GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.10.23 Nr248

Wielkiego

Xiestwa POZNANSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dektra i SjwTftr.*-'-' Redaktor: A. Wan nowshi.

e/F 248.

We Wt o re k dnia 23. P aździerni ka 1832.

Wiadolllości krajowe.

Z B e r l i n a, dnia 19. Października.

P r z y by ti l u : Jego Dostojność CtsarskoRossyjski rzeczywisty Tajny Radzca, nadzwyczajny Poeel i pełnomocny Minister przy dworze Królewsko-Bawarskim, Xiazg Jer z y Gagarin, z Drezna.

JW. Cesarsko AustryacH rzeczywisty Tajny Radzca i Ochmistrz, nadzwyczajny Poseł i pełoomocny Minister prry dworze tutejszym, Hr. Trautmannsdorf. Weinebe rg. P r z e jeż d ż a ł : Ceearsko- Rossyjski strzelec polowy In ostra n zoff, gońcem z Paryża, jadąc do Petersburga.

IM«VMViVI«VtW

Wiadolllości zagraniczne.

Niderlandy.

Z H a g i, dnia 12. Października.

Amsterdamski H a n de is bl a d zawiera następujące pismo z Hagi z d. 11. Października. "Właśnie tego momentu odbieram kopią ostaIniej części protokułu Nr. 70. z dn. 1. Pafdz" który Panu udzielić pospieszam; brzmi on W sposób następujący: "" Minister angielski

wynurza boleść swoje, lZ się memoźe przychylić do roszczeń pełnomocników U oesyi, Pruss i Ausiryi, zawartych w niniejszym pro« tokuje, chociaż przejęty lern przekonaniem, że jedność w działaniach konierencyt byłaby nader życzliwą i zbawienną. To przekonanie spowodowało go już dawniej, środkom przymusu p i e n i ę ż n y m dać pierwszeństwo przed środkami g«al(u wojennego, gdyż rozumiał, że wybieg len pozyska zadowolenie konferencyi. W obecnych atoli okolicznościach przeświadczył siej Minister angielski, że utrzymanie pokoju prędko skutkujących środków ze strony wielkich mocarstw wymaga, mianowicie względem urzeczywistnienia traktatu z d. 15. Listo», zatwierdzonego prze * też mocarstwa; boleeno mu, iż w przełożęniach 3 mocaratw wyżej w> rr 'jf(.' ronycb nic nieznsjduje, coby naglącym okolicznościom «aradzić mogło. Co się (ycay vezwa uia do dalszego traktowania, dostąpiwszy przekonania o bezskuteczności ont go i poznawszy się na lem, że usiłowania 3 wymienionych dworów, aby przez rady i przestrogi skłonić Króla N d trb n d ów do zmienienia swych postanowień, niewydały skutku żadnego, on (Minister angielski) niezezwoli na środki prowadzące jedynie tylko do niekorzystnej preewłoki; zastrzega rrądowi angielskiemu użycie takiego sposobu działania, iioreby poczytał

ca najstosowniejsze do wypełnienia obowiątań traktatu z d, 15. List., wynurzając oraz niezadowolenie swoje, źe pełnomocnicy 3ch mocarstw wielkich niesą gotowi, aby współnie i czynnie przyłożyć się do urzeczywistnienia traktatu przez wszystkie mocarstwa »ratyfikowanego, którego niewykonanie codzień większćm .Europie całej grozi niebezpieczeństwem. - Pthiomocnik irancuzki oświadczy! poietn: Przystępuje do wszystkiego, co Minister angielski oświadczył; równie jak OD tak i ja, choć mi to bolesno, przystać niemogę na przełożenia pełnomocników Rossyi, Prusa i Austryi, obstając przy dawniejszych moich deklaracyach i zastrzegając Prancyi weztlkie praw», aby się do uskutecznienia traktatu z Belgią zawartego tak przyłożyć, jak tego prawo, obowiązania i korzyść Prancyi wymagaj ą, "" Ponieważ akt podany datowanym jest pod Ć, I. Paźdz" kouferencya zaś dn. 4, jeszcze rac się zgromadziła, zdaje się, źe sie, nalegające przedstawienia Prancyi do zmienienia postanowień tych przyczyniły. Z Bruxelii', dnia ta. Października.

Kocie muzyki i spiknienia młodzieży na ulicach trwają ciągle, choć nie w sposób zatrważający. J o u r n a l d' A n v e r s dzisiaj lak się daje słyszeć: "Dziwimy się bardzo, ie w Bruxelli dopiero teraz zaczęto myśleć o chary warach, chociaż te już oddawna w Paryżu są we zwyczaju!" U7 l o c h y , Z M. edyola D»U, dnia 5. Października.

Gazeta Genueńska doniosła najpierwej , lZ dowódzca Calosso, który wielka zjednał sobie «asługę u Porty przez wprowadzenie karności europejskiej w jej wojsku, popadł w niełaskę Sułtana, i odebrał rozkazJ aby bezzwłoki oddalił się z Stambułu. Małżonka Pana Calosso, która ze stolicy państwa ottomańskiego udała się cło Wjocli, i odbywa kwarantannę, przeczytawszy tę wiadomość, napisała do wydawcy rzeczonej g3zety list, w którym oświadcza, iż mąż jej nietylko nieściągnął na siebie niełaski Sułtana, lecz nawet odbiera ciągłe dowody życzliwości tego Monarchy, i' 2 a n c y a. Z P a ryż a, dnia 11, Października.

Do wiadomości ostatnich o zmianie Ministeryum dodać jeszcze należy, co następuje; Pan Barthe jako Wielki Zachowawca pieczęci, mianowany oraz Prezesem Rady państwa. - Wy. stępujący Ministrowie, Baron Louis i Girod wyniesieni są n.a godność Parowa ostatni mianowany oraz Prezesem wydziału prawniczego w Radzie państwa. H r, Montalivet został geceralnyiu intendentem listy cywilnej, zaś pierwszy Sekretarz gabinetowy Króla, Baron Pain, mianowany Radzcą państwa w nadzwyczajnej służbie. W wydziałach Ministeryum sprawiedliwości, spraw zewnętrznych, handlu i robot publicznych, i w Ministeryum instrukcyi publicznej, mocą wyroku Rady Ministrów nowy nastąpił podział. Sprawy duchowne (le culte) stały się oddziałem Ministerstwa sprawiedliwości; Ministc-rstwu oświecenia poruczono instytut irancu« zki, ogród botaniczny i księgozbiory krajowe wraz z sprawami osób tamże umieszczonych; sprawy gwardyi narodowej przeszły od Ministeryum spraw wewnętrznych do Ministeryum handlu i robót publicznych. N a t i o n a l dzisiejszy taksie odzywa: "Otóż mamy doktrynerów przy sterze państwa; trzej z nowych Ministrów należą jawnie do tego stronnictwa, a Pan Thiers też przysiągł podobno na księgę ich ustaw i zasad, aby się tylko dostać do Ministeryum. Panowie GuizotiThiem radzili ogłoszenie Paryża za będący w stanie oblężenia, chociaż porządek po 24 godzinach zupełnie .został przywrócony, a Panowie Soult, Argout, Rigny i Harthe mieli jako podpisani Ministrowie także udział w tern zgwałceni u katty." N o u v e II i s t e twierdzi, źe Hr. Sebastian» parostwa sobie ofiarowanego nieprzyjął . Xiążę Tallejrand wyjechał wczoraj w towarzystwie Xięźniczki Dino do Londynu. Z Angers donoszą z dn. 8- ni. b.: "Przechodził tu oddział Polaków z 27 ludzi złożony, udający się do N an te s, aby stamtąd wyjść pod żagle i służyć w wojsku Dom Pedra. Załoga tutejsza dała dla nich obiad. Pomiędzy Polakami tymi był też cbłopczyna 14 letni; Szef orkiestry pułku 35go litością nad niedolą jego powodowany, przyjął go za syna." (Gazeta Vossa.) Twierdłą tu powszechnie, źe rząd hiszpański z wielką bacznością uważa na wszystkie kroki J ózeła Bonapartego w Londynie, Zdaje się, źe się obawia" aby z obecnego krytycznego położenia stosunków gukcessyt w Hiszpanii, nie» zechciał korzystać. P. de la M artine, który wybrał się do Grecyi, żeby się napoićridtchnieniami poetycznemi,nie» znalazł dotąd w tym kraju nic prócz ziemi prozaicznej i zniszczonej. Dowiadujemy się, źe statek na którym płynął, był w Malcie, w Kartagenie i zawinął nakoniec do N auplii, stolicy Peloponezu w odnodze Argos. Poeta nasz wszędzie kędy przejeżdżał, odbierał przyjęcie uprzedzające. Admirałowie francuzcy, angielscy i rossyjscy ubiegali się z daniem mu opieki potrzebnej na tern morzu okrytem rozbójnikamij zacząwszy od Malty statek jego 04 W tej chwili kiedy nam o nim donoszą, jest na wyjezdnern dla zwiedzenia Atjyki i sławnych szczątków świątyni Minerwy, Żeglując z Admirałem Hugonem, który mu na wojennym swym brygu towarzyszy i mając na swym pokładzie Konsula generalnego austryackiego uczonego archeologa, który od lat trzydziestu zanurza się w gruzach Grecyi, P an de la Martine zwiedzi jako uczony i jako poeta Eginę, Salaminę, Korynt, Epidauri Ateny; stamtąd uda się do Rodu i Cypru, wyiąduje w Azyi, odwiedzi Jerozolimę, P almyrę, Baibek i Babilon, zwiedzi Egipt i wróci przez Konstantynopol. Widok tego starożytnego świata tak poetyczny, otworzy zapewne wieszczowi H armonijów najświetniejsze i najprawdziwsze farby; a podróż ta uczona, przedsięwzięta jego kosztem dla nadania ostatniego piętna doskonałości bohaterskiemu poematowi, nad ktorem pracuje, wróży Prancyi chwałę na której jeszcze dotąd jej zbywało. Z dnia 13- Października.

M o n i t o r dzisiejszy zawiera postanowienie, Stosownie do którego Król 59 osób wynosi na godność Parów . Najznakomitsi pomiędzy tymi są: Radzca Stanu Allem, Generał Athalin, (Deput,), Radzca Stanu Beranger, (Deput.), (Jenerał-Porucznik Berthezene(znajomy zezynów swoich wojennych pod Algierem), Pan B e r li n d e V a li x , P a n B o y er, Pr e z e s S ą d u kassacyjnego, Vicomte de Eaux (Minister wojny za Ministerstwa Martignaca), Generał-Porucznik Colbert, Pan Cousin (tłómacz Platona i członek instytutu), Pan Duran de Mareuil, Pan Maurice Duval (były Preleki), Pan Pelix Paure (pierwszy Prezes Sądu w Grenoble), Marszalek Gerard, Marszałek Grouchy, Hr.

Rayneval (Poseł w Madrycie), Baron Silvester de Sacy (sławny członek instytutu), Pan Villemain (Professor wymowy i członek instytutu), Baron Zangiacotni, (Prezes Sądu kassacyjnego). - (Reszta nazwisk mnićjznajoma, jednak prawie bez wyjątku z wielkich familii. Opoli-" tycznych zasadach tych mężów sądzić dotychczas niemoźna, gdyż niewystąpili na świat polityczny; ale słuszny jest domysł, źe prawie wszyscy należą do stronnictwa doktrynerów; przynajmniej niema między nimi ani jednego członka oppozycyi.) A n g li a, Z L o n d y n u, dnia 12, Października.

Król stanął dzisiaj o godzinie I. z południa w pałacu St. James. - Ministrowie, zgromadziwszy się wprzód w wydziale spraw zewnętrznych, udali się o godzinie 2, do N. Pana do pałacu St, James, gdzie się tajne odbyło posiedzenie. Na tern postanowiono, aby

P a r l a m e n t o d w t o r ku 0*. 16. P a ź d z. « 2 do wtorku dn. ti. Grudnia nadal został odroczonym. Kuryer zawiera w wczorajszym numerze następujący artykuł o sprawach hołenderskobelgijskich: "Dzisiaj, jak nam donoszą, odbywa się przygotowawcza obrada Ministrów W mieście obecnych nadzień jutrzejszy, gdzie środlti ku załatwieniu pytania belgijskiego mają być wzięte pod rozbiór. Wprzód chcemy opisać w krótkości położenie Posłów obydwóch krajów, a polem wyłożyć zdanie nasze o możliwym wypadku jutrzejszej rady gabinetowej. Pełnomocnictwa Pana Van de W eyer, mocą których mógł wchodtić w bezpośrednie układy z Panem van Zuyłen, usta. ją z dniem dzisiejszym. Król Belgijczyków aby tylko utrzymać pokój do wszystkich ofiar był golów, które się tylko z honorem i swobodami kraju jego pogodzić dają, i zezwolił dla lego też, aby traktat z d. 15. Listop. roku 183. · jeszcze raz podciągnięto pod rozwagę i bezpośrednie zawiązano układy z Holandyą na podstawie projektu prze» Lorda Palmerston podanego. Aby się jedna'k to uskutecznić dało, było naturalnie rzeczą konieczną, ażeby leź pełnomocnik holenderski umocowanym został do traktowania z Panem van de W eyer, którego instrukcje tylko aż do d. 10. va. b. były ważne. Król Bdgijczyków wzywa więc teraz konfer&ncyą, aby tra# ktat z dnia 15. Listopada do skutku przyprowadziła, gdyż na modyfikacje dla tego jedynie zezwolił, aby ta, drogą lem prędzej przyjacielskiego dostąpić punktów sprzecznych załatwienia. Król Holandii zaś z swojej strony obstawa przy wykonaniu postanowień z d. 3 O . C z e rw c a i 25 L i p c a . "

Ameryka Południowa, Angiefokicdzienniki zawierają następując« pismo z Trinidad pod dn. 30. Czerwca; - "Lubo południowa Ameryk« w porównaniu z inneroi krajami mało zasługuje na uwagę, krótki jednak opis teraźniejszych stosunków tej części, która bliżej lej wyspy jest położona, niebędzie bezinteresowny . Wenezuela doznaje jeszcze strasznych skutków systemat« przez Boliwara i jego stronników zaprowadzonego, podług którego jedyne prawo było: sic volo, sicjubeo, i pod którego wpływem, życie i majątek towarzystwa zależały od kaprysu, złośliwości lub nieumiejętności dowó*dzcy. Ile osobiście Boliwara szacowałem, tyle obwiniać go muszę o zmianę polity, cznych jego zasad, za powrotem Z Peru. Bez wątpienia, śmierć jego wzbudza wprawdzie z innych względów pożałowanie, lecz Kolumbią, uwolniła ona od straszliwej wojny · ysttmau wynikłe, zbyt głęboko się zakorzeniło, jednak Wenezuela znacznie w swem ulepszeniu postąpiła. Prezydent, Generał Paez, najśuślejszem zastosowaniem się do praw i uuiiarkowanem postępowaniem zdziwił Kgzy6ikicb i swoim talentem podniósł pomyślność kiaju. Szczególne przywileje, kmTe Holiwar sianowi wojskowemu i duchownemu udzielił, zostały zniesione, i wszystkie Itlassy doznaje równej opieki prawa, i zarówno wszystkie tio SAdu mogą być pociągane. Oszczędność najskrupulairiie }sza zaprowadzona jest M« wszystkich wydziałach rządowych; » dot body i wydatki podawane są do publicznej wiadomości. Minister skarbu, eennur Micheleiia, był przez długi czas Konsulem Kolumbijskim w Londynie i zdaje się, ii kojzysial ze swego pobytu w Europie. Sprawozdanie 2 jego wydziału o etanie finansów krajowych jest z-iwsze jasne i rzetelne, niefzuca zasłony zmyślonej pomyślności na przykre położenie kraju, owejem utrzymuje, że złemu nitzaradzi, niewyśltdziwezy i niepotnawsry go pierwej dobrzej i że umiarkowana opłata akcyz jest najlepszym środkiem powiększenia dochodów publicznych i zniesienia tak upowszechnionych demoralizujących kontraband. Wiele jego wniosków zostało przyjętych-, i najpomyśliiiejsze wydały ekuiki. Rząd po przytłumieniu ostatniego powstania nabiera mocy i poważania. Żaden kraj, można mówić, pod słońcem niema tyle źródeł pomyślności, co Wenezuela, ale brak kapitałów, energii, umiejętności i rzemiosł, niedozwala z nich korzystać, i uczynić ją najbogatszą 2 krajów. Prócz tego zaraza czyli cholera straszliwe zrządziła spustoszenia między końmi, bydłem, mułami i świniami, przytem wezbranie Orynoko , zalawszy przeszło 40a mit kraju, stało się przyczyną, nieszczęścia niemałej liczby ludzi."

OBWIESZCZENIE.

Stosownie do istnących przepisów podaje się do publiczne; wiadomości, iż Ur Giersch Król. Pruski Kommissarz Sprawiedliwości z P o znania i oblubienica jego Ur. Augusta He ntyeta Pryderyka Derege z- Poczdamu podług kontraktu przedślubnego pod dniem )J; ? A - r. b. sądownie zawartego, wspól»ość majątku i dorobRu W przyszłem ich małitńsiwie wyłączyli, Poznań, dnia i t. Października 183r.

Król. Pruski S%d Ziemiański.

DONIESIENIE.

Po usilnern staraniu i wielolemiem doświadczeniu wynalazłem prostą metodę czyszczenia oleju rzepakowego i nadawania mu białości, klarowności i jasności w paleniu,. funt od dnia dzisiejszego kosztuje 31 sgr.; przy większych ilościach spuszczam taniej. Poznań, dnia 20 Października 183r.

A. Auerbach, firma: Bracia Auerbach, przy Buiefskiśi ulicy.

Najlepszego świeżego białego, jako rei żółtego petersburskiego łoju na świece, także łoju na mydło, dostać można u M. Rosenthal w Poznaniu przy Szerokiej ulicy Nr. 114.

Wyciąg Z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dn. 20.

Papiera- Gotowii 832. mi zną

Października

Obłigi długu państwa * Obbgi bankowe aź do włącznie Hi. H .

Zachodino- Piuskie listy zastapo 94

93f

Listy zastawne W.

Poznańskiego.

Wsehodmo- Piuskie bzląskie 99Ł lOOi 106

Xi<;stwa

, ,

Poznań, dnia 22. Października i$32.

Papierami, Gotowizna.. Od »li.

Kul» obtigov* m. Poznania 95 4