GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.04.30 Nr100

Wielkiego

Xiestwa POZNANSKIEGO

Nakładem Drukarni JSadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannomhi.

JW 101. -- We Wtorek dnia 1. Maja 1832.

Wiadolllości krajowe.

Z Berlina, dnia 27. Kwietnia.

N. Król raczył dotychczasowego dozorcę budowli P e l z e w Krośnie mianować Radzcą budowniczym przy Regencyi w Lignicyiwuivmjvwijvwi

Wiadolllości zagraniczne.

II o s s y B, Z Petersburga, d. 7. Kwietnia, (star. et.) Przez rozkaz dzienny Cesarski d. 3, b. rn., chorąży pieszego pułku Feldm. Xcia Wellingtona Prażmowski, mianowany sprawującym obowiązki Plac - Adjutants, i Porucznik jgo pułku strzelców Schnabel Plac-Adjirfantetn, obaj do twierdzy Zamościa. Ukazem Cesarskim z tegoż dnia, wydanym do Kantoru Dworu, córka Wice-Kanclerza państwa, Hr. Helena Neeselrode, mianowana została Panną honorową N. Cesarzowej. Z W i l n a. - Do robót mających się odbywać w r. b. przy rzece Szczaj-ze, podług ogłoszenia zarządu dróg iomunikacyi, poirzeba będzie cieśli 665J, kowal ów 49, parobków 86,684, wykładaczów darniną 537, Targi miały się ukończyć w Sionimie zeszłego miesiąca. - Do robót mających się odbywać w r. b. przy kanale Ogińskich na przebudowanie Szluzu Nr, 1. potrzeba będzie cieśli 2135, linników go, wykładaczów darniną 9, kowalów 117, parobków 6395; na zrobienie brzegowego umocowania przy X szluzie cieśli ogif, linnikow 15, kowal ów 26, parobków 2243; na wygłębienie kanału i umocowanie jego brzegów parobków 20,000. Targi miały się ukończyć w Pińsku zeszłego miesiąca. niderlandy, Z Amsterdamu, dn. Ig, Kwietnia.

Pochlebiamy tu sobie nadzieją, że Król Jrość w tygodniu przyszłym miasto nasse zwiedzić raczy. Z Bruxelli, dnia 19, Kwietnia.

Gazety tutejsze zawierają dzisiaj dość zgodne uwiadomienia o nadeszłych z Londynu pomyślnych raportach. . Emancipation powiada: "Mamy słuszne przyczyny mniemania, że pomyślne nadeszły wiadomości o zakończeniu spraw naszyci). Możemy się spuszczać z niej akąś pewnością, na wymianę ratyfikacji ze strony Austryi i Pruss, a być może i ze strony Rossy i. "- I n d e p e n d a n t p i s z e , c o n a s t ę P uj e : » Li s t y z L o n d y n u, k t ó r e onegdąj wieczorem do Bruxelli nadeszły, donoszą jak najniezawodniej , ie pełnomocnicy Austryi i Pruss otrzymali rozkaz wymienienia retjfikacyi i ze ta wymiana zapewne nastąpi tych czekamy w Bruxelli na niedzielę albo aobotę." Memorial Belge uważa w lej mierze: Wedle wiadomości, nadeszłych onegdaj przez nadzwyczajnego gońca z Londynu, miała wymiana ratyfikacyi Austryi i Prues, a podobno takie Roeeyi nastąpić dnia wczorajszego; stałoby sit; to było, jak nas zapewniają, już o 3 <Jni rychlej, gdyby pełnomocnicy nieobjawiii byli iyczenia, aby wymiana wszystkich rat yfikacyi w jednym dniu uskutecznioną być mogła - które to życzenie jednak o 3 tylko dni wymianę opóźnić zdoła. Monitor Belgijski oświadcza, że pogłoska rozprzestrzeniona przez gazety niektó. re o zmniejszeniu liczby oficerów warmii zupełnie jest bezzasadną, W Antwerpii zaszły między żołnierzami 3go pułku strzelców i 5go liniowego kłótnie i bijatyki. Kilkunastu żołnierzy raniono, a teraz żadnej party i niewolno wyjśdź z koszar. Żołnierz jeden ggo pułku liniowego umarł w Bruxelli w szpitalu wojskowym po krótkiej chorobie. Lekarze tego szpitalu w zamiarze zapobiegania nieuzasadnionym pogłoskom do publicznej podają wiadomości, źe osoba owa żadnych nie miał a syrop to matów cholery, prócz gwałtownych womitów, i że sekcya ciała najdokładniej dowiodła, źe śmierć bynajmniej nienastąpiła w skutek cholery. F r a n c y c.

Z P ary ż a, dnia 19. Kwietnia.

P, Argout, Minister handlu, zapadł wczoraj wieczorem mocno na cholerę. U dało się jednak doktorom puściwszy mu krew przywrócić transpiracyą; nastąpiły także poty rzęsiste, które połączone z spokojnym snem wydały skutki życzliwe. Dzisiaj o godzinie 6. zrana miał się pacyent lepiej. Potwierdza się także, źe Admirał Rigny zachorował; nie dostał jednak cholery, lecz choJtryny i stan zdrowia jego niejest zatrważającym. Wczoraj nadeszła tu wiadomość, że Xiążę Polignac zasłabł na cholerę; tyle pewna przypsajmniej, źe zaraza w H am grassuj e. Pan Perrin, Deputowany z Dordogne i P.

Berthois, Deputowany z Hie i Vilaine, dzisiaj «tali się ofiarą cholery. PanJ ouffroy, Deputowany 2 Ooubs już od dni kilku leży złożony chorobą, objawiającą syrnptomata cholery. - Porywa ta zaraza teraz wiele osób z najwyźM-ych stanów; dzisiaj gazety donoszą o śmierci córek.Generai-PorucznifcaTuvier, PaniDacier, Hrabiny Pajol, Pana Dance, i sławnego agenda policy] Armant Petit. komitet polski umieści« kazał Y t gazetach stolicy pismo przeciw tak nazwanemu prawu cudAo» ziemców, uchwalonemu przez Izbę Deputowanych, w kto rem się ta nadzieja wynurza, źe Izba Parów prawo to odrzuci i za Polakami się UJmIe.

Journal des Debats stawa w obronie Ministra skarbu przeciw zarzutom, jakie czyni mu óppozycyaz powodu kaucyi Pana Kessner. Mówi o n: "P. Villele wydał polecenie, wedle którego Kassyer generalny stawić miał 25,000 fr. renty prócz kaucyi wynoszącej wgotowiżnie 120,000 fr. N a to P. Kessner oświadczył, że tego dopełnić niemoźe bez znacznego podwyiszenia płacy, coby było niejako wynagrodzeniem za tak ogromny kapitał, przez prywatną osobę pozostawiony bezczynnie. W skutku tego P, Villele nieźądał już tej kaucyi, i polecenie jego uważane zostało za niebyłe. Tak więc nikt niewiedział co się stało, i polecenie to nikomu niebyło wiadome, a wydane w szczególnym przypadku, i w tymże szczególnym przypadku cofnięte, słusznie uważane było za nieistnące. Żaden Minister po P. Villele niemógł domyślać się o wydaniu rzeczonego polecenia, lecz każdy mniemał, źe P. Kessner złożywszy 120,000 w gotowiźnie, uczynił prawu zadoeyć. Gdyby jednak kto mógł być o to obwiniony, to najprędzej same Izby, którym corocznie przy budżecie przedstawiano etat kaucyi do kontrollowania; corocznie' przecież tak Deputowanijak i Ministrowie uważali te 120,000 fr. jako kaucyą prawną. Po tern wyłożeniu rzeczy można powziąć wyobrażenie o szczerem zamiłowaniu sprawiedliwości i o słuszności tych, którzy w nic niewchodząc , chcieli skazać Barona Louis na małą karę 500,000 fr." J eden z lekarzy paryzkich radzi, ażeby przeciw cholerze użyć dział, jak ichsięuźywaćzwykło dla rozpędzenia chmur i burzy. Kury er fran. żywo uchwycił się myśli zniszczenia cholery tym sposobem. "Czyli środek ten, mówi on, będzie miał pomyślne skutki, wiedzieć zapewne niemoźemy. Powszechne jest przecież mniemanie, że mocne wsirząśnienie powietrza działa zbawiennie; są tego przykłady stwierdzone doświadczeniem. To przynajmniej jest niezawodna, źe środek ten działałby zbawień. nie na wyobraźnią, która jak wiadomo, tak wielki ma wpływ na tę chorobę. Wielu mieszkańców Paryża uwierzyło temu twierdzeniu i dnia 10. Kwietnia wielkie tłumy ludu zgromadziły się na polu marsowem, oczekując strzelania z d z i a ł d l a p r z e c z y s z c z e n i a p o w i e - t r z a, al e t o n i e n a s t ąp i ł o . " Izba Deputowanych na posiedzeniu dnia I I.

przyjęła projekt do prawa względem założenia JTanału równoległego 2 Garonną od Tuluzy do Castels powyżej Bordeaux.

większe prawdopodobieństwo, gdyż obecny <6ZU\ niepewności dłużej trwać niemoie.

A n g li a, Z Londynu, dnia 15, Kwietnia.

W Kuryerze czytamy: Naród niezawiódł się na nadziei swojej. Musimy dziękować Ministrom, źe tak zaszczytnego dostąpili rezultatu. Gdyby się byli dali zastraszyć przez krzyki tych, co koniecznie mianowania Parów żądali; byłoby to uszczęśliwiające zdarzenie Schańbione przez uczynek gwałtu, a zamiar sam przez się jak najzgodniejszy z pryncypiami konstytucyi naszej, winienby był swój tryumf środkom konstytucyi się sprzeciwiającym. J edyeym gwałtem, który tu działał, były okoliczności, jedynym orężem, wymówi» i przyczyny przekonywające. Lecz przeciwnicy teraz tak się cieszą: byłoby to tylko odczytanie powtórne; doczekajmy się tylko'komitetu! Zaiste! doczekamy się i tego, pełni otuchy i ufnności. Tenże Bam 6ąd zdrowy, który przeprowadził bil przez najtrudniejszą przestrzeń drogi, którą przebywać musiał, towarzyszyć mu będzie i nadal. Taż sama wytrwałoś', która mniejszość 41 głosów zamieniła na większość 9 głosów, przeprowadzi bil podobnież przez Komitet, nie pokaleczony, lecz poprawiony; nie sfałszowany, lerz wydoskonalony. Nie jest w tej mierze rzeczą pewną, że mianowanie Parów nowych koniecznie jest potrzebne, ale przypuścić rnożna, owszem przekonać eie należy, źe Ministrowie, oświadczywszy, źe Ściśle się trzymać postanowili zasad bilu, żadnej niedopuszczą się opieszałości, mogącej choć najmniejszy sprawie wielkiej przynieść uszczerbek.

Z d n i a 20. K w i e t n i a.

Kuryer dzisiejszy donosi: "Mamy nareszcie ukontentowanie donieść publiczności, źe rahfikacye traktatu z d. 15. Listopada między austryackiemi i pruskiemi Pełnomocnikami -/. jednej, a francuzkiemi i angielskiemi 7, drugiej strony r z e c z yw i ś c i e wymieni o 11 e III i z o s t a ł y . Zeszli się oni wczoraj wieczorem w biurze spraw zewnętrznych, a o godzinie 10. ważny ten akt nastąpił.

Rozmaite wiadomości.

Z Warszawy, d. 85, Kwiet, - Od tygodnia same nowości zajmują mieszkańców Warszawy. N owa trektyernia Wiedeńska, założona przy ulicy Miodowej, ogłosiwszy nieełycbane dotąd w Warszawie ceny potraw i

napojów, ściągnęła mnóstwo amatorów. Prawda, niemiełiśmy dotąd tak tanio śniadań, obiadów i kołacyi, w ozdobnie, przepychowo prawie urządzonych salonach, przy jednej z najpiękniejszych ulic miasta. Wszystko się rzuciło, było tam można ujrzeć najrozmaitsze stany, w jednym przybywające celu. Nawet ci, którym nowy ten instytut, z czasem, jeżeli się lepiej urządzi, może się stać groźnym i szkodliwym, przybyli jak się domyślamy z ciekawości, a może też i w innych zamiarach, Wiele jednak osób wychodziło niezadowolonych. Gospodarz łoźywszy znaczne pieniądze na lokal i t. d. niepowinien był także szczędzić na dobre i akuratne usłużenie. Jeżeli postara się o to, zapewni byt swój i korzystną dla kieszeni konsumentów otworzy konkurencyą.

JSntrepryza dachów cynkowych.

Dachy cynkowe, od kilku Jat w Warszawie dobrze są znajome. Mało kto od tego czasu porządny dorn stawiał w stolicy, żeby go nie> pokrył cynkiem. Trwałość atoli dachów tego rodzaju, ich lekkość i ozdoba byłyby zyskały jeszcze większe upowszechnienie, gdyby dotąd nieodeiręczała była ich cena. Jakoż przy "zjawieniu się dachów cynkowych, łokieć kwadratowy podobnego pokrycia kosztował po złp. pięć. Odrąd przy zniżaniu się ceny blachy cynkowej, zniżała się stopniowo cena pokrycia, tak dalece, iż w ostatnich czasach łokieć dachu cynkowego niekosztował już jak 3 złote. Lecz to niebyło jeszcze dosyć dla zachęcenia wszystkich budujących, aby wyłącznie cynkiem domy swoje kryli; zawiązała się przeto w tym zamiarze entrepryza, która się podejmować będzie pokrywania wszystkich dachów tak w stolicy jako i na prowin« cyi za cenę złoty jeden groszy piętnaście od łokcia kwadratowego; rynny zaś i rury odpływowe prócz rynnobakow i rur giętych po złotemu za łokieć bieżący.

Występki we Francyi, Na 100 oskarżonych we Francyi, bywa zwykle skazanych na pewną karę 6 J . W całej ludności, z 4,460 mieszkańców, biorąc liczbę średnią, jedna osoba pociąganą jest corocznie przed sąd. Na JOO występkach, 25 bywa zwykle wymierzonych przeciw osobom, zaś 75 przeciw ich własności. Doświadczenie okazał o, iż liczba morderstw jest prawie co rok równą, i co dziwniejsza, używane do tego narzędzia, zawsze są też same. Skłonność ku zbrodniom największą jest u mężczyzn około 25 ro> ku życia, u kobiet zaś 5cią laty później. Stosunek zbrodniarzy płci mtjzkićj, do kobiet, pici mają pory roku. W lecie bywa więcej występków przeciw osobom, aniżeli przeciw własności, zimą zaś przeciwnie.

NajwiększY kwiai.

Robert Brown złożył towarzystu Linneusza W Londynie raport, o roślinie nowo odkrytej na wyspie Sumatrze. Podróżny Arnold, który ją pierwszy odkrył, nazwał ją Raflesia od nazwiska P. Gramfort Rafles, z polecenia którego podróżował. Kwiat rozwija się bezpośrednio z korzenia poziomo się rozciągającego; pączki okrągłych, jeden na drugi zachodzących listków, mają wiele podobieństwa z głową kapusty. Rozwiniony kwiat ma trzy gtopy średnicy . Waży f. 15 . Największy dotąd znaj omy kwiat miała arisłolochia cordiflora, (podług Humboldta 16 cali średnicy), a przeto Raflesia odbiera jej zaszczyt Królowej kwiatów.

PROCLAMA.

W księdze hipotecznej dóbr Hammer w powiecie Babimostskim W. X. Poznańskiem leżących, zapisana jest w Rubr. I I I. N rze I I, w skutek rozporządzenia z dnia J8» Września )];800. r, summa 1592 T al. 8 dgr. dla Alexandra i Janusza braci Mieleckich. S umma ta została spłaconą, lecz obligacya na nię pod dniem 10. Września 1800. L-przez Radzcę Ziemiańskiego Ludwika Mielęckiego, - owczasowego dziedzica Hamru wystawiona, zagingła. Wzywają się przeto na wniosek teraźniejszego dziedzica dóbr rzeczonych Wgo Schiitz wyższego tajnego Raclzcy Regencyjnego, wszyscy, którzyby do naieźytości wspomnionej lub wystawionej na nię obligacyi, jako właściciele, cessyonaryusze, zastawnicy lub inni listowni posiadacze, pretensye mieć sądzili, aby takowe w terminie na d2ień 13. Lipca r. b. przed Baronem Collas, Assessoren! wyższego Sądu Ziemiańskiego tu wyznaczonym, podali i udowodnili, inaczej zostaną z takowemi do summy wymazać się mającej i do obligacyi na nię wystawionej prekludowani, i wieczne im w tej mierze milczenie nakazanem b ę dz i e; wspomniona obligacya zaś umorzoną i wymazanie summy zaleconem zostanie. Międzyrzecz, dnia 1, Marca 1833.

Kró l. Pruski Sąd Ziemiański.

UliWIEsZCZEMb.

Domostwo tu w Lesznie pod Nr. 834- i 835na rynku i rogu przy ulicy Kościańskiej i Kąpielnej, położone, do pozostałości aptekarza Karola Wilhelma Kuntze, należące, zprzybudowaniami na 1538 Tal. losgr. ocenione, wra2 z medykamentami i naczyniami do apteki naleiącemi na 89,4 Tal. a sgr, 7 fen. ocenionemi; niemniej i prawo aptekarskie, które na 5000Tal. - na przypadek atoli, gdyby massa drugi do niej należący przywilej aptekarski szczególnie używać miała - na 2 500 Tal. otaxowane zostało, będzie stosownie do zlecenia Królewskiego Sądu Ziemiańskiego Wschowskiego w drodze dobrowolnej subhastacyi publicznie więcej dającemu przedane. Tym końcem wyznaczone zostały trzy ter« mina, jako to: na dzień 3d Kwietnia r. b., na dzień 41y Czerwca r. b" i na dzień 4ty Sierpnia r. b., z których ostatni jest zawitym o godzinie 3ciej zpołudnia na lokalu sądowym, o czem chęć kupienia mających aptekarz ów aprobowanych uwiadomiamy. Leszno, dnia 5I5.Stycznia 183s.

Królewsko» Pruski Sad Pokoiu.

We wsi Gnojnicy pod Owinskatni powiatu Poznańskiego, ukradziono z dnia 28- na 29.

nocą b, m. w probostwie trzy konie fornalskie z uździenicami, uzdeczkami i ślarni, z których t o : )];) wałach był maści gniadej, na przednie nogi nieco schwacony, z pętiiną zadnią białą, mający cztery Jata; S» klacz kasztanowata łysa, z zadniemi pętlinami białemi, cztery lata stara; 3) klacz gniada z zadnią pętiiną białą, mająca lat triy, Ktuby takowe wyśledził i właścicielowi doniósł, znaczną nagrodę odbierze. Chojnica, dnia 2g. Kwietnia 1832.

X. J. Margoński.

Wyciąg z B erlińskiego kursu p ap i e rów i pieniędzy.

Dnia 2S. Kwietnia i 832.

Papiera- j Gotowimi zna

Obligi długu państwa Obligi bankowe aź do włącznie lit. H. ' Zachodmo- Pruskie listy zastaw wne Listy zastawne W, Xi<;stwa Poznańskiego. , Wschodnio- Pruskiepo 94po 931 98f

Poznań, dnia 30.

Kwietnia

1832.

Papierami» Gotowizna. Od ttt« Kurs obligów mt Poznania % 4