził daley, iak zgasły Monarcha od ukończenia woyny'ciągle zwracał swą uwagę na utrzymanie pokoiu, porządku i zgody pomiędzy mocarstwami, i iak skutecznie przy tern dopomagał radą i sprawą; iak wreszcie sprawiedliwą i wielką być musi żałość obydwóch naydroższemi węzłami połączonych dostoynych rodzin, zpowodu niezwrotliwey straty, i iak powszechnie objawia się smutek i rozrzewnienie. W końcu przypomniał ieszcze półkpwi imienia Alexandra ow dzień, w którym sprzymierzone woyska weszły po drugi raz do owey stolicy, dla utwierdzenia pókoiu świata, a półk pomieniony widział na swćm czele zgasłego Dostoynego Monarchę. !IW rozporządzeniu wydanem względem obchodu uroczystości, o którey mowa, znayduie się ta tkliwa wzmianka, iż do tego wyznaczyć należało naystósowniey dzień 24ty, iako rocznicę urodzin zmarłego Monarchy, lecz że dla wigilii Bożego N arodzenia obranym być musiał dzień 23i304

Wiadomości zagranlCZne«

R o s s Y 51.

Z Petersburga dnia 13.Grudnia.

N. Pani i Cesarzowa uracłowaną została powrotem Jego Cesarzewiczoskiey Mci W. Xiążęcia Michała Pawłowicza z Warszawy, który idąc za głosem swoiego czułego synowskiego serca, pośpieszył niebawnie do Niey po odebraniu wiadomości o śmierci ś. p. Cesarza Alexandra Pawłowieza.

Królestwo Polskie.

. Z Warszawy dnia 24. Grudnia.

Dnia 12. m. b. instailowaną została Dyrekcya główna Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Królesiwie Polskiem i iuż rozpoczę» ła urzędowanie wynikaiące z prawa Seymo« wego. Czynności swe ternie prawem wskazane odbywa wmieyscu swych posiedzeńprzy ulicy Święto J erskiey pod N ro. 1778. N a zebraniu okręgowem Członków Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Wdztwie Mazowieckiem dnia 10. b. m. obrani zostali Człon« karni teyże Dyrekcyi iak następuie: WW « Szymanowski Alex., Skulski Jan Stefan, Brzozowski Piotr, Hra. Piotr Łubieński, Dobiecki Winc., Szamota Waleryan i Świniarski Stef., a na Członków do Dyrekcyi Główney, WW. Lubowidzki Józef, S. N. J. Rutkowski Jakób S. A. Da. przewodniczenia następnemu zebraniu wybrani są: dotychczasowy Prezes JW. Alexander Pruszak Prezesem, a JW.

Piotr Komierowski, zastępcą Prezesa.

W mowie JW. Pruszaka Prezesa, przy zaga ieniu posiedzenia dnia 10. b. m. było donie sionem , że do tegoż dnia było w całym krait żądanych wystawienia listów zastawnych III summę w ogóle złot. 45,605,721.

F 2 a n c y a.

Z Paryża dnia 20. Grudnia.

Dnia 17. wieczór nadeszła tu przez telegra; zasmucająca wiadomość o śmierci Cesarz, Alexandra, a nazaiutrz doniósł o niey Mont tor urzędownie w następuiących wyrazach "Paryż, dnia 18. Grudnia. Dnia 17. Grudni, popołudniu nadeszła z Strasburga następuiąi Prezydenta Rady Ministrów. Cesarz Rossyiski po krótkiey chorobie umarł w Faganrogu. Sztafeta, która wiadomość tę przywiozła A odeszła z Warszawy dnia 8. tu. b. i t. d.!I Z przyczyny tćy wiadomości odmówiony zostało zebranie wieczorne przeznaczone na d. 29. u Xiezney Berry. Ministerium odebrało tę wiadomość o godzinie 5tśy z południa- r Pan Pozzo di Borgo dowiedział sie, o niey dopiero o w pół do u t e y wieczorney. Do dnia %j. składki dla dzieci Generała Foy wynosiły 488)148 Franków 66 centymów.

Część obiorców w Vervins głosuie za Adwokatem Dupin (sławnym obrońcą, Konstytucyonisiy) na Deputowanego w mieysce zmarłego Generała Foy.

Hiszpan ie, Z Madrytu dnia 8- Grudnia.

Dnia 1. Minister Austryacki wręczył Królowi w imieniu swoiego Mouarchy, wielki krzyż orderu S. Stefana, a Krolowey ozdoby orderu krzyża gwiaździstego. Wyrok Królewski zapewnia odtąd połowę płaey wszystkim znayduiącym się w Hiszpanii oficerom urlopowanym na czas nieograniczony . . , Czynności między Francuzkim Posłem a naszym rządem przybrały bardzo żywy charakter - iak się Korresp-ondent Konstytucyonisty wyraża. Pan Moustier odebrał w przeciągu 24dl godzin 5 gońców z Paryża.

Portugalie.

Z Lizbony dnia 4. Grudnia.

Kró-l Jinć wyszedł iuż prawie zupełnie zchoroby, którey go defekt w nodze był nabawił. Spodziewany iest poiutrze z zamku Mafra do Btoiicy tuteyszey.

Dnia 23. z. ra. popłynął do Rio-Janeiro o-kręt woienny Leaidad z Panem Macieiem Peureira, Portugalskim Sprawuiącyra interessa przy dworze Brazyliyskitn. Wiezie on tam zatwierdzenie traktatu, zawartego na dniu 29. Sierpnia w Rio między Portugalią a Brazylią.

A ngli a * Z Londynu dnia 17. Grudnia.

Wcssoray odbyła się tu rada gabinetowa 1i - 305konferencya Ministrów i Dyrektorów banku. N a ostatniey uchwalono wydawanie biletów bankowych 1- i 2funtowych. Wątpimy iednak, ażeby rząd upoważnił ten ważny środek, i zdaiesię być rzeczą do prawdy podobną, iż bank dał się tylko usrlnemi prośbami banków prowincyalriych do tey uchwały nakłonić. Zapewne spadniehie biletów izby 6karbowey nayceinieyszym pomienioney konferencyi było przedmiotem. Buenos-Ayreskie gazety z dnia 9. Października donoszą z Salta, iż miasto Tarija oderwało się samowolnie od prowincyi Salta i połączyło się z prowincyami wyższego Peru, które z swey strony w skutku zostawionego im od Boliwara wyboru, niepodległość swą w dniu 6. Sierpnia ogłosiły. Kongres prowincyi Piata roztrząsał proiekt prawa tyczący się wolności religiyney, obstaiąc, iak się zdawało, za nią z wielką przychylnością. W liście pewnego znakomitego Mexykanina do przyiacrela swego w Londynie, opisane są połączone stany Mexykanskie iako znayduiące się w położeniu nader poinyślnem i kwitnącem. Wyrażono w tym liście między innemii "Przemysł, handel i rolnictwo w n-adzwyczaynym wzrastaią sposobie; podobnież i obrabianie kopalń nayplonnieysze przedsiębiorcom obiecuie korzyści. N aygłębszy pokóy, spokoyność i porządek panaią w całym, obwodzie stanów do ligi należących. Rząd polega z zaufaniem na opinii publiczney; nietylko publiczne ale też nawet wszelkie prywatne przedsięwzięcia tak wielkiego doznała bezpieczeństwa, iafeie bywać tylko zwykło owocem długich lat pokoiu. Mexyk jednoczy w sobie całą świeżość młodości z cloyrzałością zestarzałego w postępie czasów narodu« Życzyć mocno należy, ażeby traktaty między Anglią i Mexykiem, podług tuteyszego ich.

umówienia, zatwierdzonerni zostały, ile że Interessa obu mocarstw iak nayrostropniey miano w nich na uwadze.!I

Rzeczpospolita Kolumbiyska, złożona z hiszpańskich prowincyi Venezuela, N owa Granada i Quito a maiąca ludności trzy miliony, przymuszoną była czternastoletniem dobżianiem się o swą niepodległość, zaciągnąć za granicą dług 6, 700,000 Funt. Ster!. wynoszący, Z tego długu zapłacono dotąd 82,650 Funt., szcze w ręku rządu. Ziednoczone stany północney Ameryki obarczone były tak zagranicznym iako też kraiowym długiem 11,501,447 Funt. podczas uznania, ich niepodległości po woynie, która tylko może połowę lat woyny Kolumbiyskiey wynosiła. Dług kraiowy Kolumbiyski nie może być dokładnie podany; Kommissya likwidacyina zaymowała się w dwóch ostatnich latach roztrząsaniem wszelkich roszczonych do rządu pretensyi. Podług zdaney sprawy przez tęż Kommissya, dług kraiowy sprawdzony do miesiąca Czerwca 1824 roku, wynosi wraz z prowizyą 8,426,896 Doliarów; część tych pretensyi została iuź zaspokoioną z funduszów ostatniey pożyczki. Kommissya likwidacyina wciąż ieet czynną, i daymy to, iżby wyśledzony doiychczas dług kraiowy znacznie się ieszcze powiększył, to wszelako ogół publicznego długu Kolumbiyskiego w żadnym przypadku 8 mili. Funt. Sterl, nieprzewyźszy. - Teraźnieyszy stan dochodów i wydatków Kolumbii nie może być tak doiładnie wykazany, iak Mexy kański, gdzie naywyższa władza finansowa szczegółowy raport w tey mierze publicznie ogłosiła. Spodziewać się iednak należy, iż na posiedzeniach kongressu kolumbiyskiego, które się rozpoczną dnia 1- Stycznia roku następ , tameczny Minister finansów złoży mu dokładny obraz stanu wydziału swoiego. Cła w Kolumbii, podobnie iak w północnych Stanach Amerykańskich, stanowią naygłównieysze źródło dochodów publicznych. Donoszą z Ameryki Hiszpańskiey: "Wielkie dzieło, aby za pomocą ioo mil długiego kanału połączyć Północno-Amerykańskie środkowe ieziora, iu£ ukończono. Dnia s6. Października przed południem wypłynęła pierwsza łódź z ieziora Brie do kanału. WyBtrzał z dział w Buffalo był znakiem, który przez podobne wystrzały aż do N owego- Y or« ku i daley, a potem znowu napowrót do Bufallo w przeciągu 236 mil niemieckich przesłano. Łódź ta przybędzie dnia 4. Listopada do N owego- Yorku, w którym to dniu ma być obchodzona wielka uroczystość ukończenia tego kanałui306

B a war y a.

Z Monachium d. 20. Grudnia.

Nabożeństwo iutrzenne w dzień BożegoN arodzenia, które od roku 1802 przeniesione było z godziny północnćy na godzinę 5tą ranną, odbywać się znowu będzie, stosownie do dawnego urządzenia kościelnego, o godzinie 12 tey w nocy.

N a królewskim uniwersytecie wWiirzburgu uczy się teraz 497 kraiowców, a 179 cudzoziemców. Z tych 676 akademików poświęca się 243 nauce prawa i administracyi, 158 ogólney medycynie i farmacyi, 144 teologii, i 131 filozofii.

Niderlandy.

Z dnia 21. Grudnia.

Król J mć rozkazał wyliczyć 10,000 Złotych na naprawę kościołów katolickich, i wyznaczył pensye dla 117 uczniów Kollegium filozoficznego. - Wczoray przed południem wyiechał Poseł Rossyiski z Bruxelli do Haagi. - Jedenastu gońców handlowych przywiozło dnia 17. wiadomość o śmierci Cesarza Alexandra do Amsterdamu, co było przyczyną spadnięcia papierów. - Sławny malarz David niebezpieczną złożony iest choroba" na obrzmiałość serca, podobnie żak Generał Foy.

Włochy.

Z Rzym u dnia 7. Grudnia.

Oyciec Ś. połączył biskupstwo Civita- Vecchia z biskupstwem Corto. Były Nuncyusz w Madrycie, Giustiniani, ma być mianowany Biskupem dyecezyi Imola, a były Nuncyusz w Wersalu, Macchi, Biskupem dyecezyi Viterbo. Mianowanie Kardynała Gregorio WiceJKróIem Sycyliyskim, wielką tu sprawiło radość. Przekonani iesteśmy, iż Kardynał ten, przy wziętości, którą posiada, potrafi się dobrze zasłużyć rządowiN eapolitańskiemu, sprawuiąc urząd Wice-Króla tey wyspy. Oyciec S. zamienił dożywotnią karę galerową Garofaliniego w dożywotnią karę więzienia w twierdzy Civita-Castellana. Także trzey ostatni z uwięzionych członków owego towarzystwa, odebrali teraz swóy wyrok. Magnani skazany został na 7letnie więzienie

Kawaler w sali resursy wolnomularskiey, i hoyną treścią, równie iak wyborną exekucya, nader przyiemny zebraney Publiczności sprawił wieczór. Po piękney i podobno nieznaney tu dotąd uwerturze Eraenzla, pięć razy nasi artyści, poiedyńczo i pospołu występowali. N ayprzód młodszy brat, Kar o l E b n er, odegrał ieden ze znanych pysznych polonezów Maysedera (Edur - zapewne lepszy wybór, aniżeli był na afiszu ozuaymiony). Exekucya tak była wyborna, iak sam instrument, na którym się artysta popisywał. Po nim wystąpił starszy brat A n t o n i E b n e r i grał pierwszą część iednego z koncertów Spohra. Pokonał on bardzo zręcznie i z łatwością niezmierne trudności, w których * Spohr zwykł naywiększe ukrywać piękności.

Ze zaś piękność, zaspą nieiako zawad przywalona, prawdziwym tylko znawcom obiawia się iako taka, zbyt przeto trudna kompozycya, chociaż naylepiey wykonana, nie rnoże się nigdy tyle podobać wszystkim, ile, przy dopełnieniu wszystkich warunków muzykalnych, iak ich młody nasz dopełnił artysta, zaymuie znawcę. Tern więcey podobał się wszystkim koncert dwuskrzypcowy Eka, wykonany wybornie przez obu braci, którzy z równem męstwem nieiako o palmę walczyli. Grane przez nich na zakończenie dwuskrzypcowe waryacye Maurera uwieńczyły koncert, tak przez nader przyiemną kompozycya, iako też wyborne iey wykonanie.-Jakokiaski, któremi hoynie młodycli artystów zaszczycano, były powszechne, tak równie powszechnem było życzenie, aby ichjprzynaytaniey raz ieszcze można słyszeć. Zyczenie to zostanie epełnione, gdyż zacny oyciec i nauczycielnasjych wirtuozów chętnie okazał się skłonnym, urządzić ieszcze ieden koncert, który w przyszłą środę d. 4. Stycznia wyprawiony będzie w domu teatralnym. Oby tylko i Publiczność miała wzgląd na słuszne życzenie tey troyki muzykalney, ile na to zasługuie!w- twierdzy, Nanni na 4letnie, a Spada na 3letnie.

Oyciec S. wciąż ieszcze iest słabowity i niemoźe używać świeżego powietrza. W pałacu Kwirynalskim przyporządzaią pokoie dla Królowey Sardyńskiey, a podług innych dla Delfina Francuzkiego. Sławny obraz, Fortuna Guidona Reni, wyniesiony został zgalleryi Watykanu, wktórey, iak się zdaie, niemaią być więcey cierpiane żadne historyczne lub allegoryczne malowania, chyba maiąc związek z historyą świętą. Ponieważ nadto Fortuna wyobrażona iest w zupełnie obnażoney postaci, może więc i ta okoliczność przyłożyła się do iey oddalenia.

Państwo Ottomańskie.

Z S t a m b u ł u dnia 29. Listopada.

Mufty został wczoray niespodzianie z urzędu złożony. Przyczyna tego polega na nay8przecznieyszych wieściach. Grecy, którzy wysiedli na ląd w Kandyi, ponieśli klęskę od Turków, którzy zrobili z twierdz wycieczkę. Dnia 16. Listopada wylądowało do 300 Greków przybyłych zSamos; chcieli onimieBzkańców Kandyi podburzyć do powstania, lecz im się to nieudało , i wszyscy zostali w pień wycięci. Wiadomości z Peloponnezu ieszcze mniey są pomyślne dla sprawy Greków; lubo zdaie się, iż są poczęści przesadzone. Głoszą mianowicie, iż po przybyciu flotty tureckiey z Alexandryi, twierdza N apoli di Romania chciała kapitulować. Jakkolwiek to nadspodziewaną zdaie się być rzeczą, nabiera iednak nieco większego do prawdy podobieństwa przez wiadomość, że tam wybuchnąć miał rozruch, którego skutkiem zamordować miano trzech członków rządu. Takie w Hydrze panuie wzburzenie umysłów.

Wszystkie te pogłoski zasępiała niezmiernie tuteyszych Greków.

ROZlllaite WiadolllOŚci.

Poznań dnia 30. Grudnia. Zapowiedziany iuź dawniey koncert młodych braci E b n e - rów;(rodów. Węgrzynów), dany był wczoray

Wszystkie gazety Berlińskie z dnia 27.

Grudnia, zawieraią co następuie: "Wydawany przez księgarnią Brockhausa w Lipsku dziennik literacki Litterarisches ConversationsMatt N ro. 888- 51 dnia 15. Grudnia r. b. oznay.

mia Publiczności, iż w Królewsko- Pruskim kalendarzu W. X, Mikołay wymieniony Z przedsięwziętego w skutek tego doniesienia śledztwa okazało się, iż źródłem, z którego owa mylna wiadomość wypłynęła, a które - podług wysłowienia się pomienionego dziennika - o rzetelności wcale powątpiwać niekaźe, nieiest, iak fałszywie twierdza" Królewsko. Pruski kalendarz, lecz pospolity kalendarz gospodarski, wydany w Fran Aforcie nad Odrą drukiem i nakładem Trowitsza i syna.

Co spowodowało tę omyłkę, i na kogo wina iey spada, iest przedmiotem bliższego dochodzenia, !I

N owa gazeta Wrocławska umieściła była pod dniem 23. Listopada następuiące (z przydatkami) opisanie wiadomego zdarzenia: MP ołk polski, który w roku iSt4- składał część przedniey straży Rossyiskiey, po wyparciu Francuzów z Troyes, szedł ku Fontainebleau. Żołnierze .furaiuiący w pobliekiey wsi zamyślali wyrządzać psoty, ktoreby mieszkańcom znaczną sprawiły były szkodę, zadney żołnierzom nie przynosząc korzyści; chcieli bowiem poniszczyć Ławki, zburzyć śluzy u stawów i t. d. Gdy się i ui zabrali do owcy roboty, którey się Oficerowie spur koynie przypatrywali, zdumieli się bardzo uełyszawszy od człowieka w ubiorze raaiętnego włościanina, rozkaz wojskowy w rodowitym ich ięzyku, ażeby tego poprzestali. Rzucaią pustą zabawę i biegną do cudzoziemca. Ten wystawia im bezpożyteczną psotę, ktorey się Eaczęli dopuszczać i rozkazuie im odeyść. Teraz przyszła koley na Oficerów, którzy takie odebrali naukę, i również byli zdziwieni, słysząc cudzoziemca, obiaśniaiąeego im iak się zachowywać należy podług praw woiennych* ADowodząc kiedyś armią, do ktorey i pólK WPanów uaieżał, karałem surowo podobne wykroczenia, które WPwie zdaiecie aię przytomnością swoiąupo waźniać, i nie tych żołnierzy, lecz WP anów byłaby kara ta spotkała.!I Odebrana tym sposobem, od dzierżawcy francuzkiego w ich oyczystyra ięzyku nauka, wśród ówczasowych okoliczności, w takim tonie, w takich wyrazach, przechodziła prawie granice ich cierpliwości» Uważali oni przylera, iż chłopi zdią,wazy kapelusze, otoczyli mówiącego, aby gpi308

bronić w razie Jakowego'gwałtu, gdy tymczasem naystarszy żołnierz , spoglądając boiaźli. wie*na twarz cudzoziemca, rruchiał mimowolnie z przestrachu. Teraz nalegano z tera usilnieyszą prośbą na niego, ażeby wyiawił swoie nazwisko i stan, a on podniósłszy rękę dla otarcia kilku uronionych łez, rzeki stłumionym głosem: "Jestem Kościuszko.!I Imię to iak gdyby iskrj elektryczną wskroś wszystkich przeięło. Żołnierze broń swą złożyli i padłszy na kolana, obsypali piaskiem głowy swoie - podług zwyczaiu kraiowego. Był to hołd uszanowania. Gdy Kościuszko powrócił do swoiego będącego w bliskości dom u, zastał już tam straż woyska rossyiskiego, na obronę sobie dodaną.!I Taż gazeta Wrocławska z dnia 21. Grudnia umieściła następuiąey list JW. Generała U mińskiego z takim wstępem: Redaktor tćy gazety odebrał list następuiąey, ktory'poczytuie sobie za obowiązek w niey umieścić: "Mci Panie Redaktorze r Wyczytałem w N rze 185 szacowney gazety WP ana odświeżone opisanie wiadomego zdarzenia, które miał Generał K 0śc i uszku wFontainebleau z oddziałem webodzącey tamże armii Rossyiskiey w roku 1 A14. Znayduiąc w niśm błędy, rzucaiące fałszywe światło na ówczasową armią polską, niernogę ich milczeniem pokryć, ale owszem iako Polak, iako były Oficer Polski, czuię się być obowiązanym,. sprostować ie publicznie, -> N ayprzód powiedzianor pół k p o l s ki, który składał przednią straż woys-ka R o s s y i a k i e g o i t. d. i t. d. W roku 1314 niemógł żaden połk polski składać przedniey straży Rossyiskiey, kiedyśmy pod rozkazami N a p o l e o n a przeciw Rossyanom walczyli.

Całey zaś Europie wiadomo, iż armia polska równie wierna honorowi, iak obowiązkom swoim, dopełniła swoiego powołania, i zasłużyła sobie przezto na szacunek wsaystkiehludzi honor kochających. - Co się tyczy patetyczney sceny rzucenia się na kolana i posypania głów piaskiem; zapewnić WP ana mogę, iż żołnierz polski niezdolny zginać ani głowy ni kolana, umiał wynurzyć swe czucie odpowiadającym lego godności wyrazem, nie aby się miał brać do tak niewoini r czych sposobów. Ażeby nareszcie obsypywanie głowy piaskiem być miało kra i o w y m ?olaka, równie nadspodziewaną, iak zadziviaiaca nowością, o którey nawet żaden 5 tych niewspumniał, co o Polsce pisali. - Przekonany iestem o bezstronności WP ana , i trzymaiąc się zawsze zasady oddawania cazdernu należney sprawiedliwości, uczuesz tern silnieyszą pobudkę do umieszczenia w swey szacowney gazecie ninieyszego listu moitgo, celem sprostowania pomienionych błędów. Smolice pod Rawiczem d. 12. Grudnia 1825-.

Umiński, były Generał Polski. !I

Z Wiednia donoszą pod dniem 16. Grudnia: "Cesarsko-Królewski tłómacz w Carogrodzie, Kawaler Raab, obdarzył C. Król. bibliotekę dworska, bardzo rzadkim "Uiguryskirn!l, to iest Wschodnio - Tureckim rękopismem z iednastego wieku ery chrztściańskićy pochodzącym, który na końcu piętnastego wieku został przepisany i przez Tokata do Carogrodu przywiezionym, gdzie go Pan Raab wynalazł. Jest to wielce szacowne zwi e rz" ciadło obyczaiów!l, które zdaie się być z chińskiego przełoźonem, i ma tytuł WschodnioTure c ki: "Kanda' ku bilik i t. d.!I to iest: "Sztuka rządzenia.!I Prócz dwóch znayduiących się w królewskiey bibliotece w Paryżu Uiguryskich dzieł, iest to trzecie dotąd w Europie znane. Dokładna wiadomość i wyiątki z niego znayduią się w VI. tomie Dziennika Azyatyckiego (J ournal asiatique.)

W. Xiążę Meklenburg-Szweryn rozkazał niedawno, ażeby żadnemu studentowi lub kandydatowi niepozwalono w kraiach iego miewać kazań, ieźeli niezłoży świadectwa, iż zdał exameri przed kommissyą examinacyina kraiową.

Wiąz, pod którym Xiążę Wellington stał W bitwie pod Waterloo, nazwano w Anglii Arbor Wellingtonknsis.

W Petersburgu zwraca powszechną uwagę wystawione na widok publiczny łoże, całkoi309wicie zrobione z kryształu przez rodowitych Rossyan. Ta osobliwość ma być przeznaczona na podarunek dla Szacha Perskiego.

Spodziewaiąsię, iż Anglia i dla innych gatunków zboża porty swe otworzy.

Dziennik urzędowy Poczdałnski donosi o wytępieniu grzybów domom szkodliwych, co następuie: "Przy naprawie kościoła, którego dość świeże drzewo grzybami porosłe było, użytecznym się okazał na wytępienie onychźe środek, który i podług zasad chemicznych zdolnym iest do tego, a którego skuteczność kilka przypadków póżnieyszych potwierdziło. Jest to przesolan żywego srebra znany pod nazwiskiem sublimatu, (Hyclrargyrum muriaticum corrosivuni), trucizna na wszystkie istoty organiczne a zatem i roślinne. Uważać tylko przy iego użyciu należy, ażeby nim wszystkie mieysca domostw, na których grzyby pora« stać mogą, naszły, i aby tym sposobem zarodek nowych porości wyniszczał. Do dotychczasowych doświadczeń tego rodzaiu brano ćwierć łota sublimatu rozpuszczoną w dostateczney ilości wody przegotowaney lub deszczowey i skłócono z funtem swieżey wody wapienney. Tą mieszaniną wszystko drzewo pocieruiąc i napuszczaiąc wytępiano zupełnie porastaiące grzyby. Łatwo w tych mieyscach grzyby na nowo się pokazywać mogą, w których drzewo i otaczająca ie ziemia w fundamencie rozpuszczeniem sublimatu nie naszły. Ażeby więc niemylny skutek upewnić, chodzi tylko o troskliwe użycie, to iest o napuszczenie tym środkiem wszystkich mieysc, na których grzyby porastać zwykły, Ponieważ woda wapienna sublimat rozkłada, możeby rozpuszczenie iego w wodzie przegotowaney skutecznieyszem było. Potrzebnem przy tern iest wywiezienie wilgotnego gruzu z pod podługi i przystęp wolnego powietrza w domostwach grzybem porAstaiących. I na to wreście zważać potrzeba, że sublimat okropną iest dla ludzi i zwierząt trucizną, i że dla tego iego użycie do wyniszczenia grzybów domowych tylko pewnym i przezornym osobom powierzonem bydź powinno. Naczynia służące do rozpuszczenia i przechowania potłuc i zakopać należy, i nie zaraz wprowadzać się do domów, w których wiele drzewa tą .. " mIeszanIna napuszczono.

W pewnem pIsmIe niemiec, wyczytuiemy Z listu do wydawcy onegoź następuiącą obronę ma ł y ch ocz". Mci Redaktorze! " Wszyscy ludzie koniecznie we mnie wrnawiaią, iż mam małe, nieładne oczy. ie chcę ia w to wchodzić, czy ten zarzut Iest srjirawiedliwym lub nie; lecz radabym wiedziała, iaką świat miał korzyść z pięknych ocz, i iaki rzeczywisty pożytek szczęśliwi ich posiedziciele odnoszą? Czyliż oni nasamprzód iaśniey niemi widzą iak innip Mąż IIIOY ma niesłychanie duże oczy, a ia zapewnić WPana mogę, iż mu się to na nic nieprl\yda. Wszakże i WPana na żadnym portrecie niewidzę odmalowanego zduźemi oczami, a przecież WPan uchod isz za bardzo ?ystro widzącego. - Pytam SIę tedy nayprzod, iestże to w rzeczy 6aTey korzystnie posiadać piękne oczy? Gdy spoyrzę na historyą, znayduię w niey, iż Lukrecya, Wirginia, Królowa Elgira, Ines de Castro, Anna Boleyn, Katarzyna Hobart, Marya Stuart, temu nieprzyiaźnemu upominkowi natury swoiąśmierć gwałtowną były winne, i to wszystkie niemal w kwiecie wieku swoiego. Wyliczmy tylko owe częste klęski, któremi piękne oczy świat okryły, spoyrzyimy tylko na roztoczone przez nie krwi strumienia! Oczy Batseby pozbawiły życia iey męża, i uwiodły Króla świętego do wielkiego grzechu. Wiadomo WPanu, iakie nieszczęście piękne oczy Heleny sprowadziły na Troię i na samych Greków. Nie byłoż to hańbą, iż od pięknych ocz Aspazyi w Grecyi woyna lub pokóy zależał. Piękne oczy Krolowey Predegondy były również przyczyną samych tylko zaburzeń i rzezi. A w Hiszpanii, ileż to niestrwoniono skarbów ileż nieprzelano krwi w setnych lat kolei ' iedynie dla pięknych ocz córki Juliana! - OczyEleonory de Guyenne, wśród pokus, którym się oprzeć niezdołała, zgotowały Prancyi mnóstwo nieszczęść i poniżeń. Oczy Xiężniczki Herani utorowały Watykanowi wpływ do królestwa« Nieprzyjazna pięknośćowey Roxelanki zrobiła Solimana oycobóyca;. Piękne oczy żon Xiążąt Orleans i Bourgogne podżegały ogień, który chłonął Prancyą za Karola VI. Nie widzianoź, iż w Anglii odprzysiągł się Król chrześciaństwa iedynie dla pięknych ocz swey żony, poganki? Przypomnisz sobie WPan zapewne romans owey EIfrydy, do którćy Król Edgar posłał iednega dworzanina, ażeby się zapewnił o słynnych piękności iey zaletach? N iewierny sługa przypłacił życiem oszukaństwo w pozyskaniu serca tey, która przeznaczoną była dzielić miłość Króla. Rozkochanie 6ię Xiąźęcia Glocester w Hrabinie Hainant, zaciętą w Niderlandach wznieciło woynę. Piękne oczy Widewilli, które zachwycały Edwarda IV., były przyczyną rewolucyi w kraiu i śmierci wielu znakomitych osób. A czegóźto dopiero nienarobiły oczy Anny Boleyn? Oderwały one kościół anglikański od kościoła Rzymskiego. Przed kilku set lat dopiero oczy wielkióy Krolowey poróżniły Prancyą iAnglią i sprowadziły utratę miasta Rochelle. Zbyteczne wywielbianie ocz Xiężney Perrary zrobiło Tassa nieszczęśliwym. Podobnież para pięknych ocz obarczyła iarzmem angielskie m Irlandyą za Henryka I I . A komuż to Trapiści winni są ostrą zakonu swego regułę? Pięknym oczom Xielney Montbacon. Lecz uwaźaszże WPan, iż tu pomiiarn wszystkie poiedynki, zabóystwa, więzienia i tysiące ladaiakich wierszy, których piękne oczy były przyczyną? regestr tego wszystkiego zabrałby niezmiernie wiele papieru, a piękne czytelniczki mogłyby to łatwo oczami swoiemi przypłacić. Wyliczyłam tylko historyczne wydarzenia, które mi lotem na pamięć przyszły. Nie wywodzę ia właśnie wniosku z niezliczonych zbrodni, iżby należało wyłupać wszystkie piękne oczy, które tak wiele nieszczęść w nierozsądnym tłumie zrządzaią; lecz mniemam, iżby na nie w przyszłości mniey dobrem, iak dotąd, spoglądać można okiem, i czasby też był w teraźnieyszym odczarowań wieku, upokorzyć także ocz zdradzieckich dumę. - I cóż WPan na to, Mci Redaktorze ? Jestem i t. d,

Dorota.

(Dodatek.)