GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.06.09 Nr133

Wielkiego

Xiestwa

POZNAŃSKIEGO Nakładem Drukarni Nadwornej W Dthtra i Spółki. - Redaktor: A. Wannowshi.

JV 133. - W Sobotę dnia 9. Czerwca 1832.

W drugie święto Zielonych Swiatek, dnia 11. Czerwca, wyjdżie gazeta.

Wiadolllości krajowe.

Z B e r l i n a, dnia 5. Czerwca.

N. Król raczył Sędziemu przy Sądzie wyż« ezyrn krajowym w Halbtrstadt, Vet t er, dać tytuł Tajnego Radzcy sprawiedliwości. N. Król raczył Wice-Konsula Jiitting w Helsingor mianować Radzca, handlowym i patent jego własnoręcznie podpisać. Wyjechał stąd: Cesarsko-Roisyjski Generał-Major An r e p, do Drezna. Z dnia 6. Czerwca.

Przybył tu: JW. Generał- Poruezniit, Generalny Adjutant N. Pana i komenderujący 6tym dywizyonem, T h i l e I., zErfurtu. Wyjechali: JW. rzeczywisty Tajny Stanu i wojny Minister, Generał piechoty, Hake, do wód w Kreuth w Bawaryi, ,vwMUAMmvi

Wiadolllości zagraniczne.

Szwajcar y a.

W Neufchatellu wyszło następujące urzędowe ogłoszenie: "Rada Stanu otrzymała na nle

podane Królowi J mci adressa względem stosunków naszych do konfederacji, odpowiedź z daty 29. Kwietnia i pospiesza członkom Ciała prawodawczego i obywatelom uczynić następującą kommunikacyą. Król przyjął adressa Ciała prawodawczego, w których są rozwinięte pobudki, dla których pragną oddzielenia Xiestwa Neufchattl i Vaiengin od Związku Szwajcarskiego. Kró! prz)jął także votum Rady Stanu zgodnej z Ciałem prawodawczem. Monarcha z szczególnćm zadowoleniem dostrzegł w nich wyrazy przywiązania dla dostojnej swojej osoby, jakiego wierni Jego Neufchatelczykowie liczne mu dali dowody, a które on zupełnie wywzajernniał i zawsze wywzajemnia/5 będzie. Najjaśniejszy Pan rozważył w mądrości swojej dowody, które wyrażają życzenia ludu, objawione przez uprawnione organa w formach ustawami przepisanych, którym jasne rozwinięcie nadaje piętno rozwagi i dojrzałości, i których moc i silą zostały uznane przez Monarchę. Neufchatelczykowie nadto są światli, aby niernieli uczuć, jak waźnem dla przyszłości Xiestwa jest to pytanie, ze ono dotyczy niftylko samego Neufchatelu, lecz i Szwajcaryi, a nawet całej Europy i że Najja nowić i rozstrzygać. Monarcha aż nadto zna potęgę rozsądku upowszechnionego w Xięstwie, aby nieuiial b)ć przekonany, tź w milczeniu oczekiwać bidzie postanowienia, jakie wyda po ścisłym rozbiorze i po naradzeniu się z swoimi sprzymierzeńcami, i źe ludy z łatwo» Ścią przekonają się, ii władzca, który jest zarazem ich ojcem i przyjacielem, ani na chwilę nie spuści z baczności ich życzeń i powodów, jakie je zrodziły i że będzie umiał połączyć interes wiernych poddanych z obowiązaniami, wynikłtmi z układów. Neufchattl d. 10. Maja 18j2. Prezydent Ludwik Pourtales." Niderlandy.

Z Hagi, dnia 25. Maja.

J. K. M. Xieiniczka Oranii wczoraj z trzema synami swymi udała się do Soestdyk. Mocny oddział wojsk osadniczych, z Harderwych przybywający, wysadzono na ląd pod Vliessingen, celem wzmocnienia załogi tamtejszej. Dziennik de ! a H a y e, który dawniej już roztrząsał pytanie, czy wojna lub pokój nastąpią, zapuścił się w dzisiejszym numerze w podo bne rozwagi 1 twierdzi, źe wojny uniknąć niepodobna i źe ona przeciw woli Furopy całej jednak wybuchnąć musi. Podobnież powstaje on na Konferencyą londyńską i lak się między inne mi odzywa: "Co Holandya chce, czego Belgia życzy, tego kioś trzeci załatwiać niepowinien. - Mężowie wezwani, aby być sędziami polubownymi między Królem i naiodem, niemieli nigdy ani władzy, ani prawa, Królów mianować albo składać z tronu. W układach xięgi praw tuiopejskich istną przyrzeczenia z r. 18 i 5 Francya z rcwolucyą swoją, Niderlandy z odłączeniem się swojem, zadecydowały tylko pyianie wewnętrzne. Polityka zewnętrzna niema prawa dyktować im rozkazy względem tego, czego one sobie w własnych życzą interesach. Gdyby kto, ponieważ Holandya rozłączenie sobie upodobała, upoważnił Konferencyą do uskutecznienia onegoź, tedy uważamy, źe Konferencyą mocą tejże samej powagi restauracyą uskutf cznićby mogła. Więc owej zwierzchniczej władzy, jakkolwiek bądź użytej, czy na złe, czy na do bre, nieprzyznajemy Konferencyi." Z Bruxelli, dnia -6. Maja.

(Donieś, pryw.") N ajniezawodniejszą nowiną jest zaślubienie Króla Leopolda; wszystko już urządzono, co aż do odjazdu do Cornpiegne miało być postanowionym, gdzie Król narzeczoną swoje witać będzie. Związki małżeńskie Monarchy z Xiężniczką Francuzką, odpowiadając zupełnie życzeniom Belgijczyków, ożywiają ich nowa. otuchą i zaufaniem, poczytują

onI Je za główną podporę swojej niepodległości, ponieważ dłoń obrończa Anglii niesięga daleko, skoro interes jej własny złotej spodziewać się niernoże rękojmi. Zresztą dziwić się nienależy , źe projekt ślubu do skutku przyjdzie; Bruxella ogniwem Karolistow, i drugą Koblency Ą w teraźniejszych czasach, oczy.

szczoną zostanie przez pob>t Xięźuiczki, której rodzina zasadę przeciw każdej restauraucyi dzielnie i tu popierać n.eomieszka. (Z Gaz. Vossa) Powiadają, źe 3,000,000 zło t. przeznaczono na skompletowanie i tworzenie nowych pułków jazdy. Mają one stanowić sam do bór wojska i po części się składać z walecznych Polaków. Pisma tutejsze zamieściły 60. protokuł Konferencyi londyńskiej, który poleca Królowi Niderlandów uwolnienie PanaThorn; tudzież, źe jeżeli użyto repressalii ze strony belgijskiej, osoby przytrzymane mają być także uwolnione. Niemniej zaleca, aby osoby ujęte z korpusów partyzanckich i uwięzione w Nam ur, były wypuszczone. Podług J o u r n a l d'A n v ers, wojsko holenderskie znowu zrobiło wycieczkę Z Mastrychtu i zabrało kilku belgijskich urzędników celnych. Generał Duvivier oznajmił swojej dywizyi, źe Kroi obejmie naczelne dowództwo wojska, B e 1 ge zamieścił list z Mecheln z d. 15. w którym pisze między innerni: Od chwili przybycia Generała Duvivier do drugiej dywizyi, uderzający ruch panuje we wszytkich oddziałach będących pod jego rozkazami. Wczoraj wydauo rozkaz wojsku będącemu w Mecheln i okolicach, aby się przysposobiło do pochodu nad granic ę.

Frań ej a.

Z P a ryż a , dnia 28- Maja.

N a wniosek Pana Tallejranda miejsce Posła podczas niebytności jego w Londynie, zjjm.e Pan Durand de Marcuil, Zresztąpodróź dyplomata tego większą ma styczność z pranami publicznemi, niż dawniej rozumiano. W miejsce Pana Durand de Marcuil w iladze, nastąpi Markiz Dalmacyi, sprawujący dotychczas służbę Poslannika przy dworze Stokholmskim. Minister spraw zewnętrznych towarzyszyć będzie Królowi do Cornpiegne. MOwią, że ślub Króla Leopolda z naj starszą córką Ludwika Fili p a, nastąpi w pierwszych dniach Sierpnia. M e s s ag e ropiewa, źe bałwany morskie wyrzuciły na brzeg pod Ciotat paszport podarty na Marszałka Bourmont wystawiony. Siad wynika, źe Marszałek był między passaźyerami na etatku Carlo Alberto, źe zaś paszport stvój przed wylądowaniem w morze wrzucił. (?) - Gazeta handlowa donosi, ie Pan Rot lecz pod tym tylko warunkiem, aby żydzi w Rzymie otrzymali pozwolenie przeniesienia się z swojej niezdrowej dzielnicy i nabywania kupnem gruntu w Państwie Koście Jnem. Wczoraj krążyła na giełdzie sfałszowana assygnata, której ani najwyćwiczeńsze oko od prawdziwych assygnatow banku rozróżnić niemogło. Powiadają, że wielką ilość takich fałszywych assygnatow w obieg puszczono, i że poIicya już przeszło 50,000 wyśledziła.

Onegdaj umarło tu na cholerę osób J9, wczoraj i 7 . O zaburzeniach w W andei, gazety nasze następujące zawierają doniesienia: "W nocy z d. 21. na 23. m. b. pozatykano na wieżach kościołów chorągwie białe, a dn, 23. rozeszły się w Panhenay pogłoski, które zazwyczaj każde poruszenie buntownicze poprzedzają; Karoiiśri się krzątali, a jarmaric w tym dniu się odbywający wcześnie się skończył. Podprefekt pospieszył razem z Pułkownikiem 65. pułku aby potrzebne na odparcie napaści poczynić przy. gotowania; większa liczba wojska w okolicach konsystująca, odebrała rozłcaz mieć się w pogotowiu. O godzinie 5,pnadeszło uwiadomienie, że pod Amailloux do utarczki przyszło 7. wojskiem i szuanarni, i że Pan Chievres, były rotmistrz gwardyi, i P. Desmenard, Major pensyonowany, stanęli na czele rokoszan. W rzeczy samej też odparto pod wodzą kapitana wojska stojącego w Clisse liczną bandę od bram miasta i ścigano ją ku Amailloux, skąd żołnieize wypadłszy dzielnie na przerażonych uderzyli; dostali się w niewolą Panowie Chievres i Desmenard; ostatni schronił się był na drzewo, skąd go woltyźer sprowadziwszy dostawił kapitanowi, chociaż Major jemu zloty zegarek i 1000 fr, za uwolnienie swoje ofiarował. Między innymi pojmanymi, znajdują się też młodzi ludzie z krucyfixem żelaznym na piersiach lia czerwonej wstążce, z różańcem, szkaplerzami i wizerunkami świętych w kieszeni. W N antes zaszły przed kilku dniami rozruchy przed piekarniami, których okna potłuczono; wysoka cena i lichość chleba ma być przyczyną tych zamieszek. Sceny te powtórzyły się w nocy z soboty na niedzielę z zaciętszą gwałtownością; większą część bud piekarskich wyłamano i zburzono. Wczoraj zgromadziło się wielu Niemców tutaj bawiących na uroczysty obiad" na którym Gerferał Lafayeite prezydował. Spełniono wiele toastów;; między innymi na wolność prasy, na uroczystość Hambachską i na rewolucye roku,1789. i 1830. Towarzystwo było nader liczne; ze > znakomitych cudzoziemców, co tara. sicznajjdówali"'iwymieiiiamy tu tylko Generała Saldanha, Pana Chodźko i Lelewela, Pułkownika hiszpańskiego p'into i włoskiego Generała Sercogniai.

ROZlllaite wiadolllości.

Nie każdemu może z czytelników naszych wiadomo, ie sonet Adama Mickiewicza o górze Krymskiej, C z a t y r d a c h, na język perski przełożony został przez Mirzę Dziaferu, jednego z pierwszych żyjących poetów Persyi, który bawiąc w Petersburgu poznał się z Mickiewiczem i nazywa go: "doskonałym, ukształconym, rozsądnym, mądrym i ulubionym przyjacielem swoim." - Poeta ten perski takie o Mickiewiczu daje zdanie: "Jego poezye pełne są blasku, z których jak deszcz, padają perły, eą wielbione od uczonych i zasłużyły na znakomitą sławę w polskiej literaturze." Lubiące taniec damy nasze z nieprzyjemnością zapewne dowiedzą się o tern, że Marek Sobieski, ojciec Króla Jana I I I., niebyt przyjacielem (ej zabawy, Wysełając synów swoich za granicę, taką dał irn radę: "Uczcie się wszystkiego, oprócz tańca; bo tego nauczycie się dokładnie w bitwach z Tatarami." Jakoż obaj jego synowie dowiedli, że len rodzaj tańca niebył im obcy: Marek (syn) zginął w wyprawie przeciw Tatarom, a waleczny Król Jan I I I. do brze ich płatał swoim pałaszem i podług swojej piosnki uczył ich tańcować.

OBWIESZCZENIE.

Stosownie do instrukcyi względem naboru ludzi do kompletowania wojska pod dniem 13. Kwietnia 1825. wydanej, a przez dziennik urzędowy z roku 1825. No. 25. ogłoszonej, wzywam niniejszem wszystkich młodych ludzi, którzy się urodzili w czasie od r. Stycznia 1808aż do ostatniego Grudnia 1812. jako i tych, którzy już przez ten wiek prześlia dotąd niestawali przed władzą trudniącą się naborem ludzi, i tu w Poznaniu zamieszkują, lub w jakowej służbie bądź jako slużąci, pomocnicy, czeladnicy, lub uczniowie i t. d. zostają, iżby się osobiście zgłosili celem wpisania do listy naboru wojska u okręgowego Kommissarzapolicyi, a to przed 8ym Lipca r. b.

W miejsce tych młodych ludzi, którzy się tu rodzili lub właściwe tu mają domiciiium, na teraz zaś niebędąc przytornnemi, rodzice lub opiekuni obowiązani są, stawić się i przyzwoite uczynić doniesienie. Wszyscy ci, którzy się pomimo wezwania niniejszego niezgłoszą w czasie przeznaczo re wnych meldowanie zaniedbanem zost nIe I którzy z nieuskuteczhionego meldowanIa dostatecznie niepotrafią się uniewinnić; utracą przez to prawo do wszelkichreklamacyi i skoro zdatnemi do służby wojskowej się okażą, zostaną przed wszystkie mi inne mi do takowej pociągnięci, i w miarę okoliczności pos ąpi się przeciwko nim stosownie do tyczących SIe praw, jako przeciwko kontonistom wystąpionym, Poznań, dnia 2. Czerwca 1832.

Zastępca Na db urmistrza« B e h m.

Do pacyentów na zęby.

Praktykując 36 lat oztukę lekarską bólu zębów, starałem się udoskonalić ją róźnemi sposobami, przez co to pochwały sławnych w Niemczech doktorów, dostały misie w udziale.

W Berlinie, gdzie od kilku lat mieszkam, dostąpiłem tego samego szczęścia, a tak sądzę, że nabyłem przez takowy zaszczyt prawo: polecić się przy nastąpionem dziś przybyciu do Poznania, Szanowney Publiczności Wielkiego Xiestwa Poznańskiego, którym to mam honor donieść, iż dopełniając życzenia wielu Panów tejże prowincyi, zabawię kilka tygodni w. P 0znaniu, ofiarując każdemu pacyentowI na Zęby, skuteczną pomoc.

Rozumiem przy tern, ie nie od rzeczy bę» dzie podać z wielu świadectw, które były przez publiczne pisma w Niemczech ogłaszane, następujące do publicznej wiadomości, albowiem przezeń dowie się Szanowna Publiczność o 0peracyach nie wszystkim jeszcze znanym, tóre ja przez rozmaicie polepszony mechanIzm do wielkiej doskonałości przyprowadziłem. Jedynie fen tylko, który miał nieszczęście Utracić wiele lub wszystkie zęby, jest w stanie uznać wielkość takowego nieszczęścia, pomnąc że mu na jednym Z najważniejszych środkÓw do ułatwienia żołądkowi strawności zbywa, a przytem, źe od utrzymania zębów wyrozumiałość mowy i piękność twarzy t le zawisła. Tak ten, jako też pacyent narzekający nieustannie na ból zębów, z'Yróciw z , s:v ą uwagę na t o, że ja jestem w stanIe udzIeh jednemu i drugiemu skuteczną pomoc, nIech mnie ewem zaufaniem zaszczycą, a przekonają się o prawdzie niniejszego zapewnienia. Poznań, dnia 8. Czerwca 1832C. J. Linderer, Król. Pruski approbowany lekarz zębów, w Berlinie nauczyciel techniki dentystycznej etc, mieszka na Garbarach Nro. 417. pod Czarnym Orłem na iszćm piętrze. Od 8» do 12. zrana a od 3, do 6. godziny po południu jestem w domu.

Świadectwo Jaśnie Wgo Hrabiego Recke Wolmerstein.

(Wyciąg z Gazety Elberfeldskiej - kt<? y .t wyciąg jest umieszczony w BerhnskIej Vossa Gazecie z dnia 10. Stycznia r, 1833.

Nro. 8.) Czytając numer 114 tej gazety, gdzie jest umieszczone doniesienie, iź Pan Linderer, , lekarz zębów z Berlina, przybędzie do Elberfeld pociąga mnie nietylko wdzięczność za oka aną mi pomoc, lecz także i udział nad nieszczęściem tych osób, które jakikolwiek def kt na zęby znosić muszą, abym podał następujące doniesienie do powszechnej Wiadomości, w nadziei, że onoź, jako bez najmniejszej parcyalności samą istność rzeczy zawierające; stanie się niejednemu pacyentowi dobroczynną pomocą. Pan Linderer odstępując zupełnie odzwy"czajnej procedury wypełniać spruchniałe zęby sztaniolem i t. p. załatwia to najdoskonalszym sposobem przez akuratne wprawienie w spruchniałe miejsca sztylcików z kości słoniowej lub tak zwanego wallross. Na wiosnę w roku i$z8- wyleczył mi tym sposobem spruchniałe zęby trzonowe i przednie, dawniej za kaźdem dostaniem się w nie powietrza, nieznośny ból mi sprawujące. Jestem teraz zupełnie z tego defektu wyleczony i mogę owe zęby tak jak najzdrowsze używać. Opr<? z tego wprawia Pan Linderer zęby w mIejsca, gdzie iuż żadnych spruchniałych korzeni niernasz. Zęby sprawiają tę samą usługę jak naturalne, czego jawny dowód noszę w kilku wprawionych trzonowych i przednich zębach, przez co to, mogę sumiennie wszystkim Pana Linderer rekomendować. " Ponieważ bez żadnej próżności i pominąwszy wszelkie zwyczajne w takich przedmiotac.h widoki, podaję niniejsze doniesienie do publ cznej wiadomości z wyrażeniem mego naZWIska, spodziewam się zatem, że ci, któ zyby chcieli udać się do Pana Linderer, zaWIerzą, iż równie jak'ja zadowolnieni będą. Bez przyzwoitych funduszów będącym, chętnie okaże sie P. Linderer słusznie względnym, skoro jemu oznajmione to będzie. Owerdyk, dnia 30. Kwietnia 1830. .

Werner Hrabia Recke VolraersteIn.

Świeży, prawdziwy londyński porter otrzymałem i przedaję butelkę tegoż po 10 sbrgr. w moim sklepie winnym pod Ratuszem naprzeciw pomieszkania Pana Wojkowskiego. Karol Scholtz.