GAZET

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1831.08.31 Nr201

Wielkiego

Xi<;stwa

POZNANSK

I E G O.

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowaki.

000,,0111..1.1-. i.-,i,1.-.,i, ....1.,.....- ,.". .--ni.Hi--IH.W.

, JI? 201. - W Srodę dnia 31. Sierpnia 1831.

-j.

4 I o!o -.. o

... . - - - . M II - o -00 oli II oo II II

I I - I n 1- O O .-IIIIW IIIIIIH4

.t Illl ..

.m m "'

.. I

- · «.. .. .. .. ..H e

OBWIESZCZENIE.

Następne, przez JW. Naczelnego Prezesa MerckeJ, we względzie rozpoczynającego li I d, 28- *». b. kordonu wzdłuż Odry wydane obwieszczenie: "W celu zabezpieczenia ile możności części krąju na zachód odOdry położonych, przeciw cholerze, wystawiona po nad tąż rzeką, linia dozorcza, zamienieni) zostanie w kordon stos9wnie do rozrządzenia Król. bezpośredniej Komroissyi do odwrócę» nia cholery. Srodek ten, poczynający swój skutek od d. 28. m, b., wykonanym będzie w sposób następujący: i) Przechód z prawego brzegu Odry na lewy, przez caiy Szląsk jest tylko dozwolonym pod Raciborzem, pod Dzierzgo wicami, w pow, Koźleakim, pod Keilern, pod Krapicami, w \ OWe Opolskim, pod Opolem, pod Gol· zowicami, w pow. Falkenbergskim, pod Brzegiem, pod Oławą, pod Wrocławiem, pod Oyhrenfurth, w pow. Wolawskiui, pod Nimkowicami, w pow. Sieinauekim, pod Głogowem i pod Neusal*. Czyli niektóre punkta przechodowe będą mogły ustać lub trzeba je będzie pomnoiyć, zależeć to będzie od doświadczenia. - 3) Osobom i towarom dozwolonem będzie przejście przez te punkta na lewy brzeg Odry, skoro będą zaopatrzone w attteta zdrowia, wystawione w dniu przed wyjazdem i wizowane codziennie z tą uwagą, ii w przebywanych dnia tego miastach lub wsiach od dni 20 niepokazała się cholera. - 3) Attesta te, w których potrzebny do podróży czas aż do Odry oznaczonym być powinien, B które waźoemi są tylko na ten czas i na wymieniony punkt przeebodowy, powinny być wystawione podług przyłączonych tu formularzy: w miastach przea Komitety miejscowe, dla mieszkańców wiej» ekich przez Kommissye powiatowe, a kontrasygnowane przez władze policyjne miejskie lub powiatowe. Gdzie takie Koromiseye niesą utworzone, wystawiają oneż władze policyjne miejskie lub powiatowe z przybraniem fIzyka miejskiego lub powiatowego. - 4) Wymienionych pod I. punktach przerhodowycb, urzędnicy policyjni, mając subie przydane komendy wojskowe, rewidować będą attesta zdrowia i znalazłszy je w porządku wizować w celu przejścia punktu, które tylko od wschodu do zachodu słońca ma miejsce. Krom tego czasu można tylko expedyowac gońców i sztafety, opatrzone, jak się samo rozum», w przepisane attesta zdrowia. - Osoby,

towary, nifcCBOgąc się wylegitymować w przepisanym sposobie, niebędą przepuszczone. - 5) Czyli i gdzie dla oddalonych osób i towarów trzeba będzie urządzić konumacye, ogłoszone będzie oddzielne postanowienie. - Zwierzęta wszelkiego gatunku przepuszczone będą po kiikakrotnem przepławieniu. Nadto owce powinny być wprzód krótko postrzyżone. - 7) Dla gmin nad Odrą położonych, które z powodu stosunków gospodarskich lub kościelnych w ciągłym zostawać muszą związku z drugim brzegiem, mają Regencye zlecenie, ażeby przedsięwzięły rozporzą. dzenia ku obmyśleniu łatwości bez narażenia bezpieczeństwa. - Żegluga na rzece teraz jeszcze się piewzbrania. Wszakże przez odosobnienie punktu, gdzie Odra Z Auejtryi w Szląsk wchodzi, równie przez dozorowanie ujść kanału Kłodnickiego, Malapany, Stober i Barcz, skąd wpuszczenie na Odrę także tylko za atestatami zdrowia nastąpić może, starano się zapobiedz wszelkiej kommunikacyi z okolicami podejrzanemu - 9) Dla skutecznego dozorowania żeglugi, wszystkie łodzie (berlinki) Zgromadzone będą na pewne punkta lewego brzegu Odry i pilnowane. - 10) Żaden statek niebędzie wydanym do żeglugi bez zezwolenia właściwego U rzędu Ri. dzczo-Ziemiańskiego. Do tego należy o to mieć staranie, ażeby, z któregokolwiek brzegu statek odbija, dozwalano żeglugi tylko osobom i towarom zaopatrzonym W przepisane attesta zdrowia, zobowięzywano konduktorów łodzi, ażeby tylko paybijali do punktów pod 1. wymienionych i poddawali się na tych punktach, równie jak przy śluzach, które muszą przebywać, rewizyi, czyli ekwipaż zdrów, i czyli znaj. dujące się na statku osoby i towary zgadzają się z attestami zdrowia. - 11) Rewizyą tę uskuteczniają ustanowieni na punktach przechodowych urzędnicy policyjni, I wprawdzie dla tein większego bezpieczeństwa, na statkach. Znalazłszy w porządku attesta, wizują oneż i dozwalają statkom dalszej żeglugi lub lądowania na lewym brzegu, które jednak zawsze tylko z oznaczonych punktów przechodowych na prawym brzegu na odpowiadające im drugostronne punkta ma miejsce. Po ukończonej żegludze bierze się znowu siattk pod ustanowiony dozór. - 12) Statki, które" gdziekolwiek bąć, nieotrzymawszy wprzód pozwolenia na punkcie przechodo. wym prawego brzegu, chciałyby przybić lub wylądować na brzeg lewy, zostaną przez wystawiony pa tym brzegu kordon wojskowy, w razie potrzeby, siłą oręża oddalone. Prócz tego przestępcy przepisów tyczących się zamknięcia Odry i ogra. piczenia żeglugi na Odrze, nietylko muszą gdzie będą napotkani, odbyć kontumacyą, ale też ulegną karom w ustawie z dnia 15. Czerwca r. b, postanowionym. - Skuteczne wykonanie tych środków wymaga silnego spóldziałania. Oczekuję obojga po władzach policyjnych - i spodziewam się, że i każda pojedyncza osoba pozna gwoje ważności celu odpowiadające powinności i ściśle ich dopełni. Wrocław, dnia ?o. Sierpnia lS31 Jfc.pól. Tajny Rzeczywisty Radzca 1 Naczelny Prezes Prowincyi S zląskiej , Merke /." podaję ntniejszem do publicznej wiadomości, Poznań, dnia 26. Sierpnia 1831.

Naczelny Prezes Wielkiego Xiestwa Poznańskiego, F lot t w e 11, I

WiadoIllości krajowe.

,

Z P o z n a n i a, dnia 30. Sierpnia.

Dnia 28 b. m. wieczór około godzjny Smej, po krótkiej chorobie, pmarl, slawszy się ofiarą panującej tu cholery, N adburmistFZ tutejszego piiasta \y\ J a n L u d w i k T a t z l er, K a wal er orderp orła czerwonego 3GIęj kjassj, w wieku Jat 68. życia swego.

U rodził się by} dnia 18- Lutego J763. we wsi Powitzke pod Tracbenbergiem w Szląsku. Po WtPGSuym zgopie ojca swego, piegdyś Pyręktóra Karnety XieciaHatzfeld, pierwszemje. I go wychqwapiern trudniła się matka jego W Prausnitz w Szląsku, al później oddany wstał do konwiktu Jezuitów w Wrocławiu. Lubo r początku do stanu duchownego przeznaczony, miał przecież w dalszym czasie zamiar prnwię» cić się ekppomii. W tym zamiarze roku 1779, przybył w tutejszą okplicę. Ale już ku końcowi rzeczonego roku zaciągniono go do wojska polskiego. Jako fury er sztabowy w 7mym pułku polskim (Potockiego) odbył w roku 18 A ;. kam. panią przeciw Bossyi, po której s rzeczonym wziąwszy dymisyą od wojska, otrzymał posadę kwatermistrza przy tutejszym Magistracie« Po zajęciu Pruss południowych w roku 1793/, Sprawował urząd kwatermistrza miejskiego aż do roku igoo, w którym mianowany został Kommissarzem Policyi. Jego zręczność, akuratność i dobre, sumienne zachowanie się Przełożeni jego nah życie ceniąc, posunęli go w roku 1802. na stopień Inspektora Policyi. Za czasu Xiestwa Warszawskiego zawiadywał urzędem Intendenta Policyi, a po zajęciu powtornem tej prowincyi był mianowany roku 1816. Radzcą miejskim, a roku 1825. N adburmistrzem miasta. W dniu 6. Stycznia roku 1830. obchodzono 50letni jubileusz służbowy zmarłego, przy której to okoliczności w dowód zadowolnienia z długoletnich usług jego, N aj. Król J mć udzielić mu raczył order orła czerwonego 3ciej klassy. Strata jego odpowiada znamionom teraźniejszego czasu, który on nazywał okropniejszym nad wszelki inny, jakiego w zawodzie swoim, wśród wielorakich zaburzeń, dożył. W czasie srogiego uirapienia cios musiał być ciężkim, aby się dał uczuć. Familia jego utraciła w nim najczulszego ojca, podwładni jego po ojcowsku myślącego przyjaciela, miasto swego godnego zwierzchnika, prawego zarządzcę, wiernego obrońcę, uprzejmego spółobywatela, Rząd nareszcie doświadczonego sługę; -1 dostateczna rękojmia do zapewnienia sobie niewygasłej zaszczytnej pamIęCI. Z Berlina, dnia 26. Sierpnia, JO. Xiążę i Xiezniczka G w i 1 h e 1 m Salms - Hr a u nfeJa odjechali stąd do Nowego- Strzelić. Z dnia 27. Sierpnia.

N. Król raczył Landratowi obwodu Królewieckiego, Bayer, dać order Czerwonego Orła 3ciej klassy, Nadleśniczemu H arii g w Liezeg6rcke order Orła Czerwonego 4tej klassy, a posługaczowi Sądu S c h i 11 i n g w Zaeckerig znak honorowy powszechny.

N. Król raczył dotychczasowego, nadzwyczajnego Professera w wydziale filozoficznym uniwersytetu w Hali, Dr. Rosenberger, mianować aktualnym Professoren! w rzeczonym wydziale i patent jego własnoręcznie wykonać. N. Król raczył dotychczasowego, nadzwyczajnego Professora w wydziale filozoficznym Uniwersytetu w Hali, Dr. Scherk, mianować aktualnym Profeesorem w rzeczonym wydziale i patent jego własnoręcznie wykonać. Przybył tu: JW. rzeczywisty tajny stanui gabinetu Minister, Hr. Bernsdorff, fcWl» tenbergu. Attache poselstwa angielskiego przy dworze tegoetronn y m, L e t t e o m , gońcem 2 Londynu.

Wiadomości zagraniczne.

R o 3 s y a.

Z Petersburga, d. 6. Sierpnia (star. et.} Dnia wczorajszego wyszedł tu następny N aj' wyższy manifest i Z Bożej łaski My Mikołaj I., Cesarz i Ser« mowładzca wszech Rossyi i t. d. i t, d. " Uspokojenie Królestwa Polskiego, dotąd, dla uporu i zaciekłości buntowników do końca nieprzywiedzione, dziś, za błogosławieństwem Najwyższego, wszędzie daje powód do świetn)cii postępów Naszego oręża. - Liczne buntownicze oddziały, które się były wdarły w granice Cesarstwa, zostały już zniesione i rozpędzone i zwyeięzkie wojsko Nasze, dokonawszy<eraz przeprawy przez Wisłę, gotuje się, przy Boskiej pomocy, zadać rokoszanom cios ostatni, stanowczy. - Lecz to powodzenie nie mogło się obejśdź bez znacznej straty w szeregach Naszego wojska; ich liczba zmniejszała się w bitwach z buntownikami, a więcej jeszcze przez zgubne działanie zaraźliwej choroby cholery, która w sall».yin początku wojny zjawiła się w czynnej armii i w innych wojskach na granicach Cesarstwa rozstawionych. - Choroba ta wywierała się tym gwałtowniej, im trudniej było, wśród ciągłych poruszeń wojska, użyć przeciw niej środków ostrożności i sztuki lekarskiej, którjch skuteczność doświadczeniem została stwierdzoną. Już wówczas niezbędna potrzeba wymagała niezwłocznego postawienia siły zbrojnej Cesarstwa na stopie odpowiednej rzeczywistej konieczności i zbrojnej sile innych mocarstw, lecz niechcąc odrywać ukochanych poddanych Naszych od gospodarskich robot w najdogodniejszej dla nich porze, przy ciągłej o ich dobro troskliwości, uznaliśmy, że możemy ogólne uzupełnienie Naszego wojska i floty odłożyć do zwykłego · a rekrutskie nabory ustanowionego czasu, i dla tego rozkazujemy: 1) Wybrać w całem państwie z pięciuset dusz po czterech rekrutów, a) Od tego naboru wyłączyć: fl) Gruzyą i Bessarabia, na mocy ogólnych postanowień; b) gubernie Wileńską i Grodzieńską i obwód Białostocki, jako obowiązane, w teraźniejszych okolicznościach, więcej niż inne as Królestwem Fplskiem graniczące gubernie, <<inności, i c) Małorossyjskich kozaków w guberniach Pułta*skiej i Czernihowakiej, któr>y wystawili po io ludzi z 500, na utworzeoi« ośmiu pułków lekkiej jazdy. 3) Wybranie aałegłych z 93 naboru połowy rekrutów K gubernii Chersońskiej, Ekaterynoeławskiej, Pułtswskiej, Słobodsko- Ukraińskiej, Kijowskiej i Podohkiej, odłożyć do następnych naborów. 4) Gdy zatwierdzona przez Nas 28. · eszłego Czerwca Ustawa e rekrutach niezaCenie być obowiązującą przed rokiem przyszłym 1832., przeto teraźniejszy nabór ma być odbyty podług praw wydanych przed tą ustawaj podług osobnego, srezegóły wykonania zawierającego ukazu, który wraz z niniejscym dajemy rządzącemu Senatowi, -Tym ukazem, rozkazując między innerni, aby W oznaczeniu miary i wzrostu rtkrutów, ogranictono się jedynie nieuchronną koniecznością, obróciliśmy szczególną Naszą uwagę, na zmniejszenie ile można wydatków z rekrutską powinnością połączonych, i dla większej ukochanym Naszym poddanym ulgi, rozkazaliśmy brać pieniądze na umundurowanie rekrutów, z takiemie znacznem poniżeniem cen, jakie miało miejsce podczas ostatnich naborów. - Dan w Carskiem-Siole d. 1, Sierpnia, lata od narodzenia Chrystusa Pana 1331., panowania Naszego, szóstego. Mikołaj. Przez Najwyższy ukaz do rządząc. Senatu, wspomniony w powyższym manifeście, postanowiono: J) Nabór sam rozpocząć l. Listopada b. r., ukończyć zaś niechybnie we 2 miesiące. 3) Rządzący Senat uczyni rozporządzenie, aby w tym przeciągu czasu wszyscy zalegający z przeszłych naborów rekruci, byli wybrani. 3) Przyjmować rekrutów niemłodszych nad 1st 20 i niestarszych nad 35, wzrostu niemoiejszego nad 2 arszyny i % wierszki. We względzie przywar cielesnych, stosować się do prawideł, jakie były przepisane w ostatnim naborze. 4) Przyjęcie odbywać w miastach gubernialnych i powiatowych, podług umówienia się cywilnych Gubernatorów z Wice-Gubernatorami i Marszałkami gubernii. 5) Przyjmować na rachunek kwitacye rekrutskie. 6) Na umundurowanie rekrutów przyjmować od zdających pieniądze podług cen ile możności zmniejszonych; i dla tego w teraźniejszym naborze brać od każdego rekruta tylko po 33 ruble. 7) Zamiast prowiantu dla rekrutów w naturze, brać od zdających pieniędzmi, podług «en urzędowych, jakie w każdej gubernii, w czasie zdawania ustanowione będą. 8) Nabór żydów, ustanowiony ukazem 20. Sierpc.

18*7. uskutecznić stosownie do prawideł wyłożonych w osobnej ustawie przy tymie ukazie wylanej. 9) Ndkoniee, rozporządzenie we względzie wojennym, poruczono Zarżą, deającemu głównym sztabem; prędkie zaś uskuteesnienie i ukończenie naboru w oznaczonym zakresie, staraniom rządzącego Senatu. N. Pan otrzymał od Głównodowodzącego czynną armią Generał-Feldmarszałka Hrabi Paekiewicza-Erywańskiego raport, o poruszę niach dokonanych przez główne siły powierzonego mu wojska od 19. po 24. Lipca. Raport ten, obejmujący szczegóły takowych poruszeń i nagłego zajęcia przez nasze wojsko m. Łowicza, nad Bzurą, nieskończenie ważnego dla dalszych zaczepnych z naszej strony działań, oraz pomyślnych wypraw, dokonanych przez nasze oddziały zostające pod dowództwem Gen.-Majora Anrepa, i Fligel- Adjutanta Pul kownika Tiemiriaziew jest treści następującej. Raport Głównodowodzącego czynną armią z d.

24. Lipca z m. Łowicza.

"Główne siły wojska, po odbytej dniówce w okolicach Combina, ruszyły dalej; Iszy korpus skierowany został na Kocierzew i Rybno, ażeby przez 10 zakryć postęp wszystkich dalszych wojsk na Łowicz, i po zajęciu już tego punktu przez przednią straż Hr. Wjtta, zwrócił się do wsi Roczki, mając swój przodowy oddział przy wsi Jasieńcach: wszystkie dalsze wojska są teraz w okolicach Łowicza; przednia zaś straż Gen. Hr. Witta zajmując to miasto, ma swój przodowy oddział w Arkady i, a linia czatow rozciąga sie wzdłuż Du-ki Rawki, na prawo, aż do gościńca wiodącego do Warszawy, przez Skierniewice, Wiekitki i Błonie, stamtąd zagina się na Kołacińsk, leiący nad rzeką Mrogą i w dół po niej do Bzury, podsłuchy zaś chodzą do Rawy. - lsza i 2ga dywizye grenadyerów, i teza i 2ga dywizye gwardyi, rozłożone są na lewym brzegu Bzury, niżej Łowicza, około wsi Popowa, cała jazda gwardyi i 2ga brygada 3Ćjdywizyi kirassyerów znajdują się też na lewym brzegu Bzury, powyżej Łowicza przy wsiach Swierysz i Hołeńsku.

Miasto Łowicz opuszczone nagle zostało przez powstańców, a zajęre przez kozaków 19. Lipca wieczorem. Dowiedziawszy się o tern, rozkazałem natychmiast Gen. - Porucznikowi Mllrawjew osadzić je dnia 20. czterrna batalionami piechoty i sześciu szwadronami jazdy przy rociu działach. Pośpiech z jakim powstańcy cofnęli się z tego punktu był tak nagły, iż 2 trzech mostów które są na Bzurze U dwo zdołali rozebrać jeden, i zostawili w magazynie 600 bochenków pieczonego chitba; lecz rzeczą zasługującą na lazaret na 1500 ludzi, obficie opatrzony na caty komplet, we wsz"ystko co tylko potrzeba dla chorych, ze wszystkimi urzędnikami zdrowia, to jest dwoma doktorami dywizyjnemi, jednym Sztab - lekarzem, sześciu starszymi i siedmiu młodszymi lekarzami, oraz kilku felczerami. Wraz z tym szpitalem dostało się w nasze ręce do 500 polskich żołnierzy. Co się tyezy armii powstańców, ta, podług otrzymanych wiadomości, skupiona jest na przestrzeni od Błonia ku 30< haczewowi, i przy tym punkcie, gdzie tfbjdnje się i sarn Skrzynecki. - Wojsko ich » znacznych siłach zaczęło przybywać do Sochaczewa so. Lipca i dzielnie zajmuje przeciw Sochaczewa lewy brzeg Bzury. Linia ich czatów rozciąga się i po prawym brzegu Rawki. Przed wieczorem 22. Lipca, ukazali się oni w liczbie 7miu szwadronów jazdy przy dwóch działach, i przycisnąwszy pułk Borysowa kozaŁów, zbl.źyli się do przodowego oddziału Generała Hi. Pahltna L, na strzał działowy i lecz przed nocą cofnęli się znowu ku wsi Cmyszewo a potem do Sochaczewa. Tymczasem dla lepszego zabezpieczenia kommunikacyi wojska Z punktem przeprawy, i znajdującymi się przy nim składami żywności, ze strony Kalisza, · Gen. · Major Gersteiizweig z pułkami dragonów i ułanów gwardyi, Grodzieńskim huzarów i z 3<ią brygadą aej dywizyi piechoty, wysłany został od przeprawy ku Łowiczowi przez Kraśniewice i Kutno, a Gen.-Major Anrep z dwoma pułkami dragonów przez Piotrków, Izbigzcze i Kłodawę ku Kraśniewicom. Pierwszy dopiero schodzi się z głównemi siłami wojska; ostatni zaś pozostaje w Kraśniewicach, dla oczyszczenia drogi łączącej przez to miasteczko i Brześć- Kujawski, miasto Łowicz z przeprawą, i dla osłaniania idących po niej transportów. - Gen. - Major Gerstenzweig, w czasie ciągnienia przez Kraśniewice, otrzymawszy wiadomość iż w Łęczycy zebrało się do 3000 wojska, wysłał tam Fligel Adjutanta W. C. Mci, Pułko Wnika Tiemiriaziew, oddawszy pod wodzę j»-go po szwadronie ze znajdujących się w oddziale jego jezdnych pułków gwardyi, z jednym szwa dronein pułku kozaków gwardyi, i HM dział ami; lecz zamia»t 3000, znaleziono tam tylko 600 ludzi, prj.emocą do tego zmuszonych; stąd też Pułkownik l iemiriazitw rozpuścił ich do demów wziąwszy tylko w niewolą 3 oficerów i J4SIU jezdnych mazurów. W Kole liczba rokoszan była nierównie znaczniejszą. - Wyprawiony tarn Gen.-Major Anrep, 22. b. m. o świcie miał do czynienia z regularnemi wojskami. Generał Schilling 51 jednym szwadronem Twerskiego pułku dragonów, i wsparty dwomainnemi szwadronami tegoż pułku, przełamując przodowe poczty rokoszan, wpadł razem z niemi do miasta, zbił znajdujące się W niem dwa szwadrony ich jazdy, równie jako i dwa inne za miastem stojące, i ścigał ich po szosę ku Kaliszowi. Pozostały szwadron pułku dragonów J. K. M. Xiecia Alexandra Wirtembergskiego zatrzymał się w mieście dla utrzymania porządku. Podówczas ukazała się na prawym brzegu Warty silna kolumna piechoty, z trzema szwadronami jazdy, i szybko następować poczęła na pozostałe 3 szwadrony pułku Xcia Alexandra Wirtembergskiego, które, przy ach działach, pod wodzą Pułkownika Beiau, przykrywały bagaże oddziału. Gen -Major Anrep wstrzymawszy ściganie jazdy rokoszan, zwró cił się przeciw ich piechocie na prawy brzeg Warty. Trafny ogień dwóch dział i stanowcze attaki dragonów, wkrótce zmusiły rokoszan do ucieczki i na tym brzegu. Stracili oni w tej potrzebie w zabitych ich oficerów wyższego stopnia, wielu niższych i do 3CO szeregowych: gciu zaś oficerów i 178 żołnierzy dostało się nam w niewolą; - nadto odbito od nich 350 koni. 2000 znajdujących się w mieście kosynierów rozbiegło się jeszcze przed przybyciem Generała Anre p a, powziąwszy wczesną wiadomość o zbliżeniu się jego oddziału. Strata z naszej strony wynosi 7 ludzi zabitych i 4g ranionych. "

Niderlandy.

Dziennik de la Haie pisze; Jeżli Ludwik Filip teraz z Belgii ustąpi, wzbudzi największe nieukontentowanie we Francyi; jeśli tam zostanie, wypowiada wojnę całej Europie, której końca przewidywać niepodobna. · Zdaje się nam, że dokładniej się zastanowiwszy i lepiej własny «wój in teres obmyśliwszy, spokojnie by został w domu. Z resztą zobowiązaną była Hulandya do ocalenia honoru swego, l ocaliła też go w rzeczy samej. Kroi (»wilhelm ciągle jeszcze oświadcza, że się chce trzymać protokułu; jeżeli więc Mocarstwa wielkie to za występek poczytują, że kto ich wolę wypełtra, wyznać należy, że one same nie wielkie mają wyobrażenie o dziele swojem. Z BruxeJli, dnia ig. Sierpnia.

Stosownie do rozkazu Królewskiego rna być kommissya wojskowa utworzona w celu siedzenia i osądzenia postępowania niezaszytnegó wojskowych każdej rangi, którzy z powodu 0siamich wypadkach na naganę zasłużyli. Generał Dywizyi Wautier mianowany jest Prezydentem tej kommissyi a Generał brygady Duval van Błargnies, Pułkownik żandarmeryi Bryxhe, Pułkownik komenderujący w Luxem kami onej. Dzisiaj na uroczystem posłuchaniu wręczył Sir Rob. Adair Królowi Leopoldowi pismo zawierzytelniające go jako nadzwyczajnego Posła i pełnomocnego Ministra Króla Angielskiego przy Królu Belgijczyków. Po tej uroczystości członki Poselstwa Angielskiego, między lemi Wiliam Riissel, miały honor być przedetawionemi Królowi, Dziennik De la Belgique pisze, że depesze z Anglii nadeszły do Pana Ro b. Adair w których mu się zleca, aby u Króla Leopolda z naleganiem na to nastawał, ażeby Francuzi niezwłocznie z Belgii ustąpili. Monitor Belgijski następujący zawiera rozkaz dzienny: "N. Pan podczas tej krótkiej kampanii bacznie uważał na postępowanie rp maitych korpusów, składających armią Sk Idy i pod Jego bezpośredniem dowództwem po ostających. Jestem upoważniony podać do wi dorności całej armii Belgijskiej, że N. Pan artylleryi zasługującej na względy Królewskie z powodu męztwa jej przed nieprzyjacielem, jako też karności i porządku na marszu i w kwaterach, zupełnie swoje oświadcza zadowolnienie, a ja się poczytuję za szczęśliwego, iż mogę być tłómaczem tych uczuć Królewskich. - Eównie Król chwali kawalerją, która w każdym ra ie gorliwie operacye jej nakazywane wypełni ła Odznaczyły się takie niektóre korpusy pi choty i późniejszy rozkaz dzienny wymieni te pułki i oddziały, które prawo sobie rość ć mogą na pochwały Króla, lecz na nieszczęście nie wszystkie spodziewać się mogą chlubnego świadectwa, bo w ogólności mówiąc piechota powinna jeszcze daleko, większej nabyć stałości i regularności w obrotach swoich. - Mianowicie powinni dozorcy korpusów starać się o zmniejszenie liczby maroderów , tamujących drogę i wozy swoje bagażne zbytnie obciążających. * Bruxella, dnia 15. Sierpnia 1831.

Generał brygady, Szef sztabu głównego, (podp.) Constant von Hone." W tej samej gazecie czytamy co następuje: "Generał Daine uporządkowawszy i wzmocniwszy na nowo armią swoją wyruszył w 12,000 ludzi ku Tirlemont, nic nie wiedząc o wypadkach zaszłych w Loeven. Spotkał dnia i5go straże nieprzyjacielskie, uderzył na nie i ścigał je aż do miasta. Nieprzyjaciel widział się być przymuszonym do wysłania parlamentarza, aby go od dalszych zapędów wstrzymać. Generał Daine oddał jeńców zabranych, traktatów zawartych gwałcić niechcąc . Między sposoDami, któremi nasze dziennikinieład i ucieczkę w korpusie Generała Dain6 usprawiedliwiają, uderza nas sposób użyty w proklamcji w Loodium przez Pana Tielemana wydanej. Czytamy albowiem tam te słowa: "nie ludzie się przelękli, lecz konie, które niesłuchając jeźdźców cahj armią zdeptały." Kury er dzisiejszy obszernie się rozwodzi nad przyczyncrrii przygód armii Mozy; przypisuje cale nieszczęście zaślepieniu Ministeryi, które głównedowództwo dało Generałowi Daine zuchowi tylko i męźne"'nu żołnierzowi, a Z powodu dyskretj'i jakiejś niechciało je poru» czyć cudzoziemcowi. List z Bruxelli pod dniem 12. Sierpnia umieszczony zapewnia, że pierwsze powodzenia armii holenderskiej tak zdemoralizowały lud Belgijski, że Xźe Sasko- Wajmarski, gdyby 0- * koliczności inne temu się nie sprzeciwiały, dn. 12, rano opanowaćby był mógł Bruxelle, miecza ani dobywszy. Wszyscy albowiem myśleli tylko o sposobności do ucieczki, nie zaś do obrony. Okopy przed bramą Loevenska dopiero po południu zaczęto sypać; 6 armat na drodze ku Namur były bez amunicyi i bez puszkarzy, jedna nawet była zagwożdzona. Wszyscy skwapliwie uchodzili do Hall, aby przybycie Francuzów przyspieszyć. W bitwie pod Loeven gwardya narodowa tłumoki swoje i broń rzucała i z największym pośpiechem na wszystkie strony uciekała; ochotnicy miasta Chasteler napróźno usiłowali ich wstrzymać. Bez wstawienia się Generała Belliard Loewen zostałoby bez wątpienia szturmem wzięte a Król Leopold wpadłby w ręce Holendrów. Z Leodium, dnia 15. Sierpnia.

Wojsko Francuzkie w Namur stojące, które tu przybyć miało, otrzymało rozkaz wziąść kierunek ku Wavre i Loeven. - Dnia 13. rano zwiedził Marszałek Gerard ze sztabem swoim głównym pobojowisko pod Waterloo. Marszałek był bardzo wzruszony, prawie rozczulony, oglądając wiekopomne owe pola. (Wiadomo albowiem, źe ówczesny Generał, a obecnie Marszałek Gerard pod Waterloo ko- ' menderował korpusem armiiFrancuzkiej, przy którym się znajdował Generał Bourmont, który podczas bitwy przeszedł do związkowych.) Leodyjski dziennik de la P r o v i n c e nader śliczne przytacza wyjątki tyczące się wypadków ostatniej bitwy. Generał Hoogworst kazał gwardyi narodowej bardzo zmieszanej i wycieńczonej rozdzielić kilkanaście beczek piwa, na które waleczna gwardya z takim się rzuciła zapałem, ie Holendrzy tymczasem spokojnie najważniejsze stanowiska na pagórkach zajęli. Przy rejteradzie do Loewen trwoga i zamiesza« gwardzistów mniemał iż go juź chwytają i jeden nieborak drugiego się pytał, kiedy go rozstrzelać będą. Wszystkie karczmy na drodze pełne były uchodzących gwardzistów, którzy sobie kazali wąsy golić, aby ich tylko niepoznano , źe byli żołnierzami. Tylko Generałowie Niellon i Clump i wojska tych w rzeczy samej walczyli, jak się należy. Belgijczykowie stracili 800 w rannych a 500 w zabitych.

Włochy.

Z p a r m y, dnia 10. Sierpnia.

Dnia 8> ni. b. J. C. M. Xiężniczka panująca po 6cio-miesięcznej niebytności powróciła do tutejszej stolicy. Wjazd jej sprawił największą radość między mieszkańcami. Chociaż J . C. M. wszystkich uroczystości przyjęcia zabroniła, wielkie jednak mnóstwo ludzi pieszo i w pojazdach spotykało ją i zaprowadziło uwielbioną swoją Munarchinią aż do pałacu, otoczonego wojskiem austryackiem. Wieczorem całe miasto było oświecone. Z N e a p o l u, dnia 6, Sierpnia.

N. Pan zaraz po powrocie swoim użył skutkujących środków ostrożności, przeciwko coraz bardziej szerzącej się w Europie cholerze. Dla wszystkich prowincyy przeznaczeni są KommisBarze królewscy z nieograniczonem pełnomocnictwem, gorliwie czuwać mający nad zachowaniem danych przepisów zdrowia. Zgwałcenie kordonu rozciągnionego wzdłuż brzegów morskich albo granic państwa, śmiercią ma być karane, równie jak i przekroczenie zakładów kontumacyjnych, potajemne wprowadzenie towarów i sfałszowanie patentów zdrowia. ' Kommissye wojskowe śledztwa względem tego odbywać będą i stanowcze wydawać wyroki. Kilkanaście okrętów juź wysłano, przeznaczonych do tworzenia kordonu morskiego i zasłonienia wybrzeża. Z Florencyi, dnia 13.Sierpnia.

J ego Cesarska Wysokość Wielki Xźę bawił przez czas niejaki w Liworno. Ile razy się na teatrze, na paradzie albo innych miejscach publicznych pokazywał witano go okrzykami i największem uniesieniem radości. Dnia 7. dał w pałacu swoim wspaniały festyn dla 300 ze znakomitszych osób, na którym prztz swoją uprzejmość i grzeczność wszystkich serca sobie pozyskał. Dzisiaj Jego Cesarska Wysokość uda się do Sy na, aby tam być przytomnym wielkiej uroczystości narodowej, która się ma odbywać przez 3 dni następne. Handel w Liworno wiele cierpi przez obecne polityczne stosunki, jako też przez zawady wynikające z niebezpieczeństwa cholery coraz bardziej się szerzącej. Wssyetkie okręjj- z morza wschodniego, północnego i czarnego przy. bywające, ścisłej podpadają kwarantannie. Ustawy kontumacyjne w Królestwie Neapolitańskiem ogłoszone, na handel miasta Liworno najszkodhwsze wywierają »kutki i największy przynoszą uszczerbek sławnym jarmarkom w Sennigallia. Z P ale rrou, dnia 28. Lipca.

Od kilku dni mamy tu wiadomości o nader znakomitern zjawisku; tworzy się albowiem w bliskości brzegów południowych wyspy, pod Sejacco, nowy wułkan. Okręt od Malty przybywający spostrzegł Z daleka na morzu gęsty dym; Kapitan wziął swój kierunek ku stronie, gdzie się ten dym wznosił, i przekonał się, że morska woda w odległości 3 dl mil włoskich bardzo była gorącą, widział mnóstwo ryb zdechłych i purchatych kamieni po wodzie pływających, niemógł jednak dokładniej dochodzić, jaki to był dym. Z Siakko potem wysłano statek do miejsca tego, który to samo spostrzegł i na takie mnóstwo kamieni purchatych natrafił, iż trudno było je przebyć. Obecnie po 7 dniach powstania swego wułkan ten juź ogień wybucha, jak gdyby już się wzniósł nad powierzchnią morza. Rząd niepoczytał to za rzecz tak ważną, aby badaczów natury wysłać na miejsce rzeczone. Szczęściem znajduje się obecnie sławny pruski geognosta, Professor Hoffmann, w Sycylii, od którego zapewne dokładniejsze wkrótce otrzymamy wiadomości o tym fenomenie. F r a n c y a.

Z P ary ż a, dnia 16. Sierpnia.

Pan Pćrier, syn Ministra, udał się do Londynu, aby odpowiedź gabinetu Angielskiego względem spraw Belgijskich przyśpieszyć. Zdaje się, źeMinisteryurn teraz chce się utrzymać przy swojem i Belgią obsadzić wojskiem Francuzkiem, dopóki interesa kraju tego i Holandyi nie będą rozstrzygnięte. Na ulicy Montmartre wczoraj wieczorem pospólstwo się spiknęło z okropnym hałasem; mnóstwo ludzi zgromadziło się pod orłem wspaniale oświeconym, pod skrzydłami którego dwa N. spostrzeżono. Miała to być illuminacya na pamiątkę wiekopomnego dnia i5. Sierpnia. Częste się dały słyszeć okrzyki: "Niech żyje Napoleon!" lecz wszystko bez szwanku się skończyło, a polieya w nic się nie mieszała.

OBWIESZCZENIE.

W nocy z dnia 8- na 9. Czerwca r. b. zostały przez dwóch wojskowych między Bogusławiem tnaście wieprzy z Polski przemyconych zabrane. Gdy zaganiacze przy tej trzodzie będący zbiegli i nieznajomemi zostali, przeto wieprze <e po poprzednim oszacowaniu i ogłoszeniu terminu licytacyjnego w dniu 10. p.m. przez urząd poborowy w Pleszewie za 80 Tal. 22 sgr. publiSftnie sprzedane zostały.

Wskutek przepisu . Igo. Tyt. 51. Części I.

Ordynacyi sądowej wzywają się nieznajomi właiciciele aby się końcem udowodnienia ich praw do zebranych z licytacyi pieniędzy w przeciągu 4ch tygodni, od dnia rachując w którym pierwszy raz ogłoszenie niniejsze w Intelligencyjnym dzienniku umieszczone będzie, na Król. głównym urzędzie cełł w Skalmierzycach zgłosili, w przeciwnym bowiem razie z obrachowaniem zebranej kwoty na rzecz kassy rządowej postąpionem będzie. Poznań, dnia 34. Lipca 1831* Tajny Nadradzca 'rnansów i prowincyalny Dyrektor podatków, L o f f I e r.

OGŁOSZENIE.

Trzy stajnie, jedna wozownia i dwa strychy W bliskości dzitdzinca komory mąją być dnia 16. m. n. przedpołudniem o godzinie 11 tej na Izbie sessyonalnej ratuszu na następujące trzy Jata w dzierżawę puszczone. Ochotę licytacyi mający, którzy kaucyą sio Tal. złożyć chcą, niniejszem się wzywają stawić się na termin rzeczony i swoje podania wyjawić. Poznań, dnia 23. Sierpnia I83L Nad-Burmistrz.

OBWIESZCZENIE.

W moc polecenia Dyrekcyi ProwincyonalnejZiemstwa, polowanie na borach należących do majętności Radlińskiej powiatu Pleszewskiego wypuszczone być ma; w przedmiocie tym wyznateyłem dzień 17. Września r. bo godzinie lotej zrana w urzędzie leśnym w Tarcach, na który mających chęć, dzierżawienia zapraszam. Warunki licytacyi przejrzeć tamie można.

Broniszewice, dnia 14. Sierpnia 1331.

Delegowany Radzca Ziemstwa.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia27. Sierpnia 183i.

Papiera- Gotowimi zną

Obligi długu państwa . .

Obhgi bankowe ai do włączni€ lit. H . . . . . . Zachodnio - Prtukie listy zasta wnt . . . Listy zastawne W. Xi stwa Poznańskiego. , .

Wichodiuo - Pruskie Szlaskie . . . .

po 90$po 89ł 96 106

II{

Poznań, dnia 30. Sierpnia 183i* Papierami. Gotowiznę. Od al*.

Kun obligów m. Poznania 90 4

Ceny zboźa na Pruską miarę i wag w Poznaniu. Dnia 29. Sierpnia 183* .

Tal. igr. ten. do Tał. igr. fen.

Pszenica . . 2 22 6 3 -Zyto . » » S Jęczmień l 5 y-y. .. 7 n6 Owies . 20 6 Taterka 1 aa 25 I 27 Groch .

Zierniaki 15 20 Siana cetnar ił 110 ff.. . 17 SO Słomy kopa ił 1200 ff . 4 4 15 Masła garniec 3 2 2

WYKAZ Komitetu zdrowia w Poznaniu o cholerze.

Dnia 29. Sierpnia pozostało chorych: 27 cywilnych.

zachorowało wyzdrowiało umarto pozostało chorych Dnia 30. Sierpnia: 5 cywilnych 4 cywilnych 3 cywilnych 25 cywilnych Aż do dzisiejszego dnia zachorowało ogółem: 94 wojskowych, 630 cywilnych; z tych Wyzdrowiało: 46 wojskowych, 219 cywilnych; umarło: 48 wojskowych, 386 cywilnych, Poznań, dnia 30, Sierpnia i83 *