GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1831.09.03 Nr204

Wielkiego

Xigsfwa PO ZNAN SKI EGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i SpółKi. - Redaktor: A'. Wannowskr.

)J( 204. W Sobotę dnia 3, Września 1831.

- ! - g: g: e g: » .. .. .. .. i 9 - n - _ i f :IT1 I Ul-Ulm-emmeUlmaEeao B W I E S Z G Z E N E E. Summatyczns wy1taay Komitetów zdrowia na prowincyi, tyczące aC> chorach, wyzdrowiałych i umarłych na cholerę nienadcbodza, wciąż jeszcze tak regularnie jak jest prze« pieano, i dla tego pawodowany jestem przypomnieć tymże Komitetom przepis,podług którego» i) Król. bezpośredniej Kommissyi do odwrócenia cholery w Berlinie, 2), przełożonej Król. Regencyiji 3) podpisanemu Naczelnemu Prezesowi, pornienrone wykazy każdą pocztą podawane bye winny. Oczekując punktualnego ternu przepisowi zadośćuczynienia, uwiadomiam zarazem publiczność, iż wzorów do sununsrycznych wykazów, z dodanym wzorem do postrzeleń powietrza-, każdego ozasu dostać moina w tutejszej nadw. drukarni Oeckera, ryza po 8» Tal. :$ SgI., libra zaś 5l 48 exemplarzy po 13 sgr" z bezpłatnem opakowaniem.

Poznań, dnia 29. Sierpnia 1331.

Naczelny Prezes Wielkiego-Xi<;stwa'Poznańskiego, FI o t'tw c l l.

OBWIESZCZENIE.

Obwieszczenie Naczelnika Kommiseyi Bezpośredniej do odwrócenia' cholery wysadzonej, 2 dnia 27; m. II., (Pruska Gazeta Państwa N o. a38.) zawiera bliższe przepisy wzglądem pos<ępowania przy przesełaniu pieniędzy pocztą z miejsc zarażonych., Pbmienione* przepiey stosowane także być mogą przez analogią do przesełania towarów, afet, kart i innychprzedmiotów, których przyjmowania Urzędy Pocztowe odmawiać niebędąj byle tylko pairie* ty trwałą ambalażą-opatrzone były. - Wszakże pakiety z aktami, do których niepotrzeba więcej krjyiowej obwoluty, niepowinny ważyć wyżej 10 funtów. Treść pakietów czyszcaoli{ odtąd będzie dopiero na miejscu przeznaczenia; wkładam atoli obowiązek, na Komitety zdrowia, lub gdzie te nie są jeszcze urządzone, na władze policyjne miejscowe, ażeby dla' zapobieżenia zarażeniu, dopełniały naj ściślej przepisów tyczących się czyszczenia towarówi effektów, zastrzegając sobie nadto szczególną ich w tej mierze odpowiedzialność. - Gotowe wydatki Komitetów zdrowia za czyszczenie, osoby odbierające rzeczy pocztą prżeBełan&' winny zwracać. Poznana dnia 31. Sierpnia 18*31. Naczelny Prezes Wielkiego Xi<;stwa Poznańskiego, F lot t w e l L

Z Berlina, dnia 31. Sierpnia.

N. Kroi raczył Generał- Porucznikowi i pierw see m u Komendantowi w Gdańsku, L o e e a u , dać order Orła Czerwonego drugiej klaasy z gwiazdą i liściem dębowem. N. Król raczył nauczycielowi szkolnemu Rosenkranz w Langenberg, w obwodzie Regencyjnym Dibseldorfckim, dać znak honorowy powszechny. Przybyli tu: JO. Xiąźę i Xięźniczka Gwilhelm Soluis-Braunfele * Nowego- Szirelic. O dj e c h a ł s t ą d: J O. Xiążę Kar o l H 0henzollern-Sigmaringen de Drezdns,

W Gazecie Państwa pod d. 30. Sierpnia czytamy następujące ogłoszenie-."Dzisiaj o godzinie i2tej doszła tu (do J3erliua) urzędowa wiadomość, źe na statku jednym w Szarlotenburgu szyper zachorować i umarł z syinptornatami cholery. Statek od momentu ttgo ściśle jest strzeżony, i nikt do niego zbliżyć się niemoźe. Miasto jeszcze jest niepedejrianćm, a ponieważ 2. powodu ścisłych związków między Berlinem i Szarlotenburgiem zachodzących przecięcie i tamowanie kotnmunikaryi wielkieby miały trudności, nieuastąpi przeto zamknięcie Szarlotenburgu; lecz żegluga na Sprei między Szpandawą i Szarlotenburgiem zabroniona. Berlin, dnia ag. Sierpnia 1831« Szef Kommissyi bezpośrednio utworzonej ku odwróceniu cholery, T h i l e . "

G a z e t a P a ń s t w a P r u s k i e g o zawiera list następujący z granicy polskiej pod d. 27. Sierpnia: "Dnia 14. oihlział wojska rossyjskiego przybył do Kalisza; nicstanąwszy w mieście samem, obozuje w koło miasta. Do« wodzi nim Generał dywizyi Knorring i Generał, podwładny jego, Szilling; składa się ten oddział z 3CO pułków kawaleryi, z bateryi konnej artyleryi gwardyi i małej liczby kozaków. Pozostawał on pod dowództwem Generała Kreutza w Litwie, jednak przy przeprawie przez Wisłę osobno dalej go posłano, aby wyręczyć korpus Gerslenzweiga, który otrzymał przeznaczenie udania się do Częstochowy, aby i tameczne okolice od wojska rozpędzonego polskiego oczyścić i kassy i ureędników lam us/łych odprowadzić na miejsce dawniejszego ich pobytu. Rossyanie na iadnem miejscu nieznaleźli urzędników polskich, dla tego teł trudno im było dopiąć zamiaru swego j dawniejszy porządek w administracyi kraj'u przywrócić. Czas pobytu tego oddziału w okolicach Kalisza niejest dotychczas oznaczony, gdyż mają jeszcze nadrjśdź stosowne w tym względzie rozkazy Feldmarszałka. Rossyanie żadnego nieznaleźli odporu, owszem Magistrature miasta na nowo przysięgę wierności swojej dla Cesarza złożyła, a mieszkańcy chętnie żywność wszelką dla wojska znosili, za co jednak niezwłocznie im płacono. - Główna kwatera rossyjska, skąd na innych dokładniejszych wiadomościach zbywa, założona o il miii od Warszawy, forpoczty stoją o £ mili. Ze dotychczas bitwa żadna niezaszła, to stąd pochodzi, źe Marszałek chce się doczekać wypadku niezgody w wojsku polakiem i w Warszawie samej panującej, gdyż w skutek onej cała sprawa polska może da się i bez przelewu krwi do końca przyprowadzić. Do bombardowania Warszawy przyszłnby tylko w ostatniej potrzebie, ponieważ Marszałek się spodziewa, że opanuje miasto za pomocą układów, do czego też mieszkańcy, którzyby w przypadku oblężenia okropnie cierpieć musieli, bez wątpienia się przyczynią."

<WVWWtjW-W-X-V"Ł *1

"Wiadolllości zagraniczne.

Niemcy.

Z L u x e m b u r g a, dnia 20. Sierpnia.

J. K. M. Xiąźę August Pruski wczoraj popołudniu o godzinie 5tej tu przybył. Z.Karlsruhe, dnia 19. Sierpnia.

Pierwsza Izba wczoraj przyjęła i uchwaliła jednozgodnie adres drugiej Izby względem zniesienia cenzury i wprowadzenia nieograniczonej wolności prassy. Z Monachium, dnia 21. Sierpnia.

Królewski Radzca nadworny i Professor Dr, Bayer został wczoraj obrany Rektorem uniwersytetu tutejszego na następne letnie półrocze. Niderlandy, Z H a g i, dnia 22. Sierpnia.

N. Pan otrzymał następujący raport od J. K.

Mci Xiecia Oranii: "Głowna kwatera Lindhoven (w Xiestwie Północno-Brabanekiem) dnia so. Sierpnia r. 1831» - Mam zaszczyt donieść N. Panu, żem tu wczoraj główną moją kwa» terę założył. Wojska N. Pana dzisiaj wszystkie wróciły do Xiestwa Północno - Brabanckiego a, jutro dnia 21. zajmą stanowiska następujące. (Szczegóły opuszczamy.) Podchlebiam sobie tą nadzieją, że N. Pan z Wysokiem zadowólnieniem usłyszysz, iż wczoraj od Generała Porucznika van Geen z Turnhout otrzymałem doniesienie, źe on zastał tam Adju.anta Mar rym Marszałek wyraźne dał zlecenie na to uwaiać, aby belgijskie wojska w okolicach tamecznych stojące, zawsze w należytej zostawały odległości od wojsk N. Pana, przezco się wszelJcim spotkaniom i stycznościom nieprzyjemnym zapobieźy. Upatruję w tym nowy dowód przyjacielskich ku nam uczuć Marszałka francuzkiego. Głównodowodzący armią (podp.) G w i l h e l m Xiąźę, O r a n u . " W przyszły wtorek Jego Królewiczowska Mość Xiąźe Oranii przybędzie do tutejszej stolicy, W Delft już do przyjęcia jego wielkie czynią przygotowania. Tam równie jak i tutaj władze miejskie i mieszkańcy zajmują się stósownem do okoliczności przyozdobieniem domów i uJic. Gwardya tutejsza gminna wyjdzie pieszo i konno na spotkanie Xiecia i każdy chce podług możności przyłożyć się do upiztjmego przyjęcia bohatera, który tak świetne odniósł zwycięztwa, Onegdajszego dnia przybył znowu do Hercogenbusch oddział jeńców belgijskich, składający się z 8 oficerów i 114 szeregowych; tych wszystkich, równie jak już wprzódy nadeszłych odprowadzono do Naarden. Z B r e d y, dnia so. Sierpnia.

Pozawczoraj zrana część armii naszej stanęła znowu na ziemi ojczystej. Pierwsza dywizya z Generałem Porucznikiem van Geen na czele, wczoraj o godzinie 4. zrana wyruszyła z Tumhout i doszła tego samego dnia zat do Tilburg. Druga i trzecia dywizy a wzięła kierunek ku Eindhoven, gdzie się też główna kwatera Xięcia znajduje. Armia francuzka postępuje za nami w tymże samym kierunku i obsadzi, jak mówią, granicę belgijską z naszej strony na wszystkich posterunkach dawniej przez wojsko belgijskie opanowanych. Onegdaj mocny oddział artyleryi udał się do Mastrych tu, z którą fortecą komrnunikacya na nowo jest przewrócona. Zawieziono tam broń, amunicyą i muridury zabrane na Belgijczykach, wartości 150,000 złotych.

Pułkownik Wanderbruck, który sobie przywłaszcza tytuł Głównodowodzącego wojskiem belgijskićm w Limburgu, wybiera po wsiach brabanckich kontrybucye, w razie odmówienia onych grożąc zemstą swoją. Generał KortHeiligers otrzymał już wiadomość o gwałtach tam popełnionych. Między 100 belgijskimi jeńcami na okrętach z Herzogenbuseh do Naarden wiezionymi znajduje się też dwóch w kajdanach; jeden z nich chciał zabić Xcia Oranii a drugi ochydnyrn sposobem zamordował 4ch strzelców holenderskich. Dzisiaj obydwa Xią.ięta odbędą, wjazd swój

do Herzogenbuseh zaproszeni przez Gubernatora prowincyi i Magistrat miasta. Stąd dzisiaj już burmistrz miasta i kilka członków Magistra, tury udało się do Herzogenbuseh w celu upraszania Xiążąt, aby też w naszem mieście wjazd swój tryumfalny odbyli. Wszystkie domy już gustownie girlandami są przyozdobione, a po ulicach roi się bez liku mnóstwo radosnych mieszkańców. Przy wnijściu do uiic główniej» szych wznoszą się łęki tryumfalne i na większej części domów powiewa chorągiew ojczysta. Generał van Geen ze sztabem swoim tu przybył. Pod Axel i Hiilst ani Holendrzy ani Belgijczykowie zaczepnych nie robią działań, a tak wszędzie tam panuje spokojność. Z A o t werp i i, dnia 20. Sierpnia.

Tutejsze dzienniki udzielają nam pocieszną i ustalenie pokoju naszemu miastu zwiastującą nowinę, że stosownie do rozkazów wyższych okopy sypane przed cytadelą zewnątrz miasta mają być zniesione i materyały do oblężenia służące do magazynów odwiezione. Gazeta Vo s s a następujący list przywatny z Uruxeli pod dniem 20. Sierpnia umieściła: " Po deszczu następuj e s ł o ń c e! " mówi przysłowie. "Deszczu dosyć mieliśmy, 1. j. łez i. krwi potoków, z których się sączyła ziemia ojczysta. Otokara , okropna kara za rozpustne przywłaszczenia; oto skutki niesprawiedliwych roszczeń! Klęski i trwoga. Lecz gdzież są promienia słoneczne, do których lesk nim i? tak niej e den upokorzony Belgijczyk siebie samego się pyta. Słuszna albowiem panuje obawa, że. Francuzi nie tak łatwo wrócą, jak wkroczyli.

Anglia kwasi się, widząc te niewczesne usiło-, warna, mające to niby dążyć do uwolnienia Kelgijczyków, a na nieszczęście jasną teraz Staje się rzeczą, że sprawy z Holandyą obecnie w dłuższą jeszcze pójdą przewłokę. Jeśli w interesie dyplomatycznym możnaby było postąpić jak w processach, cieszylibyśmy się tą nadzieją, ze przynajmniej wnuki nasze po odbytych jch injtancyach końca się onego doczekają; lecz w takiej sprawie, w której Izby, Konfciencye, Ministrowie, Posłowie i Kóg wie kto jeszcze, udział swój mają a każdy mąci, kręci i chytrze się uwija, czyż moina się spo dziewać uszczęśliwiającego wypadku i przyszłości pociesznej? Podług mego zdania pitr wejby wieża babilońska pomimo wszystkich zamieszań mowy dała się wznieść aż pod same niebiosa. Każde osobne państwo stara się w zawikłaniu politycznych zdarzeń wszysiko obrócić na własne dobro i z utrapień i dolegliwości" sąsiada tyle wyciągnąć korzyści, ile można, - Zdania nad pobytem armii irancuzkiej sa porozdziel ane. Jedna paitya spodziewa sie. że -prawy Jl Holandyą tym rychlej się załatwią, · sądząc, żeFrancya r całą ewą energią domatgać się będzie niebawnej i »rzeczywistej saiysiakcyi dla Belgijczyków. Mniema ona, aJl «rtargnienie Holendrów jest niesprawiedliwością o zemstę do nieba wołającą, morderstwo (polityczne, szkaradne wydanie wojny 5ciu mocarstwom, które neutralność i niepodległość JJ elgii uznały i ją pod opiekę swoją wzięły.

Nigdy więc aniiaelgia, aniFrancuzi, ani szeJąga kosztów wojennych Holendrom nieodpłacą,; owszem Belgijczykowie domagać się powinni wynagrodzenia nietyłko za kontryhu.cye wybierane ,po rozmaitych miastach, lecz też za «pustoszenia domów i chat, od- Holendrów w perzynę obróconych. (!) Przeciwna zaś partya upatruje w przebywaniu Francuzów niebezpieczniejszą jeszcze, leoz tylko na pozór łagodniejszą napaść, która wtenczas dopiero zacznie wpływ swój wy-wierać, kiedy wszystko już będzie do końca przywiedzionem, mianowicie »w przepadku, gdyby Belgia się wzbraniała zburzyć -fortece na granicy francuzkiej. Tai partya naturalnie krzywym spoziera okiem na Francuzów, zwłaszcza gdy z powodu ich pobytu drogość się wzmaga, a tale obrońcy francuzcy kraj może cały wygłodzą. 'Ponieważ ta partya jest nierównie liczniejszą, spodziewać gię można rozruchów wewnątrz kraju, chociażby rtawtt polityka obcych mocarstw nieI.akłoniła Francuzów do powrotu. Nigdy jeszcze kraj ten niezostawał w tak zawikłanem położeniu, i wszyscy z niecierpliwością czekają momentu tego, w którym posiedzenia Izby rozpocząć się -mąią Wyborcy są zwołani na dzień 59. m. b.

i powszechnie głoszą, że Xią*żęta Orleański i Nemurski będą przy tej uroczystości obecni.

Wczoraj byłem wLoeven. Jaki to zasmucający widok! Pola i zasiewy zdeptane. Wszystko naokoło mieczem i ogniem spustoszone. Tu i owdzie usypane mogiły, w.któryeh ofiary niezgody i zatargów snem wiecznym uśpione spoczywają; szkielety końskie, połamane koła i tym podobne gruzy porozrzucane li{ jako świadki smutnej przeszłości. Tymczasem damy i panicze w lekkich pojazdach przejeżdżają się po pobojowisku i pasą się widokiem pomników własnej swojej klęski. W Loeven wprawdzie panowała najgłębsza żałość; pozbyć się jeszcze tam niemogą okropnego wrażenia, przez ostatnie wypadki sprawionego. Szpitale aż do natłoku są napełnione i ręce czułych kobiet wspierają usiłowania lekarzy. Zresztą rannych liczba wprawdzie jest znaczna, lecz większa część lekko ranionych, którzy zostaną bez wątn-.anb wkfńicfi wyleczeni. -- Generał Chasteler podal się do dymissyi. Mówią że General V. Hoogvorst uda się do Wiednia," A u s t T y a.

Z Wiednia.

N azbicie rozsianej wieści ozamknięciu Wie'" dnia, ogłasza się niniejszem, iż ani w przypadku, gdyby cholera wybuchnęła w Wiedniu, nie będzie miasto od prowincyi oddzielone, ani gdyby się na prowineyach symptomata tej choroby pokazały, te prowineye od miasta nie «ostaną oddzielone, lecz wzajemne stosunki ciągle trwać będą. W Wiedniu dn. hl. Sierpnia 1831. (Podp.) Jan Talaczka z Gieslieticz, PrereB C K.Niźszo-Austryackiego Rządu.

Lekarskie doniesienie z Budy zawiera postrzeżenie, że zaraza panująca zmienia teraz swój charakter; · - najprzód poczyna się od biegunki, która przeqhodzi w kolki, a potem Łończy się cbolerą. Srodki lekarskie na womity z samej Ipecacuanha, odwar klejowaty Z Acidum Halleri i -Pulvis JJoveri wewnątrz używane, zewnętrznie zaś aromatyczne umywanie, nacieranie, rewelencye i synapismy na brzuch przykładane, najskuteeznieJ3zemi miały się okazać. Gazeta Wiedeńska z dnia 16. Sierpnia I. b. .

donosi: Gdyby pomimo wszelkie ze strony rządu przedsięwzięte środki zapobieżenia wybuchnieniu choroby cholera w Wiedniu, ta zaraza wtargnęła się do C. K. stolicy, na ten przypadek raczył N. Pan przeznaczyć C. KI. zamki Belweder i Schonbrunn na swoje i swojej <C. K. familii rezydencyą. W obudwócli tych zamkach «zynią już potrzebne do tego przygotowania, N. Cesarzowa"'Jąjmość raczyła przesłać Pre* zesowi C. K, Rządu Niższej Austryi cztery tysiące złI. w mon. konw. na wspomożenie podupadłych w teraźniejszych okolicznościach osób, szczególnie takich, które dla ułomności nie mogą poświęcić się robotom publicznym. Król. Jmć Węgierski przesłał na wsparcie chorych i potrzebnych, na wypade-k wybuchnienia cholery, 1000 złI. w mon. konw. W ł o c h y.

Z G e n u i, dnia 13. Sierpnia.

Wczoraj wieczorem spostrzeżono tu nader dziwne światło zodiakowe. Drugie niemniej znakomite zjawisko d. 9. m. b. poobiedzie o godzinie 5. ściągnęło na się uwagę mieszkańców tutejszych. Niebo okryte było powłoką jakąś mgii6tą, za którą słońce jakby za cienką jaką zasioną pokazywało się w kształcie tarczy niepromienistej , w którą oko bez natężenia wejrzeć mogło; z początku zdawało się słońce być wielką kulą kryształową, potem prey fwletową, którą ai do zachodu swego zatrzymało. Na tarczy słonecznej gołeoj okiem spostrzedz można było 5 lub 6 czarnych plam. Cały itnoraen trwał kilka godzin.

A . F 2 a n c y a.

Z P a ry ż a, dnia 20. Sierpnia.

N. Pan dał wczoraj Panu Odilon-Barrot posłuchanie prywatnej prezydował potem w trzy. godzinnej radzie Ministrów. Przez rozkaz Królewski od dnia I3.m.b.8przątnie nie gruzów starego pałacu Arcybiskupa i budynków do niego należących, uchwalone i na pomieszkanie dla Arcybiskupa Hotel w mieście jest prz-eznaczony. Między miastem 1,l'zq.dem ugody zawiązano, stosownie do których plac siarego pałacu Biskupiego ma być zamieniony na miejsce przechadzki. Kur y e r f r a n c u z k i d o n o si: " W c z o raj zaszła konferencya Ministrów w pałacu P. C. Perier względem rozkładu prawa tyczącego się godności parów, w bytności kilku parów. Podług pogłoski krążącej, Ministerium z całej dziedziczności się zrzeka, chce zaś dia tronu ustalić przywilej mianowania i nie ograniczonego powiększenia liczby parów. Oto są zasady, na których się nowo tworzona godność parów ma opierać; idzie teraz tylko oto, czy będzie mo£na otrzymać za tern większość głosów w izbie deputowanych, gdzie członków względy rozmai te, osobiste i szczególne zobowiązają," Dom Pedro z familią swoją d. 17. m. b. przyA był do Calais. Dziennik du Commerce pisze, co następuj e: "Obecność wojska naszego w Belgij wzbudza w wysokim stopniu zazdrość Anglików, a fakcya Torys niczego nie zaniedbyje, aby ją tylko coraz bardziej powiększać. Dotychczas jeszcze w całej tej sprawie stanowczych nie uczyniono kroków, a jeśli doniesienia nasze nie ze źródła zmąconego pochodzą, to powrót wojska naszego nte w tak krótkim nastąpi czasie, jak to artykułjeden w Monitorze wczorajszym zwiastować się zdaje. Marszałek Gerard, którego się względem ustąpienia armii naszey z Belgij radzono, miał oświadczyć, że nie..poczytuje za rzecz przyzwoitą i korzystną, to ustąpienie przyśpieszać. Osobna kommissya teraz jest utworzona w celu rewidowania ustaw i czynności urzędników przy Królewskich xięgozbiórach. Z dnia 2i. Sierpnia.

Wczoraj o godzinie 2giej udali się pierwszy Adjutant Króla i Poseł Brazylijski stąd do zamku Meudon, w celu przyjęcia tam Cesarza Don Pedro i jego rodziny. O trzeciej godzinie przybył Cesarz sam w towarzystwiejednego Adjutants do Palais royal, gdzie g* Król i Królowa uprzejmie pizyjęji; zabawi« wszy tam godzinę jedne, wrócił do Meudon, - Xcia J oinvilie spodziewają się tutaj jutro z Toulon. - Dnia onegdajezego Ces. Roseyjski Poseł, Hr. Pozzo di Jiorgo, prywatne miał posłuchanie u Króla. Stosownie do raportu bezpośredniego Ministeryi handlu rozkazem Królewskim pod d, 16. m. b, wprowadzanie wszelkiej odzieży starej, równie jak i pościeli i rzeczy dla szpitali, lazaretów, kosząc i obozów polnych potrzebnych, równie ze strony lądowej jak i morskiej zostało zabronionym, aby tym sposobem zapobiedz wdarciu się cholery. Podobnie i towary konopne i płócienne z póinocny<ca krajów nie mogą być wprowadzane, chyba po oczyszczeniu przepisanem i przewietrzeniu onych w urządzonych kwarantannach. Sąd Królewski redaktora dziennika T r ib u n e zapozwał do Sądu Assyzów z powodu obelg niesłusznie na Pana C Perier i Marszałka Souit miotanych. Messager des Chambres donosi, lZ podług depeszy telegraficznych w Marsylii z powodu processyi odprawianej przez Kapucynów, którą zakłócali liberaliści, icaroliśct zaś popędliwie __bronili, rozruchy wybuchły, JI i s Z p ania.

Z Madrytu, dnia 8- Sierpnia.

N. Królowa jest w nadziei; dnia a. Września zdarzenie to do publicznej poda się wiadomości. Wyszedł tu następujący dekret Intendenta prowincyi Xerez de la Frontera, w którym się ogłasza, źe de-kret Królewski względem zniesienia wolnego portu wKadyxie jeszcze zostaje tymczasowo zawieszony: "Król Pan nasz Najmiłościwszy, raczył rozkazać, ie dopóki nienadejdą najwyższe inne rozkazy, wykonanie dekretu Królewskiego pod dniem 23. Czerwca I. b. względem portu wolnego w Kadyxie ma być zawieszone; jeśli więc dekret ten jeszcze niejest wmieście ogłoszonym, wzmianki o nim czynić nie należy.4' Portugalia.

Przed niejakim czasem udzielił Konstytucyonista wiadomość, że Don Pedio zaraz po przybyciu swojem do Europy pisał do Don Michała rozkazując m u, aby się na okręcie liniowym Jan VI ty niezwłocznie udał do Londynu i tam usłuchał rozkazów jego, w przeciwnym razie córkę swoją chciał do Lizbony zaprowadzić. Na odezwę tę Don Miguel dał odpowiedź nader zuchwałą, z którejKonstytucyonista następujący udziela wyjątek: " D o n Miguel oświadcza w swojej odpowiedzi, źe Don Pedro Btał się jego wazalem i hołdownikiern; źe jako laki ubliżył uszanowaniu ku monarsze swemu, ie więc za ten występek, jako tez za przybranie tytułu mu się nienaleźącego (ponieważ od dnia;abdykacyi jego ten tytuł przeszedł na syna Króla) zostanie ukaranym. Co się roszczeń i pretensyi córki jego tyczy, to są to marzenia, łtóre już od dawna z mody wyszły, przypuściwszy nawet, ie Don Pedro nie wie, ii podług postanowień stanów Kortez w przypadku podziału obydwóch koron przy śmierci Króla, większe państwo starszemu a mniejsze młodszemu ma naleźać, co lei przy śmierci Jana VI. nastąpiło, gdyż Don Pedro pozostał w Brazylii a Don Miguel Portugalią otrzymał; to tyleby jednak wiedzieć powinien, źe naród Portugalski mocą swojej niepodległości jtgo (Don Miguela) za Króla ogłosił i jemu nieustanne i oczywiste dawał dowody winnego przywiązania; ie to przywiązanie właśnie podczas bytności eskadry Francuzkiej naj świetniej się objawiło; ie wszyscy Francuzi eskadry byli świadkami owego uwielbienia i przychylności narodu Portugalskiego ku jego świętej osobie; źe iaden z Francuzów nie wystąpił na ląd, któregoby lud natychmiast nie był przymusił wykrzyknąć te słowa: "Niech iyje Don Miguel!" - Ze Don Pedro jest drugim Mina, rzeczywisty naczelnik rokoszan, wichrzyciel, gwałciciel pokoju Europej skiego ; ie się sam sprzeciwia ideom liberalnym na pozór od siebie ogłaszanym, chcąc gwałcić nieodzowne prawa wyższości narodu Portugalskiego; ie się teraz w prawdziwej pokazał postaci, ie nikt te raz więcej ufać jetnu nie będzie i widząc ie się etał narzędziem namiętności zapalczywych doradzców, którzy do najpodlejszych klas s ludu należeli. Dodaje, ie każdy rozum i zdolności Don Pedra należycie ocenić potrafi, uważając na nędzną jego abdykacyą. Wszystkie nieszczęścia Portugalii ztąd pochodzą, ie jej chciał narzucić rząd wbrew się sprzeciwiający obyczajom i oświeceniu narodowemu, i źe ajenci jego nikczemnemi zabiegami podżegali duch nierządu; Don Pedro więc postępuje jak awanturnik burzliwy, nie jako Xiąźe krwi Portugalskiej. Do zrzeczenia się tronu Brazylijskiego zniewolili go nikczemni posługacze jtgo w Londynie, i nastąpiło ono równie nieszlachetnym sposobem. Opuścił albowiem Don Pedro kraj swój ani usłuchawszy nawet rady Ministrów swoich, naród swój, przyjaciół i dzieci naraził na przygody i niedolę nierządu - a lo wszystko dla tego,źemusięcośprzewidziało, li ewoję córkę wyniesie na tron Portugalski, podczas jej małoletności sam będzie móg,ł rządzić a później tron Hiszpański opanować i t. d, , Jasna rzecz - mówi Konstytucyonista - źe list w tym tonie pisany nie przyczyni się do pojednania braci rozróżnionych, W przypadku źaś, ie ugody iadne nastąpić nie mogą, zwycięstwo niemylnie byłoby na stronie Don Pedra, gdyby przed miesiącem (podczas bytności eskadry Francuskiej) pokazał się przed murami Lizbony; a nawet i teraz w ciągu miesiąca jednego szczęścia swego doświadczać może; później stanie się narzędziem Anglików i wszelka dla niego zniknie nadzieja, ie kiedykolwiek w Europie iyczliwe dla siebie pozyska względy.

A ngli a.

Z L o n d y n u, dnia ig. Sierpnia.

Na posiedzeniu w Izbie niższej Pan Richard Vyvyan domagał się przełożenia papierów wszystkich, ściągających się na sprawy Niderlandzkie, Z mowy jego następujący urnieszcamy wyjątek: "Było to dla Króla Niderlandskiego nader trudnym obowiązkiem, zgodnie panować nad dwoma narodami w zwyczajach 1 % obyczajach, w sposobie myślenia i w wyznaniu tak bardzo się różniących. Mówią jednak, źe Król Niderlandów hamował Belgijczyków w wypełnianiu ich praw i przywilejów, i źe równie w świeckich jak i w duchownych sprawach pokazał się b)ć tyranem. (Szemrania.) Nadeszła nareszcie pora, w której możemy ze-, drzeć maskę partyi, która juź tyle nieszczęść w Europie sprawiła i dotychczas jeszcze sprawia. Zabiegi tej fakcyi wywołały wypadki w Belgii i pewna jest, źe ta sarna fakcya teraz się zatrudnia wznieceniem podobnych zaburzeń w innym kraju (w Irlandyi). (Głośne okrzyki ze strony opozycyi,} Taż sarna fakcya była też sprawczynią rewolucyi francuzkiej, do wybuchnienia której w nierównie mniejszym stopniu liberaliści się przyczynili. System wprowadzony od niej w Belgii skutkiem uwieńczony był pomyślnym, a tak radaby była podobny system rozkrzewić i w innych stronach. (Oklaski.) Lecz chociaż jej się w Belgii poszczęściło, chociaż ona zagony swoje zapuszcza juź nad Dublinem, jednak jeszcze pora do zdemaskowania onej i do zniweczenia jej zamiarów. Izba albowiem łatwo spostrzeże" źe fakcya ta w Irlandyi ściśle za tymże samym planem idzie, jaki uskuteczniła w Belgii. Pro-, źby z Irlandyi podane zupełnie tychże samych. tyczą się przedmiotów, względem których i Belgijczykowie zażalenia swoje zanosili. Spodziewam się, źe przez to żadnego z katolików w Izbie tej nieobraźę i ie tutaj niemasz żadne» go, któryby zupełnie pałał duchem rzymskim, który tyle klęsk sprowadził na Francją. Spo obrońcą Jezuitów, chociaż co do sposobu mówienia i myślenia niejednego mamy w gronie naszem Jezuitę. - Wszysikie zażalenia Belgijczyków były w wysokim stopniu niesprawiedliwe, mianowicie tyczące się ograniczenia ,i ściaśnienia edukacyi publicznej. Gdy Król w roku 18 2 5. edykt wydał względem edukacyi, missionaize po kraju się tułający, dręczyli pospólstwo podobnie jak niegdyś w N ormandyi czynili. Kroi rozkazał, aby szkoły w skutek edyktu mające być załoione , pozostawały pod przewodnictwem Biskupów; mogliź więc Belgijczykowie żalić się na to? Król przy zakładani u tych szkół najwierniej trzymał się zasadów tolerancyi. Chciał prztz to udzielić Helgijczykom wykształcenie prawdziwie narodowe, «toreby ich ściśie przywiązywało do korzyści i ustaw kraju, w kiórym żyją. W r. 1825. i 1826. tenże sam interes siał się przedmiotem długich dyskussyy rządowych, i uważać należy, źe wtenczas tak nazwani liberaliści bynajmniej ternu edyktowi królewskiemu się niesprzeciwiali. W roku 1827. konkordat został zawarty, przyjęty i uchwalony jednozgodnie nietylko od narodu w całości, lecz też od tej fakcyi, która później rewolucyą wznieciła. Lecz ku końcowi r. 1827. i w r. 1828. zaczęła ta fakcya podawać suppliki i zażalenia względem ustaw ściągających się do edukacyi publicznej; a tak w r. 1829. bióro stanów generalnych już było obarczone proźbami przeciwko ustawom szkolnym i edyktowi Króla. Król złagodził i odmienił te prawa tak liberalnym sposobem, iż każdy, niechcący być zdrajcą, na tem poprzestać był powinien. Zarzucano dalej Królowi, iź niecliciał wprowadzić w Belgii sądu przysięgłych, 51 francuzkie dzienniki chciały stąd wyprowadzać dowód, źe nakłania do tyraństwa i despotyzmu. Lecz Król przesłał Izbie bruxelskiej trzy razy prawa dla sądu przysięgłych, które jednak wszystkie większością głosów zostały odrzucone. Względem rewolucyi zaszłej we Francyi niewaham się publicznie oświadczyć, ii bynajmniej tego nieiałuję, źe Karol X. podo bnie jak J akó b I I. w Anglii tron swój postradali, gdyż obydwa ustawy kraju gwałcili. Lecz między francuzką i belgijską rewolucyą wielka bardzo .zachodzi różnica; pierwsza albowiem jest sprawiedliwą walką przeciwko arbitralności i ciemnocie, druga powstaniem niesprawiedliwem i na żadnych dostatecznych pobudkach lie niezatadzającem."

Avnwnwwvm

Od dnia dzisiejszego pisma małego: " Oc7iohrze. Pismo troskliwej uwadze mieszkańców W. Xstwa Poznańskiego poświęcone." exemplarzy broszurowanych dostać można u nas za Jl ebrgr.

Dochód czysty od pisemka tego zbawienne« go, które podaje rady, jak w przypadku powstającej choroby sobie samemu pomóc można, przeznaczony jest na wsparcie rodzin z powodu cholery cierpiących. Poznań, dnia 2. Września 183'» Królewska Drukarnia Nadworna Deckera i Spółki.

N a wniosek właściciela dóbr Ur. Alexandra Balgen jako też Kuratora massy konkursowej Kommissarza sprawiedliwości i Sędziego Ur.

Giżyckiego, wszyscy ci, którzy do attestu re« kognicyjnego z dnia J 8. Lutego 1807. oraz dokumentu amortyzacyjnego z dnia 16. Lipca 1803. dla aptekarza Adam Wosidło na dobrach M y s t k i Powiecie Szredzkim Rubr. I I I. N o, g; wciągnionej a później dla massy konkursowej Fryderyka Wosidło przeszłej summy 40,000 Złotych pol. czyli sześć tysięcy sześćset sześć* dziesiąt i sześć Talarów dwadzieścia srebrnych groszy wraz z procentem po 5 od sta jako właściciele, cessionaryusze, zastawnicy i jakokolwiek posiedziciele dokumentów, pretensyą roszczą, zapozywają się na termin dnia 25. Października r. b. zrana o godzinie gtej przed Deputowanym Sędzią Hausleitner w Izbie instrukcyjnej odby'" się mający, w którym osobiście lub przez pełnomocnika prawnie dopuszczalnego stawić się winni i pretensye swe usprawiedliwić, w przypadku niestawienia się spodziewać się mogą, Q z pre tensyą swą do wyż rzeczonego dokumentu prekludowanemi i wieczne milczenie nałoźonem, i z atnortyzacyą tegoż dokumentu dalej postąpionem będzie. Poznań, dnia 26. Maja 1831.

Królewsko-Pruski S d 2iemiańskb

PATENT SUBHASTACYJNY.

Dobra Ordzin pod jurysdykcyą naszą zostające, w powiecie Pleszewskim położone, które według taxy sądowej na 4302 tal, 14 śgr. y"'fen. ocenione zostały, na żądanie wierzycieli z po'" wodu długów publicznie naywięcey dającemu eprzedane być mają. którym końcem termina licytacyjne na dzień 3. Listopada 1831> r., na d z i e ń 5, S t Y c z n i a 1 S 32. *'.. termin zaś peremtoryczny na dzień 7, Marca 1832. r" Sędzią Roquette tu w miejscu wyznaczone zostały. Zdolność kupienia i zapłacenia mających uwiadomiamy o terminach tych z nadmienieniem y iż ai do 4<:h tygodni przed ostatnim terminem kaidemu zostawia sięwolność doniesienia nam o niedokładnościach, jakieby przy sporządzeniu taxy zayść były mogły. Oraz wzywamy niewiadomego z pobytu swego Szymena Lewy, aby w tych terminach wzgłędem zaintabulowaney dla niego sub Rubr. nr,. kaucyi tal, 2850 praw s.wych osobiście lub przez pełnomocnika, na którego jemu z tutejszych Kommissarzy sprawiedtiwości Ur. Ur. Pilaskiego, Gregora i Krygera (przedstawiamy" dopilnował" pod zagrożeniem, iż w razie niestawienia się jego, dobra najwięcej dającemu, przysądzone, leea oraz po sadowem złożeniu summy szacunkowej wymazanie wszelkich intabulowanych, jako. i spadających pretensyy, a mianowicie ostatnich, bez potrzeby nawet złożenia na ten koniec dokumentów nakazamm zostanie. . Krotoszyn dniu 6\ Sierpnia I S3? Królewsko-Pruski Sad Ziemiański» O B WI E S Z C Z E N I U» Pobudowawszy spichlerz murowany w Łukowie blisko rzeki Warty, na którym przeszło lcx)() winepli zboża sypać mcgżna, ofiaruję wszystkim chęć mającym użycia tego miejsca na skład swych produktów, ałożenie tychże za opłatą Talara je dn e g o od winspla (a 25szefli) a to od T. Listopada do i»Maja każdego roku. Obowięzuję się za tęż opłatki dostawy własnym kosztem do rzeki Warty, zboża u mnie sypanego* jeźali właściciel tegoż* takowe na statki by sprzedać miał. Kwity drukowane wydawane będą au porteur na złożone zboże na składne. Przywożone .zboże musi być czysto wymłynkowane i będzie na berliński szefel stęplowany mierzone. Zaręczam każde mu pewność złożonego u mnie produktu, tak od.zepsucia jako i od pożaru, gdyż wszelkie zboże

WY

1Q82

w Towarzystwie ogniowe m assefcupowaae będzie. - Łukowo pod Obornikami, dnia jogo Sierpnia 1831.

J. Grabowski.

Uoimsttnie handlowe.

Drugi transpołt przednich holenderskich nowych śledzi odebrał ostatnią peczrtą Karol Gumprech'f.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 3. O. Sierpnia i831

].apIef! <nu

Gotowi - zną 1 po Obligi długu państwa 9 O Obligrbaiikoweażdo włącznie ZichoiiniD-I'Euskie luty zasta- · w n e ..».». i 94 J Listy zastawne W. XiAstwa, Poznańskiego » »» 96£ Wschodnio-l'ruskie , 99«po 89£

98i

Peznań, dnia 2. Września i83>1 Papi&rimi. Gotewitnę. Od sta«

K U M obligó w m. Poznani» 90 i wagę

Cenyzboża na Pruską mtar A w Poznaniu-. Dnia_ 3,r. Sierpnia lIIJu, Tal. igr. fen. do Ta).

g *1 6 2 % 2 151 ao 1 aa 6 6fen,

Pszenica - Zyto. « Jęczmień . » Owies .

Taterka

Igr, 4 2 7 21 25

Ziemiaki *!v Siana cetnar a iioff.. n 20 <Słomy kopa a 1200 s . . 4 5 4 15 Masła garniec 1 25 I 87

KAA

Komitetu zdrowia w Poznaniu o cholerze.

Dnia I. Września pozostało chorycht I wojskowy, 24 cywilnych; ogółem 25, zachorowało wyzdrowiało umarło pozostało chorych Dnia 2. Wrzelnba: 4, cywilnych, t w . I cyw. 2 cywilnych 19 cywilnych Aż do dzisiejszego dnia zachorowało ogółem: 98 wojskowych, 65* cywilnych; z tycb wyzdrowiało: 4a wojskowych, 235 cywilnych; umarło: 50 wojskowych, 307 cywilnych. Poznań, dnia 2, Września 1831.