* - -J J »

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.08.25 Nr68

natron ani prawem urodzenia, ani z upowaznlonego wyboru ludu. Deputowani, z mocy zasady prawności wybrani, bez pełnomocnictwa, ażeby zrzucali lub tworzyli Królów, obdarzyli go tytułem, któryby tak dobrze kaźdey inney osobie nadać mogli. Niepytano się tu o prawność dziedziczną" za nic miano prawność ludu. Wybór więc ten będzie miał przeciw sobie tak tę opinią, która przyimuie zasadę władztwa dziedzicznego, iakoteź i tę, która hołduie władztwu ludu. Izba Deputowanych przywłaszczyła sobie prawa, których niedaierzyła. Wszystko, co prawnie uczynić mogła, było, iż powinna była albo uznać źyiącą, przez królewską dziecinę reprezentowaną zasadę, lub żądać niezwłocznego siebie rozwiązania, zostawiaiąc władzy tymczasowey staranie o potrzebach kraiu według przepisów prawa. Wszystko, co uczyniła wykraczaiąc z tych obrębów, iest w prawnym względ z i e nieważnern i niczern. - U tworzyły się i uź teraz dwa żywioły niezgody w kraiu. Po iedney stronie ci, co z przekonania lub zasad politycznych trzymaią się ściśle p r a w n o ś c i ; po drugiey stronie ci, którzy władztwu ludu ufaią. Jedni iak drudzy zamierzą sobie oddzielny cel, lecz względem d o s z c z ę t n e y n i e waż n o ś c i tego, co zdziałano, zgodzą się na iedno. Te żywioły zakłóceń, swarow i woyny domowey, ze wszech stron daią się iuż spo strzegąc.... Rewolucye niemaią mc cierpkiego w swem p o c z ę c i u, lecz przed ich s k u t k a - mi drzeć trzeba. II Taż gazeta mówi daley: "Słowo religia Stanu, które Izba Deputowanych zniosła, ma głębokie znaczenie, którego nic zasiąplc niemoźe. Jeżeli w kraiu niema żadney publicznej religii, wówczas przez ateizm towarzyski z szybkością błyskawicy ateizm osobisty rozszerzonym być może. II Z dnia ii. Sierpnia.

Na wczorayszem posiedzeniu Izby Parów wykonali Parowie nowo obranemu Królowi przysięgę wiernoscl, podług dotychczasowey roty. N ayprzód wykonali przysięgę Xiąźęta Chartres i N emours; po nich przysięgło 95 Parów bezwarunkowo; między tymi: Hr. Boissy d'Anglas, Xiążę Broglie, Hr. Chaptal, Xiążę Choiseul, Hr, CIaparede, Hr. Latour

Mauborg,' Margr. Łauriston, Hr. Mole, Marszałek Molitor, Xiąźę Montmorency, Baron Pasquier, Baron Portal, Hr. Portalis, Xiążę Reggio, Hr. Roy, Baron Seguier, Hr. Simeon, X. Talleyrand, X. Tarentu, X. Treviso, X. Valmy i t. d. Inni zaś czynili uwagi. I tak n. p. Xiąźę Avaray: "Przysięgam dla utrzymania pokoiu mego kraiu. II Margr, de Dreux Breze: "Przysięgam, gdyż to iest iedyny środek przyłożenia się do pomyślności moiey oyczyzny. II Xiąźę Duras; "Przysię - gam dla szczęśliwości Francyi. II Przeciwnie Wice - Hrabia d'Ambray rzekł: "Sumienie moie i wierność moia zabraniaią mi zasiadać dłuźey w tey Izbie; moia dawnieysza przysięga nie dozwala mi tego II - i opuścił natychmiast salę. Xiąźę Fitz James wyraził się w następuiącym sposobie: "Powróciwszy z krótkiey podróży dowiaduję się nagle, iż okropny piorun ugodził Francyą, i że fala pochłonęła pa« nuiącą dynastyą. Grom dział, powołujący nowego Króla na tron, zdawał się przy moim wczorayszym do stolicy powrocie nieiako czekać na mnie, a dziś wezwany iestem do lev Izby, abym nową wykonał przysięgę. Nierobiłem nigdy igraszki z moiego słowa, a wykonana przysięga zawsze dla mnie świętą była. W całem rrtoiem życiu dwie tylko wykonałem, przysięgi; pierwszą Ludwikowi XVI. świętey pamięci, drugą w roku 1814. Karcie konstytucyiney, którey zasady iuż dawno Zaięły me setce, a która z pociechą moią stała się prawem Francyi. Wzywam każdą źyiącą istotę, czyli mnfe oskarżyć może o złamanie tych dwóch, przysiąg. Oddacie mi może Panowie sprawiedliwość, i przyznacie, żem nigdy niewyrzekł w obliczu waszern zdania, któreby się niezasadzało na texcie Karty, i ręczę na honor móy, iż od lat 16. serce moie niepielęgnowało żadney myśli, któraby z nią w harmonii niezostawala. Prawie od kolebki prześladowany x>d wrogów, nauczyłem się wcześnie, ulegać w nieszczęściu wyrokom Opatrzności i zahartować się przeciw burzom życia. Od dawnego czasu zna moia rodzina, co to iest, pozostać wiernym straconćy sprawie, a w tym względzie nieiesteśrny iuź nowicyuszami. (Leją się łzy z oczu niektórych Parów.) Opłakuię ia i opłakiwać będę los Karola X.; od dawnego czasu obsypywany iego dobrodzieystwami, cnoty iego serca; i nawet kiedy iuż był oszukanym od Ministrów, bardziey głupich iak przeniewierczych; kiedy ia starałem się, lecz niestety napróżno, wyiawić mu prawdę, którą, lak zbrodniczym sposobem przed nim ukrywano (poruszenie): wtenczas nawet, poprzysięgam to, niesłyszałetn go, iak tylko wynu» rzaiącego życzenia dla szczęścia Francuzów i pomyślności Francyi. Powinność moia na-kazuie mi oddać mu tęsprawiedliwość, te uczucia, które wiecznie w moiem wdzięcznem żyć będą, sercu, a któreby mnie o śmierć przy- N a wczorayszem posiedzeniu Izby Deputoprawiły, gdybym ie w sobie chciał utłumić; wanych, było 200 członków przytomnych; wynurzam otwarcie przed Wami, i ubolewam ł wy prawey str ny były. całkiem, \podłu g ind t kt ' b . , ł .. , ney gazety praWIe całkIem) prozne. Zay. na ym, ory y SIę mog nlemI.gorszyc. .. . T k d t t . t h . ,. !I d ' k . mowano SIę robotamI przygotowawczemi, rua, o os a nIego c umolego zyola, opo 1 , .. d P . l d . d k l k . b.' b d . ." gamlit.. ropozycya, maląca na ce u o - I na rop a rw IC.,ę .zIe .w .molem s rc , stąpienie od teraźnieyszego regulaminu, zoaz d uszto':,anla, IezelI .mI kIedy przYI zIe stała odrzuconą. Deputowani Wice-Hrabia połozyc ,na nI.em głowę,. nle rz.estanę głosno de Casteja, Pan. Boulon i Marc Cordoue, powyz.nawac mOIego przywlą anla.,I szacunku dla dali na piśmie, o dyrhissyą, oświadczaiąc, iż lł:0lego starego pa a; tw erdzI z.awsze będ , otrzymali pełnomocnictwo iako Deputowani \1 ,oft na ten. los nI.ezaslu.zył,. 1 Ie rał:cuzI? pod warunkami, które obecnie nieistnieią.

ktorzy go nIgdy nitznali, nIesprawIedlIwymI Wykonanie przysięgi odłożono do dnia nastędla niego byli (niespokoyność). Lecz w tey pującego. chwili ia sam iestetn tylko Francuzem, i w położeniu, w iakiem się kray móy znayduie, winienem się iemu bezwarunkowo poświęcić. Ten wielki wzgląd na szczęśliwość Francyi, był zapewne iedyną przyczyną, która skłonić potrafiła tak wielu światłych mężów do ogłoszenia z tak wielką skwapliwością aktu, który los 1 'rancyi rozstrzygnął. W szystko było w rozsprzężeniu, i anarchia cotylko miała nas znowu opanować i pochłonąć. Wpływ takich pobudek nie mógł pozostać dla mnie obojętnym; imtylko poświęcam wszystkie moieuczucia, które mię od lat 50 przywiązywały do życia; te iedynie pobudki, działaiąc na mnie z natarczywością, ktdrey się oprzeć nierriogę, otv*eraią mi usia do wykonania żądaney odemnie przysięgi. II Kilka głosów żądało druku tey mowy. Izba uchwaliła to iednomyślnie. Baron Glandeves (mocno wzruszony): Przystępuię do zdania Xiecia Fitz James i wykonywam przysięgę z tych samych powodów i z temi samemi uczuciami, które on w tak szlachetnym sposobie wynurzył. Z podobnemi wyrazami dali sę słyszeć Xiąźę Mortemart

i Margrabia Rouge, Przeciwnie Margr. Latour-du- Pin-Montauban oświadczył: "Przysięgam, aby się przyczynić do spokoyności i pomyślności moiego kraiu. II Margr. V erac: "Przysięgam, gd)ź to, w obeenem rzeczy położeniu, iedynym iest środkiem do przywrócenia spokoyności. Było w ogóle tylko 103. Parów przytomnych, a większa część w ubiorze ze złotemi liliami; pomiędzy nieobecnymi P arami, w liczbie może 200., znaydował się także WiceHrabia Chateaubriand.

Wczora rano pracował Król z Kommissarzami sprawiedliwości, marynarki i spraw wewnętrznych. Potem dawał prywatne posłuchanie Prezesom obu Izb, Prefektowi departamentu Sekwany, Pnlektowi policyi, Xiążęciu Treviso i Admirałowi Truguet. Także sztab hotelu inwalidów i deputacya szkoły woyskowey Saint- Cyr, składały Królowi swe uszanowanie. Tego samego dnia przedstawieni byli Królowi uczniowie szkoły prawa.

Królowa przyimowaJa onegday wieczór kilkanaście dam, między któremi znaydowały się wdowy po Marszałkach Ney, Davoust i Suchet. Przedwczora podał W, Kanclerz orderu legii honorowey Xiąźętom Chartres i N emours, ozdoby udzielonego im wielkiego krzyża tego orderu. Xiąźęta nieprzyięli go, ileże im. (nieprzynależy zaszczyt, udzielany tylko osob o m, które się istotnie kraiowi zasłużyły. Pomienieni Xią£ęta zwiedzili wczora szkołę politechniczną.

(DWA DODATKI.)