GAZETA

Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1832.11.29 Nr280

Wielkiego

Xiestwa POZNANSKIEGO

Nakłamuem Drukarni N adwornej W.' Dekera i Spółki. - Redaktor: A. Wannowski.

JW 280. - W C Z wart ek dnia 29. Listop ad a 1832.

Wiadolllości zagraniczne.

Królestwo Polskie.

Z War s z a w y, dnia 22. Listopada.

Onegdaj w święto Imienin J. C. M, Wielkiego Xiecia Michała Pawłowicza, J O. Xiąźę Warszawski, Feldmarszałek, Namiestnik Królewski, przyjmował powinszowania na pokojach zamkowych od licznie zgromadzonych Generałów, U rzędników władz wszelkich i oficecerów; poczerń udał się do kaplicy zamkowej na nabożeństwo; w tymże czasie w kościele Metropolitalnym celebrował JW. JX. Gutowski Biskup Gerazyjski, po mszy Ś śpiewano Te Deum. O godzinie 4., Xiążę Feldmarszałek dawał świetny obiad, w czasie którego spełniono za zdrowie N. Pana, J. C. M. Solenizanta i całej N. Cesarsko-Królewskiej rodziny. Wieczorem domy rządowe i obywatelskie oświecono. W skutek dobroczynnych rozkazów N. Pana, rozpoczęte prace Komitetu, przeznaczonego do rozwinięcia nowego systematu edukacyi w Polsce, tak daleko już dotąd posuniętemi zostały, ie wszystko zdaje się zapowiadać bliskie otwarcie szkół publicznych. Z Kalisza, dnia 15. Listopada.

W dniu wczorajszym w mieście wojewódzkićm Kaliszu, z okazyi szczęśliwie narodzonego Jego Cesarzewiczowskiej Mości Wielkiego Xiecia Michała, odbyło eię uroczyste dziękczynne nabożeństwo o pomyślność i powodzenie nowo narodzonego Wielkiego Xiecia; o godzinie 10. rano, wsz.ystkifc władze rządowe udały się do kościoła Kollegiaty tutejszej na nabożeństwo, na które również przybyć raczy) JW. Generał dywizyi Siegmann z swym sztabem, oraz przybyli na tę uroczystość obywatele z okolic i miasta Kalisza. - Po odpra. wionejtnszy świętej, którą celtbrował W. JX. Trałarski, Kanonik i Officyał tutejszy, w wymownym glosie W. Świątkowski Kanonik wystawił obecnym łaski i przebaczenia, jakie z ojcowską dobrocią N. Pan zwiastować nam raczył, wszyscy zaś połączyli najgorliwsze modły o pomyślność Najmiłościwszego Monarchy i J ego dostojnej familii. Po odbytej paradzie wojskowej wszystkie władze udały się z JW. Generałem Siegmann i wojskiem do kaplicy greckiej, gdzie również odbyiem zostało solenne nabożeństwo; w kościele zaśtutejszejgminy ewangelickiej w jednym czasie niesiono gorące modły o pomyślność i powodzenie nowo narodzonego Wielkiego Xiecia i J ego N ajdostojniejszych rodziców. - JW. Prezes Komrnissyi wdzkiej zaprosiwszy w tym dniu do siebie na obiad władze wojskowe i cywilne, niemniej znakomitszych obywateli, wnosił toasty za zdrowie N. Pana i J ego dostojnej familii, oraz za Wielkiego Xigcia, które to toasty z największym zapałem spełnione zostały» Wieczorem miasto izesisto oświecone było.

Niemcy.

Z Wiinburga, dnia i8- Listopada.

Gazeta tutejsza donosi z Monachium pod <d 10, b. m" ii Król z prawdziwej wspaniało» ści i oicowekiego przywiązania kazał zaniechać wszelkiego rozpoczętego już śledztwa za polityczne wykroczenia, i uwolnić aresztowanych, zgoła puścić w niepamięć wszystko, co się dotąd stało. Nidę r j a ]l d y, Z Hagi, dnia i8- Listopada.

Dzisiaj (w niedzielę) wyszedł nadzwyczajny Si a a i s - C o uran t z następującym rozkazem Królewskim z d. 1(3. m. b.; "Ponieważ" rządy Francyi i Anglii nałożyły embargo na «kręty i towary, należące Nideriandczykorn, znajdujące się lub mające się znajdować w portach owych krajów; postanowiwszy równocześnie zostać wiernymi zasadom sprawiedliwości i słuszności, lecz let siale bronić korzyści Naszych wiernych poad«nycb, rozkazujemy, co następuje; l) Wszystkie francuzkie i angielski« okręty, które obecnie jeszcze w obrębie granic naszych przebjwają, mają się w przeciągu 3 dni, od cbwib rachując, w której im ten N»sz rozkaz ich Posłowie obwieszczą, oddalić; 2) wszystkie okręty płynące pod banderą wsporuuionych narod ów, kiore z morza przybywają óu ziemi niderlandzkiej, niemają być przypuszczonymi, · dopóki ołręiy, używające bandery niderlandzkiej, niezoslaną lak jak dawniej przyjęłemi »v portach Anglii i francy i , {podp.) Wilhelm," fi e i g i a. Z Bruxelli, dnia i8- Listopada.

Xiaigla francuzcy i Marsza Ak Gerard obiadowali wczoraj u Króla, Marszalek wyjeżd,ża dzisiaj wieczorem z Bruxelli udając się do Mecheln, gdzie główną założył kwaterę, "Jamże lei wyjechał Generał H3xo.

W tym momencie «i godz. 10- zrana) czeka wielka liczba w. jska iront ujkiegu. siojąca przed bramą Ąnd trłerbur, rozkaju wnijścia Uo Bruxelli, Poczta 2 Mune przybyła tu dzisiaj o kilka godzin później, ponieważ na ijro, dze wszędzie pełno piechoty, jazdy i artyleryi. Lynx dzisiejszy donosi: "Żadne uniesienie radości, żaden znak zadowolenia nie«bjawił się przy wejściu armii francuzkiej w slolicę Belgii. Wiadomości, nadchodząc« z nad granicy i t tych miejsc, gdzie już FraniUf'i przechodzili, głoszą, że wszędzie tak l.

było. N a wielu łwarzacji belgijskich «postrzegaliśmy konwulsyjne drgania boleści." Z Gandawy donoszą pod dniem 17. mca b.: "Woj sko francuzkie stoi przed bramami miasta. Generałowie Niellon i Malherbe wyjechali z swoim sztabem i oficerami wyiszemi gwardyi narodowej na jego spotkanie, iszy jiułk huzarów wchodzi z korpusem inżynierów przez bramę Brugską. Generałowie Sebastian, i Harlet przybywają z li tym pułkiem liniowym bramą Couriraier. Minister wojny, Baron E v ain, przejeżdżał lu dzisiaj zrana o godz. 3., jadąc z Bruxelli do Ostendę." Wszystkie uwiadomienia w lern się zgadzają, ie w wojsku francuzkiem, weszłem w granice Belgii, największy panuje porządek i wzorowa karność, lak dalece, że doiychcza« ani najmniejszego niebyło powodu do narzekań,

F 2 a n c y a.

Z P a ryż a, dnia 18. Listopada.

Wczoraj stanął tu nadzwyczajny goniec u poselstwa rossyjskiego. Powiadają, ie wiadomości, które przywozi, nader są ważne, Jestto podobno odpowiedz gabinetu rossyjski ego na notę mu 2 Paryża przesłaną z uwiadomieniem o konwentyi między Francyą i Anglią zawartej. Pan Porro di Borgo udat się wczoraj do Xiecia Brogue i utrzymują teraz powszechnie, że w ekuiek insirukcyi mu udzielonych założył proiesiacyą przeciw środkom zniewalającym, których przeciw H 0landyi użyć postanowiono. Pan Glasson, siary przyjaciel Pana K. Perier, udał się ra specjalną missyą do Hagi, co w obecnych okolicznościach szczególne wzbudza podziwienie. G.azcly tutejsze donoszą: Zdrajca Xięźny Berry niejeet synowcem Nadrabina w Kzymie, lecz synem tutejszego N adrab-ina, Kinanuela Deutz; nieopuścił on tei" jak mówiono, francy i po wypełnieniu zbrodni; owsjen» wsiadłszy w Nantes do pojazdu z dwoma dostojnymi panami ze stronnictwa prawnego środka, prosto przyjechał do Paryża, gdzie odtąd u ojca swego na Rue de la Crdix pod Nr. 19. mieejka, UdzieJają nam wiełu suze» gółow życia jego, dowodaątycb, że już od dawna do uczynku tego się gotował. Jeśli go zbrodnia zbogaciła, nieuczynila go ani sprawiedliwszym, ani bardziej wspaniałomyślnym, J eden z dawniejszych jego przyjaciół, który mu dawniej, gd t był w biedzie, ,585 fI. pożyczył, niemógł tej summy nazad otrzymać, gdyż Deutz twierdził, że wexei przedawniony. Gdy pojicyant udawszy się 'do ojca od tego się domagał zapłaty, odpowiedział «nu ten, iż syn jego u niego niemie * był przepędził. Podano więc skargę do poJicyi, ponieważ Deuiz wedle oświadczenia własnego ojca niema stałego mieszkania, a więc za włóczęgę poczytywany b>ć powinienWspołwiercy Deutza dzieła, z innymi Francuzami gniew na tę zdradę i mówią o tern w Koneystorzu, aby ojca przymusu do złożenia godności swojej. Hrabia Ofalia, Poseł hiszpański, wezwał wszystkich Hiszpanów, będących we Francyi, do których się sióeuje ostatnie postanowienie względem atnneslyi, aby się zgłaszali do kancejaryi poselstwa, celem otrzymania paszportów. Minister oświecenia publicznego wydał okólnik do wszystkich Prefektów, przeeelając im pierwszy poezyt wydawanego kosztem rządu pisma: M a r n i e j p e r i o d i q u e -, dła rozdan'3 nauczycielom «zkołj ponawia oraz wezwani«, aby ze wszystkich sil rozkrzewiali oświatę między ludem. Gazeta Semaphore wychodząca w Marsylii, donosi z AI'Xandryi, co następuje: "D n i a 15. Września opuściła flota turecka zatokę Marmorizea, Do dnia AO. niewiadome jeszcze było jej przeznaczenie. Egipska flota znajdowała się wtenczas w kanale Stanchio. Szczątki wojska tureckiego lic/ą wraz z nowo posłane«» posiłkami łedwie 26,000,"

4 . f1i * 14th Zi L o n d y n u, dnia 20. Listopada.

K u rye r .wyraża.: »We wszystkich wydziałach ełuźby publicznej i w hotelach poselstw «natężoną oczekują ciekawością odezwy skierował ej przez Marszałka Gerard do Gent-rała Chasse; dotychczas zbywa jtsl\cze na wiadomościach w tym przedmiocie." Z równą ciekawo eeią wyglądają w Cityi nadejścia nowin z Hołandyi; rozumieją powszechnie, źejeszcze dzisiaj po południu przybędzie sztafeta z Antwer f i i i, donosząca o wejściu arm i i francuskiej w miasto wspomnion«; mowa Króla Francuzów uczyni zapewne też głębokie wrażenie. - I e n i e Kury e ropiewa, ie Generał Chasse opuściwszy mieszkanie swoje dotychczasow-e, do domu się wprowadził bezpiecznego przeciw bombom oświadczając przy tern, źe się w razie potrzeby pod gruzami warowni da zagrzebać. Wedle pogłoski krążącej w Cityi, zabrały dwie niderladzkie fregaty nad brzegami Holandyi fregatę angielską" V e r n o n"; niema wszelako dotąd pewnych o tem wiadomości. Z Deal donoszą pod d. 19. m. b,: "Słychać, ie się "Talavara" o 74 działach w piątek wieczorem z fregatą francuzką" S i re n e" , tak zetknęła, że oba okręty największe przez to poniósłszy uBzltodzenie zniewolone były szukać naprawy 4 pomocy dla siebie w Sheerness. Nieręczymy «a tę wiadomość, choć tylepewna, ie wspomnion* okręty wczoraj widziano płyną, ce wzdłuż kanału S ról O-vvej 5 tram spodni w okrętach tych, ich przednia część i liny .zdawały się być bardzo nadwerężone. Bok "Sireny" wystający nad powierzchnią wody wyglądał, jak gdyby go kule podziurawiły i był ołowiiem okryty; w ciągu I godziny ciągnie w siebiewodę na 3 stopy wysokości. - Fregata francuzką " R e s o I u" zabrawszy galerę holenderską "D o - bra Nadzieja" odesłała ją do portu Ramsgate. - Okręt angielski liniowy "Revenge" o 78 działach wyszedł pod żagle ku brzegom holenderskim. Z wielu stron nadchodzą teraz adresy do Króla, upraszające go o cofnięcie nieprzyjacielskich środków przeciw Holandyi. Takowe pełycye w Jiczne opatrzone podpisy dotęczono z Colchester i Nottingham sekretarzowi państwa. O krę ty " P i k e" i "P a n t a I o o n" p r z yw i o zły d o Falmouth wiadomości z Lizbony sięgające ai do dn. 10. it), b. a z Oporto aż do dn. 11. rn, b, Niezaszło tam nic uwagi godnego, chociaż jedna gazeta głosi ó bombardowaniu powtofnem Opony. Przygotowania do napaści, jak tee do obrony dzielnie 1 gorliwie z obu stron popierają. Zdaje się, ie Dom Miguel postanowił, przypuścić atak stanowczy.; na wszysikich wyższych punktach kazał zatoczyć działa, ogień trwał z maleini przerwami ciągle i dokuczał bardzo mieszkańcom oblężonego miasta. - Morze tak się burzyło, żeani"Pike"ani "Pantaloon niemogły przybić do brzegów. Ponieważ floty obustronne przez czas niejaki zostaną nieczynne, użyją więc ich osad bez wątpienia do służby lądowej. - Z Lizbony całe prawie wojsko udało się na teatr wojny. - W skutek wszejako zbytecznego tego ogołocenia stolicy z wojsk regularnych, miały niektóre oddziały j u i w marszu do Opono będące, być odwołanemi, aby niespokojnych mieszkańców Lizbony w karności utrzymać. <- Wedle listów prywatnych z Lizbony żądał podobno rząd hiszpański uwolnienia wszystkich w Portugalii uwięzionych Hiszpanów, przez co w wielki Minisirów Królewicza wprawił ambaras; spodziewano się jednak, źe ci żądaniu gabinetu hiszpańskiego zadość uczynią. Poseł hszpański oczekiwał co chwila na odwołanie swoje. -- Między naszym generalnym Konsulem P, Hoppner i Ministrem portugalskim spraw zewnętrznych, Hr. Samarem, przyszło do żywej korrespondencyi, z powodu oświadczeń Hrabiego, źe wokolicznościach takowych, jak obecne, wol no rządowi na wszelką własność, Niewzmiankuje wszelako Hrabia o wynagrodzeniu jakiem, później nastąpić mającemv»vvtjwww» *v - r, . , ., f .

Rozmaite wiadomości.

l L P e t e r s b u r g, 3 1. P aź <z. - - G a z e t a H a n - d l o wadonosi, iź handel zbożowy w bieżącym roku na północy nieuk był znaczny, jak w lS31.: lic?ba ładunków prrer Sund przewieiionych dochodziła wówczas do 2842, teraz zaś do 2347. W ogolę różnego zboża, licząc po 80 łasztów na hdunek, przewiezieno w I. fiU. 2-27,360 łasztów, a w te raźniejH y« 187,760. Szczegóły o tym handlu daj, się widzieć z następujących porównawczych labJJ c Wyprawiono ładunków: Do Anglii " HoUndyi " Francyi (*) " Szwecyi i Norwegii .

Na morze połnocue'.

Kw 1831. w 1832. .1243 375 .650 nlg 232 539 351 401 260 " o'f- 2j 47

· · r W tej liczbie: Z portów Rossyjekich 1385 M 6 o Pruskich 900 836 Szwtdzkich · 215 4g Duńskich . 155 16i " " Mtklemburskieh 163 116 2 Lubeki .19 19 Do Igo Października rossyjekich okrętów przeszło przez Subd 394, przeto 58 więcej niż w r. ubiegłym; przyrost daje się widzieć także «okręt.cb holenderskich, francuzkich' 1 duńskich: lecz za to mniej było pruskich, szwedzkich 1 angielskich. Liczba tych osia. tmeh mniejszą była od przeszłoroczuej o 760 Handel * północnemi morzami holender3D i francuzki jeszcze eię więcej rozszerzył; gdyż w spisach okrętów przez Sund prze« hodzących, wiele okrętów rzeczy wijcie do Francyi lub Hobndyi przeznaczonych, wymięnione są jakoby szły do Anglii lub na morse północne.

W Rossy! liczono fabryk: w I. 1820. w I. 1830. Sukiennych 504 389 Jedwabnych .. 159 213 Kapeluezów. .77 97 (*) Ładunki do Francyi w 1831. tak były małe, iż niesą wymienione oddzielnie, lecz policzone do ładunków na póbiocne morze przeznaczonychw r. 1820. w Łoju 318 Wosku. .. 4 1 Bawełnianych wyrobów 400 Papieru .87 Powrozów. .05 Tytuniu. .24 Lakierów 2 Cukru 38 Farb. .« 2 9 Chemicznych wyrobów 18 Saletry. .Ig Stali, żelaza, surowcu 88 Miedzianych wyro bów 7g " e A S - A = A 51 51 51 II 51 A * " " YBYYXb3 r.bT ,.

Handlera H i r s e h G l iick m a n n 1 małźon« b tegoż J ulI a z domu Sch mu 1 Senator tu stąd wyłączyli przed wstąpieniem w związki «nałżeńekie przez intercyze, wspólność majątkur, 1830, 505 49 5}8 104 J08 61 7 57 2,b 55 98 198 113.

ES-5I5Ild"ro bku

- ". . ,

Cnaezno, dn.a 19 Paźdz,ern.ka 1832.

Król. Pruski *ad Z.o m.anak,.

Doniesienie handlowe.

Drugi transport extra przedniego świeżego wędzonego łososia reńskiego, świeżych marynatow Elbląskich i prawdziwych włoskich maronow, odebrał wczoraj Karol Gu m pr*>rh t

Cotylko otrzymał świeże marony czyli tak nazwane kasztany, piękiie duże apelzyny po 5sgI., mniejsze po b \ sAr" jakoież świeże genueńskie sardele 1 uprasza o łaskawe względy Józef Verderber, w d omu P. Korzeniewskiego Nr. 291. O" L H M U L - 4 % ' n e g o chmielu P rze Bar(Jzo dobrze zachowad efun'p o z n a n d n i a a c. Listopada 183 a . A A A A FI. B i e l e f e l d, w rynku N I. 45.

Ceny zboza na Frubką mIarę; 1 wagę; yf P o z n a n i u, n . 26 Listonada 1%$%. l/Ja y Tal. epi. Ul2U do Tal. egr. fen.

I i5 1 1 7 6 25 1 I 18 20 15 16 27 25 9

Pszenica.

Zyto Jęczmień .. Owies Tatarka Groch .

Ziemiaki Siana cetnar a 11 o ff.. 7 ".

f200 11 Masła SJarnlec 1 «I t;

L'

]l 3 I O lj