DODATEK

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.10.27 Nr86

PIERWSZYdo Gazety Wielkiego Xiestwa Poznańskiego.

Nru 86.

(Z dnia 27. Października 1830.)

Rozmaite wiadomości.

Panuiący teraz Szach Perski "Fesch-Ali" ieet poetą i dał się iuź korzystnie poznać w wielu rudzaiach poezyi. Pisze on pod nazwiskiem Cha Kan. Dzieła iego znayduią Ul; w zbiorze tych kosztownych ksiąg, które darował Cesarzowi Rossyiskiemu, i roaią tytuł: "D y w a n ś w i a t a" czyli zbiór poezyi tego, przed którego obliczem świat z uczczeniem klęka. Ktoś zrobił uwagę, iż w latach, których liczby kończą, się na O, naywięcey zawiera się małżeństw - rok teraźuieyszy zdaie się to mniemanie potwierdzać. Europeyczycy niernogą się wcale uskarżać na prędkie odkwitanie wdzięków swych małżonek, Gorzey dzieie się w Egipcie. Tam w iedynaetym roku panna iuź iest doyrzałą, i zwykle za mąż idzie, w dwudziestym poczyna się starzeć i traci zęby, w trzydziestym iuź niema nadziei zostania matką. Przy pierwszym dziecięciu przestaie rość, i z ley to przyczyny zwłaszcza gdy prócz tego zwykle staie się otyłą, kibić nieiest naypierwszym wdziękiem płci piękney w Egipcie. Dzień nowego roku-mówi pewien dziennik - iest dniem cudów, oraz nayszczęśliwszym w roku. Dnia tego - powiada orilodźwierni są grzeczni, dziatki posłuszne, służący wierni i usłużni, żony tkliwe, a nawet kochanki wierne.

IHWWWIIWHHIo Kurpiach w puszczY MyszmućkUy.

Słynęli dawniey Kurpie, z biegłości w strzelaniu i dotąd można między niemi znaleść zdatnych strzelców lecz nie tyle co przedtem, z tego powodu, źe wzbraniane im ieet polowanie, którego niegdyś bez ograniczenia używali. Ci to zawołani etrzelcy odważyli się wzbronić przeyścia przez swe bory Karolowi XII., z woyskiem w r, 1708- do Grodna ciągnącemu, kiedy Król ten gardząc niebespieczeństwem, wstępnym boiem postanowił przedrzeć się przez te łasy, wiele lekkiey kawaleryi, szczególniey w mieyscu zwanym Kopański most utracił, i sam, maiąc Drabanta przy swoim boku przez Kurpików zabitego, za'ledwo do Szczucina, domu podtenczas Podskarbiego Litewskiego Szczuki przybył. Po oddaleniu się Kró. la Stanisława Leszczyńskiego z Gdańska, stronnicy iego zebrali się w Królewcu, zkąd Generał Szwedzki Steintlicht na czele kompanii Szwedów wkroczył w puszczę Myszeniecką, uzbroił iey mieszkańców Kurpiów, i z niemi wiele Woiewództw Litewskich oswobodził, W r. 1809. w kampanii z Austryą męztwo tego walecznego Ludu obecne iest naszey pamięci. Przywiązanie iego do oyczyzny i zręczność w strzelaniu podaniem Święcickiego i Starowolekiego uwiecznione zostało. Lubo w tey puBzczy dawne zwyczaie, więcey iak w innych okolicach utrzymuią się w samey prostocie, przecież i tu iuź zbytek się wciska. Dawne obuwie Kurpiów coraz więcey wychodzą ze zwyczaiu, a buty rzemienne, lubo dotąd tylko w Niedzielę i święta widziane, coraz bardziey eię upowszechniaj. Chustki i wyrobki ba ełniane, któremi nas zarzucaią cudzoziemcy l tuiuJ zaczynaią u kobiet wchodzie. w uż ani .

Nigdzie zapewnie zwyczay palenIa tytunIu nIe iest lak upowszechniony, iak w te y . puszc y. Każdy mężczyzna bez wyiątku, gdzIekol Ie spotkać się wydarzy, pali ty tuń,. a nawet d Iec od lal I2tu nałóg ten przeymUIą. RzadkIemI są tu kradzieże. Zostawiaj na polu .wozy adowne z zaprzęgami a prztcież im nIC z nIch nieginie, konie puszczaią zazwyczay na całe lato w lasy i chyba gdy ich koniecznie potrzebnie lub na zimę, spędzaią one do domu, wszelako nie ponoszą od złodziei w ich zkó? Konie te nadzwyczayne male, są nIezmIernIe rącze i po piaskach nie leniwie biegną. (Z Kurpiów za Xiwa Warszawsko formowany' był pułk 6 sirzelców pieszych przez PułkownIka Ignac.

Zielińskiego, dziś Radzcę Stanu, Prezesa Izby Obrachunkowey.) (Z Parniej;. Płock.)

Osobliwa sp&hilacya a kszcze osobliwsza skarga. W czasie ostatnich wyborów we Francy i ieden z xję£y w okr u Werdun udar się do den z XlęZY w' , M mnipv wsi j zau rady municypalney swoIey WSI I zawołał w to nie proroczym: "Jeżeli wybór znowu na o. wych 211 padnie, sprowadzimy 2a),CXX) Rossyan, «by was utrzymali na wod y." Groźba ta stała się powszechnym przedmIotem rozmowy w okolicy. Po ogłosze?iu. wypad u borów ieden z handlerzy wodkI w sąsIedzkIem mia teczku wierząc w proroctwo Xiedza, posłał spiesz ie około ioo beczek wódki do Paryża w nadziei, że za przybyciem północnych obrońców ołtarza i tronu trunek z znaczną korzyścią sprseda. Po wypadkach lipcowych ieszcze większey korzyści z swoiey gorzałki spodziewał się spekulant. Uznani nowe ? Rządu z strony Anglii zaczęło go. nIepoko c, ale myślał przecież, że Xiądz umIe cuda dZIałać . Wszelka atoli nadzieia naszego spekulanta spełzła, gdy odebrano wiadomo ć,. że Posła naszego Generała Athalin po przYIacIelsku w Petersburgu przyięto. Spekulant podał teraz skargę przeciw Xiedzu, o sprowadzenie w iednym tygodniu aoo.ooo Rossyan, albo .0 zapłacenie wartości wódki, i wynagrodzenIe kosztów i strat. Pismo autentyczne "G a z e tte de tribunaux", donosi, sprawa wniesioną zostanieże wkrótce

Sposób wygubienia perzu.

Pan Dombasie gruntuiąc się na sześcioletnich pomyślnych doświadczeniach, pod.aie do wygubienia perzu (Triticum repen.s) ,taki , sposób który zmierza do zamorzenIa tey roslIny, we nątrz maiącey się od niego oczyszczać roli niemorduiąc się wyrywaniem iey korze, .

n i lecz natomiast użyzniaiąc ią przez zgnoIeni tychże korzeni. Takowe .';ygu.bianie perzu, wewnątrz roli, naybardzIey nIm zac 'Yaszczoney, na tern się zasadza, e a !o lIna niechybnie ginie w ziemi spul,chnIoney I c ągle w tym stanie utrzyrnywaney, w l?rz cI u dwóch lub trzech miesięcy. SpulchnIenIe Złe» mi wykonywa się przez starowne, iednostayne i zupełne przeoranie roli pługiem do głębokości 5 lub 6 cali i przez mocne zaraz wybronowanie. Na gruncie gliniastym, który od mrozu dobnia się rozdrabnia, pierwszą orkę należy odbyć w iesieni, drugą w Ma!cu lub Kw e« tniu trzecią w Kwietniu lub Malu. Gdy WIOsna będzie mokra, i ziemia, przy końcu Maia nie zupełnie ieszcze wolną od zamrozu, zostawić należy ugór; w tym razie i w ciągu . lata, trzeba wyorać ieszcze dwa albo trzy razy I - bronować. ieżeli pierwsza orka dostatecznIe , .

spulchni rolę i postrzeźe się, ż perz iuż Iszczcie w tenczas można odbyc orkę w Malu, zasadziĆ kartofle albo przesadzić w Czerwcu , .

buraki niezaniedbuiąc częstego przeorywanIa roli m'iędzy rzędami tych roślin, można takoż perz wygubić. Na gruncie nazyw nym POSp?> licie, białą ziemią, którey mrozy nIe spulchnIała perz wygubia się tymże, iak wyżey sposobe . wyiąwszy że tu jesienna orka nie ma mieysca. Cała s tu a zal ży n.a tĆ,m: że?y i rozpoczęciem orkI nIgdy nIe oCIągac SIę, kiedy/ się ziemia uleży, czyli zbiie i wybierać cza , gdy ona dobrze przeschnie. Po trze łszy, IŻ perz puszcza liście na powi rzchnIę roll,. łacno się domyślić, że ?n t e I .swe ko zenIe roz. ezerza, wtedy OCIągac e, nIe nalezy: bo gdy nastąpić deszcze, które zmuszą do odłożenia ieszcze orki, a kiedy się do niey przystąpi, Wtenczas perz już będzie rozprzestrzeniony i wkorzeniony. 1 'rzyczyna, dla którey bronowanie następować powinno tui przed oraniem, zależy na tern, że wtedy to ostatnie lepiey grunt spulchnia, i że bronowanie, w innym odbyte czasie, dopomaga ziemi, do utrzymywania w sobie wilgoci, a tym sposobem ułatwia wegetacyą. - Skoro jaki łan ziemi będzie od perzu raz oczyszczony, wtedy łatwo go ochronić od nowego nim zachwaszczenia się z pobliskich łanów, ale tu trzeba ciągłey bacności i bezustanney troskliwości. Każdego razu po przeoraniu łanu oczyszczonego, należy naokoło niego zrobić pługiem głęboką brózdę, zwracaiąc na łan ziemię, ta brózda przetnie związek korzeniom perzu i powinna być, gdy potrzeba, przeczyszczoną rydlem nlbo motyką, tak, żtby zawsze była czystą. Robiąc takową brózdę pługiem, gdy się postrzeźe, że ziemia z niey na łan odwracana, zawiera już nieco korzeni perzu, wtedy potrzeba je natychmiast powyrywać ręcznym kruczkiem. Gdy się wydarzy, że perz okrążył łan na sążeń lub więcey szeroko, wtenczas, ponieważ drogoby kosztowało wyrywać go rękami, trzeba nanowo przeorać te zagony.

SPROSTOWANIE.

W pries*? Nrz6 gazety na stron. 1334. w. 18. od dohi po prawe'y zamiast Fugieiua czytay Eugienia, lia str. 1239. w. 11, po prawćy zam. niesienia czytay zniesienia.

OBWIESZCZENIE.

W nocy z d, 6. na 7. Września r. b., zostały przez dwóch urzędników granicznych między cegielnią Wielowieyską a Gurskim młynem powiatu Odolanowskiego 28 wieprzy Z Polski przemyconych, zabrane.

Gdy będący przy tey trzodzie zaganiaczezbiegli i nieznaiomemi zostali, przeto w mo. wie będące wieprze po poprzedniem oszacowaniu i ogłoszeniu terminu licytacyjnego w d. 8. t. rn. przez Główny Urząd Cełł w Skalmierzycach za 75 tal. 34 sgr. publicznie sprzedano, W skutek przepisu . 180. Ty« 51. Części I.

Oid. Sąd., wzywa się nieznaiomych właścicieli, aby się końcem udowodnienia ich praw do zebranych z licytacyi pieniędzy w przeciągu 4. tygodni od dnia rachuiąc, w którym pierwszy raz ogłoszenie ninieysze w Dzienniku Inttlligencyinym umieszczone będzie, na Król. Głównym Urzędzie Cełł w Skalmierzycach zgłosili, w przeciwnym bowiem razie, z obrachowaniem zebranóy kwoty na rzecz kassy rządowey postąpionem będzie. Poznań, dnia 2J, Września 1830.

Tayny Nadradzca Finansów i ProwincvaIny Dyrektor poborów.

W skutek Naywyższey uchwały, stanowiącey postawienie kompanii piechoty na etacie gwardyi, woyslco tuteyszego garnizonu zostaie wzmocnionem. Tym sposobem pomnaża się, garnizon o 6«8 ludzi, przezco, przy braku kwater, stało się konieczną potrzebą, aby każdemu obowiązanemu dać kwaterę n a s lub 6 Judzi przydać 2, a obowiązanemu dać kwaterę na 2 lub 3 ludzi, przydać iednego. Właścicieli domów uwiadomią się o tern z tern oświadczeniem, iż ten powiększony kwaterunek nastąpi od dn. 1. Listopada r. b,żeby zatem każdy przysposobił się w pościel i mieszkanie.

Stosownie do zapadłey dzieiay uchwały Rady Municypalney, właściciele nowo wystawionych domów, będą także, w tym nadzwyczajnym przypadku, do inkwaterunku pociągnieni, iednakże tylko wstósunku liczby przewyźszaiątey liczbę zwyczaynego kwaterunku; dla czego i oni powinni się podobnież na to przygotować, Poznań, d. 56. Października 1830.

Nad-Buimistrz. Tatzlsr; fiie, do wiadomości publicjiiey przepisy służące do uzupełnienia urządzenia względem ochędostwa ulic, umieszczonego pod datą 20. Października 1826 roku w dodatku N o. 97. gazely tuteyszey niemieckiey (karta 123g, 1240 i 1241 i polskiey karta 1216, 1217 i 12.18-) . i.

Każdy właściciel, dzierżawca lub dozorujący grunt iaki, w części zabudowaney miasta, obowiązany iest przyległy gruntów troioar, ściek czyli rynsztok i bruk do polowy ulicy wzdłuż całey rozciągłości gruntu oczyścić, z rynsztoków wszystko wymieść, a w czasie mrozów lód wyrąbać, i błocko, lód, śnieg i wszelkie nieczystości nim udeptane zostaną, przy brzegu drogi środkowey tuż nad rynsztokiem, celem odwiezienia tychże, zgromadzić i złożyć.

$ 2.

Chędoźenie takowe dziać się powinno trzy razy w tydzień, to iest w poniedziałek, środę i piątek popołudniu.

.3.

i) śnieg lub lód, z obwodu gruntu nie powinien być na Cilice wynoszony, należyalbowiem do właściciela, dzierżawcy lub dozorującego gruntu, ażeby o osobne odwiezienie postarał się. 2) Zrucanie śniegu z rynów i dachów powinno nastąpić w czasie gdy się ludzie na ulicach nie znayduią, ieżeli zaś nagłe topnienie zmusza do niezwłocznego zrucania, należy postawić człowieka na ulicy ażeby przechodzącym potrzebne ostrzeżenie dawał. 3) w przypadku dopiero wymienionym, obowiązani są właściciele domów lub ich zastępcy, śnieg zrucony w kupy zgromadzić, skoro szerokość ulicy tego dozwoli; w przeciwnym razie powinien śnieg tak bye rozrzucony aby na ulicy zupełnie równo leżał,

. 4.

Do wy ożenią i składania lodów, śniegów i nieczystości przeznaczone sAnastępuiącemiey-ca;a) dla nowego i starego rynku, tudzież dl* ulicy Garbar , dominikańskiey, s"'erokiey, wodney, wronieckiey, wroctawskiey, żydowskiey, i t. d. plac nad rzeką Wartą za Szlachthuzem.

b) dla ulicy Wilhelmowskiey, Nowegomiasta, przedir.ieść S1. Marcina, St. Woyciecha i t. d. niziny i doły na nowym mieście. c) dla Rybaków, Pułwsi i t. d. doły na placu przed kościołem Bernardyńskim,

$. 5W czasie gdy mruży panować zaczną, powinni piwowarowie i palący wódką znayduiące się przy ich browarach lub gorzalniach rynsztoki, które służą do odcieku wody uźywaney w tych procederach, codziennie wyrąbać i lód kazać odwieść; iak to iuź w przepisach wZglądem ochędostwa ulic d. d. 20. Października 1826. w . JIO. iest zalecone.

W ciągu wzrastan - rozów i nastąpienia gołoledzi, właściciele domów lub ich zastępcy, ażeby zapobieźeć nieszczęściu mogącemu spotkać przechodzących, skoro się rozwidniać pocznie, powinni trotoary przy swych gruntach, piaskiem, popiołem, trocinami lub czem podobnym wysypywać. N ie tylko interes osobisty lecz i wygoda wy.

maga koniecznego dokonania powyższych przepisów, i dla tego niepowątpiewam o chętnym i powszechnym dopełnieniu takowych.

.7.

Każde wykroczenie przeciw tym przepisom, podpada karze pienięźney, iaka iest na inne policy ine uchybienia przepisaną, od, 15 sgr. do 5ciu Talerów. W razie niemożności zapłacenia kary, ta na areszt osobisty zamienioną zostanie«

- 8.

Wszystkim Urzędnikom policyinym zalecono zostało, ażeby wykonania powyższych przepisów pod osobistą odpowiedzialnością dopilnowali. Poznań d. 4, Października 1830.

Nadburmistrz*

9DODATElI DRUGI.)

(Z dnia 27. Października 1830.)

PATENT SUBHASTACYJNY.

Młyn fila pod Murowaną Gośliną położony, dp pozostałości zmarłego Andrzeia Warliń ffkiego należący, sądownie na 7,864 tal. 16 sgr. 6 den. oszacowany, w drodze subhastacyi konieczney naywięcćy daiącemu przedanyia bye ma, W tym celu terrnina licytacyine na dzień 30. Września r. b. na d z i e ń 3 O. L i s t o p a d ar. b, 1 na dzień 10. Lutego 1831. z których ostatni zawity zawsze przed południem o godzinie 9. przed sędzią Bruckner w naszey izbie dla stron wyznaczone zostały, na który ochotę kupna maiących z tern oznayinieniern wzywamy, iź na \ więcey dającemu przybitym będzie, skoro prawne przyczyny na przeszkodzie niebędą. Taxa i warunki w każdym czasie w naszey Regiatraturze przeyrzaBe być mogą.

Poznań d, 14 Czerwca 1830.

Król. Pruski Sąd Ziemiański,

ZAPOZEW EDYKTALNY.

O summę kup.na gruntu małżonków Kosickich w mieście Grodzisku pod Nr. no położonego, sprawa likwidacyina na wniosek wierzycieli rozpoczęta została. W skutek tego wzywamy tych wszystkich, którzy do rzeczo»ego gruntu lub summy kupna onegoź pretensyeiakowe rościć mniemaią, aby się w terminie hkwidacyinym na dzień 27. Listopada r. b. o"godzinie-..TO. przed K. S. Z. Ur. Łockstaedt w izbie naszey instrukcyiney wyznaczonym, osobiście lub przez umocowane w tey mierze osoby wyłączeniu prawnemu niepodległe, dostatecznie wylegitymowane i w informacyą opatrzone, na których im się Kommissarze Sprawiedliwości PrzepaJkoweki, Macieiewski i Guderyan proponuią, stawili, pretensye swoie podali i rzeczywistość takowych udowodnili].

Niestawaiący oddaleni zostaną z pretrnsyami swemi do rzeczonego gruntu, i Względem nich de kupujących lub wierzycieli, pomiędzy których summa kupna podzieloną być ma, milczenie na zawsze nakazanem będzie« Poznań d. 19. Lipca 1830.

Królewsko - Piuski S$d Ziemiański.

Aiikcya przy ulicy Wilhelma pod liczbą 173.

Z zlecenia sukeessorow zmarłego JW. Baumann Naczelnego Prezesa, będę sprzedawał z pozostaiośti przez publiczną licytaeyą naywięcey daiącemu we wtorek dnia 2. Listopada r. b. i w dniach następnych zawsze zrana od godziny 8- i popołudniu od godz. a. następuiące przedmioty, iako to: zegary, porcelana, faians, szkło, cyna, miedź, mosiądz, bielizna stołowa i na pościel, pościel, gardvny, bardzo piękne meble, zwierciadła, paiąki i lustra, lampy rozmaitego kształtu, bro-nzowe zastawienie stołu z 3. wielkiemi pięknem.! wazami alabastrowemi, sprzęty domowe i kuchenne, piękna kareta, bryczki, poiazdy podróżne i wozy do drzewa, piękne l ordynaryineszory, porządki siaienne, wyborne ryciny, ksiąiki i wiele innych rzeczy. Wywieszony w lokalu aukcyinym spis, wskaauie porządek sprzedaży,

Ahlgreen, Królewski Aukcyonator.

Posiedziciela kuponu Nr. "'. Wapno, który zapewne iest właścicielem listu zastawnego na 1000 tal. Nr. 4. Wapno, upraszam: aby niepoźyteczny mu kupon Nr. 5., raczył zamienić za kupon Kr.4, Wiekach moich znayduiAcyeif, C. B, Kaekel, Poznańskie odwiedzaiący, nabawiony postrachem i/ci tego, ktoiy nad nim miał dozór i opiekę, iż dla nie dostania promocyi ostrey od rodziców spodziewać się może kary, oddali! się potaiemnie z Poznania, i wszelkie usiłowania ku wyś-ledzeniu iego są, dotąd nadaremne. Ttnie iest trzynaście lat stary, włosów ciemnoblond, twarzy ścięgłey bladey; miał na sobie surdut bajowy ciemno zielony, kaszkiet sukienny z wierzchem lakierowanym. Przyiaciół ludzkości, iako stroskani rodzice, »prsszamy tak nayuprzeymiey, aby syna na.

szego w razie spostrzeżenia pod swą baczność wzięły i do nas za wynagrodzeniem wszelkich kosztów i nagroda odesłać raczyły. W powiecie Wrzesińskim Zerkow d 21. Październ. 1830, Kicińscy.

Szanownym znaiomym i przyiaeiołorn moim, oraz prześwietney publiczności, donoszę ninieyszem, iż w tuteyszern mieście, przy Wronieckiey ulicy, Nr. 91., Handel wina otworzyłem. Zaopatrzony we wszelkie gatunki win, nienmiey nra'k i rum, upraszam szanowną publiczność o liczne zaszczycanie mnie poleceniami, rapewniaiąr, iż nayusilnieyszćrn będzie molem staraniem, przez rzetelne i prawe postępowanie okazać się godnym zaufania i względów, Poznań d, l ,. Października 1830, o. Tomaszkiewicz.

Młodzieniec .simieyscowy, posiadai%cy potrzebne wjadomośei szkolne i maiący chęe uczyć »ję Cukiernictwa, znaydzie .natychmiast poiaieszciitniii u i'teundla w Poznaniu jiTzy Wrecławskiey uiicy Hx, aj 8.

DONIESIENIE.

Szanowne osoby, które sobie w chorobach zębów pomocy moiey życzą, upraszam: aby do 51. Października u mnie się zgłosić raczyły, gdyż tylko do 6. Listopada tu zabawię i wcześniejsze zamówienia wstrzymiąmnie, późnieyszych pacyentów przyimować, R. L i n d er, app. dentysta, mieszkaiący w rynku Nr. 56. u kupca P. Heinrich,

Pierwszy transport świeżych ostryg hollszł« eotylko otrzymał S y p n i e w s ki, w Poznaniu.

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 23. Października

1830- \ Papiera- (Gotawirm 1 » Q

Obuci ił łupn państwa . .

ObliĘrbiiikoweai do w'''''cmie li t. !!.. . . . . . . Łachodtwo- Prasbie listy zastawne . · · · · · Listy zastawne W. Xi ""siwa Poznańskiego.

Wscłioilmo- Ptuski«pn S3

%J 961 10»

Poznań, dnia 26. Października 1830.

Papierami. Gotowi»}. Od >H, Kuta oblifćw w, Toiaanit S7 e