G-A

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.03.08 Nr58

Wielkiego I

Xi c s twa

POZNAŃSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W De.kt.ra i Spółki. - Redaktor: JI» WannowsM

JW 58. - W Czwartek dnia 8. Marca 1832; .

Wiadolllości krajowe.

Z B e r l i n a, dnia 4. Marca.

N. Król raczył Porucznikowi pułku huzarów, M a n s i e i n , dać order Orła Czerwonego 4iej klassy. P r z y b y ł t u : Cesarslro- Roseyjeki Radzea Sianu i generalny Konsul w Gdańsku, T e ngoborakś, 2 Gdańska.

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie.

Z Warszawy, dnia ?,. Marca.

Bal wczoraj kostiumowy u JW. Generała» Cubernatora był bardzo świetny; świetniały uro rosmaiie, kosztowne i bardzo gustowne Ubiory.

Do uniwersytetu Krakowskiego ogłoszono konkurs na posadę nauczyciela języka wiołkjeijo, r obowiązkiem dawania Jekcyi 4 go» 4&m w tygodniu. Pensya roczna 1500 złt.

W dniu 23. z. ni., po kilkomiesicc2iiEJ cnoro bie, przeniósł się do wieczności X. Ludwik Aioizy Chiarmi, Kanonik Płocki, Professor teologii i jęjyków wschodnich, oraz kursu tMreźjtaości uebrajakifu przy Króle wsko-Ale«

Xandrowskim uniwersytecie, ctłonek KO»ll» tetu etarozaJcorinych «r Kroleetwic i'oiskiaa» i wielu Towarzystw uczonych. A< u $ t r f a.

Z W i e d n i a, dnia 55. Lu t e g o .

(ZGaz. Pow. Niem.) Obawiają, sięsłuszniev i« wysłanie armii francuskiej do Ovila- Veccbia łatwoby się stać mogło powodem do żarnie, szek, ponitwai ono bez przyzwolenia katedry ś. nastąpiło a nikt jednak prawa niema wyprą» wieniawojskdolegacyi, nieotrzy ma wszy wprzód zlecenia podobnego przez Papieża; owszem poczytać naleiy demonstracyą taka, za pierwezy początek kroków nieprzyjacielskich przeciw państwu sprzymierzonemu. Podobnie jak się, Francyi podobało brać udział w obsadzeniu legacyi;, mogłyby tfci Prussy i Rossya przedsie,wziąśc i wykonać podobne wyprawy. Zdajesię, ta P. Periernieobracho wał dostatecznie sku« tków wyniknąć mogących z wyprawy przez niegopostanowionej , gdyż rnimo wszelkich protesta* oyi założonych ze strony gabinetu naszego n« czyniono pewne udzielenia dworowi Paryzkieniu, mogące się wielce przyczynić do przywrócenia clobrego porozumienia między Francyj\. i. J e g o Swiątobliwością, T u 2 C Y .IJ;.

Z K o n s t a n t y n o p o l a, dnia 24. S tycznia.

Oddanie majątków nieruchomych mieszkatv com wyspy Chios», miało wielki wpływ na b« * chipelagu. Cd wielu lat wolno bytho koni powrócić do swoich gospojdowali oni u władz tureckich dobre rzeczywiste przt baczenie; lecr rbym na środkach uirj.ymania. Zrnniejszoi zaniedbana uprawa gruntów aasekwestrowa'ych, wysuszyły powiększaj czyści i la tyeh zamożnych posiadłości. Akt sch powrócenia otworzy jena nowo; wychodźktórych słusznie nazwano najpracoGreków, wkrótce przyjd \ do dawnych majątków, które z własnej winy potracili, gdyż aślepieniu uwieśdźsię dali meszczę dkom roku 1823. Zresztą, właści1 n t będzie zbywać na kapitałach, któl d 3 prędko w nowern swojem położeni u, będą mogli ciągnąć korzyści, jakie im od· ibr nastręcza. Wielu z nich posia znaczne majątki, a rodzaj niejako brat* »przywiązania, który zawsze widzieć się dał pomiędzy rozmaiteini Massami mieszfeańców tej wyspy, obiecuje uboższym pomoc -ych. Nieinteressowność Rj.ą<lu Otacmanakie; o, który nieprzyjął wynagrodzenia )l(a powracanie dóbrsekwestrowanych, przyczy nia środków pomocniczych do uprawy powró. «.onych gruntów. W Europie, gdzie pieniądze > mają daleko mniejszą wartość, niż «riych okolicach, gdzie wletRa ludność mieści się na małej przestrzeni i z tej ciągnąć musi liodki utrzymania, nikt sobie wyobrazić nie sidoła jak użyteczna jest dla rolnictwa summa 500,000 piastrów. Bez przesady utrzymywać rooina, i summa ta ma dwadzieścia razy więfeezą wart<ść niż w krajach, gdzie uprawą roli daleko więcej rąk zajmuje się, i która nierównie większe potrzeby zaspokajać musi. Tym sposobem WjapaChios, kióra przez los zawistny nie »winy mieszkańców, po dwa kroć uległa nieszczęś.-wernu i nierozsądnemu zaburzeniu, dźwiga się teraz na nowo ze swojej nędzy, i x wolna dawną swoje świetność odzyska. Tu, równie jak i w Aivali i wszędzie indziej, gdzie )J{J[ staraniem Rządu przywrócony został porzą4ek, wnet w skutku nowego systemu municypalnego, zatarte będą ostatnie ślady zaburzeń, a ich wi mni nie będzie tylko zbawienną naulem, lecz uźytecznem naprzyszłość di eniem. N igdzie niema licznej a dla mieszkańców uciążliwej załogi, nigdzie nicwi«Jsć użyci» środków podejrzliwości, które nieufność czynią wieczną i niedozwalają zapomnieć przesrłoóci. Rząd powracając wychodniom ich własność» powraca im i swoje zaufanie, im saq snemu ich imeressowi, udowodnioz nitjaprzeczone czyny, pozostawia «sałosć w obowiązkach wdzięczu Aih i wiernych

poddanych. Takiem postępowaniem Rząd Ottomański najlepiej okazuje swój sposób myślenia. lJ rzez to goi zwolna wszystkie rany zaburzenia, które zrządzało mu wiele nieprzewidzianym l wielkich przykrości, przebacza urazy i po długich wstiząśnieniach, jakich mieszkańcy doznali w oddaleniu od swych siedzib, dozwala im powrotu i używania pomyślności, N l d-e r l a n d y, Z Bruxelli, dnia 25. Lutego.

Przybył tu z Paryża Hr. Niemojowski, były Prezes byłego Sejmu folsk ego, Izb;e leprezentantów mają być wkrótce przełożone prace kommissyi instrukcyi krajowej. Mówią tu dużo o utworzeniu nowego korpu« su partyzantów, rnającem wkrótce nastąpić. Usiattiiem miejscem przeznaczenia legionu cudzoziemców jest Briigge, dokąd zapewne wczoraj przybył. Dowódzcą jego jest Major; postawa żołnierzy wzbudza słuszne podziwienie. Z dobrych źródeł zapewniają nas, że w tym momencie zakładają obóz pod Givet. Większa część mieszkańców rmasia Philippe* ville skierowała pismo do Ludwika Filipa i pelycyą do izby Deputowanych francuzkich przeciw zniesieniu ich warowni, kazawszy obydwa akta doręczyć przez Deputowanego Prefektowi Ardeuow. Petycyą do Izby Deputowanych poda potem własnoręcznie (ienerał Lafayette. Mieszkańcy miasta Lóweo, któr\m utrata uniwersytetu zagraża, ponieważ podług zda« nia upowszechnionego w nowym projekcie względem instrukcyi narodowej na jeden tylko uniwersytet dla całej Belgii wniesiono, zairu* dniają się obecnie ułożeniem l podpisaniempetycyi przeciw ternu przedsięwzięciu. W Gandawie i Antwerpii zabroniono mocą postanowień magistratury wszelkie reduty maskowe podczas tegorocznego karnawału. E m a n c i p a t i o n i C o u r i e r donoszą, że P. Chs. Brouckere Minister wojny, podał się do dymissyi, i że to przyjęte zostało. O jego następcy nic jeszcze niesłychać ; między głoszonemi znajdują się P P. Buzen i Prisse. Sjdzą, źe postanowienie Izby, zmniejszenia znacznie budżetu wydziału wojennego, spowodowało Pana Brouckere do tego kroku. Mówią, że Podpułkownik Bouchlay naczelnik wydziału osobowego i intendent wojenny P, Bassom« pierre poszli za przykładem Ministra i podali się także do dymissyi. Z Mons, dnia 24. Lutego.

Król przybył d. 23. m.b. przed południem do Charleroi, gdzie go z największem uniesieniem przyjęto. Tegoż samego dnia o godzinie 7mej wieczorem stanął on w naszem mieście. Przed bramą zastał on władze cywilne i wojskowe, które mu aż do pałacu Gubernatora towarzy gdzie go licznie zgromadzona publiczność z hu cznerni witała oklaskami; "Niech żyje kroi!"Dzisiaj przed południem odbyt się wielb przegląd wojska. Kroi komenderował osobiście i oświadczył najwyższe swe zadowolenie z postawy żołnierzy. Po paradzie oglądał K mi zbrojownią, koszary i foityfikacye. Wieczorem miasto rzęsistem jaśniało świaiłem. N azajutrz o godzinie lotej uda się N. Pan do Toumay,

F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 22. Lutego.

W Wandei pokazują się Szuanowie teraz w jakimś m und urze, czego dotychczas nie widziano, nad kaszkietem wznosją się lilie. Jeszcze nienade6zły tu pewniejsze wiadomości o wsadzeniu na okręty wojska do Włoch przeznaczonego; ale teraz właśnie po uśmierzeniu rokoszu, głownem będzie, jak tu rozumieją, zadaniem, wstrzymać rząd papiezki od przedsięwzięcia srogich i gwałtownych środków przeciw pokonanym i nadać należytą powagę wstawieniu się Pana St Aulaire, żądającego od rządu Papieża, aby mieszkańcom legacyi taką dał porękę, izby wszelkie przyczyny do powstania na przyszłość ustały. K o net y l u cy on i sta opiewa, że Sekretarz Stanu Papieża u Posła Austriackiego i Francuzkiego przeciw wyprawie francuzkiej protestował zoświadczeniem, iż dano rozkaz komendantowi w Civiia · Vecchia, aby wylądowanie Francuzów gwałtem odparł, z powodu czego załoga fortecy tej takźeznacznie została wzmocnioną. ( ? ) Wielka liczba patryolów Włoskich w Sinigaglia wsiadła na okręty, aby stamtąd popłynąć do Grecyi. Kuryerfrancuzlci poczęści przepełniony jest powieściami o radości wszelkie przechodzącej granice, 2 jaką Polaków w Lyonie i w całej Francyi południowej przyjmują, poczęśei wiadomościami o bezprawiach Szuanćw. W obudwóch artykułach sposób ilómarzenia się zdaje nam się być nieco przesadzony i niewszędjie prawdzie ściśle odpowiadający. Lecz jakkolwiek bądź, tyle pewna, że Polacy w Lyonie świetne znaleźli przyjęcie, i że rząd w wielkim względem W a n d e i jest a mb ar a s i e, g dz i e z aro d y i wybuchy buntownicze dotychczas nadaremnie przytłumić usiłuje. (Gaz. Vossa.) A n g l i a.

Z Londynu, dnia 18- Lutego.

W stanie handlującym upowszechniło się mniemanie, że przez środki w stolicy bez przyczyny i nie bez przyczyny z powodu choJtTj przedsięwzięte, handlowi londyńskiemu,któremu i bez tego już z trudnością przycbe« dziło wyrównywać konkurencyi z handlem Li» werpolu i innych portów i ołoocn., śmiertelny zadano nos. Ooawa ztiwania związków ban« dtoWycu każe oprócz '*ii" inne jeezcze pr,n;e« widv«ać iue(.zizęŚ4e, t. j. zupełny brak gotowizny w skuiek iiieiiad * jścia wmiii z lądu statigo. SI.odzie w ją się, że rząd przez ro»> daoicr afsygnaiów sk.rOi" albo inną droga, ubytkowi Zapobitjy. Ledwo wierzyć można, że w lym moiiieniie w pierwszem handle» wem mieści« na świecie, kupiec pewien pierwszej rarijii ruebył w sianie otrzymać pieniędzv za sj.uby srebra! Przygotował on się był wes(>oł z innymi znizue summy wyprawić do Hamburgi i Amsterdamu; dowiedziawszy s>ę, i< Londyn ogłoszono za port zarażony, naiy hmiasi zamiaru odstąpił, a sztaby tu się zostały. Aby »ięc niebyły inartwym kapnął*, m, usiłouał on dawszy w zastaw owe srebro pożyczyć- pieniędzy, lecz wszelkie Staranie było nadaremne. Kur y er powiada, co następuje: "Powie« dzieliśmy w wczorajszym numerze, że zała«twieniem spraw (irrcyi 5 mocarstw się zaj« inujt; nit trzeba lega wszelako brać w ścieleni znaczi-niu słowa, bo -istotnie 3 tylko mocarstwa (Anglia, Francy» i U ossya) tworzą kon« fi-rencyą :o;reCKa i one lo i\lko są za nowego władzcę odpowiedzialne; lecz rozumiemy,ź« Auslrya i Prusey pośrednio brały udział w U« kład.eh, tak dalece, iż zapewne porozumie« nie w lej mierze zasjło między 5 mocarstwa« roi. Młodym Xieciem wybranym przez kon« ferencyą jest O do, drugi syn króla Bawar« skego. Xiążę ten poei. di charakter wyborny i otrzymał najpiękniejsze wychowanie; po« tóewaź jednak dopiero ma lat 17, zdaje się, że każde mocarstwo chce jednego wysłać z nim Kommiesarza, aby go w zarządach kra« ju wspierać aż do dostąpienia pełnoletności«*l

ROZlllaite wiadolllOŚci.

G a z e t a P o w s z e c h n a N i e m i e c k a za * wiera list następujący z nad granicy polskiej, z dnia 14. Lutego: "Znajomy Piotr Wyso« cki jeszcze żyje; odprowadzono go do forte« cy Bohrujska, skąd się łatwo pogłoska o śmierci jego wytłomaczyć daje. Z Oeputo« wanych w tutejszym klasztorze Kameduló W uwięziono 19, z Senatorów 4. - Osadzono też tu w więzieniu Wincentego Niemojowe kie g o i D e p u t o w a n e g o z W o ł y n i a , H r , Oiytara (P); powodem do pogłoski o śmierci pierwszego było stracenie ołieera młodego tegoż nazwiska, który w dniu nieszczęsnym *ć, źe wkrótce Sąil »ojrniiy osUteczny Bad świnionymi wy<:F uyruk, i że. Wysotkl--,.:'< SBBobrujska najad do Warszawy sprovadza. *H Pn fessor-owie przy uniwersyttcie i-.{ Sierpnia r. a. iarfi ej więcej niepobierają cci wszelkie ruchomości i »przęty univetu sfoją * piigotoAju do prj.ewieziei Grodna. - Z Generałów polskich, wgłąb Roi*yi zaprowadzonych, nikt jeszcze m * er niezoeiał zawieziony; umieszczono niasieezka- h w bliskości Moskwy, gdzie Wygodne życie (ale własnym kosztem) pru* ." Podczas pobytu swego w Moskwie, analeiii oni upraejińe przyjęcie u wyższych »£««róM roeeyjskich. - Cesarz tylko Hr. fcubit tu-, ego przed oblicze swoje przyprowadzić łatał, i ostro zganiwszy postępowanie je, zad do l'oltki powrócić mu pozwolił, (Bedakcya (e doniesienia tylko- dla ciekawości podaje, oświadczając przy tern, le o wia(ogodnośeionych bardj o powątpiewaćnależy .)

i Slyr-hać, ie znany poeta polski Pan Goli i, napisał poema t: " W eroihora" , kłody nia »ie, drukować w Paryżu. · tcy w obwodzie Jasielskim w Galicyi ran Jan Prawoaraw Kauiitk, uczony czeski, jpi»eui'naczył na ten j.ęzyk r rossyjskiego: A Jeń«.. * kaukaskiego", napisanego przez M'u'., szkina. T akie ma już w połowie z polakiem., · przełożonego" Konrada W allenro da" 111; dzieł Mickiewicza.

J edpn a dzienników niemieckich donosi. de w Indyach zjawił *ię nowy prorok, przepo«Watbjiycy przyszłość, i ma juz mnóstwo stron» uważających go za zesłańca Bramy. hI5l li» być młodzieniec 19stoletni» bardzo piękny, głos j ego do-nośny i przyjemny jak śpiew, ttathvyca eluchaczy ; n-adewszystko powstaje ex p«pti»two, a wdzięczność* uznaje za nsj-tv cnotę. Karze surowo kradzież, chociażby f tez skradziona wartą była ssaląg, zsIcea weeołośi, wszelkie zabawy i r. d'.

Dzieła pod tytułem: "Powieści Z Stattgo £ Nouego- Testamentu, według tlómacztnia XVujfoi, a pytaniami, do haidej powieści stósotvrttiiii na ukarni i zdaniami biblijnemi, dla uiytku Szkół miejskich i wiejskich; zebrał JózeJ Mu , nowe i zupełnie poprawione wygo.

*pwał>ś"; j wydanie »przyłączeniem dwóch ry.

«fil dn powieści się ściągających. JEgzempIaIIIe ifieti h tomów się składające prztdają Się jserąd u ma po iz\ srbr. gr. w miesiącu Lutym r. 1832. W. Decker i Spółka» Królewska N adworna drukarnia.

OBWIESZCZENIE.

Dobra N ożyczyn wraz z folwarkiem Jf? .iorti i do nich nalezącemi holendrami małe i wielkie J eziorki, tudzież Kozidoł w Inowrocławskim powiecie położone, mają być na trzy łata od Ś. Jana r832. aż do tegoż czasu 1835. roku publicznie najwięcej dającemu w dzierżawę wypuszczone. - Wyznaczyliśmy więc tym końcem termin na dzieńr ?7my Marca r. b. przed deputowanym W. Woltemas Assessorem Sądu Kameralnego w izbie naszej instrukcyjnej» Warunki dzierżawne w Registraturae naszej przejrzane być mogą. Bydgoszcz, dnia 30. Stycznia T8.-J2.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.

W skutek przyjacielskiego porozumienia, postanowiliśmy zaniechać spółki handlowej. -. G» K e y n e r przejmuje wszelkie aciiva i passive, i ten sam handel prowadzić będaie nadal pod firmą.

G. Keyner r na> swój własny rachunek. Poznań, dnia trzeciego Marca 1832» 6. Key ner. N e p. Milewski»

Podług doniesienia w nadzwyczajnym doda» tltu ćwierćarkuszowym tutejszej, gazety N o. 56. we wtorek z dnia 6. Marca r. b. przyłączonego, poleca nasiona ogrodowe, warzywne, paszyste, trawiaste i kwiatowena lepszego gatunku-, Fryderyk Gustaw Pohl, w Wrocławiu.

Ceny zboża na Pruska mlarg 1 wagę w Poznaniu. Dnia 5. Marca 1832.

Tal. 19r. ten. do TaI» «ET. fell» Pszenica ». a 2 Zyto I 15 I 20 Jęczmień I 5 I 10 Owies ao a« Groch » 1 13 6 1 17 6 Zremiaki 13» »5 Siana cetnar K Ho fi. . 15 >7 6> Słomy kopa a i200 fF . . 3 25 4 Masła carniec I 10 -- I aa «- .