GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1831.04.16 Nr87

Wielkiego

Xiestwa

POZNAŃSKIEGOi ·i !- M h-III - · - 1 - - · · - « -

Redaktor: A. RaahskL

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dehera i Spółki

M 87. - W Sobotę dnia 16. Kwietnia 1831.

Wiado lllości kr ajowe.

z p o z n a n i a, dnia 15. Kwietnia. Dzisiejszego rana o godzinie 5tej buk dział obudził mieszkańców Poznania do obchodzenia równie rzadkiej, jak radosnej uroczystości. Pięćdziesiąt wystrzałów armatnycb obwieściło nam że Jego Excellencya Król. Generał , . .

jazdy, dowodzący Generał 5go korpusu armIl, Szef 19o pułku ułanów i t. d. JW. Roe d er, obchodzi dziś swój pięćdziesiątletni jubileusz służbowy. Powszechną jest radość, powszechnym udział; rzadko bowiem może urzędnik kraju, jak nasz Generał B o e d er, posiadać najrzetelniejszą miłość, poszanowanie i bezwarunkowe zaufanie wszystkich obywateli! Dla tego też uroczystość ązisiejsza jest prawdziwą uroczystością ludu. Zoł ie z i Obywatel, Polak i Niemiec, Chrześclanln i Żyd - wszystko sieJ ciśnie, aby złożyć hołd uszanowania czcigodnemu, siwizną okrytemu Jubilatowi I Obecność sławnego Pruskiego bohatera, Feldmarszałka Jego Excellency! Hrabiego G n e i s e n a u, równie jak odbywające się dziś poświęceaie tutejszego, przez Kapitana inżenieryi Ko p p e n z nader gustowną prostotą urządzonego kościoła garnizonowego, nadają tern większej świetności rzadkiemu obchodowi. (Szczegółowy opis tego obchodu odkłada się, dla braku czasu, do następującego numeru.) wwiAwwnwm

Wiadolllości zagraniczne.

R o s s y a.

Z Petersburga, dnia 2. Kwietnia.

N. Cesarz mianował dotychczasowego do» wódzcę Jgo korpusu piechoty, Generała-Porucznika Krasofiskiego I., zastępującym Szefem głównego sztabu pierwszej armii. Dzienniki tutejsze umieściły szczegółowe doniesienie o (wiadomych) wypadkach zaszłych d. 9. Marca przed domem Poselstwa Rossyjekiego w Paryżu. Doniesienie to kończy sie, terni słowy: "Pośród scen opłakanych, któreśmy opowiedzieli, Ministrowie Króla nieomieszkali jaknajspieszniej oświadczyć Posłowi Rossyjskiemu swój żal najżywszy i zapewn.ienie, iż użyte będą wszelkie środki, dla ubezpIeczenia Poselstwa przeciwko wszelkim gwałtom. J. K.M. i Xiążę Orleanu wysłali swoich Arijutantów do Hr. Pozzo-di liorgo, dla oświadczenia z ich strony tychże samych uczuć. A nieprzestając na słownem oświadczeniu Posłowi N. Cesarza tych dowodów poważenia i troskliwości, J. K. Mość polecił Hrabiemu Sebastian! powtórzyć te zapewnienia w nocie do Hr. Pozzo-di-Borgo z dn a 11, Marca, uwiadomiającej Posła Rossyjskiego, ii rząd przedsięwziął środki potrzebne dla odkrycia winnych, i oddania pod całą surowość praw, osób w punkcie najważniejszym i najświętszym; nadto» wyrażającej mocno sprawiedliwe oburzenie, które uczuł J.K.Mość i rządjego, dowiadując sie, o zaszłych d. 9. Marca wypadkach. 11 francyi, Z Paryża,N a posiedzeniu Izby Deputowanych dnia 4.

Kwietnia czytał nasamprzód P. Abatuci wniosek Pana Murat o zniesienie kary śmierci postanowionej na powrót rodziny Bonapartów do kraju, i żądał, aby kara ta na inną zamienioną była. - Następnie P. Salverte otworzył narady nad projektem do prawa o podwyższeniu podatku gruntowego na rok i83i- i na wydanie 50 milionów w rentach, i pomimo wynurzenia niektórych uwag przeciwnych, oświadczył się za podwyższeniem podatku wspomnionego. - Po P. Salverte wszedł na mównicę P. Thouvenel i rzekł między innemi, że ciało towarzyskie choruje na gorączkę, a Ministrowie podobni są niedoświadczonym lekarzom, którzy niemogąc poznać choroby, chcą się jej domacaó. Ponieważ zaś P. Thouvenel sam jesi lekarzem, porównanie takowe wzbudziło śmiech wielki. "Zaklinam rząd" - rzekł nakoniec uiowca - "ażeby przyszłość naszą dobrze rozważył i przekonał się nareszcie, ii systemat neutralności, którego się dotąd trzyma, wznieca w kraju troskliwość i zostawia losowi swojemu kraje, pragnące przykład nasz naśladować. Włochy zalewają Austryacy, Belgii zagrażają potężni przeciwnicy, a jeśli nieszczęśliwa Polska powtórnie ujarzmioną zostanie, napadną na nas z wszystkich stron i traktować nas będą jak buntowników. Powołaniem Ministrów jest wyrwać nas z tego przykrego położenia; tylko Wtenczas gdy zachowają wolność, honor, niepodległość Francyi i neutralnych sprzymierzeńców, mogą polegać na zaufaniu dobrze myślących obywateli." Po nim zabrał głos P. Karol Dupin, w którym wyraził się kilkakrotnie na korzyść przeszłej dynasty i, i ganił postępowanie oppozycyi żądającej oddalenia od urzędów stronników dawnego rządu. Na dowód, że przeciwnie działać w tym względzie naltży, wystawiał przykład Napoleona, który «ostawszy Konsulem,nietylko wszystkich republikanów na urzędach utrzymał, ale nawet przypuszczał do nich naj zagorzalszych z r. 1793, i Emigrantom do Francyi powracać dozwolił; Wandeyczykom zaś nietylko dał amneetyą, ale takie wielu z pomiędzy nich, którzy się męstwem i odwagą odznaczyli, do wojska narodowego wcielił. Następnie rozbierał mówca wniesiony projekt, "Wspieramy" - rzekł - "Ministeryum, ponieważ samo wykonywać chce trładsę, z której narodowi jest odpowicdzialnem; wspIeramy Ministeryum, ponieważ je uważamy za dość silne i energiczne, aby zachować pałac Królewski od napaści rozbójników, mieszkanie Deputowanego od zdrożnoŚci zagorzalców, pałac Posła od zgwałcenia pra« wa narodów, świątynie pańskie od spustoszeń bezbożników, a dom kapłana od zniszczenia przez wyuzdany motłoch. Wspieramy Ministeryum, ponieważ dosyć ma odwagi, oderwai się od propagandy i oświadcz) ć w głos, że krew Francuzów do Francyi tylko należy, ponieważ okazuje przychylność ludom, niemając atoli nienawiści ku Królom; nakoniec, ponieważ honor narodowy zasadza nie na brutalnym gwałcie depcącym prawa narodów, ale na słuszności, bezstronności i ludzkości, " - Potem dowodził P. Dupin, że bogactwo krajowe wzrasta ciągle i oświadczył się za przyjęciem pro« jektu. - Mówiący po nim Generał Lamarque oświadczył, iż niebędzie zatrudniać się przekładanym projektem skarbowym, ale zwróci uwagę Izby na zewnętrzne stosunki Francyi. Twierdził, że przyszłość Francyi staje eię coraz smutniejszą, i że sami tylko Ministrowie zatykają uszy na t o, co się na okół dziej e, i że niewidzą zbliżającej się burzy. Na dowód tego przytaczał urzędowny akt, protokół Konferencyi Londyńskiej z d. 27. Lutego, którym czynią z Belgii ofiarę diaHollandyi, nadając pierwszej dowolną i słabą granicę i zwalając na kraj ten połowę długu Hollandy i. "N adaremnie " -. mówił P. Lamarque - "odzyskała Franeya dawne siły swoje; nadaremnie pragnie zająć należne jej pomiędzy mocarstwami Europej» skiemi miejsce; skazują Francyą na nieczynność a Kongres, w którym dyplomat Francuzki ma udział, oświadcza, że wszystko, co się w r. 1815- stało, zmierza do przywrócenia sprawiedliwej równowagi w Europie, TJważaćby to należało za ironią. W r. 1789- istnęła wprawdzie ta równowaga, ale jakże odmiennem było ówczesne położenie Francyi od dzisiejszego. Hiszpania posiadając wówczas najpiękniejsze w świecie osady, wierna ugodzie familijnej, mogła była wspierać Francyą potężną flotą. Hollandya w wojnach z Ameryką okazała, iż nie należy gardzić jej aliansem, Włochy przez ścisłe związki Francyi z Neapolem i Piemontem zostawały bardziej pod wpływem Francyi jak Austryi. Austrya sprzymierzona z Francyą od traktatu z r. 1756. miała w Belgii uciążliwą i niepewną posiadłość, Prusy żale* dwie 7COOOOQ mieszkańców liczyły, a trzy czwarte części Polski, z 9 milionów ludności stanowiły naród po pierwszym podziale. Jakże odmienną jest dzisiejsza postać Europy! Hiszpania utraciła swoje osady i marynarkę i może tylko jako przeciwnik przeciw Francyi wystą« Włoch, uczesiniczka w rozszarpaniu Polski posiada 13 -14 milionów ludzi więcej jak w roku 1789.1 Anglia, niemająca żadnego jużwspółubiegacza, opanowała morze śródziemne, Korfu i Maltę i sturęczna jak Briareus ogarnęła wschodnie i zachodnie Indye z 100 milionów ludności; Prusy stały się państwem sąsiedniem Francyi, a olbrzym północny macza jedne rękę w zatoce Perskiej, a drugą sięga Odry. Po takichto odmianach gadają o równowadze! W czasie gdy się inne państwa powiększyły, Francya niejest nawet taką, jaką była za Ludwika XV. Nadto utraciła Francya siły, jakie jej dawniej traktaty na południu z Hiszpanią i Portugalią, na północy z Szwecyą, na wschodzie z Tui cyą, nadawały. Od lodów bieguna północnego, aź do słupów Herkulesa, niemasz państwa, któreby nieprzyjacielem Francyi niebyło, A jednakże Ministeryurn wierzy ślepo zapewnieniom pokoju z strony mocarstw. Jak Austrya wniosła interwencyą swoją do Włoch, tak ją wniosą inne mocarstwa do Belgii, a nakoniec pociągną Francya do zdania liczby B ostatniej rewolucyi. Niebezpieczeństwo, które niezręczna i fałszywa polityka odwrócić niepotrafiła, jest buskiem. Prawdziwą polityką Francyi byłaby ta: wspierać wszystkie narody, które naśladowały rewolucyą Francuzką, lub też z przyczyny tej rewolucyi powstały. Dyomat, który 10 upadków rządów przeżył, .ltory w Wiedniu Europę cała przeciw Francyi skojarzył, wysłanym zosial do Londynu, aby ąkazać że nie zewszystkiem porzucono zasady Sgo przymierza, a do Petersburga wyprawiono dawnego Posła Karola X. W Portugalii utrzymujemy Konsula, który niemoże nawet wyjednać uwolnienia uwięzionego ziomka naszego] taden okręt Francuzki nie stoi na Tagu, zapewne z obawy, aby trójkolorowa kokarda nie.prawiła nieprzyjemności Don Miguelowi. Nakoniec oświadczył mówca, że przystanie chętnie na żądane zasiłki pieniężne, jeśli mu Minister spraw zagranicznych odpowie na następujące zapytania: 1) Czy rząd Francuzki dozwala, aby Luxenburg od Belgii był oderwanym? s) Czy cierpieć będzie, aby Belgia de facto pod rząd Hollenderski wróciła, otrzymując za Króla X. Oranii, którego Francya odrzuciła? 3) Czy stosownie do artykułu 5go Traktatu z dnia 3. a 1815- nalegać o to bę.

dzie, aby Polska narodewe instytucye otrzymała? i t. d. Jeden z Wice-Prezesów i Sekretarzy Izby Deputowanych podali dnia 4. Kwietnia Królowi przyjęty przez Izbę na posiedzeniu dnia 2. tegoż inca projekt praw» przeciw rozruchom»

Tutejszy Komendant placu, Gen. Darlulle, został mianowany W. Urzędnikiem legii honorowej, a 36 Pułkowników zostali posunięci na Gen. - Majorów, między nimi Srel biorą zaciągów w Ministerstwie wojny Pułkownik Nicot, dowódzca pułku ułanów imienia Orleans, Pan Seurd, i Pan Lavocsiine, Szef pułku huzarów. Gen,-Por. Bachelu kazał umieścić w pismach publicznych list do Ministra wojny, w którym żąda dymissyi z powodu, iż mu się niepodoba postępowanie rządu i że obowiązki jego jako Deputowanego i obywatela musiałyby walczyć 2 powinnościami, które jako urzędnik ma do wypełnienia. Minister spraw religijnych i oświecenia wydał do Prefektów okólnik, w którym ich wzywa, ażeby mu o wszelkich sporach władz cywilnych z duchowieństwem, równie jak o wszelkich zażaleniach przeciw ostatniemu, bezpośredni i spieszny raport zdali, oraz naczelnikom władz policyjnych przypomnieli, iż nienależy do nich dawać duchownym rozkazy we względzie odbywania nabożeństwa wewnątrz kościoła. Hr, Ofalia, który, od czasu sprawowania urzędu Posła hiszpańskiego przy tutejszym dworze, utracił przez śmierć matkę, córkę, dwóch synowców, a przed kilku miesiącami i swą Żonę, otrzymał właśnie wiadomość z Granady o śmierci ojca swojego. Posłaniec Izb zawiera: "Mamy przyczynę wierzyć, iż spór, który się był wszczął między Minieteryum i stowarzyszeniami, zbliża się do końca, zjednej bowiem strony rząd ma zamiar, nierozciągać dalej przykładu surowości, danego przez oddalenie kilku wyższych urzędników, z drugiej zaś strony sami obywatele usuwają się od przystępowania do pomienionych stowarzyszeń, odkąd się dowiedzieli, iż sam rząd bierze na siebie bronienie niepodległości kraju. Spodziewamy się, iż ta wzajemna skłonność Zbliżenia się ku sobie, najdobroczynniejsze wyda skutki," Dzienniki oppozycyjne bardzo są niekontente ż projektu prawa przeciw rozruchom, jak takowy wyszedł z łona Izby Deputowanych. Także P o s ł a n i e c I z b pochlebia sobie nadzieją, że Izba Parów, która liczy tak wielu znakomitych prawoznawców, zmodyfikuje rzeczony projekt, któregoby rząd liberalny nigdy do skutku nieprzywiódł , a który w złych rękach mógłby najzgubniejsz« mieć skutki. Akademia sztuk nadobnych mianowała członkiem swoim Pana Achillesa Leclerc, w miejsce przez śmierć Pana Molinos osi<<» rocone. głych kantonistów tuła się w zachodnich Departamentach i napastuje mieszkańców, podobno został schwytany przez ścigające go wojsko, a podług innych zginąć miał w potyczce N S lemie.

Xiaie, Ługues pisał list do Ministra wojny, ofiarując w nicn złożyć do kassy rządowe] na potrzeby ojczyzny 10,000 Fr. i w przypadku zaczepki z strony mocarstw obcych, stawić aie, na miejsce, które mu Minister wojny wskaże. Ten odpisał mu jak następuje: "Mci Xiąię! W tej chwili odbieram list dzisiejszy Xcia, którym mnie zaszczycasz i donosisz w nim, iż oddajesz summę 10,000 Fr« do rozrządzenia rządu i zobowiązujesz się, wystąpić osobiście do obrony ojczyzny, w przypadkuby niepodległość narodowa została zagrożoną. Pochwalając tak szlachetny zapał patryotyczny, pospieszam donieść c tern Królowi, 'który, jak niewątpię, uzna w tern czcigodne poświęcenie się Pańskie i ożywiające Go wzniosłe uczucia. Doniosę także Ministrowi finansów o ofiarowanej summic,' gdyż to do niego należy, zająć się jej ściągnieniem. Co się tyczy chęci wejścia w szeregi, upraszam Pana, być przekonanym, że skoroby okazała się tego potrzeba, nieomieszkam zrobić użytku z tej ofiary i wskazać Mu stanowisko honorowe, które zająć zasługujesz, Przyjai Pan, Mci Xiążę, zapewnienie mojego znakomitego szacunku. Marszałek Xiążę D a 1. " m a c YJ . Pismo " I n d e p e n d a n t d e l a M o s e 11 e " Z dnia 30. Marca zawiera co następuj e: "T 0warzystwo narodowe Departamentu Mozeli chyli się do upadku. Wielka liczba członków wystąpiła już z niego; inni naśladować będą w krotce ten przykład. Urzędnicy, którzy udział w towarzystwie mieli, powracają, na wezwanie rządu, do obowiązków i zrzekają się nadal rozsiewania niezgody. Liga ujrzy się tedy wkrótce ograniczoną; na kilku niepoprawionych ludziach, którzy nieposiadają tyle cnoty i prawdziwego męztwa, aby miłość własną ojczyźnie poświęcić. Zdrowy umysł publiczności .odpycha od siebie zamachy niektórych namiętnych ludzi, chcących ja, uwieść i z .Monarchą poróżnić. Czas rozruchów minął; lud się oświecił i nieda się uwieść. Liczbę członków związku narodowego w Departamencie Mozeli przesadzono bardzo; w M e c, gdzie ludność 45000 dusz wynosi, ledwie 700 osób dochodziła, a z innych miast tego Departamentu, podobnie jak i ze wsiów, nikt do towarzystwa nieprzystąpił. - Także i w Departamencie Mon s i' o r nie czynią, związki wielkich postępów.

W Beaune, stolicy tego Departamentu, zgromadzili się obywatele, aby się naradzić nad zasadami utworzyć się mającego towarzystwa; przyszło do żywych rozpraw, różniono się co do zdań, nie można się było porozumieć, i zgromadzenie całe nieuradziwszy nic zgoła rozeszło się. Rzecz tedy całą uważać można za chybioną. " Generał Semele za należenie do stowarzyszenia Departamentu Mozelli, został oddało» ny z posady jako dowódzca dywizyi wojskowej. Pan Taschereau, należący do komitetu tutejszego stowarzyszenia, żądał dymissyi jako Au« dytor w Radzie Stanu. Także Pan Lanjuinais, substytut Król. Prokuratora przy tutejszym Trybunale pierwszej instancyi, został za należenie do stowarzyszenia oddalony od urzędu. Baron Cuvier mianowany jest generalnym Inspektorem studiów tutejszego uniwersytetu; jestto pierwszy protestant, który ten urząd piastuje. ' Do Bastyi przybyło tj. Włoskich więźniów stanu, którzy z rozkazu Papieża zostali w Civita Ca8tellana puszczeni na wolność. Aukcya przy ulicy Wilhelma Nr. 174Róźne meble, między któremi piękne biórko mahoniowe z zegarem grającym, przedawać będzie, z przycz,yny zmiany pomieszkania w poniedziałek przedpołudniem o godzinie 9., to jest: dnia 18. Kwie« tniar. b,drogą aukcyi

Ahlgreen, Królewski Aukrvonator.

JNa ulicy Dominikańskiej pod JMr. 373 znajdują się do sprzedania skrzydła stare i nowe z wybornego tonu. Wyciąg z .berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia i2. Kwietnia 183i. paplerd_ Gotowi - mt zną po po Obligi długo państwa . 86 i m Obhgi bankowe ax do włącznie hL H. .. Zachodnio- Pruskie listy zastawne m 88} Listy zastawne W, Xi<;stwa Poznańskiego » , 90 891Wsehodmo- Ptuskie , , 931 .. 102*

Poznań, dnia 15. Kwietnia 1831.

Papierami. Gotowizna. U d sta.

Kur} obligów fi. Poznania 9tt 4