IfkA Ł

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.10.02 Nr79

WielkiegoiŁl ź\

& ej <A

Xiestwa p O Z N A N S K I E G O.

Nakładem Drukarni Nadworney W. Dektra i Sjtólhi. - Redaktor: Assessor Raabshi.

m 79

W Sobotę dnia 2. Października 1830.

Wiadomości kraiowe.

Z B e r l i n a, dnia 29. Września.

N. Król racicył Jego Krole*icz. M. Xiai<;cia Wilhelma, (brat N. Pana,) mianować Generalnym Gubernatorem Prowincyy dolnego Renn i Westfalii. Dotychczasowy Syndyk inieyski Ur. F r a nciszek Kryger w Poznaniu, ustanowiony lest Justyc-Kommissarzem przy Sądzie Zietniańskim w Krotoszynie i N otaryuszem dla tegoż obwodu. Przybył tu 2 Drezna Xiązę Ł a b a n o wRoetowski, C. Rossyiski Gtnerał-Major.

Gazeta Akwisgrańska umieściła następuiący, do P. Ingersleben, Naczelnego Prezesa, Ministra Stanu, wydany rozkaz gabinetowy: "Z raportu zdanego Mi o wypadkach w Akwizgranie zaszłych, dowiedziałem ai£ z ukontentowaniem, ze obywatele tameczni dzielnem i rostropnem postępowaniem Bwoiem położyli koniec nieładowi ; zachowali miasto od dalszego nieszczęścia. Duch taki sprawia Mi wielką radość i ukontentowanie, a podobne rządu w usiłowaniach iego o dobro kvaiu wspieranie, startowi naypewnieyszą rękoymią utrzymania pokoiu 1 prawnego porządku. Polecam przeto WP an u, abyś obywatelom Moie szczególne ukontentowanie wynurzył» i wymienił Mi te oso by, które się w znakomity sposób odznaczyły, abym im nadto inne dowody Mo.ey wdzięczności mógł okazać. Poczdam, dnia 14. Września 1830. (podp.) Fryderyk Wilhelm," P o w s z e c h n a G a z e t a P a ń s t w a Pruskiego zawiera: ,.Zagraniczne Dzienniki i wieści, które próżniacy i źle zawiadomieni o zdarzeniach zagranicznych i kraiowych rozsiec waią, usprawiedliwią następuiący artykuł, iakoteź napis iego: "Dzienne kłamstwa." Ilekroć się wątek do podobnego artykułu zdarzy, umieścimy go w Gazecie naszey, aby szczerą prawdę, naprzeciw kłamstwom stawić. jy» - Kłamstwa dzienne; i , * W czasie rewii pod Lippstadt niektóre bataliony obrony kraiowey miał owionąć duch nieładu i niesforności, który w czasie rewii pod Koblenc aż w szemranie i wybuch nieposłuszcństwa miał się. w iednym z tych batalionów zamienić. - Rzecz sie ma zupełnie przeciwnie, Całe woysko, bez wyiątku, odznaczyło się równie swoią woyskową postawą, iakoieź prawdziwie woyskowym duchem, który w czasie wyruszenia woyska liniowego w celu przywrócenia zaburzoney w niektórych mieyscach spokoyności, obiawił się w głośnych okrzykach radości stojących blisko pułków obrony kraiowey. 2. Kor r e s p o n d e n t H arą b u r g s k i donosząc w Nr. 175. o wypadkach w Berlinie, powiada, ie na wieczór dnia 17, t, m. rozkazano oeadzie stanąć pod bronią, co dało powód do zbiegania się ludu; że zatoczono działa, zamknięto ulice, i żeXiąźęta krwi Królewskiey przebiegali konno ulice, nr t tu się z prawdą Korrespondent ominął, iak to widać można z dawAnieyszych doniesień naszey Gazety i innych Dzienników tuteyszych. Zgiełk ludzi dał powód do rozstawienia niektórych pikiet i patrulów. Nikt niepomyślał o zatoczeniu nawet iednego działa; reszta tem ropiey zasługuie na wiarę.

AjWWUUVHMM

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie, Z Warszawy, dnia 28. Września.

Dnia 24. b. m. w sali posiedzeń Banku Polskiego, odbyło się stosownie do zapowiedzenia, publiczne zdanie sprawy tego banku. Zasiadali na niemi Xiążę Minister skarbu, członkowie Kommissyi umorzenia długu kraiowego, Prezes, Wice-Prezes, Dyrektorowie banku, oraz Radzcy handlowi i inni urzędnicy ley władzy. Licznie zgromadzona publiczność zapełniała obszerną salę. · Dnia Kr. m. biei. świetną była uroczystość, Wznawiana corocznie na pamiątkę założeniauniwersytetu Warszawskiego. WczasTe mszy Swięiey liczna orkiestra wykonała muzykę pod dyrekcyą J. EIsnera. Instytut moralnie zaniedbanych dzieci otrzymał dar znakomity. ]VV. Hr. Alexander Bninski, Senator Kasztelan, postanowił przez całe swe życie, corocznie składać złtp. 200, co nawet iego sukcessorowie maią czynić. Chorych we wszystkich szpitalach Warszawskich iest dziś 1487. Dzieci w szpitalu Dzieciątka Jezus i na wsiach z funduszów tegoż szpitala utrzymywanych iest 1306. Donoszą ze Lwowa, iż Xiążę Adam Lubomierski, Kurator biblioteki imienia Ossolińskiego, ofiarował teyże bibliotece piękny wizerunek Czackiego, wyrytowany przez P, Kosteckiego w Warszawie, a dedykowany Joacli. Lelewelowi. - Bitwa pod Stubnem, pieśń historyczna z wieku XIV., wach tomikach, slładaiąca pierwszy oddział No» wytli Powieści Stanisława Jaszowskiego, iuż się drukuie we Lwowie. J arocki professor tuteyszego uniwersytetu pisał list następujący z Hamburga do swego przyjaciela w Warszawie d. 10. b. m. "Wczoray o godzinie 2. z południa odbyło się pierwsze nasze publiczne posiedzenie. Prezes P. Barteis, który iest oraz Prezydentem Hamburga, zagaił posiedzenie mową pełną prostoty i szczerości, w którey witaiąc licznie zgromadzonych członków, wynurzył imieniem całego miasta (o iedyne życzenie, ażeby zgromadzeni iak naygodniey przyiętymi być mogli. Prosił oraz o przebaczenie, ieżeliby w czem uchybiono, gdyż iako kupcy czczą i uwielbiają równie nauki iak uczonych, ale dalekiemi są od uprzedzenia, aby się z nimi mierzyć mogli i sproszenie do siebie uczonych poczytują raczey za hołd winny tym, którzy się rozkrzewianiem nay. uiytecznieyszycli towarzystwu ludzkiemu nauk zatrudniaią. Po zagaieniu zabrał głos P. Struwe Radzca Łollegialny professor z Dopartu i przedstawił teraźnieyszy stan astronomii w Europie. Trzeci na lem posiedzeniu czytaiący był P. Wendt, Radzca tayny professor z Wrocławia, który przedstawił obraz teraźnieyszego stanu magnetyzmu zwierzęcego. Posiedzenie to odbyło eię W piękaey sali gmachu giełdowego. Po gmachu zwanego Apollo i tu w przepysznych na koncerta przeznaczonych salonach, przy odgłosie muzyki i śpiewu iedliśmy składkowy obi?d. Przy końcu obiadu gospodarze stołów oświadczyli, że im dyrektor teatru powierzył bilety do lof i krzeseł po cenie znacznie niższey niż zwyczaynie, z tą prośbą, aby tak upragnieni w tych murach goście, scenę tuteyszą bytnością swoią zaszczycić raczyli. Prosto więc Z obiadu udaliśmy się na teatr. Zastaliśmy iuż mnóstwo publiczności. Gdy czas podniesienia zasłony nastąpił; wyszedł przed nią mówca w galowym stroiu i miał do nas bardzo pochlebny wierszem ułożony prolog, po którym podniosła się zasłona; zamiast zapowiedzianey sztuki pokazało się malowidło optyczne bardzo gustownie zrobione, przedstawiające przystań (port) hamburgską napełnioną okrętami 2 banderami rozmaitemi, a przed tern malowidłem niby na pobrzeźu, mnóstwo aktorów przybranych w narodowe Hamburczyków ubiory, składało zachwycaiący obraz przedstawiaiący rybołóstwo i handel, dwa główne tuteyszych mieszkańców zatrudnienia. Poczerń grano po raz pierwszy N i e m ą z P o rtici. Teatr iest piękny, wygodny, bo w czasie zimy opalany, orkiestra liczna złożona z artystów niepospolitych, aktorowie tatźe dobrani. Dziś odbyliśmy podróż do ogrodów za Altoną będących, a mianowicie do Blankenezu. W połowie drogi to iest we wsi FlotbekJPanowie Booth dway bracia przyięli całe zgromadzenie przepysznem śniadaniem, które dali pod namiotem w ogrodzie, gdzie nam pokazano naywiększy bo przeszło półtora łokcia średnicy mający kwiat rośliny zwaney Raffle eia z wyspy Jawy. Był z wosku zrobiony, bo dotąd nieśmiało się przywieść tey rośliny do Europy w etanie życia. Dosyć duży okrągły stół był cały iednyra tym kwiatem pokryty. Ponieważ zgromadzenie iest bardzo liczne, bo mało co mnieysze od berlińskiego (przeszło 300) i ponieważ wielu bardzo zapisało się do czytania swych wypracowań, przeto aby ile możności wielu czytać mogło, podzieliło się »gromadzenie na 6 ceKCY i, to iest: na lekawy praktycmych, eoologów, botaników, 00neralogów , astronomów. Do zoologiczney sekcyi wcielili anatomią i iizyologią. Każda sekcya obrała sobie osobnego Prezesa; zoologiczna na każdy dzień innego obierać będzie, ażeby ten zaszczyt między nayzasłużeńszych podzielić i iedney osoby zbytnie nieobciążać tylu sesyami. Pierwszym obraliśmy P. Fiszera Badzcę Sianu professera z Moskwy. N, Cesarz Austryacki przysłał tu z Wiednia 2. professorów, to iest: Litroffa i Jagnina, z tern poleceniem, aby całe zgromadzenie imieniem J ego na przyszły rok do Wiednia zaprosili, zapewniwszy, że wszystko tak w Wiedniu urządzić rozkaże, aby nam pobyt isk nayprzyiemnieyszym, a dla oświaty naykorzystnieyszym uczynić."

Teraźnieyszy iarmark w Łowiczu był liczny, wiele osób przybyło nawet z odległych okolic i z Warszawy, lecz prócz teatru prawie źadney niebyło zabawy. Koni, bydła, owiec może było jeszcze więcey niż w roku zeszłym, lecz właściciele drożyli się, przeto dopiero w końcu po zniżeniu ceny zaczęto kupować. Wiele koni z stadnin Polskich przyprowadzono bardzo pięknych; znaydowały się także z sławney stayni Hrabiny Orłów przyprowadzone z dalekićy Rossyi. Przy ulicy Krochmalney d. so. m. b. umarła Tekla Piasecka przeżywszy lat 102, W końcu życia swoiego utrzymywała się z iałmużny. Co raz bardziey można się przekonywać, źe ziemia za Pragą w rozciągłości mil kilku, zdolnną iest do uprawy winnic. Prócz Tarchomina i Kałuszyna; ieden z obywateli obwodu Stanisławowskiego, niedawno zasadziwszy rośliny winne, iuź tego lata miał kilkadziesiąt butelek wina, zbliźaiącego się sma« kiem do węgierskiego. W lasach Więzowskich mil 1 i pół od Warszawy, w tych dniach znowu ubito 5 wilczyc.

N i e m cy.

Od dolne y Elby, d. 35. Września.

Według pewnych wiadomości, Generał francuzki Athalin miał dnia 14, ra. b, posłuchanie u N. Cesarza Rosejiskiego, a póiniey miał i drugie. Dowiadujemy eie, z Stokb.olm.D, li Xia,ż$ du mu list N. Króla Francuaow,

Z F r a n k fo r t u n. M, dnia 23. Września.

Jego Królewicz. Mość Xiąię Wilhelm Pru<ki przybył tu dziś z swoi) dostoyną małżonką 1 orszakiem. Listy z Algieru dn, 9. Września donoszą: "Do Oran i Bony posiane będą załogi, dla bronienia tych tnieysc przeciw napaściom Arabów i utrzymania ustanowionych tani władz z naszey strony. Generał Claueel raieIlkać będzie w pięknym pałacu zbudowanym prze* Hussein-Deja; w Cassaubah niechce mieszkać, gdyż ten wysoko położony punkt caoadto ieet od środkowego punktu oddalonym. Dwa pułki składaią załogę tey warowni. Wódz naczelny kazał poprzylepiać i roidać napisaną w arabskim ięzyku odezwa, W którey grozi naysurowszemi karami Arabom, klorzyby nieprzestali rabować i Francuzów ekrytobóyczym sposobem zabiiać. Za każdego zamordowanego Francuza, odpowiedzieć nia głowami swoicini 20 Beduinów, B ca każdego oficera g£ Beduinów, Zresztą ci, którzy eię będą dobrze sprawować, asnaydą w nim pomoc i wsparcie. Budowy około warowni, koszar, tudzież około upiększenia i rozprzestrzenienia miasta, popierane teraz będą s większym zapałem. Dotąd zatrudniano przy tych robotach 2000 Arabów, którzy brali na dzień po \ \ Fr., chociaż ledwie wyrównywali robocie 400 do 500 Francuzów. Generał Claueel wyznaczy Francuzów do dozorowania leniwych Arabów. Warownie zamku cesarskiego są prawie znowu całkiem naprawione; zamek ten będzie mógł obiąć 700-800 ludzi. Niektóre domy miasta urządzała na koszary."

Niderlandy, Z B r u x e II i, dnia 21. Wrze Ini a.

G o n i e c powiedział przedwczora: "List z Haagi, ieden tylko, ktoryśmy z Haagi odebrali, ogranicza się na następujących słowach: "Niebo się zaciemnia, wznoszą się "czarne chmury, pioruny warczą, stronni» "ctwo hollenderskie wzięło górę w głównych "Stanach. Belgiyczykowie! bądźcie gotowi "do walki, lub do niewoli!"

Przypadaiąey iarmark na dzień S. Remi.

giusza w Mecheln, z powodu leraźnieyszycb okoliczności, nieodbędzie się w tym roku. Dopis Gońca Courrier des Paye-Bas z dn. 2.0. m. b. zawiera: "Właśnie godzina £ O I zranaj słyszymy w tey chwili, iż pospólstwo rozzbroiło kilka posterunków gwardyi ' obywatelskiey i zabrało broń na kilku pun« ktach. Utworzył się liczny oddział i zdaie 1 aię chcieć postępować przeciw Vilvorden. Zewsząd słychać bęben." W iednyrn z dzienników Haagskich czytamy: "Z Bruxelli donoszą, że, im bardziey zbliża się ku miastu woysko, tern bardziey wzmaga się tam trwożliwość i powiększa liczba tych, którzy się usilnie staraią, wynaleść środek, aby wydobyć miasto z smutnego położenia, w iakiem go niektórzy źle \ myślący ludzie pogrążyli." q r

Z Haagi, dnia 23. Września.

W czora, iak się dowiaduiemy, zebrała się pierwsza łeba Stanów główny« h bardzo li- 1 cznie i potwierdziła proiekt adresu, iako odpowiedź na mowę od tronu. Dziś ieszcze I podanym zostanie adres ten .N. Królowi. Członkowie drugiey Izby byli zgromadzeni j W wydziałach, a dziś będzie publiczne po siedzenie. Proiekt odłączenia zdaie się, iż został w wydziałach odrzuconym. Tylko północno-holenderscy Deputowani, reprezentujący stan kupiecki, głosowali za nim. Wielu Deputo. wartych z południowych pro-wincyy, którzy przybyli w zamiarze głosowania za nim, odstąpili od tego zamiaru poznawszy skutki takiego kroku. Kwestyą tę uważać iuż można za ukończoną. Mieszkańcy Ostendy podali petycyą do » głównych Stanów, w którey proszą o odłą- i czenie północnych prowinc.yy od południe- (. wycb, iednakźe z zatrzymaniem wzaiemnycb .stosunków handlowych.

Mówią (u powszechnie" iż N. Król rożka.

Kał zostaiącey pod 'dowództwem Xi?_źęcia Fryderyka armii, ażeby ciągnęła ku Bruxelli i wkroczyła do tego miasta. Listów i Gazet z Bruxelli, iakoteż z Fran.

cyi nieodebraliśmy tu dziś; mniemaią, za postępowanie) woyska, które wczora przed- * xki pocztowe przerwało. Uczniowie w Groenindze, ofiarowali podobnież swoie dobrowolne uelugi oycxyznie, gdyby ta ich potrzebowała. Porucznik Alcantara, który przy obronie pewnego stanowiska w Mons przeciw buntownikom dzielnie się stawił, mianowany został Kawalerem woyskowego orderu Wilhelma. Generał Howe, Gubernator w Mons, zachwala postępowanie podległego iego rozkazom woyelta; mianowicie iako walecznych oficerów wymienił Generała Duvivier, Pułkowników Duvivier, Nypela i de la Sarraz, tudzież Kapitana Barre.

Z Antwerpii, d. 21. WrzeJnia.

Xiążę Fryderyk Niderlandzki wydał dziś Z ewoiey główney kwatery odezwę do mieszkańców Bruxelli, w ktoiey między innemi wyraził: "Oficerowie, żołnierze, pod chorągwią honoru i oyczyzny, są wasi spółobywatele, wasi przyjaciele, wasi bracia. Nieprzychodzą oni ani z wstecznie działaiącemi, ani z mściweini środkami, przynoszą tylko porządek i spokoyność. Szlachetne zapomnienie pokryć ma Zaszłe uchybienia i zdróźności; sami tylko główni sprawce czynów buntowniczych, przybysze, którzy nadużywaiąc gościnność wskrzesili pomiędzy wami zaburzenia, u(egną karze prawa-mi przepisaney; ich sprawa niema nic wspólnego z waszą." - Jeden a tuteyezych dzienników dodaie do ley odezwy: "Naypowaźańsi obywatele Bruxelli upraszali sami Xiąźęcia, ażeby kazał wkroczyć woyeku, dla przywrócenia porządku i pokoiu w tern mieście." Z dnia 22. Wrześnią, W tuteyszych dziennikach czytamy: "Brucella stawia w tey chwili nayopłakąńszy przy. kład miasta, które opuściwszy panowanie prawa, zniżyło się do ostatniego stopnia moralnego poniżenia, do panowania pospólstwa, do ochłokracyi. Nawet Komitet powszechnego bezpieczeństwa, dzieło nieprawnego początku, znikł przed .wściekłością ludu i przed wezwanymi nierostropnie cudzoziemcami, ponieważ wymagał szanowania własności i groził burzycielom nayświętszych praw. Takim sposobem zawsze tyrania następuie tim, gdzie władza prawa niknie. Czas iuż położyć koniec tey nienasyconey anarchii, smutnemu wypadkowi przesadzonych i niepowściągnionych namięmości, źle xrozumianey wolności i kary godnym podburzaniem. Szanowni obywatel« bruxtlscy żądali eami pośrednictwa siły abroyiiey, aby nareszcie porządek i pokóy wrócić temu nieszczęśliwemu miastu." %

Włochy.

Z dnia 16. Września.

Generał Frimont przybył doia 2. m. b. do Medyolanu.

Kardynał Macchi, Sekretarz legacyi w Rawennie (dawniey Nuncyuez w Paryżu) kazał aresztować 22 osób z powodu politycznych wykroczeń. Z Neapolu donoszą pod dn. 3. Września: ,. Czytamy teraz wszystkie gazety francuzkie, x których iedna część od 2cli lat była zakaża« ną, i każdy może wolno wynurzać swe zdania. Policya, lubo bardzo czuyna, niedaie bynaymniey uczuć ewey czynności. Niektóre osoby doradzały gwałtowne środki, lecz Król i Ministrowie odrzucili takowe rady."

F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 19. Września.

Będąc Kroi na wysławię Juniusza Brutusa, gdy usłyszał słowa: "Pragniemy pokoiu, lecz nieobawiamy się woyny", dał znak do oklasków, którym towarzyszył powszechny okrzyk: "N iech źyie Król!" M o n i t o r zawiera Król* ustawę, z wołuiącą zgromadzenie obiorcze Dptu Sekwany na dzień 28. Października, celem obrania Deputowanego. Druga usiawa miaouie Pana Kazimierza Delavigne członkiem Kommissyi względem zaszczytów Panteonu w mieyece poety Beranger, klóry się od tego wymówił. Hrabia St. Cricq, iako Deputowany od niższych Pireneiów, podał Królowi adres powinszowania miasta Orthe. Onegday przyimował znowu Król Xiecja Talleyranda. Wczora o godzinie 9(ey prezydował w Tailzie gabinetowey, a o godzinie if złożył mu Generał Lafayette uszanowanie. Wczora przyięli Parowie proiekt prawa Hrabiego Simeon w 90 przeciw 3 kreskom.

tycyy. Polem przełożył Minister spr. wewn. proiekt prawa we względzie zmieniającego się cła od zboża przy dowozie, które naywięcey wynosić ma w przyszłości 3 Franki, naymniey 25 C. od hektolitra. - Podobnież Minister finansów podał proiekt prawa, maiący go upoważnić do gwarantowania pożyczek handlowych w summie 60 rnil. na rachunek rządu; to sarno proiekt prawa o uchwalenie 67,490,100 Fr. kredytu dodatkowego dla różnych Ministerstw na budżet 1830. W mowie ewoiey zaczął od lego, że tylko wyprawa do Algieru "przedsięwzięta z nadwerężeniem wszelkich zasad" tak bardzo pomnożyła wydatki roczne. Zakonnicy klasztoru Trapistów w Oelenberg (w Departamencie wyższego Renu) opuścili to mieysce i wyprowadzili się do Szwayc aryl. Od dnia 1. Sierpnia do dnia dzisieyszego aresztowano 41 osób za przestąpienie ustaw tyczących się przedaźy gorszących pi6m i rycin i pod sąd oddano.

Z dnia 20. Września.

Król J mć pracował wczoray z Ministrami sprawiedliwości i woyny. Ustawa Królewska z dnia 18. m. b. powołuie 40,000 zacięźnych z klassy r. 1829. na dzień 1.

Grudnia do czynney służby w woysku lądowera i morskiem. Marszałek Bourmont wyiechał dn. 3. z swoimi dworna synami z Algieru. Dnia 2. złożył on był naczelne dowództwo woyska afrykańskiego i doniósł o tern temuż w rozkazie dziennym, w którym oraz oświadczył, że i po jego oddaleniu sięodbierze ono nagrodę za swą wierność i waleczność, za co mu ręczy wybór iego następcy. Dnia 16. przybyła tu nowa deputacya z Anglii do Paryżanów . Składa się z P P. G, Robinzon i J. Gold, którzy są oddawcami adressu mieszkańców naystarszego miasteczka w Anglii Lewes.

P. Rossi, niegdyś pułkownik w służbie westfalskiey, przypuszczony został w tern samem znaczeniu do woyska francuzkiego. Dziennik "J o u r n a l de H a v re" czyni W imieniu prowincyi, następujące przedstawię*

LI

nia przeciw rządowi paryzkiemus "Rozurniciei, iż rewolucya, o którey powiadacie, iż iest waszem dziełem, daie wam prawo, obchodzenia się z 31. mil. obywateli iak z politycznymi helotami? Prawdziwie, wyborna myśl, ii oswobodziciele, ukończywszy walkę, aby rozerwać nasze węzły, chcą nam potem swoim republikanckim dymem głowy zaprzątać. Nie, takiego my wyobrażenia o wolności nie marny, i nie wystawiamy tak sobie prawa, które każdemu służy, pytać się o naywaźnieysze interesśa polityki kraiu. Usiłowano powtarzać nam w rozmaitym sposobie przed wyborami r. 1830., iż Francya iest oświeconą, dzielną i patryotyczną; czemuż dziś cisami ludzie, zrzekając się owych pochlebnych wyrazów, chcą nas durzyć, ze rewolucya 1830. zrobiła nas głupimi, ciemnymi i naywięcey do tego zdatnymi, byśmy się im wodzić dali? słodkie ich wyrazy były przed wyborami podłemi, ieżeli nam dla tego tylko pochlebiać chcieli, aby nas zaprowadzić tam, gdzie ich despotyzm staie się dziś dla nas haniebnym. " Z nadesłanego przez Szefa głównego sztabu etatu armii afrykańskiey okazuie się, iż strata nasza w tey kampanii wynosi tylko 248 ludzi zabitych i 1856 ranionych, Wice-Admirał Rigny przybył dnia i6. miesiąca bieżącego z Malty, gdzie odbył kwarantanę, do Tulonu. (Gazeta Fr. zaprzecza ternu.) Wiadomo iż tam dnia poprzedzającego przybył Admirai Duperre z Algieru. Zapewne tu obudwóch wkrótce uyrzemy. Baron Le Gros ma sobie poruczone zrobienie dla Panteonu wielkiego obrazu przedstawiającego tuteysze wypadki dnia 28. Lipca. Gen. Porucznik i Par Francyi, Margr.

Ecquuevilly umarł tu wczoray w 83« roku wieku swego.

Z dnia 21. Września.

Posiedzenie Izby Deputowanych dnia Września otworzył Prezes czytaniem listu od P. Lavtours, w którym tenże przysięgę swoją na piśmie przesłał. Potem naradzano się nad 14 proiektami do prawa, które upowaźniaią rozmaite departamenta do rozłożenia nadzwyczaynego podatku w celu naprawy gościńców. Trzynaście tych proiektów przyjęto w 181 Przeciw « głosom, czternasty zaś zawieszono do dalszego czasu. - Następnie udzielił Prezes Izbie przesłany sobie proiekt od Izby Parów w względzie pociągania przed sądy przysięgłych przestępstw druku i politycznych. Proiekt ten złożono w biórach w celu roztrząśnienia go. Poczem P. Montigny i Martignac zdawali sprawę z rozmaitych Izbie podanych petycyy. Pewien mieszkaniec Lugdunu żądał zniesienia prawa z d. 8- Maia 1816, które rozwody odrzuciło. Przedstawienie iego w tey mierze, posłano Ministrowi sprawiedliwości. - Hr. Franclieu w Seniis wniósł o ustawę zakazuiącą żebractwa, P. Tracy sprzeciwił się temu proiektowi. Żebractwo, rzekł, nieiest występkiem, ale, biorąc rzecz nayściśley, występnym nałogiem, byłoby zatem wielką niesprawiedliwością zastosować do niego prawo karne; z drugley strony nitosiągnionoby również celu, gdyby mu z skarbu państwa wsparcie zapewniono, byłoby to zachęcać do żebractwa; wyznać zatem niestety należy, że żebractwo iest złem nieuleczonem. Ale nieroogąc społeczność ludzką zupełnie od niego uwolnić, należy przynaymniey pomyśleć nad środkami zmnieyszenia tego złego; naywłaściwszy środek do tego celu znaydziemy iedynie w przyczynach żebractwa. Przyczyny te są dwoiakiego rodzaiu. Pierwszym rodzaiem iest: trudność, z iaką ubogi walczyć musi, chcąc swoią rodzinę utrzymaó; drugim: brak uczucia owe y godności, które raczey naywiększy niedostatek iak naymnieyeze poniżenie ponieść dozwala. Rząd przeto nic lepszego w tey mierze przedsiębrać nieuoże, iak oswobodzić z więzów przemysł, powiększyć naukę niższych klass, a nadewszystko starać się o pomnożenie szkółek elementarnych, tak potrzebnych do wpoienia w umysł niższych klass ludu uczucia godności i obowiązków. Tym tylko sposobem można z skutkiem przeciw żebractwu walczyć, wszelki inny systemat iest tu nadaremnym.»Po tak dowodnem roztrząśnieniu tey materyi przystąpiono do porządku dziennego. Wielki śmiech wzbudził wniosek iednego mieszkańca z Rouen, żądał, aby rząd wymiatanie kominów w calem Królestwie na swóy rachunek wziął, iego na czele tey nowey gałęzI postawił, a po śmierci iego żonę przy dyrekcyi zostawił, Wniosek wielu mieszkańców Lugdunu, ażeby gwardye narodowe w caley Francyi podług zasady prawa z r. 1791. znowu były przywrócone, odesłano do Ministra spraw wewnętrznych. Zgromadzenie rozeszło się o wpół do piątey. W czora zebrała się Kommissya oskarżenia Ministrów w iednem z biór Izby, aby na taiemnem posiedzeniu słuchać zdania sprawy przez P. Beranger. Podług Gońca Franc u z k i e g o przyjęto pracę zdaiącego sprawę i uchwalono ustanowienie trzech Kommissarzy, którzy maią popierać proces w Izbie Parów.

Kommissya, którey poruczono ułożenie proiektu do prawa o organizacyi gwardyi narodowcy, ukończyła iuż podług G o ń c a Francuzki ego tę pracę. Główne przepisy tego prawa maią być podług tegoż dziennika następujące: Wszyscy obywatele albo ich synowie od 10. do 60. lat będą wciągnieui do listy służby czynney lub też rezerwy gwardyi narodowey. Pomiędzy karami na tych, którzy by usiłowali ochronić się od wciągtiieuia do listy, lub od służby, znayduie się utrata praw politycznych. Osądzenie, czy obywatel iaki do listy czynney służby lub rezerwy wciągnionym, alboli też całkiem uwolnionym być ma, poruczonytn zostanie osobney władzy, którey przydanym będzie sąd przysię - głych. Poiedyńcze kompanie gwardyy narodowych obierać będą swoich oficerów r zupełną, a podoficerów z względną większością głosów, oficerowie zaś szelów batalionów» Pułkowników legionów obierać będzie Król z pomiędzy szefów batalionów i kapitanów każdey legii. Król będzie miał prawo rozwiązać gwardyą narodową iednego obwodu lub iedney gminy, która atoli w razie takowym ieszcze w tym samym roku musi być nanowo organizowaną. Urząd naczelnego wodza gwardyi narodowcy sarn tylko Generał Lafayette będzie mógł sprawować, na przyszłość zaś niebędzie on żadnemu obwatelowi powierzonym. Xię Talleyrand wyieżdża dziś do Londynu, Wyiazd iego poprzedzi pierwszy sekretarz poselstwa P. Chalet, który dawniey byl Konsulem na Wschodzie, skiego m. d. ag. Września, kończy artykuły paryzkie letni słowy: "N a zwycj .ayney drodze nieodtbraliśmy paryzkich gazet z d, Ul. Wrześuia. ")

Hiszpania.

Z Madrytu, dnia 10. Września.

Policya w Barcelonie aresztowała Włocha nazwiskiem Melletii, który tam z Kadyxu przybył. Miano przy nim znaleść bardzo ważne papiery. Twierdzi bardzo wielu, iż po rozwiązaniu Krolowey, nastąpią znaczne odmiany w administracyi. W Saragossie stoią naprzeciw sobie konstytucyoniści i absolutyści w pogotowiu do walki. Wyruszyło ztąd woysko, które ciąguie do tego miasta. Wielu mniema, \i Don Miguel ma zamiar wysłać Posła do Paryża, ażeby wyiednał od leraźnieyszego dworu uznanie go rządzcą Portugalii.

Portugalia.

Z Lizbony, dnia 4. Września.

Robotnicy w arsenale niechcą od dni kilku pracować i upominaią się o zaległą zapłatę. Przebiegaią oni ułice gromadami z 2-300 ludzi. Don Michał udał się wczora w otwartym powozie na plac Ptlourinho, aby ich uspokoić; nic (o lednak niepomogło, owszem zaczęli burzyć warsztaty w arsenale. Zaraz potem fregata "P e r o l a" stanęła na kotwicy przed arsenałem, w zamiarze dania ognia do robotników, Ucz ci grozili dozorcy warsztatów, i£ zapalą arsenał za pierwszym wystrzałem. Zeszłey nocy aresztowano wielu podoficerów, którzy się starszyznie zdawali być podeyrzanymi. Aresztowano tu wiele osób. Hr. Subserra j P. Mello Breyner, którzy siedzieli w wieży belemskiey, przeprowadzeni zostali do warowni St. Julia no, co o ichlos wielką wzbu

1 1*:t<a

dza obawę. Król. ochotnicy, są od dwóch nocy i trzech dni w nieustannym ruchu, a po wszystkich mieyscach widać woysko i pikiety. - W Porto uaywiększe panuie zuiechęcenie.

Anglia.

Z Londynu, dnia 21. Września.

Poziome szczątki Pana Huskisson przywieziono do Liwerpola. Mniemano, ii śmierć iego przyspieszy weyście znowu do gabinetu iego politycznych przyiaciół, PP. Grant, Lorda Palrnarston i t. d. Wychodzące w Brighton gazety powiadaią, iż gazety tuteysze myliły się donosząc, iż Xiąźę Brunświcki miał iuż rozmowę z Królem. Poseł Niderlandzki naradzał się w prze» szła sobotę z Hr. Aberdeen w wydziale spraw eagr. W sobotę przybyła tu część orszaku Xcii Talleyranda.

Znaoy kompozytor Pan F. Cramer, mianowany iest dyrektorem prywatney kapeli Krolowey Jirici.

W Dublinie odbyło się w przeszłą środę pod przewodnictwem Margr. Westroeath nader liczne zgromadzenie, do którego ostatnie wypadki francuzkie dały powód, a na Itórem mianowicie Panowie Sheił · Moore mieli bardzo obszerne mowy, poświęcone tymże wypadkom. Hrabia da Ponte, dotychczasowy Poseł Don Michała w Paryżu, przybył do Lisbony.

Agent Jzby Lloyd donosi z St. Ubes pod dniem 9. Września, i£ tam nadszedł rozkaz z Lisbony , ażeby przypuszczono francuzką ban» derę tróykolorową. G o n i e c zawiera: "Zapewniamy, iż list, który się zjawił w niektórych gazetach niemieckich, iakoby pisany przez Ministrów trzech mocarstw do Hr. Gapodislrias, iest zupełnie fałszywy."wwwvwwvuww

(DWA DODATKI.)