GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.08.03 Nr179

Wielkiego

UL __....._._____

Xi e s twap O Z N A Ń S K I E G O.

Nakładem Drukarni Nadwornej W. Dekera i Spółki. - Redaktor: A. WannowsU.

JIf 1 7 9 . - W P i ą t e k d n i a 3. S i e r p n i a 1832.

Wiadolllości zagraniczne.

R o s s y a.

Z Petersburga, dnia 16. Lipca.

Nowa organizacja sądów handlowych wRossyi.

- N. Cesarz w dniu )];4. Maja b. r. zatwierdził nową organizacyą sądów handlowych w Rossyi i ustawę eadowego w nich przewodu. Powtórzymy tu w skróceniu główniejsze zasady tego nowego prawa, nie tyle ze względu na potrzebę naszych czytelników; gdyż prawo to jeszcze zrazu wstolicach będzie obowiązywało, iłe ze względu na jego wewnętrzną wartość i szczęśliwe zastosowanie ulepszeń w przewodzie handlowym poczynionych. Kodex handlowego przewodu Rossyjski, nie ustępuje teraz żadnemu zagraniczeniu, co do szybkości tak istotnej w sprawach handlowych. Sąd handlowy składają: Prezydent, jego towarzysz i członkowie, których liczbę etat określa. W s t 0licach sąd handlowy tna dwa oddziały; w jednym zasiada prezydent, w drugim jego towaiz)sz. Kancellaryą składają sekretarze, protokóliści, tlómacze i pisarze. Przy niej będą też jeszcze przysięgli woźni i słudzy. Nadto, przy sądzie będą przysięgli kuratorowie do spraw bankruckich i przysięgli adwokaci. Prezydentów i ich towarzyszów mianuje N. Cesarz na przełożenie Ministra sprawiedliwości. N a ten

urząd do sądów stołecznych miejskie zgromadzenia w stolicach podają Ministrowie kandydatów. Kandydaci takowi wybierają się z urzędników, którzy nie mogą mieć niższego od 6 klassy stopnia. U rzędowanie prezydenta i towarzysza nie ma wskazanego terminu; urzędowanie członków, których wybór należy do miejskich zgromadzeń, trwa na równi z urzędowaniem assessorów izb cywilnych i kryminalnych. Kuratorowie przysięgli wyznaczają się ze spisu kandydatów wybieranych przez miejskie zgromadzenia. Pełnomocnikiem w sądzie handlowym w sprawach między prywa-. tnemi nie może być nikt, kto nie jest na spisie przysięgłych adwokatów. Pomieszczenie n» tym spisie wyłączenie z niego zależy wprost od woli sądu. Adwokaci wykonywają przysięgę. Kupcy wszakże, lub zagraniczni goście prowadzący handel, tudzież osoby należące do kantoru żałującego lub obżalowanego, moga'" bez przysięgi i pomieszczenia na spisie, doglądać biegu spraw prywatnych w sądzie. Sprawy handlowe, wynikające ze sprzedaży na gotówkę, w sklepach, na rynkach, jarmarkach, tudzież sprawy, w których przediniot sporny nie pizenosi 500 r. ass. nie podpadają pod rozbiór eądów handlowych. Oil sądu handlowego odzew idzie do senatu. Lecz w stolicach sprawy, w których początkowe poszukiwanie nie przenosi iojooo r. ass., sąd handlowy rozstrzy kie: i) zwyczajne, na sprawy odbywająca się tirog{ ustnego prztwodu; 2) szczególne, na sprawy odbywające sie. drogą pisma; 3) nadzwyczajne, na sprawy wymagające przyspieszenia. Sprawy sądu handlowego wyjęte są z pod dozoru gubtrnalnego prokuratora. Strony w sądzie rozprawiają się ustnie, albo same, albo przez pełnomocników. Przewód na piśmie ma miejsce jedynie na żądanie strony powodowej, lub jeśli sąd uzna to za potrzebne. Cale piśmienni«two w sądzie handlowym polega na utrzymaniu xięgi próśb wchodzących, xięgi pozwów i nakazów stawienia się, xięgi spraw, xięgi posiedzeń, xięgi potocznych dekretów, xięgi dekretów ostatecznych i xięgi pism wychodzących. Sąd handlowy nie przeszkadza bynajmniej ukończeniu spraw drogą polubownego sądu, owszem, na żądanie stron, sam może się, w polubowny zamieniać. Wyjątki sądu opierają się na prawach, a w przypadkach, dokładnie prawem nieokreślonych, wolno jest odwoływać się do zwyczajów handlowych i d o wyroków, które w tymże sądzie zapadły i stały się prawomocnerni. Całe prawo składa się z 385 paragrafów i z gł arkuszy wzorów xiąg, pozwów i t. p. A u s t 2 Y a.

Z W i e d n i a, dnia 24. Lipca.

N ajjaśniejsze Państwo przybyli dnia 19. t. m.

w pożądanem zdrowiu do Linz, gdzie z ukontentowaniem największem mieszkańców w pałacu letnim stanęli. Przedwczoraj dnia 22. Lipca zgasł pomimo starania najsławniejszych lekarzy w kwiecie swojej młodości, J. X, M. Xiąię Reichstadt po długiej chorobie na suchoty w Schónbrunn.J. C. M. Arcy Xiężna Marya Ludwika, Xiężna Parmy, która s "'ego syna od przybycia samego z największą tioskliwością pielęgnowała, jako i cały dwór, pogrążeni są w najcięższym smutku pi zez utratę J. X-, M Xiecia Reichstadt, który w kwiecie młodości swojej pełen nadziei, na zawsze rodzinę swoją opuścił, a którego smutku uczestnikami są nietylko mieszkańcy tutejszej stolicy, ale powiększej części całego kraju. Zwłoki śmiertelne J. X. Mości wystawione będą na widok publiczny dnia 24. t. m. rano o g. w nadwornym parochialnym kościele. O godzinie 2. po południu złożone będzie serce zmarłego Xiecia w kaplicy loretańskiej Augustyniannw; poczem wnętrzności złożone zostaną w kościele S. Stefana, o 5. prz< dwieczorern nastąpi wspaniała exportacya, a po niej złożenie zwłok z ozdobami rodu jego do grobowca rodziny cesarskiej u Kapucynów. - Nabożeństwo żałobne za zmarłego Xiążęcia odbvwac się będzie w Środę i Czwartek dnia 25. i 26. tm. w kościele nadwornym parochialnym, Dwór przywdzieje żałobę daia 24. t. m, jako w dzień pogrzebowy na 6 tygodni. Niderlandy, Z H a g i, dnia 22. Lipca.

Warownia de N olle, po za Vliessingen, którą za czasów Napoleona "Fort Montebell»" nazywano, opatrzona jest w działa najcięższego kalibru, jest w najdoskonalszy m stanie obrony i ciągle robią przygotowania do jej obrony. - Dla żołnierzy w cytadeli Antwerpekiej, którzy od Października 1830. r.

urlopu jeszcze niedostali, źrebiono loteryą, podług której z wygrywających po trzech z kompanii na 14 dni na urlop puszczać mają. - Nasza flutyla przed Antwerpią stojąca, zajęła obecnie następujące stanowiska: 12 balów artyleryi przed miastem; l korweta i t artyleryjski bat pomiędzy Pyptaback l Kreutzfort; 2 artyleryjskie statki przed Parolforl; l korweta artyleryi, I bat parowy, I fregata, I korweta i 7 baiow artyleryi pod Lilio; l bat parowy, l okręt liniowy, 2 baty artyleryi przy Doels; a 2 baty artyleryi przy warowni Math. _ Ogółem 8 rozmaitych statków wojennych i 20 statków artyleryi. W cytadeli zajmowano się wszelkiego rodzaju przygotowaniami; cabeipieczano domy od uszkodzenia bomb, 3 codziennie przybywają oddziały wojska, materyały palne, żywności zapasy wojenne. Ze 6trony granicy naszej zrobiono wszelkie przysposobienia ilo odporu w razie napaści Jielgijczyków. N atężenie publiczności naszej w oczekiwaniu, zwrócone jest jedynie na propozycye konftrencyi, lubo nic pewnego w tej mitrze niemamy , tedy oirn się jednak domyślać na. Jeży, że jakowe zbliżenie się do ostatnich propozycyi niderlandzkich niezawodnie nastąpi, Chzekujemy czegoś stanowczego, a szczególniej z tego względu, że konftrencya zdaje się ostatniego kroku używać do pogodzt nu obydwóch stron. - Krążącym wieściom mało jeszcze tu dają wiary. O zl.Jiżeniu się Belgijczykow ku naszej granicy niemamy od dnia wczorajszego żadnych bliższych wiadomości. W Breda tylko t y Je wiadomo, że'na pogranicznych wsiach zamówiono kwatery; jednakże aż do 20. t. HB J\brine wojska tam się jeszcze niezjawiły. Podłóg usmycb doniesień koryera, przj byłego przez Hreda, miały nastąpić głowniejsze poruszeni» w dywizyi 2. Ctnerała Duvivier. Z Bruxelli, dnia 21. Lipca.

Robią tu jeszcze wciąż przygotowania wojenne. Oddział kirasyerów składający się z 5szwadronów, jest w pochodzie do Mastrychtu; trzy zaś inne szwadrony, które dotąd w Tournay do swojego pułku. Z Tournay donoszą, ie do Antwerpii przyjdzie transport icoo bomb, a 800 sztuk broni palnej do Ypres. Dziś rano około godziny 6. zwiastował uroczysty odgłos dzwon i huk armat rocznicę wstąpienia na tron Króla Leopolda. Koło godziny 11. udał się Krół J mć w towarzystwie urzędtiików swego dworu, sztabu generalnego, władz wojskowych i cywilnych, jakoteż wojska regularnego, milicyi, cechów i licznie zgromadzonego ludu pod okrzykami radości do kościo ła S1. Godula, na nabożeństwo, a po odspiewanem Te Deum powrócił do zamku swego, gdzie z ganku przypatrywał się defilującym przed nim wojskom. Posłowie angielski francuzki, urzędnicy sądu nadwornego, ministrowie, członkowie władz wojskowych i cywilnych objadowali u Króla, który wieczorem ta meczny teatr swą obecnością zaszczycił. - Mieszkanie przyszłej Królowej w tych dniach zupełnie będzie przygotowane; ślady kul ar matnych z Września starannie zagładzono. Pokoje wszystkie ozdobione gustownie i spodziewają się przybycia Królowej do firtixelli na elzn ń 12, Sierpnia. W tutejszych dziennikach czytamy: Dnie 13. t. m. doniosła koiift reneya londyńska ptłnomocnikowi belgijskiemu o odebraniu jego noty z dnia 7. t. m, Uwiadomienie to nadmienia, iź pełnomocnicy Anglii, Francyi, Au· tryi, Prus i Rossyi donosząc o odebraniu jego noty, oświadczają źe z ostatnich wiadomości udzielonych w imieniu Króla holenderskiego, ii'vrazne okazuje się zbliżenie jego do rozstrzygnąć się mającego porozumienia terrytoryalnego. i wyłuszczają kilka punktów "o których niezawodności po uwagach dostatecznych zrobionych przez min strów holenderskich przekony» wają się, W końcu nadmienia konfe reneya, ze wnioski swoje robi w duchu noty z dnia n. Czerwca podanej do Króla Holandyi.

Wyznaczono tu juz oficerów mających ćwic/yć aimią rezerwową skadającą się z 30,000. Pułkownik polski Pruszyński znajdujący siew służbie belgijskiej przy artybryi, miał sobie w wysokim stopniu względy Króla zjednać, który go nawet do swojej'osoby zbliżyć pragnie. W ogólności postępują tu Polacy nader przykładnie i pozyskali powszechną miłość i szacunek. p o-r t u g a l i a. Z Lizbony, dnia n. Lipca.

(Gazeia Jranhfiutslaj,) Sposirzeźono tu, na pogłosie wylądowania Dom Pedra w O porto, wielki postrach, na Ministrach. Spodziewano się, że Dom Pedro wyląduje niezawodnie do Lizbony, i przysposobiono sięnadzwyczajnie na jego przyjęcie. Zdaje się, ie zrobiono pian bronienia się do ostatniego, i spodziewają się tu co chwila dekretu ogłaszającego stolicę w stanie oblężenia. Wszystko to powiększa nit ukontentowanie mieszkańców, jakoteż niejakie oburzenie umysłów coraz widoczniejszem się okazuje. Duchowieństwo stara się wszelkitmi sposobami dodawać odwagi stronnikom Dom Miguela, rozglae/ając, ie lud mas sami się uzbroi na obronę tronu, i honoru narodowego. - Od ostatnich 24. godzin wysłano witłe nadzwyczajnych kuryerow tak do różnych prowincyi Portugalii jako i za granicę. - Zakłedy pułkowe, znajdujące się w pobliżu stolicy, odebrały rozkaz cofnięcia się w głąb kraju. (Const.) - Pomimo wszelkie starania Dorn Miguela, w przytłumianiu ducha swoich poddanych, panuje w Lubonie od czasu wylądowania Dom Pedra zaburzenie umysłów nadzwyczajne. W ogłoszeniu pewnein rzekł Intendent policyjny w imieniu Dom Miguela; "N apaść na Portugalią jest najniesłuezniejeza i niesłychana, jaka kiedykolwiek kraj jaki spotkać mogła. Honor narodowy Portugalii wy maga, aby ją stanowczo odeprztć. Rząd ze swojej strony będzie się surai wszelkich sit użyć, na uratowanie kraju Swój» g o . " (Globe.) - Wiadomość o wylądowaniu D, Pedra do Oporto, nadeszła przez telegraficzną depeszę, dn, g. t. m. do Lizbony. Dom Miguel zajmował się właśnie zbieraniem pieniędzy dla swego wojska, gdyż oprócz garnizonu lizboński» go. nieodeOrało już od 3 miesięcy żołdu. Utworzono w tym celu podatek i zredukowano wypłatę procentów wierzycieli, aż da 10 od sta, pomiędzy którymi znajduje się wielu cudzoziemców. Wielu oficerów przyaresztowano, znacznej liczbie dano dymiesyą, których mitjsca poobsadzano Stronnikami Miguelistów. - Wojska his/pańskie pozostają w swych załogach, i nie widać żadnego priygotowania do jakowych poruszeń, żołnierzy zaś garnizonu w Salamance zamykają, co wie-czór w koszarach, aby się nieporozumiewali z wojskami Dom Pedra albo też zupełnie nie przechodził i najego stronę. Ponieważ komunikacya obecna pomiędzy Oporto a Lizboną zupełnie przerwana, tedy rząd nasz wydał rozkaz, że siatki pocztowe jadące do Lizbony i przed Oporto stawać mus?ą. (Joum. du Comm.) Czytelnicy nasi do.

wiedzieli się 2 dzienników angielskich, że Dom Ptdro uprojektował i na innem miejscu wylądować. Listy z Bajonny z dora 18. t. m. douosz.ą, że mu się to istotnie udało. Wła siały sztafetę z tą wiadomością do Madrytu, skąd talową przej, kuryera do Bajonny nadesłano. Oddział fiuty Dum Pedra zbliżył się w kilka okrętów ku wieiy Sancta Catbarina przy przylądku Mondego, wylądował około 3000, i zajął mocną pozycyą około Figuero przy ujściu Mondego. Podług takiego planu usiłuje Dom Pedro trzymać się pobrzeża rzeczonej rzeki, aby za jej pomocą mógł mieć wszelki dowóz żywności, w czasie, gdy się ku Lizbonie będzie zbliżał. Podług mniemania G a z e t t e, nietrzebaby bynajmniej powątpiewać o wiadomościach powyższych, ponieważ aż do dnia 30. (. m, żadnych innych niemamy . F 2 a n c y a.

Z Paryża, dnia 21. Lipca.

Król J mć powitał wczoraj Doktora HalraaGrand, który mu złożył raport o stanie cholery w Londynie. Dziś dawał Król niderlandzkiemu Posłowi, Baronowi Fagel, prywatną audyencyą i odebrał od niego pismo Króla Jmci holenderskiego, podług którego Markiz Dalmacyi objął miejsce dotychczasowego Posła francuzŁiego w Hadze, Barona Durand de-Mareuil, który tymczasowo w Anglii Xiąźęcia Talleyrand ma zastępować. N. Królowa zwiedziła wczoraj mennIcę w towarzystwie Xi<;zniczek Maryi Ludwiki, Klemen tyny, Xiecia N emours i Xiecia v.

J oinville.

Generał-Major komenderujący w departamencie Vaulouse, Aymar, wydał dnia 5.1. m. rozkaz następujący do Pułkownika zakładu polskich wychodźców w Avignon: "Panie Pułkowniku! Minister wojny uwiadomił Generała-Porucznika dowódzcę 8> dywizyi, że ma być nowy batalion legionu uorganizowany, który się z Polaków przybyłych z Gdańska ma składać, aby takowy do Toulonu, a stamtąd do Algieru odesłano. Polacy, którzy we Francyi w zakładach pułkowych się znajdują, a pragną do legii tych wstępować, mogą na żądanie swe, każdego czasu być przyjmowani." - P o d ł u g lisiów z Rochefort, spodziewano się w tamtejszej zatoce okrętów 2 kilkuset Polakami. Statek" T h i s b t" wypłynął Z zatoki owej, dla przecięcia wszelkiej komunikacyi tych okrętów ze stałam lądem, ponieważ owi Polacy wprost na okręty fraccuzkie tylko przyi mowani b>ć mają. PATENT SUBHASTAGYTNY.

Dom z przyległościamt w powiecie i mieście tutejszym pod liczbą 123 położony i Assessorowi Karolowi Wilhelmowi i Joannie Louizie małżonkom Goltz należący, który według ta. xy sądowej, która u nas przejrzaną być może, na 5736 tal, otaxowany został, ma być w zleceniu Król. Sądu Ziemiańskiego w Wschowie, drogą koniecznej subhastacyi publicznie najwięcej dającemu sprzedany. Tym końcem wyznaczone zostały termina licytacyjne na dzień 3. Lipca, na dzień 3. Września, termin zaś peremtoryczny na dzień 5. Listopada r. b., tu w Sądzie zrana o godzinie 9 , o których si zdolność kupienia posiadających, niniejszem uwiadomiają. Kościan, dnia 14, Kwietnia 1832» Królewsko-Pruski Sad Pokoiu.

OBWIESZCZENIE.

61 beczek wina węgierskiego, stojących, w naszym sklepie, sprzedane zostaną dnia 11, Sierpnia r. b. o godzinie 9. prz.ed południem najwięcej dającemu. Na termin ten zapraszamy chęć mających kupienia. Poznań, dnia 28. Lipca 1832.

Król. Główny Urząd Poborów.

TM

Dla zbicia przesądu, jakoby w tych czasach niemoźna tak dobrej, jak dawniej tabaki holenderskiej dostać, polecił mi pewien dom handlowy z zagranicy skład najdawniejszej i najlepszej tabaki holenderskiej. Tabaka ta, według zdania prawdziwych znawców, zaspakaja wszelkie życzenia, a obadwaj interessenci będą sie_ starać o odchód i powiększenie tego odchodu wspomnionej tabaki. S. G. Haacke, W rynku Nro. 49. w Poznaniu.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

3i. i 832. Papiera- Gotowi - Dnia Lipca mi zną po Obligi długu państwa . 94 Ę 1 Obligi bankowe ai do włącznie Zachodnio- Pruskie listy zasta971 Listy zastawne w. Xi<;stwa Poznańskiego. , , 991 Wschodiuo- Pruskie fOOf 1 1061

Poznań, dnia 2. Sierpnia 1832.

Papierami. Gotowizna. Od sBa, Kurs obligów m. Poznania 95 4