!JI

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.07.28 Nr60

· · BIM

»n-jdnego, wyprawie zupełną i liczną armią; ie teraz Dey nielyiko odebrał należyta, ra obrazę Francyi chłostę, 1ecr że nawet stolica lego dostała się w ręee Francuzów i że tytn sposobem wypada koniecznie, oznaczyć lii*» ha wiue da!s*> los lego zaboru, którego trwałe przet Fraucyą posiadanie nadweręż yloby wrzeczywielości interessa Anglii, która zatem nie może pod żadnym warunkiem dopuścić założenia osady francuzkiey na brzegach Btrykańskich. N a tę urzędową notę miał gabinet francuski odpowiedzieć, iż wyprawa przeciw Algierowi została przedsięwziętą za uniesieniem się ze wszyslkiemi mocarstwami i w interesie Europy i «lirześciaństwa, że Francya sama miała prawo sAJii'iwie o ilości woyek potrzebnych do tego chwalebnego pr/edeięwzięcia, że wynagrodzenie Francji 93 znaczne nakłady iest słusznem i sprawiedliwćm, i nakoniec, że Król Francuzki, daleki od tey myśli, iżby jakikolwiek bądź rezultat tego zaboru, stać się miał powodem do naruszenia prawa narodów Europy., gotów if et owszem, oddać rzecz, tę p<>d rozstrzygnienie Kongresu, podobnie iak się to niegdAś stało w /ględem N eapolu, Piemontu i Hiszpanii. Gabinet angielski miał na to odpowiedzieć, ii uroczyście protestuie przeciw oddaniu pod decyzyą Kongresu kwesłyi, obebodrącey szczegófniey i głównie W. Brytanią, ktorey handel na środziemuem morzu doznałby uszczerbku przez założenie; w Algieru? francuzkiey osady handlowcy. - Mińłtieryum francuskie miało na tę ostatnią notę, bardzo dubimą dać odpowiedź. Dodaią d' 'ego, ii Xię Laval-Montmorency został odwołanym, i ie Hr. Rayneval, obecnie w Wie<<1uiu, posłany będzie w iegotnieyece." - fiais-eta F r a n c y i robi do powyższego artykułu ta-ki przypis: "Nay więkezey części szczeguł<5w- udzielonych przez dziennik la C o n t r e - li e vo l u t i o n, iuź dla tego nie daiemy wiary, iż podług nich powiedzie« miał gabinet angielski, ie Dey odebrał chłostę, na iaką bezczelnością swą zasłużył, i że środkowy puni t iego posiadłości dostał się w nasze ręce. » Ty m sposobem, nota w mowie będąca, musiałaby była przed wypadkiem wyprawy, być w Londynie napisaną i nawet przed tymże do Parysa przysłaną- Jakkolwiek bądź,

HH

Król, zdaniem naszćm, uczyni wszystko, co będzie zgodnem z dostojeństwem iego koro» f ny i interesami iego poddanych." Z Tulonu donoszą pod dniem 9. en. b.; " P o d o b n o woyska nasze znalazły w pałacu Deja ekarb z 55 mil. (niewymieniono czy Pia« I strow lub Franków.) Pomiędzy oswobodzeń L cierni o s o b a m i z o s a d y b ry g ów" S i l e n e" i "A ven ture" znayduie się takie miany za zabitego P. Chabroi, synowiec byłego Mini- ' etra morskiego. - Podobnież około 100Greków, którzy od dawnego iuż czasu usychali w więzieniu algierskiem, w łańcuchy okuci, '. i 17 maytków papiezkicli z Civitavecchia, zoo 1 stali przez naszych z niewoli barbarzyńców oswobodzeni. " Z ośmiu młodych ludzi, którzy w skutku popełnionych bezprawiów w ogrodzie Palais Royal podczas danego wielkiego festynu dla ! N N. Królestwa Sycyuyskich, do sądu byli pociąguieni, zostało wczora 6ciu osądzonych · na więzienie 1-3 dni i zapłacenie kary pie- ' niężney 15-50 Fr., 7'ny uległ karze pienię» I źney lu Fr. a 8my został uwolniony, Z dnia 16. Lipca.

N a wniosek Ministra morskiego rozkazał Kroi, ażeby okręt .liniowy "la Provence 4 ', na którego pokładzie powiewa bandera ad* miraiska, nazywał sie. w przyszłości "Algier", Minister morski odebrał od Prefekta morskiego w Tulonie następuiącą dnia 13. m. b. datowaną telegraficzną depeszę: "Zawinęło tu d/isieyszego rana 5 okrętów, które dnia 6, Algier opuściły; nieprzvwiozły one żadnych depesz, lecz tylko g6ciu z owych lucI/i, fcturzy do. *nali rozbicia na brygacb ' "Aventure" i "Silene". Starać sie będę oi zaradzenie ich potrzebom." Gazeta Francyi donoei o podniesieniu! się papierów publicznych na wiadomość, ii I podług spisanego inwentarza znalazło sie I w skarbie Deji 82 mil. w złocie. (Podług innych wiadomości wynosi znaleziona summa około 50 mil. ciężkich Piastrów, coby. czyniło 250 roil. Franków. Na giełdzie chcia-; no wiedzieć, iż podług odebraney teiegrafi. czney wiadomości, okazało się z pierwszego inwentarza, że znalezione złoto, rachuiąc w to wartość okrętów, dział, arnunicyi woitnuey, kosztowności i t, d. wynosi 98 mil.) I nowości: "Powiadaią, ii 3-4000 ludzi z tureckiey milicyi opuścili nocną porą Algier, W zamiarze prowadzenia dalszey woyny W gitach, i że nowego Dtj i obrali. Załoga Algieru składa się z 8000 ludzi piechoty, 30 iandarmow koiwiyrh. i 100 strzelców konnych. - Admirał Duperre każe mitć b.ic».ne oko na 2 fregaty, z których iedna angielska, druga holenderska, a które w porcie algierskim na kotwicy stały. Domyślaią się, \i na ich pokładzie znayduiu się część skarbu Deja, a mianowicie iego dyaraeuty vvielkieywartości. " D z i e n n i k h a n d l o w y ogłasza następująco wiadomości z Algieru: «Tylko %QQO Francuzów weszło do Algieru. Komendantepi twierdzy mianowany iest B e rthi tr, a ieden m. inżynif-rów od marynarki, Dyrektor*tn portu. Arsenały są dobrze zaopatrzone. J e dna fregata stoi W porcie, druga znaydui« eię na warszTacie. Obóz francuzki iest napełniony Arabami, onaruiAcymi swe zapasy. D /t«nią się, iż za nie płacą, a odebrawszy pieniądze, padaią na kolana i okrywają rit(»;c twarzą, W mieście tańcuią Arabowie, słybząc nabzą muzyka pułkową. Mę£,c«y*ni i kobiety upaduią nieustannie do nog awoiiu zwycięzcom, których łagodność w zadaiwienie ich wprawia. Słychać, że inżynierowie raczynaią iużaaprawiać warownię Cesarza." Dzienniki prowincyalne donoszą wciąż o wynurzeniach radosnych, z iakićtui po miastach przyitnowano wiadomość o waiAciu AlgI e ru. Dowiedziawszy etę Minister spraw wewnętrznych, ii matka may tka z okrętu "S irveil1»W". który podczas natarcia na Sidi Ferucz pierwszy został raniony, w nies/.częśliwem znayduie się położeniu, kazał iey wypłacić 200 Br. Utworzona na korzyść tey kob:ety składka w mieście Auray, przyniosła iui 270 Franków.

G a z e t a F r a o c y i zawiera c o następuj e: "Zapewnić możemy, ii iednego słowa niemas» prawdy w tern wszystkiem, co wczorayeze gazety rozgłosiły o nocie, którą Lord Stuart podać miał gabinetowi Tuilleryisktemu. Wzręca możua niewierzyć wieściom,które niezani' <<ibuią rozsiewać dzienniki o skutkach wzięcia Algieru." - Podobnież wy. «łowią się w tym względzie C o d z i e n n i k, "D o tey chwili mówi on niepodał tuki żadney noty rządowi względem wzięcia Algieru; Królowi francuzkiemu wolno iest zupełnie czynić, co się podoba czynić wielkiemu Monarsze, chcącemu się pomścić wyrządzoney mu zniewagi, i gabinety dotychczas o tyle tylko się sprawą względem Algieru zaymowały, o ile siej dziwiły energii, z iaką była popieraną, i o ile pochwalały rezultaty, iakie mieć może." Oto są dalsze wybory Deputowanych, uskutecznione na otwartych dnia 12. m. b. zgromadzeniach obwodowych: Blois, Ex Dep. Baron Pelet, Kand. op. * Vend6me, Ex-Dep. P" Crignon-Bonvallet, Kand. op. * Le Mans, P. Vauguyon, Kand. op.

Mainers, Ex-Dep. P. Canaille Perier, Kan.

* op. . La Fleche, Ex-Dep. P. Bourdon du Rocher, Kand. op. * St. C a*l ai s, Ex-Dep. Margr. Dullon, Kand, op. M a y e n n e, Ex-Dep« P. Prosper Delaunay, Kand. op. '.' Chartres, Ex-Dep. P. Busson, Kand. op. * Nogent- 1 Ex-Dep. P. Firmin Didot, le R o trou, J Kand. op. * Evreux, Ex-Dep. P. Dumeilet, Kand. op. * Pontaudemer, Ex-Dep. P. Legendre, Kand. op. * B e r n a y, Ex- Dep . P, Dupont (Eure), Kand.

op. » Les Andelys, Ex-Dep. P. Btgnon, Kand.

op. * _, fi.obw.Ex-Dep.P.Martin, K.op.* R o u e n, 12 \j p . P e t o u, K. o p * Le H a v re, EK-Dep. P. Duvergier de Hauranne, Kand. op. · y veto t, Ex-Dep. P. MarcinLaf&tte, Kand. op. *_ Dieppe, Ex-Dep. P. Berigny, Kand. op. * N e w c h fi t e l, Ex-Dep. Bar. Hely d'Oissel, Kand. op. * Chalons, Ex-D. Hr. Guebeneuc, K.op.* dać moc prawa." Zapewniaią teraz, iż Poseł Zjednoczonych Stanów iedynie tylko dla choroby, a nie r żadnych politycznych powodów, nicznaydował eię na Te Deum w kościele metropolitalnym, WoyskowytB w Mezieres zakazane iest czytywanie gazet konstytucyjnych pod karą więzienia; że zaś Gazety Franc yi i Codziennika niechcą wcale, więc wolą żadney gazety nieczytać . Włochy.

Z dnia 6. Lipca.

Gazeta Genueńska zawiera listy, pisane Z okolicy Algieru; w iednym z tych listów wyrażono między inncmi: "Francuz, Półkownik w służbie Deja, stawił eię przed Generałem Bourmont iako ieniec, i wyznał mu, iż iest rodowitym Francuzem, iż przed 29 laty uszedł z ewey oyczyzny, zostawszy zaocznie na śmierć skazanym i że iest gotów, odkryć ważne rzeczy, ieźeli Generał Bourmont zechce mu wyiednać u Króla zupełne ułaskawienie. Francuz ten nazywa eię Solies i iest rodem z Tulonu, Otrzymawszy , ou żądane przyrzeczenie od Generała Bourmont zawiadomił go o minach założonych -> pod' gwiaździstym okopem i zamkiem Cesarza i wyiawił inne ieszcze nader ważne taje nice." Gazeta Genueńska dodaie do tego następuiący przypis: Solies wplątany był w proces, który miał mieysce r. ljjoi. z powodu zamordowania Pani Gas i gwałtownego nayscia domu wieyskiego, w którym ona w St. Nazaro pod Tulonem mieszkała. Trzey wspóiwinowaycy Soliesa byli na śmierć osądzeni i straceni,

HiszPan i a.

Z Madrytu, dnia g. Lipca.

Oddział woyska, który wypłynął z Ma4rYtu d. 27. Marca, dostał się szczęśliwie d. AO. Maia do Hawanny.

Podczas ostatniey Walki byków, odbytey w obecności Nayiaśnieyszego domu Królewskiego, szermierz konny, Diego Luna; który tego samego dnia dopiero z AndaluzY1 extrapocztą przybył, został od byka, także Andaluzyiskiego, lubo iuż w bok włócznią ugodzonego, wraz z koniem na togi porwanymi tak silnie przez rzut w powietrze o szranki uderzonym, iż z kilku połamanetni żebrami, z pokaleczonym nosem i twarzą, z wyrwanym z głowy okiem, ducha nieborak wyzionął. Korregidor tuteyszy obwieścił rozkaz, podług którego woźnicom naie nym i ?orosz Icarzom niewolno odtąd stawac po ulIcach 1 rynkach, gdyż się to sprzeciwia moralności i dobremu porządkowi rzeczy. Przyczyna tego następuiąca. Zakonnice klasztoru położonego przy ulicy Alcala, przed którym, dy ulica w tym mieyscu iest może przeszło 150 stóp szeroka, zwykł stawać długi szere dorożek i poiazdów, żaliły się przed Korreg1dorem, który naywiększą część swego życia po klaszt?rach przepędza, iż niesforne mowy W Ź lC w naywyiszym stopniu ich uszy obrazalą; Korregidor więc wydał pomieniony rozkaz, z tym dodatkiem, iż każdy potrzebuiący dorożki i t. d., znaydzie ie w domu furmana.

Anglia Z Londynu, dnia 16. Lipca.

Gazety nasze zapełnione są dzisiay obszernym opisem pogrzebu N. Króla, Jerzego IV., który się wczoray z wielką okazałością odby!. - Twierdzą, iż powszechna żałoba kra lU potrwa tylko do dnia 21. Sierpnia, W tym dniu, panuiący Kroi obchodzić będzie bolą rocznicę swoich urodzin. - Król Jmó przeznaczył dzień iutrzeyszy na przyięcie adresu powinszowania miasta Londynu. Xiąźę Norfolk, Par katolicki, był iednym z pierwszych osób, które Królowi, po obięciu przezeń rządów, uszanowanie swe złożyły. Gdy się chciał oddalić, miał Król do niego powiedzieć: "Niemożesz WPan 0deyść, niewidząc wprzód Królowey." Król zadzwonił i gdy ieden ze służących wszedł do pokoiu, rzekł do niego r "Oświadcz KJ:ólowey, iż ią pragnę widzieć." P zy zła n1ebawnie Królowa i została zaraz X1eC1U przedstawioną, Czynią uwagę, iż Król Wilhelm iest zarazem pierwszym, drugim, trzecim i czwartym Wilhelmem; pierwszym, iako Król Hannowerski; drugim, iako Król Irlandzki, jleże Wilhelm zdobywca i Wilhelm Bufua niepanowali nad temi wyspami; t r z e c i m , czeniem obudwoch Królestw iednego tylko Wilhelma, z przydomkiem Lwa, pomiędzy Królami swoimi liczyła; nakoniec czwartym, iako Król Angielski. Odświeźaią się wieści o «mianach w naezem Minieteryum. W czorayszy numer dziennika M orning - Chroni cle, wymienia Lordów Landsdowne i Paltnerston, tudzież Panów Huskieson i Karola Grant, iako tych, o kiórycb naybliiszem weyściu do gabinetu największe icst do prawdy podobieństwo. W obszernym artykule o zdobyciu Algieru taksie dziennik Times wyraża: "Francya żądać będzie niezawodnie rękoymi względem warunków, które zdobytemu kraiowi uczynić zamyśla, Pozostawi ona tam albo załogę woyskową na czas przydłuższy rlbo też ciągły garnizon na koszt zwyciężonych; może też ona cały kray algierski zamienić w osadę łrancuzką - może zburzyć warownie i porty Regencyi - może przelać prawo zwierzchnictwa na inny rząd machomelański lub chrześciański, który by był w stanie dać rękoymią spokoynego i prawnego panowania - itdnem słowem, wolny ma wybór między wszystkie mi temi podobieństwami, o których niechcemy w porę stanowczego wynurzać zdania. W tym względzie odbywać się będą układy między Francyą a iey sprzymierzeńcami, mianowicie zaś r Anglią. Niech nam przecież będzie wolno iuż teraz oświadczyć, iż nieupatruiemy w tern wielkiego dla Anglii niebezpieczeństwa, leżeliby Francuzi na zawsze w posiadaniu Algieru pozostali. Wszakże oni posiadali iuż, i to od przeszło 3ch wieków, pomnieysze osady w regencyi algierskiey, i słyszanoż kiedy czyie zażalenia o nadużycie praw, które ztąd dla nich wynikły? Każdy polityk, chociażby nawet nayzazdrośnieyszem na powiększanie się Francyi spoglądał okiem, povmowac przecież musi, iż potęga, którąby Francya przez usadowienie się nieiakiey części iey poddanych w północnćy Mryce osiągnęła, pociągnęłaby za sobą pomnożenie oświaty i rozszerzenie dobrych ustaw w ley części

Świata, Prawa własności byłyby w każdym przypadku szanowane; musieliby więc Francuzi, chcąc w Algierze uprawiać trzcinę cukrową lub inne płody kolonialne, nabywać wprzód grunta od kraiowców, łub przemysłowi ich nadać pewny kierunek. Lecz przez to kultura i handel we wszystkich rozmnoży, łyby się stronach; niesama tylko Francya 1«>« rzystałaby z dobroczynnych ztąd skutków; nowe kanały handlowe otworzyłyby się i innym żeglującym po morzach narodom, zgłę. bionoby całą Mrykę; a południowe brzegi morza śródziemnego poszłyby w zawody z przeciwk-głeioi brzegami Włoch i Francyi, Bez takowego posiadania niernogłaby zaiste Francya dopełnić swoich własnych i sprawie* dliwyehcałey Europy po ley wyprawie oczekiwań. Samo tylko zburzenie portu algierskiego, niebyłoby dostał« czną dla nas rękoymią przeciw odnowieniu rozboiów afrykańskich; gdy tymczasem wszystkie ska;by Deja z wszystkie mi iego mosiężnemi działami, nie* wynagrodziłyby w polowie nakładów wyprawy. Zupełne dane być musi wynagrodzenie, gdyż inaczćy rząd francuzki miałby }rawo żalić się o to, iż uderzenie wachlarzem, poświęceniem 5-6 milionów Funt. Szterlingów i 2-3000 łudzi zbyt drogo opłaconem zostało. Podług dziennika Aviso de Toulon, fregata turecka wypłynęła z przystani lulońekiey z Tahir-Baszą dnia 6. m. b. . J eden z tuteyszych dzienników mniema, iż osobiste przywiązanie NN. Kroia i Krołowey do młodey Królowey Portugalskiey oka. że wkrótce stanowczy wpływ na los teraźniey* szego rządzcy w Lizbonie. W doniesieniu dyplomatycznemu ciału o śmierci zmarłego Króla umieszczony także był Kawaler Bar* bosa, iako Sprawuiący inieresa Jey Naywier* nieyszey Królowey JMości. Król odprawił 3ch kucharzów francuzkicb ze swoich usług, mówiąc iż mu bardzo dobrze smakuią potrawy angielskie. Kapitan Adolf Fitz-Clarence, naturalny syn Króla, poiecbał do Ameryki, zkąd powróci z siostrą ewoią, Mis Charles Fox. która poszła za syna Lorda HollandrDWA DODATJU.)