GAZE

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.01.07 Nr6

Wielkiego

TA

Xicstwa

POZNANSKIEGO.

Nakładem Drutami' Nadwornej' W. Dtktra i Spółki.

Redaktor: A'. Wanrwwskil

JI/ (r. _ W Sobotę dnia 7. Styczni» 18:12:

Wiadolllości * zagraniczne:

N i e m- c y.

Stosownie do rozporządzenia z d. 7. Lisiopada utw .TUno w Dreźnie tcanrelaryą gabinetową, w Iriorej powinny. b>ć oddawane prredstawieni* do Króla i 4ięcia Wspólregenta podauane. W d, 4. Grudnia, dniu zalaleniauoi wersytein- C H O?» «»łojono uroczyście węgielny kamień do uniwersyt-Ltu nowego, a wartego A u g u i i t u m , li tory naród wznoni pamięci twojego wiekopomnego Króla, Fryderyka Augusta, jako pomnik * myśli tego Monarchy założony. Podług rozporządeenia r?ijdu zniesiona zostaje d'otychrzaaowa różnica pomiędzy sjiatbtą i nieexlaehta podczas szkolnych popisów; popisy pierwszych przed Sądem wyż.*ym usują iubadwa powinny być jednakowo odbywane,

Szwajcaria.» Z B e r n, dnia 16. Grudnia.

Na ostatniem tegorocznem posiedzeniu wielkiej rady. dnia 3 Grudnia, postanowiono jesscze: i) że w relormowanej części kraju wydana będzie proklamacya w dzień nowego roku · ambon odczytać się mająca, w ctlu zwrócęsia, uwagi ludu na dobrodziejstwo, ie nasz»zmiana ustaw w porównaniu.z innerni krajami, g<izie z tego powodu potoki krwi rozlewano, spokojnie się odbyła" i zachęcania go" aby w duchu- chrześriańskim wzajt mnego- przebaczenia, wspólnie dAzył do głębszego coraz-zakorzenienia jedności, miłości ojczyzny i żywego współdziałania- ku- popieraniu, dobrego J a), Xądz Biskup wezpwany będzie, al» do części kraju zamieszkałej przez katolików wydal podobne polecenie. T u 2 e y a.

Z K o n s t a n t y n o p o I a, d,. 55. Listopada, N adeszła wreszcie wiadomość o ttanowczera przytłumieniu rozruchów w Albanii" przez uskrominenie Musiały Baszy skndryjskiego, na którą Porta tak długo oczekiwała. Buntowniczy ten namiestnik" piztkonawszy sięA o krytycznein swojern położeniu w razie dłuższego oporu, równie jak o wspanołomyślnem postąpieniu Sułtana na przypaibk poddania się do«* browolnego,. oddał dnia JO. Listopada Wielkiemu Wezyrowi Reszyd Mehmedowi Baszy klucze cytadeli Skodryi i na> uczynione mu prz« z tegoż zapewnienie łaski, siadł na turecki' okręt wojenny i w towarzystwie dowódzcy eułtańskiej gwardyi jazdy,. Ahmcda Baszy, udał się do Stambułu, nim jeszcze otrzymał wiado» mość ze stolicy, że muSułtan rzeczywiście prze« baezyl, wyznaczając.«nu Stambuł na miejsce jego mieszkania. Monitor Ottom ańeii ", - U dzielone przez J. Sułtańską Mość przebaczenie Baszy Skodryi, napełniło serca znako<initszych obywateli państwa najwyższą wdzięcznością. Najwyższa władza wykonywająca tym sposobem najszlachetniejsze z praw swoich, prawo łaski, silnie przemawia do serc poddanych i zachęca ich do szlachetnych przedsię,-wzięć. Wysocy urzędnicy Porty, celem wy.

nurzenia JL Sułtańskiej Mości dziękczynień za ten dowód łaski, prosili o posłuchanie i takowe «trzymali. W skutku tego Kaimakam Bas«a, Seriasker, Kapudan Basza., Ministrowie spraw wewnętrznych, skarbu i «praw zagranicznych, »udali,się dnia U. Diemasiul-Akiiier (15. Listopada) do K6szk w Ok-Meidan, gdzie im Sułtan udzielił żądane posłuchanie, na którena oświadczyli mu ustnie swoje uczucia dziękczynne, które łatwo wyrazić, kiedy te wspaniałomyślność i prawdziwą wielkość uwielbiać -mają." Rokosz Baszy Wanu, Timur Baszy, (nad granicą perską) już jest zupełnie przytłumiony przez. energiczne działania Serasfciera x Erzerum i Emina Baszy z Musz. Niedawno wianowany Wielkorządzcą Damaszku., Mehijiud Selim iBasza., który, jak mówią, przez jibytną swoje surowość był powodem cło rokoszu, został złożony ze swojej godności, jak donosi ostatni nurner Monitora Otto mańskiego.z dnia 19. b. m., najego zaś miejsce mianowany Radzi Ali Basza z Koniech; po.dług innych wiadomości, Selim łjasza miał się stać ofiarą rozhukanego ludu. Ze Porta niejest jeszcze pewną, czyli mianowanie nowego WieLkctrządzcy przywróci dawną spokojność, dowodzą to wysyłane w* tę okolicę liczne wojjjca i art.yle.ryi, które prócz tego inny jeszcze może ważniejszy cel mieć mogą. Do nieposłusznych wazalów Porty należy także Abdal. Jach, Basza Syryi, którego poskroranieniem Porta niemogła się dotąd zająć. Przedsięwzięte przeciw temu buntownikowi uzbrojenia ViceKróla Egiptu, Mehmet Ali- Baszy, o którego uległości Sułtan od niejakiego czasu powątpiewa, są tera« dla Porty przedmiotem obawy, ,oraz powodem do mocnych uzbrojeń nietylko ,na lądzie -ale i na morzu. JŻresztą, wyprawę Vice - Króla okrywa jeszcze zasłona, któcĄ czas tylko podnieść potrafi. List z Alexandryi pod .dniem 4. Listopada zawiera w tej mierze następujące uwagi: ." Przeznaczone przez ViceKrola Egiptu wojska na wyprawę do Syryi składają się z pięciu pułków piechoty, czterech pułków jazdy, z loooiuc U i jazdy nieregularnej , r,600 ludzi artyleryi i r oddziału saperów, w 0golności z 21,400 ludzi; flota liczy 7 fregat po 64 dział, 6 korwet, 3 brygi, 7 goelet, 17 okręituw przewozowych i 10 szalup kanonierskich.

Ibrahim Basza, syn Vice-Króla, dowodzi naczelnie na morzu i na lądzie; do tej chwili tu eię jeszcze znajduje. Przednie straże przebyły już puszcze w ostatnich dniach Października i weszły do Gaza, które im bez oporu otworzyło bramy. Można przewidzieć iż Egipcyanie lijdem aż do Akry mało znajdą oporu i że siły przeciwnika Abdallach B-aszy zgromadzą sig w obronnem tera i dobrz« roj - im mieście. Powodem tej wyprą oppozycya, którą Ahdallach systemowi Mehmeda Ali, prawdziwej jęci. .przyczyny szukać należy w Jciem rozwinięciu przemysłi pcyan,£i.

przez podbicie sąsiedniego kraju otwofZ)J to bie nowe źródło produkcyi j przedażytowarów. Niewierny dotąd jak Porta uwa wzięcie." "(Dostrz. Austryacki.) F 2 a n c y a.

Z Paryia" dnia 24. Grudnia.

Król prezydował w Radzie Ministrów dwugodzinnej i pracował wczoraj z Ministrem spraw .zewnętrznych. 5 A A _ .

, P. K. Perier dostał wskutek posiedzeń gwałtownych i zanadto burzliwych zapalenia gardła, <o mu nie dozwoliło być obecnym sessyi wczorajszej Izby Parów. Podobniei zachorowali Ministrowie handlu i spraw zewnętrznych.

Przybył tu Generał Befliard z Bruieilj, aby mieć udział iv nader ważnych obradach Izby Parów o prawie parostwa.

Główną kwaterę armii północnej przeniesiono d. 2.0. m. b. zMaubeuge doCambrai. Już na giełdzie onegdajszej krążyły pogłoski .0 zaburzeniach wybuchłych w Grenoble. Gazety dzisiejsze potwierdzają je, podając do publicznej wiadomości list prywatny z d. 19. z następującemi szczegółami: "Onegdaj zawiadomiono przez odezwy na rogach ulic poprzybijane mieszkańców Grenoblu, że nazajutrz o godzinie 6. wieczorem chciano przed domem kontrolera podatków stałych zrobić muzykę szyderczą iJigle.; oraz wzywano gwardyą narodową, aby się niebrała do oręża, gdyby uderzono gcnerałmarsz. Nazajutrz nanow@ podobne znaleziono odezwy, zapraszające mieszkańców aby udział brali w muzyce tej wyszydzającej. Zwierzchność miejska przeciwnie ze swojej strony wezwała mieszkańców do utrzymania pokoju i do odmówienia wszelkiemu uczesnuctwu w zamiarach wichrzycieli; miała albowiem już wzgląd sprawiedliwy w ułożeniu listy poborów na zaszłe zażalenia, oświadczając, iż 2419 mieszkańców mieli być uwolnionymi od podatków pogłównego i od sprzętów. Oraz zwołano batalion jeden gwardyi narodowej, która jednał roz azowi. magistratury posłuszną niebyła Z wIelka bIedą zgromadzona ledwo oddział z 4c się przed mieszkaniem kontrolera grupy pospólstwa, muzykę wyszydzającą rozpoczynaj ące; mimo deszcz ulewny zbiegowisko coraz bardziej eię wzmagało; marło eh wyłamał dom kontrolera, w-y rzucił wszelkie spisy poborów oknem ba ulicę i spalił je tam po większej części. Teraz uderzono generałmarsz, aby zgromadzić gwardyąnarodową, lecz doboszom cho« '.eJ? bonnionym przez dwie pikiety w,ojska liniowego ipobnóm było, pełnić obo. swoje: spólstwo połamało bębny i Zmalej liczby gwardyi naanęła pod bronią, urągiwało jyła ona atbowicm zupełnie tłiedosraiecztrąd przywrócenia porządku. Tym czasem gdy pi lienie przez zapalenie listów poborów wzniecone przyświecały temu burzliwemu wwuw. a»; a lud nieustannie po ulicach wołał: "Precz zKarolistami! Precz z poborem pogłówitego l" zwołano dwa bataliony wojska liniowego do broni, które przywróciwszy wkrótce porządek wiele osób aresztowały. Dzisiaj panuje bez przerwy zupełny porządek i pokój; na placach porozstawiono pikiety a li.czne patrole zwiedzają ulice miasta. Postępowanie wojska na szczególną zasługuje pochwalę; przeciwnie z3400 gwardyi narodowej, którą posiada miasto, nawet dzisiaj jeszcze ledwo gOO żołnierza sianęło pod bronią." Podług gazety Precurseur de Lyon zachodzą wtem mieście ciągle jeszcze aresztowania; mówią także tamob>tności P. Aubignose, który za czasów Napoleona był dyrektorem po-ncyi w Hamburgu a w nowszych czasach generalnym Intendentem policyi. Minister wojny wydał okólnik do wszystkich Generałów komenderujących, wzywając ich, aby zapobiegali podług możności usiłowaniom Sanct Symonianów , starających się obecnie wyjednać sobie zwoleników między oficerami i żołnierzami armii. Między innemi te w tym okólniku czytamy słowa: "Zasady tej sekty WPanu bez wątpienia gą znajome; we względach religijnych udaje ona dziwaczny mistycyzm, zdający się dobrze do zaślepienia głów ograniczonych i przerobienia tychie na narzędzia obłąkanej intrygi. We względach polity«znych powstaje ona na wszelkie urządzenia życia towarzyskiego, podając ten niedorzeczny j>roje'kt; aby zniesiono dziedziczność własności a podział tejże powierzono hersztom eekty Sanct Symonianów« Nie potrzebuję uwagi WPana «wracać na niedorzeczność i niebezpieczeństwo podobnego zamiaru, wiele mianowicie szkodzić mogącego, gdyby sięrozkrzewił wniiszych Łlassach ludu a <ak wszelką powagę przed wła«nością obca, podkopał i zniweczył. Zalecamwięc WPanu, abyś baczne miał oko na zabiegi Sanct Symonianów , dążących do ułudzenia i zwiedzenia wojskowych pod wodzą, W Pana zostających. "

Anglia, Z L o n d y n u, dnia 33. Grudnia, N. Królowa, która na katarową, lekką febrę, zapadła była, wyzdrowiała, i za kilk« dni rozpocznie nanowo zwykłe swoje przej ażdżki. Z wyzdrowieniem Xiecia Wellingtona CD« raz lepiej idzie. J. K. M. Xiąźę Sussex wczoraj się udał do Brighton, aby święto Bożego-Narodzenia przepędzić w gronie rodziny Królewskiej. Oto stosownie do gazet tutejszych summa całkowita pieniędzy płaconych przez Anglią ku wybudowaniu fortec niderlandzkich i wcieleniu prowincyi belgijskich; l) Wynagrodzenia dla Szwedów za prawa od niej posiadane w osadach Holandyi ustąpionych 1,000,000 funt. 2) Za wystawienie i naprawienie fortec w Niderlandach , 1,999,599f.ioszl,iogr. 3) Za pożyczkę rossyjską w Holandyi zaciągnioną: prowizyi 1,465,876 funt, 18 szel. 2 gr.

umorzenia 337,989 * 7 szel. 3 gr. r..803..806 : 5! 5 t 4*803,805 f. 16 sal. 3gr A Oprócz tego wypłacono jeszcze w roku 1814.

B kass wojennych 233,470 funt. 2 szel. 10gr.

S un opiewa w swoich wiadomościach giełdowych: Baron Rothschild wczoraj B małżonką swoją wylądował w Ramsgate, powracając a Calais. W tern mieście Baron w towarzystwie braci swoich uskutecznił pożyczkę belgijską 2 % milion, funtów. Rozumiano powszechnie, iż ona do 4ch milionów dojdzie. Zaciągniona teraz summa mierna rokuje pożyczce nowej dobre przyjęcie na giełdzie naszej. Wiadomo, że statek parowy "Lord Blayner" z 200 majtkami, zaciągniętymi w Liverpool, odpłynął stamtąd do Belle-Isle. Agenci Dora Pedra obiecali żeglarzom, ie będą użyci tylko do służby na angielskich okrętach przewozowych, do przewiezienia portugalskich pułków z Rio-Janeiro do Europy; lecz zaledwo opuścili kanał Irlandzki, oficerowie wyznali prawdę i wyraźnie oświadczyli, że płyną, do Belle-Isle, Natychmiast pomiędzy .majtkami' okizałs się niespnkojność;: > gdy bursa tapędzlła okręi do porlu Milfor<ł,.wszyXy zabrawrzy «we rzeczy wysiedli: na Jąd,.

oświAdczająr,. ze «lirą. służyć JV.ło/oO pod bandera "Starej Anglii. lA W iM-iłford sprzedali wszystko co mieli r lądem, powrócić chcitli do Liverpool.. Władze- wysłały tan* uddjiał' airaiiiitow celnych dla przywrócenia spokój ności. Agenci Dmn Pedr?stswieni byliprzed' 'Sądem; lec* zdaje »ic-, ie angielscy urzędnicy na lo patrryji. prze * s A ary. . Tersźntt-jsze położenie Kompanii wschodhio-iiu)\j«krej,. poczyna obudVjc w Londynie moenąi niespokojność.. Indyjski- Xiążę Bulili-l Singli-, kiory «MIUJWOJ gnlljje się r nią do Wojny, zaciągnąć miał F* mi czasy do wojaka swego ohVerow europejskich, i spodziewa* . 15.000 posiłkowego wojska » Picrsyi" s> 50,000 Z Europy.

Rozmaite wiadomości.

Gare ta Li pika zbija wiadomość w nt«kt<> tych dziennikach podaną, ze w Dnznie» zabroniono' wielu majętnynbPojalfom-osiąść tam" »przytoczeniem tej uwagi" źe Pbhcy, podobnie jak wa&yary cudzoziemcy, do Drt7.ua si<£ udający" uprzejme tam znajdują przyjęcie; - liczba bardzo- znaczna: Polaków w iej stolicy przebywających powinna- być najlepszym tego dowodem,.

Pan de Poter nowe wydał dzieło po«1 tytułem: "Sposób-, jakby można po rewuluryi Wznieconej', którai ai<£ nieudała, wzniecić diugą>" 4!)A W Djon we Francyr tnajrfuj* aię grobowiee Władysława Białego, Xi e cis Gniewkowskiego; w Paryżu Jans Kazimierza, Króla Eolskiego, z wyobrażeniembitwy z Tatarami i Kozakami. Sławny poeta francuski Beranger napisał pieśni polskie. Polacy bawiący w Paryżu wydają, dziennik pod tytułem: Polak. (Zapewne w języku francuskim. ) W Pet» rsburgu drukuje aicr przekład histoTycznego polskiego romansu Bernatowicza: Poj a t *. Roku zeszłe wyszły tamie: D z i ej e K ról e s t w a P o I s k i e g oJ, S. Baodlfcie5 O. przełożone przez A. G.

Jedna z gazet amerykańskich tak kończy Umieszczony nekrolog: "Nieboszczyk był godnym obywatelem, ozdobą kościoła" dobrym małżonkiem i ojcem, i rzetelnie płacą«ym prttiumerauteuj."

OBWIESZCZENIE.

Grunt w l'aproi kich holendrach pod Nr. 7g, położony, Lumjkiemu należny, z 17 mórg roli zpnr jt bneini budynkami, się skia.łający i na 6j5 Tal. 25 sgr. sądownie otaxnwany, ma w dioilze koniecznej subhaslacyi najwięcej dają« emu być Sptzeirany,. My do reu;«", z polecenia Sądu Ziemiańskiego Poznańskiego, pereinioryrzny termin nadzień 2& Stycznia 1832, rano-<> mej godzinie w naszej są.-Iuwni tu- wyznaczyli-, i. wzywamy ochotę kupna-mających z ią.. wzmianką" ze każdy licytant przed przypusz-« zeniem do licyiacyi kauryą 100 Tal. *;0» towzną »in«r w obhgach deponować musi.. "J.am l licytacyjne warunki mogą. kaidegp czasu w Rtgistramrze naszej być przejrzane,Buk, dnia-3p. Listt.pada ł_85*'.

Królewsko- t'rus ki >ąd Pokoju.. Ł i a t g o II c z y.. Maciej Pischter wgminie i-kantonie Edenko« ben. I)owiatii» Speyerskiegp w Bawaryi dnia 16. Grudnia 1-915,. r. urodzony, który w roku ze* szłym w Powidzu służył, późmej w Słi-<I>cy w Polsce pozostawał, na ostatek do Powidza powrócił, i przez Magistrat tamtejszy zjnzyczy. ny popi łniony« li latnie kradzieży naoi «lo rozpoczę« la śled»iwa jirzeciw. niemu jrrzeslanymzostał, znalajł<p«>rę do ucieczki zwiezienia dnia 27. m- b..popołudniu.

Był 4-stopy wy »oki, miał jasne włosy i brwi,.

czoło za kry te" modre oczy, nos-przycięty, brO> dę fcończatą, twarz okrągłą, cerę bladą" wszystkie zęby ksztabue, «iwa małe znamiona napiaivvui policzKii l. oku, włosów na brodzie. . . , nlelnla .. Ubrany był; w surdut-i kurtkę- płócienną- zielonenii sznurkami obszytą" w płócienne spodnie" stare boty i starą polną czapkę artyllery.i. Wszelkie władze upiaszamy, aby go schwytanego, w więzach nam odstawić raczyły,. Wirfcown, «Jnia 30. Grudnia- IS3.'.

Kro Iewsko-PrusKi Sąd Pokoju..

A_" Otrjymalem teraz znowu w komis J* kilka fortepianów w kształcie skrzydła jp z najpiękniejszych mahoniowych, jako A też. innych pięknych gatunków drzewa, A zalecające się szczególni»- pięknym tort* rn i powierzchowną okazałością, i ręczę za ich trwałość. Sprzedaję takowe w najumiarkowańszych lecz stałych cenach fabrycznych. C J a h n, w Poznaniu w rynku Nr. 52