GA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.01.03 Nr2

Wielkiego

TA

Xiestwa PO ZNA N SKI EGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dektra i Spółki. - Redaktor: A. Wannowshi.

.JII 2. - We Wtorek dnia 3. Stycznia 1832.

Wiadolllości zagraniczne.

Niemcy.

Z Frankfurtu, d. 23. Grudnia.

Poseł niderlandzki przy zgromadzeniu zwiąskowen», Generał, Baron Tengn?gel, nadzwyczajną sztafetą dn. 15. ni, b. otrzymał wiadomość, ie Cesar« Rossyjski traktatu kouferencyi londyńskiej niezratyfikuje. Depesza rossyjeka jest pod datą d. 6. Grudnia (star. st.) Głoszą tu takie powszechnie,że między Wielką Porta i Rossyą przymierze do skutku przyszło. (Cóż teraz na to powiedzą Toryeowie angielscy, zwykli zawsze Porte, nazywać swoim dawnym sprzymierzonym, i bronić jej przy sposobności wypadku pod Nawarynem?) (Gaz. Vuesa.)

Niderlandy.

Z B ruxelli, dnia 23. Grudnia.

Wczoraj udał się Król do L6wen, aby za* łodze tam konsysiującej własnoręcznie dać w darze chorągwie. Generał Ticken de Terhove nanowo do służby czynnej pr*yjqty został. Generał Belliard pojechał do Paryża, aby, jak powiadają, przy nadchodzących dyskus« syach o parostwie, dać głos swój w Izbie Parów.

Z Leodyum, dnia 24. Grudnia.

Wczoraj rano słyszeliśmy tu kanonadę w kierunku ku Mastrychtowi, Francja.

Z Paryża, dnia so. Grudnia.

Konsty tucyonista umieścił wczoraj artykuł, w którym twierdzono, źe dwór Rzymski wzbraniał się potwierdzić przez teraźniejszego Króla mianowanych Arcybiskupowi Biskupów, stosownie do zawartego konkordatu. M o n it o r dzisiejszy przez K o n s t y t u c Y o n i s t ę na poparcie tego twierdzenia przywiedzione fakta za fałszywe ogłasza. Tak n. p. ostatni numer zapewniał, źe Minister wyznań religijnych wakujące miejsca biskupie dla tego wzbraniania się dworu Rzymskiego więcej nie obsadzi, i ie mianowany Arcybiskupem w Aix Prałat miejsca tego nieprzyjął. M o n i t o rodpowiada, źe Ko n s t Y t u c Y o n i s t a w względzie tych wypadków źle jtst objaśniony; od 13. Marca zawakowały trzy biskupstwa, z którychjedno tylko w Werdun, niedawno osierocone, dotąd obsadzone niezostało. Przewłokę zaś w potwierdzeniu mianowanych Biskupów łatwo sobie wytldrnaczyć można, zważając na długotrwałe formalności znane pod nazwiskiem kanonicznych instytucyi i na znaczne przeciągi czasu, w których szczegółowe Konsystorze końcem potwierdzenia Arcybiskupów i Biskupów się odbywają. Końcowo przytacza M 0 pod zeszłym rządem, a mianowicie Arcybiskupstwa w Rheims i Auch, z których pierwsze A8I..1,- r. przez pół roku, a drugie 18*8- f« przez cały rok obsadzone niebyło. Poseł hiszpański, Hr. Ofalia, wkrótce przedeięweźmie podróż do Madrytu. Xiezna BaAration dawała wczoraj bal, na którym się Cesarz Dom Pedro, Xiąźę Nemours, Ministrowie i wiele członków ciała dyplomatycznego znajdowało. Przez przybycie z pobliższych miejsc żandarmów i gwardyi narodowej została w lasach Auberive spokojność między rębaczami zupełnie przywrócona. Towarzystwo bezpłatnego nauczania ludu odbyło w tych dniach pod przewodnictwem Hr. A. Łaborde swe roczne posiedzenie. Królowa ofiarowała 500 fr, do funduszu tego towarzystwa. Podług Messager złożono z urzędu czterech Poczttnistrzów dla opieszałego przesełania depeszy rządowych tu stąd do Lyonu i do Calais.

Numera gazety Quotidienne z 16, i 19, b. ro. zostały przez policyą zabrane; ostatni 7. przyczyny artykułu dotyczącego się śmierci Xiecia Bourbon.

Minister handlu wydał okólnik do Prefektów, w którym im przypomina prawa, na mocy których wszelkie mianowanie posłów z strony cechów i korporacyi, w cełu otrzymania podwyższenia płacy, pod zagrożeniem pewnych kar j-est zakazane. Wzywa przeto Minister Prefektów, aby się w podobnych zdarzeniach w swych departamentach do tego zastosowali. Wicehrabia Cormenin zamyśla wydać kilka listów z uwagami nad listą cywilną. Kilka pism oppozycyjnych powstało w ostatnich dniach przeciw postępowaniu Ministra z ranionymi w trzech dniach lipcowych, nazywając je niesłusznem i samowolnem. Tym lanhym albowiem wypłacają teraz na ratuszu zaległości przyznanych im pensyi, przyczem im jednakże summy, jakie oni na swe gwałtowne potrzeby sposobem forszusu wybrali, odciagąją'. M o n i t o r zbija zamachy tychże pism odwołując się do samego prawa o pensyach i przypominając, że w niem li tylko o pensyach jest mowa, niezaś o osobnych jeszcze zapo. możkaćri. Pohiewaź na ostatnie niema funduszu, musi przeto teraz Ministeryum zaforszusowane 560,000 fr. pensyonowanym odciągnąć. Aby im zaś odciąganie to ile możności ułatwić, umocowany został Prefekt departamentu Sekwany do udzielania nowych forszusów tym, którzy całą zaległą psnsyą już wybrali, a które im później w małych ratach .ądciągane będą.

Baron Schonen niejest (jak to mylnie gazety donosiły) mianowany sprawozdawcą Kommiseyi budżetu, lecz sprawozdawcą dla listy cywilnej. - Pozajutro Pan Thiers złoży w Izbie Deputowanych sprawozdanie o budżecie; przeczytał on już relacyą swoje wydziałowi, co przeszło 5 godzin trwało. Gazeta francuzka i Quotidienne u« dzielają petycyi dwóch gmin departamentu War podanej Izbie Deputowanych, w której eię mieszkańcy domagają niezwłocznego zgromadzenia stanów generalnych, przywrócenia dawniejszych prowincyi z ich prawami i przywilejami i w ogóle wskrzeszenia starodawnego prawa francuzkiego, jako źródła sławy i swobód kraju tego. Kilka set młodych ludzi, należących po większej części do fakultetów medycznego i prawniczego uniwersytetu tutejszego, zgromadziwszy się onegdaj przed Panteonem, udało się stamtąd z chorągwią trójkolorową krepą obwiniętą do hotelu, gdzie Generałowie polscy: Hamorino, Langermann i Sznajde mieszkają, aby ich uroczyście przywitać. Miano tu kilka mów i odpowiedzi na mowy, poczem młodzież zgromadzona wołając bez ustanku: "N iech żyją Polacy!" pociągnęła do dzielnicy miasta Saint-J acques, gdzie się wszyscy rozeszli.

Zwabiło to widowisko niezliczone mnóstwo ludu. Akademicy tutejsi chcieli odwiedziny z dnia wczorajszego dzisiaj w większej liczbie powtórzyć; zgromadziło się ich w tym celu przeszło 1500; lecz gdy sięchcielipuścić w pochódprzes Pont- N euf, zastali most ten zamknięty i obsa.

dzony przez szwadron gwardyi municypalnej; podobnież spostrzegli że i inne przejścia przez Sekwanę zatamowano. Wojska liniowe i gwardya municypalna wypierała ich ze wszystkie!* stanowisk. G lob e donosi, że przed kilku dniami 23 kobiet i dziewczyn przyjęto do wyznania tak nazwanych Sanct Symonianów. Kon sty tucyonista zwraca w dzisiejszym numerze uwagę publiczności na niebezpieczeństwa wynikające z dalszego rozszerzenia się wyznania i nauki do zniszczenia prawa własności dążącej. Podług przykładu jedwabników Lyońskich rębacze kantonów Praulhoy i Amberive (w departamencie wyższej Marny) zbuntowali eię w borach, gdzie pracują, wymagając koniecznie podwyższenia płacy; wzbraniając się z początku odbywać zatrudnienia swoje; zrządzili oni spustoszenia znaczne w lasach. Wysłano na miejsca wymienione żandanueryą i wojsko, aby powstanie to przytłumić. Zamek i dobra Rośny, należące dawniej de Xinicaki Berty, kupił Anglikjeden za 2,100,000 mebłe opatrzony. Xieiniczka Berry wywieść tylko kazała kilka wizerunków familijnych i kosztowności niektóre. Czystego dochodu przynosi Rośny przeszło i «0,000 u. Słychać, ze z powodu sprawozdania o zaburzeniu Lyońskiem i osądzeniu tegoż nasłąpiło poróżnienie między Marszałkiem jSoult i Panem K, Perier. Dziennik Sporów zawiera artykuł uwagi godny o państwie Kościelnem: "Odkąd Francya, powiada on, uskuteczniła ustąpienie s Romagny, zostawały legacye w osobliwszym sianie, niebędącym ani uległością, ani powstaniem jawnere, i mogącym być zniesionym jedynie przez rrąd papiezki. Odrzuciły one reformy przez Papieża przełożone i nieprzyjęty kokardy papieskiej dJa swojej gwardyi narodowej; podobnież poborów do Rzymu niewyaełają. Papież więc zapewne wkrótce będzie zniecierpliwionym; wyprawi on natychmiast po organizacyi wojska swego oddziały do legacyi, aby tam powagę swoje, której oddawna nieprawnie uwłaczają, przywrócić. Lecz na przypadek niepoddania się natenczas legacyi, albo klęsk poniesionych przez wojsko tamże, jakże rząd postąpi? Udaż się on nanowo z prośbą do Austryi, i sprowadzi nowe okupacye, nowe usiłowania ze strony Francy i, rozpoczęcie powtórne układów Czerwcowych i Łipeowych? Wszystkie te kroki teraz zaszkodzą; Austryacy bowiem, mając ustąpić, słusznie powiedaiećby mogli : "Po co to? Wszakźeź znowu będziemy musieli wrócić! Lepiej więc kraj, w którym policyjny sprawujemy dozór, raz na zawsze obsadzić, a nie ustawicznie wchodzić i wychodzić!" - Gdy Austrya wmieszała się w sprawy Bonońskie, byto jej zamiarem zatamowanie szerzenia się wolności niebezpiecznej aż do Medyolanu. Gdyby zaś obecnie Bononia brała się do oręża, niecbcąc papieskiej kokardy, lecz mieć własną swoje, zasadą naturalnie powstania jego niebyłaby wolność, lecz niepodległości cbęć i zamiar odłączenia się nazawsze od państwa Kościelnego. Taka wszelako niepodległość niebyłaby dla Austryi niebezpieczną, owszem nawet pożyteczną, gdyż Bononia wie dobrze, iż tylko za zezwoleniem Austryi i pod jej opieką niepodległą być może. Bononia następnie Q drogą z pod łagodnego, przynajmniej wygodnego rządu Papieża praeszłaby pod opiekę zrzędną Austryi, a potem leż pod prawa i rozkazy tejże." -. Dziennik wymieniony liiewierzy bynajmniej pogłoskom we Włoszech w obieg puszczonym o przywiązaniu, które austryackie załogi tamże sobie wyje

dnać miały; nie sądzi podobnież, żeby Francya tak się miała dać ułudzie i zezwolić na podział państwa Rzymskiego, dążący jedynie pod pozorem ulotnym do powiększenia Królestwa Lombardzko-Weneckiego. - Następują nareszcie pochwały Franc y i i zasługi tejże w rozszerzeniu wolności Włochów. Anglia.

Z Londynu, dnia 20. Grudnia.

Antireformiści przypisują wzniesienie mię» kszości przy przegłosowaniu o drugie m odczytaniu bilu tej okoliczności, że wielu przeciwników reformy niebyło przytomnych. K uryer prznaje to, lecz wyprowadza stąd słuszny wniosek, że się większa część na próżności i bezskuteczności dalszego eporu poznała, i tuszy sobie, że Parowie, dawniej przeciw bilowi głosujący, teraz zupełnie głosów dawać oiebędą. Xiążę Wellington lepiej się ma, Słychać, że po przejściu bilu reformy, wielka nastąpi promocya w flocie; między innymi 24 Kapitanów ma być posuniętych na stopień Admirałów. Podpalania na prowineyach trwają ciągle.

Okręt "Swiftsure", na którym Napoleon umknął był z Elby, rozbił się niedawno w cieśninie Torres. Courier umieścił list z Singapore z dnia 9.

Czerwca, w którym między inne mi wyrażono.

"Po odejściu ostatnich wiadomości o zamieszkach, jakie zaszły w holenderskich posiadłościach, mieliśmy sposobność mówić z Kapitanem okrętu Lady Harriet Francis, który nam powiedział, ie gdy podniósł kotwice tej nocy, kiedy się krajowcy zbuntowali, przymuszony był nazajutrz powrócić po niektórych swych ludzi, pozostałych na lądzie. Ludzie ci zeznali, że całe prawie miasto zostało spalone i że Holendrzy cofnęli się do twierdzy. Przez całą noc trwał ciągły ogień zobudwu stron. Liczba oblegających miała przenosić kilka tysięcy. Powstanie miało wybuchnąć z tego powodu, że Holendrzy uporczywie obstawali za mianowaniem Rejassami osób, które sami wybrali, a których lud nienawidził. Dowiadujemy się z Nequolah, że Holendrzy są tam oblężeni przez krajowców i przez Chińczyków. WTappanooty obawiają się Holendrzy także zaesepki _ "

Rozmaite wiadomości.

Gazeta teatralna wiedeńska (nie wiemy skąd/ dowodzi, że słowo kozak (kosak) znaczy człowieka z kosą, i że kozak od kosy pochodzi, kto» rej chłopi sławiańscy miasto broni do boju UŻY* Polscy powinniby się byli kozakami nazywać* W Boulogne-sur-Mer znajduje się kobieta 117 lat mająca, która żyje samą kawą tylko. Codziennie pije trzydzieści do czterdziestu filiżanek, więcej nawet jak Wolter, który pijał po 54 filiżanki na dzień.

Pewna dama pytała się lekaria, czy zażywanie tabaki niejest szkodliwe muzgowi. " N i e " odpowiedział lekarz, "bo kto ma muzg w głowie, ten niezażywa. " Trochę niegrzeczna odpowiedź! ____ A _ OBWIESZCZENIE.

Wyrobnika Pawła MeteIskiego, który podobno z Polski tu przyszedł, przytrzymano wieczorem dnia 20. m. b. w Małachowie Kempę wraz dwoma końmi wsiach; według wszelkiego podobieństwa do prawdy są one kradzione y prawego ich właściciela wzywamy aby się W4ch tygodniach, najdalej zaś w terminie na dzień 3r. miesiąca przyszłego wyznaczonym przed nami zgłosił, i własność swą do nich wykazał, w przeciwnym razie bowiem niezwłocznie sprzedane zostaną. Obadwa są wałachy, karę, jeden z nich sześć lat stary, ma na czole gwiazdkę, i na zadniej le wej nodze przy pęthnie białą odznakę; drugI ma około la lat bez wszelkiej odmiany. Oba są w dobrej tuszy i dobrego wzrostu, i można im się u Dr. Braneckiego w Małachowie Kempę przypatrzyć. Witkowo, dnia 23. Grudnia 1831.

Królewsko -Pruski Sąd Pokoju.

- - - - - » - - . - - - - - - - > - - - - - - - - - - - - - - Jul s l gończY.

Główny złodziej Aureliusz Brzozowski znalazł znowu sposobność w nocy z dnia 26. na 27. m. b. z tutejszego fronfestowego więzienia do ucieczki, częścią z pozostawieniem, cjfścią z zabraniem swych kajdan. Gdy na schwytaniu tego tak szkodliwego zbrodniarza bardzo wiele zależy, przeto wzywają się wszystkie respective wojskowe i cywilne władze, aby na niego ściśle czuwać, a w razie spotkania go aresztować i nam pod ścisłą strażą przytransportować kazały. Rysopis jego jest następny: Nazwisko familijne, Brzozowski; lmie, Aureliusz; miejsce urodzenia, Poznań; miejsce pobytu, niestałe; religii, katolickiej; wieku, lat 26; wzrostu, 5 stóp 4 cale; włosów, blond; czoła otwartego; powiek, blond; ocz, niebieskich; nosa i ust, zwyczajnych; zarasta blond; zupełnych zębów; podbródka, kończatego; twarzy, ospowatej; cery, bladej; postaci, chuderlawej; mówi po niemiecku, po polsku i po łacinie; oznaków, żadnych.

Ubiór.

Czarną sukienną czapkę z rydelkiem; ciimy na nogach; białą szaraczkową sukienną fron« festową katanę i popielate sukienne długie spodnie. Poznań, dnia 31. Grudnia 1831.

Królewski Inkwizytoryat.

OBWIE&ZCZliNlE.

Wskutek wyższych postanowień będ$ w dniu 9. Stycznia i831około 300 sztuk doełuźbyterazniepotrzebnych już Królewskich koni pociągowych, drogą publicznej licytacyi za gotową zaraz zapłatą sprzedawane. Ochotę kupna mających wzywamy, ażeby się w wspomnionym dniu przed południemjo godzinie g. na tutejszym tak zwanym placu działowym zebrawszy, licyta swe podali. Nabywca konia musi przynieść z sobą uzdeczkę, uździennicę lub powróz, gdyżkomme.nda pociągów nie może wydawać konia z wzmIanko want mi rekwizytami, Poznań, dnia 29, Grudnia 1831.

Król. Intendentura 5, korpusu armii, v. Bunting. Miżej podpisanemu zginęły od niedawnego czasu następujące dwa listy zastawne W. XieEtwa Poznańskiego, z kuponami od Sgo Jana 1832. począwszy, a to: j) Kwilcz cum att. powiatu Międzychodzkiego No. 77, na 50 Tal. ; 2) Kwilcz cum att. powiatu Międzychodzkiego No. 79. na 50Tal.; które listy z kuponami, gdyż wszelkie uczyniono kroki, aby z kursu były wyłączone, nikomu się nieprzydadzą. - Pizestrzegarn więc każdego przed kupnem ich i upraszam-, aby właścicielowi prawnemu zwrócone zostały. Poznań, dnia 2. Stycznia 1832.

Doktór W o 1 ff.

Cenyzboża na Pruską ffilarg i w Poznaniu. Dnia 30. Grudnia i83tTal. .. ten. do Tal.

27 6 a I 25 l 151 24 1 13wagę

Pszenica .

Zyto Jęczmień Owies Taterka Groch .

Ziemiaki Siana cetnar a 110 ff.. Słomy kopa a 1200 ff. · Masła garniecśgr, 10 27 7 27 17i$ 20

2? I 2 27