G

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.11.17 Nr92

A ZE

A;£#**.

Wielkiego

Xiestwa OZNANSKIEG

O.

Nakładem Drukarni Nadworney W. Dektra i Spółki. - Redaktor: Assessor RaabsM )J( 92. - W Srodę dnia 17. Listopada 1830.

Wiadomości kraiowe.

Z B e rlina, dnia 14. Listopada.

Przeiechał tędy C Rossyiski Rarnerjunker i Sekretarz legacyi od poselstwa przy Król. Niderlandzkim dworze, Xiązę. Galiczyn, wysiany gońcem z Hagi do Petersburga. Król. Sardynski nadzwyczayny Poseł i pełnomocny Minister przy tutejszym dworze, Chevalier de B rem e , przyiechał tu 1 Lipska.

Z Reichenbach, dnia 1. Listopada, Wyszło tu następujące publiczne obwieszczenIe: "Królewska Prześwietna Regeneya w Wrocławiu powzięła z sprawiedliwym wstrętem wiadomość o haniebney odezwie, którą zbrodnicza ręka w nocy 7. 23. na 1«. Października r, b. publicznie w Langenbiclau przylepiła, Obowiązkiem iest każdego, przykładać się wszelkierni sposoby do wykrycia zbrodniarza,

S w poleceniu Prześwietney Regeneyi ternu, coby wskazał autora rzeczoney odezwy, tak, iiby mógł być pociągniętym do prawney indagacyi 1 kary, zapewnia się, przy zataienitt nazwiska, 300 Talarów nagrody, Reichenbach, dnia x. Listopada 1830. Czirn Tervi tz, Król, Tayny Radzca Regencyiny w poleceniu Król. Prześw.

Regeneyi w Wrocławiu."nwmwmum

Wiadomości zagraniczne.

F 2 a n c y a.

Z P a ry ż a, dnia 4. Listopada.

N. Król pmyimował wczora po kolei na prywatne posłuchania: Marszałka Maison, Hrabię Montalivet, Posła północney Ameryki, Admirała Bigni (to posłuchanie trwało łIImrn»a gorJlnY}i Dyrektora mennicy, który mu przełożył nowe monety złote i srebrne s iego wizerunkiem. Pan Serrurier, Szef pierwezey Dyrekcyi Ministerstwa spraw zagranicznych, mianowany iest Posłem przy rządzie Zjed. Stanów północney Ameryki. W czora o godzinie i., zgromadziła się Izba Deputowanych, jednakie niebardzo licznie; nowoobrani Deputowani zaięli mieyfca na lewey stronie; Pan B. Delessert zabrał krzesło prezeeoskie iako Wice - Prezydent. Gdy Izba przystępowała do mianowania biur swoich, wszedł Pan Guizot i został zaraz otoczonym od winszuiących mu szczęścia Deputowanych. Podczas udawania eię do biur swoich, wszczęła się rozmowa między P P. Kaź. Perier, Louis i Guizot, z którey, iak eię zdawało, bardzo byli ucieszeni, O godzinie 3. powrócili Deputowani, i nowi Ministrowie zasiedli swe mieysca. Zaczęło eię sprawdzanie pełnomocnictw. J eden z nowych Deputowanych, Pan Voyer Argenson, chciał przepisaną przysięgę tylko z zastrzeżeniem "postępów opinii publiczney lub zmienić się mogącey woli samowładnego l ud u" wykonać. Pan Dupin starszy zmył mu najęiycie głowę, nic to jednak niepornogło, aż dopiero przewiduiąc, iż pomimo pełnomocnictwa samowładnego ludu, czeka go oddalenie z Izby, Wykonał słowo w słowo żądaną przysięgę. Pan Laffitie miał mowę poiegnawczą i dziękczynną jako były Prezes Izby. Aby obrać nowego Prtzesa niebyła laba kompletną. General Semele przybył dnia 30. Października do Sirasburga. C o u r r i e r du Bas» Rh i n zapewnia, iż iest w ważne pełnomocnictwa opatrzony. Wiele z luteyszych dzienników udziela już ewoie zdanie onowem Minisieryum. "Czyż - mówi między innemi N a t i o n a l - uczyniony wybór, owoc tak długich i trudnych narad, nada Izbie.nowe życie? Pozyskaź większość głosów? Nikt niernoże w tey chwili odpowiedzieć na te pytania; ale oczekiwać tego można, że Izba uzna się za dotkniętą i rościć będzie wielkie pretensye. Cząsikowe wybory mało zmieniły istotę iey, Ministeryum będzie musiało walczyć razem

z przyiaciolmi Pana Broglie i Guizota i 2 tymi, którzy postanowili wspierać stronnictwo P. Perier i Mole. Stemwszysikiem w Łbie znayduie się wielka liczba mężów, którzy do żadnego stronnictwa nienależą i z przywiązania do spokoyności J i porządku, chętnie się z rządem łączą. Zęby zaś ci w Prezesie rady - mężu, który z wszystkich Francuzów naywięceyby w zmianie rządu stracił - upatrywali przyiaciela anarchii, ani pomyśleć można" i t. d, - Goniec francuski tak K eię wyraża: "Pomimo wszelkich intryg, opuściliśmy nareszcie stanowisko, które dli nas mogło być bardzo zgubnem, nastąpiła widoczna poprawa składu Ministeryum. Ciesząc eię z tey zmiany, dalecy jesteśmy od mniemania, że przezto wszystkie niedogodności położenia naszego natychmiast uprzątnione zostaną, że handel jakoby laską Czarodzieyską ożywionym będzie, że niechęci znikną, a zaufanie wróci. Ale przecież jakaś nadzieia lepszey przyszłości istnie, a to już jest niezaprzeczenie ważną korzyścią. Po błędach przez przeszłe Ministeryum popełnionych, należało mieć muiey dumy jak przywiązania do oyczyzny, aby urząd Ministra przyiąć. Nieoczekuymyż tedy po II o II e T Ministeryum zanadto wiele, ani lei tego wymagaymy. Trzeba je z począiku wspierać, pozwolić mu czasu, aby się utwierdziło i pierwsze zawady uprzątnęło. Dopiero wtedy, jak się z swoiem położeniem zupełnie pozna, wymagać będzie można, ażeby uiściło nadzieie, do jakich naród jest po niem upoważnionym. Minisieryum, utworzone przez wpływ przyiaciół Lafayette, Pinów Dupont i Lafiite, liczy pomiędzy sobą męża, który się przez 15 lat naykorzystniey zawodowi obrońcy poświęcał. Przy darze wymowy posiada P. Merilhou odwagę, stałość w zasadach, prostą, poczciwą duszę; te przymioty ziednały mu szacunek P, Dupont. Hrabia Monialivet należy do nowey generacyi. W świetoem położeniu swoiem mógł się zawsze tego spodziewać, że kiedyś w spokoynieyszych dniach dostanie się do eteru rządu. Jeżeli zaś teraz już, wczasach burz politycznych, które niejednego statystę zgubiły, wziął na siebie ciężar, który zaledwie młode iego barki podnieść zdołaią - nie z durny, aie z przywiązania do kraiu uczynił. VVreszcie duch i charakter jego obznaymi go wkrótce r nową posadą swoią. Niebędzie on się uważał za exekutora testa mentu P. Guizot; ten owszem wystawił rau przykład, czego w rządzeniu unikać należy" i t. d. - Przeciwnie czytamy w D z i e n n i - ku Sporów: "Francya otrzymała - mówi - nowe Ministeryum; czemu? - niebędziemy roztrząsać. Tyle tylko wiemy, źe zmiana ta nienastąpiła dla przypodobania się obiorcom, bo ci przez wybory swoie pokazali, źe chcą utrzymać dawne; tożsamo popwiedzieć można o Izbach. Opuściliśmy więc tor konstytucyinego rządu? Chcąc o teraźnieyszych Ministrach sąd wydać, oczekiwać będziemy ich czynów. Aż do tey chwili ma atoli Francya prawo pytać się: Jakaż burza oddaliła nagle od tronu mężów, jakimi są P. K. Perier, Guizot, Mole, Broglie, Dupin, Louis i inni? Pomiędzy nimi niernasz jednego, któremuby naród niemógł zaufać. Utrzymanie kredytu wśród nayokropnieyszego wstrząśnienia, jest dziełem P. Louis; utrzymanie pokoiu z zagranicznemi mocarstwami, P. Mole; utrzymanie porządku wewnątrz, Pana Guizot. Ocalenie swobód narodowych, jest dziełem P. K. Perier, Dupin, wszystkich. Takie imiona zdobiłyby dlużey każde Ministeryum. Wi cey nieźądamy od icb następców." - Kula mówi: "Z teraźnieyszych Ministrów trzech tylko należy do lewey strony: P. Laffiite, Dupont i Merilbou. Czy to będzie dosialecznem? - wątpimy. Czemuż lewa strona niema więkezey liczby reprezentantów? Gdzież iest ta zgodność, którą nam obiecano i ktorev mieliśmy prawo ocztkiwaćp Ale cierpliwość; pragniemy, aby P. Lafntte i iego dway koledzy tyle energii posiadali, iżby mogli gabinet opanować, pociągnąć i za zdaniem swojem Izby i t. d.«

Kommissya śledcza Izby Parów po ukońezonem w dniu ag. p. ro. słuchaniu byłych Ministrów, słuchała mnóstwo świadków; między tymi znaydowało się siedmiu Kommissarzy policy!, adwokat Plougoulm, Genernł Hulot, P. Marchai, jubiler Pilloy, xięgarzeMesnier, feret i DeUngle, Generało

wie Defrance i Talon, handlerz likierów Parusse!, Pani Rekamier i akademik Arago. Pięciu świadków wezwanych opuściwszy Paryż niestauęło; są zaś ci: adwokat generalny Bayeux, dozorca więzienia Bonneau, Generai St. Chamans, były mer Paryża Hutteau d'Origny i P. Champagny. Pomiędzy oso» baini wczora przesłuchanemi, znayduie się Hrabia Lobau, Generał Tromełin, sekretar* P. Champagny i Podintendent woyskowy Dubois, D>rcktor więzienia Bicetre, Bequerel i t. d. Dziennik Sporów czyni uwagę: "Kommissya Izby Parów nieogranicza śledztw swoich na uchwałach z dn. 25. Lipca, ale rozciąga je na wszelkie fakta, raaiące pośredni lub bezpośredni z nimi związek« Kommissarze roztrząsnęli wszelkie przygotowane kroki i śledzili szczególne powody wszystkich uchwał, które Ministrowie od dn, 8. Sierpnia r. z. wydali. W sali Izby Parów w czasie processu, nastąpią pewne zmiany. Prezes niebędzie siedział na krześle swoiem w zwykłem półkolu, lecz wpośród Parów nieco wyźey nad ławkami Ministrów. A W półkolu owem maią urządzić 70 siedzeń dla synów Parów. Kratki zaymą to mieysee, gdzie obecnie mównica stoi; przed term pomawia krzesła dla obrońców oskarżonych, a bliźey zaymą mieyeca Deputowani, «prawuiący obowiązki p u b I i c z n e g o M i n i s t e - ryum. Ciwarley legii tuteyszey gwardyi narodowcy, która ciągnieniem losu przeznaczona iest do odbywania pierwszey służby w pałacu Luxemburgekim, iest Pułkownikiem Hrabia Moiitalivet.

Sąd policy i poprawcaey w Lodeve, ska*»* maytka iednego na Jednomiesięczne więzienie, za wołanie: Niech źyie Karol X.! Goniec Francuzki umieścił list Pułkownika Valdez z Bajonny d. 29. Października, do iednego z przyiaciół w Paryżu, w którym powiada, iż to iest prawda, źe ustąpił z kraiu hiszpańskiego, lecz źe w ogólności poniósł tylko nieznaczącą stratę z 40 luda» i ma nadzieię, iź wkrótce będzie «nowa mógł wkroeayć do Hiszpanii. Dzienuik G lob e donosi, iak powiła** r dobrego źródła: "X»*4* Weiliofi«« **. lest w etanie wystawić na przyszłą wiosnę gO)OOo ludei, .ekoroby Anglia zobowiązała się Wziąść na siebie całe ich uzbroienie; Generał Hourmont miałby otrzymać dowództwo tey armii, którćyby było przeznaczeniem, pociągnąć ku granicy francuzkiey. Prócz lego miałaby Hiszpania wystawić na iesień woysko odwodowe z 50,000 ludzi. D.ano odpowiedź, iź Hiszpania może w przeCIągu dwóch miesięcy 80,000 ludzi wystawić."

Z dnia 5. Listopada.

M o n i t o r dzisieyszy donosi, iź Król onegday odebrał nowe listy wierzytelno z. rąk Posła pólnocno-amerykańskiego Pana RIves, a dnia 29. z. ni. z rąk Toskańskiego Ministra Rezydenta, Pana Berlinghieri, Król, w towarzystwie Generała Łafayetta i Marszałka Gerard, rozdawał wczora deputacyom cjJIeTecb legii gwardyi narodoovey obwodu Paryzkiego, 29 chorągwi. Potem przeciągnęły przed Królem depulacye powtarzaiąc okrzyk: Niech źyie Kroi! Królewskieiu postanowieniem z <J. 4. m. b., kontraeygnowanem przez Pana Lnffitte, został Radzca Stanu i Deputowany Pan Thiers, Podsekretarzem Stanu w wydziale finansów mianowany. Oneg<lay wieczór przyimował Krół N uncyusza, a potem Pana K. Pćrier. W czora pracował on po kolei z Panami Laffitte, Sebastian!, Gerard i Maison. x. Następca ironu wyjeżdża w przyszłą niedzielę przez Orleans, Moulins i Lugdun do Greno ble, dla odbycia w tych miastach przeględu gwanlyi narodowcy. Pan Giroll podziękował za prefektostwo poiicyi. N a wniosek Pana Bernard, odłożyła Izba Deputowanych mianowanie nowego Prezesa do następnego czwartku, aby uniknąć zarzutu, i£ podobne wybory uskutecznia w tak nielicznem zebraniu. K o n s t y t u c Y o n i e t a taksie względem mowy Króla Angielskiego wyraża: "Dwa główne punkta uderzaią w tey mowie-: doniesienie o wkrótce nastąpić maiącem uznaniuDon Miguela i wmieszaniu się do. spra,; Ho lan * dyi W porozumieniu z SprzY1TI1erZenCaml Anglii. Dwa te punkta bardzo zaprzątała ?my sły ; etaraią się dociec, jaki t by ztąd ,:ynIknąc mogły skutki dla powszechnego pokoJu. Co \ do wmieszania się w interesa Belgiyekie, nie wyrażono się bynayuiniey o sposobie, w iakimby to nastąpić miało, a zatem można w tym względzie tylko domysły tworzyć.. J żeli wmieszanie się nastąpi w porozumIenIU z Francyą, tedy mamy nadzieię, iż bę zie ściśle moralne m , iź niepodległość belgIcka niebędzie tkniętą, i że ludowi zostawiona będzie wolność urządzenia swoich interesów. T e n jest jedyny środek utrzymania pokoiu w Europie." Dowódzca ligo okręgu woyskowego żalił się przed Wice-Królem Nawarry, iż woysko hiszpańskie ścigaiąc konstytucyonistów hi« azpańskich, wpadło na grunt francuzki i oświadczył m u, że jeżeliby takie zgwałcenie granicy raz jeszcze nastąpiło, wojsko francuzkie odebrałoby rozkaz, ażeby gwałt gwałtem odparło. Zapewniaią, IZ Hrabia Ofalia, Poseł hiszpański przy naszym dworze, podał zażaleni e, że rząd francuzki cierpi organizowa ie oddziału ochotników francuzkich, w zamIarze wspierania planów wychodźców hiszpańskich. Niemamy ieszcze wiadomości o losie Miny. Odważył on się, postąpić aż do Tolozy, lecz dla wstrętu mieszkańców nie mógł do niey wciągnąć. Dnia a3. r. m. umarł w Madrycie Infant Don Eduardo, wtóry syn Infanta Francisco.

Galotti przybył na Sycyliyskim brygu do Korsyki. (Został więc wydanym.) Piszą z N a u p ł i o n, iż rząd grecki kazał oddać twierdzę Karabuzę na wyspie Kandyi flotom trzech mocarstw sprzymierzonych.

Z dnia 6. Listopada Pan Kaz, Perier miał wczora półtoragodzinne posłuchanie u Króla. Potem pracował Mo* narcha z Ministrami woyny i spr. wewn. W czora przed południem naradzali się wszyscy Ministrowie u Pana Lalitie, Na wczorayszem posiedzeniu Izby Deputowanych, czytał P. J. Lefebvre raport kommissyiny względem ostatecznego zamknięcia rachunków ra roić «tatowy i8%8> Na tćm ID« dni żądać będzie od Ministrów wyiaśnień względem mowy Króla Angielskiego, przy otwarciu Parlamentu. N atychmiast wszedł Minister marynarki na mównicę i zabrał głos w następuiących wyrazach; "Ministeryum będzie zawsze niebawnie udzielać Izbie wszelkich wyjaśnień, iakirh spokoyność i godność kraiu wymagać będzie; poczytuie się za szczęśliwe, iź może donieść, iź nam wszyBtko 6j>okoyną zwiastuie przyszłość; iź dokument (mowa Króla Angielskiego), o którym nadmieniono z ley mównicy, iest zaspakajającym we względzie pokoiu Europy; iź niema żadnego dyplomatycznego za wikłania, klóreby mogło kazać się lękać nadwerężenia lego pokoiu; i że Król Francuzów utrzyma zawsze znaczenie, iakie przynależy narodowi, którym ma szczęście rządzić." Oświadczenie to przyięto z powszechnym oklaskiem isolwowano sessyą o godzinie 5. Temps uważa: "Teraźnieysza kryzys na giełdzie nastręcza nowemu Ministrowi finansów wyborną sposobność, dania dowodu swoiey zręczności i usprawiedliwienia zaufania, które iest do osoby iego przywiązane! Zniżenie kursu papierów nie iest rezultatem iego wyniesienia na Ministra, lecz może rezultatem jego związków- Czas ieszcze, naprawić tę pierwszą klęskę wyraźnieyszem wyznaniem wiary, od złożonego w dniu 3. rn. b." ZTulonu donoszą, pod d. 31. Października: Dwanaście statków odchodzi dziś do Algiew ru, skąd woyeko na nich do Francy i powróci. Płyną tam także okręty parowe "le Commerce du Havre" i "le N ageur" dla odbywania służby nabreźney. Organizowanie woyska arabskiego szybko się w Algierze uskutecznia, dwa bataliony, ogółem 1100 ludzi liczące, iuź 8% ubrane. Wielu podoficerów armii weszło z wyższym stopniem do tego woyska." Depesza telegraficzna zBajonny d. a. m. b, potwierdza wiadomość o klęsce Generała Misy i o jego w kray francuzki powrocie, po dwudziennem błąkaniu się między górami. Szczątki jego woyska, może 100 ludzi, poszły w rozsypkę. N iektórzy poszli do M a H K o B , inni chcą się połączyć z oddziałem Pułkownika V aldez, który się zbiera znowu nad uśeiern rzek Adour i Gave,

U tuteyszego xiegarza Ladvocat, wyszi» w tych dniach, pisemko p. tyt.; "M e m o i r e justificatif du marechal M arment, duc de Ragus e." Dwieście oficerów starey armii zgromadziło się onegiiay, dla ułożenia petycyi do Izby Deputowanych, w którey dopraszaią się o cofnięcie ustawy, przez którą wszystkie r. 1515« ogłoszone warmii nominacje uchylone zostały. Mnóstwo robotników bee chleba, opuszcza stolicę, powracaiąc do swych domów; inni wchodzą do woyska.

H i s z p a ni a.

Z Madrytu, dnia 26. Października.

Chcąc oznaczyć aktem dobroczynności urodzenie swóy Infantki, wydał Król przebaczenie dla wszystkich za mnieysze zbrodnie; uwięzionych osób. Podług naszey Ga cet y panuie w pogranicznych prowincyach. powszechny zapal przeciw wychodźcom. Wszyscy mieszkańcy biorą się przeciw nim do broni. Prowincya Alava, dowiedziawszy się o nayściu kraiu, wysłała niebawnie g kompanii pod rozkazami Don V. Verastegin. Poim'eniony dziennik zawiera także, w dowód powyższego twierdzenia, kilka wydanych w N awarze i Biskai odezw przeciw powstańcom. Król podziękował Stanom Prowincyalnym w liście z d, ig« m. b. za wierność i usiłowania w odparciu posłańców. List ten kontrasygnował Zamb ran ot. Hrabia Espanna kazał niedawno rozstrzelać; 6 oficerów od i e d n e g o w Katalonii gamizo; nuiącego pułku.

Anglia. .

Z L o n d y n u, dnia 3. Listopada.

Xiąźę Oranii przybył tu dziś na Rotterdamskim okręcie parowym. Xieina Berry mieszka tu w małym prywatnym domu na wschodniey stronie Montague - Square. Wspominaiąc o zamierzonćm uznaniu Don Miguela tak się Spectator wyraża: "Zadziwiąc (Q W rzeczy eamey mmi, li właśnie nadchodzących tu z Portugalii doniesień, kiedy rząd Don Miguela bliskim iest upadku. Jeżeli mieliśmy słuszną, niemieszać się, aby go zrzucić, nieinamy leź pewnie słusznego powodu, aby go utrzymać na nogach, kiedy upada. " Zaburzenia w Kent naygróźnieysza, przybrały postać. Z dnia 5. Listopada.

Wczora wieczór odjechał Xiąźę Cambridge do- Hannoweru. Xiąźę Oranii odbywa swe czynności na piśmie i ustnie z Xiąźęciera Wellingtonem. Onegday gdy w Izbie niźszey zdawano sprawę względem adresu podziękowania, chcieli ieszcze niektórzy członkowie zrobić dodatki do niego, lecz się to nieudało. Wydarzaiące się często podpalania posunęły się już niestety do Sussex. Szalone wybuchy pospólstwa przeciw no« wey policyi wciąż trwaią. N owy Minister spraw wewnętrznych we Francyi Pan Montalivet, jestto syn Ministra tegoż nazwiska za N apoleona. Ma on dopiero ag lat.

G o n i e c powiada: " Słychać, iż pierwsza obrada względem etanu Niderlandów wczora -ię odbyła. Mieli się na niey znaydowjć Poełowie wszystkich mocarstw, wyiąwszy Posła Niderlandzkiego, Barona Fałck, któremu słabość zdrowia niepozwoliła być przytomnym." Tego rana nadeszły depesze Lorda Heiteebury z Petersburga dnia 20. z. m. Z dnia 6. Listopada.

Wczora w Izbie niżezey znalazł P. O'Connell powód użalania się w nieprzyzwoitych wyrazach na niedołężność, jak powiedział, naszego gabinetu. Pan Croker oświadczył na to, że jeżeli Panowie mieli w tym guście coś do powiedzenia, powinni to byli umieścić w adresie podziękowania, który przecież przepuścili. Pan Hubhouse reklamował wolność mówienia w Izbie (oklask) i powiedział, iż mowa Króla bardzo zraziła publiczność, ie należy przedsięwziąść wsteczne kroki, gdyż lud nieścierpi mieszania się w interesa Niderlandzkie, i że kra y niebędzie wspierał spróchniałego syatematu.

Sir R. Peel odpowiedział na uczynione mu zapytanie, iż niebędzie podanym wniosek o wyznaczenie Kommissyi do roztrząśnienia nędzy kraiu, Itcz że sami Ministrowie przełożą środki w ctlu przyniesienia nay większey, ile można, ulgi ludowi. Sun zawiera: "Dowiaduiemy się, iż rozpoczęte przez nasz rząd układy względem uspokoienia Belgium są w naylepszyrn ruchu i zdają! się obiecywać pomyślny wypadek, kiedy Deputowani belgiyscy przyrzekli przyłożyć się wszelkierni sposoby do nayprędszego tey rzeczy ukończenia. Zapewniaią, iż iednym z warunków iest ten, żeby strona, pozostąjąca w posiadaniu Antwerpii, zapłaciła szkodę przez bombardowanie zrządzoną." Zdaie się, iż rząd oczekiwał poruszeń luda podczas otwarcia Parlamentu, albowiem oddziały gwardyi grenadyerów były we wtorek od godziny 12 wciął pod bronią w bliskości Parlamentu. Regularne patrule są dzień i noc ieszcze teraz w ruchu, i wszystkie pułki londyńskie maią rozkaz, ażeby w razie potrzeby wspierały niebawnie władzę cywilną.

Włochy.

Król Jmć Neapclitański, mianował ewoiego młodszego syna, Xiecia Capua, naczelnym wodzem marynarki,

Z Li worna, dnia 27. Października.

Orszak przybyłego tu Deja algierskiego, składa się z 30. mężczyzn i 4r. kobiet, rzeczy iego z około 150 kufrów; niektóre z nich bardzo ciężkie i sam Dej daie na nie baczenie. Mieszka on tu w domu wieyskiin niedaleko miasta. W Neapolu mu się niepodobało, naywięcey dlatego, iż Neapolitańczy. kowie nicsą przyzwyczajeni do ubioru wschodniego; nieznośnym mu także był dozór policyi, która nad tern czuwała, żeby od rebractwa i natrętów niebył napastowanym; Jestto pospolity Turek, który znayduiąc się na okręcie, naywięcey tylko jadł surową LYbulę i ser. Pozostał przez obydwie noce podróży na pokładzie, i bawił się naywięcey warcabami. Były iego Minister marynarki i kapelan, są to naycelnieysze osoby iego oreiaku. O kobietach mówią, ii żadnao nich nieieet urodną podług wyobrażeń eu- datki utrzymane być maią na tey samey sto* ropeyskich, wyiąwszy iednę egipcyankę, któ« pie, na iakiey były w r. b.; iakoteź nad prara iest dosyć ładna. Dej ma kilka córek, wem o podatku gruntowym; oddały one iu£ z których jedna ma dopiero kilka miesięcy; rządowi uwagi swoie. synów niema.

Niderlandy.

Z A n t w e r p i i, dnia 5. Listopada, Wyszło tu następujące "Doniesienie dli mieszkańców Antwerpii": "Rzeczy maią. także nadal ieszcze pozostać in statu q u o; wznowienie kroków nieprzyjacielskich zapowiedziane będzie z obu stron trzema dniami wprzódy. - (Podp.) Baron Chasse. F. Cliazal. « Wartość spalonych na składzie towarów poc1aią teraz na g millionów. Wciąż się tu ztąd wynoszą mieszkańcy; naywięcey na wsie lub do pobliższych miast; inni zaś zapewne wi<;cey do nas niepowrócą. Jeżeli ten stan rzeczy dłużey potrwa, wkrótce tak niegdyś ożywiona i kwitnąca Antwerpia Stanie się pustynią.

Z Bruxelli, dnia 8. Listopada.

Wszyscy woyskowi byłey armii belglckiey odebrali rozkaz, ażeby odsłużyli czas swóy w woysku narodowem, ieźeli niechcą być za ieńców woiennych uważanymi. Belg odpiera pogłoskę, iakoby w dniu otwarcia kongressu narodowego zaburzenia w Bruxelli wybuchnąć miały. Użala się także na leniwe . prowadzenie wytoczoney przeciw Don Juan van Haien indagacyi. Ostatniemu pozwolono teraz przyimować w więzieniu odwiedziny.

Z H a g i , dnia 8. Listopada.

Dowiaduiemy się, że Poseł francuzki wyiechał ztąd przedwczora do Paryża. W zeszłą środę Poseł angielski przy tuteyliym dworze, w interesie zatargów o granice w Ameryce, Sir Howard Douglas, wsiadł na statek parowy "Xiąźę Fryderyk" do Antwerpii, zważnem iak mówią, poleceniem. Wielu mniema, że odjazd obudwóch tych Postów ma związek z naezemi interesami. Wydziały drugiey Izby ukończyły narady nad projektem do prawa, podług którego po

Generał- Porucznik van Geen wydał następujący rozkaz dzienny do ewoiego woyska: "Żołnierze! "Od chwili wybuchnienia rozruchów na południu naszey drogiey oyczyziiy, musieli* ście walczyć z samemi tylko przeciwnościa - mi, których główną przyczyną była zdrada waszych towarzyszów broni. Teraz szeregi wasze zostały oczyszczone, a zaufanie wróciło wpośród was. - Skrzywdzenia, iakie w Bruxelli, Antwerpii i indziey ponosić musieliśmy, wściekłość bezecna przeciwko nam, mordowanie waszych towarzyszów i waszych oficerów, nawet wtenczas, gdy się poddali i broń złożyli; niegodziwe obchodzenie się z chortmi w lazaretach, pastwienie się nad trupami poległych waszych ziomków - wszystko to woła o pomstę. Woysko odbiera codzień posiłki; synowie nayznakomitszych.i nayhogatszych ziomków waszych wstępuią dobrowolnie w wasze szeregi, aby walczyć pod starożytną sławną chorągwią domu Oran u , która na kończynach kuli ziemskiey powiewa. Woysko niebędzie się długo wahać w wyborze: raczey umrzeć z sławą, iak żyć w hańbie. - Daley więc, żołnierze, od nayniższego do naywyższego, daley, dobrze myślący, łączcie się około mnie, którego N. Pan zaufaniem swoJem zaszczycił. Wasz Generał starać się będzie okazać się godnym tego zaufania. Póydżcie za moim przykładem, żołnierze, i pomniycie na rozkaz dzienny, w którym powiedziano, że zniewieściałość i nieposłuszeństwo naysurowley karane będą, a odwaga, zimna krew i wierność, odniosą nagrody. Posłuchaycie mię raz ieszcze, towarzysze oręża! Bądźcie nieulęknieni i gardźcie niebezpieczeństwem, Walczycie za naysprawiedliwszą sprawę. Winniście bronić kaidey piędzi waszey włesney ziemi; do was należy wszystko, co macie nayświętszego na ziemi, zasłaniać przeciw nieprzyjacielowi. Niech, iak niegdyś u oyców naszych, zgoda siły nasze powiększa. Niech nasze ofiary niebędą daremne, niech hasłem całe« niech źyie Król! Dan w gtówney kwaterze naszey w Breda, d. 5, Listopada 1830. r. General-Porucznik, naczelny wódz, van G ee n." Dzienniki hollenderskie robią, nau" tą odezwa następuiące uwagi: "Głos ten dobitny ode· zwie się zapewne w duszy wszystkich prawdziwych Niderlandczyków. Nie od rzeczy zdaie nam się przytoczyć tu uwagę, że Generała TaII Geen iako rodem z południowych Niderlandów nie należy liczyć do innych współziomków iego, albowiem służba iego woyskowa nie datuie się dopiero od roku 1815; iuż dawniey przedtem służył on Hollandyi i był iey w każdych okolicznościach wiernym. D ał on wierności tey dowody równie w Indyi, iakoteż i ,-wNamur, gdzie przez rostiopne kroki utrzymał władzę prawną,." J Podług doniesień z Antwerpii z dnia 5. m, b. układano się ieszcze z cytadilą. Kapitan fregaty, stoiącey blisko miasta przybył do wa· Idw i zapytał P. Rogier i władzę woy&kową: czy prawda, £e siłęzbroyną w Antwerpii no,wy oddział woyska powiększył. Odebrawszy »aspokaiaiące obiaśnienie oświadczył z swoipy Strony, że i fregaty i cytadella nie odebrały także świeżego zapasu prochu i żywności. Potem udał się Kapitan z P. Chazal do cytadelli, aby się ułożyć o wolny spław statków kupieckich na Skaldzie. - W mieście panuie wielka posępnośći cisza. Dowódzcy Bruxelczykow chwycili się ostrych środków w celu utrzymania spokoyności. Prawda, że wiele broni z sobą przywieźli, ale mało iest pomiędzy tą zdatney do użycia; większa część dział musi być przelana, W niektórych mieyscach Belgium, obrano acięźy katolickich na kongres. Jeden zdzienniJców Brabanckich powiada: "Zdaie się, iż niebo przedłużyło życie sędziwego Arcy- Biskupa Mechlińskiego, ażeby był naczelnikiem iz"'du.f*

T u 2 C Y a.

G a z e t a P o w s z e c h n a zawiera list z Tryestu dnia 28. Października, w którym wyrażono: "Kapitan okrętowy Sirovich, przybyły Z Alexandryi, powiada, iż przezuaczona <10 Kaadyi wyprawa 2 io,oo<? ludzii 346woyjka lądowego, dnia i#. Września z potny- i śłnytn wiatrem ztamtąd wypłynęła. Wkrótce \ więc będzie się można o iey działaniach dowiedzieć." - Przez Maltę odbieramy następuiące urzędowe udzielenie z dn. 22. Września: "Maurowie bliskiego wybrzeża Tuda. lis, jakie 50 mil morskich wschodnio od Ab gieru, zatrzymali jeden bryg handlowy maI. i tański i jeden sardyński i zrabowali z nich L ładunki. Ekwipaź etatku maltańskiego zrray- 1 duie się w ręku rabusiów, którzy go tylko ra I okupem chcą wydać Konsulowi Angielskie- ' rau. Obawiać się należy, iż jeszcze wiele podobnych łupieztw dopuści się ludność, która od zaięcia Algieru przez Francuzów, zostaie bez porządku i dozoru i całkiem rabusiostwu poświęcać się może. Przy swoich szczupłych siłach zbroynych, niernogą Fra». cuzi żadnym sposobem rozciągnąć swoiego skutecznego wpływu za obręb stanowisk w», równych." - Podług listu z Korfu dnia 8g0 Października, Porta ogłosiła wybrjeźe Albanii za będące w stanie blokady, ażeby rozpoczęte przytłumianie powstania tein dzielniey popierać. Tym końcem przeznaczono oddział z 7. okrętów woitnnycii; dwa z tychże zawinęły już do Prewezy, a bryg ;dowo« dzony przez Machnięta Schape, zarzucił kotwicę przed kilku dniami w tymże porcie, - Inny lisi z Korfu donosi, iż się powiodło okrętom rządu greckiego, zabrać dwóch rozbóyników morskich w zatoce Salonichi i uprowadzić do Nauplia, gdzie maią być sądzeni.

Wołoszczyzn a.

Gazeta Agramska (Zagrebska) z dn, 3.

m. b. donosi: "Podług naynowszych wiadomości z Bukarestu, wybuchła w dystrykcie Romunucz, w małey Wołoszczyzuie, w połoźoney na prawym brzegu rzeki Alt wsiCsoroj pomiędzy cyganami nanowo zaraźliwa, o śmierć przyprawiarą,ca, wszystkie znamiona powietrza morowego rnaiąca choroba, która podług doniesienia Kaimakana Krajowy, ma 'być istotną zarazą morową, a którą cygani w odkopaney w Słatynie pace z zarażoną odzieżą, do Csoroj przenieść mieli. - N a pierwszą o tern wiadomość przerwano związki z innemi mieyscami, a wzdłuż rzeki Alt nayściśleyszą ustanowiono kwarantanę.

(DODATEK)