GAZ
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.09.15 Nr74
Czas czytania: ok. 16 min.WeIkieg«
NANSKIE
G O.
TA
Xiestwa
l.njT - TJ -lJ" JL "-XJ - U-U -un-rU" J -tr
Nakładem- Drukarni Nadwornej W. Dekera i SpóRi. -»Redaktor: Assessor RaabsU.
J\? 74 - W Srodę dnia 15.- Września 1830.
W iadbmoścr kraiowe;
Z Berlina 3 dnia 12. Września.
Dwór Król. przywdział d. 10. m. b. na trzy dni żałobę po Xię ciu An halt- K 6 the II. Dziś odbyła się- przed N. Panem wielka parada woyskaj które-y G. Rossyiski Feldmarszałek, Hrabia Dy bics-Zabałka ński by! przytomnym. J O . XiaAi<; W i l h e l m B r a u n s c h we i g .
O e l s wyiecha! do Braunschweig; Król, Francuzki Generał-Porueznik Lob au do Paryża; Xiążę Eliasz Dołgoruki do Petersburga, a Król. Francuzki Pułkownik, Xiaz<;; Moskwy, do Stokholmu».
Wiadomości zagranIczne;.
Au s t 2 Y a.
2 ' W i e d n i a, dnia 7, Września. · D - * m r z e g a c z A u s t r i a c k i - zawiera c o s
następuie: " N, Cesarz dał Kh)l, Francuzkiemu Generałowi - Porucznikowi Hr Bel, liard d. 4. m. b. w Scbonbrunn posłuchanie, na którem tenże miał zaszczyt złożyć list, którym N, Kroi Ludwik Filipdoniósł o swoiem na tron wstąpieniu."
N i e me y.
ZFrankfbrtu II. M., dnia 6. Września.
JW.J ordan, Król. Pruski rzeczywisty Tayny Radzca, nadzwyczayny Minister przy KI. Saskim dworze, przybył do naszego miasta.
Z Bruxelli i Antwerpii nienadeszły dziś ani gazety ani listy. Odebraliśmy tylko sam dziennik "Courrier de la Meuse." Z'Brunswikuj dnia 8- Września.
W tych dniach byliśmy także świadkami nayokropnieyszych zaburzeń. Zamierzona podróż Xiaz<;cia do Anglii, iak słychać, na lat kilka, wzbudziła wielkie nieukontentowanie, ileże szczególniey niższa klas sa lękała się pomnożenia nędzy z tak dlugiey nieobecności Xia'i c'ia. Z wielką obawą patrzeliśmy onegday przed południem na zataczane przed koszarami działa, a na wieczór, więcey przezto rozdrażniona niż przelękniona massa ludzi zaczęta się buntować podczas powrotu Xiijiecia z teatru; udała ona się przed zamek i chciała się gwałtem do niego dostać. Woysko potrafiło terau zapobiedz. Była to nayniisza klassa, która się tego buntowniczego Isroku dopuściła. N astępującego rana wydał Magistrat obwieszczenie, którem wezwał obywateli, aieby nie dopuścili powrotu podobnych scen smutnych. Wydano niektóre szczególne przepisy. Uwiadomiono takie biedną klassę, iż Xiąźę przeznaczył 5000 Talarów na żywność, darował biednieyszym poddanym podatek osobisty za półrocze zimowe, wyznaczył na nowe wybrukowanie niektórych ulic potrzebne dodatki i t. d. Dzień wczorayszy przeminął dosyć epokoyllie. Lecz na wieczór, po rozeyściu się wiadomości o nastąpionym wyitździe Siąźęcia (o godzinie gtey), wpadł tłum buntowników do zamku, spustoszył go i zapalił. Kiedy milicya tnieyska, broniła innych części miasta od podobnych spustoszeń, zamek tymczasem spłonął w ogniu. Wyszło urządzenie przepisuiące potrzebne środki ostrożności. Podług niego kompanie obywateli zaciągaią pospołu na straże» Z dnia g. Września.
Przedsięwzięte od władz środki miały ten skutek, iż dzień wczorayszy spokoynie prze*, minął i spodziewamy się, iż spokoyność publiczna nie będzie więcey naruszoną.
Z Lipska, dnia 9. Września, Starszyzna kupiecka wydała obwieszczenie, w którem donosi, iż obawy względem dalszego zawichrzenia spokoyności publiczney zniknęły, że przedsięwzięte środki ręczą za bezpieczeństwo osób i maiątków, i że jarmark walny na S. Michał w zwykłym porządku odbywać się będzie. Przyciągnął tu mocny oddział iazdy dla zapobieżenia dalszym zdtoźnościom, czuwaiąc nad utrzymaniem bezpieczeństwa pospołu z liczną strażą, którą obywatele utworzyli. Akademicy znacznie się przyłożyli do przywrócenia i utrzymania porządku. Spokoyność była zawichrzonąprzez młodych do robociey Łlaesy należących ludzi. Zrabowali oni i zburzyli kilka domów w okolicy miasta. Dnia 6. ziechała tu z Drezna Kommissya dla przedsięwzięcia śledztwa. Z Monachium, dnia 6. Września.
N. Król przedsięwziął podróż pieszą do Gastein, z którey zamierzył sobie powrócić dnia 10. m. b. do Berchtesgaden. Prócz znayduiących się w orszaku dworzan, ma Kroi z sobą tylko dwóch lokaiów, do niesienIa rzeczy. Reskrypt Królewski 7. d. 34. Sierpnia zawiera co następuie: "O d nieiakiego czasu dochodzą Nas bezimienne podania i doniesienia, które tera bardziey musiały być przyczyną Naszego nieukontentowania, iź pisarze ich podług osnowy i własnego ich wyznania umieszczeni być maią przy Sądownictwie» Jak chętnie przyimować będziemy otwarcie czynione i powodami wsparte doniesienie, tak niemoźemy do podobnych bezimiennych obwinień żadney pr5IY więzywać wartości, owszem bez czytania niszczyć ie będziemy. N aywięcey zaś spodziewamy się po urzędnikach sprawiedliwości, iż rnaiąc N am co do przedstawienia, czynić to będą otwarcie 3 nie pod płaszczykiem bezimienności, i udowodnią przez to, iż godni są zaufania, które w nich pokładamy i powodować się będą tylko przywiązaniem do słuszności, a nie aamolubetwern. "
Z Hamburga, dnia 7. Września.
Przybył tu sławny zwycięzca wN awarynie,' Admirał Codrington, iadący do Petersburga, Spokoyność zupełnie przywrócona.
Niderlandy, Z Haagi, dnia 28- Września.
W czora o godzinie gl zrana przybył tu z Bruxelli J. K. Mość Xiąźę Oranii i stanął w pałacu swoim. Król uwiadomiony przez gońca o przybyciu Xcia oczekiwał nań i przyiroował go w towarzystwie Xzney Oranii i iey dzieci u schód pałacu, gdzie zgromadzone tłumy ludu wydawały pokilkakroć głośne oznaki radości, Po kwadransie wrócił N. Pan do swego pałacu pieszo. Gdy wkrótce potem Xżę Oranii udał sic do N. Pana, okrzykiem: "Niech źyie!" i "Oranje b o v e nI" Xźę zdawał się być bardzo poruszonym.
Dziś wydał Król następuiącą. odezwę: "My Wilhelm z Boźey laski Król Niderlandów i t. d. Wszystkim, którzy pismo ninieysze czytać będą, pozdrowienie Nasze.
Opatrzność naywyższa, która państwo to pokoiern z całą Europą przez lat 15, porządkiem wewnętrznym i wzrastającą coraz zamożnością obdarzała, dopuściła teraz w dwóch prowincyach niezliczonych nieszczęść, gdy tymczasem i w rozmaitych okolicach, stykających się z temi prowincyami zaburzoną, albo zagrożoną została epokoyność publiczna. N a pierwszy odgłos tych nieszczęć zwołaliśmy natychmiast nadzwyczayne zgromadzenie Stanów generalnych, które, stosownie do prawa kardynalnego, cały naród Niderlandzki reprezentuje; a to w zamiarze uchwalenia po wepólney naradzie środków, jakich położenie narodu i okoliczności obecne wymagaią. Zarazem wysłaliśmy nayukochańszych synów Naszych Xcia Oranii i Xcia Fryderyka N iderlandzkiego do owych prowincyy, tak w celu użycia dozwolonych im środków do zasłonienia od prześladowań osób i maiątków, iakoteź w celu powzięcia wiadomości o prawdziwem położeniu rzeczy i następnie przełożenia N am środków najwłaściwszych do zaspokoienia umysłów. Poselstwo to wykonane z ludzkością i szlachetnością, którą naród ocenić potrafii, utwierdziło Nas w przekonaniu, że, nawet tam, gdzie się naywiększa niespokoyność pokazała, przywiązanie do N aszego domu i narodowcy niepodległości nie zgasło: głośno wynurzanem zostało; a tak jakkolwiek okoliczności o którycheśmy wiadomość powzięli, zasmuciły serce N asze Królewskie, nie opuszcza N as przecież nadzieia, że przy łasce Boga naywyźezego, o którego pomoc w tych smutnych i groźnych okolicznościach błagamy, tudzież przy wsparciu od wszystkich dobrze myślących obywateli w rozmaitych częściach państwa uda N am się przywrócić po
)orządek, i ziednać powagę prawym władzom i moc prawu. W tym względzie polegamy na wepólney naradzie generalnych Stanów, które wezwiemy, aby dochodziły, czy nieszczęście dotykające oyczyznę N asią iest skutkiem wady narodowych instytucyy, którą naprawić należy; przedewszystkiem zaś, czyistnące, traktatami i prawem kardynalnćm zapewnione pomiędzy obudwoma wielkiemi częściami państwa warunki dla dobra kraiu conclu kształtu i rzeczy zmienione być inaią. Życzeniem iest Naszem, ażeby ważne te kwestye starańrne i z zupełną wolnością były roztrząsane. Żadna ofiara nie będzie N aszemu sercu przykrą, aby spełnić życzenia i szczęście ludu, którego pomyślność była zawsze przedmiotem Naszych nayusiinieyszych i ciągłych starań. Jednakże, iak zamiarem Naszym iest z otwartą łagodnością przez wielkie i stanowcze kroki przyłożyć się do szczęścia oyczyzny, tak również stałe mamy przedsięwzięcie, utrzymać bez różnicy prawa osiągnione przez wszystkie części Królestwa, i niedozwolić przedsiębrania żadnych kroków na ianey drodze iak prawney, i zgodnie z przysięgą przez Na» i Nam wykonauey. N iderlandczycy, mieszkańcy rozmaitych okolic tego pięknego kraiu, który nieraz iuż łaska Boga i ledność wasza wyrwała z nieszczęść, na iakie był wystawionym, oczekujcie spokoynie i w zauianiu rozstrzygnienia ważnych kwestyy, które okoliczności wydały; wspieraycie N as w utrzymaniu prawnego porządku i powagi praw, tam gdzie ich. jeszcze niezaburzono , a w przywróceniu, gdzie iuż są nadwerężone. U dzielcie prawu siły, aby prawo z swoley strony zasłaniało waszą własność, wasz przemysł i wasze osobiste bezpieczeństwo, Oby wszelka różność zdań znikła przed wzrastaiącemi niebezpieczeństwy anarchii, która się na wielu mieyscach w naystraszliwszey postaci obiawia, a która -w ieśli ią rząd przez środki, iakie mu prawo kardynalne dozwala, i zapał dobrych obywateli nieuprzątnie - zada niezgoioną ranę szczęściu mieszkańców w szczególności, a w ogólności postępom narodowym, Oby dobrzy obywa koyności publiczney, oby ich szlachetne usiłowania w przywróceniu powezechney spokoyności, tam gdzie co chwila iest zagrożoną, położyły nakoniec kres tak wielkiemu nieszczęściu, a nawet ślady iego zatarły! Ninieysza odezwa ma być, iak zwykle, obwieszczoną i niezwłocznie w Dzienniku państwa umieszczoną, Dano w Hadze dnia 5. Września 1830. roku p a ń s k i e g o , a panowania naszego roku siedmnastego. (podp.) Wilhelm, Przez Króla: (podp) J, G. de Me y vanStree'fkerk." Goniec Państwa donosi: N. Pan uwolnił rozkazem z d. 3. b. m. Pana E. F. van Maanen od obowiązków Ministra sprawiedliwości z wynurzeniem dzięk 3a długie, wierne i gorliwe iego usługi. Uwolnienie nastąpiło w skutek żądania Ministra, który przez to mniemał przyłożyć się w obecnych okolicznościach do uspokoienia umysłów i przywrócenia spokoyności i porządku. Francuzki Generał Major'Valate, któremu zlecono przenieść N. Panu urzedowne doniesienie o wstąpieniu na tron Króla Francuzów, przybył tu z swoim Adjutantem P. Deauffort i stanął w hotelu Bellevue.
Dziennik Journal d'Aavets zawiera co następuie: "Listy z Haagi donoszą o mianowaniu Pana Nicolai w mieysce Pana Maanen. Wiadomość ta rozeszła się z szybkością iskry elektryczney po IIaB5Iey giełdzie. Wypogodziły się wszystkie twarze; ukontentowanie było powszechne; winszowano sohle nawzaiem szczęścia, i podniesienie się papierów było bezpośrednim upadku tego Ministra skutkiem. - Rząd utrzymał w mocy przedsięwzięte środki ostrożności do dalszego rozkazu. Gorliwość i czynność gwardyi obywatelskiej coraz większa; nikt nie chce wstecz pozostać. Poczytujmy spokoy1fOŚć za przywróconą, a ci, którzyby teraz Smieli zawichrzyć ią pod iakim bądź pozorem, okazaliby się nieprzyjaciółmi społeczeństwa i swobód publicznych. - Jak u nas, podobnie i we Francyi, usiłuią pisarze wysunąć opinią publicsną po za obręby, gdziewolność iest tylko anarchfą. 'Dzienniki opo. wiadaią na głos ultra-rcpublifcańskie maxymy, zdolne wtrącić w odmętAEuropę. Konsty1 u c y o n ist a, któregaredaktorowie byli dworakami za Napoleona, są demagogami pod iFilipera I. W rzeczy samey czytamy w nim niekiedy maxymy, zdolne przewrócić porządek towarzyski. Miasto handlowe Havre daie tego przykład. N aypierwsi kupcy tego miasta pisali następujący 'list do wydawcy dziennika Journal du Hajvre: "Panie Redaktorze! -Prosimy WPana, -ażebyś ob« wieścił, iż niechcemy nadal trzymać K o n . st y tu c Y o n i s t <; . Mamy się zaiszczęśliwych Z naszey chwalebney rew6lucyi; wyglądamy wolnornyślnie wszystkich iey skutków, i sądzimy, iż iest powinnością każdego dobrego obywatela, bronić nowego porządku rzeczy i przykładać się do wzmocnienia onegoż. Dla tego nie chcemy więcey - K o n s t Y t u c Y on i s t y, .Łtóry iey iest nieprzyjaznym przez podwracaiące wszelki prawny porządek zasady, za których się wykładacza narzuca." (Następuią podpisy.) .Kupcy ci maią słuszność; chcą oni mieć-rząd liberalny i nar o - dowy; pragną wolności zgodney z zasadami państwa monarchicznego, pragną instytucyy, które są do iey wzmocnienia potrzebnemu Ale precz od nich i od nas ci, którzy nas przez sławę do niewoli, przez Rzepltą do anarchii przywiedli!" D z i e n n i k lFran kforts ki zawiera: , "Lud, upoważniony odezwą Panów Burmistrza i Ławników, aby obiawił swe życzenia, żąda: 1) zupełnego i rzetelnego wykonywania prawa zasadowego, bez ograniczenia i wykładów na 6trorję władzy, bądź to przez uchwały, ministerialne okólniki lub postanowienia gabinetowe; - 2) oddalenia -Minieieryum Pana Maanen; - 3) tymczasowego zniesienia porębu aż do naybłiższego posiedzenia głównych Stanów; - 4) nowego systematu o wyborach, ustalonego przez prawo lub bezpośredni wybór ludu; - 5) przywrócenia'Sądu przysięgłych; - 6) nowego prawa ogranizacyi eądowey;--. 7) kry» minalney odpowiedzialności Ministrów, opartey na wyraźne m prawie; - 8) ustawy, stanowiącey przeniesienie wysokiego Sądu do południowych prowincyy; - 9) zaprzestania ralnym; - 10) unieważnienia wszystkich wyroków w sprawach politycznych; li) rozdawania chleba pomiędzy biednych robotników, dopóki nie znaydą-znowu/satrudnienla« Gdy Xiążę Oranii rozmawiaiąc a Deputowanymi i wielu Oficerami gwardyi obywatelskiey, zapytał ich się, czy sobie życzą, być znowu Francuzami? . odpowiedzieli wszyscy iednomyślnie, iż chcą pozostać Be.JgiyczykaInI, lecz wolnymiB elgiyczykami, .przy używaniu równych z Hollenderczykami swobód. Zapytał się potem Xiążę, czy to chcą poprzyeiądz; zawołali wszyscy: "Przysięgamy."Kommi6sya, którą Xiążę był wyznaczył, oświadczyła Deputowanym, iż iest iednomyślnie tego zdania, że odłączenie Hollandyi od Belgium stało się nieuchronnie potrzebnem. Wszyscy członkowie drugiey .Izby, którzy się 'Właśnie w Bruxeili-znaydowali, byli obecni i oświadczyli podobnież, iż to rozłączenie iest koniecznie, potrzebnem, a nawet mieli powiedzieć, iż niemyślą poiechać do Iłaagi na Seym. .Zdanie to zdawał się także sztab gwardyi obywarelskiey podzielać. Gazeta.", Courrier des "Pays-Bas" -zawiera następuiący artykuł: "Moi kamraci. czytaią w W Pana dzienniku, iż 600 Rotterdamczyków ma-zamiar, .pociągnąć przeciw,Bruxelli ; sądzimy, iż 300 młodych Belgiytzyków wystarczy, aby odpowiedzieć na to wyzwanie, i prosimy ich, itby się stawili na granicy, która oba kraie przedziela. Upraszam Pana, ażebyś to umieścił w swey gazecie, (podp.) N i<que, Komendant stanowiska,DucrJean, Rue i de la Pu tierie 1*
Kr r a n c y a.
'Z "Pa ryża, clnia.i. Września.
Gdy Lord Stuart iechał wczora z powrotem z publicznego posłuchania u Króla, którem u złożył listy 6woie wi trzytelne, tłumy ludu pozdrawiały go okrzykami radości. Jakoż do tego publicznego uznania nayprzód przez Króla Angielskiego, nay większą tu przywiezuia wartość. Kroi dał sankcyą prawu wzglądem nowey prrysięgi, · ·
:1065
. Trzech, Kon tr- - Admiralów , > - Bześci u - okrętowych i trzech fregatowych 'Kapitanów przeszło na reformę, W Izbie Deputowanych przyięto wczora dymissyą .Hrabiego Andlau i Pana-Creuze. "Wybór Pana Conin St. Luc (od Dptu Finistere) został odrzucony, Pan Humblot. Conte przełożył proiekt prawa względem adrninistracyi kommunalney z sessyi 1829. roku, ,z poprawkami owczasowey 'specyainey KofIlmissyi Deputowanych. Pan Martignac (który wówczas iako Minister przełożył był ten proiekt podług pierwszey redakcyi, a polem go cofnął-s przyczyny poprawek Izby - co było pierwszym zakroitm naynowszey history! Francyi) nalegał usilnie, aźtby go P. H umblot-Conte należycie rozwinął, co też w poniedziałek ma nastąpić. Pan Thouvenel otrzymał pozwolenie do przełożenia we wtorek proiektu względem prawa świętokradztwa. - Pan F. Faure zdał sprawę imieniem Komoiissyi względem prawa amnestyi dla wygnańców. Od przybycia'Exministrow do zamku Vincennes, zaciąga tam na straż 250 ludzi naszey .gwardyi narodowcy, która, i batalion 53go .pułku liniowego składaią tam całą załogę.
Generał Daumesnil każe się bardzo ludzko obchodzić z · więźniami. Wczora-rozdawano nagrody szkolne w Kollegium Henryka IV.; między innymi także synowie Króla: "Xiążęta N emours i J oinville otrzymali nagrody. Dziennik Sporów chce wiedzieć z pewnego źródła, iż Cbsarz Austryacki dowiedziawszy się o tuleyszych wypadkach, wyrzekł następujące słowa: "Gardię Ministrami, którzy zgubili Karola X. przez targnienie się na FKartę, - którą on uroczyście zaprzysiągł. Pierswszym obowiązkiem uczciwego człowieka, a nadewszystkoMorarchy, iest, być wiernym swoie-mu ełowu. ,-Załuię Xiecia Burdegalskiego, gdyż on iest niewinnym, niebędę się iednak wcale do iego interesów mieszał." Pan Alexy "Dumesnil wydał właśnie pisemko pod tytułem: "Tróykolorowi Jezuici." Tern nazwiskiem oznacza on doktrynaryuszów, iako ludzi, którzy, iego zdaniem, naybardziey się przyłożyć mogą do upadku państwa. na mównicy: "Przyjęliśmy zasadę, iż władztwo wychodzi z władztwa l ud u, i tey zasady nikt nam niewydrze ," G a z e t a F r a n c y i pyta się Ministra, czy on też rozważył wszystkie skutki, które z tey maxymy Wyprowadzać można? Konstytucyon istaIdonosi z Tulonu d.
25. z. m., iż Admirał Duperre wkrótce tam jest z swoią eskadrą spodziewany i że w Algierze zostawi tylko kilka okrętów dla służby armii. N aynowsze wiadomości z Algieru donoszą, iż kilku Generałów i Pułkowników, którzy się ftiechcieli poddać powadze Króla Francuzów, oddalili się do Hiszpanii.
Hrabia Monilosier i Pan Leyval nieprzyięli ofiarowanych im urzędów Badzców Prefekturalnych. Dziennik Handlowy powiada: "Dowiaduitmy się, iż Generał Mina wyiechał wczora z Paryża, udaiąc się do granicy hiszpańskićy. Zdaie się iednak być iego zamiarem, nieprzestępować prędzey granicy, dopóki stan kraiu niewskaźe mu żywiołów do tlzielney walki. Przedwczora udały się szczątki obiorców z roŁu 1789. do Lafayetta prosząc go, ażeby się wystarał o złożenie śmiertelnych ostatków Baillt-go, pierwszego Prezydenta miasta Paryża, w Panteonie. Towarzystwo 2 ,1J;3eT naycelnieyszych księgarzy niemieckich, do których Panowie Brockhaue, Knobloch, Leske i t. d. należą, ma zamiar założyć w Paryżu ogólny skład dzieł niemieckich. Panowie Heljnequin i Berryer będą przed Izbą Parów bronić Xiecia Polignac.
Nowy Dziennik Paryzki zawiera: "Donoszą o zaszłych w Nimes zaburzeniach, .których przyczynę przypisuią kilku płatnym przybyszom, którzy się wetnknęłi do miasta. Generał Solignac został niebawnie mianowany dowódzcą zhroyney siły departamentowey, 3 Pan Viennet, brat Deputowanego, Gubernatorem miasta. Woysko w Marsylii odebrało rozkaz, póyść niezwłocznie do N imes, aby wichrzycielom epokoyności odiąć wszelką nadzieję pomyślnego skutku ich zamias ów. "
Wypuszczony n» wolność z rozkazu Ministra woyny Generał Despinois, któremu się tiieudało nakłonić Wendeyczyków do powstania, został przytrzymany przez oburzonych przeciw niemu mieszkańców, gdy właśnie chciał z bratem swoim wyiechać z miasta. Ledwie go policya i gwardya mieyska potrafiły ocalić. Kosztowny iego poiazd potrzaskało pospólstwo na drobne kawałki i spaliło. Przybył tu z Wiednia Hrabia Raynevalj Poseł tuteyszy przy dworze Austryackim.
Z dnia 3. Września, M o n i t o r dzisieyszy zawiera Król. ogłoszenie uchwaloney ustawy względem nagród dla ranionych Paryźanów, wsparcia dla osieroconych, wynagrodzenia tych, których własność została uszkodzoną i wybicia medalu. Dnia 4. ni. b. zwłoki Xiecia Kondeusza zostaną uroczyście w grobie Królów w St, D e; nis pochowane. M o n i t o r zawiera mnóstwo adresów z po* winezowaniami do Króla. N a wczorayszern posiedzeniu Izby Parów doniósł, między innymi, Xiążę Valentinoia (rządzący Xiąźę Monaco) o swoiem przystąpieniu. - Hrabia Simeon zapowiedział wnio> sek o przywrócenie Sądów Przysięgłych w materyach wykroczeń politycznych. Ma on go wkrótce rozwinąć. Depesza telegraficzna do Prefekta morskiego w Tulonie donosi o przybyciu tam z Algieru dnia 28- z. m. brygu Adonis, którego dowódzcą zapewnia, iż tam wiedziano o mianowaniu Generała Clause! naczelnym dowódzcą i że choroby ustawały warmii. Towarzystwo moralności chrześciańskiey, na którego czele znaydowali się Panowie Benj. Constant, Barante i de la Rochefaucauld, miało zaszczyt, złożyć swe uszanowanie Królowi J mci. P an B. Constant miał mowę. Podług wiarogodnych wiadomości - pisze N a t i o n a l - oświadczyłaXiezna Berry, iż ma zamiar, odłączyć się od rodziny Karola X. i poiechać z dziećmi do N eapolu. Odpowiedziano iey, iż może, ieżeiichce, sama to uczynić, lecz młody Król i Demoiselle muszą pozostać przy rodzinie KrólewsJciey. Btrów rozpocznie się w ciągu m. Października przed Izbą Parów. Pulk imienia Hohenlohe, stoiący na załodze w Marsylii, w kiórym iest naywięcey nieraców, został naturaiizowanym. MarsyJiyczykowie bardzo to dobrze przyięli.
Byli hiszpańscy Generałowie San- Miguel l Torrijos wyiechali do Hiszpanii.
Z dnia 3. Września.
Onegday prezydował Król w radzie.
Wczora pracował z Ministrami spraw wewn.
i 23gr. Lord Stuart i Sekretarze legacyi angielskiey byli u Króla na obiedzie. W Izbie Deputowanych czytano wczora list Pana Terrier- Santans, który wziął dyroissyą. - W. Strażnik pieczęci przełożył proiekt prawa względem zniesienia posad Audytorów sądowych wynalazek Pana Peyronneta. - Potem była dyskussya względem . przywołania wygnańców do kraiu. Przyięto 206 przeciw 31. - Minister woyny przełożył proiekt prawa względem oznaczania co rok przez Izby Deputowanych ludzi do kontyngensu woyskowego; a Minister spraw wewnętrznych 35 mieyscowych proiektów prawa. W proiekcie prawa względem przywołania wygnańców wyłączoną iesl familia Bonapartów. Dowiedziawszy się Xiężna Polignac o aresztowaniu męża (którego dzieci przybyły do Anglii), powróciła z Jersey do Francyi.
Niekiore gazety, między innemi D z i e nn i k S p o rów, niewyszly dzisiay z przyczyny opierania się drukarzy użyciu prędkich press; niektóre wyszły tylko w połowie. Gwardya narodowa stawiła się zaraz dzielnie W oczy drukarzom, i to skutkowało, K o nSly t ucy o ni s t a niechce używać prędkiey prassy. Powodem do niespokoyności drukarzy był ogłoszony przez dziennik praw rozkaz rządu względem przywrócenia Król. prass mechanicznych, które zostały w dniach Lipca zburzone. W Amiens powybiiało pospólstwo okna mączarzom i rzucało kamieniami na gwardya. narodową, W lesoudun niechciane płacićpodatków niestałych. W Rochefort obecność Generała Despinois była przyczyną zgiełku, W Metz, Saargemiind, Pont a mousson, Beifort, pułki poodpędzały Oficerów, których miały za nieeprzyiaiących nowemu porządkowi. - Dnia 28- z, m. w Soi6Bons pospólstwo dopuściło się bezprawiów z powodu ceny chleba i zrabowało agenturę zboża. Gwardya narodowa przytłumiła zgiełk.
Generał XJ\amarque, który iui tu przed nieiakim czasem powrócił z uspokoioney Wandei i zasiada w Izbie Deputowanych, odebrał w przeciągu 5 dni tyle listów, iZ musiał do 400 Franków portorium od nich opłacić, co go przymusiło do oświadczenia swoim brandom oręża, iź tylko frankowane listy przyjmować będzie. Cena chleba na pierwszą połowę Września zniżona iest do go C,
Z dnia 4. Września.
Wcsora prezydował Król w radzie Ministrów, która 4 godziny trwała. N a wczorayszem posiedzeniu Izby Parów wykonali przysięgę Margrabiowie Aragon i Coislin i Hrabiowie V ogue i Emmery. Przeciwnie Parowie, Xiąźę Damas-Crux i Hrabia Augustyn Talleyrand, donieśli, iź niemogą nowey przysięgi wykonać, - Minister publicznego oświecenia przełożył przyięty i ui od Izby Deput. proiekt prawa względem uzupełnienia teyźe Izby i rozwinął w krótkości powody do niego. N astępnie wszedł na mównicę Hr. S1. Priest i rozwinął powody do proiektu prawa o świętokradztwie. Powiedział on między innemi: "Katolicyzm iesl religią większości Francuzów nietylko podług Karty, aleteź podług rzeczywistości. Ma on ieszcze do rozwiązania wielkie pytanie; winien dowieśdź", iż nieiest nieprzyiacielem polityczney i obywatelskiey wolności, iź iest zgodnym z postępami rozumu ludzkiego; a do tego niepotrzeba nic więcey, iak tylko żeby usunął od siebie zaślepionych swoich stronników, którzy go ciągle iako taiemnege nieprzyiaciela wszelkiego moralnego usamnwolnienia wystawiaią. Prawo o świętokradztwie składa się z 4 tytułów i 17 artykułów, Go się tyczy zadawnioney kary u drzwi kościelnych, niechce się nad tern rozwodzić. stosowną" lecą podziśdzJ eń nikt niema o tern wyobrażenia.. Przeciwnie, postanowiona iestha dwa przypadki kara śmierci, i ta iest wła» śnie, o którey bezwarunkowe uchylenie wnoszę. Co do innych kar, te trzeba od niey. rozróżnić, P r z e d prawem o świętokradztwie, była istotnie przerwa w prawodawstwie. Kościoły przyrównywano do mieyscpublicsnych i niezamieszkanych ; lecą należało ie uważać w równi zmiey6cami zamieszkanymi; albowiem ruchomości kościoła, mimo świętego ich znaczenia, SA tak dobrze prywatną własnością, iak ruchomości domu. Zostawiam prawoznawcom zastosować podług tego karę za kradzieże, kościelne. Może uzna Izba za rzecz potrzebną" wyznaczyć Kommissyą do gruntownieyszego tey rseczy roztrząśnienia." U chwalono wziąść pod rozwagę- wniosek Hrabiego- St* Priest przeciw prawu o świętokradztwie. Następuiące posiedzenie, ustanowione iest na dzień 6. m. 00 Podług Dziennika Handlowego zrzekli się Panowie Laritte* i Kazimierz Perrier płacy iako Ministrowie Stanu. Tosaroo uczynił W. Strażnik pieczęci,. Pan. Dupont de l'Eure 9 co się tyczy 25,000 Fr., przyznanych każdemu Ministrowi na- koszta pierwszego urządzenia. . Słychać, iż na ostatniey Radzie Ministrów został lir. Uarante, Par Francyi, mianowany Posłem przy dworze Londyńskim.. Onegday udzielono dworowi hiszpańskiemu przez gońca portugalskiego wiadomości o uznaniu rządu francuzkiego przez Anglią i> o wyieździe Generała Mina 2 Paryża do granicy biszpańskiey. - (N a t i o n a l. ) Kommissya złożona z Panów Lafitte, Manquin i Lafayette ma się zatrudnić kwestyą względem uznania południowych państw amerykańskich i względem nawiązania z niemi stosunków politycznych i handlowych» Tymczasowy Gubernator-pałacu Tuilleryiskiego , Podpułkownik Bernard,. umarł dnia 30. z. rJI., tknięty paraliżem«.
Hrabia Laierronnays, Poseł przy stolicy*
1068
PapiezŁiey i Hr. St. Priest, Poseł przy dworze ' Madryckim, wzięli dymissyą. Podług rozkazu rządu, niewolno żadnego z dawnych żandarmów przyimować do nowey gwardyi municypalney; Osada Madrytu - mówi-Kons ty tucyonista --ma być powiększoną do 15-16,000 ludzi wszelbiey broni. Król iednak nie chce tam powrócić, ale owszem chce się udać z-Granją do Eskurialu, i tam oczekiwać końca wypadków,. Chcą takie pomnożyć armią 8raiu pułkami piechoty i 3 T a pułkami iazdy; z czego., dla pustek w skarbie zapewnie nic nie będzie. Rozeszła się wieść, iż obrońcę wolności wzięli twierdzę Peniskolę . List z St. Sebastian -pisze National - zawiera co następeie: - "Rząd nasz wysila się na środki przezorności, aby uniknąć rewolucyi.. N a-całey granicy rozetawicna iest milicya poiicyina;: wszystkie listy otwieraią i pilnie czytaią; podróżni j ,by. tylko naymnieysze przeciw nim było podeyrzenie 9 muszą zaraz wracać; we wszystkich miastach widać ponure burzenie się, które zapowiada nawałnicę. Dziennik la r e v o l u t i o n powstaie przeciw 231 ; : dziennik-la t r i b u n e niekontent z Ministrów Guiząt, Broglie i Dupin. . W - Montpellier'iest ies?oze Kommissarzem policyi ten sam Fremont, któryr, III 5. Marszałka N ey aresztował.»
P o r t u g a l i « , Z L i z b o n y, dnia 18. Sierpnia.
Wzburzenie, iakie tu sprawiły wiadomości Paryskie" bynaymniey ieszcze nieustało.
Działa warowni S; Jerzego panuiącey nad głównafni dzielnicami miasta, wymierzone są, na miasto, a fregata Diana o 48 działach, zarzuciła kotwice przed plicera Terreiro do Paco, głównćm - miejscem poruszeń ludu.
Podobno się-załoga w Almeida zbuntowała i opanowała działa i zapasy woienne. Fregat», angielska zarzuciła kotwice- na Tagu i żąda wydania zabranych pod Terceirą. angielskich okrętów.
(DODATEK.) I
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.09.15 Nr74 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.