GA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.05.10 Nr109

Wielkiego

Xiqstwa

POZ NAŃSKI EGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. JDehera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowśki ,

JW 109. - W Czwartek dnia 10. Maja 1832.

Wiadomości krajowe.

Z Berlina, dnia 6. Maja.

- «*Yr. Król raczył Burmistrzowi Haarbeck w Ruhrort dać order Orła Czerwonego IV. Hassy.

N. Król raczy) dotychczasowego Asseesora Regencyjnego, Henryka Weger w Gumbinnen mianować Radzcą Regencyjnym przy Regencyi Królewskiej.

Przybył tu: JW. Królewsko-Hanowerski Generał-Porucznik nadzwyczajny Postłi pełnomocny Minister przy dworze CesarskoRoesyjskim, Dornberg, z Hanoweru,

AM44U«bU4«m

Wiadomości zagraniczne.

JR o s s y ai Z Petersburga, d. 14. Kwietn. (star. st.) Ukaz N. Pana z dn. 2. Kwietnia. (Zogóln.

zgrom, trzech pierwszych Depar.) Z ogłoszeniem zdania Rady państwa potwierdzonego przez N. Pana w d. 24. Lutego iiby s j) gdy z dwojga ślubnych osób, jedna jest wiary Grecko-Rossyjskiej, rozbiór pytania o tern: czy było prawnie zawarte małżeństwo, tudzież oznaczenie godnych uwagi pobudek do jegoaa rozerwania, zawsze należał do wyroku Duchownego sądu Grecko - Rossyjskiej Cerkwi. Wyrok ten ma obowiązywać obiedwie osoby.

2) Gdy osoby, w związku małżeńskim będą» c e, obie są obcych Clirześciańskich wyznań, a do tego różnych, chociażby ślub wzięły w kościołach obu wyznań, wyrok o rzeczywistości i prawności małżeństwa nalepy do sądu tego wyznania, którego xiądz odprawił pierwszy obrzęd ślubny; a wyrok o ważności przyczyn do rozerwania małżeństwa i samo jego rozerwanie, podpada sadowi tego wyma* nia do którego należy strona powołana; lec* wyrok niernoże być stanowiony póki pytani« O rzeczywistości i prawności małżeństwa niebędzie rozpatrzone. Postanowienie o tych obu pytaniach, tudzież sam wyrok sądu o rozerwaniu lub nierozerwaniu małżeństwa za* p dłJ: powyższym sposobem.' poczytuje sic, za rownle dla obu stron ObOWlęZUjąCY. Sweaborg, dnia 31, Marca.

, atalion ,F ńskich strzelców gwardyi, opuSCIWSZY gosclnną Rygę, stanął 29. Lutego w Parnawie. I tu przyjęto go z niezmyśloną radością, dano w mieście najwygodniejsze kwatery, mieszkańcy zaś częstowali żołnierzy. J. Marca, tenże batalion przybył do Rewia, gdzie przyjęto go z tern większą radością i względami iż był pierwszym oddziałem wojsk powracających ze szczęśliwie u» to właśnie pora, w której szlachta estlandska dawnym zwyczajqtn co rok w Rewlu się «gromadzą i starożytnemu poważnemu miastu nowego blasku i żywności użycza. Siedmnaście dni czasu przepędził tam batalion, w ciągu których, spółubiegano się w uprzedzaniu wszystkich jego chęci i dostarczaniu wszelkich uciech towarzyskiego życia. Oficerowie zapraszani byli naprzemian na obiady do Gen. - Porucznfka Spafarijewa, Komendanta miasta General-Majora Patkula, i cywilnego Gubernatora Esilandyi, Radź. tajnego Barona Budberg. Podoficerom i żołnierzom Gen. Spafarijew rozdawał poreye mięsa i wódki. - Zabawy rozpoczęły się 10. Marca balem w klubie, gdzie naczelnicy w imieniu towarzystwa przyjmowali dowódj.cę i oficerów batalionu. Później dawano dla nich bale u Rz, Radzcy Stanu Hr. Buxlioevden i po wielu innych znakomitszych domach. W niedzielę, stan rycerski i szlachta dawali w domie Schwarzenhaupterów obiad żołnierzom, dla których nakryte były długie we wszystko hojnie opatrzone stoły, Obecni byli tej uczcie Generałowie, mnóstwo osób wojskowych, szlachty i oficerów tegoż batalionu. J. W. Komendant wniósł zdrowie ulubionego Monarchy naszego, i wszyscy obecni odpowiedzieli trzykrotnem u2a! żołnierze spełniali je winem, które im obficie ze łzami rozczulenia nalewali sędziwi nawet obywatele, przypominając sobie własnych synów, w zwycięskich szykach Cesarskich. Następnie, po spełnieniu zdrowia walecznych strzelców, powstał z miejsca felclfebel'batalionu i wniósł zdrowie szlachty Estlandskiej. Dla dowodzcy, oficerów i podchorążych nakryty był w klubie stół na Igo osób" do którego zaproszeni byli wyżsi wojskowi, i cywilni urzędnicy, i wszyscy bawiący fu za urlopem oficerowie którzy znajdowali się w polskiej kampanii. Marszałek gubernialny przyjmował gości i wnosił toasty. Uprzejmi gospodarze i wdzięczni goście spoinie z j ednemiż uczuciami przywiązania i radości spełniali zdrowia N. Cesarza i N. P ani, również zwycięskiego rossyjskiego wojska, które z nowo-zdobytemi na ostatniej wyprawie laury złożyło u podnóża tronu niewątpliwe dowody męstwa i miłości ku swojemu władzcy i ojczyźnie usprawiedliwiło nieocenioną ufność Monarszą. - 26. Maria, batalion pomieniooy otrzymał rozkaz wsiąść na okręty, dla udania się do Sweaborg. Pełni uczuć wdzięczności za prawdziwe braterskie przyjęcie, jakiego doznali wszędzie w prowineyach nadmorskich, nadewezystko zaś w Rewlu, długo jeszcze odpływający wojownicy mieli ocry zwrócone ku znikającym zwolna gotyckim Wlezom tego grodu, i te dopiero tylko weselszym ożywiły się blaskiem, gdy po nad falami zaczęły się im ukazywać brzegi własnej ojczyzny. Wystąpili oni na jej ziemię 30. Marca, otoczeni gronem oczekujących ze łzami i bijącem sercem rodziców, małżonek, dzieci, przyjaciół i ziomków, którzy z zachwyceniem postrzegli chlubne znaki zdobiące piersi wracających, i z szlachetną durną widzieli na chorągwi krzyż; Ś. Jerzego, przy którego otrzymaniu, z łaski N. Cesarza, w dniu 4. Września 1828. ś. p.

batalionowy kapelan lngman *) wyrzekł te słowa: "J eśliby kiedy niedościgłe losy przywołały nas za ojczyznę na krwawe pole wojny, obyś mógł podówczas, piękny proporcu, w szeregach wrogów taki postrach szerzyć, jaki w nich zawsze zwycięskie Rossyi chorągwie szerzyły." - Po uszykowaniu się batalionu na rynku, wśród natłoku ludu, odprawiono uroczyście dziękczynne nabożeństwo, które śród głębokiej skruchy podzielali wszyscy obecni, i po ukończeniu jego, wojska Udały się do dawnych swoich koszar. * *) JI u s t 2 Y a.

Z Wiednia, dnia 23. Kwietnia.

(Gaz. Vossa.) - Wielu polskich oficerów, co się już byli udali do Francyi, powracają, chcąc upraszać N. Cesarza Rossyi o przebaczenie i pozwolenie powrotu do Polski, Włochy.

Z Rzy mu, dni: 21. Kwietnia.

Z Pawii donoszą, że część armii Sardyńs IŁ i ej postawiona na stopie wojennej zająć ma skoncentrowane stanowisko nad wschodnim brzegiem Waru. Rząd zawiązał układy z niemieckimi liwerantami względem remontowania jazdy, kióra w ostatnich czasach znaczny ucierpiała ubytek tak dalece, iż obecnie 2500 koni potrzeba, mających być zakupione w Niemczech, gdyż doświadczenie pokazało, Że konie z wschodnich .części Europy, n. p.

Ukraińskie, do klimatu włoskiego przy wy knąć niernogą. - Wzmocnienie wojska austryackiego nadeszłe w ciągu sch miesięcy rachują na 25,OQO. Wszelako tuszą sobie powszechnie, że pokój na półwyspie utrzyma. nyi»,i porządek w państwie Kościelnem nadal ocalonym i ustalonym będzie.

*) Padł orr ofiarą 'W Połsce, śród pilnego «pracowania świętych obowiązków iwego stanu. *) Podług prywatnych listów z Helsingfors, z d. 3. b.

m., obywatele tameczni obchodzili w godnym sposobie powrót swych walecznych ziomków, mianowicie zaś przez zebrana hojne składki na korzyść uboguh wdów i sierót poległych w boju iołuierzf. Odebraliśmy tu wiadomości 2 Alexandryi pod d, 13. Marca. Zaczyna w Egipcie panować głód, któremu nawet następne żniwa zupełnie niezaradzą; brakuje bowiem ludzi do «przętu zboża. N owy szturm Ibrahima Baezy do twierdzy S1. Jean d'Acre został odparły. Podaje on stratę swoje tylko na 300 ludzi, lecz zapewniają, iż je6t daleko większą. Basza Egiptu kazał rozgłosić, iż trzej Baszowie ciągnący z wojskiem przeciw niemu, otrzymali od Porty rozkaz cofnienia się; lecz tej wiadomości niedawano wiary w Alexandryi.

F 2 a n c y a.

Z P a ryż a, dnia 26. Kwietnia.

Dnia 2t, zostało zamknięte posiedzenie Izby Deputowanych na rok 1832- Znajdowało się na niem tylko 150 Deputowanych, powięks"'ej części z lewej strony; Minister sprawiedliwości odczytał posianowienie Króla względem zamknięcia eeesyi, kilka głosów odezwało się: niech żyje Król! poczem się zgromadzenie rozeszło. Pismo z Madrytu z dn. 17. m. b. powiada: Słychać, że nowa odbyła się konferencya między Posłem (rezydentem) angielskim i Ministrem hiszpańskim spraw zewnętrznych, na której się w tym względzie porozumiano, aby wojsko nad granicą portugalską ustawione zatrzymało dotychczasowe swoje stanowisko obserwacyjne, zaś niebyło przeznaczonem przeciw wyprawie Dom Pedra, Trzy pułki wysłano do Pampeluna, dla tworzenia kordonu zdrowia; załoga zaś Paropeluńska wyseła się ku granicom Francyi. Z Tulonu, d. 20, Kwietnia, - Nowa depesza rozkazuje, aby okręty gotowe do wyjścia pod żagle, wszystkie bez wyjątku się zatrzymały. N awet wyprawa przeciw Bonie odłożona na czas późniejszy. Z dnia 27. Kwietnia, M o n i t o r donosi, ie wszystkie pogłoski o zmianie Ministerium są całkiem płonne. M e s s ag e r pisze, co następuje: »Pan Decazes i Humann udali 6ię do departamentu A veyron, aby tam kepalnie swoje oglądać; P. Thiers wyjechał na Bp3cer do Włoch i Szwajcaryi, Hr. Roy podobnież puści się w podróż. Marszałek Clauzel uda się do Algieru, gdzie wielkie ma dobra. Każdy dba tylko o własne intcresa. Spodziewajmy się więc, że Opatrzność interesami Francyi opiekować się będzie." Listy z Madrytu mówią w niepewnych bardzo wyrazach o zamordowaniu Konsula francuzkiego w W alencyi; lecz z wszystkiego jednak wynika, że uczynek ten powinien byćprzypisany nienawiści Xięźy i KaroJisfów, Z Francyi uszłych, których znaczna liczba przebywa w Walencyi. Marszałek Xiążę Beiluno narzeka w Quotidienne, że.Konstvtucyonleta go nazwał agentem dworu z Holyrood i mu zarzuca, iż był sprawcą wszelkich zamieszek w Paryżu od Lipca r. 1830. W Dzienniku handlowym czytamy: Zmiana w Ministeryum nietylko jest podobną do prawdy, lecz nawet koniecznie potrzebną. Stan zdrowia Pana Periera codzjeil się pogorszą; doktorzy już wszelką postradali nadzieję, Czasami dostaje on obłąkania umyełu i nerwy jego tak są. drażliwe, iż go wiązać trzeba. Wiadomo, że Pan Perier zawsze był purywczy i miał temperament nadzwyczajnie burzliwy, choć najmniejsza okoliczność wielkie na nim czyniła wrażenie! Ta zbytnia draźliwość organów pierwszą jest przyczyną, że chorobie ulegnie. Wczoraj kazał Kroi zawołać do siebie Pana Broussais, aby się dokładniej dowiedzieć, czy pozostaje jeszcze jaka nadzieja, iź Minister przyjdzie do zdrowia. Podobno Pan ten niewiele udzielił pociechy, oświadczając, ie jeśli w ciągu 2 dni pomyślna nienastąpi kryzys, o wyzdrowieniu Prezesa zupełnie zwątpić trzeba; w żadnym zaś razie, niewydoła on brzemieniu obowiązków swoich. Oświadczenie to uczyniło głębokie wrażenie na umyśle Króla, bo N. Pan wie dobrze, że jemu tylko Europa winna utrzymanie pokoju i że jego jedynie sprężystość utlurnić zdoła podobnież rozruchy wewnątrz Francyi. Ambaras dworu do najwyższego doszedł stopnia, gdyi w rzeczy samej obecnie niepodobna ułożyć gabinet, któryby jakąkolwiek mógł mieć trwałość. Dnia 26. umarło 194 osób. Do szpitalów przyjęto chorych 183» 90 wypuszczono jako ozdrowiałycb. Jest już teraz 2693 łóżek próżnych. Pana Argout stan zdrowia bardzo jest «aspakajajacy; niezawodną jest rzeczą, że wkrótce, t. j. po 2 tygodniach, urząd swój nanowo obejmie. Xiąźę Decazes, o którego wyjeździe do departamentu Aveyron Messager kłamliwie donosi, zasłabł niebezpiecznie; jednak przeczą temu, żeby cboroba jego miała być cholerą. - Wczoraj ulegli cholerze rzeźbiara Delaistre i Deputowany Brosse.- - N apastowała ta zaraza także Pana S1. Saiizane, Prefekta Departamentu Aisne. - Wiele xięży, co z chwalebną gorliwością świętych swych obowiązków pomni, konający m ostatnie dawali pomazanie, eiali siej ofiara, choiery, - kieui więzieniu St. Lazarus, gdzie się nierządnice znajdują, osadzone tam z powodu występków albo przekroczeń przepisów policyjnych; wiele juź z nich umarło. Listy z Amiens potwierdzają wiadomość, że Pan Polignac (były pierwszy Minister) na zamku w IJam dostał cholery. Wyleczono go z niej, ale czuje jednak mocne z sił 0padnienie. - Marszałek Grouchy i małżonka, jego zapadli w wiejskiej siedzibie swojej pod Caen na cholerę; było to pierwszym przypadkiem cholerycznym w departamencie Calvados. Dwóch o knucie spisku przeciw rządowi obwinionych, Pana Żaba, młodego oficera polskiego, i Mirandoli, wychodźcę włoskiego, wypuszczono onegddj na wolność. A 'n' g-- / / o.

Z L o n d y n u, dnia 24, Kwietnia.

Przy clyskuesyach dotyczących się spraw polskich dn. 18. na. b. (zob. Nr. gazety naszej 103.), Podpułkownik Fox, syn Lorda Holland, miał swoje mowę panieńeką (pierwszą). Robią tu pojazd dla Cesarza Rossyjsltiego, najwspanialszy i najkosztowniejszy , jakiego w Londynie jeszcze niewidziane Onegdaj przywdział dwór żałobę po J. K.

M. owdowiałej Królowej Sardyńskiej i J. C. M.

Wielkiej Xięźniczce Toskańskiej.

Most obłączysty nad Tamizą w Staines nie« daleko Windsor, który r. 18 2 9« budować zaczęto, wczoraj uroczyście został otworzonym. Ponieważ Królestwo Jmć obecnie panujące, wtenczas Xi stwo Kiarence, położyli kamień węgielny, więc i teraz dokończenie dzieła przez to oznaczyli, ie najpierwsi pieszo przeszli przez nowy most. Zresztą obchodzono tę uroczystość z wielką okazałością; Król i Królowa zaszczycili obecnością swoją wielki bankiet, dany przez Magistrat, przy której okoliczności goście z wielką radością postrzegli, ie Królestwo Jmć nigdy tak dobrze niewyglądali. Pana van de W eyer, Posła belgijskiego, gdy wsiadał na okręt w Dowre, uczczono salwą artyleryi. - Prawie wszystkie gazety stolicy z oburzeniem donoszą o uprowadzeniu Pana Thorn.

Kuryer pisze, co następuje: "Migueliści nad brzegiem stojący w nocy na d. S3. Marca jakeśmy juź dawniej donieśli, kilka razy dali ognia na okręt, który u nich za okręt Dom Pedra uchodził. Gdy kanonada ucichła i dym lię rozproszył, niebyło więcej nieprzyjaciela; widziano tylko lichy statek. Uniesieni radością wyprawili zwycięzcy natychmiast gońca z wiadomością o tryumfie swoim do Lizbony. Lecz cóż się stało? Statek sam zbliżył się do brzegu, zwycięzcy wylatują naprzeciw niego, aby ranionych nieprzyjaciół przyjmować - ale któż zdoła opisać ich zadziwienie, gdy się przekonali, że żadnego uzbrojonego tam niema, ani niebyło i że tylko na bat rybacki proch swój powystrzelali. Gazeta dworska dość wcześnie jeszcze uwiadomienie swoje o zwycięstwie wykreślić mogła. " Wielka liczba tak nazwanych Rezurekeyo.

nistów (wskrzesicieli z grobów), co ciała zmarłych kradną, aby one sprzedawać anatomom, uwięziona czeka w tych dniach ostatecznego wyroku ich potępiającego. Dziennik Kuryer powiada, że Dom Pedro zgromadził na wyspach Azorskich, następujące siły wojenne: Fregaty" Raynha de Portugal" o 60 i "Donna Maria II." o 54dl działach. Korwety" J uno" o a8» »Regeneia de Portugal " o 16 działach. Szonery" Jlha Terceira" o 16, "Fayal" o 16, "Goquel" o 3 działach; bryg" F Jiimineuse" o 12, "Conde Villaflor" o ;$, "Liberal« o 18, "Boa Esperania" o 12 działach. Na okrętach tych znajduje się iso o angielskich i 800 portugalskich majtków. Liczbę wojska pismo wspomnione podaje w następujący sposób: Piechoty liniowej 3956, piechoty lekkiej 3010; artyleryi 780, rekrutów 2950, ochotników portugalskich zebranych we Francyi 690; batalion z 600 Anglików złożony, batalion 1200 Francuzów, razem 13,186. Prócz tego znajduje się na Azorach do no oficerów, którzy z 700 milicyi stanowić będą załogi, skoro wojsko regularne opuści wyspe.

OBWIESZCZENIE.

Ur. Józefa Koszutska z Łukowa i Ur.

Fr anci s zek B i e g ań s ki z Potulic, wyłączyli aktem przedślubnym na dniu 31. Lutego r. 6. wszelką wspólność majątku i dorobku. Wągrowiec, dnia A . Maja 1832.

Król. Pruski Sad Pokoju.

Wieś Kąkolewo w Pow. Bukoskim jest do wydzierżawienia odS.Jaraa 1833. O warunkach dowiedzieć się można od W. Miszewskiego w Umułtowie pod Poznaniem. Świeże siemię lniane z Rygi, śledzie holenderskie, ser holenderski, nader przedni runi z Jamaiki, arak de Goa w butelkach i świeżą, tegoroczną mineralną wodę Zalcbruńską. w tej chwili otrzymał

Karol Wilhelm Pusch, w rynku.