GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.11.13 Nr266

Wielkiego

Xiestwa

POZNAŃSKIEGO

Nakładem Drukarni Nadwornej W Dehera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowtki.

JW 266.

We Wtorek dnia 13. Listopada 1832.

Wiadolllości krajowe.

Z Berlina, dnia 10. Listopada.

Dwory londyński i paryzki uznały być rzeczą korzystną dla siebie, traktat z d. 15. Listopada r. z. względem oznaczonego w nim podziału granic między Holandyą i Belgią, przywieść do skutku przez oświadczenia do obydwóch rządów skierowane, aby każdy z nich aż do d. 12. rn. b. ustąpił z miejsc warownych i części terryioryum, które wedle wspomnionego traktatu w jego ręku niezostają; zaś w razie wzbraniania się Król Holenderski ma być zniewolonym do zadość uczynienia tym roszczeniom przez środki militarne. N. Pan, wierny oświadczeniom swoim w każdym czasie dawanym, w porozumieniu z Auetryą i Rossyą, oznajmić rozkazał rządom angielskiemu i francuzkiemu, ie środkom takowym zniewalającym nie tylko współdziałania, łecz też przyzwolenia swego odmawia, i ie owszem postanowił, usadowić korpus obserwacyjny nad Mozą, aby przy wejściu armii francuzkiej w granice Belgii, być w pogotowiu do zapobieżenia możliwym skutkom, któreby zamierzone operacye wojenne na pokój Niemiec i Jego państwa, jako też na powszechny pokój Europy wywierać mogły. Stosownie do tego wydał więc N, Pan potrzebne rozkazy do kor

pusówarmii w prowincyachNadreńskich i Westfalii koneystującycb, i rozstawienie wymienionego korpusu obserwacyjnego ma niezwłocznie w sposób podany nastąpić. (Gaz. Rządowa.)

WWVWtIVIMfIMV

Wiadolllości zagraniczne.

2? o s s y .

z P e t e r s b u r g a, d. 20. Października, (st. st.) Ukaz Cesarski do Rządzącego Senatu: »Dia rycblejszego pokrycia niepamięcią zaburzeń które w roku zeszłym trapiły gubernie zachod ie, uznaliśmy za przyzwoitą, tym, z liczby mieszkańców pomienionych gubernii, którzy, nienaleiąc do rzędu pierwiastkowych sprawców buntu i głównych pobudzicieli powstania, działali raczej jako wciągnie ni występnemi namowami, niżeli rozmyślnie, dać nowy dowód Naszego miłosierdzia, a obok tego przedsięwziąść środki, ku skutecznemu zmniejszeniu liczby i przyspieszeniu biegu spraw, któie się z takowego wyrodziły powstania. Z tych powodów rozkazujemy co następuje: i) Kornmissye śledzcze, ustanowione w guberniach zachodnich, prowadząc dalej czynności swoje, stosownie do danych im przepis BÓW, w sprawach już rozpoczętych, odtąd, osobach, nanowo wykrywających się z wyznań tych, którzy już zostają pod sądem, lub z biegu śledztw; wyłączając wszakże takie tylko razy, jeśliby osoby te okazały się być z liczby pierwiastkowych sprawców i głównych podburzycieli buntu. 2) Wszystkim bez wyjątku policzonym, ze względu na stopień wykroczenia, do rzędu trzeciego winowajców stanu, nit wyłączając i tych, którzy jur są pod sądem, objawić przebaczenie winy, i wszelkie o nich toczące się śledztwa i sprawy natychmiast przeciąć, chociażby nawet ktokolwiek z nich wrócił do powinności, lub był wziętym, juź po upłynionym zakresie, jaki, w ciągu powstania, był naznaczonym do stawienia się dobrowolnie. 3; Sprawy śledzcze i wyroki sądowe o osobach, policzonych do wtórego rzędu powstańców, wyjąwszy te, które, stosownie do przepisów, dotąd ismących, zostały juź przesłane do Głównodowodzącego lezą armią, zostawić na przyszłość rozpatrzeniu i zatwierdzeniu miejscowych Gubernatorów wojennych, w Mińskiej zaś gubernii, tamecznego Cywilnego Gubernatora, gdyż Wojennego teraz tam niema. 4) N adto pozwolić tymże Głównym Zwierzchnikom, iżby w takich zdarzeniach, kiedy Wykroczenie któregokolwiek z winowajców po niienionego rzędu, we względzie moralnej ważności winy, zmniejszonem jest przez szczególne, godne uwagi, okoliczności, udawali się do N as z oddzielnemi przedstawieniami tak o uwolnienie ich z pod sądu i konfiskaiy dóbr, jakoteż o złagodzenie lub darowanie kar, na jakie ciź, wyrokiem sądowym, będą skazani. 5) Rozporządzenia przepisane dotąd wewzglę dzie osób, które w ciągu powstania były w służbie i w ogólności o porządku przyjmowania do służby uczestników powstania, powinny i nadal moc swoje zachować. 6) Również pozostawić w swej sile postanowienia o osobach, które już są, lub jeszcze będą, policzone do pierwszego rzędu powstańców, niezmieniając też porządku, jakim sprawy o takowych winowajcach postępują teraz na N asze rozwagę. 7) Gdy osoby, które, z powodu należenia do powstania, samowolnie wydaliły się za granicę, lub dotąd są nieobecne w kraju i niewiadom o, gdzie się znajdują, powinny tein samem być uważane ra wyrzekające się wszelkiego prawa do N aszej łaskawości: przeto majątki takich osób, stosownie do postanowień Kommissy i śledzczych, za potwierdzeniem przez Głównych Zwierzchników miejscowych, niezwłocznie zabrać na skarb; wyjąwszy te tylko osoby, których całe uczestnictwo w buncie zależało jedynie na przejściu za granicę z oddziałami powstańców, lub które, ze stopniaswego wykroczenia, należą do trzeciego rzędu winowajców. 8) We względzie wszystkich tych uczestników powstania, o których, przed otrzymaniem tego Ukazu, na miejscu zostaną juź ostatecznie zatwierdzone sądowe wyroki, wyroki takowe przyprowadzić niezwłocznie do skutku, bez względu na darowane niniejszym ułaskawienia. Rządzący Senat nieomieszka uczynić należytych, ku wykonaniu niniejszego, rozporządzeń. W St. Petersburgu, 4. Października 1832"'0 roku. (podp.) M i koł aj . " F r a 5l c y a.

Z P a ry ż a, dnia 1. Listopada.

Marszałek Gerard udał się do armii północnej, nad którą dowództwo naczelne zatrzymuje. - Generał Haxo podobnie się udał do głównej kwatery; powiadają, że oblężenie warowni Atilwerpskiej ma być jego przewodnictwu powierzonem« W nocy z zeszłego poniedziałku odeszły z Paryża depesze do Hagi, zawiadamiające Króla Holenderskiego o terminach, w których stosownie do ratyfikacyi w Londynie zawartej pojedynczym warunkom traktatu ma zadość ucj, yntć. ( VVjattk z Gaz. Franhf. ') -- Ostatnie udzielenia uczynione rządowi przez Xiecia Tallejranda bardzo są ważne. Od dn. 23. Paźdz. , w którym Lord Pafmersfon i Poseł francuski traktat przymierza zawarli, uważała się kunlereneya co do istoty bytu swego za rozwiązaną, Ptłnomocnicy Pruss i obydwóch innych mocarstw nadaremnie usilow;li rozpocząć ukhdy nanowo; Xiążę Tailejraud odrzekł: Zakończyliśmy wszelkie negocyacye nasze podpisaniem traktatu, zmierzającego do urzeczywistnienia środków w protokole z d. i 5 Listop. 1831. wymienionych. W imieniu Francyi oświadczam, iż niemyślę dalej wdawać się w nowe jakie propozycj e gabinetu Hagskiego, zanim Kroi Jmć Holandyi niewyda rozkazu do ustąpienia z warowni Antwerpskiej, i części terrytoryalny e h, należących się siósownie do traktatu Belgii. - -Odtąd wiele czyniono usiłowań, ai>y kouferencyą nanowo połączyć. Trzej pełnomocnicy dworów północnych wezwali pełnomocników Anglii i Francy i na konferencyf w przeszłą niedzielę, jako w dzień po not yiikacyi zratyfikowanej koowencyi. To posiedzenie, nieprowadzące do żadnego rezultatu, niemiało też żadnego charakteru urzędowego. Jednakowo utrzymują, że obecny mu Poseł holenderski zdawał się być umocowany do uczynienia mniej znaczących koncessyi, zapewne aby tylko na czasie zyskać. Odpo» wiedziano mu jednak, źe te wahające się i zownych zmienić niepotrafią i że żadnych nieueluchają przełożeń, kiorymby nietowarzyszyło przyrzeczenie ustąpienia a Antwerpii. " Dziennik handlowy pisze, co następuje: "Markiz Landsdowne odjeżdża dzisiaj albo jutro. - Poliiyczna missya jego miała podobno to dążenie, aby donieść rządowi naszemu, iż Kroi Wilhelm oświadczył, że za pierwszą demonetracyą wojenną" jaką naturalnie lei jest blokada, natychmiast wszelką własność angielską w Holandyi na skarb weźmie i zagrabi. Przezorny Lord Palmerston rozkazał dla tego też wszystkim okrętom angielskim w portach holenderskich, aby niezwłocznie odjechały. Wszakże zwrócił Markiz uwagę gabinetu naszego na krytyczne położenie Anglii, gdyby istotnie Król Holenderski miał areszt nałożyć na własność poddanych angielskich w Holandyi. Polecono mu więc, aby wszelkie trudności w wykonaniu traktatu drogą gwałtu zachodzące dla Anglii przedstawił. To też zdaje się być rzetelną przyczyną odwłoki; za pozorną podają tę okoliczność, że oficerowie obydwóch flot względem naczelnego dowództwa niemogą eię między sobą porozumieć." Żołnierzom załogi paryzkiej niedaje się więcej żaden urlop. Na zgromadzeniu Deputowanych, odbytem wczoraj u Generała Thiers, i nierównie liczniejerem, niż poprzedzające, postanowiono, d. io. i 17. m. h. generalne odbyć obrady, do których też zaprosić chciano Deputowanych departamentów. * Słychać, ie Pan Dupin na nowe do niego · kierowane wezwanie, aby wstąpił do Minieteryum, dla tego odmowną dał odpowiedź, ponieważ na przyaresztowanie Kiężniczki Berry zezwolić niechce.

Z dnia r. Listopada.

Gazette de France i Quotidienne niewyszły dzisiaj s powodu wczorajszej uroczystości Wszystkich SŚ, Inne gazety nic niezawiierają uwagi go dnego, co się tyczy pytania holendersko-bełgijskiego. Pan Berbis w piśmie pod d. 19. do Wielkiego Pieczętarza oświadczył, iż nieprzyjmuje dostojności paroskiej, na którą postanowieniem krolewskiem z d. 11. b. m. został wyniesiony. Akademia umiejętności moralnych i politycznych, o przywróceniu której juź donieśliśmy, ma się składać z 30 członków, i dzieli się na 5 sekcyi, to jest: i) filozofii, 2) moralności, 3) prawodawstwa, prawa politycznego i prawnictwa, 4) ekonomii politycznej i statystyki, 5) historyi powszechnej i politycznej. Członka

mi są mianowani ci sami, którzy podczas zniesienia jej niemi byli, jakoto Panowie: Baron Dacier, P. Daunou, Hrabia Garat, Hrabia Cessac, Hrabia Merlin, Margrabia Pastorer, HI. Reinhardt, Hrabia R6derer, Hrabia Sieyes i Xiążę Tallejrand, oraz mianowani potem członkami Instytutu Hrabia Destutt-de- Tracy, i; Baron Deger.ndo. Czterej nowi członkowie mają być niezwłocznie obrani z członków in» stytutu, a inni później. Instytut Francyi dzielić się będzie na wydziały nasrępujące: Akademia Irancuzka licząca 40 członków, Akademia napisów 40 członków i 10 wolnych akademików, Akademia umiejętności 63 członków i 10 woi« ych akademików, Akademia sztuk pięknych 41 członków i 10 wolnych akademików, Akademia umiejętności moralnych i politycznych 30 członków; ogółem 214 członków i 30 wolnych akademików.

Rossini wrócił tu z podróży, którą w towarzystwie Pana Aquado przedsięwziął do Pyreneow. Pan Aucorn, były Kapitan okrętowy miał wynaleźć nowy system arryleryi, który może być nader użytecznym dla marynarki naszej. Chce on, aby Monarcha wyznaczył kilku Komrnissarzy do rozpoznania jego wynalazku, i między innemi proponuje tym celem weterana marynarki naszej, Admirała Trugne1. W Bordeaux stała załoga przez dwie nocy 16. i 17. z, m. pod bronią, obawiają się, aby P an u Preyssac, z przyczyny wyniesienia go na Para, nieprzygrywario kopiej muzyki; ta obawa okazała się bezzasadną. Czwarta dywizya zupełnie uorganizowana udała się w pochód do północnej armii, składa się ona z 11" 3g., rji, i 65. pułku piechoty li» niowąj , A n g li a.

Z L o n d y n u, dnia 31. Października.

Nietylko gazety Torysów, lecz niektóre poważane dzienniki Whigów bardzo są niekonten te z wojennych zamiarów Ministrów naszych, które w ogólności w kraju mało co zyskują za» dovvolenia, M o rn i n g- H e r a l d między inneihi wyraża: Jakikolwiek będzie wypadek te? raźniejszych groźnych demonstraeyi wojennych, tyle pewna, że dla Anglii żadna stąd niewzrasta ani korzyść ani sława. Jeśli ta cała wrzawa nowęm się być okaże usiłowaniem mistyfikacy i dyplomatycznych, tedy majestat lwa angielskiego w postaci nę dznej i śmiesznej na świat wystąpi; jeśli zaś skutkiem onej będzie wojna, tedy zobaczymy zapewnienia pokoju, tylokrotnie przez Mjnisteryum Whigów narodowi dawane, bez przyczyny zgwałcone; bo wojna z Holandyą niejest dla nas wojną nieuchronną, którąby nakźałoprowadzićaby d um; niesprawiedliwej napaści. Protestowaliśmy od dawna przeciw temu równie niedorzecznemu jak szkodliwemu wmieszaniu się rządu naszego w sprawy Holendersko-Belgijskie. Protestowaliśmy przeciw niemu nietyiko, jako obmierzłemu naruszeniu zasady niewmieszania się, którą rząd nasz dotąd opiewał, lecz też jako środkowi, któryby nas łacno mógł pogrążyć w morzu trudności, gdyż nas wplata w niesnaski lądu stałego i uczyni stronnikami w kłótni, w istocie rzeczy nas się wcale niedotyczącej . Te zasady głosiliśmy za czasów Ministerstwa Wellingtońskiego i z ust Whigów odbijały się te pryncypia o mury sali parlamentowi'. Też zasady głosimy równie mocno i obecnie, kiedy Whigowie przeciw naszemu i dawniej własnemu swemu zdaniu działają, odstępując uczynkiem od zasady, którą niegdyś sarni do wskrzeszenia szczęścia kraju niezbędną być sądzili. Niepomoże im to, że się teraz do przykładu poprzedników swoich Torrysów , odwołują. Gdyby bowiem przewrotne lub złośliwe uczynki, opinie albo przywidzenia jednego Ministeryum stać-się rnialy prawidłem dla polityki następnego, tedyby każda zmiana ministeryalna obdarzała kraj innymi tylko mężami, nie środkami i zasadami, a przewrotność płodziłaby się bez końca. Gazeta Kuryer umieściła list z Lizbony, pisany pod dniem 18. b. in. Donoszą w nim między innemi: Dni» 14. b. m. przypłynęła tu eskadra Dom Miguela. Okręt liniowy " D o n J oao V I ." otrzymał więcej niż roo Strzałów, :3 główny j ego maszt jest wzdłuż pęknięty. Również fregata i jedna korweta tak mocno są uszkodzone, że najmniej 6 tygodni do naprawy ich potrzeba, a wtenczas już byłoby zapóźno puszczać się na morze.

Gazeta Ha m psh i re Te I e g rap h wyraża: "W wielu miejscach czynią się ciągle największe usiłowania celem wspierania Doro Pedra. Dowiadujemy się, iż wojskowi wsiadają na okręty w Antwerpii, Cherburgu i innych portach francuzkich, a zwłaszcza w kraju naszym. Lubo priytem nic się nietrwoni, wydatki jednak są znaczne, a wszystko płaci się gotowizną."

W Poznaniu, w Nowej Drukarni Pompej u s z a i S pół ki, nakładem N owej Księgarni 'J. A. Munka wyszedł 7. druku i przedaje się We wszystkich księgarniach

Rozrywek dla Dzieci, wydawanych przez Autorkę Pamiątki po dobrej matce, Oddziału drugiego, Tomik pierwszy, Jeątto dalszy ciąg wydawanych w Warszawie "Rozrywek dla Dzieci". Wychodzić będzie kwartalnie w zeszytach od JIo-12 arkuszy gvo majori, i cena każdego zeszytu wynosi 6 zł. pol. W tomiku pierwszym znajdują się następujące przedmioty: 1) Opis Drezna i okolic, c z ę Ś Ć p i e r wszą. 2) Smutne skutki próżności, powieść. 3) Wykręt Adasia. 4) Różnica wyrazów, anekdoty. 5) Pytania i'odpowiedzi do Powieści zastosowane. 6) Słów kilka o metodzie J acoto1. 7) Spis przestarzałych wyrazów. 8) Przewoźnik, przypowieść.

Zaraza na bydło.

Na folwarku dominialnym w Ostrzeszowie, powiatu Ostrzeszowskiego, wybuchła zaraza między rogacizną. Podajemy to do wiadomo» ści powszechnej z oświadczeniem, iż zarażone miejsce zostało odosobnionem, kommumkacya co c!o bydła i rzeczy jad chwytających zakazaną, targi na bydło w powiecie Ostrzeszowskim zniesioup i droga z miasta Osirzeszowa do Ostrowa koło tego miejsca prowadząca gdzie, indziej przełożoną. Poznań, dnia 8 Listopada 183"'.

Król. Pruska Regencya I.

Szanownemu Obywatelstwu 1 prześwietnej publiczności mamy honor niniejszem najuniżeniej donieść, że nasz odjazd w ostatnich dniach tego tygodnia nastąpi. Mieszkanie nasze jest whotelu Saskim.

Kriegsmann i Hassler, optycy z Bawaryi.

Wyciąg z Berlińskiego kursu papierów i pieniędzy.

Dnia 10. Listopada 1832. Papiera- Gotowi - mi zną po po Obligi długu państwa 93 m Obtigi bankowe aź do włącznie Zachodni i-Pruskie listy zasła97 Listy zastawne w. Xi<;stwa Poznanskiego. 98! Wschodnio-1 'ruskie . 100 , 1 106 -