Ck

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.01.14 Nr12

Wielkiego

TA

Xiestwa p O Z N A N S R I E G O . Nakładem Drukarni N adwornej W Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowshi.

I I I I I I »" II . ..I I I I

JW 12. - W Sobotę dnia 14. Stycznia 1832.

Wiadolllości krajowe.

z B e r l i n a, dnia 10. Stycznia, p r z ej e ż dż al i tu: Królewsko-Niderlandzki goniec gabinetowy, H o o g er, z Petersburga jadąc do Hagi. Królewsko-Francuzki goniec gabinetowy, j Siauny, z Petersburga jadąc do Paryża. Z dnia i i. Stycznia.

N. Pan raczył Sekretarzy legacyi przy poselstwach J ego w Madrycie i Kopenhadze, Hr. K6nigemark i Seckendorł, mianować Radzcatni legacyi i patenta ich własno* ręcznie podpisać. Odjechał stąd: Cesanko-Ausiryacki goniec gabinetowy, S c h li 11 er, do Wiednia, P r z e jeż d ż a ł : Cesarsko- Rossyjski strzelec polowy P rok o f i e i, gońcem z Petersburga j«dąc do Londynu.

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie, Z Warszawy, dnia 9. Stycznia.

Wszystkie rzeki w Królestwie Polakiem już są okryte mocnym lodem, agdy śnieg od wczolaj padający uściele sannę, 'ułatwi 'się dowózrozmaitych produktów do Stolicy a osobliwie drzewa. Donoszą z województwa Płockiego, ie w bardzo wielu miejscach panuje nietylko pomór na bydło, ale także i na owce, a nawet i na drób wszelkiego rodzaju. Wczorajsze trzecie przedstawienie Króla Duchów Alpejskich w teatrze narodowym ściągnęło równie jak dwa pierwsze wielu widzów.

Królestwo Węgierskie.

Z P e s z t u, dnia 513. Grudnia, U dzielanie wyższych stopni, jakie nastąpiło w niektórych znakomitszych urzędach krajowych, każe się spodziewać bliskiego zgromadzenia Sejmu Węgierskiego. Zdaje się, iż znowu odbywać się będzie w Preszburgu, chociaż powszechnie życzono, aby te mogło nastąpić w Peszcie lub Budzie, jako punktach centralnych państwa. Na Sejmie tym spodziewają się załatwienia spraw bardzo ważnych. Z jednej strony ojcowski rząd miął przygotować propozycye, aby w przyszłości i szlachta pomagała ponosić wydatki krajowe. Z drugiej strony jest podobno zamiarem ponowić objawione dawniej żądania, to j e n: aby Król rezydował w kraju, aby Kancelaryą nadworną przeniesiono do Węgier, aby bardziej upowszechniono język węgierski i inne. kujemy reformy, klora uskuteczniona na drodze prawej, najpomyśłniejize tylko może mieć «kulki. Tu 2 C Y a.

List ten, który objaśnia nam prawdziwy stan rzeczy, i stosunki, jakie zachodzą między Vicekroltm Egiptu i Haszami Azyi i Europy jest następujący: Gazeta Zagrab ska umieściła odpowiedź Kapitana Gradachaczu i dowodzcy wojsk Bośniackich na podaną dawniej w teinie samem piśmie proklamacyą Xcia Serbii Miłosza Obrenowitza, w której tenie usiłuje odwieśdź Bośniaków od nieposłuszeństwa Sułtanowi, zagrażając, iź sam przeciwko nim działać będzie: "Chociaż niespodziewałem się odciebie listu ani rady, przysłałeś mi jednak przez Feiza oddzielne pismo ułożone w języku tureckim, abym je sam mógł przejrzeć. Czytałem je i treść jego zupełnie zrozumiałem. Bardzo się mylisz twierdząc: iźeśmy podnieśli oręż przeciwko naszemu Sułtanowi i wielkiemu Cesarzowi, a właśnie twierdzenie to dowodzi, źe niejesteś-wstanie ocenić cel i wzniosłość naszych zamiarów. - Wiedz więc i niechaj świat cały wie o tern, źtśmy (czego Boże zachowaj) niepowstali przeciwko Sułtanowi, którego ciałem i duszą jako prawego i potężnego naszego władzcę kochamy. Wyruszyliśmy wprawdzie do Rumelii, lecznie w celu walczenia przeciwko niemu, lecz przeciwko tym nieprzyjaciołom naszym, którzy jako kłamcy i oszusty, chcieli nas zmusić do wyrzeczenia się wiary mahoinetańskićj i do przyjęcia innej, - Wiedz więc i ty sam, a z tobą i inni, iż ta jest przyczyna wojny i źe jedynie dla tego od niej odstąpić niechcemy . Wszyscyśmy się zobowiązali, * umrzeć raczej niż, wiarę nasze zdeptać nogami. Wytępimy kłamców i oszustów, aby kraj był znich oczyszczony i aby religia mahometańska niebyła przez nich narażana na niebezpieczeństwo. Piszesz, źe masz rozkaz Cesarza, uderzenia na nas z swoimi Serbami; wierny bardzo dobrze, iź to jest własnem twojern życzeniem, jeżeli tylko da się pogodzić »twoją rachubą.

"Lecz przyjacielu jesteśmy przekonani, lZ rozkazu tego nie otrzymałeś od Cesarza, lecz od tych kłamców i oszustów, którzy lekko ważą wszelkie religie i dla których nic niema świętego. Jeżeli zaś przyjacielu chcesz coś przedsiębrać, nieodwłaczaj do jutra, lecz zaraz przystępuj do dzieła. Trzeba tylko, abyśpoprzednio zastanowił się nad rzeczą i naradziłsię zswoimi Serbami, a następnie bez straty czasu, działał w duchu proklarnacyi swojej z dnia 25. Maja - J 83 I. Powiadam Ci na prawdę, iź mamy do

syć wojska w polu, ku zabezpieczeniu się przeciwko wszelkim napadom; w domu marny więcej j<szcze dla bronienia rodzin naszych, a wszyscy zaprzysięgliśmy niezdradzać naszej wiary. Piszesz nam, iź wiesz wszystko, co się dzieje wpaństwie; usłysz więc, źe i my znamy bardzo dobrze 10 wszystko, a nawet i to czego ty zgłębić i pojąć nie możesz, źe zatem od Ciebie nie potrzebujemy żadnej rady, ani objaśnienia. Również znamy położenie Baszy Skodry, o którym mówisz, jakoby był największą naszą, podporą, znamy lakźe lepiej niź ty, położenie Baszy Bagdadu 1 Alego Baszy Egiptu; o wszystkich icli zamiarach i zamysłach, dokładniejsze i prawdziwsze mamy wiadomości niź ty. Niemoźesz więc ani nas zastraszyć, ani nas bohatyrskich Bośniaków, odstręczyć od wykonania naszego przedsięwzięcia, gdyśmy dobrowolnie powstali dla obrony naszej wiary. "Z reeztą przyjacielu działaj jak ci się zdaje najlepiej; lecz bacz, abyś w końcu sam nie poniósł szkody, i nie utracił tego co posiadasz. Tymczasem polecam ci najmocniej , abyś w przyszłości nie pisywał wcale do mnie, gdyż i jado Ciebie juź pisać nie będę. Co się tyczy teraźniejszych twoich gróźb i napomnień, wiedz o tern, izby nam było miło, gdybyś coś przeciwko nam rozpoczął. Wiem jak stoją twoje interessa w kraju-i za granicą, wszystko co czynisz i zamyślasz znani bardzo dobrze. Lecz zastanów się nad wszystkiem i umóiv się dobrze z doradzcami, którzy cię chcą do tego przywieśdź. Pomnij na wypadek i nieodwlekaj. Wychodź, 6toi juź 65,000 Bośniaków w gotowości, a za pieniądze mogę zgromadzić jeszcze więcej takich lwów i bohaterów, udać się znimi przeciwko Serbii, a nawet gdyby potrzeba było i komu innemu stawić czoło. Niechaj Ci to posłuży do wiadomości równie jak to, źe zamiary moje są niezmienne ."

G 2 e c y a.

Z Na pol i di Romania , d. 23. Listopada.

Stan kraju naszego jest kwitnący, o ile byd może przy niepewnych stosunkach Rządu. Grecy mocno pragną, aby niepewność ta przez mianowanie Króla została usunięta. Kongres zgromadzony w Argos dotychczas odbywa jak najspokojniej swoje czynności, Hr. Capodistrias (brat Prezydenta) mocno się stara, aby był mianowany rejentem; lecz znajduje bardzo wielu przeciwnych i wypadek w tym względzie jeszcze jest wątpliwy. Szwajcarya.

Z B e r n , dnia "13. Grudnia.

Gazeta tutejsza donosi z Lausanne 22. b. m.

Pułkownik Laharpe, odprowadził powstańców Bouiquin, dwóch braci Renard, GabrelliRey czorem przechodzili przez Laussnne. Dnia HO. rozbrojono w Provence «00 powstańców, z których 60 pod Tocrra, strażą odprowadzono d" G e:! A WV "dzje mają przybydź 22. b. ID. Pan Eduard Pr>ifer został na rok 18 j2. obrany 55 głosami, Prezesem małej rady kantonu Luzem,

Francjo.

Z Paryża, dnia Ji. Grudnia.

Na posiedzeniu Izby Deputowanych z dnia 30. Grudnia PanThitre wstąpiwszy na mówni cę, w następujący sposób złożył sprawę o bud żęcie rozchodów na rok 1832: "MPanowie! Zadanie zaciągnięte przez Kommissyą ku rozpoznaniu finansów zawsze jest trudnem; tym bardziej w tym roku; bo budżet, który W Panom w tej chwili przekładamy, jest pierwszym budżetem nowego naszego rządu. Te trudno sei połączone z formami nowego regulaminu, opóźniły nieco interesa Kommiesyi. Gorąco pragnąc zaprowadzić polepszenia, oraz jednak postanowiwszy wszelkiemu w organizacyi zapobiedz zatamowaniu, musieliśmy z wielką ostrożnością wykonywać włożony na nas obowiązek; W Panowie osądzicie, czy się nam udato trzymać się średnicy należ/tej między potrzebami rządu i tych, którzy do podatków są zobowiązani. Budżet tegoroczny wynosił 1172 mil, budżet na rok .832- oznaczono na 1097 mil , skąd się pokazuje umniejszenie jego o 75 mil. Umniejszenie zaś to stąd pochodzi, że uzbroiwszy przeszłego roku wojska nasze, opatrzywszy zbrojownie i obwarowawszy nale życie fortece, tego roku tylko utrzymać powinniśmy, co już jest urządzonem. Oszczędzenia te będą jeszcze większemi, jeśli powszechne nastąpi rozbrojenie, którego się słusznie spodziewać możemy. Budiet na I. 1832» dzieli się, równie jak tegoroczny, na zwyczajny i nadzwyczajny; zwyczajny wynosi 955J mil., nadzwyczajny 141! mil., między ktoremi na tamę wydatki nieprzewidziane dla Ministeryum wnjny przeznaczono 130 milion. Zastanawiamy się mianou.cie nad pierwszym« Budżet z roku 1830. (ostatni pod dynastyą z tronu zło żoną) wynosił 976 mil., w porównaniu więc r. budżetem r, przyszłego pokazuje się zmniejszenie z 21 mil.; zresztą zapomnieć nienah-ży, że lista cywilna niejest jeszcze z budżetu wyłączona, po odtrąceniu której zmniejszenie to tylko do 7 - 8 mil. dochodzić będzie. Wynikaż stąd, że od rewolucyi lipcowej żadnych nieuczyniono oszczędzeń? Takie wnioskowanie byłoby mylnem. Pensye albowiem niektóre skasowano, dochody duchowieństwa uszczuplono, szwajcaiow odprawiono a w wydzialefinansów i poborów znaczne poczyniono NQ formy. Stąd, podobnie jak i ze spodzie«anego zniżenia listy cywilnej, powstało oszczędzenie do 46 mil, dochodzące, któreby wpłynęły były do skarbu, gdyby na nieszczęście z innej stro» ny wydatków nittrztba było podwyższyć." - Po wyliczeniu tych powiększonych wydatków (z powodu długu narodowego prowizyą opła« canego, pensyi zasłużonych urzędników, pod« wyższenia żołdu wojska i summ dla szkół elementacjiych i dróg wyznaczonych) mówca tale rozprawę swoje kontynuował: "Zwyczajny budżet dzieli się na następujące 5 rubryk: t) na opłacenie piowizyi od długu narodowego i pensye 345451,517 fI.; 2) na dotacye obu Izb i legii honorowej 4,602,417 fI.; 3) na wydatki dla 8 Ministeryow 444,724,800 fI.; 4) na koszta w pobieraniu podatków 118,211,833 fr.» 5) na wynagrodzenia i premie 42,989,445 fr. - summa: 955,980,012 fI. - Oduąciwszy więc 345 mil. na pensye i opłacenie długu, zostaje się 610 mil. właściwie dla zarządów. Co się tyczy długów, zasmucające tylko robimy postrzeżenia. Rozważając bowiem, że samo opłacenie prowizyioddługu stałego więcej aniżdi 4. część dochodów państwa pochłania, oraz że dług ten za czasów pokoju pod dawniejszym mianowicie rządem zaciągniono, niepodobna uchylić się od obawy i troski względem przyszłości naszej; cóżby albowiem wojna nas kosztowała, kiedy podczas głębokiego pokoju długi narodowe tej dostąpić mogły rozciągłości? Do długów konsolidowanych dodać jeszcze należy zawieszone, których wypłat od 8 mil. na 15. mil. się powiększyła; potem trwające, zaciągnięte w przeszłym wieku; nareszcie summy na kaucją dane. Inny dług stanowią pensye; jest on równie świętym, jak wyżej wspomniane; polega on albowiem na usługach ojczyźnie rzeczywiście wyświadczonych. Same pensye wojskowych wynoszą 43,700,000fI. (Zadziwienie). Do tego jeszcze przystępują pensye duchownych i cywilnych urzędników, pensye za parostwa i inne, w nagrodę przez naród uchwalone. Ogół summy wszystkich przez rząd płaconych pensyi wynosi 85 mil., do czego jeszcze dodać należy 17.mil. peńsyi, nie z tunduszów państwa, lecą z dochodów od odciągów płaconych." Po uwagach niektórych ogólnych o pensyonowaniu przeszedł sprawozdawca do przełożenia wydatków pojedynczych Ministeryow. - Summa wszystkich oszczędzeń, na kiore Kommissya wnosi, dochodzi do 10,659,082 fr. W funduszu umorzenia żadne niezachodzą odmiany. - Wpisało się już 29 mówców przeciw budżetowi, Ronftrencye dyplomatyczne od kilku dni ią. .Kilka już odprawiło się zgromadzen mInIsteryaInych pełnomocników wielkich mocarstw u P?s,ł rossyjekiego i austryackiego. Podług wIes I powszechnej, ttudności zawadz ją e obecn e wykonaniu protokułów Londynsklch, mają byc powodem do tych posiedzeń.. , . Kur y er donosi: Rozmaite :YI do ?SCI * Niderlandów głoszą, ie rząd belgIjskI oswIadcza gotowość swoje zezwolenia na ody 1k cj e niektóre w 24dl artykułach, mIanowI.cIe względem ustąpienia żeglugi na. holenderskIch rzekach i kanałach; zrzeka SIę on wszelako tego pod tym tylko warunki.em, j ś i mu nadane będzie prawo zakładanIa koleI zelaznych pizez terrytoryum holenderskie. . Mówią (u, że Xiąię Decazes na nowo wstąp do Ministeryum. Podobno ofiarował mu KroI NJifn1s-t IsLWO splaw "weW"nttL1znyell , o , rzyjęcia którego Xiążę się jednak uchyla, jeslI Pan K. Perier ma nadal zostać Ministrem spraw zewnętrznych i Prezyden m rady,. - .Lecz zamiary Pana Perier dalej je zcze SIęg ją. . Słychać tu albowiem, ie wkrotce będzIe mIanowany generalny Dyrektor policyi, mający zostawać pod bezpośrednią wiedzą Prezydenta rady, a w żadnej styczności z Ministrem spraw Wewnętrznych. (Gaz. Frankf.) Słychać, że Ministrowie od ni w k0.rreepondencyach swoich z ParamI nI użYW ją więcej zwyczajnego tytułu: V otre SeIgneurIe, W Konstytucyoniście czytamy: Kard rtał Albani przybywszy do Rimini odp aw ł tamże przegląd wojsk papiezkich. S ładają SIę one z 3400 żołnierzy, z których 600 jest nIeumundurowanych; co dzień tyle ucieka, że ż dne nabory niezdołały dotychczas uzupełnIc ubytku. Kardynał radby był zawi zać u łady jakie 5l Bonończykami, - Z Ho?onn z. dn!a l?, III. b. donoszą nam < o następuje: Zdaje SIę, .ze poruszenia wojska papiezkiego zostały zawI szone lecz przygotowania do pochodu trwają ciągle.' Załoga miasta Peruggia a być W. cytadeli oblężoną a pierwszy o d Iał. sIa y 7. Bentivoglio rozbrojony. RIetI, SInIgaglIa, Spoicto i T erni połączyły się ze zniechęconymI. Z dnia a. Stycznia.

Wczoraj przed południem o godzinie istej wielkie było przedstawienie u dworu.. N. Pan z dostojną rodziną przyjmował pow nszowania Marszałków, Ministrów, DeputacYI obydwóch Izb i innych uładz cywilnych. Po południu o godzinie 2giej przyjmo a! Kró J mć Deputowanych gwardyi narodowej I załog aryskiej, a o 5tej ciało dyplomatyc ne, w ImIeniu którego mówił Xiąię CastelcIcala. - Arcybiskupa Paryzkiego J?-i :vidzian<? między.winszującymi, a co bardzIej jeszcze jest uwagI godnem, ani jednego niebyło zastępcy duch.0wieństwa katolickiego w calem zgromadzenIu. M o n i t o r przynajmniej, wymieniający ivszystkie władze i wydziały, które pOWInszowanIa swoje złożyły, o Deputacyi duchowieństwa katolickiego nic niewzmiankuje. Zdaje się, że rozlokowanie armii pó*nocnej zupełnie przyjdzie do skutku; ws ystkIe albowiem bataliony i szwadrony od dn a J. Styczno co do żołdu i nagród, będą postawIone na stopie pokoju. T r i b li n e głosi: Takie zadziwiające krążą pogłoski, iż nam z trudnością przyc ?dzi dać im wiarę; ponieważ jednak wIadoI?osc ta doszła do nas z trzech stron, poczytujemy za dogodną, udzielić jej czytel.nikom aszym. . M<?wią albowiem powszechnIe (?!) ze LudwIk Ilip 2łoży koronę na korzy ć ie.cia OrleańskIego, Doczekać się przynajmn ej ch emy upłyliienia 24dl godzin i zastanowImy SIę nad tern, jakie zdanie o takim wypadku wynurzyć należy, - G a z e t t e, godna przyjaciółka T i - b u n y, tak się w tej mierze odzy:va: .". DO:"Iedzionąjest więc rzeczą, że L d:VIk .FIlIJ? nIgdy nieustąpi łakcyi szalonej, uSIłującej wOjnę p wszechną sprowadzić do Francyi. Albo chctzn stronnictwo rewolucyjne kroczyć już do wyboru nowego Monarchy, zaslonionego przez potajemnie wymuszoną. abdykacyą? 1!ważamy, ie Rojaliści od wszelkIch tych. zabI go:v są W?lni i że wszystkie te zamachy I zna I nIepokoj? przypisać należy podstępoIfo1 fakcYI rewolucy nej, wyznającej samej. takIm spos?bem lęklIwość i pomięszanie swoJe. - RozumIemy wszelako że pogłoska ta okaże się być płonną. Taki albowiem zdarzenie odmieniłoby wszelkie warunki życia towarzyskiego we Francyi. Trzeba więc zaspokajającego dostąpić przekonania źe- LudwikFilip przyjąwszy koronę, aby odwrÓcić nierząd, i zapobiedz wojnie domowej i zewnętrznej, niezrzeknie się tronu dobr<?wolnie na korzyść syna swego, aby wszystkIe te potwory rozpętać." - Ta tyka Gazety istotnie jest przebiegłą; powątpIewa ona o .P?głosce tej, przynajmniej aby praw opo obIenstwo onej wmówić w słabe głowy; Inne jednakie gazety zapewne słów i miejsca trwonić niebędą, aby zbijać wymysły TrI b u n y. Pan Rothschild idąc za radą Posła rossyjskiego, podał dwo owi hiszpańskiemu projekt do zaciągnienia długu nowego. W Metz kobiety wykształconych i majętniejszych stanów otworzyły sub s kryp cyą, . na zamówienie towarów jedwabnych w LyonIe w celu zmniejszenia nędzy tamtejszych tkaczów. 80 franków. J eden z dzienników prowincjonalnych powiada: "Gdyby wkażdern większem mieście francuzkiem zamówiono przynajmniej 2 do 3000 takich sukien, i gdyby Paryż w miarę swego bogactwa i swojej ludności naśladował ten "przykład, ptamysl Lyonu przynajmniej na czas jakiś byłby wepomoźony. Bardzo interesująca sprawa toczy się w Trybunale Paryzkim pierwszej instancyi, pod przewodnictwem Pana Debelleyme, Potrzeba sobie przypomnieć, że Xiążę Ludwik Henryk Jozef, Xżę Bourbon, testamentem swoim z dn.

30. Sierpnia 2829. zrobił uniwersalnym dziedzicem Bwoim Xiecia Aumale, czwartego syna Xcia Orleańskiego, teraźniejszego Króla Francuzów, a Pani Feucbers zapisał legat 2 mil. fr. i różne leżące dobra. W rok po wykonaniu tego testamentu, w dniu 26. Sierpnia 1830., znaleziono Xiecia Bourbon nieżywego w swoim pokoju. Sąd karzący przedsięwziął z powodu tegoż nagłego wypadku śmierci, śledztwo, które do żadnego rezultatu niedoprowadziło. Teraz występuje jeden z prawych dziedziców Xiecia Bourbon, XiążęRohan, i żąda po sądach zniszczenia (ego testamentu. Pan Hennequin bronił w tej sprawie jako Adwokat Xiecia Rohan; przyrzekł, tak świadkami jako też listami dowieść, że testament niebyl aktem woli Xiecia Bourbon, lecz do niego był zniewolony złem obejściem się i przez gwałt, i zapewnił, że wszystkie okoliczności sprawy rzecz tę. okażą widocznie. A ngli a.

Z Londynu, dnia 28. Grudnia.

W CarlisIe nędza do tego doszła stopnia, że ludzi, dziewiąta część ludności tamecznej, na cały tydzień jednym szelągiem obejśdź sig muszą. Dziennik Dworski donosi: "Mówią, iż uczony nasz ziomek, Dr. Bowring, miał r Królem Ludwikiem Filpem dwie długie rozmowy, w których Jego Królewska Mość bardzo obszernie rozwodził się względem stosunków handlowych między Anglią i FrancY3» > wyraził nadziej ę, iż wkrótce mieszkańcy obudwóch krajów będą rostropniejsi i przytną ją słuszność zniesieniu r szelkich ograniczeń handlowych. Dr. Bowring mówił także Z P. K. Perier; w raportach zdanych rządowi chwali doznane przyjęcie; na teraz jednakie niema żadnej nadziei, ażeby układy handlowe mogły być przywiedzione do sku tku. " Czytamy w dzisiejszym Kuryerze : "Niefgadzamy się z gazetą francuską T e m p 8, sądzącą, że rozbrojenie tylko tymczasowo odłożono. Odłożono je na zawsze i nigdy ono nieprzyjdzie do skutku. Zarzucano nim (u i we Francyi, żeśmy na położenie Europy przez szkło farbowane patrzyli; lecz na czernie się opiera ten zarzui P Jedynie na tej okoliczności, żeśmy rychlej, niż koledzy nasi, wiadomość ogłosili mniej pomyślną, niżeli tego przyjaciele wolności sobie życzyli, wszelako i nam samym bardzo nieprzyjemną. Lecs moźeroyźii taić fakta, ponieważ się te z widokami pojedynczych osób niezgadzają? Naszą powinnością jest, wszystko powiedzieć, co wiemy, i zostawić czytelnikowi wolność nieograniczoną wyprowadzania stąd wniosków. Nawet ci, których własna korzyść przymusza do tajenia prawdy, wyznają, że my kłamstw żadnych nierozsiewamy; my zaś s naszej strony zaręczamy czytelnikom naszym, że nigdy tego, co wiemy, ukrywać niebędciemy, jakiejkiejkolwiek bądź treści i dążenia." - Tenże sam dziennik donosi: "Korespondent nass paryzki zawiadamia nas, że wpływ Rossyt udzielił się względem spraw belgijskich innemu wielkiemu mocarstwu." Dnia 22- m. b. złożył P. O'Connell na stowarzyszeniu politycznein Dublińskiem sprawę w imieniu wydziału, trudniącego się bilem reformy: "Przedewszystkiem obstajemy, powiada on, za pomnożeniem członków naszych. To jest najważniejszym punktem; wszystko w porównaniu Z tym na żadną niezasługuje uwagę. Szkocya na 45 członków otrzymała pomnożenie zj, 1 Irlandya na 100 tylko 4ch; jest to najzuchwalszą obrazą i najniegodziwszem przełożeniem, które mogło być uczynionem ze strony zrzędnej władzy krajowi, jak mylnie sądzą, słabemu i uległemu. Odrzucamy je * największą pogardą. Miała Irlandya przed opłakanem połączeniem ludność, nadającą jej prawa, do 300 członków; sam Castlereagh niewahałsię wyznać, że do 170 członków prawo rościć sobie możemy. Lecz my jesteśmy umiarkowani W naszych żądaniach; mierzymy wszystko pomniejszoną podziałką; żądamy, wymagamy, chcemy koniecznie mieć członków 125. Poczytujemy za powinność nasze, uroczyście przed światem oświadczyć, iż wszystkich środków, zgadzających się z prawami i zkonstytucyą, użyć postanowiliśmy, aby rozwiązać Unią z Anglią, jeśli Irlandya w Parlamencie niebędzie zastąpioną przez 125 członków." Z dnia 31. Grudnia.

Markiz Dourro, starszy syn Xiecia Wellingtona, przybył do Apslej-house. Stan zdrowia Xiecia w ciągu kilku dni niepolepszył się znacznie; niebędzie on więc przytomnym fe voir. T i m e s w obszernym artykule dowodzi, źe Torysowie na żadną pomoc ze strony kraju rachować niernogą, choćby Ministrom i powtórnie się nieudało, dopiąć bilu reformy, Xiaie Wellington , oświadczywszy się roku przeszłego przeciw bilowi, niemoźe teraz ani na moment stanąć przy sterze państwa. "Któżby zaś (tak rozumuje Times) mógł tworzyć gabinet Torysów, jeśli nie Xiąźę? Może Pan Peel? Ten za nadto mądry! Lecz jest jeszcze inne przypuszczenie: może być, źe się Xiąźe_ stanie reformistą i coś podobnego przynajmniej do reformy ogłaszać zacznie. Lecz przyjąłbyź naród takie środki? Jego Dostojność sam wie dobrze, źe to być niemoźe. Jeszcze drugie przypuszczenie: być może, źe Xiąźę fac eirnile tegoż samego bilu przyniesie, któremu się teraz sprzeciwia, i spowoduje Lordów do popierania środka tego, który oni odrzucili, gdy go podawał Lord Grey. Lecz natenczas uczyniłby Xiąię, aby dostąpić godności Mini atrato, czego na korzyść narodu uczynić niechciał, a Lordowie przyjęliby z rąk Ministra .dworskiego i Torysa to, co odrzucili, gdy im ofiarowanem było przez popularnego i liberalnego męża. Ani Xiąźę Wellington więc, ani Izba wyższa tak niepostąpią; więc wszyetkie te przypuszczenia odrzucamy z pogarda."

Rozmaite wiadomości.

Przyjaciołom literatury polskiej niebędzie zapewne obojętną wiadomość o nowem wydaniu Poznańskiem dzieł ulubionego poety A. Mick i e wic aa. Wydanie to na welinowym papierze i piękneini czcionkami obejmować będzie w jednym tomie wszystkie poecye Mickiewicza, dawniej drukiem już ogłoszone i kilka nieznanych dotąd publiczności. Wydawca nieszczędaąc żadnych nakładów, aby edycyą tę zrobić pod względem typograficznym jak najpiękniejszą, i stanowiąc cenę jednego, egzemplarza na 13 złtp., pochlebia · obie, źe publiczność oceni przyzwoicie jego dobre chęci.

DoktorOsiander pisze o Leonardzie Fuchs, Professorre medycyny wTubindze, (który r., 3566. umarł); że ten Professor w tekiem był poważaniu, iż Studiosi medicinae in Gallia et Italia (uczniowie nauki lekarskiej we Francyi i we Włoszech) na samo wspomnienie jego imienia zdejmowali z głowy okrycie. Do tego naleiy anegdota, źe gdy Piotr Corneille (który się urodził w Rouen r. 1606., a umarł 1684. r.), miał wyznaczone sobie w teatrze miejsee, i gdy przychodził na to miejsce, wszyscy z uszanowaniem c swoich miejsc powstawali, a p3ner radosne wydawał oklaski» Od l. Siyijiiis r. : Sj2, zakazano w Szwecyi robić wódkę. W Anglii do robienia piwa rniisto słodu używają teraz buraków. Piwo z buraków robione ma być szczególniejszej dobroci. Wkrótce staną się buraki tak uźytecznemi w gospodarstwie, jak kartofle. Złapano niedawno w okolicy Juthndyi wieloryba średniej wielkości, kióry miał naokoło szyi. złoty łańcuch r medalionem, na którym napisane było: "Sara Cavendisch, pamiętaj o mnie. Kalkuta, d. Ib, Stycznia 1821." Szczególniejszy postillon (famour. Donna Marya da Gloria przywiozła do Paryża nową, dotąd nie znaną w Europie modę. Nosi albowiem na szyi łańcuch z owadów ze skrzydełkami koloru szinar.iAdu, które, jak gdyby drogie kamienie» bardio elegancko w złoto są oprawne. W Paryżu odbył się niedawno pojedynek między Panem C. i P. Gdy pierwszy chybił, a na drugiego przyszła kolej strzelania, tenże będąc wybornym strzelcem, rzecze do swojego przeciwnika: "Maści Panie, winieneś mi życie, bo jakbym strzelił, już byłoby po tobie. To mówiąc dał znak służącemu, ażeby w oznaczonem miejscu stanął naprzeciw niemu. Służący przypadkiem fajkę palił, a Pan P. wycelowawszy do niego, tak mu wystrzałem zręcznie fajkę z ust wytrącił, iż go bynajmniej nieuszkodził . - Dziennik opowiadający zdarzenie to kończy uwagą, źe lepiej jest być nieprzyjacielem Pana P., jak jego służącym. Niejaki Pan Severn w Anglii, nula parlamentarska, jak dziennik A t I a s wyraża się o nim, podał projekt do Parlamentu, ażeby wszystkie niezamężne kobiety, mające potrzebne ku temu przymioty, pozyskały prawo głosowania przy wyborach parlamentowycb. Nareszcie zechcą, by i w Parlamencie zasiadały. Dla tych, cer czytać nieumieją, wychodzą we Francyi kalendarze tak zwane pasters ki e (Calendrier des hergers); także kalendarzami o ś I e mi (Almanach des anes--) zwane. Znaki hieroglifie zne zastępują tu miejsce liter i tak: grabie oznaczają sianokosy, nożyce strzyżenie wełny, wachlarz znaczy upal, przykryty garnek wilgotne powietrze, odkryty pogodę, sowa mocne zimno i t. d. Ze gmin francuski postępuje w oświacie, z tego wnio łaltrdarzow oślich ze 300,000, a teras tychże · altdwie 20,000 odchodzi.

Pomiędzy wielu nieszczęśliwymi Xiąięta»i »uajduje się także teraz w Paryżu Xiąźę p ewi tn, szczególniej od losu upośledzony, to jeei: pretendent ironu madagaskarskiego, który dzieckiem dostał się do Paryża, a teraz, mając lit ośmnaści«, życzy sobie dla objęcia rządów do ojczyzny powrócić. Atoli biedny ten N. stępca tronu już od lat wielu zapomniał język ojczysty, tak, że ani nadziei niema, ażeby od swoich wiernych poddanych mógł być poznanym, lub przynajmniej zrozumianym, jeśli wylJidać im zechce niezaprzeczone i prawne preteniye swoje do Królestwa Madagaskarekiego. Uznając zupełnie trudność położenia swojego, usiłuje wszelkiemi siłami dostać nauczyciela, któryby go nauczył mówić wysokim dworskim stylem w języku jego ojczyzny; dotąd jednak starania jego były daremna. Podług gazety angielskiej Al b i o n, zakłady asekuracyjne życia wzbraniają się asekurować życie tycb członków Parlamentu, którzy mają więcej jak lat czterdzieści i są nieprzyjaciółmi bilu reformy. Gdy mimo ich Starań bil utrzyma się w Parlamencie, z samej zgryzoty mogą dostać apoplexyi,

Radziwiłłowie.

Radziwiłłowie, ród starożytny polski, pochodzenie swoje wyprowadzający od N ary. munda, W. Xiecia Litewskiego. Cesarz Maxymilran I. wynióeł ród ten r, 1515. do godności Xiążęcej. Radziwiłłowie w Polsce, S szczególniej w dawnej Litwie, posiadają Xiestw wiele, jak np. Słuck, Nieśwież, Bireę, Dubienkę, Kłeck, Ołykę i t. d., dzielą się na cztery linie, z których owa Ordynatów na Kłecku i Birzach jest najznajomszą. Xiąźę, Michał VI., Wojewoda Wileński (uiedawno · marły), piastujący wiele godności w dawnej Litwie, był posiadaczem Majoratów Kiecka i Nieborowa. Za nim następuje syn jego najstarszy Ludwik Mikołaj, Uf. dn. 12. Sierpnia f. 1773. Rezyduje w Radzi wił! ruontach w Litwie. Syn jego drugi Antoni Henryk, (ur. dn. 13. Czerwca f. 1775.), ożenił się dnia 17. Marca f. 1796. z Xiężniczką Luizą, jedyną córką Xiecia Fryderyka Pruskiego i od Króla Pruskiego mianowany był f. 1815. Namiestnikiem Królewskim Poznańskim w Wielkiem Xiestwie Poznańskiem, a później członkiem Król. Pruskiej Rady państwa. Posiada majoraty: Nieśwież, Mir, Ołykę, rezyduje w Poznaniu lub w Berlinie, ma czterech synów i dwie córki, i wielkim jest przyjacielem sztuk pięknych, mianowicie muzyki. (Rozm, Lw.)

OBWIESZCZENIE.

W dniu 26. Października f. b. zostały przez dozorcę poborowego i dwóch musketerów pomiędzy Kochlowem i Rogaszycami w powiecie Ostrzeszowskim 82 sztuk świni, które z Polski przemycono, zabrane. Gdy zaganiacze tych wieprzy zbiegli i niewiadomi, tedy ostatnie zostały po poprzedniem oczyszczeniu, otaxowaniu ich i obwieszczeniu terminu licytacyjnego w dniu 27. Października f. b. przez Królewski Urząd Poborowy w Ostrze« szowie publicznie sprzedane. Wskutek przepisu . i&o. Ty t. 51. Cz. I. Ordynacyi Sądowej, wzywa się zatem nieznajomych właścicieli w celu udowodnienia praw swoich do zebranej summy za sprzedane świnie w ilości 450 T al. 12% sgr., aby w przeciągu 4ch tygodni, od dnia w którym niniejsze obwieszczenie pierwszy raz w dzienniku intelligencyjnym umieszczone będzie, na Król. Głównym Urzędzie Ceł Podzamcza a teraz w Kempnie się zgłosili, w przeciwnym bowiem razie summa zebrana na rzecz skarbu obrachowanaAbędzie; Poznań, dnia 11. Grudnia 1831.

Tajny Nadradzca Finansów i pro» wineyalny Dyrektor poborów. W zastepstwie: Brockmeyer* P A T E N T b UBHA&IACUJLNY.

Do publicznej sprzedaży wsi Ś w i n i a rek wraz z przyległościami, do massy sukcessyjnolikwidacyjnej Walentego Młodzianowskiego należącej, która podług taxy sądownie sporządzonej na 17,861 Tal. 18 sgr. 6 fen. oszacowana jest, wyznaczyliśmy trzy licytacyjne termina na d z i e ń 1 6. W r z e ś n i ar, b. dzień 16, Grudnia r. b i na dzień 16. Marca r. p. z których ostatni peremtoryczny jest, przed Deputowanym Wnym Sędzią Potrykowskim zrana o godzinie iotej w sali instrukcyjnej, na który zapłacenia zamożnych i kupienia chęi mających z tą zapozywamy wzmianką, iż taxa w Registraturze naszej przejrzaną być może. Zarazem zapozywamy z pobytu nam niewia» domy eh wierzycieli a mianowicie: 1) Antoniego Grabskiego, 2) sukcessorów Maryanny z Swinarekich, e« wdowiałej M łodzianowskiej , 3) małoletnich dzieci Tadeusza Wojnicza, 4) sukcessorów Siemiątkowskiej, 5) sukcessorów Stanisława Wilczyńskiego, 6) Annę, z Młodzianowskich Kotarbską, przez pełnomocników do tego prawnie upoważnionych, na których przedstawia się im Kommissarzy sprawiedl. Sędziego Schultz, Sobeskiego i Rejkowskiego stawili i prawa swe udowodnili, w razie zaś nie stawienia się najwięcej dającemu nie tylko przyderzenie udziełonem, ale nawet po nastąpionem złożeniu summy szacunkowej, wymazanie ich pretensyi zadecydowanem być ma, bez produkowania do tego potrzebnego instrumentu. Gniezno, dnia s6. Kwietnia 1831« Król. Pruski Sąd Ziemiański.

OBWIESZCZENIE.

Do dalszej subhastacyi dóbr szlacheckich Wieje c, w pow. Międzychodzkim, Wielkiem Xiesiwie Poznańskiem, nad rzeką Wartą niedalekoSkwierzyny iMiędzychoda leżących, które z wsi i folwarku Wiejec, wsi Krobielewka i dziewięciu gmin olenderskich jako też znacznego boru składają się i podług taxy sądowej w r. 1826. sporządzonej ogółem na Tal. 70,128. egr. 5. fen. 10. ocenione zostały, wyznaczony został, ponieważ się w terminie dawniejszym peremtoryczno-licytacyjnym kupujący niezgło#ili, nowy termin na dzień 7 m y Kwietnia r. p. godzinę 9. zrana. Odbywać się będzie tu w Międzyrzeczu w miejscu posiedzeń Sądu przez delegowanego Sędziego Forestier. Wzywają się więc wszyscy ochotę kupienia ich mający, posiadania i zapłacenia zdolni, aby się w terminie tym osobiście lub przez prawnie dozwolonych pełnomocników stawili i licyta swoje podali. Przybicie nastąpi na rzecz najwięcej dającego, jeżeli powody prawne nie będąna przeszkodzie. Taxe i warunki kupna codziennie wregistratuTze naszej przejrzeć można. We względzie taxy nadmienia się, że dominia Goraj, Wierzbno i Kolno mają prawo do żądania dla siebie i swycb poddanych wolnego drzewa na budynki i ie wartość tegoż prawa od taxy wyżej podanej odciągnioną nie jest. Kupujący musi więc służebność tę przyjąć. Służy wprawdzie dominium Wiejeckiemu wzajemne prawo do dominium Gorajskiego i dominium Wierzbna, żadna jednak w tej mierze ewikeya zaręczoną być niemoźe. Międzyrzecz, dnia 13. Czerwca 1831.

Krńl. Pruski Sad Ziemiański.

PUBLICAN DUM.

Wiatrak we wsi Chmielince pod Lwówkiem pod N o. ag. położony, sukcessorom małżoniów Groenler należący, z domem, ogrodu i

I morgi roli się składający na 483 Tal. 18 egr.

4jen. otaxowany, ma z polecenia Król. Sądu Ziemiańskiego Poznańskiego najwięcej dającemu być sprzedany. Wyznaczyliśmy do tego celu termin na dzień 22gi Marca na miejscu Chmielinie na gruncie wspomnionym i zapozywamy ochotę kupna mających z tą wzmianką że taxa i warunki wregistraturze nasząj przejrzane być mogą. Buk, dnia 31. Grudnia 1831.

Królewsko-Pruski Sad Pokoiu .

Należący do sukcessorow Franka, browar z kompletnym inwentarzem, także mielcuch i dom mieszkalny, niemniej stajnia i wozownia, jako też szynkownia" S cho dki" zwana, są do 1. Kwietnia roku bieżącego do wydzierżawienia. Ochotę do dzierżawy tej mający mogą się każdego czasu do desiylatora Pana Baarth na ulicy Dominikańskiej Nr. 371. zgłosić, gdzie o warunkach dzierżawy uwiadomieni zostana. Kilka (jonueszkańjest na garbarachpod liczbą 379., wdomuP. Franka natychmiast, >lub od Wielkiejnocy roku bieżącego do wypuszczenia.

Bliższej wiadomości udzieli destylator Pan Baarth.

Świeże, prawdziwe holenderskie śledzie w beczkach rozmaitej wielkości, jako też pojedynczo, są do nabycia w umiarkowanych cenach w handlu korzennym na rogu Nowego rynku i Koziej u« licy pod liczbą 213. ult. F i e g e I,

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 10. Stycznia i 832.

Papiera- Gotowimi znąpo po Gbligi długu państwa «A 93* Obligi bankowe aź do włącznie Zachodnio- Pruskie listy zasta- l 97 Listy zastawne W. Xicstwa Poznańskiego 981 97J Wschodnio- Ptuskie 991 Szląskie 106J

Poznań, dnia 12. Stycznia 1832.

Papierami, Gotowizna. Od IŃ» Kurł obligów m, Poznania 97 5«