GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.06.13 Nr135

Wielkiego

Xiestwaoz NAŃ SKI EGO

-,

Nakładem Drukarni Nadwornej W. JDekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

JV 135. - W Srodę dnia 13. Czerwca 1832.

Wiadolllości krajowe.

Z Berlina, dnia g. Czerwca.

N. Król raciył właściciela dóbr Wilamowhz - Mollendorf w Gadów mianować Szarnbelanem, N, Król raczył Professors przy Gimnazyum Tomu w Magdeburgu, Dr. Funk, mianować Radzcą Kousystorza przy Konsystorzu tamecznym i patent jego własnoręcznie podpisać. N, Król raczył plebana MolIer w Erfurcie mianować Radzcą Konsystorza tamie i patent jego własnoręcznie podpisać. Przybył tu: Cesarsko-Rossyjski Sjambelan i Radzca Stanu, Xżę Galiczyn, z Petersburga. Z dnia g. Czerwca.

N, Król raczył Pi-słowi Swemu w Madrycie, Liebermann, dać order Orła Czerwonego 3. ki. N. Król raczył xiedzu ewangelickiemu, Dr.

Strauss w Iserlohn, dać order Orła Czerwonego 3. ki,' N. Król raczył fizykowi D o b l e r dać tytuł Mistrza dworu.

P r z y b y ł t u: JVV. Cesarsko- Rossyjski rzeczywisty Tajny Eadzca i Szambelan, nadzwyczajny Poseł i pełnomocny Minister przy dworze tegostronnym, de Ri beaupie rre, z Szczecina.

IVW*VW*WIWVW

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie.

Z Warszawy, dnia 6. Czerwca, Za Najwyższym Jego Ce6arsko-Królewskiej Mości rozkazem i w skutek rozporządzenia JO. Xiecia Feldmarszałka z dn. IQ. Kwietnia (i. Maja) r. b., względem ostatecznego rozwiązania składu byłego wojska polskiego, ustanowioną została pod prezydencyą J W. Generała Sulimy oddzielna w tym celu Kommigsya, która w dniu dzisiejszym rozpoczęła swoje czynność w lokalu dotąd przez Kommissyą wsparcia zajmowanym, w pałacu zwanym Prymasowski. - Wszystkie przeto 060by podług kategoryi do jakich, stosownie do wyż wzmiankowanego postanowienia, przez pisma publiczne ogłoszonego, należą, zgłaszać się mają do rzeczonej Kommissyi z podaniami obejmującemi dokładną wiadomość o służbie przez nieb tak przed rewolucyą jako i w ciągu tejźe pełnionej, a które nadto GO do szczególnych wypadków przez podaje dami poparte być powinny. - W Warszawie, d. 24. Maja (J. Czerwca) 1832. r. K o s s y a, Z P e t e r s b u r g a, dnia »6. M aj a. ( siar. s1.) Dnia 8- b. m. odbył się na tut*jejero polu marsowem, w obecności NN. Państwa obojga i całej rodziny Cesarskiej, wielki przegląd wszystkich znajdujących się w stolicy wojsk gwardyi i szkol wojskowych, które razem składały 36 batalionów i 5 l szwadronów, przy 124 działach.

Z powodu zgonu JJ. KK. MM. Królowej wdowy Sardyńskiej Maryi Teresy, i W, Xięźny Toskańskiej Maryi Anny Karoliny, dwór Cesarski przywdział od d. 13. b. m. żałobę: po pierwszej na d. 24., po ostatniej zaś, na dwa tygodnie. Ukaz Cesarski do Rady państwa, 2S. Kwietnia b. r.: Rzeczywisty Rad. Tajny Engel, «powodu innych zatruiinitń, otrzymuje uWolnienie od prezydeecyi Kommissyi próśb, na ten urząd mianowany zostaje członek Rady państwa Rzecz. Radzca Tajny Kuszników. Przez ukaz Cesarski dany do Rządzącego Senatu z d. 1. b. m. zatwierdzone zostało no We urządzenie Ministerstwa wojny. Główniejeze zasady lej ustawy są: l) Wyższy zarząd siły zbrojnej lądowej Cesarstwa, rozdzielony u stawą, w Grudniu 18'5- r.wydaną, nagłowny sztab J. C. M, i Ministerstwo wojny, połączony zostaje w jedne całość pod nazwaniem Ministerstwa wojny. 2) U rząd Naczelnika głównego sztabu J. C. M. w czasie pokoju zostaje zniesiony, przy osobie zaś N. Cesarza bezpośrednio znajduje eiq gtowny sztab, który etanowią następne osoby: a) Minister woj ny; b') General- Wielki Mistrz artyleryi; e) Generał - Inspektor inżenieryi; d) GenerałKwaterrnistrz; e) Deźurny Generał; II Dowodzący główną J, C. M, kwaterą; g) Naczelnik wojenno - podróżnej kancelar>i J. C. M.; JI) Gencralowie-Adjnlanci i Fligel-Adjutanci J. C. M.; i) Generałowie orszaku J, C. M.; f t) Główny Inspektor części lekarskiej warmii; j) Komendant głównej kwatery; m) Inspektor szpilalow; n) Generał«boźuy; o) Kapitan konduktorów; i n) Oherkapelan. j) Ministerstwo wojny składa się ze wszystkich departamentów l osobnych wydziałów byłego głównego sztabu J. C. M, i Ministerstwa wojny, nad to, ze wszystkich wydziałów głównego sztabu J, C. M. osad wojskowych i gospodarczego tychże osad Komitetu. Przy niem też ustanawia się Rada wojenna. Częścią właściwie wojskową i adraiBtslracyj()$, sam Minister zarządza bezpośre

· 731)

dnio; czę£cia, zaś gospodarczą, łącznie z Radą wojenną, W części sądowej, pod wyższym względem uważanej, utworzono nowo ustanowienie pod nazwaniem Audytoryatu Generalnego. 5) Tym sposobem pod bezpośrednim Minietra wojny zarządem zostają; a) Sztab generalny, ze wsz\8(kiemi doń naieiącemi ustanowieniami; b) departamenta: Inspektorski i lekarski; c) departament tymczasowy w rzeczy osad wojskowych; d) Komitet wojskowo-uaukuwy; e) Interesa z..kładow wojskowo - naukowych; j) Zarząd stad wojskowych. 6j Pod łącznym zarządem Mini-' stra wojny i Rady woj ennej, zostają departamenta: artyleryi, inźenieryi, prowiantski i kommisoryatski, ze wszystkie mi od nich zależnemi ustanowieniami; nad to, Radzie ma być powierzony zarząd wydziału gospodarczego osad wojskowych, po zuptłnem j*go urządzeniu. 7) Rada składa się, pod prezy. dencyą Ministra wojny, z członków mianowanych przez Cesarza J mci. Naczelnik wojenno-podrożnej kancelaryi N. Pana jest niezmiennym jej członkiem. 8) Interesa całego zarządu wojpy, lak z wydziałów w bezpośredniej wiedjy Ministra zostających, jak i zależących od Rady, zbiegają się i odbywają, w jednej kancelarii, która nosi nazwanie kat». celaryi Miniett rslwa wijny, g) Woj enno podróżna kmcebrya J. C. Mości, w razie wyjazdu N. Pana ze stolicy, składa się z jednego starszego i czterech młodszych urzędników, którzy w innym czasie pracować mają w kancelar) l Ministt rstwa wojny: pierwszy w urzędzie pomocnika Dyrektora, a ostatni, jako pornocnic,y naczelników 19o, 2go, 3go i 6go oddziałów tejże kaucebryi.

Stosownie do ukazu J. C. M. z d. IJ. Grud, 1830. nałożony zostaje areszt na wszelki majątek obywatela gub. Mobilewekiej pow. Sieńskiego, Arthura syna Jozefa Miłosza, za znajdowanie się jego, w czasie powstania, w szeregach wojska polskiego. D"ia i. Kwietnia, założony w Nikolajewie 120 działowy okręt, "Warszawa", podług rysunku i planu Admirała Greiglu, Głównego dowodzcy fi "t Y i portów Czarnomorskiih. Podług jegoź myśli będzie budowany drugi okręt, "liłogosławieństwo", 130 działowy. Gazety Łotewskiej, wydanej od ćwierci roku przez pastora Trey w Rydz e, rozchodzi się j'ii tysiąc egzemplarzy. Można tetnudać wiarę, zważając, że publiczność, dla której jest przeznaczona, liczy do 700,000 głów. Kraj L«".ltów ma ten zaszczyt, iż jest pierwsza, prowincyą w państwie rossyjskiem, mającaj pismo peryodyczne dla stanu włościańskiego. 19. Lutego r. t. pisanego z Irkuieka do Wilna.

Powzięliśmy pewną wiadomość od osoby go« dnej wiary, JP. J. K., któren niedawno powrócił z Chin, przeżywszy tam rok cały: tam chociaż prześladowanie cierpią katolicy, jednakowo liczba onych jest znaczną: w samem mieście stołecznein Pekinie, Biskupem jtet X. Kajetan Pires, kapłanów 6 i tyleż kalechistów, którzy zajmują się opowiadaniem ełowa Bożego w ojczystym języku i spusoi>ią się do kapłaństwa; katolików w samym PtKinie 30,000. Kościół jeden, a trzy zburzono, i len ogromnej wielkości, tak, że 3,coo mieści się ludu, w calem państwie Biskupów 4, a wszystkich katolików sześć milionów liczą; do kościołów płeć żeńska iiiecbodzi, a 10 z tej przyczyny, iż to się sprzeciwia obyczajowi krajowemu, więc kapłani dla nich msze Ś. odprawują w domach prywatnych. Mężczyźni w kościele w czasie nabożeństwa znajdują się w czapkach, gdyż u nich przed kim czapkę zdjąć, oznacza pogardę; za to skasowano ławki, nieuwaźa się i na godność, wszyscy vi czasie nabożeństwa klęczą. Ta m e cz n i katolicy, jeśli cudzoziemca uznają, że on katolickiej religii, największe okazują dla niego przywiązanie i każdy życzy go mieć u siebie. Wybadają się od niego o wierze, liczbie duchowieństwa, katolików, ceremoniach, i z tego największe mają ukontentowanie, że la sama religia kwitaie w innych państwach. Gazeta S1. Petersburska zamieszcza wiadomości od I i n i i kaukazkiej i z Daghestan u, o zaszłych tamże wypadkach w początku bieżącego roku. Czeczeńcy korzystając w Styczniu z zamarznięcia Tercku i Sunczy, kilkakrotnie napadali z lewej strony linią Kaukazką. Generał-Porucznik Weliaminow wyruszył w dniu 27. Lutego z oddziałem wojska z twierdzy Grosnaja, dla zmuszenia ich do odwrotu. Wsie Kozakkiczu, Galajurt, Sakenj.urt, Wielki Kular, Mały Kular i Alchanjort, które stawiły mocny opór, zoetały zniszczone przez wojska rossyjskie. Mieszkańcy innych wsi poddali się. Czeczeńcy cofnęli się na drugi brzeg Sunczy. Tymczaeern Kaesi Mullah w Daghestanie zbuntował ludność przeciwko Rossyanoni, co mu się wszakże niezupełnie powiodło, gdyż najstarszy z mieszkańców w Himri, Dawid Mehraed, był mu przeciwny. Zabiwszy lego i nieosiągnąwszy w Unzukult swego celu, udał się doCzeczny i postanowił niespodzianie napaść na Włady. kawkę. Przybył tam z licznemi tłumami 5, Kwietnia, lecz także musiał się znowu cofnąć bez niczego; gdyż oddział pod rozkazami

Generała-Majora Klęcia Bekowicza Czerkaskiego był gotowy do walczenia z nim. Kilka wsi w Digonii, graniczącej 1 Kabardyą po« wstało także przeciwko Rossyanom, lecz Generał- Major Gorychwastów zmusił ich do poddania siei stawienia zakładników. W Marcu rozbójnicy zakaukazcy przeprawili się przes odnogę Kubami i'uderzyli na prawą flankę lin u zakaukazkiej. Atainan Szywotuwski wyruszy i przeciwko nim z oddziałem kozaków i dwoma działami. Wszczęła się bitwa, klora trwała od god.iny 41 ej zrana do godziny 4rej z południa, w której walczyło ze strony Rossyan 353 kozaków, ze strony przeciwnej zaś przeszło 1000 goralów. Ostatni będąc pobici, musieli się ze stratą cofnąć za- Kuban, Dnia 16. Marca Generał-Major Bergmann stoczył powtórną bitwę z Abasechami i Sapsugsmi, w której ujął 34, a resztę zmusił do ucieczki. iV i e m c y. Z Karlsruhe, dnia 3, Czerwca.

Prawie wszystkie gazety Niemiec południowych rozgłaszały z rozmaitych stron, że wskutek wypadków na zamku Mambach i w miejscach przyległych, 8'ny korpus armii związkowej niebawem miał być ściągnięty i do Brysgawy (Breiegau) przeniesiony, zaś woJ6ko austryackie miało osadzić Fakgrabsiwo (Pfalz). Wszystkie te pogłoski są bezzasadne.

Z Bruchsal, dnia 30. Maja., Właśnie obwieszcza nam gazeta Dostrzegacz Nadreńeki, ii wkrótce wyjdzie broszura pod tytułem: "Znaczenie uroczystości Hambachskiej." Stosownie do doniesień w gazecie Slutgardzkiej było ctlem tej uroczystości ożywienie męstwa wszystkich Niemców i ich gorliwości o dobro zagrożonej wolności. Wydano na zamku Hambach adres do podoficerów załogi w Laudau, zapewne w tym cel u, aby wojsko na swoje stronę przeciągnąć. Na zgromadzeniu lem zawołaneir» przedsięwzięto cozmaile polityczne zamiary, przez przesadę i aapalczywość słuszne wzniecające niezadowolenie. Na Francuzów powszechnie dużo łajano; mówcy oświadczali, że na nich spuścić się niemożna, ani niewypada wdawać się z nimi. Dnia 28 jeszcze przeszło 10,000 Judzi snuło się pod rozwalinami zamczyska.

Mówcy zapalali słuchaczów do obalenia wszystkich monarchii i złożenia z Ironu dynastyi panujących. - Skutkiem naturalnie takowego sromotnego nadużycia konstytucyjnej wolności było to, że rostropniejsi mieszkańcy podali adres do rządu, przez 4 000 mężow-sędziwych podpisany, w którym się wynurza nieupodobauie uad lakiem obejściem się halaśnikow. Z W i e d n i a, dnia 20. Maja.

Obok postępu bilu reformy w Izbie wyższej angielskiej stosunki Szwajcaryi i N iemiec najbardziej zajmują uwagę publiczności. Przewidują) że teraźniejszy stan tych krajów, niezgodnyj est na długi przeciąg czasu z spokojnością i prawym porządkiem. Kupcy, którzy praktycznemzapatrywaniem się pojmują życie publiczne,' ile możności nierobią interesów i przemijającą nieczynność przekładają nad wszelkie korzystne zobowiązania, a to właśnie jest przyczyną stagnacyi papierów w obecnej chwili. Przjbył tu goniec francuzki z Paryża, mówią: że rząd francuzki usiłuje zapobiedz, aby Xźna Eerry nieosiadła nazawsze we Włoszech. Miano w tym względzie posłać instrukcye wszystkim agentom francuzkim, w rozmaitych państwach Włoskich. Baron Salis przybył tu jako goniec z St. Petersburga. Przybył tu takie stamtąd goniec rossyjski, jadący z depeszami do N eapolu i Grecyi. Ostatnie mają zawierać przepisy dla Rezydenta w N auplia względem postępowania w teraźniejszych okolicznościach. Z dnia 26. Maja.

Zdrowie Xcia Reichstadt ciągle się pogorszą.

Przeszło 30 Generałów uzyskało pensye emerytalne. Podług nowego urządzenia, na Generałów i Pułkowników, odtąd awansować mają ci jedynie oficerowie, których wiek i siły czynią zdolnemi do ponoszenia trudów wojennych. Wiadomości z Alexandryi, dochodzą do dn.

30. Kwietnia. Ogłoszono tam urzędownie obszerny rapport o wielkiern zwycięztwie E "'ipcyan nad Osmanem Baszą pod JBadrum w bliskości Tripolis,

}? 2 a n c y a.

Z P a ryż a, dnia 31. Maja.

Król Leopold przybył onegdaj do Compiegne, wyjechawszy z Cambraj dnia tegoż o godzinie 6% zrana. Xiąźę N emurski wyjechał konno na spotkanie jego aż do Mouchyr gdzie z konia zsiadłszy razem z Królem w pojeździe 6ześciokonnym nazad wrócił; Król siedziałpo prawej stronie, Xiąźępo lewej a Xźę Choiseul na tylnem siedzeniu. Wjazd odprawił się o godzinie 5. śród huku dział. Na nowym moście witali Króla mair i rada municypalna. W zamku na wielkich schodach przyjmował go Król Francuzów, który przywitawszy jak najmilej gościa swego do wewnętrznych go zaprowadził komnat, gdzie go Królowej i siostrze Biadanie Adelaide przedstawił. - Wieczorem miasto było oświecone. Nazajutrz wielka będzie rewy wojsk. N ajnowsze listy z Wandei brzmią w sposób

bardzo niepokojący. Cały kraj jest zawichrzony; wszakże patryoci wszędzie dzielny stawiają općr Szuanom, których najgorliwiej duchowieństwo do buntu zagrzewa. Wiadomość o zajęciu miasta le Mans, co się wczoraj była rozeszła, niepotwierdziła się. Trzech osławionych hersztów, Panów Cathelineau, Mo. ricet i van Civrac, zdybano na zamku la Charperniere pod Failais; skryli się byli w pokoju, w podłodze którego był tajny spust. Gdy żołnierze wysłani na zbadanie zamku wdarłszy się, do pokoju spust ten otworzyli, jeden z tych Panów z pistoletu dał na nich ognia; grenadyerowie naturalnie natychmiast wystrzelili z broni nawzajem i położyli trupem Pana Cathelinea u; dwóch drugich aresztowano i zaprowadzono do Choilet. Znaleziono pod podłogą, w owym zapadzie czt< ry pistolety, 100 funtów prochu i wiele ołowiu. N a zamku porozrzucane leżały prcklamacye. - Zresztą uważamy, że w Paryżu na wypadki te w Wandei zupełnie patrzą obojętnie; rząd i obywatelstwo czują się być zanadto potężnemi, aby się dać zatrwożyć przez podobne zamachy. Mimo to podwojono jednak wczoraj zrana wszystkie straże w stolicy; powiadano, że Karoliści znowu chcieli wzniecić rokosz, przeto też wieczorem nadzwyczajne mnóstwo agentów policyi i gwardzistów municypalnych przeciągało ulicę. Pan Dupin (starszy) dla poratowania zdrowia uda się na wieś na l miesiąc. Listy z N ancy głoszą, że stan obecny D epartamentu Meurthe wielką wzbudza obawę. Wczoraj umarło tu na cholerę osób 14.

Z Bastyi donoszą z dnia 25. Maja, że tam rozkaz wydano, oddalenia z Korsyki wszystkich wychodźców włoskich. A n g l i a.

Z Londynu, dnia 29. Maja.

Między teraźniejszymi Ministrami gabinetu '" Xiąźę Richmond, Markiz Lansdowne i Lord Durham, żadnej niepobierają pensyi.

W Sun czytamy: "W Irłandyi południowej znowu wielki nieład panuje; całe hrabstwo Cork nieodzownie postanowiło, żadnych nieplacić dziesięcin. Dnia 23. m. b. zaszły sceny okropnego nierządu; duchowny bowiem ewangelicki, Pan Freeman, kazawszy spędzić 15 krów z folwarku plebana katolickiego, Crotter, chciał je publicznie sprzedać, co aby bez przeszkody mogło być wykonanem, wezwał siłę zbrojną na pomoc. Zgromadziły się niezliczone tiumy ludu i wszyscy tak dalece równym tchnęli d uchem, że nikt krów tych ani za 20 szelągów kupić niecheiał. Zapędzono więc bydło niesprzedane do Cork, gdzie się równie w ponurem milczeniu pospólstwo spiknęło. Sprzedaż przeszło 10,000 ludzi przy odgłosie muzyki pod zasłoną chorągwi, wszyscy przyozdobieni zielonemi gałązkami (sehille laghs) wkroczyło do miasta, gdzie się do nich więcej jeszcze motłochu przyłączyło. Generał Bringham kazał całej załodze stanąć pod bronią, aby utrzymać pokój. Aukcya trwała przeszło godzinę, a gdy się żaden nieznaiazl kupiec, postanowiono bydło to ofiarować w darze wieśniakom. Na talowe obwieszczenie cała gromada wydała okrzyki radości; jednakowo Cork zawsze jest jeszcze w wulkiem wzburzeniu i żaden kupiec nieśrnie sklepu swego otworzyć. Lord WiJiam Russell, odjeżdżający z bardzo wainem zleceniem do Portugalii, jest drugim synem Xiecia Bedford, bratem uwielbionego patryoty, któremu Anglia winna swoje reformę. Jest on Pułkownikiem i Adjutanten) Króla, a pod dowództwem Wellingtona dokazywał on cudów waleczności na półwyspie. W roku zeszłym miał on sobie poleconą, jak wiadomo, missyą dyplomatyczną w lielgii, aby krokom nieprzyjacielskim tamie ostateczny położyć koniec. Obecnie w towarzystwie jego znajdują się jeszcze dwaj znakomici oficerowie. - Nasza eskadra na Tagu składać się będzie ogółem z 6 okrętów liniowych i 4 fregat. Tysiąc żołnierzy okrętowych i wiele dział wsadzono oprócz tego w Plymouth na okręty. Niektórzy rozumieją, że rząd nasz zamyśla zająć Madeirę; tymczasem nieuznano wszelako pełnomocnika Dom Pedra. Upowszechniło się to mniemanie, że ekoro Hiszpania wojsko swoje rzeczywiście wyszle na pomoc Dorn Miguelowi, flota nasza pod wodzą Admirała Parker niebawem wkroczy na rzecz i korzyść Dom Petira. - Armia biszpańeka nad granicą portugalską składa się podług wieści z 22,000 piechoty i 5,000 jazdy. Zresztą podobno stanęła ugoda między Anglią i Francyą, aby ostatnia w przypadku interwencyi czynnego niebrała udziału, chyba że kroki przez gabinet hiszpański uczynione ją do tego znaglą. Wojsko francuzkie takie zajęło stanowisko, że w przeciągu 3 dni znaczny korpus mógłby wkroczyć w graoice Hiszpanii. Z dnia 30. Maja.

(Korresp. Hamb.) Wyjąwszy tylko obydwie klauzule ujmujące pewnym miasteczkom prawo wyborów, bil reformy w Komitecie I/by wyższej wczoraj p r z y jęt Y został. One dwie kfauzule (prawda, że ważne) mają dzisiaj wieczorem stać się przedmiotem dyskussyi. Zresztą uważają obecnie bil w głównych warunkash ra przyjęty i uchwalony,chociaż Torysowie przy frzecićm odczytaniu nasunąć mogą trudności a następnie przez odrzucenie bilu jeszcze przez rok cały kraj utrzymać w stanie niepokoju.

>nM«uńvuw4

ROZlllaite wiadolllOŚci.

Dostrzegacz Austryacki ogłasza wiadomość o stanie publicznego oświecenia w dwunastu guberniach Cesarstwa, w Austryi, Styryi, liiiryi, Dalmacyi, Wenecyi, Lombardyi, Tyrolu, Czechach, Morawii, Galicyi i przyległych prowincyach, zajmując w to woj enną granicę, r łudnością 20,372,759 dusz, wyjąwszy Węgry i Transylwanią, które, razem wzięte, liczą 11,444,000 mieszkańców. Znajduje się w nich 15,967 szkół początkowych pod rozmaitemi nazwiskami, a 89&4 szkół wyższych, w ogóle: 24,931 szkół; w nich liczą 1,993,522 uczniów, i 32,053 nauczycieli. Około 300 głuchoniemych i ślepych odbierają wychowanie, z których część jest utrzymywana na koszcie publicznym w zakładach w Wiedniu, Pradze, Medyolanie, Gratz, Lwowie, Linz i BrtlxeM. Instytut politechniczny wiedeński, którego założenie kosztowało blisko 500,000 złotych, liczy dziś 35 nauczycieli i 747 uczniów; szkoła techniczna praska ma ich około 400, w Gralz liczba uczniów dochodzi do 250. Instytut leśny w Mariabrunn, w Niższćj-Auetryi, ma 66 uczniów. Liczba gimnazyów dochodzi do 127, w nich jest &#4 Dyrektorów i nauczycieli i 28,827 uczniów. Ośm uniwersytetów: w Wiedniu, Pradze, Padwie, Pawii, Ołomuńcu, Lwowie, Gratz i Inspruk dla nauk filozoficznych, lekarskich, prawnych i teologicznych; nadto filozofia i teologia dają się w niektórych liceach, filozofia mianowicie w 54 zakładach przez 334 Professorów, dla 7284 uczniów. Medycyny i chirurgii ucz% mniej lub więcej we wszystkich pomienionych ośmiu uniwersytetach, i prócz tego w Linz, Salzburgu, Lubjanie, Klangenfurt, Medyolanie, Tryeście, Zara i Czerniowcacb, w tych 16 zakładach liczą J49 Professorów i 4249 uczniów, z których 1649 lekarzy, a reszta chirurgów i akuszerek. Instytut weterynaryi w. Wiedniu ma 5 Professorów i 257 uczniów. Podobny temu zakład znajduje się w Medyolanie. W ośmiu uniwersytetach naukami prawno-politycznemi trudni się 57 Professorów i 310X uczniów; teołogią zaś w 53 zakładach 5862 uczniów i 324 Professorów. Znajdują się obok tego 22 2aklady skarbowe, Weeystkie poinienione zakłady opatrzone są v potrzebne naukowe pomocy, jakulo gabinety, biblioteki, i t. d. Obeerwatorya wie» dtńskie, praskie, medyolańekie i padewskie są znane w całej Europie. Biblioteki uniwersytetów i liceów nader są zamożne; znaczna ich liczba we Włoszech posiada szacowne zbiory medalów, posągów, obrazów i innych przedmiotów sztuki. Akademia sztuk pięknych w Wiedniu lic*y 96 Profeesorów i około 1300 uczniów; Medyolan i Wenecya mają takie akademie. Główny zarząd oświeceniem puhlicznem w Cesarstwie pnwierrony jest osobnej Kommiseyi naukowej w Wiedniu, której przewodniczy od lat juź pięciu Hrab. Mittrowski. Skarb wydaje corocznie suirnnę 2,146,668 złotych na koszta oświecenia publicznego.

6 B W' fE S Z C Z E N I E .

W skutku przedsięwziętego rozdziału folwarku Nowowiejskiego w powiecie Poznańskim, zostały utworzone następujące grunta, położone w bliskości miasta Swarzędza, które będą przez licytacyą najwięcej ofiarując) m przedane. l. Główna posada złożona: o) z ogrodu 14 M. b) roli .113 c) łąki .16 d) pastwiska l 9 «) ziemi nieprzydatnej 7 /) miejsc na podwórze i p o d b li d y n ki I . .'» ,IJ; o r ogółem 173 M. 26 II]pr. oszacowana na 78 Tal. 4 sgr. 2 fen. rocznego czystego dochodu z następującemi budynkami: i) domem folwarcznym oszacowanym fi a .i 6 i T a l . 4 * grj 2 fe fi. 2) oborą oszacow. na 48 l 6 3) chlewem oszac, na 16 s l « 3 « 4) stodołą oszac. na 335 s 4 r 10 5) domem familijnym oszacowanym na 85 3 9 ogółem 643 Tal. 15 sgr. 6 fen. %. Grunt zdatny na utworzenie włościańskiego gospodarstwa, złożony: a) z ogrodu 2 M. 55 [Jpr, V) roli .62 s 48 c) łąki .6 s 100 d) pastwiska 4 159 e) ziemi nieprzydatnej a 170 ogółem 78 M. 171 [Jpr. oszacowapy na 49 Tal 13 sgr. 108 92 13X 104

Q:tJX « S r

3< Takii grunt zaWIeraJący: fi) ro li .63 M . 119 Q pr. b) łąki .4 r 129 r c) pastwiska 8 97 d) ziemi nieprzydatnej 2 r 6 r ogółem 78 M. 171 Qpr. oszacowany na . · 49 Tal. 4 sgr. 2 fen. rocznego czystego dochodu. 4, Grunt zdatny na założenie cegielni i da* wniej na to używany, zawierający: o) roli .17 M, 93 [Jpr. b) łąki .i3 148 = c) pastwiska 3 l s 5 O » d) torfu . 7 s 59 s e) gruntu na cegielnią 12 s 49 « Y) ziemi nieprzydatnej 8 29 * g) pod budynki s 51 ogół 90 M. 119 [Jpr. oszacowany na 28 Tal. 15 egr, 2 fen. rocznego czystego dochodu. 5. plusa roii i pastwisko między cegielnią i Poznańską drogą z 16 morgów 154 [ ]pr., 6. plusa roli i pastwisko tamże z 6 mórg. 58

7. kawał pastwiska na zachód gruntu cegielni z io mórg. 32 [Jpr., 8. łąka przy jeziorze Swarzędzkiem z 2 mórg.

133 D l ,f - » 9. łąka pizy gościńcu Poznańskim z 6 morgów 5 6 Q» r .

10. plusa roli i łąka między jeziorem i gościńcem Poznańskim z 5 mórg. 93 [Jpr., II do 21. jedenaście płus roli i łąka tamże, każda z 4 morgów, 22. płusa roli, łąka i pastwisko przy nowym młynie z 12 mórg. 65 Qpr., 2-3- dorn familijny N o. 3. oszacowany na 78 Tal.

2.4 sgr, 8 ifcr>. z 5 mórg. 107 [J pr. na ogród i pastwisko, 24. dom farni!. No. 4. oszacowany na 68 Tal.

5 sgr. 11 sgr. z 5 mórg. 109 G P f - fOU» pastwiska i pod budynki, 55. dom farni!. No. 6. z zawaloną stajenką, 0kzacow. na 89 Tal. 23 sgr. 1 fen. z 5 morgami 112 CJpr. roli, pastwiska i pod budynki, 26. kawał pastwiska na północ drogi do nowego młyna z 203 mórg. 46 [J pr , 27. kawał pastwiska na północ tegoż z 72 mórg.

162 Dpf -» 28> kawał pastwiska na południe drogi do nowego młyna z 63 mórg. 174 Qpr. Powyższe grunta mają być dnia 26go m.

b. zrana o godzinie 10. przed Ur. Radzcą Regencyi Viebahn w domu amtowym w Swarzę czystą dzitrzawę puszczone. Mappę, regestra rozmiarowe, taxę i warunki Icytacyi można przejrzeć w naszej registraturze, ostatnie także w Magistracie i w Ekonomii w Swarzędzu. Poznań, dnia 5- Czerwca 1831.

Królewsko - Pruska Kegencya, wydział dochodów stałych, dóbr i lasów Królewskich.

WYDZIERŻA WIENIE.

Dobra Niegolewo w powiecie Bukowskim mają być od S. Jana r. b. na trzy po sobie'następujące lata aź do tegoż czasu 1835- najwięcej dającemu w dzierżawę wypuszczone, do czego termin licytacyjny na dzień 22gi Czerwca r. b. o godzinie 4. po południu w domu Ziemstwa wyznaczonym jest, na który zdolni i ochotę dzierżawienia mający z tętn nadmienieniem wzywają się, ii tylko ci do licytacyi przypuszczonemi być mogą, którzy na zabezpieczenie licytum 500 Tal. kaucyi natychmiast w gotowiznie złożą i w razie potrzeby udowodnią, że warunkom kontraktu zadosyć uczynić są w efanie. - Poznań, dnia 6. Maja 1832. Dyrekcya Prowincyalna Ziemst xv 3.

WYDZIERŻA WIENIE.

Dobra Wieruszów w powiecie Ostrzeszowskitn mają być od S. Jana r, b., na trzy po sobie następujące lata aź do tegoż czasu 1835. najwięcej dającemu w dzierżawę wypuszczone, do czego termin licytacyjny na d z i e ń 2 5 t Y Czerwca r. b. o godzinie 4. po południu w domu Ziemstwa wyznaczony jest, na który zdolni i ochotę dzierżawienia mający z tern nadmienieniem wzywają się, iż tylko ci do licytacyi przypuszczonemi być mogą, którzy na zabezpieczenie liciturn Tal. 500 kaucyi natychmiast w gotowiznie złożą, i w razie potrzeby udowodniąźe warunkom kontranktu zadosyć uczynić są w stanie. Poznań, dnia 30. Maja 1832.

Dyrekcya Prowincyalna Ziemstwa,

OBWIESZCZENIE.

Dobra Kołata i Kołatka do massy konkursowej Ignacego Strauss należące mają być od S. Jana tego roku aź do S. Jana roku J835- publicznie najwięcej dającemu wydzierżawione, W tern celu wyznaczony termin na dzień tęty Czerwca r. b. zrana o godzinie 10. przed deputowanym Sędzią Briickner w izbie naszej instrukcyjnej, w którym ochotę dzierżawić mający przed licy

tacyą kaucyą 200 Tal, w gotowiznie złożyć obowiązani. Warunki'licytacyi i dzierżawy w re« gistraturze naszej przej rzane być mogą, Poznań, dnia 3. Maja 1832.

Królewsko - Pruski Sąd Ziemiański.

UO wibsACZiiNlri.

Propinacya w dobrach Murowanej Gośliny do massy konkursowej Ignacego Strauss należących, od Sgo Jana r. b. aź do tegoż czasu w roku 1833. najwięcej dającemu ma być wydzierżawiona. W tym celu wyznaczony jesl termin na dzień 25. Czerwca r. b. zrana o godzinie ro. przed Deputowan. Sędzią Briickner, w którym ochotę dzierżawić mający przed licytacyą kaucyą 300 talar, w gotowiznie złożyć obowiązani. Warunki dzierżawy i licytacyi w Registraturze naszej przejrzane byź mogą. Poznań, dnia 3. Maja 1832.

Królewsko-Pruski Sad Ziemiański .

PATENT SUBHASTACYJNY.

Do prztdaiy młyna wodnego w Głuszynie do sukcessorów Griiblera należącego, w Pow. Poznańskim położonego, sądownie na 4467 tal. oszacowanego i gruntów młyna Czapury sądownie na 3,122 tal. JI sgr. 4 fen. ocenionych, wyznaczyliśmy termin nowy licytacyjny na dzień 3. Lipca r, b. przed południem o godzinie 10. przed Sędzią. Roscher wnaszej Izbie dla stron, na który ochotę kupna mających z tern oznajmieniem wzywamy, iź obydwie nieruchomości nieroz. dzielnie przedane, najwięcej dającemu przybiłem będzie, jeżeli prawne przyczyny na przeszkodzie niebędą, licytujący kaucyą 500 talar. w gotowiznie lub listach zastawnych Deputowanemu złożyć winien. Taxa i warunki w Registraturze przejrzane być mogą, Poznań, dnia 5. Maja 1832.

Król. Pruski Sad Ziemiański.

PATENT SUBHASTACYJNY.

Majętność szlachecka Kruchowo zmarłego Mateusza Lipińskiego Radzcy Ziemiańskiego własna, w Powiecie Mogilnickim Departamencie Bydgoskim położona, składająca się; 1) ze wsi i folwarku Kruchowo, 2) z odbudowanej huty, 3) z olędrów Grabowo, Dąbrowo, Wykno, Jasirzembowo, Kurzegrzędy i Smolary, 4) ze wsi i folwarku Strzyźewo Paszkowe, wraz z olędrami Manisty, 5) ze trzech rewirów leśnych, a które ogółem na 44,524 tal, 13 ergr. $fen. tądownie oszacowaną została, z powodu długów, cznie przez licytacyą sprzedaną być ma. Terrnina licytacyjne wyznaczone eą na dzień 2i, Września c -dzień a i. Grudnia c dzień <d. Marca i 833z których ostatni jest zawity przed Deputowanym W. Jekel Sędzią Ziemiańskim tu w miejscu odbyć się mający, na który zdolnych zapłacenia i chęć mających nabywców z tą wzmianką zapozywamy, ie taxa w Registraturze naszej przejrzaną być może. Gniezno, dnia 16. Kwietnia 1832.

Król. Pruski Sąd Ziemiański.

WYWOŁANIE PUbLiCZNE.

N a wniosek W. Maxymiliana Taczanowskiego dziedzica, wzywają się wszyscy, którzy do kapitału dla sukcessorów Chockich na dobrach Bartoszewicach Powiatu Krobskiego w Ruhr.

I I I. pod N ro. a. z mocy dekretu z dnia 16. Maja 1803- D> W ilości 166 tal. 16 osrn. czyli J,OOO złt. pols, zapisanego z jakiegokolwiek zrzódła pretensye mieć mniemają, mianowicie sukceesorowie Otoccy, tychże cessyonaryusze, lub btórzy wich wstąpili prawa, aby swoje mieć mogące prawa w przeciągu trzech miesięcy, a najdalej w terminie na dzień 3 2. Września r. b. przed Delegowanym Wym Gaede Sędzią Ziemiańskim zrana o godzinie 9. wnaszem pomieszkaniu sadowem wyznaczonym, osobiście lub przez prawnie upoważnionych w informacyą i plenipotencyą zaopatrzonych Mandataryuszów , na których im się w razie nieznajomości Kommissarze Sprawiedliwości Lauber, Fiedler i Stork proponują, do protokółu podali i udowodnili, albowiem w razie przeciwnym niezgłaszający się z pretensyami swemi do pomienionego według podania juz zapłaconego kapitału wyłączeni będą i im w tej mierze wieczne milczenie nakazane, oraz po zapadłym wyroku prekluzyjnym extabulacya w księdze hipotecznej uskutecznioną zostanie. Wschowa, dnia 34. Maja 1832, Król. Pru ski S ad Ziemiański.

OBWIESZCZENIE. *" Dobra Sulisław w Powiecie Odolanowskim położone, od S. Jana r. b. na 3 lata wydzierżawione być mają. Wyznaczony-tym końcem termin na d z i e ń a O. C z e r w c a r. b. O godzinie 9. zrana przed Wnym Ruschke Sędzią. Publiczność o tern się uwiadomią przy nadmienieniu, iż warunki w Registraturze naszej przejrzane być mogą, i że każdy licytują

cy powinien złożyć kaucyą 500 tal. w gotowiznie lub listach zastawnych. Krotoszyn, dnia 7. Czerwca 1832.

Królewsko-Pruski Sąd Ziemiański.

" OBWIESZCZENIE.

W stawie Koział zwanym pod wsią Rozdrażewem w powiecie Krotoszyńskim, znaleziono na dniu 8- Marca r. z. dziecko płci męzkiej nieżywe, pozornie około sześć miesięcy stare, na którego głowie bardzo mało znajdowało się krótkich włosów blond, i które tylko koszulą płócienną odziane było. Rodzice i krewni dziecka tego, z jakowąś pe» wnością wyśledzonymi być dotąd nicmogii, a lubo już zachodzi niektóre domniemanie, że kucharka naówczas w Krotoszynie zostająca, Magdalena Jakubowska, dziecko wspomnione porodziła wszelako taż zupełnie być matką zaprzecza. Gdy podług wszelkiego podobieństwa do prawdy, śmierć dziecku temu przez trzecią osobę zadaną została, tedy wzywamy niniejszem tych, którzyby o śmierci tego dziecka, lub o rodzicach i krewnych jego wiadomość, dać mogli, aby nieochybnie o tern nam donieśli i choćby do inKwirującego, Sędziego Pratsch się zgłosili, Krotoszyn, dnia 3. Czerwca 1831.

Xiaźecia Thurn i Taxis Sad Xieetwa.

OBWIESZCZENIE.

Termin na dzień 19. Czerwca r. b. do sprzedaży różnych wołów i krów w Niechłodzie wyznaczony niniejszym się znosi. Wschowa, dnia 8. Czerwca 1832.

Rohrmann, Referendarz Sądu Ziemiańskiego.

vig. Commis. Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów 1 pieniędzy.

Dnia 9. Czerwca 1832.

Papiera- Gotowimi

Obligi długu państwa .

Obligi bankowe !lK do włącznie lit. H . . . . . . Zachodnio- Pruskie listy zasta wne . ...... Listy eastawne W. Xicstwa Poznańskiego. , Wschodnio- Pruskie .

bzląskiepo 94po 93£

99£

Poznań, dnia 13. Czerwca 1832.

Papierami, Gotow«z,na, Od sta» Kurs obligów fi. Poznania 9 5 4