GAZETAięstwa p O Z N A N S K I E G O.

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.11.12 Nr265

· Nakładem Drukarni-Nadwornej Dektra i Spółki. - Redaktor: A. Wann o wski.

JYe 265..

W Poniedziałek dnia 12. Listopada 1832.

Tyczy sig założenia M> Instytutu wychowania dzieci ślepotą dotkniętych.

Zbierani» dobroczynnych ofiar na założenie tu, podług obwicetczi-nia mojego r dni*' jOe Sierpnia r. b., in.fytutu wychowania dzieci ślepota, dotkniętych, pomyślnie idzie. N e'eel len prócz-o w pozn «ńakich listach aasta-wrsyrh, o których jui wieszczeniu była wzmianka, ofiarowali: Pewien czcigodny dawca, którego nazwisko, jyerenia, niema być publicznie wiadometn, iyiui«ui pitalu 100 Tal. Dama dworu Pani Sarforio obligis m skarbowym Okoliczności zrządziły-, ii 2 procentu od pewnego kapitału, llory był w Banku umieszczonym, zyskał In«ylul

.333 Tal. 10 egr,

w oweta obpodług jegor stałego is»

7 igr.

«97 650 Tai; 17 egr.

Proc* lego nadesłali dotąd" » składkach za rok 1832. : JXiadz Pleban Popieszyński w KarmInII , Magistrat w Gnieźnie, v łącznie 3 Tal, w złocie JX. Superintend. Altmann w Rawiczu P»o Burmisirz Reder famie «Magistrat w Margoninie BeiitnicnDy

Latu« t.

ł Tai. 5'egr. 109 t 25 42 25 3 fen.

10 r i « 10 * 3- D 9 » 5 l i 5 i74. Tai. 1 egr. 3 feu.

630 Tal. ij. egr.

JX, Dziekan Falkiewicz płożonych przez duchowieństwo Dekanatu Pleszewskiego.

JX. Dziekan Olobockiego Dekanatu Kukiewicz JX. Dziekan Wachowskiego Dekanat u J asiewicz Wny Radzca Ziemiański powiatu Wachowskiego · · · · JN. Dr Diiiscbke Radzca Konsystorski i Superintendent JX. Heyducki, Dziekan Dekanatu Lwóweckiego

174 Tal.

28 Tal.

I sgr.

3 fen.

6jO Tal. 17 sgn

3 » 4 sgr. 10 fen.

I g 25 10 57 5 II 6 4 6 1 22 6 S89 Tal. 4 «gr. 10 fen.

tak, iż na teraz, gdzie z większej części powiatów i obwodów kościelnych spodziewane jest jeszcze nadesłanie składek, znajduje się w zapasieogółem 919 Tal. 21 sgr. 10 len. Poaostaje mi tylko życzyć, ażeby objawiający się w tak pocieszającym sposobie udział wiciu mieszkańców i władz prowincyi bardziej się jeszcze szerzył, i żeby władze, zalegające dotąd z doniesieniami, zechciały ronie spiesznie o pomyślnym swych usiłowań skutku zawiadomić. Upraszam oraz o odsełanie uzbieranych składek przez najbliższą Kassę powiatową do tutejerej Głównej Kassy Regencyjnej i równoczesne donoszenie mi o ich ilości. Rzetelną sprawia mi zararem przyjemność, wynurzyć najczulsze podzięki dawcom powyższych znacznych poczęści ofiar, za ich opiekowanie się Instytutem sprawie ludzkości poświęconym, którego przy wiedzenie do skutku ciągłym starań moich będzie przedmiotem. Poznań, dnia 4. Listopada l83r.

Naczelny Prezes Wielkiego Xi<;stwa Poznańskiego, F lot t iv e l /.

Wiadolllości krajowe.

Z B e r l i n a, dnia 8- Listopada.

Wyjechali: Cesarsko-Rossyjski GeneralMajor i Komendant Zamościa, .Baron Ronn e, do Wrocławia. Cesarsko-Austryacki goniec gabinetowy, Ro bmann, do Wiednia.

WW Ł\> W b%M WW

Wiadolllości zagraniczne.

R o s s y a, Z P e t e r s b u r g a, dnia 17. Października.

Manifest Cesarski.

Z Boiij łaski My Mikołaj 1., Cesarz i Samowładzca wsztch Rossyi i f. d. i t, d. i t. d, Wiadomo czynimy wszystkim wiernym podda * nym Naszym, "W dniu i3. b. Października najujnbieńsza Małżonka Nasza Cesarzowa Jejmość Alexandra Fedorowna powiła Nam syna, tiarze<<»otiego Michałem,

"To pomnożenie Cesarskiej rodziny Naszej poczytujemy za nową oznakę łaski Najwyi. szego' , na N as i Cesarstwo N asze wylanej; i obwieszczając o tern wiernych Naszych poddanych, pozostajemy w przekonaniu, że oni wszyscy, przeszłą wraz z nami do Boga górą. ce modły o wzrost pomyślny i szczęśliwe hodowanie się nowonarodzonego. "Rozkazujemy pie.<ć i mianować we wszystkich sprawach, gdzie z rieczy wypadać będzie, tego ulubionego Nam syna. nowo narodzonego Wielkiego Xiai cia: J. Cesarzewiczoska Mość. "Dano w St. Petersburgu, d. 13. Pafdsier» nika, lata od Narodzenia Chrystusa Pana tysiąc ośmset trzydziestego wtorego; panowania Naszego siódmego. (podp) Mikołaj."

Niemcy.

Z M o n a c h i u m, d. 23. Października.

Deputowani greccy znajdowali się wczoraj na balu w Mureum. W tańcu polskim Admirał Miaulis prowadził Królową, a Pan liozzaris Xieźnic?kę Matyldę. J eden a najznakomitszych młodych lekarzy, doktor Róser, Króla Greckiego. Regencya grecka ma za kilka dni udać się do przeznaczonego miejsca. Z H a n o w e r u, dnia 27. Października.

Tutejsza gazeta donosi pud rubryką Paryż: "N a uczynione przez Króla Ludwika Filipa dwororn niemieckich Xiążąt doniesienie o »aślubinaeh Krolewnej Ludwiki Orleańskiej, przysłano Ul kilka odpowiedzi, lecz gabintt Tuileryów zwrócił takowe. To stało się z powodu, że irnie małżonka Jej Kroi. Mości było opuszczone, gdyż niemiecki związek dopiero po nastąpionem przyzwoleniu Króla Holenderskiego jako Xiech Luxemburskiego , uzna Xieeia Leopolda Królem Belgii, a po jedyńczy Xiazgta związkowi i w tym razie obowiązani byli stosować eię do praw całej Rzeszy; okoliczność, która tutejszym dziennikom, całe Niemcy z upodobanem wyłączeniem Austryi i Pru68 ciągle chętnie za związek reński uważającym, dziwną zdaje się być , , rzeczą. Od brzegów Menu, dn. 27. Październ.

W tym roku kraje południowo-zachodnie niemieckie utraciły najmniej 30,000 mieszkań ców, którzy się wynieśli za granicę, a poczęści do Ameryki północnej. A u s t 2 Y a.

Z n a d b r z e g ó w D u n aj u , d. 21, Paź dz.

Gabinet Wiedeński szczególną zwraca teraz uwagę na etan Węgier. Spodziewać się trzeba, że nasz rząd wejdzie w położenie tego narodu przy pomocy młodszego Króla Węgierskiego, który się bardzo zajmuje etanem tego Królestwa. Z kontem roku tego · wołanym ma być Sejm, na którym ważne przedmioty roztrząsane będą. Z T ry e e t u, dnia ij. Października.

Wybór miasta na stolicę Grecyi jest głównym przedmiotem uwagi. Patrząc na mappę tego kraju, zdaje się, iź Korynt byłby do tego najetósowoiejszym; lecz kto zna położenie miejsca, ten wie, iż miasto to z powodu wąskiego międzymorza, przystani do której okręty z trudnością wchodzić mogą, niedogodnego portu, przykrego powietrza w zimie, a upałów i chorób zaraźliwych w lecie, . jest niestósownem. Wybór może właściwie nastąpić między N?uplią i Atenami. Wiad o m o , iż pierwsze miasto od kilku lat jest Stolicą rządu; niema atoli portu, ani dobrej wody, Jeży między bagnem, morzem i skałą; najwłaściwiej więc Ateny mogą być stolicą, nietylko dla tego, iż Attyka i w ogólności stały Jąd Grecyi, niemoże się obejśdź* bez stolicy; lecz oraz, iż miasto to me wyborne klima, takie jak Smyrna, żyzne okolice, piękny materyał Ja budowy, port dogodny dla handlu, i najzręczniejsze pamiątki. Za kilka lat mogą Aieny być kwitnącćm miastem; N auplia zaś, chociażby tam kilkadziesiąt pałaców wystawiono, byłaby zawsze miejscem niedogodnem i niezdrowem. Niderlandy.

Z H a g i, dnia 1. Listopada.

J. K. M. Xiążę Feldmarszałek w skutek depeszy telegraficznej do niego przesianej przybył tu wczoraj o godz. 6. zrana, dość rychło, aby się pożegnać z odjeżdżającą właśnie dostojną matką swoją. Zaraz po przybyciu Xigcia złożono radę gabinetową, której Xiążę był przytomny. Tymczasem, kiedy niektóre gazety utrzymują, że rząd postanowił żadnej medac odpowiedzi na manifest angielsko-francuzki i że odwołano Barona van Zuylen van Nyeveldt z Londynu, opiewają inne, Że rząd wezwanie mu doręczone przyjął jako notyfikacyą, niewzmiankując o odwołaniu tegosUonnego Posła z Londynu.

Do Breda znowu pr2ybyło kilkunastu zbiegów belgijskich. Wskutek rady danej przez Konsula.angielskiego okrętom narodu swego, aby się wszystkie z portów holenderskich oddaliły, wypłynęły też wszystkie bez wyjątku z Dortrechtu i Roterdamu. Wczoraj wedle upowszechnionej wieści wydał Konsul francuzki w Roterdarnie podobną odezwę do okrętów swego narodu. Szuaerowie, co za niepewnym urlopem bawili u familii swoich, otrzymali onegdaj rozkaz aby się natychmiast z powrotem do korpusów swoich udali. Amsterdamer Handełsblad wyraża: "Oprócz przyzwoleń już dawniej przez Holandyą ofiarowanych, które się wedle zeznania Króla do ostatniej krawędzi możliwości zbliżały, czyni rząd na:z nowe przełożenia, aby nawet z poniesieniem większych jeszcze ofiar; ocalając pokój Europejski, nareszcie dostąpić załatwienia zatargów naszych z Belgią. Przyzwolenia te (o czem nawet osoby dobrze śtrfcbformowane nas zapewniały) powinne były nas spowodować do nadziii tej, że jeśli konferencya londyńska niewyzuła zupełnie siebiesamej z wszelkiego uczucia sprawiedliwości i słuszności, usunięcie pytania od dawna upragnione nareszcie się ziści. Tymczasem atoli to oczekiwanie niezdaje się jeszcze spełniać, gdyż stosownie do lisrów prywatnych ostatnie przełożenia gabinetu naszego niepozyskały zadowolenia konferencyi. Aczkolwiek więc 5l tej strony nadziejasłusznanasopuszcza, niemamy przynajmniej dotychczas żadnych wiadomości, żeby inne mocarstwa miały być w porozumie (v n a, że Prussv przeciw wkroczeniu FiancuZow w granice B' Igii protestują i że pełnomocnicy Austryi i Rossyi, oczekując oświadczeń dworów swoich, do protestacyi Pruss Się przyłączali. W Amsterdamie otrzymano następujące pisroozłłagid 31. Paźdź.: błychać, że ostamie przej, rząd niderlandzki czy»' one słuszne przełożenia, Konferencya londyńska jako niestosowne, odrzuciła. Nit ręczymy wprawdzie ra wiarygodność tej pogłoski, ale jakkolwiek od.mienne w tej mierze są zdania i podania, w tein jłiq jednak wszystkie zgadzają, ie o b i mocarstwa przymierzone na niezwłoczne ustąpienie z cytadeli Antwerpskiej nalegają, grożąc, ie <de, w przeciwnym razie chwy.cą środków zniewalających. Z Amsterdamu, dnia 3 Listopada, Ha n d e l s b l a d podaje następujący list z Hagi z dn. 2. m. b, do publicznej wiadomości: "Wczoraj po południu o godz. I, przybył tu nsiz goniec gabinetowy Junot z depeszami «Londynu, któremu Pan van Zuylen van Nyeveldt zapewne musiał największą skwapliwość zalecić, kiedy na znak dany statek kannnierski odbił od brzegu, aby czem prędzej gońca na ląd wysadzić. - Donoszą nam, źe dzisiaj po południu odpowiedzi na wczorajszej radzie gabinetu naszego uchwalone, dotyczące się ostatnich not poselstwa angielskiego i francuzkiego, doręczone zostały sekretarzom tychie poselstw, pełniącym w niebytności Poslow funkcyeich, aby te odpowiedzi przesłali do Londyn u. Wszystkie pogłoski w tern się zgadzają, . źe rząd nasz do przełoitń konferencyi nieprzystając o dmowną dał o dp owi e dź. W poniedziałek przyszły stany generalne mają ,być o tern zawiadomione. "'Utrzymują, iź tu nadeszła wiadomość o r o z w i ąz a n i u konfei t n c y i; Poseł nasz, Baron vnnNyeveldt miał być o d w o ł a n y; czekają podobno co chwila przybycia jego. Zresztą uważamy jednak, ie minio takowe położenie rzeczy jednak ani w.hotelu francuzkiego, ani w hotelu angielskiego Posła żadnych niespostrzegamy przysfeao bi tńdo wyjazdu." B t I g i a.

Z' RruxtlJi, dnia 1. Listopada.

Z Valenciennes donoszą pod dn. sg. m. z.: ,j,Oficerowie należący do brygady Costelane, «trzymali rozkaz du (irzedeięwzięcia rozpoznawali w okolicach stanowisk swoich i przesiania Saportów w tym przedmiocie. W skutek okólnik? Prefekta departamentu północy, wezwał JPtaskomeudaut z Valenciennes tamecznego łwtita, aby ij,o gwardzistów .narodowych etawtfpod jego rozporządzenie w celu obsadzenia stanowisk militarnych w mieście, skoro wojsko w Valenciennes konsystujące odbierze rozk" * udania się w pole." Z dnia 3. List opada.

I n d e p e n d a n t zawiera następujący artykuł: ".Zdaje się być rzeczą pewną, źe się Król Holenderski wzbrania przyjąć przełożenia do niego skierowane; oświadczył z sialością umysłu, którą moina nazwać uporem, że jeżeli Francuzi 1 Anglicy mieć chcą warownią Antwerpską, to niech przyjdą, aby ją wziąść." Z A n t w e r p i i, dnia 31. Października.

Gazeta tutejsza pisz», co następuje: »Konsui tutejszy angielski oznajmił dzisiaj zrań * wszystkim Kapitanom okrętowym narodu swego, aby jak najspieszniej wyjechali, ponieważ, jeśliby Król Holenderski miał się wzbraniać usiąpić z warowni stosownie do żądania Anglii i Francyi, natychmiast nastąpi blokada. Francuzki Konsul obwieścił to wezwanie jui wczoraj Kapitanom okrętów francuzkich. Z dnia 2. Listopada.

Dziennik dzisiejszy opiewa: "Wejście wojska irancuzkiego w granice Belgii uważać j u i należy za r o z p o c z ę t e. Materyaiy do Ntel, o milę od Antwerpii, nadeszłe są bardzo znaczne i eskortowane przez kilka set żołnierzy. Stanęło też tam wiele koni, należących do pociągów artylerycznych. Te denionstracye sprawiły w mieście naszem nadzwyczajną obawę; zdaje się, że nas chcą sakryfikować i poświęcić w ofierze rewolucyi. Wszyscy, którymto intereea dornowe pozwalają, wynoszę się z chudobą- swoją. Od chwili bombardowania, do którego się porywczość nasza przyczyniła, nieustała ta trwoga dręcząca; trzeba ażeby nareszcie temu nieszczęsnemu położeniu koniec położono. Tą rażą jednakowo niejest to przewrotność oswobodzicieli, lecę gorliwość przymierzeńców naszych, co na * wystawia na niebezpieczeństwo bombaidowania; maź li to być dla nas pociechą? Wszakże nieopuściła nas dotąd nadzieja; być rnoie, ie j<d szcze ujdziemy katastrofy." F 2 a n c y a.

Z P a ryż a, dnia 30. Października.

Wszystkie wiadomości z nad granicy północnej opiewają, iż tam stosowne czynią przygotowania do urządzenia leź zimowych, atijr wojsko limę r tej strony granicy przepędzi '" mogło; stąd oczywiścieby uynikało, iż tymczasowo zaniechano projektu wkroczenia. D. 5l$- a godzinie 6. Kapitan Sicard z szta« bu generalnego udał eię z wainemi depeszami Marszałka* Soult do armii północnej. - Wczoraj zraoa wyszły a poselstwa hisspau.

dtpeszow, klóre Pan de Ofalia otrzymał s Madrytu. Mówią, że Królowa Hisjpańaka nalega na Pana Zea Bermudez, aby się jak najrychlej jął urzędowania państwem. F r a n c e n o u v e II e p ra wi o wi tl u kuszeniacb założenia ognia, które w Paryżu zajść miały, K o m t y t u c Y o n i e i a pyia się, czy 1>y ręczyć mogła za wiarogudność tych pogłosek, przypominane, jak okropne rnbły skutki lek jtomyślne przez policyą przed półrokiem roz<dewane wieści o otruciarh.

Powiadają, że w itsiamencie sławnej Pani Titia Mareconi, przyjaciółki Papieża teraźniejszego, legat z 3 mii. skudi przeznaczony jest na wykończenie wspaniałe pomnika Bastylii w Paryżu. Brat tej nadzwyczajnej kobiety poległ podobno podczas dni Lipcowych, walcząc za wolność. Z Bourbon donoszą z d. 25. m, b.: »N 0wy Prefekt Wandti, Pan Jossieu, zwiedził wczoraj wieczorem zamek Pana de Mtsnars W pobliżu Quatre-Chemine, gdzie się spodziewano zdybać powiernika Xiężnicjki Berry i może lei ją samą. Ale ta nadzieja na niczem sptłzła. Pan de Mesnars usjedł do F r an c yi, Xiężniczka zaś ciągle bawi w W andef'.« - Nie wiadomość M e s s a g e r s w history! filozofii wszelkie przechodzi wyobrażenie. Po* dał on w onegdajszym numerze za członków nowo założonej akademii dla nauk moralnych i politycznych Tennemana i Hegtla, obydwóch juz zmarłych; wczoraj oświadczył, iż ssporoniał o trzecim uczonym, kióregoby koniecznie obrać należało, t. j. o Panu Adamie Smith, który już prjed lat 40 umarł. Widząc błędy swoje wytknięte i wyszydzone przez France nouvelle, chce dzisiaj te foty sprostować, podając nowy spis kandydatów, na czele których stoi imię Jeremiasza łłenihama. Wiadomo zapewne czytelnikom gazety naszej, że i ten filozof angielski od 4 miesięcy już nieżyje. Si. Symuniści zgromadzili się wczoraj w 0htrzy jednej pod bulwarkiein Menilmontant i tańczyli co ducha przez; caluteńki wieczór · damami, które sobie zaprosili. Zdaje się więc, ic życie swoje ustronne zupełnie poaaUCll1.

Z dnia 31. Października.

Dziennik Sporów podaje dzisiaj pod rubryką: Z Madrytu dnia 23. sn. b., dekret amceatyr hiszpańskiej, uważając, że liczba a amnestyi wyłączonych Deputowanych, co {falowali w Se villi za detroniracyą Króla, d» «hedai do 50. "Ca eig dotyczy wyklucza *nyrh podobnie Szejów wojskowycb, powiaiłft, Jedy rozumiano zapewne pod tern tylko lyctt Generałów, kiórzy ćałeiiit korpusami armii dowod'lli; należałaby w ęc do nieułaskawio* nycłl tyUo bardzo mala liczba osób, *4 -. W tymże samym numerze Gazety Nadworne** Madryiskiej, Hory zawiera dekret amnestyi, zalnits'. cI oiio leź li«t pasterski Biskopa V alladiilidskiego, w którym 1< nże wzywa prawowiernych, ażeby pi.tii.c dawali młodej Infantce, przyszłej ich Królowej,

Hiszpani a.

Oto stosownie do najnowszego M o n i t o r a, osnowa dekretu amnestyi, obwieszczonego przez gazdę nadworną, inadrytską: Nic bardziej nieprzysioi Monarsze wspaniałomyślnemu i religijnemu, rozrzewnionemu przez przywiązanie ku sobie l ud u swego i modły wiernych swych poddanych, błagających Boga o przywrócenie zdrowia władzcy kraju; nic niesprawia większego zadowolenia czułemu sercu jego« jak zapomnienie słabości tych, co się bardziej z naśladownictwa niz z» złości i uporu odprowadzać dali od drogi lojalności, poddaństwa i uszanowania, do czego ich własne zobowiązywało sumienie i w czem dawniej stale wytrwali». Owo zapomnienie i wrodzona N. Panu łaskawość, z jaką. wszystkie dzieci swoje radby był zagarnął pod świetnym płaszczem nieprzebranej dobroczynności swojej, aby im dać udział w użyciu 1aJIK jego i niewyczerpanej szczodrobliwości, aby ich nazad prowadzić na łono rodzin i ich oswobodzić od uciążliwości niedostatku, które niezbędnym są skutkiem przebywania w obcych krajach; - te rozwagi, a przedewszystkiem wspomnienie, że są Hiszpanami, wzbudzą w nich nieniylnie szczerą, serdeczni wdzięczność ku wspaniałomyślnemu! wzniosłemu Królowi i P an u; rozrzewnienie, które aama czuję, obwieszczając te wielkomyślne dowody łask, równie jest wielkiem, jak ra ość, którą mi to sprawia. Tak słodkiemi uczuciami i nadziejami powodowana, używając pełnomocnictwa nadanego mi przez ukochanego i drogiego małżonka, Króla Jmci, i stosując się bezwarunkowo do woli jego, udzielam ułaskawienia tak rozciągłego i ogólnego, jakiego nigdy jeszcze żaden Król niewydał , .wszystkim tym, których dotychczas jako zbrodniarzy państwa prześladowano, jakiegokolwiek bądź' nazwiska, wyjmując jednak mimowolnie od tej łaski tych, co mieli to nieszczęście, głosować za detronizacyą Króla w Sewilli, jako też tych, co zbrój« nym przeciw Monarsze swemu dowodzili oddziałom. Do niniejszego masz się WP an stosować 1 rozporządzić, co w tej sprawie nadal

jego do gabinetu, moie być uważane za rojest potrzebnem. (Własnoręczny podpis Kró- dzaj próby. lowej.) - St. Ildefonso, d. 15. Paźdz. r. 183«. - Do Don Jose de Cafranga.

Moźem śmiało twierdzić, ii Ministeryum nasze w nojobsj.ernifjszem znaczeniu słowa jest Dowćm. Członkow e j g? b.owiem n!ebyli z sobą nigdy w najmnlejSZe stycznoscI. Wszelako zdaje się, iź u y bor Ich do steru rządu jak najtrafniej uczyniony. Salo P?wie-kszej części mężowie, którzy przez długI czas żyli w oddaleniu od Hiszpanii: którzy przeto wolni są od wszelkiego stronnIctwa l przesądów l'an Zea-Btrinudez bawit od blisko lat fi za granicą, a Minister marynarki około lal o na wyspie Cuba przepędził. Minister skarbu Euciina znajduje się dopiero od czasu reetauracyi w Madrycie, a Minister wojny Mooet, który długi czas bawił w Amery'ce, zajęty teraz był ciągle przeglądem .wojs a w podróżach swych po kraju. Tak W.lęC jedynie Encima i Cafranga może są sobIe znani osobiście-, różniący się atoli ic sposób myślenia, był pewnie na przeszkodzIe zawarcia bliższych z sobą stosunków. Z tego wszystkiego widać, jak trafnych i energicznych środków chwycił się Dwór hiszpański, aby zniszczyć do razu wszelki wpływ dawnych swych doradzców. Nader godna rzecz uwagi iź Król Ferdynand zaledwo się ocknął z letargu swego, zaraz z taką przenikliwośc!ą i znajomością rzeczy g binet ewoj ur ądz,Ił: Zastanawiając się bowIem w szczegolnoscI nad nowo mianowanymi Ministrami, nadmieniamy, że pierwszym Minisirem (spraw zagranicznych) jest teraz mąż (Zea Btrmude ), który bawiąc przy różnych Dworath, a mIanowicie w Lond\nie, miał sposobność posnąć naj dokładniej dyplomacyą i dyplomatów europejskich. Co do skarbu, trudno było wybrać kogo, któryby system od czasu reetauracyi zaprowadzony z większą toosekwencyą j korzyścią mógł utrzymoć, jak P. Encima. de ła Piedra' a co się tyczy Ministerstwa WOjny, trzeba byio na czele jego postawić wodza, któryby od roku 1 S>4- do 1824. niebył o ecnym na półwyspie, któremuby przeto I?-Ieznane były rokosze i spieki, podkopujące wówczas potęgę siły zbrojnej. Taki męż m jest Generał Monet. Do kierowanIa. wydz ałem sprawiedliwości i utrzymywanIa ZWIązków z wyższem duchowieństwem, potrzebny był Minister, któregoby pewne z.nan uż były zasady, a nawetmożna powIedzlec przesądy. W tym razie niemógł paść. wybór tr fniej jak na P. Cafranga. Co elę wreszcIe tyczy Ministra marynarki Admirała Labord , jesllo człowiek praktyczny, a przeznaczenIe

A n g l i a.

Z L o n d y n u, dnia 30, Października.

G lob e zawiera następujący list oficera Portugalskiego służącego warmii Donny Maryi: Od krwawego i nieszczęsnego ataku na zamek Burgos w r. igia. nigdym niewidział tak zaciętego i uporczywego uderzenia, jak to, które Migueliści dn. 14. m. b. na klasztor da Serra przedsięwzięli. 6000 Migutlistów 1?od WO?zą Generałów J ordao i Abreu - z ktorych pIerwszy nieokrzesanym jest wojakiem, drugi zai świadomy wojskowości - odparła zszczegó n walecznością załoga klasztoru, na czele ktorej stał młody Major Bravo. Pułkownika Peixotte zabiła pod pierwszą palisadą na czele kolumny swojej kula armatna. Abreu ranio y; oko.ło 1000 Miguelistów zostało na placu bItWY. NIeprzyjaciel potykał się mężnie, mi ł jednak iezręcznych wodzów, którzy żoł.nlerzy swo c na oślep prowadzili pod mury mIasta, choclaz baterye nasze ciągle jeszcze og ia dawały. Strata nasza niewynosi nad 100 ludzI. To było momentem w którymby powinniśmy byli przeszedłszy przez Duero wyprzeć lV!iguel stów z Villanova; ale tymczasem kIedy SIę nasz Generał z Dom Pedro naradzał, upłynęła korzystna chwila. Tegośmy więc dożyli od wylądowania naszego!" . G lob e rozumie, że zamierzony przez MIguelistów ogólny atak d. 26. m. b. także si niepowiódł, inaczef znalazłby by'ł pom. MlgU 1 niezawodnie środki do przesłanIa jak najrychlejszego wiadomości tak dla siebie ważnych. S z w e c y a.

Z S z t o k h o l m u, dnia 19. Października.

Król udzielił posłuchanie Deputacyi profesorów akad. w Upsalu, która miała zaszczyt wręczyć Królowi monet;, wybitą na cześć.1. . .

Mci Następcy tronu, jako KanclerzowI tejze akademii; Król udzielił następującą odpowiedź na rnowę Deputacyi: "Mości Panowie! Wręczony J?i pr.ze* WćPanów numizmat, jest dla mnIe z wIelu miar szacownym. Gdy mianowałem mego syna Kanclerzem uniwersytetu, sądziłem, iż dziedzic obudwu tronów niepowinien być obcym dra żadnej gałęzi sztuk i umiejętności, dl.a żadnego źródła pablicznego dobra. PolecIwszy onemuź, aby był pośredniki m pomiędzy mną a uczonemi towarzystwamI, pragnąłem postawić go w styczności z mę ami krz wiącemi oświatę krajową i którzy SIę trudnIą wydoskonaleniem edukacyi młodzi ży. Tak Mci Panowie! młodzież ta wzrastająca, nauczana przez WćPanów i ich kolegów w innych

oniwerrytefach, będzie tak szczęśliwą, iż zaniecha złego, a dobre starać się będzie urzeezyw:ścić. Wielki Król, którego pamiątkę czcimy, rozciągnął Królewską liberalność swo. ję na uniwersytet WćPanów. Karol Gustaw wstępując w jego ślady, utwierdził polityczne istnienie Szwecyi, i opiekował się jej uniwer«ytetami. Pomnik, który wystawiam sławie Gustawa Adolfa, niemogłby lepiej być umieszczonym, jak w mieście, gdzie tyle przedmiotów jego pamięć wznawia. Ucząca się młodzież znajdować będzie w lem nowe zachęceni e, święte obowiązki do wytrwałości w jej azczęśliwem powołaniu. Z ukontentowaniem korzystam z każdej okoliczności powtórzenia WćPanom zapewnienie mego życzenia i mojej Królewskiej przychylności." Rocznica pamiątki Gustawa Adolfa W. będzie w stolicy uroczyście obchodzoną. Nasz pierwszy duchowny mówca, Biskup Wallin, będzie miał mowę w kościele Riederholms; trumna wyniesiona będzie z grobu i wystawiona na katafalku; nad posągiem bohatera na placu Gustawa Adolfa urządzona będzie brama tryumfalna, przyczem odprawi się wielka parada. Otworzona będzie także subskrypcya na wybicie medalu na cześć zgasłego b do którego poda uniwersytet napis.

ROZlllaite wiadolllOŚci,

Księgarnia A. Gałęzowskiego i komp. w Warszawie nieprzestaje wydawać rozpoczęty" Zbiór pisarzów polskich," Wyszła właśnie z pod prasy część VI. obejmuje ciąg dalszy Kroniki Bielskiego. Do tomu XVIII, dołączona jest piąta tablica herbów polskich. Professor Barański, autor dzieła: "O giełdzie paryzfciej", wydaje teraz w Warszawie nowe dzieło: "O rachunkowości kupieckiej." Stanisław Duńczewski, znany astronom, filozofii Doktor i Professor matematyki w akademii Zamojskiej, jechał raz r. 1738. z Zamościa do Lwowa. Niebyło wtedy jeszcze porządnych domów zajezdnych na tym trakcie; wstąpił zat<5m do kmiotka na nocleg i kazał sobie posłać na dworze. »Ej! dobrodzieju śpijcie w chałupie«, powiada kmiotek, "bo deszcz będzie". Astronom zasięgnął rady barometru, opatrzył widnokrąg, a znalazłszy pierwszy pomyślnym, drugi zaś wypogodzonym, rozśmiałsięi riecze: "Niebój-się kochanku, niebędzie deszczu; jestem astronom i znam się na tem"; na bezpieczne więc spać się położył. Koło północy zebrały się chmury i desacz lunął nawalny-, taJs,.

że przebudzony astronom jak niepyszny uciekał z kołdrą na plecach do chałupy. "Lepszy z ciebie astronom odemnie" , rzecze nazajutrz do kmiotka, "ale powiedz rni kochanku, po czemże poznałeś, że deszcz będzie?"- "Moje woły, dobrodzieju", odrzekł kmiotek, "zawsze na dworze nocować zwykły, ale jak idą pod szopę, to pewna słota. Wczoraj zaraz z wieczora poszły pod szopę". Zawstydzony astronom wyznał w sobie, że woły lepiej od niego znają się na zmianie powietrza. Tenże Duńczewski, z Łazów się piszący, był oraz geometrą trybunalskim i wydawał we Lwowie kalendarze, słynące swojego czasu, albowiem oprócz zwyczajnych wiadomości kalendarzowych mieściły także wiele ciekawych i użytecznych rzeczy, (Znajdują się w bibiiot. Ossolińskiego.) (Rozrn. Lwowsk.) W Australii założono niedawno pierwszy uniwersytet. W tern Australian College, będącym w Sydnej, stolicy angielskiej Australii, osobni Professorowie uczą klasycznych języków i literatury, języka angielskiego i onegoż literatury, matematyki i fizyki, oraz chemii. Basza Egiptu, MehemetAli-opowiada P.

Merson - zabawia się tym sposobem najmilej, gdy się przypatruje, jak jego ulubione Czerkaski pływają czółnem po jeziorze, znajdującem się w jego przepysznym kiosku w Szubra. Gdy sarn je powozi robi sobie często tę rozrywkę, że czółno na samym środku stawu wywraca, a biedne Czerkaski wpadają po pas w wodę i dopiero na wezwanie ich o pomóc, przybywają czarne eunuchy i wyciągają je z wody. Wspomniony letni pałacyk w Szubra leży koło Kairo, na końcu ulicy z drzew morwowych, przy wybrzeżu Nilu, a największą jego ozdobą jest kiosk, jeden z najpiękniejszych budynków. Wychodząc z wonnego gaiku pomarańcz, oglądamy raptownie duże błyszczące wieże, powyżej wschodów paradnych. Przy wstępie wchodzimy w okręg, otoczony słupami z białego marm uru, w którego środku znajduje się małe jezioro, a na tem pływa kilka czółen, przymocowanych do brzegu sznurami jedwabnemu Ow rzęd słupów kończy się balustradą, gdzie grupy ryb różnego rodzaju są misternie wyrobione z marmuru. W każdym rogu wznosi się mała terasa, których, jak straż, pilnują kolosalne krokodyle. Zewnątrz slupów są gabinety, a do tych wchodzi się po odsunienm firanek pąsowych, odbijających pięknie od białego marmuru, z którego kiosk zbudowany» Podczas święta Bajramu zwykł Basza przyjmować oficerów w tym kiosku, położonym w ogrodzie Szubry . Szereg słupów jest wtedy rzejistp oświecony, a liczne grupy krążą naokoło biercach, gdy wiair tymczasem igra z gęslemi Lidami icii szaiow, i cień ich maluje się w v/o dzie jeziora,- rozjaśnionego lub odbiciem świateł, lub promu iiiarni ks>ęźyea. W takiejto rozkosznej siedzibie przebyta mąż, na którego W lej chwili zwióiiła oczy Europa.

W Marsylii jest leraz dwóch żebraków, X których jeden tyle jest majętnym, źe podług konsiylncyi może zostać wyborcą; diugi zaś posiada majętność, wartująrą 60 ooofrank. Po bulewarkarh w Paryżu chodził czas długi żebrak, udający ciemn * go, do którego- przycho«dziła codzień porządni« ubrana kucharka z zapylaniem, có każe na obiad gotować. N a tablicy, umieszczonej nad pewną budą «1 Paryżu znajduje się nasrępujący dziwny napis: »Pan Michel, ludożerca, zakłada się z ka"'żdyni o 10 fI., źe go zje w przeciągu godziny." Dotąd, jak mówią, uikt się jtszcze po ten zakład niezgłosił . W dziennikach angielskich jest następujące wyrachowanie, ile rocznie wychodzi kawy W Europie i Ameryce: w Angliii 1 lilandyi 10000 beczek I j 22 400,000fiinl.; W Holandyi i Belgii 40,000 belrk. t. j. 8g,6co,000 funt; W Niemczech 1 państwach kolo morza Bałtyckiego 32,000 becz t. j. 71.680000 funt.; we Francj i, Hiszpanii, we IVh>szcch i w Turcyi Europ« jskićj 28,500 beczek t. j. 63, "'40,000 funt.; W Ameryce 20,coo becz. t. j. 44,800,000 funt.

Ogółem: i30,5CO beczek, to jest: 292,320,000 funtów. Piwo bawarskie piją teraz w trzech częściach świata, w Europie, Azyii Afryce. W Genui albowiem tak bardzo wsławił się teraz osiadły tamże r, N orymhtrgi piwowar, ie piwo jego morzem po całych prawie VVtoszech rozwożą, a podczas zimy idą nawet wielkie transporta tego piwa do Smyrny i do Alexandryi. N ajpięknit jsze włosy, nie co do farby, ale Co dii długości i gęstości ma 20letnia córka fabrykanta płótna żaglowego w Szwecyi. Kolor -tych włosów jestognisio-czerwony, ale ich długość wynosi trzy łokcie, a gęstość takiego jest rodjaju, ie gdy we wszystkich kierunkach ró. wno 2 głowy szczesane zostaną, całe ciało jak płaszcz czerwony okryć i zasłonić mogą.

Połyczalnia not Uięgerni i skladu mUzYcznego K A. Simona w Poznaniu w rynku Nro 84. Prey rozpoczynające) się porze zimowej gwraratny uwagę publiczności muzy kę lubiącej Sa lun ę d obi ze urządzoną poźyczalnią not.

139S

PATENT SUBHASTACYJNY.

N a wniosek jednego x wierzycieli realnycii i w kouty nuacyi r\ rhlejszych terminów lic\ tacyjnyeh dobra C h l a p o wo, do których wsie Girlatowo, Dominowo i Grodj.iszczko, nierównie część Gobhna i Szrapek nal tiy, sukcessorów Ludwika Trzcińskiego własne, w powiecie Szredzkim położone, w rewidowanej taxie sadowej na 100,265 Tal. 12 sgr. $$ len oszacowan e, yv drodze koni« cznej subliasiacyi publicznie najwięcej dającemu sprzedane być mają. W tun celu termin zawity przed Sędzia Kaulfuss przed południem H godzinie 10. w naszym lokalu sądowym na dzień" 1 8 t Y lirud nia r. b. wyznaczonym został, na kiory ochotę kupna mających ziem oznajmieniem wzywamy, i£ najwięcej dającemu przybitemi będą, jeżeli prawne przyczyny na przeszkodzie niestaną. Taxa i warunki w registraiurze naszej przejrżane być mogą,. Poznań, dnia 20 Sierpnia 1832.

Król. Pruski Sad Ziemiański.

Ctji) pma w browaiz.e TivhuscbMc.

Butelka białego piwa «.. I sgr. 2 fen.

dito dubeltowego ,." 1 . - 6 1 d r t o m a r c o w e g o. .2 6 « - <lito porteru .6 r - Kwarta wysiał ego beczkowego piwa. lofen.

Cala beczka pojedynczego białego lub brunatnego piwa - · .. , 2 tal. 20 sgr. dito dubeltowego, 5 r 10 '" dito marcowego 12 r N aczynie trzymające 2.61 kwart porteru 50 tal.

Piwa marcowego we większych mz butelki naczyniach, dostać można od dnia dzisiejszego tylko do początku Grudnia r. b., porteru zaś w butelkach dopiero od dnia I. p, m. Poznań, dnia 8 Listopada 183? Zarządzca browaru Tsehuschke, S p e r l i n g.

V\ yciAg Z Berlińskiego Kursu p3pierov» i pieniędzy.

Dnia S, Listopada 1 S32.

Papier* - jGolowi mi i zną

Obhpi dłutu państwa . .

Obhgi bankowe aź do włącznie lit. H Zaehoiimo-Pruskie listy zastawne . . . . . Listy tiitawnc W. Xitslwa Poznańskiego. . · W schoilruo - Pruskie Szląskie . . . .

po 92ipo 82 m\ iOO{ 106