GA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.08.29 Nr201

Wielkiego

TA

Xi<;stwa

POZNAŃSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W. JDekera i Spółki. - Redaktor: A.

Wannows U.

J /2 O 1 . - W Środę dnia 29. Sierpnia 1832.

Wiadomości krajowe.

Z Berlina, dnia rr. Sierpnia.

Przybyli tu: Jen Dostojności Lord Frederick i Lady Augusta Fitzciarencc z Londynu.

*YYMjWMjYWI*Ywt Wiadomości zagranIczne.

R o s s y a, Z Petersburga, dnia 4. Sierpnia, (s1. s1.) P s z c z o ł a Pół n o c n a zawiera wiadomości o nadzwyczajnej burzy, która w nocy na Ig. Lipca b. r. zrządziła wielkie szkody w powiatach PułtawsHej gub., a szczególniej Kremeńczugskirn. Przy nieustannych piorunach padał grad większy od włoskiego orzecha, zmieszany z niekształtnemi bryłami lodu. Kurza zajmowała następującą przestrzeń: w Kremeńczugekim powiecie 40 wiorst wzdłuż i 25 wszerz; w Chorolekim 25 w. w kwadrat; w Zołotonoskirn 35 w. wzdłuż i 14 w szerz; wszystko na tej przestrzeni zostało zniszczone, W Chorolekim powiecie wicher podniósł na powietrze -le tni e g o chłopca tak wysoko, iż ten, padając, złamał nogę. Hrabina Stefania Wittgenstein, s domu Xiezniczka Radziwiłł, umarła 14. zeszłego miesiąca wjEme.

Z Wilna. - Dodatek do 83. numeru Kur y era Litewskiego zawiera następne ogłoetenie Prokur*toryi RadziwHjowekiej massy: "Do JWW. i WW. Wierzycieli Radzjwiłłowskiej massy. Generalny Pełnomocnik massy Radziwilłowsktej W. Antoni Koźuchowski, upoważnił .Prokuratoryą tejże massy do wejścia w układy z JWW. i WW. Wierzycielami zastawny. mi do zaspokojenia ich należności, jakie , .

rzeczywiście i podług prawa polhzaJą, a to przedażą dóbr na ten cel przeznaczonych, osobną tabelą objętych i ocenionych, według szacunku w lS19. roku urzędownie przvjete 0\ 7 frokuratorya, mając zaszczyt wezwać nmiejgzem JWW. i WW Wierzycieli zastawnych, aby zechcieli przybywać do miasta Wilna dla otrzymania satysfłkcyi drogą kupna dóbr na wieczność za swoje należności, uw,sd»mia, ii dla przyspieszenia i ułatwienia układów, przystępujący do nabycia, wolni są od płacenia gotowizną dziesiąiej części Ukazem 1818. roku na umorzenie długu skarbowego zawarowanej, tudzież od długów iunduszowych. duchownych i bankowych; zaspokojenie bowiem tych ciężarów JWW. Hrabiowie Wittgenstein przyjmują na siebie, - Aby ogłoszenie niniejsze wszystkich, których to obchodzić może, doszło, aby przez naznaczeme zbjt prędkiego czasu, nieprzeuzkodzić oa termin, w którym układy rozpocząć jeet gotową, etanowi dzień 15, Października 1832. roku« Układy trwać mają w Wilnie, w miejscu posiedzeń Prokuratury), ciągle przez miesięcy ośm, stosownie do polecenia Generalnego Pełnomocnika massy. Podobneż układy i w lymże samym porządku z kolei i dla Wierzycieli ręcznych otwarte zustaną. - D an w Wilnie, dnia 9. Lipca 1832. roku," Niderlandy.

Z Bruxelli, dnia 19. Sierpnia.

Dzisiaj Królestwo J mć odprawili wjazd swój uroczysty do stolicy. Wczoraj już loi wystrzałów z dział zwiastowały uroczystość dzisiejszą. Dzisiaj w południe udali się Gub e rna to rowi e cywilny i woj skowy, wielki sztab gwardyi miejskich, główny sztab armii i obrębu miasta na zamek Lacken. Pochód był w następujący sposób uszykowany: N aprzód odcinał żandarmeryi konnej, potem 2 szwadrony Królewskich Guides, gwardya konna miejska, generalny sztab placu, armii i gwardyi miejskich, cywilny Gubernator prowincyi, Nadmarszałek dworu, damy honorowe Królowej, nareszcie Król i Królowa. Przy pojeździe Królestwa J mć jechali konno Nadkoniuszy, generalny Adjutant, Szef etatu wojskowego, Komendant wojskowy prowincyi i Adjutauci Króla. Pochód zamykały szwadron ułanów i szwadron kirassyerow, Przy bramie miasta przyjmował Królestwo J mć Magistrat i po mowie rnianej przez Burmistrza Rouppe przyłączyło się ciało municypalne do pochodu tuż po Adjutautach Kro< lewskich. - Pochód cały udał się nas-tępnie przez ulicę Pont- N euf, na plac mennicy, a Stamtąd przez rynek jarzynny na plac zamkowy. Na całej drodze gwardye miejskie formowały szpaler. Przed zamkiem wysiedli Królestwo, zaś wojska i gwardye roiejslie defilowały przed nimi. Przed główną bramą zamku rozstawiono rannych z dni Wrześniowych. O godzinie 3. przyjmowali Królestwo ciało dyplomatyczne i władze wyższe wojskowe i cywilne. Wieczorem dane było na teatrse przedstawienie "N iemej z Portici", które Królestwo z całym dworem bytnością swą zaszczycić raczyli. Gmachy publiczne wspaniale były oświecone. Momenta wyjazdu orszaku z zamku Laeken i przybycia onegoż przed bramą miasta, oznaczały salwy artyleryK Przez cały dzień rozlegał się po mieście uroczysty odgłos dzwonów. - Dnia ar. ma być ku uświetnieniu zaślubin Królewskich śpiewane Te Deum w kościele Ś. Guduli, wobec Królestwa, jako też w innych kościołach Rzymsko - katolickich, w kościele essangelickim Konsystorza i w Synagodze. - Dn. 35. na. b., w dniu imienin Królowej, między ubogich miasta rozdane będzie 8000 bochenków chleba i 8000 polfranków . Te darowizny zastąpią miejsce igrzysk i zabaw publicznych, które z powodu cholery miejsca raieć niebędą.

Francy« .

Z P a ryż a, dnia 16*. Sierpnia.

Mocą rozkazu Ministra handlu, stosownie do którego wszyscy podczas dni J. i 6. Czerwca ranieni, natychmiast po odzyskaniu zdrowia mieli być ze szpitala w wypuszczeni, jeśliby temu się niesprzeciwiał wyraźny rozkaz przyaresztowania przez Król. Prokura tora, większa część tych ludzi na wolność została wypuszczoną. - N ad tern uwolnieniem. T e r n p s następującą czyni uwagę: "Istotnie, eies"'częśliwi ranieni powinni Pinu Ministrowi handlu być nadzwyczaj wdzięczni za łaskawy udział, który bierze w icb utrapieniu. Wypuszcza on na wolność wszystkich tych, przeciw którym niewydano rozkazu przyare« sztowania. Czy to cala amntstya, którą przyobiecano, naprzód na uświetnienie dni Lipcowych, a poiem ku uczczeniu dnia zaślubin?"

D zisiaj wsadzono na statki na Sekwanie wiele dział, które mają być sprowadzone do Bayonne, Do Bordeaux przybyło znowu soo Polaków; umieszczono ich w lazarecie w Panillac. Dzisiaj widzimy na ulicach wielu ludzi młodych, z czerwonemi gwoździkami i barwinkiem w dziurze od guzika, zapewne na pamiątkę dnia Napoleońskiego.

A n g l i a.

Z L O n d y n li, dnia 17. Sierpnia.

(Dokończenie przerwanego wczoraj artykułu.) Nazajutrz byliśmy już w obozie, gdy N. Pan z podobną przybywszy świtą, przegląd 12,000 jazdy odprawił. Widok ten jeszcze był wspanialszy, niż rewia dnia przeszłego, lecz opisanie onego bardziej też jeszcze przewyższa zdolności tnoje. Cfsarz sam osobiście komenderował i kazał wojsku odbywać swe ewolucye. Kozacy i Czerkasy wykonywali swe obroty z zadziwiającą dokładnością, Czerkasy podobno tworzą straż przyboczną młodego Wielkiego Xiecia. Ich zręczność w strzelaniu do celu, kiedy koń pędzi jak najhożej , istotnie jedyną jest w swoim gatunku. - N. Pan zaszczycał nas tąź samą grzecznością, jak wczoraj, a po skończonej rewii uściskał Kapitana i rzek! do niego: "Kapitanie, cieszę się, żem Cię poznał. Bóg z tobąj Skoro Króla twego zoba co wieczór za niego do Boga się modlę." Potem Cesarz do nas po angielsku te słowa wymówi ł: M Panowie, miło mi widzieć, żeście wszy. stkil m tern zadowoleni. Radbyrn był was jeszcze na dłuższy czas u mnie zatrzymać! Cesarzowa podobny nam powiedziała komplement. - Powróciwszy potem do Krasnoje-Sielo jedliśmy śniadanie z Posłami zagranicznymi. P 0seł austryacki jak najuprzejmiej nas nazajutrz do siebie zapraszał; ale Kapitan dłużej w Petersburgu bawić nie mógł . U daliśmy się więc po raz ostatni do stolicy, gdzie nas gościnność ziomka i Posła, Lorda Durhama, jak najhojniej przyjęła. Nazajutrz stanąwszy na pokładzie "Talavery" wyszliśmy pod żagle. Teraz będąc z powrotem do domu, żałujemy, że czas pobytu naszego w Eossyi był tak krotki. Na pokładzie wszystko idziezwyczajnym, nudnym torem, tak dalece, ii nam świetny pobyt w Petersburgu w pamięci naszej zdaje się być piękną marą. Cesarzowe, Xiężniczki, Xiążęta i Posłowie - wszystek ów poczet okazały snuje »ię w wyobraźni naszej z czarującym urokiem.

Ale, niestety! pamiątce dni tych pięknych oddać się niemoźna, gdyż nas ustawicznie ze snu ujmującego budzi ochrypły głos rotmana: Czem prędzej za liny!«

Przed kilku dniami zawiadomił dom handloy Curtis policyą, że dama obca wysokiej rangi, do Anglii przybyła, znaczną summę pieniędzy zostawiła w najętym pojeździe. Ogłoszenie w gazetach spowodowało publiczność domniemania, ii tą w tajemnicach ukrytą damą była Xieiniczka Berry; pokazało się jednak, ie to była Xieina Czartoryska, której tel te pieniądze natychmiast jako właścicielce prawnej oddano. W Kor respondencie Hamburskim czytamy: Powiadają, że po zamknięciu posiedzeń Parlamentu Donna Marya ma być uroczyście uznaną. Odwłoka stąd tylko pochodzi, że Ministrowie uniknąć życzą konieczności od. powiadania nawiele pytań niedogodnych w Izbie niższej. Życzenia ogółu AngLi są za Dom Pedro; ale stąd niewynika jeszcze, że nasza do pokoju nader nakłaniająca się administracya Jego publicznie wspierać postanowi. Fregata "Vernon" stoi obecnie z wielu sztukami broni wewnątrz portu Korkskiego, zamiast (czego się jednak spodziewano) popłynąć do Oporto; a "Talavera" czeka nowych rozkazów.

- Z Portugalii żadnych niema wiadomości.

Pogłoska o wydaniu warowni pogranicznej Almeida w ręce Dom Pedra, zdaje się być czczym Wymysłem; jakim bowiem sposobem mogłaby ona być niewiadomą dn. 5, w Oporto, gdylasswiadomość tę z Lizbony 2 dn. 4, donoszą frzv razy tyle od Almeidy oddalonej P 3 ' )J; Konstytucyonistami w Oporto panuje we obawa; w,elu oficerów sztabowych poncfeblo i ukrywa s,ę na okrętach angielskich; a P a " Cervalho umknął nawet, jak ełosza Z JIn gazą Dom Pedra. _ B r Wad a /\ o S Z ™ «' £ szyta d. 3. z Lizbony ku północy, «J zie S f , M ani» tylkc, ". ciężkie działa o V * D A uderzyć na Opono. - Słychać, że Admiral Sartorius z fregatami" Congreso" i "Rainha de Portugal" spotkał okręt jed™ angie ski, p r t wadząc z sobą zabrany przez nielo okręt linTowy "J oao VI.", w celu puszczenia się do Tan gernad brzegarn. Afryki; wieść ta jednak bardzo jeszcze wymaga potwierdzenia. Na posiedzeniu Izby wyższej d. g. b. m. orze czytano sankcyą Królewską widu bilów, w łt czbie których ,est takie irlandzki bil reformyN astępnie przeczytano trzeci raz bil Lorda E clerza, względem zniesienia nieczynnych urze cbw Dnia 9. b. m. bil tyczący f <; & " « £ yr!wy. x¥ąT ę W¥lfingt n MviWc¥y rł tern, 'z rzeczony bil uważa za poc/\ątekśrodków zapewniających spokojność w tej prowincyi! U łzbie niższej d. 8- b. m. Lord Palmerston Wmosł, aby Izba zamieniła się w wydział, ce lem upoważnienia rządu do" uskutecznieni raktatu, tyczącego się Grecyi, w którym Wief. ka Brytania wysypuje jako współzaręczycielka pożyczki Grecki/\ Pan Hume c h c i a / S ' wej wiedz.ee cel tej poiyczki. Lord Palmers ton oświadczył, iż celem jej jest zakończenie ł ' ł ' o d b TM c > . c h S i c; o d r 8 3 O . , o zv o . -». J P r z e . iojyj, li Grecya hojnie darami przyrodzenia obdarzona, potrzebuje tyl o stałego rządu, d a · , e n A JszeJPOZYCZki U w i a d A b'raz r it vdi O rta stanowić mają graJ1ce Grecyi. Porta powinna być za ,0 wynalrodz o .

ną. bo ,,, CI AJcarnanią i część Etolii. ffie go więc Pan b.ratford-Canning zawarł hl m Q e traktat z Portą, względem/\dstąp eblafe czonego terry tory urn za pewną s li n li L fct"f a z pożyczki te, ma być wypłaconą. Przylj wniosek M.n.stra większością 49 kresek S C,w i *, 1 w wydziale zezwolono na zarecienfe 3ciej części pożyczki Greckiej. Dnia S m przeczytano drugi raz bił względem pożyczki" Greckiej Przy tej sposobności Pan E e o 1 ffi dl? %f. tm/\shKróla, horego me.ądah. Pan Cour enay mniemał, iż Lorda Nugent, w którego żyłach płynie K ew Królewska należałoby było posłać jako Monarch« Greckiego do Nauplia, zamiast jako rrae" ein* goKomrmsbarzadoKorfu, bo wtenczas Ar!glicy wiedzieliby, dla czego daiaGrecvi »n M« funt. szterł, gdyi w tym rfzie S Ć , /\ , /\ Smiech). Lord Palmerston odpowiedział, IZ wybór Xiecia Ottona jest najlepszym, jaki można było uczynić, i źe Xieciu temu towarzyszyć będą trzej mężowie, których światło i charakter, są najpewniejszą rękojmią mądrego rządu w Grecyi przez ciąg małoletności jej Króla. Dnia 9. b. m. przeczytano trzeci raz bil względem pożyczki GreckiejjWWWWVWWW«

Rozmaite wiadomości.

Gazety Bruxelskie oznajmują, źe Generał Skrzynecki ma przyjąć dowództwo w służbie belgijskiej. (Wiadomość la wyjęta dosłownie z Tygodnika Petersburskiego.) W Stanach-Zjednoczonych Senat zajmował eię niedawno rozbiorem wniosku: czyliby niebyło użyteczną uwolnić przesełanie gazet od wszelkich opłat pocztowych. Wniosek takowy odrzucony został większością jednego tylko głosu, i może jeszcze na jednej z przyszłych sessyi być przyjętym. Ód niejakiego czasu dostrzegają w wykonywaniu chórów paryzkiej opery włoskiej, wtedy nawet, gdy śpiewane bywają w wielkiej odległości, uderzającą jedność, której dotąd nigdzie niepotrafiono otrzymać. U doskonalenie to należy się dowcipnemu wynalazkowi P, Habeneck, Dyrektora tamecznej orkiestry, który urządził przy sobie (akie pedały, iż le, komunikując się przez nader prosty mechanizm LK kulisami prawej i lewej strony, wybijają na nich miarę; tym sposobem, naczelnicy chórów zostając w bezpośrednim związku t orkiestrą, z łatwością kierować mogą massami śpiewaków. W Aix la Chapelle, gdzie co lat 7 wystawują na widok publiczny relikwie katedralnego kościoła, napływ ludu w roku niniejszym nadzwyczaj jest wielki. W jednym dniu, 15. z. m., weszło do miasta 43,365 nabożnych osób. W ogóle zaś liczba zgromadzonych już tam przychodniów przechodzi 60,000.

Doktor Curtis, Prymas katolicki Irlandyi, umarł z cholery 2. b, rOI w swoim domu w Drogheda, mając lat 92. Dzienniki Irlandzkie napełnione są pochwałami tego dostojnego Prałata. Następcąjego na godność Lorda Prymasa jest Biskup z Dromore, Doktor Kelly, mianowany przez Ojca Ś. przed kilką już laty jego Koadjutorera. Znakomity pisarz Washington-Irving przybył do ojczyzny swej Nowego-Yorku po 17 letniej niebytności. Z tego powodu 30. Maja b. r. spółobywatele jego wyprawili wspaniałą ucztę. Na pytanie: jak długo w MowyraYorku zabawi? Irving odoowiedział: "Dopóki będę żył." Mieszkańcy Filadelfii chcieli podoboieź go uczcić, lecz się wymówił. Dnia 6. z. m. w Neapolu,na operze "Anna de Bolen" dawanej w rocznicę imienin Królowej wdowy, młody rossyjeki arlysta P. Iwanow, śpiewak Dworuj. C M ., wystąpił po raz pierwszy jako tenor w roli Richarda Percy i zjednał powszechne oklaski. Było to zaiste wielką śmiałością podnieść głos na scenie tak obfitego w znawców i surowego teatru, jakim jest Neapolitański S. Karola, zwłaszcza w sam dzień wielkiej uroczystości, i w operze, w której uczestniczyli zarazem Lablachę i Ronzi de Begues; tym więc chlubniejszemi są pochwały, które P. Iwanow pozyskał. Dziennik wychodzący w Dreźnie pod tytułem Abend-Zeitung umieścił w Nrze 87- z r. bież. następujące dziwne «darzenie, które my dla osobliwości powtarzamy: " W ó d z Kozaków Złotoreńko, poległy r. 1655. w bitwie z Polakami, zawieziony został do cerkwi w Czechrynie, gdzie go pochować miano. Wielu Polaków, Moskali i Kozaków przybyło na pogrzeb. Podczas nabożeństwa zaczął się zmarły poruszać, wzdychać, podniósł nareszcie ręce, z których krew płynęła, i zawołał po trzykroć głosem donośnym: " U ciekaj cie! " Wszyscy w największym pomieszaniu uciekli, mary zapaliły się od światła i cała cerkiew drewniana wraz z mówiącym trupem zgorzała. ( O b . Kadsowskiego (?) Annal Polon.) (R. Lw.) Dzienniki niemieckie wspominają o koncercie, dawanym niedawno w Karlsruhe w Niemczech przez polskiego śpiewaka, Birowskiego, który już przez starość ociemniał. Napływ słuchaczów był ogromny w sali koncertowej. Artysta śpiewał aryą z Olhella i kilka pieśni po polsku. Piszą dzienniki, źe lubo głos jego znacznie przez starość ucierpiał, ma jednak w śpiewie swoim wiele sztuki i głębokiego uczucia. Rossyjeki poeta teatralny i Kapitan gwardyi Piotr Semenów umarł dn. 9. Czerwca w 41.

roku życia.

Dans la librairie de Heine 8C Comp, ił Posen sont arrives: Histoire de la Pologne par Pierre Maleszewski 1833. et d,autre s nouveaux li vres fran<;ais et polonais«