GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.09.17 Nr217

Wielkiego

Xi stwap O Z N A N S K I E G Oii--IIIH-m*

N akładem Drukarni N adwornej W Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannomki.

JSż217. - W Poniedziałek dnia 17. Września 1832.

Wiadolllości krajowe.

Z B e rlina, dnia 13 Września.

N. Pan raczył dotychczasowego rzeczywistego Tajnego Nadradzcę, sprawiedliwości Sack mianować drugim Prezesem Tajnego Nadtrybunału.

WWHUWWHW

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie.

Z Warszawy, dnia 12. Września.

Wczoraj w święto J. C, M, Cesarzewicza, Wielkiego Xiecia Następcy tronu, i doroczną uroczystość urodzin J. C M. Wielkiej Xięźniczki OJgi Mikołajowny rozpoczynającej listy rok życia, J O. Feldmarszałek, Xiążę. Warszawski, Namiestnik w Królestwie Połekiem, mając na sobie wstęgę orderu Sgo Alexandra (święto tego orderu takie wczoraj obchodzono) około godziny litej przed południem na pokojach zamkowych przyjmował powinszowania od członków Rady Adminietracyjuej, Generałów, oficerów, urzędników władz wszelkich i znakomitych obywateli. Zbiór osób na pokojach był nader liczny.

W kościele Katedralnym Sgo Jana (w którymcelebrował pontyfikalnie Sufragan Lubelski) i w kaplicy zamkowej odbyło się solenne nabożeństwo, zakończone hymnem Te Deum, O godzinie 4. z południa w pałacu Łazienkowskim, Xiąźę Namiestnik dał świetny obiad, w czasie którego spełniono za zdrowie NN. Państwa, Dostojnego Solenizanta i całej NN. Rodziny.

R o s s y a, Z P e t e r s b u r g a, dnia aa. Sierpnia, (et. et.) Ostatniego czwartku iB. b. m. Jch CC. MM.

W. Xięźne Marya Olga i Alexandra Mikołajowny przybyły w poźądanern zdrowiu z Rewia do Carskiego Sioła. W czasie podróży, pod Narwą JJ. CC, MM. oglądały tameczny wodospad. Reskryptem Cesarskim z dnia 6, b. m. Gen.

Porucznik korpusu inżynierów dróg kornunikacyi Bazaine, mianowany Kawalerem orderu orła białego. Cesarz J rnć raczył łaskawie przyjąć i zatwierdzić uchwałę szlachty Kurskiej gubernii, mającą na celu urządzenie, z summ ofiarowanych, żeglugi na rzece Sejmie, aż do miejsca, gdzie ona wpada w Desnę, stosownie do podanego przez Radzcę Dworu Puzanowa projektu. Zezwalając, iżby ta kommunikacya przybrała nazwanie do imienia Najjaśniejszej Cesarzowej, N. Pan przez ukaz do Ministra skarbu z dn, 5.

b. m, rozkazał wyliczyć'na ten cel szlachcie kurskiej 100,000 rubli, ofiarując 50,000 od Siebie, a drugą połowę od N. Pani. Stosownie do ukazu Cesarskiego z dnia 21.

Grudnia 1830. r., nałożone zostają areszta: w Gubernii Podolskiej, Pow. Mohylewskim na na klucz Szargorodjki, złożony z dusz 4 490 Xcia Henryka syna .Ludwika Lubomirski go, za należenie jego do byłego powstania; tudzież na wszelki majątek, gdziekolwiek okazać się mogący, obywatela Pawła, syna Stanisława Korzeniowskiego, szlachcica Karola, syna Szymona, Popiela i szlachcica Marcina. syna Stanisława Niemirowskiego.

Prawidła likwidacyi długów, obciążających skonfiskowane majątki powstańców. (Zatwierdzone przez Cesarza J mci w dniu 2.8. Czerwca u. r): (Dokończenie. ) I I I . O szacowaniu dóbr skonfiskowanych i wj liczaniu dochodu z j>raw władania, służących byłemu tych dóbr właścichlowi. . 28. W ciągu rozbioru długów Kommissya likwidacyjna sporządza: 1) oszacowanie dóbr skonfiskowanych; 2) wyliczenie dochodu z praw władania byłego właściciela tych dóbr. . 29. Do oszacowania dóbr skonfiskowanych powinny wchodzić; 1) cena dóbr osiadłych ze wszystkie mi zaprowadzeniami, podług szacunku bankowego, z naddatkiem do niej po pięćdziesiąt rubli na każdą duszę rewizyjną, takim sposobem, jakim mu na podoł?ną summę wydaje się z zakładów kredytowych Swiadectwo, mające się składać na kaucyą W umowach ze skarbem. Zresztą, z uwagi na wartość debr, Kommissya likwidacyjna może podwyższyć ich taxe, nieprzechodząc wszakże cen, przepisanych prawem do pobierania poszlin od praw przedaźnyeh; 2) cena domów i innych zakładów -w miastach podług szacunku taxatorow przysięgłych; cena ziem njeosiądłych podług ustaw o pobieraniu poszlin od praw przedaźnyeh, Jeżeli zaś w której gubernii cena ta niejest oznaczona, tędy trzymać sie ce.n najbliższej od tych ziem gubernii ; 4) cena nienależącego do dóbr osiadłych ruchomego majątku, tudzież znajdujących się w powiecie zakładów, oddzielnie od dóbr osiadłych, podług oszacowania samej Kommissyi, przez środki podług je) uwagi wybrane; 5) kapitały pieniężne, które należały do byłego właściciela. J eśeliby które z nich znajdowały się w wiedzy zakładów kredytowych państwa, w kaseach zachowawczych rad opiekuńczych albo w Izbach powszechnej opieki" wszystkie te wjadze obowiązane sa, wydać je pod rozporzą

dzenie skaibu, za złożonemi przezeń na te depozy ta biletami, chociażby na nich niebyło blankietowych nadpisow, jeżeli tylko przedstawiony będzie wyrok Kommissyi konfiskacyjnej gubernialnej, przeznaczający konfiskatę całego majątku tej osoby, na której imie bilety są pisane ; 6) obligacye Kommissyi umorzenia dług w, które należały do byłego właściciela, poWInna taż Kommissya przenieść na imie skarbu państwa, po objawieniu jej wyroku gubernialnej Kommissyi konfiskacyjnej, takiego jak wyrażono w punkcie poprzedzający tn; skarb zaś państwa sprzedaje te obhgacye przez Maklera Dworu i otrzymaną summę przyłącza do dalzego majątku byłego właściciela; 7)preit-nsye Jego kredytowe do różnych osób i zakładów, podane do uzyskania, ($. 30. Dochody z praw władania byłego właściciela dóbr skonfiskowanych, wyliczają się podług aktów prawnych, na których ustanowienie ich na rzecz jego było oparte. IV. O rachunku porównawczym czyli bilansie.

.

. 31. Po wypełnieniu wszystkiego, co wyżeJ wyrażono, Kommissya likw.dacyjna sporządza rachunek porównawczy, czyli bilans, w którym powinny być umieszczone: I. Summa pretensyi do byłego właściciela, jako t o: i) ilość wszystkich jego długów, tak w kapitałach, jako i w procentach, z zapisaniem wypłaty każdego długu; 2) na tejże zasadzie ilość wszystkich poszukiwań skarbowych; 3) ilość wypłat, należnych z dóbr jego skonfiskowanych osobom prywatnym, władzom i zakładom. - Uwaga: w każdym z tych artykułów należy oddzielić pretensye i wypłaty niesporne od spornych, o które rzecz toczy się jeszcze sądownictwach. I I. Summa jego majątKu, Jako to: 1) oszacowanie całego majątku ruchomego i nieruchomego ; 2) ilość kapitałów pieniężnych; 3) ilość dochodu z praw władania. 4) ilość pieniężna pretensyi kredytowych byłe go właściciela do rożnych osób i zakładów. Uwaga. W każdym z dwóch ostatnich artykułów należy oddzielić dochody, wypłaty i pretensye niesporne od spornych, których rozbiór jeszcze się toczy w sądownictwach. Przytem tak o jednych jak o drugich należy wyrazić, czy jest nadzieja otrzymania ich lub nie, I I I. Stosunek summy pretensyi do summy majątku. ' . 32, Po sporządzeniu takiego rachunku porównawczego, Kommissya likwidacyjna przedstawia go razem z ostatecznem szczegółowym doniesieniem o wszystkich swoich rozEorządzepiąch i postanowieniach względem hwidacyi długów każdego z byłych właścicieli dóbr skonfiskowanych 1 rządzącemu Senatowi, teczne doniesienie Kommissyi, i zrobiwszy podług niego swoje postanowienie, zasięga zdania Ministra skarbu: czy można dobra skonfiskowane zostawić w skarbie, przyjmując wypłatę wszystkich długów przyznanych, czyli tez obrócić te dobra na zaspokojenie leżących na nich ciężarów, zupełnie, tak, jakby ,właściciel ich zbankrutował, oswobadzając przeto ikarb od wszelkiej odpowiedzialności we względzie tych ciężarów. . 34 Po otrzymaniu zdania Ministra, rządzący Senat wespół z nimi robi postanowienie i przedstawia je do potwierdzenia Cesarzowi J rnci.

. 35. Skoro nastąpi Najwyższe zatwierdzenie, postanowienie to powinno być natychmiast wykonane. A nim to nastąpi, od czasu odkrycia Kommissyi wstrzymują sig wypłaty tak kapitałów jakoteż i procentów za długi prywaII *, chociażby w tym przeciągu i terrnina przypadły; długi zaś do banku pożyczkowego, rad opiekuńczych i Izb powszechnej opieki, powinny być płacone bez przerwy, podług zasad istniejących postanowień. . 36. Azatem, jeśliby te opłaty na termin niebyły wniesione, tedy dobra skonfiskowane powinny być przedane, dla wypłaty wspomnionym zakładom kredytowym, stosownie do ogólnych prawideł, chcociaźby tymczasem likwidacya długów jeszcze niebyła dokonana; i w tym razie działania jej trwają tylko względnie do reszty otrzymanej z przedaży dóbr summy, pozostałej od zaspokojenia zakładów kredytowych. . 37- Skarbowe zaległości wszelkiego rodzaju 1 uzyskania pobierają się z dóbr skonfiskowanych bez żadnej zwłoki, podług praw istniejących; a na przypadek sprzedaży dóbr, powinno być zrobione na to osobne postanoWIenIe.

. 38. Jeżeliby po całkowitćm zaspokojeniu długów pozostała jaka część majątku, przeznaczonego na ich opłatę, ta wchodzi do skarbu państwa. V, O dobrach zostających pod sporem.

- 39. Jeżeli do czasu konfiskaty dóbr rozpoczęty został w sądownictwie process o prawo własności nad temi dobrami, tedy rozporządzenie o zaspokojeniu z nich wszelkiego długu byłego właściciela niepierwej przyprowadza się do skutku; podług wyżej wyrażonych prawideł, aż wtedy dopiero, kiedy po ostatecznem rozstrzygnieniti sporu, dobra te porządkiem sądowym, przyznane będą dla skarbu. . 40. Jeżeli były właściciel dóbr skonfisko

wanych rozpoczął w jakiem sądownictwie sprawę o prawo własności na' dobra zostające w obcem władaniu, i jeżeli ostatecznie poszukiwanie takowe zostanie przez sądownictwa uznane za sprawiedliwe, tedy przysądzone tym sposobem dobra idą na skarb; ciężące zaś na nich długi i poszukiwania zaspakajają się tym samym porządkiem jak i z dóbr niespornych, uległych konfiskacie. Sprawy wymienione tak w niniejszym jakoteż i w 3g. powinny być rozbierane bez zachowania zwykłej kolei, A u s t 2 Y a.

Z W i e d n i a, dnia 29. Sierpnia.

Poczta Setnlińska przywozi wiadomości ciągle niepomyślne dla Porty. W Stambule panuje wielkie wzburzenie umysłów, od czasu, jak publiczność dowiedziała się o wstecznym pochodzie Husseina Baszy. Obawiają się o epokojuość stolicy, i rząd ściągną! spiesznie z bliższych okolic wojsko dla utrzymania porządku. Hussein Basza ma być odwołany, a JAeszyd Basza na miejsce jego naznaczony, Wszystkie te jednak wiadomości pochodzą dotychczas z listów kupieckich, W ł o c h y.

Z Bo n o n ii, dnia 30. Sierpnia.

Głosją tu ciągle o ustąpieniu wojska austryackiego z legacyi,- czemu już nic nieprzeszkadza, prócz odebrania pieniędzy na wynagrodzenie, które rząd papiezki winien jest temu wojsku posiłkowemu, a na zapłacenie których niema *funduszu. Z Ankony, dnia 27. Sierpnia.

Generał Cubieres otrzymał od Papieża tabakierę ozdobioną brylantami z wizerunkiem J ego Świątobliwości. Został orez mianowany Kawalerem orderu Ś. Grzegorza Wielkiego.

francy» . Z P a ryż a, dnia 4. Września.

Hr. Montalivet zeszłej nocy znowu dostał mocnego rumatyzmu. Słychać, iż w skutek tej słabości przez kilka dni niebędzie mógł pra cować, Z N antes donosi Messager z d, 1. m. b., źe Karoliści tamże na d. 16. m. b. do powszechnego się gotują powstania. Nazywa on też Lucernę w Szwajcaryi, Koblencyą Karolistów, G a z e t t e dzisiejsza dowodzi w obszernym artykule, że Ministrom teraźniejszym na 3eeh zbywa przymiotach do zarządzania krajem potrzebnych: na zdrowym rozsądku, na rzetelności 1 uczuciu ludzkiem. ! ! - Wczoraj wybuchnął pożar na ulicy Maria Stuart; dwóch ludzi zginęło w płomieniach.

Król ofiarował natychmiast na wspomożenie nieszczęściem tern dotkniętych r,ooo fr. piastrów od tamecznego D ej a, co, gdy niewzięlo skutku, udał się z tamecznymi Anglikami w liczbie 1500 na pokład okrętów Belweder i Anaeteon. Okręty te krążyły przed brzegami i oczekiwały wzmocnienia. Zdaje się, iż Anglicy, niemogąc skłonić Francuzów do opuszczenia Algieru, chcą także założyć osadę na brzegach afrykańskich. Sprawujący interesa papiezkie, miał onegdaj w St. Cloud posłuchanie u Króla. Wczoraj pracował Monarcha z Ministrami handlu i wOJny. Z Algieru pisz/\ pod d. 11, b. m. O planach Ex-Deja Hussein w celu odzyskania swej dawnej posiadłości, dowiadujemy się, że wylądowanie zamierzał i powstaniu Arabów ulał. W Belida i Medeah zrobiono podzas uroczystości urodzin Mahometa spisek; miejsce zebrania się, jest koło folwarku Mehali na lewym brzegu Aracz. Dwa działa przez Marszałka Glaueel miastu Medeah darowane, urządzono do obrony; wszyscy uczestnicy zdrady muszą na miesiąc opatrzyć się w żywność. Tutejszego Agę chciano wciągnąć do tego spisku, jednak przeciw niemu przedsięwzięto środki ostrożności. Pokolenia arabskie ten napad zamierzające, pojedynczo i bez porj/\dku na miejsce zgromadzenia przybywają. Żywności po większej części już marnują, tak, że, łatwo z nimi się sprawiemy. 8000 żołnierzy, z tych 1000 jazdy, 14 polowych dział i blokhauzy liczną artylleryą obsadzone, są w pogotowiu ukarać zaczepiających. Hamden Burghern, były Aga Arabów, który do Francyi był odjechał, powrócił tu, a gdy jego powrót z spiskami Arabów na południu i wschodzie i z przygotowaniami Deja w Liitfornie w jednym czasie wypadł, więc jego pobyt w stolicy regencyi podejrzenie sprawił; z tego powodu znowu ztąd na statku "Finistere" odpłynął. Odebraliśmy wiadomości z Algieru pod d.

li. Sierpnia. Xiążę Royigo wydał rozkaz dzienny, w którym namienia, iż spodziewa się uderzenia Arabów. N iemożna się wprawdzie obawiać ważnych skutków tej walki, wprawjs ona atoli w niespokojność. W Algierze jest 300g chorych żołnierzy; lecz choroby ich są lekkie, a chęć spotkania się z Arabami tak wielka,iż wspomniony rozkaz dzienny połowę uleczyć może, Algier będzie miał wkrótce postać miasta europejskiego; są tam już uawet powozy do najęcia, Z 4nia 5. Września.

M e s s a g e r donosi, że Xiążę Brunświcki onegdaj pojechał do N euilly, aby pozyskać posłuchanie u N. Pana; zamiaru jednak tego

115Sniedostąpił . Wczoraj niedawszy się przez to( odstraszyć, znowu chciał być przedstawionym Królowi. Powiadają, iż żąda przełożyć N.

Panu zdanie piśmienne dwóch adwokatów tutejszych, którzy dowodzą, iż rząd niema prawa zabronić Xieciu pobytu w Francyi. Arn i de la C h a r t e gorzko narzeka na wzmagające się coraz bardziej zabiegi Karoli - stów, których hersztowie we wszystkich kierunkach przejeżdżając Wandeją, szerzy wszędzie duch powstania, pokazujący się obecnie nawet w Nantes. Też same narzekania powtarza dzisiaj gazeta B r e t o n, zawierająca następującą proklamacyą, wydaną w niezliczonych egzemplarzach w Wandei: "Wandejczykowie! Zawsze mężni i wierni, usłuchajcie tez teraz głosu mego. . . . .Chwila, w której się do oręża brać powinniście, nadeszła! Bądźcie pomni braci waszych, ojców i przodków! Powinniśmy ich szlachetny przykład naśladować i pomścić się krwi, którą przelali. Jak oni, tak i my chcemy walczyć za wiarę nasze i Króla prawego i za pomocą Boga odniesiemy zwycięztwo. Wandejczykowie! Przyjaciele, dzieci moje! Moi waleczni rycerze! Powstańcie; idźcie ze mną; do broni, bracia! - Cześć Bogu! Niech żyje Henryk V.! - (podp.) Hr. Larochejacquelin, Gen. Porucznik. - N iektórzy oficerowie załogi w Brest przykla« skiwali niektórym scenom podczas przedstawienia Niemej z Portici. Kommendant placu widział się dla tego spowodowanym do wydania następującego rozkazu dziennego: "Niektórzy młodsi oficerowie odznaczają się od niejakiego czasu w teatrze przez brak obyczajności i ściągają na się uwagę publiczności. Są nawet tacy między nimi, (mógłbym ich nazwiska wymienić!) co się niewahają połączyć się z młodzieżą, która z powodu nieprzyzwoitego postępowania w teatrze zostaje pod ścisłym dozorem policyi; ci więc uwłaczając sobie samym, ściągają nawet niesławę na cały KorpH3 obcerow. Na takie postępowanie, niezgadzającesię z honorem, winnym mundurowi francuzkjemu, obojętnem okiem dłużej poglądać niepodobna. " Gazety oppozycyi zawierają dzisiaj obszerne opisanie bankietu dawanego w Lyonie na cześć P an u Odillon Barrot. Przeszło 500 osób było obecnych; rotunda Perracho, w której obiad ten był dany, przyozdobioną była chorągwiami trójkolorowemi; P. Odillon-Barrot wprowadzony przez 3. przedsiębierców uczty, zajął miejsce obok prezesa bankietu, Pana Coudere. Osoby, mające spełnić toasty, poprzednio już wyznaczono; prezes wniósł nasamprzód toast. Gen. Lapoype zdrowie armii) jeden z redaktorów gazety P r e c u r s e u r, na wolność prasey; inne toasty ściągały się do postępów zarobfcowości i industry i francuzkiej, polepszenia inetrukcyi elementarnej itp. Gdy adwokat Qubutin wniósł zdrowie Pana Odiilon-Barrot, "wymownego obrońcy prassy, Deputowanego, który został wierny zasadom rewolucyi lipcowej" powstał tenże z miejsca i miał mowę, w której za honor mu wyświadczony dziękując, uwagi też polityczne dołączył; wynurzając życzenie swoje, aby między pryncypiami, których się Francya dotychczas trzymała i zasadami innych mocarstw zagranicznych pojednanie przyjazne uskutecznić się dało; zresztą oświadczył on, iż to, co on uwolnieniem lub emancypacją ludów nazywa, tylko własnem ich tnoźe być dziełem; gdyż zmiana przez pomoc obcą zaprowadzona, niemoże być, jak tylko ulotną i przemijającą; każdego narodu albowiem stan i położenie powinny być wywypływem przeświadczeń jego i usposobienia moralnego; każdy zaś kraj, którego ustawy z zwyczajami i obyczajami mieszkańców pogodzić się niedają, jest bez wątpienia nieszczęśliwy. "Dziwię się, tak kończył mówca, tej wzorowej spokojności, temu porządkowi, które w nasze m tak iicznem gronie panują, jako dowód uwagi godnych postępów w wykształceniu naszem politycznem; ufam w stałość i moc zasad politycznych W Panów, ponieważ są połączone z tak chwalebnem umiarkowaniem i zaszczytną godnością; możemy też być umiarkowanymi, ponieważ się czujemy na siłach; niepowinniśmy duchowi pojednania ponieść w ofierze zasad naszych, ale nienawiść i gniew niepowściągniony." .Nareszcie wniósł P. Odillon · Barrot toast na pojednanie wszystkich patryotów francuzkich, oświadczając, że ich poróżnienie wielkie zadaje klęski wspólnej ojczyźnie, i przeczytał list Pana Lafayette do Lyończyków.

Z dnia 6. Września.

(Gaz. Vossa.) - Dziennik handlowy daje do poznania, że rząd francuzki teraz z nierównie większą starannością szuka przymierza z Rossyą, niź z Anglią, i chwali to po części; Kuryer Francuzki, wprawdzie niebardzo z tego zadowolony, zamieścił jednakowo artykuł, dowodzący, źe Rossya obecnie nierównie przyjazniejsze ma chęci ku gabinetowi francuzkiemu; co zaś uwagi godna, jest to, źe ministeryalny N o u v e II i s t e tego artykułu Kuryera z przedmową udziela: "Wiadomość osobista o owych przychylnych chęciach Rossy i, powoduje nas do obwieszczenia następu

jącegoartykułu, bI r y ile możności popieramy. Zmianę sposobu myślenia gabinetu petereburskiego, można urażać za szczerą i «ałą, gdyż sądzie n. enaleiy, żeby rząd l francuzki na przyszłość mnie, miał być sprężystym w pokonywamu nieprzyjaciół pokoju." _ - Zaoewne najbliższym skutkiem tego ściślejszego połączenia się, był rozkaz peremtoryczny wywiezienia wychodźców polskich do Algieru - * Z Strasburga, dnia 4. Września.

(Gaz. Vossa.) - Wyjdzie tu za kilka' dni nowe dzieło znajomego Generała Polskiego, Dembińskiego, o jego wyprawie na Litwie - Osławiony Hundt-Radowski, wydaje tu poszyty polityczne (politische Hefte) w duchu demagogicznym. f

H i * P .

" K"' » « n l a.

Z M a d ryt u, dnia 28. Sierpnie.

Z teatru wojny dochodzą wiadomości nasze aź do d. ig. ra. b" z Lizbony aż do d. « o m. b. Przygotowania do uderzenia na miasto Oporto tlWają ciągle; wojsko też same zajmowało stanowiska, co dawniej, z nastepującemi inniej «nacznerni odmianami: qe:tI brygada 4. dywizyonu i artylerya zajęła etanow-sko Igo dywizyonu, który.sie usadowił za Loureiro. Generał Pezzo da fiegoa zostaje w Recareim, o milę od Bajta. Zołnierze Dom Pedra kryją się 2a "ańcami Porty. Eskadra Dom Miguela co chwila gotowa wyjsdź znowu pod żagle. II«'" «» £ « 8 l i G.

Z Londynu, dnia 4. Września.

M orning - H e raI d taksię odzywa» "Wiadomą jest rzeczą że głównym zamiarem odw.edzm Mark.za Palmelia, było dopięcie u rządu naszego uroczystego uznania Donny Mary», jako Królowej Portugalskiej- to mu fi ę j e d n a k n i e u d a ł o . Ale oprócz tego inne jeszcze pobudki skłoniły g«, do przed, s.ęwzięc.a tej podróży. Jedna. mniej znajoma, ma byc następująca. Przekonano sie bowiem, iż ro.eisce główno-dowodząceeo arH * TA- " " , l o * ' k , ó r * d o b .. r J' «y« «a. ZImUJe Hr. Villaflor, wymaga Generała doświadczeń nego 1 sławnego; a ponieważ sposób mysiema Hrabiego niekaźe si, spodziewać, żeby miał pałac zemstą lub nienawiścią, gdyby fi 1 . T r f 'T & o G e t , e . r a , a * o « ' n d V ru fa e e g i m.ał_ do służby swojej przyjąć, więc dano Marbzow, ważne i trudne zlecenie, aby z pomiędzy dowodzców Anglii i Francyi wybrał jakiego z męstwa , talentów wojskowychJ\słynącego wodza, któryby się chciał dać skłonie do objęcia naczelnej komendy nad Portugal! czykam, konstytucyjnymi. Markiz długą miał rozmowę z S,r Rob«« Wilson, niewiadomo. czyli aby rady jego w lej sprawie zasięgnąć« Wymieniają leź imię Generała Fabvier. Co się tyczy spraw w P o rt o, to wynika z listu jednego c Ministrów Dom Pedra, iź tam bardzo potrzebują wzmocnienia 3000 żołnierza« przedewszystkiem kilkaset kawalerzystow i kilka okrętów. Chociaż Generał Miguelistów , Texeira, około 4000 otrzymał posiłku, nierozuraieją wszelako, żeby miał uderzyć na Opono, gdyż d, 8. Sierpnia po niepomyślnej dla Konsiytucyonietów utarczce, kiedy miasto jeszcze niebyło tak dobrze obwarowane, jak obecnie, armia zaś zatrwożona przez niepowodzenie ostatnie, jednak (ego nieuczynił I spokojnie na miejscu pozostał. Teraz miasto wybornie obwarowane, a mieszkańcy i stronnicy Dom Pedra nowej nabrali otuchy« Powrót eskadry Dom Miguela do Lizbony poczytują tu za zdarzenie pomyślne, gdyż takim sposobem drogi do Porto do wprowadzenia żywności są otwartt; a ponieważ Portugalia bardziej się zdała do prowadzenia w niej wojny morskiej, niź lądowej, Admirał Sartorius, gdyby otrzymał pożądane wzmocnienie, więcejby dokazał niź siły na lądzie stałym. Zbiegostwa warmii Dom MigueJa niewydarzyły się, a ponieważ oficerowie onej wyżsi z powodu dawniejszego sprawowania się tuszyć sobie niernogą, iź pozyskają ułaskawienie Dom Pedra, więc ani spodziewać się nienaleiy, żeby kio do niego przejśdż" miał. Jest wprawdzie niezawodna, że się 3 korpusy Guerylasów uformowały dla Dom P e dr a, ale Jiczba tychże niewynosi nad 200 ludzi, Zreszią Portugalia, przeciwnie jak Hiszpania, niejest krajem, w którymby takie lekkie ruchome oddziały korzyść wielką przynieść mogły." Pułkownika Burrell i Kapitana Bell, dwóch ageniów Dom Pedra, przyaresztowała policya za naruszenie bilu zaciągów. Zresztą jednak już przeszło 400 nowych rekrutów wyprawiono do Porto. Xiąźę Sussex odwiedził niedawno Króla Jmci w pałacu St. James. Mniemają, iż zaszło trwałe pojednanie między braćmi. Lord Min to, nadzwyczajny Poseł nasz przy dworze Berlińskim, popłynął dziś z Woolwich na statku parowym, udając się do miejsca urzędowania swego. Przed kilku dniami odprawiło się zgromadzenie, celem naradzenia się względem interesów niemieckich, lecz niebyło liczne, Słychać, iż Xiążę Sussex ma być zaproszony, aby przewodniczył na następnem zgromadzeniu.

Sędzia Bosanquet przemówił w te słowa do majtka Dennie Collins, który rzucił kamieniem na Króla, ogłaszając mu wyrok sądu kryminalnego: "Więźniu, stojący przy kratkach, po ścisłem roztrzaśnieniu twojej sprawy, jesteś przekonany o zbrodnię majestatu; usiłowałeś bowiem Zadać Królowi J mci boi cielesny, w zamiarze zranienia go; podniosłeś rękę na Monarchę swego; zerwałeś węzeł wierności poddańskiej, który obowięzuje Monarchę do dawania opieki poddanym swoim, a poddanych do posłuszeństwa Monarsze. Tak czyniąc, uległeś najsurowszemu wyrokowi prawa, i niewypada ani mnie, ani koledze memu, czynić ci nadziei pozyskania złagodzenia wyroku. Wyznałeś, iż żałujesz popełnionej zbrodni. Jeśli istotnie czujesz żal, nie do nas masz podać przełożenie w tej mierze; lecz powinieneś się udać tam, skąd jedynie łaska dla ciebie na tym świecie pochodzić moie. Niezdołarny w niczem ci pornodz i możesz miarkować, iź przez to, co powiedziałem, niechcebynajmniej czynić ci nadziei, że przełożenie twoje otrzyma pożądany skutek. liyłoby to przestąpieniem granic powinności mojej. Wskazałem ci tylko drogę, do pozyskania łaski, jeżeli ta ci może być uczyniona. Winienem le raz ogłosić ci wyrok prawa i przełożyć, jak wielkie w narodzie wstrząśnienie musiałoby nastąpić, gdyby się był (woj zamysł udał, i abyś przygotował eię na los, który cię czeka. Wyrok sianowi, iź masz być zaprowadzony na miejsce, z którego przyszedłeś, a ziamtąd zawleczony na skórze na plac exekucyi, gdzie powieszony wisieć będziesz, póki nieumrzesz; następnie głowa twoja będzie ucięta, a ciało podzielone na cztery części, względem których Kroi J mć według woli swej rozporządzi, Oby Bog Wszechmogący skruszył serce twoje i wzbudził w niem żal." Król J mć ułaskawił skazanego Collins, zmieniając karę śmierci na dożywotne wygnanie. Bezprzykładna zdolność nurka J obn Deen W wydobywaniu rzeczy ze dna morskiego, spowodowała Admiralicyą do pozwolenia mu, aby wyszukiwał rzeczy oddawna zatonionych okrętów. Liczba majtków kraju Zjednoczonych · Stanów Północnej Amery".i, wynosi ioj,ooo; z tych 50,000 trudni się handlem zagranicznym, 25,000 handlem przy brzegach, 10,000 połowem wielorybów, a 6000 jest na flocie. Utrzymuje się tu ciągle nadzieja pomyślnego skutku wyprawy Dom Pedra; rozporządzenia jego w Oporto mają być wyborne; 200 dział broni miasta. Dla Dorn Pedia kupiono okręt wojenny irancuzki, mający 64 widział dnia 23. b. ro. len okręt płynący do Opofto. Trzy domy handlowe w Bordeaux obowiązały się tutejszemu Komitetowi portugalskiemu dostawić trzy korwety czyli raczej fregaty, o 31 działach i8stofuntowych i 140 ludziach. Z Anglii popłynie wkrótce 5000 Sztuk broni z znaczną iloś<ią trzewików i mundurów dla żołnierzy w Oporto. Gazeta Globe donosi, iź podobne transporta wyj<lą takie z Hamburga, Bremy, Antwerpii, Havre, Nantes, Bordeaux i Brest, Zaciąganie Judzi do wojska Dom Pedra odbywa się tu dosyć publicznie, i wysłano już kilkaset rekrutów, co dowodzi, iź Dom Pedrowi niezbywa na pieniędzach. Przez Maltę odebrano wiadomość z Tripolis, ii Sidi-Mohammed, następca D<-ja, oblega go w zamku, z którego tenże Dej uczynił d. 37. Lipca niepomyślną wycieczkę. Mniemają, ii Sidi-Mohammed pokona Deja. W Dublinie cholera znacznie się zmniejszyła, lecz bardzo grasuje w Sligo, tak dsleCe, iź 14,000 mieszkańców oddaliło się z miasta, i tylko 2000 pozostało, a z tych codzień 30 do 40 umiera,

ROZlllaite wiadolllości.

Następujące nowe dzieła wyszły nakładem Franciszka PilI era we Lwowie, i są do nabycia po wszystkich księgarniach we Lwowie i na prowincyi; Kazania na święta uroczy8te, według obrządku kościoła katolickiego w całym roku przypadające, przez X. A. Mikiewicza, 183.2- · I złr. 15 kro Kazania Xiedza F. Siarczyńskiego, -zebrane z pozostałych jego rękopismów , 183? I zlr. tj kr.

Uwagi Michała Popiela nad nowym systernatem rolnictwa bez nawozów, wapnienia i ugorów, przez A. Bealsona wynalezionym; z wyjaśnieniem wpływu ognia na rolnictwo, z rycinami rolniczych narzędzi" 40 kr. Abecadło nowe polskie dla dzieci i młodzieży płci obojćj, z 24 wyobrażeniami zwierząt ssących, podług porządku abecadła polskiego ułoionemi, J 83,1];. 30kr.

W kościele katedralnym w Girgenti, w Sycylii, najciszej powiedziane słowo słychać jak najdokładniej od drzwi zachodnich, aż do framugi za wielkim ołtarzem, w odległości

250 stóp. Nieszczęśliwe«! zdarzeniem postawiono konfesyonał w tej framudze i tym sposobem, ku rozpaczy spowiedników i z najwięksjem całego miasta zgorszeniem, tajemnice, mające być ukrytemi, rozgłaszały się przez niedyskrecyą ciekawych, których przypadek na ono miejsce koło drzwi zachodnich sprowadził. Serwaczyński został w Wiedniu pierwszym solo-skrzypkiem przy teatrze w Josephstadt. Lamartin, sławny śpiewak d u m a ń. napisał wyborny list poetyczny do Sir WalterScotta po jego z Włoch powrocie, który dzienniki paryzkie umieściły. Sjfiiowny literat Franciszek Zicari w N eapolu wynalazł starą tragedyą Salandry, pod tytułem: "Upadek Adama", drukowaną w CoBema r. 1647. Umieszczone w niej obrazy, rozmowy, myśli i opisy zgadzają się tak widocznym sposobem z "Rajem utraconym" Miltona, że ostatnie to dzieło uważa ów uczony za naśladowanie, a poczęści tylko za tłómaczenie tragedyi Salandry. Dowodzi (o pobytem Miltona z Margrabią Manso w onym czasie w Neapolu, gdy Salandra dzieło swoje pisał, a miejsc kilka z obu dzieł, zupełnie co do słowa jednakowych, przytacza. Rozprawą o tern obiecuje cały świat naukowy przekonać i z niecierpliwością pisma tego oczekują uczeni, (R. Lw.) Podług tabel śmiertelności Kersebooma, śmiertelność pomiędzy ludźmi jest największa w iszym i 84 tym roku. Wnoszą takie, ie jata 63 i 80 są naj niebezpieczniejsze i że sędziwi ludzie podpadają w lycb obu lalach słabościom, lub umierają. Jednakie w życiu ludzkiem tyle jest jeszcze rzeczy ciemnych, ie w takich przypadkach trudno coś z pewnością oznaczyć. Dr. Franklin opowiada szczególną anegdotę, dowodząc, że mrówki rozumieją się pomiędzy sobą. W izdebce, w której było wiele mrówek, postawił garnek 2 miodem, Mrówki dostały się do niego i smacznie miód wyjadały. Obaczywszy to Franklin, wyczyścił miód z mrówek i takowy w garnku ze sznurkiem na powale zawiesił. Przypadkiem jedna mrówka została się w garnku, ta zaspokoiwszy swój apetyt 2 trudnością wydrapała się na sznurek, stamtąd wylazła na powałę i po ścianie dostała się do swojego gniazdka. Nieminęło pół godziny moie, gdy mnóstwo mrówek wlazło tym samym sposobem przez ścianę, powałę i sznurek do garnka i miód wyjadało. To trwało tak długo, dopókąd całkiem miodu niewyjadły; nieustannie szły jedne lam, drugie napowrót. Zdarzenie to wka musiała udzielić innym tej wiadomości, iż w garnku na powale znajdują się dla nich łakocie. Podróżnik, który zwiedzał Archipelag grecki, umieścił w Nouvelles Anna/es des Voyages następujące ciekawe wiadomości o wyspie libaka, wsławionej Odysseą Homera: Vathe, Stolica, leży w nader malowniczej okolicy, otoczona amfiteatralnemi górami, tworjącemi zatokę, od wszelkich ochronioną wiatrów. W stęp do zatoki lej tak jest ciasny, a skały tak blisko siebie stoją, że na pierwszy widok wydaje się ona, jak okrągłe jezioro. Miasto rozciąga się wzdłuż skał aż do morza, i od fal ubezpieczone jest parapetem. Mnóstwo Starożytności, znajdujących się na tej wyspie, zasługuje na uwagę podróżnych. Najciekawsze wspomnienia z dawnych wieków zawiera pałac Uliesa, przy zatoce Aito; ogrody Laerta dotąd sławne są z urodzajności; wreszcie jeet skała Homera, koło wsi Exoria; źródło Arethuzy i t. d. Wyprawiający we Francyi tak zwane kocie m uzyki (znane czytelnikom gazet, kióremi gmin osoby nielubione uraczą), dotąd tylko z wysokiemi tonami słyszeć się dawali. Chcąc podobnej jednostajności w takich serenadach zapobiedz, używają teraz ci uliczni artyści próżnych beczek, które tony basowe wydaia.

OBWIESZCZENIE.

Mayer Markuse z Poznania i Taubc h e n T i k t i n z Wrocławia, wspólność majątku i dorobku, kontraktem przedślubnym pod dn, 22. m. b. sądownie zawartym, wyłączyli, co się do wiadomości publicznej niniej szem podaje. Gostyń, dnia 24. Sierpnia 1832.

Król. Pruski Sąd Pokoju.

PAIENT 6UBHAbIACYJJNV.

Bóżnica żydowska tu w Lesznie na Kościańskiej ulicy położona a na 5240 Talarów sądownie oceniona, do której następujące pert ynencye należą, jako to: 1) sikawnia niedaleko bóżnicy wystawiona w wartości 100 T al. ; 2) domostwo także na Kościańskiej ulicy pod Nr. 168. położone, a na 534 Tal. 7 sgr. 6 fen. sądownie ocenione; 3) kąpielnia pod Nr. 169. położona a na 26? Tal. 22. sgr. 6 fen. oceniona; 4) ezpital żydowski pod Nr. 174. położony a na 295 Tal, otaxowany ;

5) Jatki także na Kościańskiej ulicy położone i na 120 T al. otaxowane; 6) rzeźnia z podwórzem i chlewami za bramą Kościańską pod Nr. 99r. położona a na 299 Tal. 5 sgr. otaxowana; 7) dwa, za bramą Rydzyńską pod N rami 423.

i 424. położone tak nazwane domy pogrzebowe, wraz z placem pogrzebowym, 8 Morgów w sobie zawierającym na 765 Tal.

ocenione; będzie z mocy zlecenia Królewskiego Sądu Ziemiańskiego Wschowskiego, w drodze koniecznej subhastacyi publicznie więcej dającemu przedaną. Terrnina licytacyjne wyznaczone zostały na dzień i5ty Czerwca, dzień 151 y Sierpnia, dzień 181 y Października r. b., z których ostatni zawitym jest, w lokalu naszym sądowym, o czem chęć kupienia mających i posiadania zdolnych zawiadomiamy. Taxe powyższych imobiiiów w każdym przyzwoitym czasie u nas przejrzeć można. Leszno, dnia 31. Marca 1832.

K role wsko-P ruski Sad Pokoiu.

PUBLICZNY ZAPOZEW.

Wzywamy niniejszem domniemanych właścicielów następujących w depozycie naszym znajdujących siej pieniędzy: i) massy pozostałości po Ur. Lietzen Lizenzenski, Majorze rossyjskim, w ilości 35 tal. 24 sgr. 9 fen. i 2) massy pozostałości po Ur. Dębskim inspektorze celnym, 49 tal. 1 sgr. 9 fen. wynoszącej, aby takowe w Izbie naszej instrukcyjnej w terminie na dzień 28. Listopada wyznaczonym, prawnie się wylegiiymowawslY, osobiście lub przez pełnomocnika podnieśli, w razie bowiem przeciwnym, pomienione dwie massy, skoro się nikt do nich niezgłosi, z kassy naszej depozyialnej do powszechnej kassy wdów urzędników prawniczych oddane będą. Międzyrzecz, d. 18- Sierpnia 1832.

Król. Pruski Sad Pokoiu.

A u k c y a t y t u n i u.

Dalsza sprzedaż tytuniu nastąpi we ś r o d ę dnia 19. b. m. zrana o godzinie 9. w domu J P, Goldberg na starym rynku Nr. 83Poznań, dnia 13. Września i_32.

Castn er, Król. Kommissarz aukcyjny.