GAZET
Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.11.13 Nr91
Czas czytania: ok. 17 min.Wielkiego
POZ
Xiestwa
EGO
Nakładem Drukarni Nadworney W. Dektra i Spółki. - Redaktor: Assessor Raahski.
Jg 91. - W Sobotę dnia 13. Listopada 1830.
Wiadolllości zagraniczne.
Królestwo Polskie, Z Warszawy, dnia 9. Listopada.
N. Pan udzielić raczył urzędnikom i officyalistom Królestwa Polskiego mak honorowy za nieskazitelną służbę, na wstążce orderu Kroi. S. Stanisława. Generał Jssyljan i Adjutant J. C M. Lewaizew, przybyli do Warszawy. Towarzystwo Królewskie przyiaciół nauk, onegday na następne 3 lata obrało powtórnie swym Prezesem J. U. Niemcewicza. Na onegdayszem posiedzeniuTowarzystwa Król. przyiaciół nauk, toż Towarzystwo do zarządu swey biblioteki wezwało jednomyślnie członka swego Joachima Lelewela..Kassyerem Towarzystwa obrany nanowo Jap Kanty Krzyżanowski. - Członek Towarzystwa Ludwik Mecel (Metzel) ofiarował koszt, iakiego wymagać będzie przestawienie posągu Kopernika co do iego podstawy.
Słychać, ii P. Adam Mickiewicz ukończył ca granicą nowe pOCTa z dziejów Czeskich p. t.: "Ziska. " Powieść historyczna z czasów woyny Chodkiewicza p. t. Jerzy Miłosławski w 3ch (omach, wyszła z druku.
Hrabia Władysław Małachowski i obywatel tuteyszy P. Welthuzen, d. 31. Maia przybyli do Kalkuty. Na ostatnich targach warszawskich płacono za korzec żyta złt. od 30. do 21. Pszenicy od 35. do 28. Jęczmienia od 13. do 14. Owsa od gf. do io . Siana furę iednokonną od 24, do sof; parokonną od 36, do 34. Słomy furę od 5. do 7%.
R o s s y a, Z Petersburga, dnia 2. Listopada.' N. Cesarz powrócił d. 31. z. m, do Carskie* go-Sioła w pożądanym stanie zdrowia. Tymczasowa rada lekarska ustanowiona w Moskwie, po rospatrzeniu sposobu leczenia cholery, podawanego przez Smoleńskiego mie
II e II III II b a II a Chlebnikow, znalazła iż z liczby doradzanych przez niego środków, o lednym tylko wyrzec można, i£ powinien byc pornoJest to użycie zewnętrzne potruchy z eiana oparzoney wrzątkiem w zasklepionym «araku którą wynalasca radzi okładać czyi.
osvP\vvać chorego obwinąwszy go naprzód w prześcieradło a£ po piersi. Co s,ę tyczy wewnętrznych lekarstw, te, zdaniem rady lekarskie- nieinawey iak pod dozorem lekarza uźytemi bsb mogą. Chlebnikowu dano kilku chorvch których/on leczy swoim sposobem w 0becnuści dwóch lekarzy. Doświadczenie dopiero pokaże, o ile można ufać podawanym przez niego środkom. Minister Spraw Wewnętrznych General Adiutant HI. Zakrzewski, ogłasza iż w dalszem spełnieniu polecenia Cesarskiego we względzie nrzedsięwzięeia środków przeciw cholerze, 5. O. m. opuścił m. Saratów i udał się do Kaza
III Podłua wiadomości z N owoczerkaska, na ziemi wovska Dońskiego, po 29. Września b. r umarło z cholery 1334 ludzi, wyzdr. 438. pozostało 39 chorych. Choroba w tyrn kram całkowicie iui prawie ustała. W Niżnym-Nowogrodzie od 3i. Sierpnia po 1 * z m. było w szpitalach chorych 554, wyzdr.
,S;' um .346, w ogóle w szpi'Ach i domach mieyskich po I. b. m. umarło 549- Liczba zanadaiących na cholerę tak się zmmeyszyła, lZ U króice spodziewaią się zupełnego ustania tey choroby. ", ,.,_ W Tiflisie od »7. Lipca po iS- Września b. I.
%ylo chorych 2»»a, umarło 1575, wyzdrowialOzVeaoi miasta, z d. 12. Września donoszą, ie od kilku dni nikt iuż na cholerę me zachorował, co każe wnosić, iż choroba ta ca kiem ustała. Miasto zostało ożywione, mieszkańcy aaczynaią powracać, sklepy się otwieraj, nawet owoce i ui przedawać wolno.
Niemcy.
'Ł Noryrabergi, dnia 4. Listopada.
Podług naynowszych listów kupieckich 2 Antwerpii, snaydowała się cytadella ie«zcze w ręku Hollendrów . Generał Chasse @Sarował się, ustąpić Z niey za złożeniem dm>pu 4 mil. I złotych. W mieście spokoyno, wszystkie punkta osadzone były strażami,
Z Braunschweig, d. 6. Listopada.
JO. Xiąźę Wilhelm wydał w dn. 1. ni. b.
postanowienie względem szybkiego i surowego karania źle myślących, którzyby się - żyli targnąć na publiczny porządek.
Niderlandy, Z H a g i, dnia 2.. Listopada.
Xiążę Oranii wyiechał dziś rano do Londynu. Hrabiowie Limburg - Styrum, Crucquomburg i Du Monceau, Adjutanci iego, tudzież Pan Engler, oficer gwardyi obywatelskiey, znayduią się w iego orszaku. Xiąiq wręczy N. Królowi Angielskiemu list Króla, swoiego dostoynego oyca. Wczora przybyło tu dwóch Deputowanych z Antwerpii z prośbą do Króla, ażeby ochronił ich miasto od powtórnego bombardowania. na co im Król odpowiedział, iz to zależy 'od wzięcia się Antwcrpskich obywateli t powstańców, do czego Generał Chasse zastósuie swe postępowanie. W Amsterdamie wzmaga się WCląZ zapał za sprawą Króla. Redaktor P o w s z e c h n e y G a z e t y H a n d lo w c y został, za umieszczony artykuł, podług którego powstańcy postępują iuż ku Bredzie i Bergen-op-Zoom, naprzód z kawiarni, a nazajutrz z giełdy wypchniętym. Bez wmieszania się policyi byłby daleko gorzey wyszedł, znayduiąc się już W mocy pospólstwa.
Xiążę Sasko- Weymarski wyszedł z 3000 ludzi szczęśliwie z cytadeli« Antwerpskiey i stanął w Baz na drugim brzegu Skaidy, prze E co z iedney strony Generał Chasse zatrzy. rouie dosyć żywności dla reszty osady cyta* delii, a z drugiey strony woysko Xiecia Sasko - Weytnarskiego użytem być może do bronienia zagroźoney północney Brabancyi,
-Z Rotterdamu, d. 3. Listopada.
W czora w południe wyiechał ztąd Xiafy Oranii na angielskim okręcie parowym de Londyn u. .Zegnaiąc się z wieikiem rozciuleniem wynurzył życzenie, żeby wkrótet Holian'dyi W iepezem uyrzał poioźeniiŁ ny gmey aż (!o popołudnia bardzo mocne z dział strzelanie, i to, jik 2 kierunku wiatru wnosić było m ui tii, od strony Antwerpii,
Z Antwerpii, dnia L Listopada, Panowie Rogier i HI. Robiano wydali znowuodezwędo tuleyszycb mieszkańców, wktórey wyraiaią, ii niezawodnie dowódzca w cyladelli wkrótce odbierze z Hagi rozkaz,ażeby i tiiey ustąpił, gdyl inaczey rozjątrzone Belgium okropnąby na prowiucye hoiienderskie wywarło zemstę, · Magistrat tuttyszy otivorzyl mieysŁą poiyeIKe 250,000 złotych na zaspokoienie nagłych potrzeb rnieyscowych. Oddalono juś tu kilkanaście osób od urzędów, Z Bruxelli, d, a. Listopada.
Dotychczasowy Komitet woienny został rozwiązany, a inny w to mieysce utworzony, W Loewen wydał Pan Rouseel odezwę, w którey donosi mieszkańcom, ii załoga bel* gicka nadciąga, w celu bronienia osób i maiątków miasta przeciw Kannibaiom w ternie, i źe przybędzie Kommissya, aby sądzić i karać winowayców. "Mieszkańcy - mówi P. Roussel między innemi - iestem jeszcze waszym przyiaeielern; gdyby ieduak popełniona tu zbrodnia bezkarnie uszła, niepozostałbym w pośród was, opuściłbym miasto, · którebym tylko za Jaskinię łotrów mógł uwaiać." W skutku tey odezwy kazał Pan Rousteł obalić stoiące w rynku drzewo wolności, pod którem nieszczęśliwy Major Gaillard zoMał zamordowanym.
Odebrany dziś z Mons list donosi, ii śledztwo przeciw Panu van Haien nieokazało dotąd nic takiego, na czeniby oprzeć moioa I powód skargi przeciw niemu.
Z H agi, dnia 4. Listopada.
Rozkazem Królewskim z d. R" t. m. obmyślono środki w celu ścisłego dozorowania przybywaiącycli i udaiących się do prowincyy zbuntowanych, osób i rzeczy. Wszyscy urzędnicy sądowi, policyini, woyskowi, celni i przy pocztach, obowiązani są przytrzymać takowe osoby i rzeczy i o n e i ściśle przetrząsać. Pierwsza Izba generalnych Stanów przyie,
ła dziś prawo stanowiące kary na buntowników, G o n i e c H a r l e m s k i zawiera c o naetępuie: J, K. Mość Xiąi<; Oranii i>siłowawe*y z naywiększem poświęceniem wyrwać obłąkanych mieszkańców południowych prowincyy z nieszczęść nieoblrczonych, opuścił w tych dniach Antwerpią, w celu udania się za pozwoleniem N. Pana do Londynu, aby rząd Angielski z prawdziwemi przyczynami, spręiynanii, środkami i zamiarami buntu obeznać, a tym sposobem starać się o zyskanie pomocy tak w względzie uspokoienia spustoszonego kraiu, jakotei dla zasłonicnia wiernych północnych prowincyy; pomocy tey wymaga usilnie pokóy i szczęście N iderlandów w szczególności, a w ogólności utrzymanie tych dobrodziejstw dla całey oświeconey Europy, Dziennik Hagski mówi: "Kongres mocarstw, ktdry się podług iednych dzienników w Hadze, podług drugich w Opawie miał zebrać, odbędzie się niezawodnie w Londynie. Prancya będzie na nim reprezentowaną przez nadzwyczaynego Posła; ale nie przez Xiecia Talłeyranda. " W czora przybyła tu konna baterya, z/oiona z ośmiu dział.
Z Dortrecht, dnia 3. Listopada.
Słyszano tu wczora, równie iak w Gorkum, mocne strzelanie z dział; podobno artyllerya w Bergen op Z o o m, ćwiczyła aie w strzelaniu do tarczy, Miasto Thiel (proivincya Geldern), rodzinne Gen, Chasse, uchwaliło, ofiarować mu złotą szpadę honorową,
Z Bruxelli, dnia 3. Listopada.
Adwokat van de We ye r , członek rządu tymczasowego, wyiechał z szczególnemi poleceniami za granicę. D z i e nni k B e l g b ar dz o się gni e w a o wypadek wyborów mieyskich; prawie wszędzie zostali dotychczasowi burmistrze w urzędachswo. ich potwierdzeni.
Z Le od y um, dnia 4. Listopada.
Tuteyaze wybory Deputowanych na kongret narodowy sa, ukończone, a Deputowani, w U* ""prz UZ"e stRiłtyIłY. tt"Mł w swoim o 0clw'iiie Bej onstantyny trwa w swoIm oBorze. Poebny do Bony bryg woienny, który miał z nim weyść w związki na tey drodze, został wystrzałami armatnimi przyjęty. Ustanowiony nowo Trybunał nabiera z każdym dniem więrey powagi, niweczy on doezczęItMiQ Riepodziwoś ! r inŃ z\}łerzy despoty« " M e T bez granic ZVyIdow (lręcz)r11. - Wczora ? 2 AAAI-iltaś«Fdsid iotNłła '8pisywała się w sztuce szermierskiey, i przywiodła kilku T"skań- f hl . , ec mIstrzowarmii do przyznania sobie wyższości; widzami byli po większey części inaurowie i żydzi, - Stan zdrowia woyska poprawia się, odkąd takie stoiące przed miastem woysko zostało w domarli wieyskich oltoli@f l\N,hęfitfftoii@m: Targi napełnione są obficie artykułami żywności; chciwość wiaWt (pr ęwyVtz > p &ł:Qżki Beduinów. Wezora kosztowało całe ciele 3 Fr, 70 G", Ztów morza śródziemnego przybywa tu mno. etwo cudzoziemców; na ostatnich okrętach przypłynęło wiele kobiet, i bardzo często pokazuią się na ulicach damy w ubiorze turopeyskim z potężne, mi kapeluszami, które tnaurowie maią za nowe slońcoi brony. Zandarmerya ieet teraz zupełnie uorganizowana.« N a t i o n a I pisze z Bajonny pod dn. 24, m. b.: "Generał Mina postępuie zwycięzko naprzód, niezuayduiąc odporu. Przybliża ii azęta .Te m pa.po .;da -z * W" ;,.m':' ę - łłt .tfłffAf i:1 1li k, Mieszkańcy go wIelkIego męza został znieważonym p\\ n91<fś i 'Wte łtl h, - \t f dotąd przebył, Haniebny ten postępek niebędzie powtórzo- przyimowałi go dobrze i dostarczali mu 'Żynym. Postawiono straż przy popiersiu Ge- wn ści. Zaufanie, iakie imię iego wpaia, nerała Lafayette na placu inwalidów. pocIąga do niego wielu żołnierzy; niektórzy W liście z Algieru z dnia 11. Października z woyska Juanity przeszli do niego. Oyarwyrażono.: "O przyszłości tego kraiu będzie z n, Estigarraga i Goyzueta, wysłały do m ż a dopiero wtenczas coś pewnego powie- n ego deputacye, także z Tolosy przybył do dI! , s Po b"ąwia łiłJD cflal)\0rządu'm tOf nl\igo tay,y ł Deputowan . Ostatnia zta iest, , gdy się będ ;e w)QUllWtu - ,",J:i. Pr n- ry.s a J zos a a. n roz az Gen. KapItan, ., ," G . l: tiT.... T o I o Je, r 'i y godz.ny wstrzymac y a «- z ym a na zawsze . p s t a d b A , . A .UIZpv v.1 w ulluncu. .)erC2':ę AOWAO wit. ; Ufi Titeri ieet w nieprzy- ną i wszystkie listy rozpieczęiowano i wiele CI« II norzucu - »ej A» erł J" 1 . J,n'" z nich zatrzymano. Prócz członków Junty, znayduie się. tu znowu wielu wychodźco« hiszpańskich; przybyli także niektórzy Pottugalczykowie, lecz rząd odmawia im \\SPITcia, które w Rennes odbierali. W Kadyx'u i Sewilli panuie naywiększe wzburzenie." O losie wygnańców, którzy wtargnęli clJ Hiszpanii,: nadeszły (u następujące telegra
· i *.r" vr, erbie 9, których imaeto nasze _ *« o pr™ o obrać , s ą . 'TM o w , e K I R M e 3 fi B e h r , aro o - L-Iercq i Destniveau*.
Francy«.
Z P :tf , łłnilb 1, IJłrhll8M1UW.a.
W«i.p4*AAi P 'A. JI nietrow. e d o Króla, K o Y · JI' 2 Generałem (A d *"
Slim PJI? er«Vi IArei -iąż .i, P«* f JITn Kroi pracował dwie godziny koM ? ; Generałem Gerard Panem (u.zot GenerałeH. M%ti ni ł1ilB@m DłłpOnł. ' KroI urzeznaczył citery krzyże legii honoro» ey Ula każde* legii gwardyi narodowcy paryzkiey, które podczas Jżiśi y gó' B/lI: glądu roaią być rozdane. Lecz zapewne będzie zamało czasu do wynalezienia kandydatów, ktorycliby większość ich kollegów Ho tego zaszczytu wskazała. Prócz tego oświadczyli oficerowie Ittey legii, iż niesą w etanie podać pojedynczych gwardystów narodowych, którzy się w dniach Lipca odznaczyli, kiedy w s z y s c y wśród owych przykrych okoliczności szczerze obowiązku swoiego dopeł
Arabowie zaczaiwszy etę na niego w' wąwo ul zadali 2000 dukatów za pr .epuszczen.e. 1 Bej Oranu bardzo dobrze przyiąl Posłów naczelnego «e d» i, gotów III poddać sie.,ficzne depesze: Z dnia a8« W skutku wczorayszey potyczki zosialValdez z SWOlem woyskiem wczora na granicy rnzzbrojonym i do St. Juan-de-Luz zaprowadzonym. Strata itgo wynosi kilku zabitych i rannych. Most na HidafS "i usadzony iest woyskiem Krolewskiem. Znayduiący się na tanitey Stronie Koristytucyoniści poddali się i zostali rozzhrojeni. Z d n i a 29. Przymuszeni do ucieczki ludzie z oddziału Pułkownika Valvlez, w liczbie 250, znaydnią się teraz w Hajontiie i w Saint-Esprit. W potyczce pod Bera, zostało 40 Konsty tucyonisiów zabitych lub ranionych. Woysko Królewskie ścigaiąc rozproszonych Konstytucyonistów, iapędziło się na grunt francuzki; lecz na wezwanie oficera francuzkiego , dowodzący Dieta Generał Santos Ladron, powrócił nie* bawn.ie na territorium hiszpańskie, usprawiedliwiając swą pomyłkę niedokładną znaiomością granic. Z d n i a 3 O, Mina został wczora od przemagiiącey siły w Lesaca zaczepionym. W oyeko iego poszło w rozsypkę; on sam z kilku ludźmi iazdy uszedł przez góry. El Pastor z około 100 ludźmi, Ścigany był aż do U rdax; na granicy został rozzbroiony przez nasze straże i ma być z swoimi ludźmi do Bijouny zaprowadzonym " U tuteyszego księgarza Levasseur wyidzie za fint kilka nowe dzieło Pana Stendhal pod tytułem: R o u g e e t N o i r . Z dnia 1. Listopada.
Wczora przedpołudniem koło io . opuścił Król konno pałac Royal, w celu odbycia na polu inarsowetn przeględu tuteyszey gwardyi narodjwey. Towarzyszył Królowi Xiąźę N emours, Minister woyny i liczny sztab glo.
wny. Wystrzały z, d/.iał ogłosiły wyiazd t przybycie Króla. N. Królowa z rod'i> ą, znajdowała się na środkowym balkonie szkoły woyskowey. Przybywszy Król na pole marsowe, został powitanym przez Gen. Lafayette na czele ewoiego z>t*ct y.. Pf@f@l€t Oep. Sekwany przyimował Króla w imieniu rady mieyskiey krótką przemową, na którą Król w nayuprzeymieyszych odpowiedział wyrazach. Potem oglądał Król 12 legionów paryzkiey gwardyi oared«wey, 4 legie okoli
cy Paryża i oddziały artylleryi i iazdy gwardyi narodowcy, uszykowaney w porządku od mostu ku przeciwległym wzgórzom 16. szeregami w zamkniętych kolumnach i złoźotićy z przeszło SO.OCO ludzi. Przeieźdźaiąc Król między wszystkiemi ezeregami, pozdrawiany był wszędzie okrzykami nayźywszey radości. Stanął potem Kroi niedaleko szkoły wyskowey i kazał legionom przeciągnąć koło siebie. Cztery legiony obwodu paryzkiego zrobiły początek; niektóre legie stolicy ustawiły broń w kozły, dfa przypatrzenia s;ę przfciągaiącymkoło Króla legionom ij wykrzykiwały kilkakrotnie "V iv e la Baniitu!" na co te odpowiadały" Vivent les Parisienne! " i spiewały hymn "Parisienne" (iest to doeyć mierny płód pod względem muzykalnym). Pora dżdżysta przerywała poniekąd ten przepyszny widok. Gdy przyszła koley ua pierwszy legion paryzkiey gwardyi narodowcy, który na ostatku przeciągał koło Króla, była godzina 5ta i pomroka już p»dała. Wśród głośnych okrzyków radości zebranych licznie widzów powrócił N. Król do Palais- Royal. D z i e n n i k S p o rów tak to widowisko opisuifc: "W czora rano odbył Król na polu marsowem wielki przegląd woyska gwardyi narodowcy. 100,000 ludzi było pod bronią. Wszyscy przeciągali dywizyami przed Królem, i wprawiali widzów w podziuieuie swojemi zręcznemi obrotami. Zapał był wielki, powszechny i przechodzący możność opisu. Król przyięty był, iak zawsze, z oznakami miłości i przywiązania. Pomimo dżdżystey pory, pozostały wszystkie legie od godziny 8. ranney ai do godziny 6. z południa pot! bronią. Dzień ten był nowym dniem uroczystym dla Króla i l u d u . " Oto iest dalszy wypadek wyborów: A m i e n s , Pan Rumigny, Adjutant Króla, (w mieysce Wice-Hr. Casteji), l'an Gattier; tt E v r e u x, P. Odilloii-Barrot, Prefekt Dptu Sekwany (w mieysce Pana Villeriiaiii), Pan Passy, (w m. Pana Thomas); O r l e a n s , Hrab. Juliuse Łarochefoucauld (w m. Pana Ricce); Rouetv, Pan Thil; 9 L a v a l, .... Prezes sądu YaII Bidault (w m, Pana Pigoerolłes)? law) ; P o i t i e r s , P o d p r c fe k t P a n J u n y e n ( w in.
Wice-Hr. Curzay; T lP. Pournierl w m. P P . ChateauLe M a li s I I P. belong J fort i Limande.
Gazeta Prancyi obiaśnia pod napisem: " I U z m a i to ści" pytanie: dokąd stronnictwo liberalne nareezcie zmierza? i mniema, iż tego rzeczone stronnictwo właściwie C31I1O niewie. "Zastanówmy się tylko nad tern, - mówi między inne mi - c o się stało od owych sławnych trzech dni, które nam nasi zwycięzcy każdego rana z tak wielką pychą, przypominają. Zapewne wtenczas ni e myślano o niczera, ink tyJko o utrzymaniu Karty. Ku iey czci nabiiano uroń i wołano przy każdym wystrzale: Niech żyie Karta! chociaż z 60 tysięcy obywateli, którzy się za nię uzbroili, znaczna część zapewne iey nawet nieznała, Z tego wnosić należało, iż ta Karta pożyie naymniey dwa lub trzy wieki; k e z ona po tylu dniach iuż umarła i została pochowaną, i to się więc stało. Zaraz nazajutrz po odniesioućin zwycięztwie wołali zwycięzcy na Deputowanych: "" Wezora podobała nam się Karta Ludwika XVI I I, dziś nam się już niepodoba; staraycie się, ażebyśmy więcey osiągnęli. "" A Deputowani odpowiedzieli: ""Jeżeli tylko o to idzie; o (akie drobnostki »ierozdwaiaią się dobrzy przyjaciele. Żądacie inney konstytucyi; otrzymacie ią; ponówcie tylko znowu jutro to żądanie."" Jakoż w istocie rzecz ta niebyła tak trudną; w sprawach konstytucyjnych nieiesttśmy więcćynowicyuszami, a napisanie Karty niezadaiedziś dobre y polityczney głowie więcey pracy iak komedyoopera wiakciePanuScribe; iest ona przedmiotem ieduego śniadania. I tak nową Kartę wytrząśniono w oKa-mgnieniu z rękawa; i będzieź ona ostatnią? Wątpimy; wnet ona pewno póydzie za swoiemi siostrami do krainy wieczności, gdyż tak wyborna rewolucya, iak iest ostatnia, nie tak prędko się kończy. Naprzód! takie iest hasło zwycięskiego stronnictwa, A żeby postąpić naprzód, robiąjuż początek od żądania nowego prawa wyborów. " " N a co - wołaią na Izbę - owi wielcy dóbr właściciele? na so owi 300frankgwi arystokraci, którzy si wszystkim dobrym pstryotom solą w oczach) I 1 Powierzyć ows/-em własność str3Zy tych, kto- j rzy mało co, albo nic niemaią, albowiem, Prancya takich potrzebuje reprezentantów, I którzy lepiey niż teraźriieysi umieią ocenić nasze wielkie dni lipcowe i nasze barryka- I d y . lIII Lecz Izba opiera się. "" Czylii to nie my jesteśmy - py'aia się niektórzy D{- I putowani z wielką skromnością - cośmy i Prancyą oswobodzili?'II' I tnaią słuszna; mogą oni istotnie pysznić się zswego dzieła; · lecz rewolucye są nadto niewdzięczne; zapominają one zbyt iatwo wyświadczone im posługi. Zwaźaiąc, iak to w tak niestatecznym naro dzie, iakim iest nasz, mało kosztuje, aby utracić względy Ind u, należałoby być oszczędnieyszyui w poświęcaniu wielkich ofiar, dla uekarbienia ich sobie. Za dowód riiecbay posłuży teraźnieysze Ministeryum, które w kwiecie witku swego już kona. Ale dla czegóż lei Ministrowie ustaią, kiedy rewolucya spiesznym krokiem postępuje naprzód. Dostaniemy teraz nowych w ich mieysce. Polepsząż się przezto nasze interesa? Mnie się zdaie, iż kwestya zostanie przezto raczey zawieszoną, niż rozwiązaną. "" N owe Ministeryum - mówią wprawdzie przyjaciele poruszenia sprowadzi takie nowe sys tem». "" Bardzo dobrze, lecz Izba? "" Izb a u s t ąp i lIII - odpowiadają mi; przynaymniey to iest zdanie zwycięzców; lecą w tym razie niech mi pozwolą sobie powiedzieć, iż niezawsze byli tego zdania. P r z e d śwoiern zwycięztwem twierdzili o ni, Ze Izba powinna rządzić, a teraz chcą, bez niey, a nawet wbrew iey woli rządzić. Tysiąc razy nam powiadali, iź odrzuconym prze» większość Izby Ministrom nic niepozostaie, iak tylko złożyć urzędy; nie twierdzili tylko tak, lecz nawet tego bagnetem dowiedli, a dziś używaią ci sami mę. owie tego samego argumentu, aby przeciwne zdania nim poprzeć. Lecz zmieniły się okoliczności; azatem trzeba i zasady zmienić. Pytaymyź się teraz tych ludzi, czego właściwie chcą, Mo« źe nojvey rewolucyi? Lecz niech się mai na baczności, bo niech tyiko, iak się kto wyraził, czwarta część N apoleona wystąpi, łatwo mogą grę przegrać. Odwołuią się oni na to * iź T a:Q opinia, publiczna za roba"
Leci, którą? Jest ich podziś dzień bardzo wiele. Rioź tę opinią reprezentuie: kluby liidu iub gwardya narodowa, Paryż lub Departamenta? Albowiem, z ażmy co ies do wiaty niepodobnem: ProwIncya przybIe a batwę niepodległości i śmie, przyselać IzbIe tych samych Deputowanych, którychby rewolucya rada do wszystkich diabłów popędziła; mamy więc znowu demonizowanego Króla, a tym iest - Paryż.« M o n i t o r zawiera organizacją szkoły normalney. Zdany w ley mierze przez Pana Cousin Ministrowi r3poII, rozwodzi się nad duchem, jaki przy odrodzeniu tćy sławney az10ły ma rnistrzować. Nadtszłe tu na nadzwyczayney drodze dzienniki Londyńskie r dn. 29. niezawieraią iadney polityczney nowiny, Stan Irlandyi wznieca ciągle żywe obawy. Z dnia 2. Listopada.
Wczora przedpołudniem o godzinie it«, prezydował Król Jmć w radzie inistrów; wszyscy Ministrowie byli przytomnI, lecz gdy koło godziny 1. przerwać ,musia1,10 brady Z przyczyny posłuchań, ktore Kr?l .mIał d? udzielenia, oddalili się Xiążę Broghe I P. GUI\ wt. O godzinie a. odnowiła się znowu rada i tIwała do godziny 5, O godzinie 8. wiec ór byłaieszcze raz rada Ministrów, na którey Iednak niebyli przytomnymi ani dway wyżey wymienieni Ministrowie, ani Pan K. Perier, * Wiadomo, iź Kroi przeznaczył dla każdego [ legionu paryzkiey gwardyi narodowcy ztery krzyże legii honorowey. Lecz o cerowIe. 11. legionu, wezwani od PułkowJ?-Ika SWOI gO, Hrabiego Sussy, ażeby podah naygodnIeyB do odebrania tey oznaki honorowey, oświaczyli iednozgodnie, iż gwardya narodo. waczyniła dotąd tylko swoią powinność, i że ( W tym razie nikomu niemoże przyznać pierwszeństwa. Mnic-maią. teraz, iź przeznaczone " dla I I. legionu cztery krzyże zawieszone będą na tegoż chorągwiach, dopóki świetny czyn uienada im przeznaczenia, Kwestorowie Izby Deputowanych uwiadomiaią przez pisma publiczne swoich kollegó , Że Izba zgromadzi się znowu jutro w połudnIe o godzinie tszey. Pogłoska, iż publiczne działania w sprawieprzeszłych Ministrów rozpoczną się dnia 20go Grudnia, powodowała wielką liczbę kupc?w tuteyszych do życzenia , żeby rzecz. tę odło. o;.,'; do późnieyszego czasu, albowIem zbhzanie się nowego roku miewa zwykle dobry wpłyv na handel stolicy, a wzburzenie u ysłów którego się spodziewać można w CIągU tego 'procesu, bardzoby im zaszkodziło i przyprawiłoby nieiako stan kupiecki Paryża o wynagrodzenie szkód, którego tak bardzo potrzebnie. G o ni e c Franc uz ki poleca tę okoliczność względom rządu, Ponsyonowany Kontr-Admirał, Kawaler Grimaldi, Komandor orderu S. Ludwika, umarł tu onegday nagle,
Z dnia 3. Listopada.
Postanowieniem Krółewskiem z d. 3. m. b., kontrasygnowanęm przez Pana Dupont de l'Eure mianowani są: Pan Laffitte Preze, .
sem Rady Ministrów, a razem, w rnIeysc Barona Louis Ministrem finansów; Par I , .
Marszałek Maison Ministrem spraw zagranIcznych, w rnieysce Hr. Mole; Par Hr, Montalivet Ministrem spraw wewnętrznych, w rnieys e Pana Guizot, i Pan Merilhou Ministrem publicznego oświecenia i Prezesem Rady Stanu, w rnieysce Xiecia Broglie, Według drugiego postanowienia Kroi. s ładać będą odlądRadę iMiiiieteryalną.. Pa.nowIe. Laffitte, Dupont, Gerard, SebasnanI, 1\1aIson, Montalivet i Merilhou. Niebędzie WIęC odtąd żaden Minister bez wydziału zasiadał w Radzie tak iź Panowie Kaź. Perier, Dupin starszy i Bignon nitsą nadal członkami , oneyze.
Portugalia* Z L i z b o n y, dnia 17. Października.
Wszyscy bawiący tu Francuzi uradowani są z przybycia dwóch francuzkich okrętów wojennych, które zawinęły do portu, . dla zasłaniania ich przeciw urazom i żądanIa satysfakcyi za wyrządzoną niedawno przez pospólstwo banderze francuzkiey zniewagę, która bezkarnie uszła.
Anglia.
Z L o n d y n u, dnia 3. Listopada.
Dnia a« Listopada, w którym mową odtro l>ariieu rano wszystkie mieysca w Izbie wyż6/ey. O wpół do drugiey weszła do l *łiy XII3 Kent B córką swoią, XiezniczU WiW/»rva. A «w* .lyplonntycznego uważano Xcia T alleyranda w świetnym ubiorze legii h unorowey. Wystrzały z dział po 2,wey godzinie oznaymiły przybycie Króla; Monarcha otoczony dygnitarzami państwa, między którymi Xiążę Wellington niósł miecz państwa, zasiadł na tronie. Gdy Margrabia Chołmondely sprawujący urząd Lorda Kanclerza, klęcząc odebrał polectnie wezwania w imieniu Monarchy członków niższey Izby, Kroi rozmawiał chwilę z Xiężniczką Wiktoryą. Wkrótce potem, gdy członkowie Izby groinisey weszli, wstał Król i czytał donośnym głosem następuiącą mowę:
"Milordowie i Panowie! "Spotykaćsię i naradzać z Panami w Parlamencie w okolicznościach teraźnieyszych, wielkie sprawia mi ukontentowanie. "Od chwili zamknięcia obrad ostatniego Parlamentiu, zaszły na stałym lądzie Europy zdarzenia witlkiey wagi. "Starsza gałąź domu Borbonów niepanuje więcey we Prancyi, a Xźę Orleanu powołanym został na tren p. tyt. Króla Prancuzów. "Odebrawszy od nowego Monarchy oświadczenie, iż szczerem itst iego życzeniem, utrzymać i nadal dobre porozumienie z Anglią i zachować nietkniętemi wszelkie zobowiązania zawarte, postanowiłem takie z Moiey strony utrzymywać nadal związki tnoie dyplomatyczne i przyiaźń z dworem francuzkim. "Z głębokim żalem patrzałem na stan rzeczy ,w Niderlandach. "Załuię, źe światły rząd Króla niemógł cierni swoiey uchronić od bun tu, i że rostropny i stosowny środek, aby życzenia i użalenia ludu złożone zostały pod rozwagę nadzwyczaynego posiedzenia Stanów generalnych, niewydał zaspakaiaiącego skuiku. W porozumieniu z Moimi Sprzymierzeńcami staram się wynaleść środki, któreby odpowiadały pomyślności i dobremu rządowi Niderlandów i przyszłemu bezpieczeństwu innych państw.
AT
"Sceny rozruchu i nieładu wznieciły w ro-, zinaitych częściach Europy niespokoyność; j zapewnienia atoli priviaznl, b'IIre ciąAie od i "IłY M. i c li zagranicznych mocarstw odbieram, usprawiedliwiaią moią nadzieię, że będę w stanie, zachować nioiemu ludowi błogosławieństwa pokoiu. "Przekonany zawsze o potrzebie ścisłego i wykonywania narodowych zobowiązań, przejęły oraz iestem tą prawdą, ze każdy krok uczyniony w związku z Moimi Sprzymierzeńcami, w ctlu uirzymania owveh traktatów, * na których system polityczny E uropy utwierdzonym został, naylepszą iest rękoymią pokoiu świata. "N ieuwierzytelniłem ieszcze Posła Mego przy dworze lizbom? kim ; ale ponieważ rząd portugalski postanowił przez ogłoszenie powszechuey amneslyi wykonać czyn sprawie- ; dliwości i ludzkości, mniemam przeto, źe I wkrótce czas nadeydzie, gdzie interes pod- j danych moich wymagać tego będzie, aby związki owe, które tak długo pomiędzy obudwoma narodami istnęły, znowu wznowione zostały. "Troskliwem staraniem o pomyślność rao- i iego ludu pobudzony, polecam niezwłocznej [ rozwadze WP anów śro dki, którychby się chwycić należało w względzie wykonywania władzy Królewekiey, gdyby, się N ay wyższemu podobało położyć kres Moiemu życiu, zanimby następca móy lat doyrzałości doszedł. "J estem gotów uchwalić z WP anami wszelkie rozporządzenia, mogące nay wlaściwiey zapewnić nienaruszenie trwałość i godność tronu, a tym sposobem wzmocnić rękoymie«< które wolność obywatelską i religiyną moiego ludu ubezpieczą. " "Panowie Izby gminney! "Rozkazałem, ażeby etaty wydatków tey części publiczney służby w roku bieżącym, którą Parlament przeszły niezupełnie ieszcze opatrzył, przełożonym WP ano m został niezwłocznie. Etaty na rok przyszły ułożone zostaną z ścisłym względem na oszczędność, którą w kaźdey odnodze wydatków publicznych .zaprowadzić postanowiłem. (Dokończenie w Dodatku ").
(DWA DODATKL)
Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.11.13 Nr91 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.