GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.11.20 Nr93

'Wielkiego

Xi e s twa

POZNAŃSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwomey w. Dekera i Spółki. - Redaktor: Assessor Raabski.

Jsl 93. - - W So be >tę dinia 20. Listop ada 1830.

Wiadolllości kraiowe.

Z Berlina, dnia 17. Listopada.

Szarabelan , nadzwyczayny Poseł i pełnomocny Minister przy Kroi. dworze Sardyńekim, Hrabia Łottum, odiechał do Neapolu; Generał jazdy i Gen.- Adjut. N. Cesarza łWsyiskiego, Xiąźę Trubeckoy, do Petersburga; C Rossyiski strzelec polowy, Porucznik G a w e I o f s ki, przeiechał tędy gońcem wysłany z Londynu do Petersburga; iC. Roe. strzelec pol" Chorąży Alexandre w, wysłany gońcem z Petersburga do Paryża. Umieszczony priy tuteyszem <;. Bossyiskiera poselstwie, G a s n o w s ki, wyiechał gońcem do Hagi,

WWtMftWMMWW

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie, Z Warszawy, dnia 16, Listopada.

Słów kilka o stopie procentowej w banku pol« skim. Stóaownie do art. 31. postanowienia Kroi, z d. 29. Stycznia 1818M procent od potrącenia przy skupowaniu wexlow, tudzież przy pożyczce na papiery puhliczne, tow ry i kosztowności w banku polskim, co miesiąc ustanowionym być winien. Z początkiem istnienia banku, procent ten na 6 od sta ustanowiony, po dziś dzień raz tylko doznał odmiany; z dniem bowiem l. Listopada J82g., zniżył go bank przy pożyczkach na papiery publiczne i przy eskoncie wexlow na 5 od sta. Przed kilku dniami, na sessyi banku z Radzcami handlowymi, była znowu przedmiotem dyskussyi kwesty.: "czyli W dzisieysjey chwili niezacbodzi potrzeba powrócenia procentu o dawney. so ości?" Stopa procentu lest naYWYlalnleYlza w obiegu. Zamieszania polityczne w Europie, pomuaiaiąc żądanie gotowizny i czyniąc iey pozyskanie coraz trudnieyszem, wpływać koniecznie muszą na podniesienie tey stopy. J akoi w kraiach obcych doznała ona znaczney już odmiany. W Amsterdamie n. p., gdzie w r. zeszłym eejkonta była na II, od sta, dziś ieet na 4; w Hamburgu, gdzie była na r 3 od sta, do 5 a nawet i do 6 dochodzi; w Berlinie z 3. poszło do 5. Też same wypadki polityczne, zniżyły także cenę papierów publicznych; a ta okoliczność otwierając pole do nowych spekulacyy, pomnaża jeszcze żądanie gotowizny. Bank polski n'gdy nieodbierał więcey żądań o udzielenie pożyczek na papiery publiczne, jak w chwilach obecnych. .Ze zaś niemożo hjć jego celem sprzyjanie podobnego rodzaju spekulacyom, które nad miarę posunięte, częstokroć są zawodne i na ciężkie narożaią Straty; podniesienie przeto stopy procentu, sdaie się być jednćra z utrudzeń lem potrzebnieyszem, iż dwadzieścia kilka rnillionów przeznaczone w banku na pożyczki i skupowanie wexlow już wyczerpane zostały, i stawiaią bank w letotney niemożności zadosyć uczynienia wszystkim podobnego rodzaiu żądaniom. Nakoniec jeźelić skutkiem okoliczności czasowych, pomimo wpływu banku, Kopa procentu na naszym placu istotnie się powiększyła; jeżelić kapitaliści większy kredyt w banku posiadaiący; czerpiąc z bankowych funduszów dla udzielenia pożyczek na większy procent innym, ogołoconym z potrzebnćy rękoymi do korzystania z pomocy banku; słuszna iest, aby i ciż kapitaliści większy nawzajem bankowi opłacali procent. Pomimo tak mocno przemawiających powodów za powróceniem stopy precentu w banku polskim do dawney wysokości, krok ten został jeszcze zawieszonym: częścią, dla przygotowania do Jtego osób stosunki z bantiem maiących; częścią w oczekiwaniu, że pomyślna zmiana stanu rzeczy w Europie, interepa z więzów chwilowpy stagnacyi oswobodzi, i uciekanie się do środka tego ostrożności bezpotrzebnem uczyni. Tymczasem jednak uznanem zostało, że bank w mieysce »awjęszonego na teraz podwyższenia stępyproeentu, rozporządzając swemi funduszami na pożyczki i eskontę, o ile na to ich zamożność zezwala; raczey potrzebie nie zaś spekulacyom dogadzać będzie. Przedmiot wreszcie podwyższenia stopy procentu, jeśli kiedy, to dziś na pilną uwagę zasługniący, ma być co tydzień dyskutowany na obradach banku z Radzcami handlowymi; i jeżeli stan rzeczy dziś istnieiący, daley się przedłuży, a tymczasem powody za podwyższeniem tein większćy nabieraią wagi, stopa procentu i eskont y w banku polskim, wróci się zapewe do ó od 8» to jest do tey wysokości, w jakiey z początkiem zaprowadzenia tey in6t)tucyi była przyiętą, Kaleridaz rolniczy na rok 1831. przoz J. N.

Kurowskiego, wyszedł z druku.

W tych dniach wyidzie z drukarni Kom« rnissyi Rząd. Wyz. i O. dziełko nader interessuiące w tych czasach: O s p o s o b i e poznawania i leczenia choroby Cholera morbus, zebrane przez Dra Med, Michała Kaczkowskiego z naywaźnieyszych pism Doktorów, którzy zbliska przypatrzyli się i szczęśliwie nawet tę chorobę leczyli. Od nowego roku wychodzić zacznie w Krakowie dziennik farmaceutyczny, wydawany przez Pana Floryana Sawiczewskiego, Professora farmacyi uniwersytetu Jagiellońskieg o; co miesiąc wyidą dwa poszyty, a każdy składać się będzie z 2ch arkuszy. Spodziewać się należy po tym dzienniku, iż będzie obznaymiał z nowerni odkryciami, sprawdzonemi w własnem wydawcy wzorowo urządzonem laboratoryum. Seym Galicyiski rozpoczął się we Lwowie d. 18 , a ukończył się d. 23. z. m. Kommissa» rzg nadworni Ignacy Hr, Krasicki W. Łowczy, Kawaler orderu S. Stanisława i Jan Jurantowski, podali reskrypta i postanowienia N. Cesarza, które odczytano w językach polskim i niemieckim. Zastępca Prezydent Hr. Jan Stadnicki, dał wielki obiad.

Dnia 12. m. b. w niektórych okolicach Warszawy o godzinie 4. z południa nagle spadła mgła tak gęsta, że podróżni musieli pozostać na mieyscu, gdyż przez kilkanaście minut O krok nic widzieć niebyło można. niakowa pici oboiey, udaiąc się na robotę, płynęli czółnem przez odnogę Wisły, zwaną Wilanówka, przewróciło się czółno, i wszyscy zaczęli tonąć; jeden z odważnych wieśniaków, uratował l osobę, a 4ry utonęły! W dniu 4. z. m. kilku żołnierzy roasyiskich pracujących, odkryło w oddaleniu o 6 werszt od Kercza pod jednym pagórkiem, budowę złożoną z dużych kamieni. Po bliższem rozpatrzeniu przekonano się, iż to był nagrobek; znaleziono zaś pod nim wiele naczyń bronzowych, srebrnych i złotych, niemniey wiele innych przedmiotów bardzo piękney roboty i wysokiey wartości, tak we względzie archeologicznym, jak co do gatunku metalu. Do celnieyszych przedmiotów należą 3 wielkie czary, 4 kielichy i ułamki zbroi bronzowćy i t. d" 1 srebrne rogi z ryciną barana, 4 srebrne wazy, z których 3 pozłacane; 3 srebrne czary, złoty puhar z rycinami kilku Scytów, 2 korony różnemi ozdobione figurami, 2 naszyiniki; wiele poczęści złotych, poczęści pozłacanych naramników, saydak z greckim napisem P o r N a x o; 2 wielkie medale, z obrazem Minerwy, wiele innych medalów, wielki pierścień, metalowe zwierciadło, kamień do ostrzenia i wiele innych pomnieyszych przedmiotów; wszystko złoto waży około $ funtów. W zeszłą sobotę kucharka w jedney z posesyi przy ulicy Zakroczymskiey, rozpłatawszy szczupaka, znalazła w nim igliczkę srebrną z cyfrą A. L. r. 1820. Do piwnicy jednego z Mecenasów przy ulicy Senatorskiey, oderwawszy kłótkę, zakradł się onegday Michał Lwowski złodziey, 1st 66 maiący, w zamiarze popełnienia kradzieży. Częścią łakomstwem, a częścią nabraniem większey odwagi powodowany, wychylił duszkiem dwie butelki wina z zapasu, jaki się tam znaydował. Przypadek zrządził, że natrafił na stare i mocne wino, którem tak się upił, iż wyiść z piwnicy niemógł i tym sposobem sam wpadł w ręce służących Mecenasa, którzy go mieyscowey policyi do ukarania od dali.

W Petersburgu już od kilkunastu dni jeżdżą gankami.

R o s s y a, Z P e t e r s b u r g a, dnia 6. Listopada. " VVczora składano w tuteyszym kościele kazańskim modły dziękczynne za szczęśliwy powrót N. Cesarza. N. Cesarz uznał za dobre rozkazać, ażeby następuiące korpusy postawiono niebawnie na etat woienny, iako to: iszy i 2gi korpusy piechoty, 3ci i 5ty korpusy odwodowe jazdy, oddzielny korpus litewski, zostaiący pod rozkazami Jego Cesarz. Mci W. Xiecia Cesarzewicza korpus odwodowy, armią polską i stosowną liczbę nieregularnych pułków kozaków. Trzeci i 5ty korpusy odwodowe jazdy, które stały w guberniach Chersonskiey i Kierskiey, maią eię posunąć naprzód na zachodnie granice państwa; pierwszy z nich zaiąć ma tymczasowe leże na Podolu, ostatni na Wołyniu. Korpusy te ciągną już do rnieysc swoiego nowego przeznaczenia. Dotychczasowy dowódzca pierwszey dywizyi dragonu, Generał-Porucznik i Gen. Adjutant Baron Geismar, został mianowany dowódzca drugiey dywizyi. Stosownie do rozporządzenia Ministra domu Cesarskiego, winien każdy chcący się udać do Carskiego-Sioła, mieć bilet wolnego przepuszczenia. Bilety takowe wydawane będą urzędnikom woyskowym przez Główny Sztab Cesarski, urzędnikom cywilnym i osobom z innych stanów, przez tuteyszą po» licyą. Dnia l. Listopada było chorych na cholerę 1357 osób, z których 368 naywiękezą okazywały nadzieię wyzdrowienia. W ogólności rozchorowało się do pomienionego dnia 3542 osób, a 1771 umarło. W Niinym Nowgorodzie rozchorowało się do dnia 15, Października 1068 osób, z których 395 wyleczono, a 575 umarło; w gubernii Kostroraskiey zapadło do dnia 16. Października 319 osób, z których 155 wyzdrowiało, 93 umarło.

Niemcy.

Od dolne y Elby, d. 12. Listopada.

Słychać, ii Xiążę Karol Brunszwieki, żądał rocznie 60,000 Funt. bzterl. czyli 400,000 Tai., za zrzeczenie się praw swoich. Na tak ogromną summe, niemożna żadnym sposo dynu. Z nad M e n u, d. 12. Listopada.

Pewien mieszkaniec Akwisgrański, wzruszony sianem witlu cierpiących niedolę, dal JIOO Tal. Pruskich na zakupienie odzieży, węgli i t. p. i rozdanie ich między naybiednieyszych.

F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 7. Listopada.

Wczora o godzinie li. prezydował Król W radzie, i pracował potem z Ministrami sprawiedliwości i oświecenia. Na wczorayszera posiedzeniu Izby Parów roztrząsano projekt prawa względem pensyy. Pierwszy artykuł przyjęto, drugi odrzucono.

Projekt nareszcie 2 propotiowanemi poprawkami, zoslał przyjętym. Na wczorayszem posiedzeniu Izby Deputowanych zaczęły się rozprawy nad propozycyą Pana Bavoux na korzyść dzienników i pism peryodycznych. Pan Karol Lameth miał energiczną mowę przeciw zdrnżnościom, których się teraz dopuszczaią w Francyi z roałemi dziennikami i pismami ulotnemi. Wspomniał on mianowicie o rozgto»zonem wczora po Paryżu piśmie ulotnym, w kiorem powiedziano, iż Prusey wypowiedziały Belgom woynę i że w Francy i wybranych będzie 500,000 ludzi do woyska. Pan Sebasfiani powiedział, iź wie o tym paszkwilu, a oświadczaiąc, ie wszystkie zawarte w nim szczegóły są fałszywe, i że gabinet berliński uznał, iż nowy rząd Francuzki y st rękoymią spokoyności w Europie, dodał: "KorzNStaiąc z tey sposobności, dam niektóre nowe wyjaśnienia względem naszey zewnętrzney polityki. (Głębokie milczenie.) Wczora uczyniono tu z mównicy wielkie pytanie; dokument, który z dostoynego wypłynął źródła, wystawiony był, jeżeli nie na krytykę, to przynaytuniey ea uwagi. Dokument ten znayduie się w ręku Panów- przekonał on Was bez wątpienia, że inne narody tylko pokoju pragną, a komentarz tegoż znayduie się w obecnych rozprawach Izb angielskich, równie jak w mowie Króla Angielskiego; mówi on bowiem w nićy wyraźnie,ii rząd jego niewmiesza się zbroyną ręką. do interesów belgiyskich. Francya póydzie za tym przykładem; dopełni wszystkich sojuszów, uczyni zadosyć wszystkim obowiązkom, lecz niepochwyci nigdy broni, jak tylko. aby bronić swą ziemię, lub pomścić sie, obrazoney sławy narodowey." (Oklask.) Pan Treiihard został w mieysce Pana Girod de I'Ain mianowany Prefektem policyi. Pan Jerzy Lafayette, syn Generała, jest podobno przeznaczony na Posła naszego przy Zjedn. Stanach Amerykańskich, Xiądz Busson, były Generalny Sekretarz w Ministerstwie spraw duchownych, wyjechał ztąd do Edynburga. W Valenciennes, Metz, Strasburgu maią być podwoione załogi, a między rTa pierwezemi twierdzami stanąć ma obóz z 30,000 ludzi. Zakładają także w Nancy znaczne magazyny. Podług Journal du Havre, został teraz podpisanym traktat handlowy z Haity, o który się tak długo bezskutecznie układano. Xiezna Berry sprowadza część znayduiących się tu i w Rośny mebli i rzeczy da Edynburga do tamecznego zaniku, gdzie żyć będzie z swoiemi dziećmi i z Król. rodziną. Podług P o s łań c a I z b, będą oskarżeni Ministrowie wśród białego dnia do pałacu Luxemburg przeprowadzeni, dla okazania ludności paryzkiey, iż się ma do niey zaufanie . ' ze iest niezdolną dopuścić się kroku barbarzyńskiego, i że umie szanować sprawiedliwość. Tenże dziennik gani plan niektórych Belgiyczyków, aby zburzyć pomnik V»terloo. "Mniemamy - mówi on - iź burzenie po.

tuniko w dowodzi zawsze wandalizmu, i że od wynalezienia drukarstwa, zniszczenie kupy kamieni niezatrze zdarzenia jakiego ani w pamięci ludzi, ani w xiedze historyi.

Z dnia 8- Listopada.

Xiążę Następca tronu wyiechał wczora w towarzystwie Generała Marbot do Grenoble. Dnia l. Grudnia powróci Królewicz do Paryża. M o n i t o r zawiera: "Generał Lamarque, który był od rządu posłany w nadzwyczaybem poleceniu do zachodnich prowincyy, to miało naypomyślnieyszy skutek. Pomieniony Generał przekonał się, iź wszelkie obawy, które chciano wmówić w rząd względem sposobu myślenia tey części Francyi, są bezzasadne, i źe tam, równie jak wszędzie, jednomyślnein jest mieszkańców życzeniem, żyć w pokoju pod rękoymią praw i swobód publicznych. " Mowa, którą miał dnia 6. m. b. na posiedzeniu Izby Deputowanych Pan K. Leintth względem wniosku Pana Bavoux, jest następuiącey osnowy: "Przedstawiony Panom wniosek składa się z dwóch części, finansowe y i polityczney. Chcieć zmnieyszać opłaty stępIowe i pocztowe, którym dzienniki podlegaią, byłoby to nowe skarbowi publicznemu narzucać ofiary. Niebędę ja się zapuszczał w te szczegóły, lecz przechodzę zaraz do polityczney części wniosku. Niemara wszakże potrzeby powiadać Panom, jakie mi sprawuią obrzydzenie rozgłaszane co dzień drukiem piśmidła, ta mieszanina obelg i niesforności, te bezprawia wszelkiego rodzaju. Wyznaię, iź mnie to zadziwia, ie rząd niestara! się już od dwóch miesięcy, aby położyć koniec tey rozpuście, ukarać i przytłumić wyuzdanie. Co się tyczy wolności druku, mamy ją w calem znaczeniu wyrazu; dzienniki wyświadczały przed rewolucyą niezmierne posługi; niektóre z pomiędzy nich nieprzeetaią nay lepszych rozszerzać zasad; są one dziełem godnych poszanowania i poważanych mężów. Stemwszystkiem obok tych dzienników, powszechnym nagradzanych szacunkiem, wychodzą inne, które usiiuią jedyni« wichrzyć powszechną opinią, Pisma te wymierzane są zwykle do nieoświeconey klassy ludu; głoszą one równość maiątków i własności; przyznają ludowi prawa, których on nieposiada. Władztwo ludu jest zasadą Karty, lecz niemoźe być we Francyi w ścisłetn znaczeniu demokratycznem wykonywane; 3% miliony ludzi nietnogą dawać głosu w materyi stanowienia praw. Rjąd nasz nazywa się reprezi.-ntacyinym, ponieważ lud udziela pełnomocnictwa. Dla tego lud jest władnym w dniu, w którym wyseła swoich Deputowanych; dnia następuiącego jest poddanym. Takie jest moi« zdanie o władztwieludu; niepodobną byłoby 'rzeczą, rządzić monarchicznie, gdyby każdego słuchać chciano (poruszenie). Przy ustawicznem prawieniu ludowi o jego prawach władztwa, przy odwoływaniu się nie do publicznego, lecę do indywidualnego rozumu, niepodobna prawie rządzić. Miiiieteryum powinno w tey cbwili chwycić się zasad monarchiczno-konstytucyjnego rządu, i starać się wszelkieini sposoby o powściągnienie rozpust druku. Dla czegóż niezabieraią pism ulotnych, przedawanych codziennie po ulicach miasta? Uszy nasze bywaią ustawicznie rozdzierane krzykiem obwoływaczów, którzy swe drukowane niegodziwości za wyirnki z M o n i t o r a podsuwają. Potrzeba więc, ażeby dzienniki stawiały kaucyą; bez tey pomnażać się będą wciąż piema peryodyczne, które swą dążnością »mierzaią do zniweczenia zasady monarchiczno-konstytucyinego rządu. Powiem jeszcze więcey: oto pokazuie się "w państwie powszechna i wprawdzie niezmierna skłonność do rozprzężenia towarzyskiego. Powo. dem wszelkich obaw i postrachów, które w narodzie panuią, iest wolność druku. Proszę tedy Panów, ażebyście oddalili niewczesny wniosek, który posłużyłby jedynie da powiększenia jeszcze butnojci ultra-tłemokratyczney. " Hrabia Montalivet doniósł 4tey legii gwardyi narodowcy Paryzkiey, iź zesławszy Mi* nistrem, widzi się zniewolonym do złożenia pułkownikoetwa tey legii. X. de la Mennaia postępuie śmiało raz obranym torem i rozwiia myśli swoie z wolnomyślnością, która na uwagę zasługuie. Bóg i wolność! iest hasłem na czele każdego numeru pisma A v e n i r , a właściwość tey dewizy usprawiedliwia treść dziennika. "W śród reform i nowości mówi - nikną dawne węzły, które państwo spajały, prawa się starzeią, historycznemi przykłady pogardzaią, wolnym stoi tłum i żąda równości; uzbraja się w mnóstwie swoiem przeciw mnieyszości bogatych, i golów iest rzucać się z rewolucyi w rewolucyą. Wolność więc może być dla wszystkich zgubną; iest atoli ieden warunek, pod którym nietylko szkodliwą niebędzie, ale sic] w dobroczynnym utwierdzi sposobie. Warun ligiynych, które głupstwo w rzeczach światowych oświecaią, i spory i nieprzyiaźnie godj.ą." - Oto iest, co w ogólności myślący X. de la Mennais uczy, co, w artykułach dobrze napisanych, światu w dzienniku A v e n i r objawia. Zdania iego są nowe i znaydą oklask wielu, chociaż większość iest dziś przeciwnego w tern sposobu myślenia. Margrabia Santo -Amaro, którego Cesarz Brazyliyski wysłał był z waźnemi poleceniami do dworów angielskiego i tutejszego, wyiedzie lada dzień z powrotem do Rio Janeiro. Znany z związków swoich z Kongregacyą Dr. Recamier, niechciał nowemu rządowi wykonać przysięgi wierności, przezco zawakowała jedna professura przy tuteyszey szkole lekarskiey. Generał Mina i Pułkownik Valdez znayduią się we Francyi; pomimo niepomyślnego wypadku ich przedsięwzięcia, nietracą jeszcze nadziei, i myślą o nowem przedsięwzięciu. Zbliżać się wprawdzie ostra pora roku, lecz bez funduszów niemogą iey przepędzić we Francyi, i dlatego zdać się muszą powtórnie na los oręża. Trudno 'będzie zrobić powstanie na północy Hiszpanii, ileze prowincye te posiadaią wiele przywilejów, a zmiana jaka mogłaby it strat nabawić.

Z dnia 9, Listopada.

Wczora pracował Król z Ministrami publicznego oświecenia i spraw zagranicznych. Pan Dupin starszy mianowany Kawalerem l tgii honorowey. Instrukcya procesu przeciw oskarżonym Ministrom wciąż się odbywa; w zeszłą sobotę wysłuchano siedmiu świadków, na dziś zapozwano siedmiu innych. Przewidzieć można, iż publiczne rozprawy nierozpoczną się przed Styczniem. Teraźnieysze zeznania mogą za sobą nowe pociągnąć zapozwy. Po zdaniu sprawy przez Kommissyą, rozstrzygnie Izba Parów, czy iest powód do skargi, i w przypadku tym wyda dekret uwięzienia, który wszystkim obżałowanym obwieszczonym być musi. Zgoła wyrok będzie dopiero koło końca Stycznia mógł być wyda

nyra. Dłuższą zwłokę mogłyby tylko powody wyższey polityki usprawiedliwić. Obrońca Hiiningi, Generał Barbanegre, po diugiey i dotkliwey chorobie, zakończył tu życie. W Król. fabryce broni w Saint. Etienne, zamówił rząd 150,000 sztuk broni na rok przyszły. Piszą z Perpignan pod dniem 2. Listopada; "Okręt przybyły z Gibraltaru (dokąd?) donosi, iż Generał Torrijos wylądował do Andaluzyt; miał on dwie galioty do swoiego rozrządzenia; usadowił się i oszańcował w Sierra de Ronda." List prywatny z Bajonny d. 4, Listopada donosi: "Podług zdanych tuteyszey Juncie hiszpańskiey raportów, odebrał Generał Butron de Mina rozkaz, ażeby w okolicy Cambo, gdzie Mina zamyśla mały obóz założyć, połączył z nim część swoiego woyska. Poiutrze uda się ztąd Lopez - Bannos uo dowódzców San-Miguel, Graces, Miranda i Cuetas do wschodnich Pirenejów i obeymie dowództwo nad woyskiem, które ma wtargnąć do Katalonii. Generał Espinosa bawi ciągle w Oleron; przy nim znayduie się Plasencia; Generał Vigo przebywa w bliskości Pau. Potwierdza się wiadomość o wkroczeniu Gurreasa do Hi szpanu; stał on dnia 1, Listopada w el Plari i miał naprzeciw sobie 800 ludzi woyska rojalistoskiego .'«

Hiszpania.

Z M a d r y t u, dnia 28- Października.

Dzisieysza gazeta dworska zawiera raport Generała-Kapitana Galicyi, Navario Eguia do Ministra woyny, w którym donosi, iż wysiany prjez niego przeciw powstańcom oddział, aresztował już kilkanaście osób, Raport kończy się wymienieniem osób, które zostały rozstrzelane w dniach 12, 13. i 16, Października; iest ich dwadzieścia.

Generał Rodil wyiechał ztąd do Saragossy dla obięcia dowództwa w Arragonji. Także Eguia starszy opuścił onegday stolię, dla udania się na granicę Francyi. Otwieraią tu wszystkie z Francyi przychodzące listy. Oto iest treść odezwy stronnictwa apostolskiego i Karoiistów, w którey ci przeciw zniesieniu prawa Balickiego protestuią: zanie Królowey, nastąpiło nareszcie, a Naynyiszemu, który losami ludów włada, uiepodobało się obdarzyć katolickie)' Hiszpanii Xieciem Asturyi. Wola Pana obiawiia się.

Stosownie do ley Karol Wielki iest ieszcze naybliższyrn dziedzicem tronu, który mu się też według naszych mądrych ustaw należy, a naród wie i spodziewa się, iż będzie godnym berła. Lecz-ani głos nieba, ani zasada prawuośct, wynikająca z zaprowadzonego w następstwie porządku, ani też nakoniec nadzieie całego narodu, niezdolaią wsirzytnać od hanithnych zamiarów stronnictwo otaczające Króla. Hiszpańscy Rojaliści! Widzieliście iak na końcu Marca ogłaszano z nie zwykłym pośpiechem i okazałością mniemane prawo, które w zasadzie swoiey niesprawiedliwe, nieważne co do czasu, wktórym je postanowiono, śmieszne i wzgardy godne co do kształtu, Z3\vodzi we wszystkietn życzenia ludu. U szanowanie należne Monarsze, którego w niegodny sposób oszukano i zawiedziono, kładło wówczas na usta nasze milczenie. W niepewności, czy się kiedyż potrzeba użycia takowego prawa zdarzy, niezważaliśtny na nie; ale nadszedł dzień, w którym milczenie stałoby się zdradą, magącą tron i pokóy narodu na niebezpieczeństwo narazić. Nienależy ukrywać dłużey sprawiedliwych życzeń naszych utrzymania praw zasadowych. Trzeba utrzymać je jakąkolwiek bądź ofiarą i niespocząć wprzód, a£ będą przywrócone. Uzbróycie się prawdziwi Rojaliści! nie w zamiarze okazania obecnie groźnego męztwa waszego, ale w celu przeszkodzenia, aby ile myślący niezabraniali wam przystępu do Monarchy. Uzbróycie się, aby dokazać tego, iżby Monarcha sprawiedliwych skarg naszych słuchał, i żebyśmy z uszanowaniem ale dobitnie powiedzieć mogli: N. Panie, W, Ę. M. iest samowładnym Królem Hiszpanii; w Hiszpanii wszystko Król działać może, tylko niewolno mu rozrządzać koroną według kaprysu swego. Gdy Xiążę Anjou, od którego W. K. M. pochodzisz i jesteś dziedzicem praw jego, berło otrzymał, oznaczonym został sposób następstwa ustawą piątą pierwszego tytułu trzeciey xi gi nowego zbioru. Tojest prawdziwy tytuł, na mocy. którego W. K. M. na tron wstąpiłeś, Przekręcając go W, K. M., pozbawiasz się sam ironu, i ci pozbawiaią Cię go, którzy Ci krok ten doradzili. Prawo zatem z d, 31. Marca jest widocznem, a gdyby niem nawet nie było, niemoźna go przecież stosować do córki W. K. M c i, która już wówczas była poczętą.

W czasie ogłoszenia prawa, płód nosił już piętno rodzaiu żeńskiego; praw3 zaś powinny być stanowione na przyszłe, 3 nie na upłynione przypadki. Jeżeli się zaś uciekną do powagi Kortezów z r, 1789., chcąc wady te pokryć, wznowią pamięć znienawidzonych słusznie w obecnym czasie imion, pochlebią opiniom bezecnych Liberalistów , wzbudzą myśl o taiemniczćm zgromadzeniu i okażą nakoniec słabość, która prawdziwą powagę Monarchy na pośmiewisko wystawia i władzę jego absolutną zmnicysza. Jeszcze iest czas N, Panie zapobiedz (emu, ogłaszając spiesznie nieważność przedsięwziętych zmian w następstwie tronu. Późniey nie« chęć ludu objawiłaby się w bolesnym sposobie. Niegodziwi, którzy W, K. M. oszukali, staliby się ofiarą jego wściekłości, krew zalałaby półwysep, i Bóg wie, jakieby ztąd sku« tki jeszcze wypłynęły."

Portugalia.

Z Lizbony, dnia 31, Października.

Pan Mackenzie, Konsul angielski, otrzymał od Don Michała złotą, dyamentami sadzoną tabakierę. Powiadają, iż tu przyjedzie Lord Strangford jako Poseł dworu angielskiego. Na granicy hiszpańskićy wystawiany kordon woyskowy. Powstanie Indu w Guiroaraes zostało przez woysko przytłumionym. Po przybyciu tu niedawno francuzkich okrętów woiennych udali się na ich pokład dway osiedli tu Francuzi; lecz ledwie z nich powróciwszy, »ostali wtrąceni do więzienia, zapewne za zatknięcie na swym bacie bandery tróykplorowey.

Anglia.

Z Lo n d yn u, dnia 9. Listopada.

NN. Królestwo dali wczora wielki obiad dla Xcia Oranii, we w wydziale spraw zagranicznych. Tower postawiony iest w stanie obrony, przed bankitm podwoiono straże i t. p. W wydziale spraw wewnętrznych panowała wceora wieczór wielka czynność. Takie w hrabstwie, Surrey wydarzyły się podpalania. Podług wiadomości w Times, Generał MU na (iak nawet sam wyraził w liście do swoiey żony w Gambo d. 2. Listopada), nie był wcale w potyczce, powrócił do Francyi jedynie z przezorności i ma jeszcze zupełną nadzieię pomyślnego wypadku. Powiadaią taki e, iż Generałowie Plasencia, Vigo i Gurrea, są w Aragonii z i800 ludzi i że im się jak naylepiey powodii. Z Portsmouth donoszą pod d. 8« m. b., ii tam przybył Marszałek Bourmont z swoimi dwoma synami na okręcie parowym Messenger z Gibraltaru, i źe miał zamiar peiechać do Londynu. W skutku pierwszey narady Ministrów sciu wielkich mocarstw, posłali oni angielskiego i francuzkiego Kommiesarza (zob. Bruxelle) do Belgium, ażeby wyiednali zaniechanie kroków nieprzyjacielskich, jako pierwszy krok do »godzenia interesów tamecznych. Nasza gazeta nadworna z d. 6., zawiera odezwę względem otworzenia naszych portów osadniczych dla handlu północnoamerykańskiego.

Z dnia io. Listopada.

Wczora wieczór w czasie posiedzenia Parlamentu, zebrały się wrzaskliwe tłumy ludu na przyległych ulicach. Jak tylko się który Par pokazał idący do Parlamentu lub z niego wychodzący, zaczęto zaraz krzyczeć: "Precz z arystokratami! Precz z Jezuitami! Precz 2 tyranami!" Precz z podatkami! Precz z policyą! i t. d. Niektórych Lordów przepuszczono spokoynie. Powóz Xcia Wellingtona stał przed zaiazdem, czekaiąc, jak się zdawało, na swego pana; woźnica był przez cały czas celem dowcipnych pocisków pospólstwa; Xźę tymczasem wymknął się innemi drzwiami i wsiadł do powozu przyjaciela. Około godziny 6. wieczorem, przyszedł liczny oddział policy i, a pospólstwo na iey widok poszło w roz« eypkę. O godzinie 7. jeden z policyantów aresztował w Downing-Street (gdzie się wydział spraw zagr. znayduie) młodego człowieka, który wielkie wzbudzał podeyrzenie. W kie« szeniach jego znaleziono tęgo nabity pistolet, worek z prochem, mnóstwo kul i skałek i troykolorową kokardę; pózniey schwytano także jeszcze kilku głównych wichrzycieli spokoynosci. Kilku urzędników nowey policy! znacznie poraniono. Na ulicy prowadzącey do mostu Waterloo, zgruchnęło się 600 - 700 osób, które co gardia krzyczały: "Precz z Peelem! Precz z Wellingtonem! Precz z policyą!" Za tey jednakże nadeyściem, tłuszcza, po krótkiey trzepaninie, rozbiegła się na wszystkie strony.

Niderlandy, Z Amsterdamu, dnia 9. Listopada.

Agenci Niderlandzkiego towarzystwa handlowego obwieścili, iź szkoda, którą potnienione towarzystwo przy bombardowaniu Antwerpii poniosło, nie kilka milionów, jak wieść niesie, lecz tylko 30 do 40,000 złotych wynosi. Z Antwerpii, dnia 8. Listopada.

Władza mieyska wydała rozkaz względem uprzątnienia barrykad i przywrócenia bruku ulic. Zawięzuie się tu kompania strzelców ochotniczych, maiąca utrzymywać porządek wmieście i w prowincyi, nieprzekraczalne jednak* ie jey granicy. Pod przewodnictwem nieiakiegoś J. Claes utworzyła się tu Kommiesya bezpieczeństwa, która przedewszystkiem uchwaliła nieiatie środki przeciw piekarzom, którzy zły i mały chleb wypiekaią. Z Hagi, dnia 10. Listopada.

Wczora z południa poieebał Xiąźę Fryderyk do Bredy. Dzisieyszy Goniec Państwa zawiera uchwałę Królewską, przez którą porty i wybrzeża znayduiących się w powstaniu prowincyy południowych ogłoszone są za będące w etanie blokady.

(DWA DODATKL)