DODATEK PIERWSZY

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1830.12.04 Nr97

I 'w ™do

Gazety Wielkiego Xiestwa Nru 97.

Poznańskiego.

c Z dnia 4. Grudnia 1830.)

T u 2 C Y a, Kor r e s p o n d e n t H a m b u r s ki zawier3 nasiępuiący list z Konstantynopola dnia 25go Października: "Francuzki Poseł przy wysokiey Porcie, Hrabia Guilleminot, nieotrzyinał ieszrze listów wierzytelnych od nowego rządu, i zapewnlaią, iź on niepozostanie na swym urzędzie, lecs ie Wice-Hrabia Tyburc>usj. Sebastiani, brat Ministra francuzkiega, będzie iego następcą, co iednak potrzebuie leszcze potwierdj .enia. W przeszłym tygodniu byla u Reis - Efendego wielka konferencya, którey Posło\vie Anglii, Francy t i Roesyi byli przytomnymi. Przedmiotem iey był uczyniony przezporoienionych trzech Ministrów wniosek o rozszerzenie granic greckich, względem czego nieetaneła leszcze żadna uchwała i z ley przyczyny odbędzie się ieszcze kilka narad."

MmVWN2WW4

Rozmaite wiadomości.

Dnia 31. Października zostało zgromadzenie Stanów Kraiowych Xiestwa S. Meiningen, po odbytem uroczystern nabożeństwie w kościele zamkowym w Meiningen, otwarte mową przez Xiąźęcia, który między innemi powiedział w niey, iź nigdy niebyło wa* żnieyszą rzeczą, utrzymywać sumiennie węeły jedności i zaufania między Monarchą i poddanym, iak w czasie obecnym« Gubernator W. Xie stwa Luxemburgskiego,

Radzca Stanu Villmar, uyrzal się zniewolonym, żądać w imieniu Króla Niderlandzkiego i W. Xiestwa Luxemburgskiego, pomocy Związku Niemieckiego, z powodu zgwałcenia artykułu 63go aktu Kongresu Wiedeńskiego przez powstańców belgickich. Panna Sontag dała niedawno koncert w Hamburgu, ale niebyła z dochodu kontenta.

Wyieżdźa ztamtąd do Hollandyi do meia. q

Dom Nas & au- Oranie n.

Po wygaśnietiiu Xiąiąt Burgundyi, 1477, 17 prowincyi Holandyi i Belgii dostały się, przez związki małżeńskie, Auslryi i Hiszpanii. Pod Filipem II., w r, 1579 oderwało się 7 prowincyi (Holandya) od Hiszpanii i po 9CI0lttniey walce, z początku pod dowództwem Wilhelma Hiabiego Nassau-, wybiły s ę na wolność. Zawdzięczaiąc przysługi Hrabiemu N assau wniesiono w dom iego władza dziedzi.

czną sztatudera Holandyi. Tak przez dwa wieki istnęła rzeczpospolita połączonych N iderlandów. W r. 179,5 zdobyli ią Francuzi, Otrzymała ona wtedy wprawdzie, po utracie wielu ziem, pozorną niepodległość pod nazwiskiem Rzeczypospolitey batawskiey, ale rzeczywiście podległą była Francy i. Po zaprowadzeniu w roku 1803 nowey konstytucyi, familia N assauska utraciła godność dziedziczną Sztatudera. , W r. 1806. zamienił Napoleon rzeczpospolitą batawską w królestwo, którego berło bratu swemu Ludwikowi oddał. Ludwik złożył koronę dnia i. Lipca 19ioroku, a czteroletnie królestwo połączone zostało z Francyą. Po upadku Napoleona obiela nad .Hol landyą rzącly.» i panuiacy dom, familia źniey na czele oddzbłu strzelców dal zacięty Nassauska Oranu a Listopadzie IS'3 roku; odpór daleko mocnieyszemu oddziałowi Anw Sierpniu 1814- połączył teraźnieydzy Kroi glików napadaiących na północną Holandyą, niderlandzki Belgium z Holandyą, a w r. x815- Po oddaleniu się Anglików, powołanym zoogłoszonym został Królem Niderlandów. Do- stał powtórnie do Niemiec. Znaydował się mowi ternu, który iest młodszą" czyli Otton- przy oblężeniu Wircburga, odebrał Austrya. ską l'mią, dał początek Henryk Otto syn młod- kom bateryą i zabrał im w potyczce przeszło szy (y 1255) hrabiego N assau, zwanego boga- 600 ieńców. W r. 1805 i 1806 walczył wspólty. Król Wilhelm I. Fryderyk, WielbijXze. nie zDumonceau przeciw Prusom. ŃaywiękLuxeinburski, urodził się dnia 24. Sierpnia szą atoli sławę zyskał w woynie hiszpańskiey, 177« r., w r. 1802 został X. Fuldy i Corvey, 011- przez nieustraszone męstwo swoie i zręczność istt rządy po oycu swoim d. g. Kwietnia roku w walkach na bagnety. Nazywano go też J806 w X. Nassau; utracił takowe pokoiem Generałem bagnetowym. Czyny bohaterskie t)liyiskim w r. 1807, powrócił do Hollandyi iego pod Okaną nagiadzaiąc Król Ludwik Nadnia 30. Listopada 1813 f., ogłosił sie. panują- poleon, nadał mu tyiuł Barorta, maiętność cym Monarchą połączonych Niderlandów dnia przynoszącą 3000 Zł, dochodu i krzyż komanI. Grudnia 1813 r., otrzymał traktatem Wie- dorski Orderu Unii. W iednym z wąwozów deńskim Belgium w r. i8>4> uznanym został pireneyskich ocalił przez swoiąnieustraszoność za króla Niderlandów d. 17. Lutego 1815. r. - korpus Generała Erion, Cesarz Napoleon W r. 1791. d. I. Października zaślubił sobie mianował go za to oficerem legii honorowey i Wilhelminę, siostrę Króla Pruskiego, uro- Generałem Porucznikiem. W f. i 8 n dnia 30 dzoną dnia 18- Listopada 1774. Dzieci iego Czerwca został Baronem państwa francnzkiego, źyiące są: i) Wilhelm Fryderyk Woyciech W r, 1814 walczył znadzwyczaynem męstwem Ludwik Xżę Oianii, następca tronu, urow okolicy Paryża i odniósł ranę w bitwie z Prudzony w Hadze d. 6. Grudnia 1792 r., zaślubiony dnia SI. Lutego 1816 z Anną Fawlowną, sakami. W obudwuch wyprawach woiennycłl siostrą Cesarza rossyiskiego Mikołaia, urodzo- w r. 18f3 i 1814 ubito pod nim kilka koni. 1 dzoną dnia ig. Stycznia 1795. 2) Wilhelm tu większą część potyczek stoczył na bagnety, Fryderyk Karol, urodzony w Berlinie dnia 28. co mu się zwykle udawało. W r. 1815- odLutego 1797 r. 3) Wilhelmina Fryderyka Lu- świeżył sławę dawniey nabytą. W bitwie pod dwika Marianna, urodzona d.o.Maia igior. Waterloo, dla ocalenia angielskiey bateryi, przemagaiącą siłą zaczepioney, zrobiłdywersyą, która wydała ważne skutki w rozstrzygnieniu bitwy. Wellington oddał mu w liście publiczne pochwały. Król zaś niderlandzki mianował go Generalem - b' eldmarszalkiem - Poruczni . kiem i dał mu rozliczne dowody swego zaufanIa.

Generał Porucznik Chasse.. Dawid Henryk, Baron Chasse iest synem Majora woyska Miinsterskiego. U rodził się w r. 1765 w Thiel w Geldryi i wszedł wcześnie w służbę woyskową, albowiem wIO. iuź roku był w korpusie kadetów w Niderlandach. J ako młody człowiek chwycił się strony patryotów, a po klęsce tych w skutek interwencyi pruskiey na korzyść Sztatudera, uciekł doFrancyi, gdzie przyiął służbę woyskową tego narodu. Rewolucya dała mu sposobność posunięcia eię w stopniach woyskowych; w r, 1793 był iuż półkownikiem. Ż woyekiem Generała Pichegru wrócił w roku 1793 dooyczyzny, a w rok późnićy odbył wyprawę do Niemiec pod rozkazami Generała Daendei, Trzy lata pói

Porównanie, amerykańskiej po/nocney pszenicy Z tahąi europeyską.

Doktor Muz, Prezydent towarzystwa rolniczego w Dorczesterze (w Marylandzie, w Ameryce północney), robił doświadczenia porównawcze nad amerykańską i europeyską pszenicą północną, i znalazł, że mąka z pszenicy północno-amerykańskiey zawiera o, 3. części ietoty Uaystrowey (gluten), a europeyską tylko o, 2. A ponieważ istota klaystrowa iest częścią mąki naypoźywnieyszą, araeryka7Iska, lepsza iest od pszenicy północno -europevskiey. Istota klaystrowa 6ama przez się" nit iest naypoźy wnieyssą, ale służy 5Ia główną zasadę kiśnienia chleba i czyni krochmal macany łatwym do strawienia w żołądku zwierząt; przeto wniosek Pana Muza o naszey pszenicy póinocney, niezupełnie , iest sprawiedliwym. Zresztą, źyczycby należało, aieby i u nas, tak iak w Ameryce J póinocney, oznaczono z porównaniem we wszystkich okolicach, gdzie, ile pszenica zawiera istoty klaystrowey. (W. H.)

OżYcie zamrożonych ryb.

4 Rybacy Kanadyiscy buduią w zimie na lodzie rzek i stawów małe chatki, wycinaią otwór w lodzie, i otaczaią go do koła słomą, dla zasłonienia od zimnych wiatrów. W chatkach tych przebywaią ciągle i zarzucaią w otwór ów sieci. Między inne mi rybami łapią mianowicie znaczną ilość okuniów. Skoro ie zwody wyciągną, porzucaią na lodzie i ryby marzną. Po ukończeniu rybołóstwa, biorą ie z sob$ do domu i kładą do wody przy OCIIIUL N iedługo ryby zaczynaią dawać znaki życia, poruszaią i pływaią, z początku wolno, a późniey iak zwyczaynie wesoło i iywó.

OBWIESZCZENIE.

Przypominamy, iż zapłata półrocznych prowizyy od listów zastawnych zaczyna się dnia 13. Grudnia r. b. i kończy eię 2,4. Grudnia r. b. * Prowizje zapłacą się na ręce Rendanta w przytonmości Kuratorów Kassy i za wspólnem tychże kwitem w lokalu kassowym w godzinach przez przybicie na drzwiach bliźey ozna« czyć się maiących. Wypłata prowizyi trwa od 27. Grudnia r. b, aż do 16. Stycznia 1831. - Dla przyspieszenia wypłaty zechcąlnteressenci kupony wraz z specyfikacyą obeyniuiącą nazwisko dóbr, numer i I ilość prowizyi podać. - N admienia się iednak, f iż kassa nie iest obowiązaną prowizye przez t pocztę rozsyłać, lecz podług . 295. Regulami

nu Kredytowego, rzeczą iest każdego Interessenta, t3kowe, za produkowaniem kuponów samemu lub przez kogoś odebrać. Gdyby iednak pomimo tego kupony, iak (ławnicy się działo, przez pocztę nadeyść miały, i chciano mieć przesłane pieniądze, Wtakim razie kassa autoryzowaną iest, na zakrycie kosztów za każdą expedycya a srebrniki 6 fen. potrącić. S Poznań d. 29. Listopada 1830.

Dyrekcya Prowincyalna Ziemstwa.

SPADEK SUKCESSYINY, Z mieysca pobytu niewiadomemu Wilhelmowi Gerbig wnukowi w dniu 18- Sierpnia T829- r. w Sierakowie powiecie Krobskirn zmarłey Eleonory z Moklow imo voto Kaspra Schroeter, a potem Beniamina Kahl małżonki, służy ninieyszem za wiadomość, iż mu w pozostałość swey wspomnioney babusi wdowy Eleonory Kahl, testamentem przez nią w dniu 1. Sierpnia 1829. sporządzonym, a <lnia 7. Czirwca 1830. publikowanym, prawo aukcessyi przyznanem zostało. Wschowa, dnia ii. Listopada 1830.

Król, Pruski S I d Ziemiański.

OBWIESZCZENIE.

Z polecenia Król. Sądu Ziemiańskiego tuteyszego, wyznaczyłem do publiczney sprzedaży około 400 owiec, 3. koni i 2. krów termin na dzień 7. Grudnia r. b. o godzinie 9. przedpołudniem w Niewierzu , pod Pniewami, na który ochotę do kupna maiących z tern oznaymieniern ninieyszem zapozywam, iż przysądzenie- naywięcey daiącemu za natychmiastową zapłatą w pruskim kurancie nastąpi. Poznań, dnia 30. Listopada 1830.

Referendaryusz Sądu Ziemiańskiego, Cichowicz.

Do naszey Pożyczalni nót może ieszcze więcey amatorów muzyki przystąpić. K. A. S i m o n a księgarnia i skład sztuk pięknych w Poznaniu. poleca sę Prześwit tney Publiczności swe mi optycznemi instrumentami, zwłaszcza okularami z szkłem \yyrra1arKH Frauenhofera, niemniey drcbnowidzami, perspektywami, lorynetkarni i t. p., przyimuie tez naprawy takowych instrumentów i uprasza o zaszczycanie go pokupem. Mieszka w oberży "Miasto Warszawa" przy ulicy Wrocławskiey pod liczbą

"Pan Ignacy Sch6nfeld z Anspach pokazał mi-robione przez siebie lorynetki, okulary i droboowidze, które po dokładnem wypróbowaniu uznałem być bardzo użyteeznemi; zaświadczam to na żądanie zgodnie z prawda. Poznań d. 26. Listopada 1830Dr. Gumpett, Król. Radzca Regencyiny i Medycynalny ." "I ia zgadzam się z powyższem zdaniem, Dr. Freter, Król. Radzca Medycynalny , Fizyk miasta i Dyrektor instytutu poło.. 1 , zniczego . Podobnież: Dr. S u t t i ng er, Radzca Medycynalny. Dr. C o h e n, Radzca Medycynalny. Dr. Marcinkowski» - Dr. Huisson, - Dr. Schwickart. - Dr. Jagielski. - Dr. Trusen. - Dr. Ebel.

U dozorującego drzewo Franca na placu składowym prry Strzelnicy nad Wartą przedaie się drzewo po następujących cenach: 1) sucha dębina w kloiiach sążeń po 20 złt.

a) dito dito dito 2 O I - 3) dębowe gałęzie dito 14!-4) olszowe dito 18 5) dito dito 18Ś - 6) sosnowe drzenne dito - i8 -» Na placu składowym 8% zawsze wozy do zwózki.

Jesteśmy w stanie naszym wielce ważnym Imć. P. kupcom pokupuiąc> ,in iak nayuniiemey donieść, ii znowu znaczne mnoetvvo prawdziwego tureckiego wolno Rraianego 'Tytoniu Z miasta Odessy w drodze mamy, który inz przez miasto Brody przeszedł i nieodwłocznie się 12. - 15. przyszłego miesiąca tu dostanie. Kommissyonarz nasz nam tak pisze: towar bardzo śliczny, przyłączam W. M. Panu próbę iuź przez czas bardzo długi coś tak ładnego i doskonałego tu na placu widzieć nie było, dla tego więc w okamgnieniu iui w ręku drugiego, ieżeli Pan więcey przysłać każesz, proszę o zlecenie i t. d, w Wrocławiu d. 23. Listopada 1830. Krug Sc łiertzog,

D o n i e s i e n i e . Młodzieniec chcący się uczyć Aptekarstwa, posiadai A cy ięzyki Polski i Niemiecki pbok gruntownych początków łacińskiego, dobremi celuiący obyczaiami, znaleśdź może mieysce tu w Poznaniu. VViadomość powziąć można w rynku pod liczbą 7 A .

Piękny, pięcioletni-stadnik niderlandzki, iest do przedania u dzierżawcy Mullera w Głównie pod Poznaniem.

W sklepie Nr. 1. pod ratuszem są zawsze do nabywania przednie, świeże minogi, achtelkarni i kopami; kopa po 2 Tal." sztuka po 7 gr. pol., także sardele,funt po 4 sgr, Żaneta Ephraim.

(JIoBJIrr5I BAEmI) (Z dnia 4. Grudnia 1830.)

ZAPOZEW E DYKTALNY.

Sąd podpisany wzywa następuiące nieprzytomne osoby: j) Bogumiła Karola Muller, obywatela i rymarza z Wolsztyna, który się,przed ig laty potaitmnie od zony swoiey oddalił, i od tego czasu źadney o sobie niedał wiadomości ; s) Jana Bogusława Bock, z Wolsztyna, który iako kurdwi«ńczyk przed około lat 40 na wędrówkę poszedł i od tego czasu nie* przytomny ieet; 3) Ignacego i Mateusza braci Dybenau z Babimostu, którzy przed 30 laty do woyska pruskiego poszli, przed wyprawą, na woynę francuzką w roku igoo. w Berlinie garnizonem stali i od rzeczoney wyprawy u) woienney nieprzytomni są; 4) Karolinę Frederykg Gwilhelminę Fischbein, która z matką swoią Fischbein, z domu Teima"nn, wdową konduktora Kamery i Inspektora stawów, w roku 1799. z Kargowy do Kopenbrik w hrabstwie Spiegelberg a późniey w Hannowerskie wyprowadzić się miała, i od roku 1799. źadney osobie niedaławiadomości; 5) Joannę Louise Loesselt, córkę zmarłego na Olendrach Lubno pod Trzcielem Olendra Michała Loesselt, która w roku i$06. z Francuzami do Francyi póyść miała i od tego czasu nieprzytomną iest; 6) Jana Bogurnira Zachert, który w Rozbitku pod Międzychodem 9 lat był kowalem, 'w roku 1794. oddalił się i od tego czasu źadney o sobie niedał wiedzy; 7) Jana Wilhelma MuelIer z Janowa pod Międzyrzeczem, który przed około lat 30 iako sukienniczek z Cylichowy na wędrówkę poszedł, do Koppenhagi popłynąć miał, i od tego czasu zniknąć g) Jana Bogumira Hokauf, z Lutomskiego młyna pod Sierakowem rodem, który iako młynarczyk w roku i8ia. na wędrówkę

poszedł, il roku w mieście Strzelnie robił, potem zaś do woyska polskiego przystać miał, i od tego czasu nieprzytomny iest; g) Jakuba Boehme kaptlusznika, ze Skwierzyny nad Wartą rodem, który w I. r o3na wędrówkę poszedł, ostatnią rażą przed lat 18 z miasta Bodenstaedt w Czechach pisał, od tego czasu zaś źadney osobie niedał wiadomości; Samuela Hartmann, eukienniczka z Olendrów Huty w powiecie Międzyrzeckim rodem, który w roku ig06. na wędrówkę poszedł, od tego czasu źadney o sobie nie dał wiadomości i w okolicy Peteiwardein umrzeć miał; Maćieia Weiss, młynarza, który przed około lat 3g z miasta Rostarzewa pod Rakoniewicami, pozostawiwszy żonę Eleonorę z domu Ihmen, oddalił się i od tego czasu nieprzytomny iest; Bogumira Weiss, syna powyźszego,"ktory również przed około lat 3 5, w I5stym roku wieku swego, potaiemme z Rostarzewa oddalił się i odtąd źadney o sobie niedał wiedzy; Karola Wilhelma Leonard z Landsberga n. W. rodem, kióry w roku 1797. iako gacbarczyk z Zieloneygóry na wędrówkę poszedł i od tego czasu nieprzytomnym iest; Jana Dawida Leonarda, brata powyższego, który w roku 1805. iako kuśnierczy K z Cylichowy na wędrówkę poszedł i od tego czasu nieprzytomny iest; 15) Karola Mikołaja Marczewskiego, syna zmarłego w Sierakowie kupca Marczewskiego, który się przed około lat 18 z mieysca swego urodzenia oddalił, ostatnią rażą w roku 1812. z miasta Smoleńska w Rossyi pisał, od tego czasu zaś źadney o sobie wiadomości. niedał ; Jana Nepomucena Stache, syna zmarłego w Bledzewie chirurga K1ystyaua Stache,

10)

12)

13)

14)

16) około lat 30 prowincyą tuteysza opuścił, poszedłszy do Rossyi. Na ostatku miał się w Petersburgu bawić, i od tego czasu zniknął; 17) Jozefa Michalewicza, syna zmarłego w 0słoninie szołtysa Walentego Michalewicza, którego w roku 1805. do woyska pruskiego wzięto, w rok późniey na wyprawę woienną poszedł, do niewoli się dostał, tem służbę u Francuzów przyiąć i do Diszpanii póyść miał, i od tego czasu źa> dney o sobie wiadomości niedał ; 1$) Jana Nawracałę, który się przed lat 19 z mieysca swego urodzenia wsi Nieborza pod Wolsztynem, oddalił, wkrótce po Bwoiem oddaleniu się do owczasowego woyska polskiego wziętym być miał, i od tego czasu nieprzytomny iest, zarazem wzywa niewiadomych ich sukcessorów lub spadkobierców, których pozostawić mogli, aby się piśmiennie lub osobiście w przeciągu 9 miesięcy, naypóźniey zaś w terminiednia Si, Października 1831tu w Międzyrzeczu w Izbie naszey stron przed Delegowanym J onas Assessorem Sądu Ziemiańskiego zgłosili i dalszych rozporządzeń oczekiwali; w razie albowiem przeciwnym, niezgłaszaiąci się, za nieźyiących ogłoszeni zostaną, a maiątek ich tuteyszym wiadomym Bukcessorom wydanym będzie« Międzyrzecz, dnia 27, Września i 83 A

Król. Pruski S$d Ziemianek!.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 30, Listopada i 830.

Gotowi - Y **Ar znąpo po "Obligi długu państwa ; t 91 Ę Obligi bankowe aź do włącznie lit« tła · · · 4 · « Zachodnio- Pruskie listy zasta wne ..... Litty zastawne W, Xh;;stwa Poznańskiego. , .

Wschodnio-Piuskie . .

szląskis » " « » · . . . 94* 1011

Poznań, dnia 3. Grudnia 1830.

Papieramia Gotowizna. Od sta.

Kurs obligów n», Poznania 97 4

Ceny zboża na Prusk mlarg 1 wagę w Poznaniu. Dnia 29. Listopada 1830.

Tal. egr. fen. do Tal. Igr. fen; Pszenica . 7 Zyto » 1 1 10 Jęczmień » » - 27 6 1 Owies . » 20 81 Taterka . « 1 5 7 6 Groch · l 7 6 15 Ziemiaki 15 17 6 Masła garniec 1 37 6 Słomy kopa a 1200 ff . . '4 87 "5 5 Siana cetnar a HO ff" -. 85 * * «y