GA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.01.28 Nr24

Czas czytania: ok. 9 min.

Wielkiego OZNAN

TA

Xiestwa

KIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dekera i Spóthi. - Redaktor: A. WannowsUi.

JW 24. - W Sobotę dnia 28. Stycznia 1832.

Wiadolllości zagraniczne.

Niemcy.

Z Frank furtti n. M., d. 19. Stycznia.' Polacy wczoraj tu przybyli (ogółem przeje, idżać ma ich przez miasto nasze 800} są w domach gościnnych umieszczeni, gdzie wszystkie ich potrzeby należycie będą. zaspokojone. Jutro dalej puszcza się w podróż, Niderlandy, Z H a g i, dnia 16. Stycznia.

onegdaj w południe o godzinie 1. stanął tu goniec z Petersburga, odbywszy podróż swoje w 10 dniach i przywożąc depesze adresowane do Posła angielskiego Sir Ch. Bagot. Wieczorem tegoż samego dnia wyprawiono gońca tego dalej przez Bruxelle i Ostende do Anglii. W gazetach holenderskich czytamy co nastę>puje: Słychać* że przedłużenie terminu do przysłania ratyfikasyi traktatu z dn. 16. Listop. , jedynie tylko zamiarom pokoju przypisać Ha1eży. Tuszą sobie, że przerwa czasu aż do 30» Stycznia użytą będzie na rozważanie nowych urządzeń. N a giełdzie Amsterdamskiej papiery dzisiaj spadały. Król w sprawie pożyczki dobrowoł« ttćj podpisał się. z 2 mil, złot. Z Breda donoszą, że wojska nasze wkrótce jgąjmą ione leże. Urzędnicy poczt polowychwszyscy teraz także będą uzbrojeni. Mówią; także, iż w wojsku utworzona będzie nowa kompania saperów. Odebraliśmy zjawy gazety, dochodzące do d. 'io. Września. Niezawierają one nic szczególniej ciekawego. Pokazuje się jednakże z nich, że dzieła wojenne Niderlandczyków na zachodnim brzegu Sumatry biorą pomyślny skutek. Warownie Kampong i Dal3m, a później i siedrn Kotlas wojska nasze wzięły z »rorowem męstwem, a później zburzyły. Radsza przeszedł był do naszych i był łaskawie przyjęty. W Sourabaya dnia 24. Sierpnia, ,dniu urodzin naszego Króla, Sułtan Madury i Sumanapu z wielkim przepychem został ozdobiony krzyżem komandorskim niderlandzkiego orderu Lwa-. Z Bruxelli, dnia 15. Stycznia.

Generał Goblet przybył onegdaj wieczorem do Bruxelli, przywożąc z sobą A4ty protokół. Pana Stewen, Redaktora gazety Messager de G a n d w Gandawie wychodzącej, wczoraj wieczorem o godzinie 6tej aresztowano i wtrącono do więzienia w cytadeli. Drukarnia jego podczas śledztwa tamże odbywanego, liczną wartą była otoczona. Ostatni numer gazety wepomniónćj zabrano z powodu artykułu pod tytułem: "Pytanie! mamyżli Króla prawnego?'* Kuryer jest zdania tego, że odjuszanowania, albo raczej uznania niepodległości belgij gdyby albowiem Franc.ya tęże gwałcić chciała, bronić jej będą pań&twa północne i Anglia; zaś gdyby północne państwa «niweczyć ją usilo. wały, Frmcya i Anglia zabiegom kii sie sprzeciwią. Co się zaś B< Igii samej tyczy, to trzeba aby prj.eciw polnyce holenderskiej jak najbardziej się miała na baczności; bo jikiekolwu K mają zdanie -dyplomatycy obcy, tyle pewna, ie Kroi Wilhelm działa zupełnie -niezawiśle od wielkich rno-carstw. On sam może domagać się rzeczy, których my sami mu odmówić inoietny. Belgia zaietri przeciw Holandyi ostatnie czyni usiłowania a na tern, być m o i e, ie całe rozstrzygnienie pytania polega. Siostrzeniec uczonego irancuzkiego astronoma Lalande tegoż samego nazwiska, a który mu czyni zaszczyt przez posiadane wiadomości, wszedł w służbę wojska naszego jako Kapitan. A n gZi a.

Z L o n d y n u, dnia 14. Stycznia.

Xcia Wellingtona zdrowie jui tak dalece jest przywrócone, ie wczoraj w towarzystwie H r , Rosslyn i Bathurst przez godzinę na wolnem przechadzał się powietrzu. Poseł austryacki, Xiaźę Esterhazy, który się j ui pożegnał z Królestwem J mć i w ciągu tygodnia tego podróż swoje, na ląd stały przedsięwziążć zamyślał, zabawi tu jeszcze przez dni kilka, a to, jak mówią, - z powodu odłożenia terminu ratyfikacyi. Śledztwa Kommissyi wojennej w Bristolu utworzonej nader zasmucającym sposobem zostały przerwane. Po wysłuchaniu obwinionego Podpułkownika Brereton d. 12., nazajutrz iran a rozeszła eię wieść, ie oai sobie w nocy życie odebrał. - Oto szczegóły śmierci jego, jak je opowiada T im es: Podpułkownik Brere* ton stanął dnia ni. o godzinie J i tej wieczorem w siedzibie swojej wiejskiej, -o,pół mŁliAd Bristolu, Lokaje w obejściu się jego «upełnie nic niepostrzegli nadzwyczajnego ałbo podejrzenie jakie wzbudzającego. O godzinie litej udał on się do pokoju sypialnego; lecz zapewne przez długi czas niekładł się spać, znaleziono albowiem na stohku list, w którym obszernie opisuje pobudki do uczynku rozpaczy go nakłaniające. Pistolety jego położone były, jak zwyczajnie, na krześle przy łóżku. O godzinie 3ciej słyszał odźwierny wystrzał; porwawszy się z miejsca zaczął ludzi budzić w dolIIIII; kammerdyner wpada do pokoju sypialnego i widzi nieszczęśliwego P ana swego krwią zbroczonego i bez najmniejszego śladu życia. Kula wszedłszy na lewej stronie przeszyła samo serce; pistolet leiał na ziemi. - Powiadają, ie W pozostałem piśmie szczególna jakaś oko

ISOliczność ma być podaną, jako główna pobudka samobojsiwa. Pułkownik by t wdowcem 1 zostawia dwoje córek. Zresztą -znamionowało się iycie jego rzadką rzetelnością. Miał on lat 54 i służył warmii -łat 33. W okolicznościach nieszczęsnych, których skutkiem b>ło śledztwo Kommissyi wojennej, wygotowało w nim uczucie ludzkości nad charakterem oficera. Wyrzekając -się wkikiej .zasady wojskowego, t. j, sprężystości, un.kając krwi rozlewu i zniewoJony do zastosowania się do rozkazów uiagistratury, usiłujące; odpowiedzialność środków srogich -zwalić na niego, nitpokazał on ant przezorności należytej, ani tej stałości, która, zbieg okoliczności gwałtowny niezbędną u· czynrł.

Dnia JO. m. b. «gromadzili się w Dublinie pierwszy raz Irlandzcy członkowie Parlamentu pod imieniem Rady narodowej. Oprócz Panów O'Connell (starszego i młodszego) było jeszcze wielu znakomitych obywateli obecnych. Pan - Gratan prezydował. U chwalono na tern zgromadzeniu., aby Parlament pod każdym warunkiem zniewolić do udzielenia Irlandyi 125 · członków. - Nazajutrz mieszkańcy majętniejsi stolicy wielką dadzą ucztę na cześć członków tej rady narodowej. Tutejsze gazety umieściły wykaz wpływu z ostatniego .kwartału. W porównaniu z rokiem ukończonym d. 5. Stycznia rSji- zmniejszenie tegoż wo-ływu wynosi 3,984)175 funtów, W porównaniu z kwartałem ukończonym dnia 5. Stycznia IS31. jest mniejszy o 903218 funt.

Cła zmniejszyły się rocznie o 1,008,846 funt" ćwierćrocznie o 540,972 fnt. Zmniejszenie w akcyzie rocznie jest 2,564,900 fnt., ćwierćrocznie 565,545 fnt, Tak znaczny upadek ceł przypisać należy częścią ograniczeniu zewnętrznego handlu przez wybuchnienie cholery w północnej Europie, głównie zaś zniesieniu opłaty od węgli. Podatek stemplowy powiększył się w kwartale o i6,330 funt, w ciągu zaś roku był mniejszy o 104,381 funt. Dochody · pocztowe zwiększyły się w ciągu roku o 32,995 fnt-, w łcwartale zaś były mniejsee o 2,005 *nt< Wyjazd Pana Dedel do Hagi stał się dzień <<ikowi Kuryer powodem do następujących uwag. Uczucia wyrażone w nocie i memoryale konferencyi podług zdania naszego są zupełni« słuszne i godne poszanowania; a spodziewamy się, ie będą stosownie przyjęte i przyczynir się do złagodzenia przykrych dawniejszych wrażeń. Często żałowaliśmy, ie konfereneya zna lazła się spowodowaną do nieszczęsnego o świadczenia, iż niezezwoli na zmianę którego kolwiek z 24dl artykułów, i ie już w tym_ wzglę dzie niewejdzie w żadne układy. Oświadczę nie takowe względem samej konferencyi byłe tczała prawo rozkazywania dworn niepodlełym narodom, a 10 sprzeciwia się prawidłom, udług kior>ch sprawy tego rodzaju powinny : yć urządzane; a zarazi m była surowa względ n i stron inteiessowanychbezpośreduio, Spoziewamy się, ii to było jedynie nierozwagą że ściślejsz-e zastanowienie się wykazało konieczność nieobstawania za dosłownem wykolanitlH tego oświadczenia. W istocie jeżeli uiamy prawdziwe wiadomości, sadzić możemy, ; > tak jest rzeczywiście, i że wszystkie slrony <j skłonne do spuszczenia cokolwiek z swoich jretensyi j szczególniej zaś spodziewamy się, ię trudności względem żeglugi na wodach Hoiandyi będą usunięte, a przynajmniej, ze na(ąpi modyfikacya tego attykułu. Załatwienie fego ważnego przedmiotu, przyczyni się głównie do rozproszenia obawy, iż pokój Europy noże być narażony. Bardzo życzyć naleiy, aby tak było, i aby przez trwałość pokoju haneJtl i kredyt znowu się wzmogły. Tu 2 C Y a.

Monitor Ottomański umieścił następujący artykuł: "Raasom w Aivali, w małej \t)i, którzy w czasie wybuchnieuia powstania greckiego mieli przy niem udział, w skutek irnntstyi Sułtana zwrócony został majątek, którego adrninistracyą przez cały czas emigracyi właścicieJów rząd się zajmował. Wiadomość o tak znakomitej łasce skłoniła do powrotu większą część wychodniów, a Aivali mając znowu liczną ludność szybkim krokiem powraca do kwitnącego stanu, w jakim zostawało aż do roku 1821. Oddzielny firman nakazuje oddanie plantacyi drzew oliwnych i innych dóbr, tym którzy powrócili; nieobecnym zaś jeszcze wyznaczono przeciąg 2ch lat do powrotu, w których mogą dostąpić tejże samej łaski. Po upływie tego czasu rząd stanowczo posiędzie opuszczoną własność. Dla uzupełnienia amncstyi i nastręczenia mieszkańcom wszelkich dobrodziejstw, jakich się po niej spodziewać mogą; Monarcha na lat 2, licząc od objęcia na powrót własności, dozwolił wolności od opłat, aby właściciele mieli czas użyźniać ją znowu, w celu wnoszenia przypadającej od niej opłaty. Aivaliotowie prosili Wysokiej Porty o zesłanie im Kommissarza z małym orszakiem, któryby się zajął kierunkiem spraw kraju; oświadczyli przy tern, iż sami poniosą koszta jego pośród nich pobytu. Ma on się także trudnić pobieraniem dziesięciny od zbioru oliwy, skoro nadejdzie czas do oddawania tejże. - W skutek tego Maili Efendi, jeden z Chodźaganów (Prezesów) dywanu, został mianowany Wojewodą w Aivali. Podobnego względu doznali także mieszkańcy małej wyspy Mosionissi, i onina dwa lata uwolnieni od podatku gruntowego. Ponieważ wyspa ta składa część ziem meczetu Kelits Ali Basza, więc na żądanie mieszkańców zesłano urzędnika tego meczetu dla administrowania spraw kraju i zatrudnienia się poborem podatków. Akty te łaski Sułtana, wkrótce zatrą ślady niedoli, jakie pozostawiły powstanie i wojna w tych morskich okolicach państwa. Nadtoby się trzeba rozwodzić, chcąc szczegółowo wyliczać punkta, któremi dolegliwości, jakie sprawiły Judom w ostatnich latach wypadki polityczne, jużto przez ważne koncessye, już przez gruntowne ulepszenie systemu adminisiracyi, poczęści ulżone, poczęści zupełnie usunięte zostały. W wielu miejscach, rząd nieprzestając na zwolnieniu mieszkańcom podatków na czas pewny, udzielił im także wsparcie w gotowych pieniądzach, żywności i narzędziach. W istocie prawie wszystkie wybrzeża zaludniają się znowu; lud spiesznie po« wraca gdzie go oczekuje byt spokojny, "' JIf2YKtU N owa północno-amerykańska osada czarnych, Liberia, na zachodnim wybrzeżu Mryki, bardzo postępuje; ludność w Grand-CapeMount 40 mil angielskich w kierunku zachodnio-północnym od Mourovia, zamierza wieśdż jeszcze ciągle wojnę o handel niewolnikami. Hiszpański szoner korsarski krą* żył przy tern wybrzeżu, zabrał dwa okręty angielskie, zamordował osadę i wrzucił w morze. Angielskie okręty wojenne ścigały go bezskutecznie. Król Boatswain Monarcha w Lordo doznał nieszczęścia, stolica jego spłonęła. Poddani jego są machometanie i gorliwie nawracają do swojej wiary, wielu z nich czyta i pisze dokładnie po arabsku. Szkoły Amerykanów są licznie zwiedzane, t cywilizacya rozszerza się szybko i dobroczynnie na całą okolicę.

Rozmaite wiadomości.

Gazeta Królewiecka z dn. 15. Stycznia donosi, że oficerowie korpusu Rybińskiego, otrzymawszy za wstawieniem się rządu pruskiego ułaskawienie N. Cesarza, wkrótce wrócą do ojczyzny swojej w tenże sam sposób, jak oficerowie korpusu Giełguda.

Raport Generała dywizY i PrądzYńshiego, zdany Generałowi, naczelnie dowodzącemu wojshiem połskiem. (Dalszy ci.l\g.) Skórom przestał mówić (zob. wczor. gaz.), toiną osoby zabierały głosy i różne objawia Jy udania, a tymczasem odezwał się buk dział rozpoczynającego się ataku nieprzyjacielskiego. Postanowiono nareszcie prawie jednomyślnością zalimitowanie Sejmu i udzielenie upoważnień Prezesowi Rządu Narodowego do przedsięwzięcia stosownych środków. Marszałek Sejmu wezwał mnie, ażebym to postanowienie udzielił natychmiast Generałowi Krukowieckiemu, nieczeksjąc dla uniknienia Straty czasu, na wygotowanie aktu, który niebawem do Rządu nadesłany zostanie. Skoro zdałem raport Generałowi Krukowieckiemu, ten kazał mi udać się natychmiast do Wodza nieprzyjacielskiego, dla oświadczenia mu, że Sejm już się zalimito wał, udzieliwszy jemu upoważnienia do traktowania; ie przeto chce traktować, i że prosi o przysłanie osoby, z którąby mógł zawrzeć układ. U dałem się przeto szukać Feldmarszałka; przejechałem pod ogniem obu siron walczących, dojechałem do linii nieprzyjacielskiej, i w towarzystwie dodanego mi oficera pędziłem więcej jak godzinę wzdłuż wszystkich linii wojska nieprzyjacielskiego, szukając jego Wodza, Nieprzyjaciel ufny w moc swoje, aaniechał nawet ostrożności zawiązania mi oczu; mogłem się przeto podwakroć doskonale przypatrzyć jego sile i rozporządzeniom. Około 200 dział czynnych zaczynało już brać górę nad naszą artyleryą, daleko mniej liczną; a drugie tyle dział stało w 2giej linii w rezerwie. Wojsko jego uszykowane w 3cb liniach, w jak najlepszej postawie i porządku, czekało hasła do szturmu. Przed każdą kolumną piechoty były oddziały ochotników, z drabinami, faszynami i wszelkiemi narzędziami; główny atak wymierzony był na Czyste, i na część okopów, ciągnących się od Czystego aż do rogatek Jerozolimskich. To com widział, utwierdziło we mnie przekonanie, iż odeprzeć atak było dla nas niepodobieństwem. (Dalszy ciąg nastąpi.)

OBWIESZCZENIE.

W dniu 26. Października r. b. zostały przez dozorcę poborowego i dwóch musketerów pomiędzy Kochlowem i Rogaszyeami w powiecie Ostrzeszowskim 83 sztuk świni, które z Polski przemycono, zabrane. Gdy zaganiacze tych wieprzy zbiegli i niewiadomi, tedy ostatnie zostały po poprzednićm oczyszczeniu, otaxowaniu ich i obwieszczeniu terminu licytacyjnego w dniu 27. Października T. b. przez Królewski Urząd Poborowy w Ostrze»sowie publicznie sprzedane.

JO-i

Wskutek przepisu 9. r80. Ty t. U < Cz.!. Ordynacyi Sądowej, wzywa się zatem nieznajomych właścicieli w celu udowodnienia praw swoich do zebranej summy za sprzedane świnie w ilości 450 Tal. 12% sgr., aby w przeciągu 4ch tygodni, od dnia wkiorym niniejsze obwieszczenie pierwszy raz w dzienniku intelligencyjnyrn umieszczone będzie, na Kroi. Głównym Urzędzie Ceł Podzamcza a teraz w Kempnie się zgłosili, w przeciwnym bowiem razie summa zebrana na rzecz skarbu obrachowaną będzie, Poznań, dnia 11. Grudnia 183[.

Tajny Nadradzca Finansów i prowincyałny Dyrektor poborów. W zastępstwie: B rock III eye r.

ZAPUZbVV E DYK T AL N *.

Zamężna Ludwika zGaliszów Fabianowa na przeciw małżonkowi Florianowi z Szamotuł rzeznikowi dla złośliwego opuszczenia rozwodową zaniosła skargę. Do instrukcyi sprawy wyznaczyliśmy więc termin w ustnej rozprawie na dzień O. Kwietnia J 8 3 2, zrana o godzinie 9. w miejscu posiedzeń Sądu naszego, na który pozwanego Floriana pod tern zapozywarny zagrożeniem, iż wrazie niestawienia się małżeństwo zaocznie rozwiązanem niestawający za winną stronę uznanym, i co z prawa wypadnie przeciw niemu postąpionem będzie. Poznań, dnia 12. Grudnia 183iKrólewsko - Pruski S ąd A Ziemiańskj.

Gospodarzow wiejskich, którzy zapasów swoich rzepiu i rzepaku jeszcze nie sprzedali, uwiadomiam niniejszem, iż zakupuję wszelką ilość rzepiu i rzepaku po cenach obecnie płaconych. Poznań, d. 25. Stycznia 1832. Kupiec Fr. Bielefeld.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 24. Stycznia i 832.

Papiera- Gotowimi zną

Obligi długu państwa Obligi bankowe aź do włącznie lit. H Zachodnio- Pruskie listy zastawne Listy zastawne W, Xiesiwa Poznańskiego Wschodnio- Pruskie .,po 94po 931 98J 991 106J Poznań, dnia 27. Stycznia 4832.

Papierami, Gotowizna,. Od »t*.

Kurs obligów Bi, Poznania 97 96J 4

Powyższy artykuł jest częścią publikacji Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.01.28 Nr24 dostępnej w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej dla wszystkich w zakresie dozwolonego użytku. Właścicielem praw jest Wydawnictwo Miejskie w Poznaniu.
Do góry