GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1831.09.20 Nr218

* 5 E)];\

Wielkiego y6B BBH Xi ęs twap O Z N A N S K I EGO.

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dektra i Spółki. - Redaktor: JI. Wannowski.

jtf 218. - We Wtorek dnia 20. Września 1831ii'l

OBWIESZCZENIE.

W skutku Najwyższego rozkazu gabinetowego z dnia 6. m. b. do Kommissyi bezpośredniej do odwtocenia cholery, zajmie się onaż niebawnie nowem przerobieniem dotychczasowych, kilkakrotnie w miarę, potrzeby zmienianych urządzeń i instrukcyy Jl dnia. 5. Kwietnia i I. Czerwca r. b. i takowe najprędzej , ile można, ogtogi. Aby zaś, dopóki to nienastąpi, naka« zane przez N. Pana zmiany i złagodzenia dotychczasowych przepisów niezostaiy opóźnione i w istotnych swych punktach niebawnie przywiedzione były do skutku, Kommissya bezpośrednia podaje już teraz do wiadomości i stosowania się: I) Kordony wojskowe zostaną powiększej części niezwłocznie zwinięte. Pozostanie tylko jeszcze nadal kordon na linii Elby od Miihlberga aż ku Schnackenburgowi, na linii Sprei i Nejsy od granicy saskiej przez Spremberg, Kottbus, Guben, do Odry, i na linii Odry od Ratzdorf przy uściu Nejsy do Oderberg w górnym Szląsku, dla zabezpieczenia zachodnich, niedotkniętych jeszcze zarazą prowineyi i zachodnich Niemiec. Podobnież rozstawione na krańcu Szląska kordony niemają jeszcze ustać, lecz być utrzymanemi do dalszej dyspozycyi.

s) Na zewnętrznych granicach kraju pozostaną dotychczasowe zakłady kontumacyi dla przybywających z zagranicy osób, pojazdów i t, d. i tylko przez te punkta dozwolone m jest wchód w kraj. To samo utrzymują się kontumacye na wymienionych pod 1. istnących jeszcze liniach kordonowych. Wszelkie zaś inne na mających być zniesionemi liniach kordonowych wewnątrz kraju urządzone zakłady konturaacyjne ustają, a zatrzymane dotąd w nich osoby i towary na kontumacyi mają być niebawnie uwolnione. 3) Czas kontumacyi dla podróżnych i towarów, ogranicza się, stosownie do dotychczasowych doświadczeń lekarskich, ogólnie na dni pięć. Kuryrrowie będą bez wszelkiej kontumacyi przepuszczani od wschodnich granic kraju aż do zachodnimi linii kordonowej, a zatem na teraz aż do linii nad Elbą, lub wyższą Odrą" Ńejsą i Spreja; tam tylko, gilzie przekraczają grafticę kraju, podlegają oczyszczeniu swych osób i rzeczy. Na zachodniej zaś linii kordonowej winni wysiedzieć pięć dniową kontumacyą, przyczem dni podróży w kraju tylko wtenczas mogą im być potrącone, jeźeii 6 udowodnią, iż nieprzebywali miejsc zarażonych. 4) Pojedynczym miejscom, z przyczyny tamowania przez-- wewnętrznej kommunikacyi handlowej, niema być, jak dotąd, dozwolono, wzbraniać przejazdu podróżnym i towarom z miejsc zarażonych. Wolno im tylko dozwolić lub wzbronić ba wit aia takowym podróinym

. .

U60sj[iJ\.J\sJ\\\ *CP it. a., lecz przejazdu obowiązane są dozwolić. Także W bżderń takiem mIeJSCU pOWInIen się znajdować urządzony kosztem zabezpieczającej się gminy zakład konturnacyi, do kiórego nie można wzbronić przyjęcia osobom, które albo należą do gminy, lub które wykażą, ii są W stanie ponieść koszta utrzymania W konturnacyi.

5) Zamknięcia miejsc zdrowych W większym związku obwodowym nie mogą takie więcej mieć miejsca; owszem prowincye, równie jak pojedyncze miejsca, przesiać mają na zasłonie, jaką im nastręczają środki policyi lekarskiej a mianowicie przepisy paszportowe, których najtroskbwiej przestrzegać winny. Całym lylko prowincyom, albo wcale jeszcze nie, lub tylko w niewielu punktach dotkniętym cholerą, ma być wolno, odosobnić się od sąsiednich prowincyi i wskazać podróżnym pewne miejsca wchodowe, gdzie w tym razie zakłady konturnacyi kosztem prowincyi powinny być utrzymywane. Kommissya bezpośrednia porozurni się niebawnie z Naczelnymi Prezesami względem tego środka, którego wykonanie powierzone jest jedynie Naczelnym Prezesom. Lecz i w takich prowincyach niema być nigdzie tamowaną i ścieśnianą kommunikacya graniczna na zasadzie przepisanych kart legitymacyjnych z miejsc zdrowych aż na trzy mile od granicy wstecz. 6) Odosobnianie mieszkań pozostaje nadal w sposobie zmiennerni postanowieniami z dnia 23. Sierpnia przepisanym, z tą jednak różnicą, i« i tu, aamiast 10 i 20 - odtąd tylko we wszystkich przypadkach trwać ma pięć dni, rachując od dnia odesłania chorego do lazaretu, jego wyzdrowienia w mieszkaniu lub pogrzebania. Gdy wyraz w postanowieniach z dnia 32. Sierpnia r. b . 9. pod 3. dał powód do mylnego tłómaczenia, że takie tylko mieszkania bez ogólnego odosobnienia domu odrębnie mogą być odosobnione, gdzie jest osobne wejście, zaczem wyraz ten "osobne wejście" deklaruje się w ten sposób: iż przezeń nic innego się nierozurnie, jak tylko" o s o b n e drzwi mi e szkania", przez kiórych odosobnienie, mieszkanie lub nawet część onego powinny być od innych lokalów domu tak odłączone i strzeżone, żebgr między niemi żadnej, wcale niebyło styczności. V · 7) Żegluga rzeczna przywraca się zupełnie wolną we wszystkich dotkniętych już cholerą prowincyach i wszelkie konlumacye rzeczne w tychże niebawnie ustaną. Tylko nad Elbą pozostaną nadal zakłady kontumacyjne przy uściu Haweli pod Havelbergiem i przy uściu kanału Planerskiego pod Porej. Co do konturnacyi rzeczonej na Odrze dla Szląska tudzież Odrze i Peene dla Pomeranii, bliższe wyjdą przepisy. Szyprowie i ich c*eladz" podlegać mają rewizyi pod względem zdrowia, w punktach, które zostaną oznaczone, a to żeby ile można zapobiedz tajeniu choroby na statkach i dalszemu jej przez nie szerzeniu, a Naczelni Prezesowie przedsięwezmą z tego powodu potrzebne środki. - Berlin, dnia 13. Września i8jl. Naczelnik Kommissyi bezpośredniej do odwrócenia cholery wysadzonej.

r h i I e.

Wiadomości krajowe.

Z Berlina, dnia 16. Września.

N. Król raczył dotychczasowego plebana Szlem m er w Lissendorf mianować Kanonikiem kapituły wTrewirze, i patent jego własnoręcznie podpisać. N. Król raczył leśniczemu Fryderykowi Richter w Karnkewicz, w obwodzie Regencyi Koslińskiej, dać znak honorowypowizechny.

Wiadomości zagraniczne.

Po Iska.

(Z Gazety Państwa PrusUego) Z Warszawy, dnia i3. Września. - Kuryer Warszawski z d, 13. donosi: "Przedwczoraj obchodzono tu uroczyście imieniny Jego Cesa« rzewiczoskiej Mości W. Xi<;cia Następcy tronu.

Dnia 7. o godzinie agiej popołudniu walka pod Warszawą nanowo się rozpoczęła; podczas tego przybył do stolicy Generał Berg; wieczorem zawarto konwencyą; natychmiast zaczęła armia polska z bronią, działami i amunicyą wychodzić do Pragi, a nazajutrz, zgromadziwszy się zupełnie w Pradze, wyrnaszerowała do Modlina. Dnia 8. Rada municypalna stolicy następującą wydała odezwę: "P onieważ dzisiaj stosownie do układów przez władze wyższe zawartych, rossyjskie wojska do stolicy wkraczają, Rada municypalna poczytuje za swój obowiązek każdą oddalić obawę mieszkańców względem bezpieczeństwa ich osób i własności, spodziewając się 5l pewnością, że wszyeey rnitv szkańcy należyty zachowywać będą porządek. Prezydent Osiński." O godzinie % \. zrana we wtorek d, 8. Prezydent miasta Warszawy, otoczony deputacyą Rady municypalnej, na czele której znajdował" się Prezydent onej, ofiarował przy rogatkach"

-Jerozolimskich J. C. M. W. Xieciu Michałowi chleb i sól; J. C M. W. Xiąźę raczył przemówić do deputacyi w wyrazach uprzejmych i duchem pokoju tchnących, i wjechał potem na czele świetnego i licznego orszaku do Warszawy.' Na placu Saskim przemówił do ludu tam zgromadzonego i te wyrzekł między innemi słowa: "Kto z mieszkańców siolicy ma jaką prośbę do podania, niech się do mnie uda," J.C. M. mieszka w pałacu Namiestnika.

Feldmarszałek Hr. Paszkiewicz przybył wieczorem tegoż samego dnia do stolicy i przenocował w Belwederze. Wojska dn. 8- do miasta weszle składają się Z gwardyi Cesarskich konnej i pieszej, to jest z Preobrażańskiej, Siernienowskh j, Moskiewskiej. pułicu strzelców i kozaków gwardyi i t. d, W tymże samym czasie wróciły pułki, które dawniej w Warszawie stały, Litewskiej i Wołyńskiej gwardyi i pułk huzarów Grodzieńskich; zaś pułk kirassyerów Podolskich i pułk ułanów Litewskich udały się do województwa Kaliskieg o. Pragę tei tego dnia obsadziła gwardya. Przedwczoraj jeszcze wielkie mnóstwo wojska roesyjskiego przechodziło przez Warszawę. Muzyki pułkowe grały marsze i pieśni tu lubione. Powiadają (mówi Kur, Warsz. z dn. 12.

Września), że nastąpi zawieszenie broni 1510dniowe, dopóki nienadejdą stanowcze wyroki N. Cesarza.

Armia polska po wyjściu swojem z Pragi pierwszy nocleg odbyła dn, 9. w Jabłonnie, na drodze ku Modlinowi. Dnia 10. w sobotę Hr, Zamojski jako parlamentarz przybył z obozu armii polskiej do Warszawy, która obecnie się znajduje w Modlinie; dowodzi nią Generał Rybiński. Wczoraj przybył tu Generał Dzlekoński od armii z Modlina i wrócił tamie po kilku godzinach. Generał Ramorino z częścią korpusu swego miał wziąźć kierunek ku Zamościu Generał Kazim. Małachowski złożył wprawdzie dowództwo główne nad armią polską, lecz bawi dotychczas jeszcze przy niej. Pogłoska, jakoby onegdaj w Modlinie i okolicach wybuchło powstanie, nicpotwierdztłasię. W Zegrzu przebywa większa część obywateli, razem z wojskiem uszłych. Mówią, że Feldmarszałek Paszkiewicz przeniesie się.do zamku Królewskiego, Generał Rennenkampf onegdajgońcem przybył tu ż Petersburga, a Pułkownik Malostwoff 2 Łowicza.

Radzca Stanu Engel, mający sobie poleconą organizacyą rządu prowizoryjnego w Królestwie Polskiem, dzisiaj ma przybyć do Warszawy i mieszkać będzie w pałacu Bryloekim.

Generalny Dyrektor poczt i policy! Królestwa Polskiego, Radzca Sunu Sumiński, wkrótce tu przybędzie. Hr. Jędrzej Zamojski dnia 10. przybył tu z Wiednia za paszportem Posła roesyjskiego Hr. Tatiszewa.

Generał Krukowiecki znajduje się w Warszawie. Miejsce pobytu Generała Skrzyneckiego niewiadome; podług wszelkiego do prawdy podobieństwa przebywa on teraz w Galicji 1 w okolicach Krakowa. F 2 a n c y a.

Z P a ry ż a, dnia y. Września.

Izba Deputowanych. Posiedzenie w d, 6.

Pan de Tracy przeczytał projekt do prawa z 37 artykułów, tyczący się położenia osób w osadach. Osnowa ogólna jest następująca: "Wszyscy ci mają być nieodzownie ogłoszeni jako wolni, którzy się z wolnej albo na wolność wypuszczonej matki rodzili; wszyscy, którzy od panów swoich raz wolnością zostali obdarzeni; wszyscy, którzy przy ogłoszeniu prawa tego przez g Jat «r rnilicyi albo w batalionach osad służyli. (Następują teraz inne jeszcze warunki, które sięjednak do tak drobnych szczegółów miejscowych Ściągają, ii za rzeca dogodniej szą poczytaliśmy o nich zamilczeć.) - Opozycye przeciwko etanowi temu prawnemu wolności poddają się wielkim formalnościom i surowym ograniczaniem, miaaawieie opozycye wierzycieli. - Emancypacya, czyli wypuszczenie na wolność następuje: przez s zamęście wolnego albo wolnej z niewolnikiem jej, albo z niewolnicąjego (szemrania); przea uznanie dzieci nieprawych niewolnicy od pana jej; przez rozporządzenia testamentowe, - Rząd ma prawo do sprzeciwiania się ernancypacyi osoby takiej, której zbywa na środkach do utrzymania się. - Żaden niewolnik niema być przywieziony do osady francuzkiej. Niewolnicy panom swoim towarzyszący, albo za majtków służący, muszą pierwej na policyi być meldowani; odkąd nic dłużej jak przez 3 miesiące w kraju bawić mogą; po upłynieniu czasu tego mają być poczytani aa niewolników drogą handlu przywiezionych i na wolność wypuszczeni. - Żadna osoba raz wolnością obdarzona pod żadnym warunkiem niemoźe nanowo do stanu niewoli być zmuszoną, - Wolni i na wolność wypuszczeni używają wszystkich praw politycznych i oby. wateiskich. - Pan de Tracy wkrótce dokładniej zasady swoje w tym względzie wyłuszczy. - Pan J ouflroi podaje projekt dążący do poprawy regulaminu względem suplik. Stosownie do lego podawanie tych suplik ma podpadać niejakiemu ograniczeniu, aby liczba ich się zmniejszyła. Izba oświadczyła jednak j«ktu zmierzającego do ograniczenia prawa każdemu obywatelowi francuskiemu się należącego. - Pan Roy er wykładał potem swój wniosek względem wolności osobistej. Do« wodaił, źe mimo wszelkie prawa wolności w ustawach państwa, jednak praktyczna, osobista wolność we Francyi niejest dobrze warowaną. Z mowy jego jeden przytaczamy wyjątek: "Jeśliby W Panom powiedziano, ii jest gdzieś kraj taki, w którym mieszkańców przez całe miesiące w więzieniu chowają, aby wyrok usłyszeli, który ich od winy uwalnia, albo do złożenia małej kary pieniężnej zobowiązuje; źe w tym kraju trzech potrzeba sędziów, aby kogo skazać na karę 16 franków, lecz jeden już wystarcza, aby zaskarżonego na długi czas wtrącić do więzienia między sbrodniarzów i ałodziei; jeśliby WPanom powiedziano, źe w tym kraju bogaty, 500 fr. kaucyi złożyć mogący, natychmiast jest wolnym, gdy tymczasem ubogi, ubogiej swojej familii potrzebny ojciec w kajdanach jęczy; jeśliby WPanom powiedziano, źe w tym kraju zniesiono wprawdzie torturę obywatelską, ale przez wprowadzenie aresztów potajemnych - wiecie Panowie, co to się znaczy areszt potajemny, bez uczestnictwa żadnego z ludźmi, bez pociechy, bez nadziei - wprowadzono gorzsząjeszcze moralną torturę, którą arbitralność sędziego podług upodobania przedłużać może; jeśliby, mówię, Panom wezyBtko to powiedziano, jakźebyście sądzili o kraju takim? Oto nieinaczej, jak tylko tak, źe ten łmy w barbarzyństwie sromotnem jest poE ażon y , i źe w nim wszystkie prawa ludzkoi nogami depcą. Takim zaś krajem jest Francya nasza, przyozdobiona błyskotkami wolności. (Szemrania.) Lecz szczęściem w instytucyach jej zawarte są zasady wszelkie, które pilniej pielęgnowane owe błędy, ostatnie zabytki władzy tyrańskiej, wykorzenić potrafią. Francya w ciągu miesiąca tyle dokaiać zdoła, ile państwa pod władzą despotyzmu pozostające w latach nie dokażą, gdyż tam samolubstwo i upór jednego, usiłowania

zbawienne wielu zniweczyć, albo przynajmniej tamować mogą," (Dokończeni« jutro)

*%nn*'łn, %nnnnnnnnn>

Rozmai te wiad omości.

w Londynie tak bardzo lękają się cholery» źe zakłady asekuracyine ciągle oblegane bywają od osób chcących zapewnić swoje życie lub czyje inne, a kantorzyści biór tych często do 11 w nocy ImQą do czynienia.

Dotąd pisało już o cholerze ze s z e ś c i u s e t autorów okładem, lecz ani jedon podobno nienatrafił jeszcze na prawdziwy sposób leczenia.

PUBLICANDUM.

W poleceniu Król. Sądu Ziemiańskiego Poznańskiego będziemy dnia 11. tego mca popołudniu o 2giej godz, na miejscu w Zgierzynku pod Lwówkiem 300 sztuk owiec i 6 sztuk krów miernego g3tunku więcej dającemu przedawać. - Buk, dnia 9. Września 183-« Królewsko- Pruski S ą d Pokoju.

OBWIESZCZENIE.

Z powodu koniecznej budowli mostu na grobli przy Kiekrzu będzie droga z Poznania dO tejże wsi prowadząca a zatem i przejazd tameczny do Szamotuł od dnia 23. m. b. do dnia 1. Października r. b. zamknięty.

Podając to do powszechnej wiadomości, nadmieniam zarazem, źe podróżni z Poznania do Szamotuł drogą pocztową przez Michałowo, Baranowo, Mrowin i t. d. udawać się mogą, Poznań, dnia 16. Września i83b Królewski Kons y liarz Ziemi ańakj.

Aukcya na Nowem mieście, pod liczbą 23$, naprzeciw budynku Intendentury. W poniedziałek dnia 26. Września r.b. przed południem i po południu przedawać będę drogą aukcyi, dobrze zachowany fortepian, meble, porcelanę, szkło, sprzęty domowe i kuchenne, odzież, pościel i t. d. Ahlgreen, Królewski Aukcyonator.

WYKAZ Komitetu zdrowia w Poznaniu o cholerze.

Dnia 18- Września pozostało chorych: 1 wojskowy, 4 cywilnych; ogółem 5.

zachorowało wyzdrowiało umarło pozostało chorych Dnia 19. Września; 7 wojskowych 3 wojsk. 1 w. 1 cyw. 4 wojsk. 3 cyw.

Aź do dzisiejszego dnia zachorowało ogółem: 133 wojskowych, 709 cywilnych; z tych Wyzdrowiało: 61 wojskowych, 268 cywilnych; umarło: 6g wojskowych, 438 cywilnych, Poznań, dnia 19, Września 1831